1. Λιζϋτα Λιούρτα
Ψυχολόγοσ, ΜSc
Ελευθέρια Θράκης 2013
Η ςθμαςία τθσ ςχζςθσ γονζα-παιδιοφ
ςτθ διαμόρφωςθ του ενιλικα πολίτθ

2. Το κζμα που κα μασ απαςχολιςει
Σχέση γονέα-παιδιού Ενήλικα πολίτη
Συναισθηματικός Δεσμός (J.
Bowlby)

3. Περί του Συναιςκθματικοφ Δεςμοφ
John Bowlby (1907-1990)

4. Ιςτορικό πλαίςιο
Τϋλοσ Β΄ παγκόςμιου πολϋμου
 Επανόρθωςη των καταςτροφών του πολϋμου
 Κοινωνικό ανοικοδόμηςη ( κοινωνικό πόλωςη &
φτώχεια)
 Ιδεώδη κοινωνικόσ ευθύνησ, αμοιβαύων αναγκών και
ιςότητασ
 Μεταρρυθμύςεισ ςε πλόθοσ τομϋων (π.χ. υγεύα,
εκπαύδευςη, εργαςύα)
 Κοινωνικό επύτευγμα: ανϊπτυξη κρϊτουσ πρόνοιασ
ωσ ςύςτημα ολοκληρωμϋνησ φροντύδασ του πολύτη

5. Η ςυμβολι του John Bowlby
Ευρύτερο πρόγραμμα κοινωνικόσ αναμόρφωςησ
Πρωτογενόσ οικογενειακό μονϊδα
Βϊςη για ασφαλή ταυτότητα
Πρώιμοσ αποχωριςμόσ, απώλεια και
ςτϋρηςη μητρικόσ* φροντύδασ
Αρνητικϋσ επιπτώςεισ ςτο παιδύ

6. Σκοπόσ του ανκρώπου, θ ςχζςθ
Βιολογικό ανϊγκη για τροφό
=
Βιολογικό ανϊγκη για φυςικό εγγύτητα &
Συναιςθηματικό φροντύδα
(Π) Αρχετυπικϋσ ςυμπεριφορϋσ ςύνδεςησ
(Γ) Σταθερό ανταπόκριςη Μη ςταθερό ανταπόκριςη
(Π) Αύςθημα αςφϊλειασ Αύςθημα αναςφϊλειασ
(αςφαλόσ δεςμόσ/τύποσ) (αναςφαλόσ δεςμόσ/τύποσ)

7. Χτίηοντασ ζναν αςφαλι δεςμό
 Αςφϊλεια: προώπόθεςη υγιούσ ανϊπτυξησ
(ςυναιςθηματικό, νοητικό, κοινωνικό)
 Συναιςθηματικόσ δεςμόσ = διαδικασία σύνδεσης
 Γονϋασ: κύριοσ ρυθμιςτόσ
 Επαρκώσ καλό ςχϋςη ≠ «τϋλεια» ςχϋςη (προςωπικού
και κοινωνικού παρϊγοντεσ)
 Σκηνϋσ καθημερινόσ αλληλεπύδραςησ (π.χ. φαγητό,
παιχνύδι, μπϊνιο)
Στιγμϋσ αναςφαλούσ
πρόςδεςησ
Στιγμϋσ αςφαλούσ
πρόςδεςησ

8. Σε βλϋπω! Ακούω
τισ ανϊγκεσ ςου!
Εύμαι εδώ για να ςε
βοηθόςω! Τα
καταφϋρνεισ!
Μπορώ να
καταλϊβω το θυμό
ςου! Εύναι ωραύο να
εύμαι μαζύ ςου!
Από τον αςφαλι δεςμό
ςτθν αςφαλι ταυτότθτα Εύμαι ςημαντικόσ!
Δεν εύμαι μόνοσ
μου! Εύμαι ικανόσ!
Εύμαι αποδεκτόσ,
ακόμα κι όταν
θυμώνω! Εύμαι
ευχϊριςτη παρϋα!
Καλό ςχϋςη με τον εαυτό
και
το περιβϊλλον!

