Smit, F., & Driessen, G. (2008). Een paar apart: Ouders en scholen. ITS-Info, juni 2008, 6-7.

1. Ouders zijn over het algemeen zeer
geïnteresseerd in het onderwijs dat hun
kinderen volgen. Ze zijn betrokken bij
het onderwijs en willen vaak ook partici-
peren. Problemen die zich daarbij voor-
doen liggen veelal op het terrein van de
communicatie tussen ouders en school,
Er is vaak sprake van een stuk onduide-
lijkheid bij school en ouders over elkaars
praktijken en elkaars opvattingen over
opvoeding en onderwijs. Goede, tweezij-
dige communicatie is daarom een cruci-
ale factor.
Verschillen tussen ouders
Tussen ouders bestaan grote verschillen wat
betreft opvattingen over opvoeding en ver-
wachtingen ten aanzien van het onderwijs
en de gemeenschap rond de school. Alle
ouders willen in principe het beste onder-
wijs voor hun kind en vinden het belangrijk
dat het kind zich thuis voelt op school. De
eigen opvoeding, het geloof en de cultuur
vormen het belangrijkste referentiekader
voor de opvoeding die ouders hun kinderen
geven. Opvoeding is echter steeds minder
een zaak van ouders alleen en wordt steeds
meer gezien als een gezamenlijke verant-
woordelíjkheid van ouders, de school en de
'community'.
Huisbezoeken, inlooPmiddagen en
koffie-ochtenden
ln de opvattingen over hoe men met ouders
dient om te gaan zijn er grote verschillen
tussen 'witte' scholen (scholen met over-
wegend autochtone kinderen uit de hogere
milieus) en 'zwarte' scholen (scholen met
veel achterstandsleerlingen). Allochtone
achterstandsscholen maken meer dan niet-
achterstandsscholen gebruik van huisbe-
zoeken door leerkrachten, inloopmiddagen
en koffie-ochtenden voor ouders op school.
Hierdoor worden de mogelijkheden om per-
soonlijk contact met ouders te krijgen ver-
beterd. Dit geldt eveneens voor contacten
tussen ouders onderling. Driekwart van de
schoolleiders van allochtone achterstands-
scholen houdt in de communicatie met
ouders rekening met de specifieke situatie
van de ouders. Er wordt hier, bijvoorbeeld
door aparte bijeenkomsten voor vaders en
moeders te organiseren, vaker rekening
gehouden met cultureel bepaalde seksever-
schillen. Scholen proberen de betrokken-
heid van ouders thuis te bevorderen via het
stimuleren van uiteenlopende activiteiten.
Hierbij is het stimuieren van (voor)lezen het
belangrijkst.
Nederlandse poldermodel
Op scholen met weinig of geen achter-
standsleerlingen is vaak een vaste kern van
ouders actief bij vormen van ouderparti-
cipatie (medezeggenschapsraad/bestuur).
Nederlandse ouders ziin gewend om op
school inspraak te hebben; dat geldt zeker
voor ouders uit de hogere sociale milieus.
Het onderhandelen is hen met de paplepel
ingegoten. Voor allochtone ouders betekent
het vaak een cultuurschok om via hun kin-
deren met het Nederlandse poldermodel te
maken te krijgen.

2. Huis-tuin-en-keuken kwesties
Op scholen met veel achterstandsleerlingen
is weinig of geen aandacht voor formele
ouderbetrokkenheid via de medezeggen-
schapsraad of het bestuur. Schoolteams zijn
al blij dat er contact met ouders gemaakt
kan worden over huis-tuin-en-keuken kwes-
ties. Allochtone ouders merken dat hun
kinderen op school inspraak hebben, terwijl
zij zelf geen of weinig informatie krijgen om
te kunnen meedenken, meepraten en mee-
beslissen over het schoolbeleid. Allochtone
ouders zijn doorgaans niet vertegenwoor-
digd in inspraakorganen en schoolbesturen.
Zij zijn dan ook over de hele linie gezien
niet tevreden over de mate waarin ze kun-
nen meebeslissen over de waarden en nor-
men die de school overdraagl
Knelpunten
Volgens schoolleiders is het grootste
knelpunt op 'witte' scholen dat Sox van
de ouders zegt geen tijd te hebben om te
participeren op school vanwege werk. De
grootste knelpunten op'zwarte' scholen zijn
communicatieproblemen tussen het school-
team en de ouders. Ook hebben ouders
onvoldoende inzicht in het onderwijs en
achten zich niet capabel om te participeren.
65v" van de ouders beheerst het Nederlands
onvoldoende, 5r.u. heeft geen idee hoe het
Nederlandse onderwijssysteem werkt en
47o/o van de ouders acht zichzelf niet in staat
te participeren op de school van hun kind.
Tot slot
Scholen zouden in de contacten met
ouders nadrukkelijk rekening dienen te
houden met de achtergronden, wensen en
verwachtingen van de ouders uit verschil-
lende etnische groepen. Allochtone ouders
zouden minder als leveranciers van kinde-
ren en meer als serieuze partners moeten
worden beschouwd, die de scholen nodig
hebben om ervoor te zorgen dat leerlingen
zich prettig voelen op school en dat ze
goed presteren. Allochtone ouders zouden
met klem uitgedaagd kunnen worden een
bijdrage te leveren aan de ontwikkeling van
de kwaliteit van de school en daarmee hun
verantwoordelijkheid voor de school en de
samenleving tot uitdrukking brengen.
Rapponr:
Smif, F., Driessen G., Sluiter R. & Brus M.
(zoo7). Ouders, scholen en diversiteit.
Ouderbetrokkenheid en -participatie op
scholen met veel en weinig achterstands-
leerlin gen
Mren tnronnnrtr:
Frederik Smit I f.smit@its.ru.nl
ln eerste instantie richt de CE-index zich
op de verstandelijke gehandicaptensector.
Daarna wordt het instrument uitgebreid en
aangepast voor andere doelgroepen binnen
de gehandicaptensector zoals de zintuiglijk
en lichamelijk gehandicapten. Voor alle
doelgroepen geldt dat er een vragenlijst
wordt gemaakt en dat wordt voorzien in
een creatieve uitvraagmethodiek met divers
beeld- en ondersteuningsmateriaal.
Mern rnronmarre:
Clarie Ramakers I c.ramakers@its.ru.nl
Cl iënt-e rva ri n gsi nstru me nt
voor de gehandicaptensector
ln opdracht van de Stuurgroep kwaliteitska-
der Gehandicaptensector gaat het ITS een
cliènt-ervaringsinstrument (CE-index) ont-
wikkelen voor de gehandicaptensector. Met
het instrument kunnen de ervaringen van
cliënten over de kwaliteit van de geboden
zorg, ondersteuning en/of dienstverlening
gemeten worden. Uitgangspunt voor de
ontwikkeling van de CE-index vormt het
Kwaliteitskader Gehandicaptenzorg. De
uitkomsten zullen gebruikt worden om het
kwaliteitsniveau van de geboden zorg te
verbeteren en het kwaliteitsniveau van de
verschillende instellingen transparant te
maken.
rrs-rNFo I lurur 2008 Z