1. OS ORGANISMOS E O MEDIO

3. ECOLOXÍA E ECOSISTEMAS Bioloxía e Xeoloxía 4.º ESO COMUNIDADE OU BICENOSE: Conxunto de poboacións que viven nunha área determinada POBOACIÓN: Grupo de individuos da mesma especie que vive nunha área determinada

4. ECOLOXÍA E ECOSISTEMAS Bioloxía e Xeoloxía 4.º ESO BIOTOPO: Lugar ou medio físico ocupado por unha comunidade ECOSISTEMA: É a unidade formada polo biotopo e a biocenose Inclúe tamén as relacións entre as poboacións e entre estas co medio

5. ECOLOXÍA E ECOSISTEMAS Bioloxía e Xeoloxía 4.º ESO ECOLOXÍA Ciencia que estuda as relacións entre uns seres vivos e outros,e, as relacións dos seres vivos co medio físico que os rodea

6. Bioloxía e Xeoloxía 4.º ESO FACTORES AMBIENTAIS E HÁBITAT O ambiente está constituido por todos aqueles factores que existen no lugar no que habita e que inflúen sobre el nalgún momento da súa vida FACTORES BIÓTICOS FACTORES ABIÓTICOS Son os que xorden como consecuencia da presencia doutros seres vivos. Son as condicións fisico-químicas do biotopo, como a luz , humidade, temperatura, textura do solo , cantidade de O 2 etc. O Hábitat é o tipo de lugar no que un organismo encontra as condicións para vivir

7. Bioloxía e Xeoloxía 4.º ESO FACTORES ABIÓTICOS I. FACTOR LIMITANTE E LÍMITES DE TOLERANCIA Nº de individuos Se se superan uns determinados valores, límites de tolerancia , a supervivencia é imposible A poboación pode desaparecer Para un determinado factor cada especie presenta unha zona óptima de crecemento. Zona de tolerancia Zona óptima 8º 18º 28º 38º Temperatura ºC

8. Bioloxía e Xeoloxía 4.º ESO FACTORES ABIÓTICOS I : FACTOR LIMITANTE Un factor pode ser LIMITANTE para unha especie ,e , sen embargo favorecer o crecemento dutras Ex : A salinidade do mar é limitante para unha troita pero favorece a unha sardiña FACTOR LIMITANTE Son aqueles factores que obstaculizan o crecemento dunha especie Exemplos:Humidade, temperatura, salinidade,

10. Bioloxía e Xeoloxía 4.º ESO ADAPTACIONES Á TEMPERATURA Segundo a fonte de calor que determina a súa temperatura , os organismos poden ser: ENDOTERMOS Aves e mamíferos Regulan a súa temperatura interna producindo calor dentro do seu corpo Animal endotermo adaptado ao frío. Animal endotermo adaptado á calor.

11. Bioloxía e Xeoloxía 4.º ESO ADAPTACIONES Á TEMPERATURA Segundo a relación que manteñen coa temperatura do medio, os organismos poden ser: ECTOTERMOS Anfibios, Reptiles e peixes A temperatura do seu corpo depende das fontes externas de calor

12. ADAPTACIONES Á TEMPERATURA Bioloxía e Xeoloxía 4.º ESO LETARGO OU HIBERNACIÓN Algúns mamíferos e aves pasan a maior parte do inverno nun estado comparable ao sono: HIBERNACIÓN A TEMPERATURA Afecta á velocidade dos procesos físicos, químicos e biolóxicos . Moitas árbores non medran no inverno e algúns perden as follas

13. Bioloxía e Xeoloxía 4.º ESO ADAPTACIÓNS A HUMIDADE HUMIDADE ABSOLUTA: Masa de vapor de auga presente nun determinado volume de aire Unidades: g/Cm 3 VALOR DE SATURACIÓN: Cantidade máxima de auga que o aire é capaz de manter a unha determinada Tª HUMIDADE RELATIVA Cociente entre cantidade de auga en estado vapor que contén un volume de aire e valor de saturación a esa temperatura

15. Bioloxía e Xeoloxía 4.º ESO A luz é imprescindible para os vexetais e necesaria para a maioría dos seres vivos. Dependendo das necesidades de luz as plantas poden ser: UMBRÓFILAS:viven á sombra HELIÓFILAS: medran ao sol ADAPTACIÓNS Á LUZ

18. Segundo as necesidades de auga os seres vivos terrestres poden ser: HIDRÓFILOS Necesitan moita auga XERÓFILOS Necesitan pouca auga MESÓFILOS Soportan grandes variacións de humidade Bioloxía e Xeoloxía 4.º ESO FACTORES LIMITANTES DO SOLO: A auga

