Etykiety efektywności energetycznej wprowadzone dla urządzeń grzewczych 26 września 2016 r., dotyczy nowych urządzeń. Klient ma możliwość zorientować się w klasie efektywności rozpatrywanego rozwiązania i dokonać świadomego wyboru. Brak takiej informacji o już użytkowanych źródłach ciepła, został wypełniony przez rozporządzenie rządu niemieckiego. W ten sposób od 1 stycznia 2016 r., wszystkie starsze niż 15 lat kotły grzewcze, należy oznaczać etykietą efektywności energetycznej. Daje to szansę użytkownikowi na ocenę potencjału jaki tkwi w modernizacji - wymianie kotła starego na nowy.

1. Etykiety energetyczne dla starych kotłów grzewczych
 Efektywność energetyczna starych kotłów grzewczych
 Etykiety efektywności energetycznej dla starych kotłów grzewczych
 Efekty wymiany starych kotłów grzewczych na nowe źródła ciepła
Wydanie 1/2016
10.03.2016
www.eko-blog.pl www.vaillant.pl

2. 2
Obowiązek nadawania etykiet efektywności
energetycznej dla źródeł ciepła
 Od 26.09.2015 roku urządzenia grzewcze o mocy do 70 kW podlegają obowiązkowi
nadawania etykiet efektywności energetycznej. Obowiązek spoczywa na sprzedawcy, który
oferuje klientowi pojedyncze urządzenie grzewcze lub też urządzenie zawarte w zestawie,
jak np. kocioł gazowy w pakiecie z instalacją solarną.
 Producenci urządzeń grzewczych są zobowiązani przedstawiać w wyraźny sposób klasy
efektywności energetycznej. Stanowi to dla klienta czytelną informację pozwalającą
poglądowo porównać efektywność różnego rodzaju urządzeń, np. kotła gazowego, kotła
na drewno, pompy ciepła itd. Zauważalny jest wpływ zastosowania instalacji solarnej,
a także zaawansowanego regulatora elektronicznego. Zwiększają one efektywność
energetyczną, przez co klasa efektywności może się podwyższyć np. z poziomu „A” na „A+”

3. 3
Zakres klas efektywności energetycznej
dla źródeł ciepła
 Zakres klas efektywności wprowadzony 26 września 2015 r. dla źródeł ciepła o mocy do
70 kW, zgodnie z rozporządzeniem UE 811/2013 obejmuje poziom od G do A++. Od 26
września 2019 r., nastąpi zaostrzenie wymagań – usunięte zostaną najniższe klasy
efektywności od E do G i dodana zostanie najwyższa klasa A+++.
 Klasa A jest obecnie osiągana przez wysokoefektywne urządzenia grzewcze, takie jak
przede wszystkim kotły kondensacyjne. Klasa A+ i wyższa świadczy o wysokim udziale
wykorzystania energii odnawialnej, tak jak np. w przypadku pomp ciepła, czy też zestawów
złożonych z kotła i instalacji solarnej.
Klasy efektywności
od 26.09.2015
Klasy efektywności
od 26.09.2019

4. 4
 Etykieta z klasą efektywności energetycznej jest nadawana dla źródła ciepła zależnie od
jego efektywności w danym trybie pracy. Wartość podawana w procentach jest odnoszona
do energii pierwotnej.
Skala efektywności energetycznej
dla źródeł ciepła
Klasa
efektywności
energetycznej
Średnia efektywność
energetyczna w trybie
ogrzewania pomieszczeń
(%)
A+++ ηS  150
A++ 125  ηS  150
A+ 98  ηS  125
A 90  ηS  98
B 82  ηS  90
C 75  ηS  82
D 36  ηS  75
E 34  ηS  36
F 30  ηS  34
G ηS  30
 Pełen zakres klas efektywności dla źródeł
ciepła (oprócz niskotemperaturowych pomp
ciepła) obejmuje klasy od G do A+++, przy czym
klasa A+++ wejdzie do użycia od 26.09.2019 r.
 Klasa efektywności oraz sprawność źródła
ciepła nie jest jednakowa. Na przykład gazowy
kocioł kondensacyjny o sprawności normatywnej
108% (w odniesieniu do wartości opałowej)
odznacza się efektywnością pracy w trybie
ogrzewania pomieszczeń na poziomie min.
91%, co szereguje go w klasie „A”.
 Pompy ciepła oraz kotły w zestawie z instalacją
solarną mogą osiągać efektywność z klasy A+
lub wyższej.