9. Αςφαλισ τφποσ (θ ςυνκικθ του ξζνου)
 Διερεύνηςη περιβϊλλοντοσ με
ευχαρύςτηςη
Επιθυμύα και ικανότητα για
δημιουργικό παιχνύδι
Αύςθημα ικανοπούηςησ
Εμπιςτοςύνη και περιϋργεια
Συναιςθηματικό αντύδραςη
ςτον αποχωριςμό
Επαναφορϊ ηρεμύασ & χαρϊσ

10. Σφνδεςθ με τθν ενθλικιότθτα
ποιότητα ςχέςησ πρώτων δεςμών
Πρότυπο
Σχϋςη με τον εαυτό (αυτοεκτύμηςη)
Σχϋςη με το περιβϊλλον
(εμπιςτοςύνη & αύςθημα του «ανόκειν»)
Συμπεριφορϊ
ςυνεπώσ
Αςφαλόσ ςυναιςθηματικόσ δεςμόσ
Αςφαλόσ ενόλικη προςωπικότητα

11. Αςφαλισ ενιλικασ
 Εμπιςτευεται και ςτρϋφεται προσ τα ϋξω
 Έχει ενςυναύςθηςη, νοιϊζεται, επικοινωνεύ, ςϋβεται,
οριοθετεύ-ται
 Συνϊπτει ςχϋςεισ ερωτικϋσ, φιλικϋσ, ςυνεργατικϋσ
 Εύναι δημιουργικόσ, δρα αυτόνομα και αναπτύςςει το
αύςθημα ευθύνησ
 Εύναι ικανόσ ςτην επύλυςη προβλημϊτων και αντλεύ
ικανοπούηςη
 Διαθϋτει μια αςφαλό ταυτότητα, «εύναι κϊποιοσ»
(ατομικότητα ≠ ατομικιςμόσ) και μπορεύ να «ανόκει»
 Ερμηνεύει, νοηματοδοτεύ και αφηγεύται με ςυνοχό
προςωπικϋσ εμπειρύεσ (ικανότητα αναςτοχαςμού)
 Αναπτύςςει αςφαλεύσ δεςμούσ με το δικό του παιδύ

12. Από τον αςφαλι ενιλικα ςτον
ενιλικα πολίτθ

13. Ο «πολιτικόσ» δεςμόσ
 Συναιςθηματικόσ δεςμόσ: ςυςτημικό θεωρύα
ςύνδεςησ
Σύνδεςη γονϋα-παιδιού
Σύνδεςη ενόλικα πολύτη
̶
Κοινότητα (θεςμού, αξύεσ)/
Πολιτεύα
Ενόλικασ
πολύτησ

14. Ο αςφαλισ ενιλικασ ςτθν κοινότθτα
 Δομεύ ςχϋςεισ με κοινωνικϊ ςύνολα και εμπεριϋχει
τον εαυτό του μϋςα ςε αυτϊ
 Σϋβεται τη διαφορετικότητα των υπόλοιπων μελών
και νοιϊζεται για το κοινό καλό
 Επικοινωνεύ, εμπιςτεύεται και δεςμεύεται
 Διεκδικεύ δικαιώματα και αναλαμβϊνει υποχρεώςεισ
 Συμμετϋχει ενεργϊ ςτισ λειτουργικϋσ διαδικαςύεσ
του κοινωνικού ςυνόλου
 Οραματύζεται, πιςτεύει και κινητοποιεύται προσ το
κοινό καλό

15. Με τθν ιδιότθτα του Πολίτθ
Συμμετϋχει ςτη διαμόρφωςη τησ κοινόσ μούρασ
 Προτϊςεισ και πρωτοβουλύεσ
 Αλληλεπύδραςη με τα υπόλοιπα μϋλη-ςυμπολύτεσ
 Λόψη αποφϊςεων και ςεβαςμόσ αυτών
Ενεργό ςυμμετοχό ςτην κοινότητα
Συλλογικό ιδιότητα
Πολύτησ

16. Η πολιτεία ωσ ςυμβολικόσ γονζασ

17. Αποηθτώντασ τθν αςφάλεια
 Αςφϊλεια: ζωτικόσ ςημαςύασ καθ’ολη τη διϊρκεια
τησ ζωόσ ενόσ ανθρώπου
Πολιτεύα
Στοργικόσ και οριοθετημϋνοσ γονέας
 Ευαιςθηςύα και ενςυναύςθηςη
 Συντονιςμόσ και ανταποκριτικότητα
 Συνϋπεια και ςταθερότητα
 Προβλεψιμότητα και αςφϊλεια
Πολιτεία: αςφαλήσ βάςη

18. Η αςφάλεια τρζφει τθν αςφάλεια
Εργαςύα
Κοινωνικό
ιςότητα
Ευνομύα
Στϋγη
Κοινωνικό
πρόνοια*
Υγεύα
Εκπαύδευςη
Κοινωνικϋσ ςυνθόκεσ ποιότητα ςυναιςθηματικού δεςμού
Πολύτησ ρυθμιςτόσ των κοινωνικών ςυνθηκών

19. Εν κατακλείδι

20. Πολιτικι ςυναιςκθματικοφ δεςμοφ:
μια κυκλικι ςχλεςθ
Ενήλικας πολίτης Σχέση γονέα-παιδιού

21. Σασ ευχαριςτώ πολφ
Λιζϋτα Λιούρτα
www.psyxologos.info