19. Bioloxía e Xeoloxía 4.º ESO FACTORES LIMITANTES DO SOLO: O aire A cantidade de aire que contén o solo depende da textura e da presenza de certos microorganismos que excavan galerías

20. Bioloxía e Xeoloxía 4.º ESO FACTORES LIMITANTES DO SOLO: Composición química e pH A composición química e pH afectan ao tipo de plantas e animais que poden vivir nel HALÓFILAS Soportan concentracións de sales moi elevadas Salicornias Soportan concentracións de sales do 20% A sobreira ( alcornoque) desenvólvese ben sobre solos silíceos(ácidos).

22. Bioloxía e Xeoloxía 4.º ESO AUGA SALGADA (33g/L-37g/L) AUGA DOCE ( <5g/L) AUGAS SALOBRES (Salinidade intermedia) A VIDA NO MEDIO ACUÁTICO FACTORES LIMITANTES DO MEDIO ACUÁTICO: Salinidade Salmón

23. Bioloxía e Xeoloxía 4.º ESO A VIDA NO MEDIO ACUÁTICO FACTORES LIMITANTES DO MEDIO ACUÁTICO: Luz A auga absorbe as radiacións luminosas máis ca o aire, por iso diminúe rapidamente a intesidade luminosa coa profundidade Zona Eufótica Recibe luz suficiente para realizar a fotosíntese Oligofótica Zona de penumbra Afótica Zona de escuridade total +500m Z.Oligofótica 500 m 50m

24. Bioloxía e Xeoloxía 4.º ESO A VIDA NO MEDIO ACUÁTICO FACTORES LIMITANTES DO MEDIO ACUÁTICO: Temperatura As variacións de temperatura no medio acuático son menores ca no medio aéreo A maior temperatura menor cantidade de osíxeno As diferenzas de temperatura entre a superfie e as zonas profundas xera correntes que axudan a distribuír nutrientes e osíxeno

25. Segundo as necesidades de augua os seres vivos terrestres poden ser: HIGRÓFILOS Necesitan moita auga XERÓFILOS Necesitan pouca auga MESÓFILOS Soportan grandes variacións de humidade OS SERES VIVOS E A AUGA Bioloxía e Xeoloxía 4.º ESO

27. Bioloxía e Xeoloxía 4.º ESO Relaciones intraespecíficas.( Entre organismos da mesma especie) ASOCIACIÓNS COLONIAIS ASOCIACIÓNS SOCIAIS Forte especialización do traballo: raiña,obreira,zánganos Proceden dun único individuo,poden formar un so organismo anotómicamente FACTORES BIÓTICOS

28. Bioloxía e Xeoloxía 4.º ESO Os lemmings, en caso de superpoboación fuxen en masa buscando mellores lugares, pero se non atopan zonas propicias, chegan aos cantiles desde onde se tiran e morren. Nalgunhas especies, como as gaivotas ou os pingüinos, o espazo de cría é un factor de competencia. Os saltóns compiten polo alimento, o que lles supón un consumo extra de enerxía. Relaciones intraespecíficas: COMPETENCIA FACTORES BIÓTICOS

30. Bioloxía e Xeoloxía 4.º ESO A depredación é a relación que se establece entre un ser vivo, denominado presa e outro que o captura e o devora, chamado depredador. DEPREDADORES VERDADEIROS RAMISCADORES Matan e consumen parcial ou totalmente un gran número de presas. Atacan a un gran número de presas na súa vida, sen embargo, non as matan senón que consumen partes delas que se restablecen co tempo. Relaciones interespecíficas : DEPREDACIÓN FACTORES BIÓTICOS

31. Bioloxía e Xeoloxía 4.º ESO O PARASITISMO é a relación entre dous individuos, un dos cales sae beneficiado e o outro perxudicado. A competencia establécese entre dúas especies diferentes que pretenden un mesmo recurso. O cangrexo americano desplazou áa especie autóctona, ao competir polos mesmos recursos. A pulga do can é un exemplo de ectoparásito ou parásito externo.. A tenia é un endoparásito Relaciones interespecíficas : DEPREDACIÓN FACTORES BIÓTICOS

32. Bioloxía e Xeoloxía 4.º ESO COMENSALISMO MUTUALISMO Relación que se establece entre dous individuos e da que ambos obteñen beneficios. Esta relación é positiva para o comensal, que obtén alimento utilizando restos de comida ou produtos corporais da outra especie á que a relación é indiferente. Relaciones interespecíficas : Mutualismo,simbiose,comensalismo SIMBIOSE É unha relación de beneficio mutuo. Os organismos non se distinguen, non poden vivir por separado FACTORES BIÓTICOS