5. 5
Klasa efektywności energetycznej dla źródła
ciepła – pojedynczo i w zestawie
 Efektywność energetyczna kotła kondensacyjnego (w trybie ogrzewania pomieszczeń)
w połączeniu z regulatorem elektronicznym o zaawansowanych funkcjach może zostać
zwiększona nawet o 45%. Zastosowanie instalacji solarnej do podgrzewania ciepłej wody
użytkowej (CWU) zwiększa z kolei efektywność całego zestawu w trybie pracy CWU.
96% 138%92% 85% 96% 85%
Vaillant auroCOMPACT
VSC D 206/4-5 190
Vaillant auroCOMPACT
VSC D 206/4-5 190
+ regulator calorMATIC 470f
Vaillant auroCOMPACT
VSC S 206/4-5 190
+ regulator calorMATIC 470f
+ 2 kolektor słoneczny płaski
auroTHERM VFK 155 V

6. 6
Statystyka rynku w Niemczech – efektywne
źródła ciepła i źródła wymagające modernizacji
 W krajach o podobnym klimacie jak w Polsce, uważanych za rozwinięte pod względem
zastosowania nowoczesnych systemów grzewczych, cały czas potencjał dla modernizacji
– wymiany starych nieefektywnych i szkodliwych dla środowiska naturalnego źródeł ciepła,
jest ogromny. Znaczna część budynków korzysta ze starych urządzeń grzewczych…
 Przykładowo w Niemczech, gdzie można by się było spodziewać powszechnego
użytkowania nowoczesnych systemów grzewczych, średni wiek źródła ciepła wynosi
17,6 lat. Przy tym jeszcze aż 36% systemów jest starsza niż 20 lat. Jedynie dla około 30%
źródeł ciepła można ocenić efektywność energetyczną jako dobrą lub bardzo dobrą
70%
30%
 Około 70% źródeł
ciepła cechuje się niską
klasą efektywności:
C lub niższą
 Około 30% źródeł ciepła
cechuje się klasą
efektywności: B lub wyższą

7. 7
Statystyka rynku w Polsce – efektywne źródła
ciepła i źródła wymagające modernizacji
 Jaka jest sytuacja polskiego rynku grzewczego? Kotły węglowe są wykorzystywane
w około 70% domach jednorodzinnych (3,5 mln źródeł ciepła). Z tego większą część (3 mln)
stanowią kotły o konstrukcji zasypowej, a więc o niskiej efektywności pracy i wysoce
szkodliwym oddziaływaniu na środowisko naturalne. Jedynie około 17% źródeł ciepła
w Polsce można uznać za co najmniej „przyzwoicie” efektywne i przyjazne środowisku.
 Problem z uzyskaniem klasy
efektywności wyższej od „C”
będą miały stare kotły gazowe,
olejowe, a także generalnie kotły
na biomasę i drewno.
 Pompy ciepła (do ogrzewania
domu) wg raportu z roku 2013
znalazły zastosowanie
w około 1% budynków.
Źródło: 500 budynków, raport „EFEKTYWNOŚĆ ENERGETYCZNA W POLSCE PRZEGLĄD 2013”, Instytut Ekonomii Środowiska
Można szacować, że ok. 85%
źródeł ciepła w Polsce może
posiadać niską klasę efektywności
energetycznej: C lub niższą…
!

8. 8
Liczba systemów grzewczych wymagająca
modernizacji w najbliższych latach
Modernizacja 14,5 mln
starych systemów dała
by redukcję emisji CO2
o około 55 mln ton/rok,
co odpowiada emisji
ok. 25 mln samochodów
vaillant.de
 W przypadku Niemiec można szacować, że około 75% systemów
grzewczych będzie wymagać modernizacji – przede wszystkim
wymiany źródła ciepła. Daje to liczbę około 14,5 mln źródeł ciepła.
 W Polsce udział systemów grzewczych wymagających
modernizacji będzie wyższy bo około 85%, co oznacza, że
około 4,3 mln źródeł ciepła powinno być w kolejnych latach
zastępowanych nowymi o wyższej efektywności pracy.
 W przypadku Polski problem staje się dodatkowo
bardziej palący, że łączna ilość kotłów stałopalnych
wynosi około 3,8 mln (3/4 ogółu urządzeń grzewczych)
 Kotły węglowe dla większości rozwiązań, cechują
się klasą efektywności D lub niższą. Niektóre mogą
osiągać klasę C, jest to jednak znacznie poniżej
efektywności nowoczesnych kotłów gazowych,
olejowych (klasa A), czy też pomp ciepła
(nawet A++)

9. 9
Etykiety efektywności energetycznej
dla nowych źródeł ciepła, a co ze starymi?
 Etykiety efektywności energetycznej wprowadzone w życie 26 września 2015 r., stosowane
są dla urządzeń grzewczych nowych wprowadzanych do sprzedaży. Skoro jednak problem
niskiej efektywności dotyczy większości już pracujących urządzeń, to jak poinformować
użytkownika systemu ogrzewania o aktualnym poziomie efektywności energetycznej?
Taka informacja powinna wskazać na potencjał poprawy efektywności systemu ogrzewania
i w większym stopniu zmobilizować do podjęcia kroków dla modernizacji systemu.
?

10. 10
Etykiety efektywności energetycznej
dla starych kotłów grzewczych
 Na dodatkowy krok zdecydowano się w Niemczech, gdzie od 1 stycznia 2016 r. należy
stopniowo nadawać etykiety efektywności energetycznej kotłom grzewczym starszym niż
15 lat. Etykiety dla starych kotłów grzewczych są bezpłatne i zawierają jedynie informację
o klasie efektywności, nie wchodząc w szczegóły związane np. z głośnością pracy.
 Podobnie jak w etykietach dla nowych kotłów, obecnie skala efektywności pozostaje
w zakresie od G do A++, a od 26.09.2019 roku: od D do A+++.
od01.01.2016
od26.09.2019
Stare kotły grzewcze
najczęściej będą się
cechować klasą
efektywności C lub D.
i

11. 11
Nadawanie etykiet efektywności energetycznej
dla starych kotłów grzewczych
 Do nadawania etykiet starym kotłom uprawniono kominiarzy, instalatorów oraz doradców
energetycznych – osoby mające najczęstszy kontakt z użytkownikiem systemu grzewczego.
 Nadawanie etykiet w pierwszym roku (2016) jest dobrowolne, ale od 1 stycznia 2017 roku
należy znakować etykietami wszystkie kotły starsze niż 15 lat.
Jaki jest cel
wprowadzenia etykiet
dla starych kotłów
grzewczych?
Celem jest przekazanie informacji użytkownikom starych kotłów
o bieżącej efektywności energetycznej, w celu porównania
z efektywnością nowych źródeł ciepła. Ma to przyspieszyć decyzję
o modernizacji, ułatwić wybór rozwiązania, a także pomóc
w rozmowach związanych z pozyskaniem dofinansowania.
 Pierwszy stary kocioł został oznakowany
etykietą efektywności energetycznej już
5 stycznia 2016 r. w Berlinie. Stary kocioł gazowy
opatrzono etykietą przez instalatora w obecności
właściciela, przedstawiciela niemieckiej
organizacji ekologicznej oraz przedstawiciela
firmy Vaillant. Wydarzenie stanowi symboliczne
zapoczątkowanie projektu znakowania starych
kotłów etykietami.
05.01.2016, Berlin

12. 12
Jak określić efektywność energetyczną
starych kotłów grzewczych
 Określenie efektywności energetycznej starego
kotła jest udogodnione i polega na skorzystaniu
z bazy informacyjnej Ministerstwa Gospodarki
i Technologii Niemiec (Bundesministerium für
Wirtschaft und Technologie, BMWi). Na stronie
ministerstwa zamieszczona została obszerna
baza danych dla kotłów grzewczych
produkowanych od 1973 roku. Dla wybranego
kotła generuje się raport z wartością i klasą
efektywności energetycznej, na przykład…
>> Link do bazy informacji o efektywności starych kotłów