33. Biología E xeoloxía 4.º ESO TANATOCRESE INQUILINISMO FORESIA Relación que se establece entre un organismo e outro ao que o primeiro utiliza como medio de transporte. Un dos individuos resulta beneficiado pois atopa cobillo e protección e para o outro é indiferente. Un dos organismos utiliza o cadáver ou restos doutra especie como cobillo e non para alimentarse. Relaciones interespecíficas : Inquilinismo,foresia,tanatocrese FACTORES BIÓTICOS

34. NICHO ECOLÓXICO O nicho ecolóxico é a función que unha especie desempeña nun ecosistema. Unha mesma especie pode ocupar nichos ecolóxicos diferentes en distintos momentos do seu ciclo vital. É moi difícil que o nicho ecolóxico dunha especie coincida exactamente co de outra. Certas diferencias evitarán a competencia. Biología E xeoloxía 4.º ESO Os cágadosos son herbívoros . As ras son carnívoras. As cebras comen os talos altos. Os ñus comen as follas e las vainas dos froitos.

35. TIPOS DE ESPECIES SEGÚNDO O SEU NICHO ECOLÓXICO ESPECIALISTAS XENERALISTAS Son especies que explotan nichos non accesibles a outras especies. Son especies que explotan case cualquera nicho. Biología E xeoloxía 4.º ESO

36. 4 Ecosistemas 11 Biología y Geología 4.º ESO Adaptaciones al medio acuático II. Otras adaptaciones Otros factores adaptativos claves en el medio acuático son: LOCOMOCIÓN COLOR VIDA SÉSIL Coloración críptica que se mimetiza con el medio. Forma hidrodinámica y aletas nadadoras. Formación de colonias ramificadas con aspecto vegetal.

37. 4 Ecosistemas 12 Biología y Geología 4.º ESO Relaciones intraespecíficas. Cooperación ASOCIACIONES FAMILIARES ASOCIACIONES COLONIALES ASOCIACIONES GREGARIAS ASOCIACIONES SOCIALES

38. 4 Ecosistemas 13 Biología y Geología 4.º ESO Relaciones intraespecíficas. Competencia Los lemmings, en caso de superpoblación huyen en masa buscando mejores lugares, pero si no encuentran zonas propicias, llegan a los acantilados desde donde se arrojan y mueren. En algunas especies, como las gaviotas o los pingüinos, el espacio de cría es un factor de competencia. Los saltamontes compiten por el alimento, lo que les supone un consumo extra de energía.

39. 4 Ecosistemas 14 Biología y Geología 4.º ESO Relaciones interespecíficas de antagonismo . Depredación La depredación es la relación que se establece entre un ser vivo, denominado presa y otro que lo captura y lo devora, llamado depredador. Depredadores verdaderos Ramoneadores Matan y consumen parcial o totalmente un gran número de presas. Atacan a un gran número de presas en su vida, sin embargo, no las matan sino que consumen partes de ellas que se restablecen con el tiempo.

40. Bioloxía e Xeoloxía 4.º ESO El parasitismo es la relación entre dos individuos, uno de los cuales sale beneficiado y el otro perjudicado. La competencia se establece entre dos especies diferentes que pretenden un mismo recurso. El cangrejo rojo americano ha desplazado a la especie autóctona, al competir por los mismos recursos. La pulga del perro es un ejemplo de ectoparásito o parásito externo.

41. 4 Ecosistemas 15 Biología y Geología 4.º ESO Relaciones interespecíficas de antagonismo. Parasitismo y competencia El parasitismo es la relación entre dos individuos, uno de los cuales sale beneficiado y el otro perjudicado. La competencia se establece entre dos especies diferentes que pretenden un mismo recurso. El cangrejo rojo americano ha desplazado a la especie autóctona, al competir por los mismos recursos. La pulga del perro es un ejemplo de ectoparásito o parásito externo.

42. 4 Ecosistemas 17 Biología y Geología 4.º ESO Relaciones interespecíficas positivas II TANATOCRESIS INQUILINISMO FORESIA Es la relación que se establece entre un organismo y otro al que el primero utiliza como medio de transporte. Uno de los individuos resulta beneficiado pues encuentra cobijo y protección y para el otro es indiferente. Uno de los organismos utiliza el cadaver o restos de otra especie como cobijo y no para alimentarse.

43. FIN