13. 13
Przykład 1: wymiana niskotemperaturowego
kotła gazowego na gazowy kondensacyjny
Kocioł stojący gazowy niskotemperaturowy
z palnikiem atmosferycznym
ηS = 72%
Rok produkcji: 1992
Vaillant VKS 20/3 E
Moc grzewcza 20 kW
Szacunkowe koszty ogrzewania domu
(powierzchnia 180 m2, E = 120 kWh/m2rok)
7.280 zł/rok brutto
Kocioł kompaktowy gazowy kondensacyjny
z zamkniętą komorą spalania
Rok produkcji: 2016
Vaillant VSC 206/4-5 90
Moc grzewcza 20 kW
Szacunkowe koszty ogrzewania domu
(powierzchnia 180 m2, E = 120 kWh/m2rok)
5.690 zł/rok brutto
 Wymiana starego (24 lata) kotła gazowego o klasie efektywności energetycznej „D”
na nowy kocioł kondensacyjny z klasą „A”. Wzrost efektywności w trybie ogrzewania o 20%
ηS = 92%
Cena gazu GZ50: 2,28 zł/m3

14. 14
Przykład 2: wymiana niskotemperaturowego
kotła gazowego na gazowy kondensacyjny
Kocioł stojący gazowy niskotemperaturowy
z palnikiem wentylatorowym
Rok produkcji: 1979
Vaillant GP 120-23
Moc grzewcza 23 kW
Szacunkowe koszty ogrzewania domu
(powierzchnia 180 m2, E = 120 kWh/m2rok)
7.590 zł/rok brutto
Kocioł wiszący gazowy kondensacyjny
z zamkniętą komorą spalania
Rok produkcji: 2016
Vaillant VC PL 206/5-5
Moc grzewcza 20 kW
Szacunkowe koszty ogrzewania domu
(powierzchnia 180 m2, E = 120 kWh/m2rok)
5.690 zł/rok brutto
 Wymiana starego (37 lat) kotła gazowego o klasie efektywności energetycznej „D”
na nowy kocioł kondensacyjny z klasą „A”. Wzrost efektywności w trybie ogrzewania o 23%
ηS = 92%ηS = 69%
Cena gazu GZ50: 2,28 zł/m3

15. 15
Przykład 3: wymiana niskotemperaturowego
kotła olejowego na pompę ciepła
Kocioł stojący olejowy niskotemperaturowy
z palnikiem wentylatorowym
Rok produkcji: 1993
Vaillant VKO 17
Moc grzewcza 17 kW
Szacunkowe koszty ogrzewania domu
(powierzchnia 140 m2, E = 100 kWh/m2rok)
4.360 zł/rok brutto
Pompa ciepła powietrze/woda do pracy
w trybie monowalentnym
Rok produkcji: 2016
Vaillant aroTHERM VWL
155/2A, moc grz. 14,6 kW
Szacunkowe koszty ogrzewania domu
(powierzchnia 140 m2, E = 100 kWh/m2rok)
2.540 zł/rok brutto
 Wymiana starego (23 lata) kotła olejowego o klasie efektywności energetycznej „D”
na pompę ciepła powietrze/woda, wsp. efektywności SCOP =3,3 (JAZ-Rechner, waermepumpe.de)
ηS = 75%
Cena oleju EL: 2,50 zł/dm3 Cena energii el.: 0,60 zł/kWh
SCOP 3,3
ηS = 108%

16. 16
Podsumowanie
 Przykład przedstawiony dla rynku niemieckiego obrazuje możliwości i potencjał jaki tkwi
w modernizacji systemów grzewczych. Będzie on jeszcze większy (procentowo) dla rynku
polskiego, ponieważ około 85% źródeł ciepła cechuje się klasą efektywności C lub niższą.
 Informacja o klasie efektywności stanowi wyraźną informację o użytkowanym kotle
grzewczym. Efekty wymiany kotła będą zależne od rzeczywistej różnicy w efektywności
całego starego i nowego systemu grzewczego.

17. Chłodzenie
Ogrzewanie
Energia odnawialna
Kotły gazowe
Kotły olejowe
Pompy ciepła
Kolektory słoneczne
Systemy wentylacji
www.eko-blog.pl www.vaillant.pl