Esténdese desde as zonas máis altas da atmosfera, onde se atopan microorganismos en suspensión (sobre os 10.000m ), ata os fondos oceánicos, incluídos os seus sedimentos.

5. A BIOSFERA Comprende a capa de atmosfera, xeosfera e hidrosfera habitada por seres vivos e modificada por eles . SISTEMA ABERTO

6. Sistema aberto. Enerxía provén da luz e da calor do Sol Variables: producción biomasa, crecemento A BIOSFERA

7. A biodiversidade. Diversidade biolóxica: ESQUEMA DOS 5 REINOS

12. A biodiversidade motor da evolución

14. Compoñentes do ecosistema Ecosistema Biocenose Biótopo Relacións Entre seres vivos Co medio Poboacións Factores abióticos

15. Compoñenentes do ecosistema “Praia” Compoñentes do ecosistema Exemplos Biocenose Poboacións de algas, lapas, mexillóns, ourizos,... Biótopo: factores abióticos Temperatura, luz, salinidade Relacións dos seres vivos co medio O mexillón adhírese fortemente ás rochas para non ser arrastrado polas ondas Relacións entre os seres vivos A lapa aliméntase de algas e a súa vez a estrelamar aliméntase de lapas

16. Fragas do Eume

17. ∆

18. Bioma: tundra

19. Bioma: taiga

20. Bioma: selva tropical ∆

21. Materia inorgánica e orgánica

22. O proceso da fotosíntese Materia inorgánica (CO 2 + H 2 O+ sales minerais) Enerxía solar Materia orgánica + O 2 Pobre en enerxía Rica en enerxía Fotosíntese

23. Organismo autótrofo

24. Clasificación dos seres vivos segundo a súa nutrición

25. Función da nutrición celular

26. O proceso da respiración celular Materia orgánica + O 2 CO 2 + H 2 O + Enerxía (ATP) Rica en enerxía Pobre en enerxía Respiración celular

27. Tipos de nutrición celular Nutrición autótrofa Materia inorgánica -> Materia orgánica -> Enerxía Nutrición heterótrofa Cloroplastos Mitocondrias Materia orgánica -> Enerxía Mitocondrias

28. Mecanismos de obtención da materia e enerxía polos seres vivos

36. Curva de tolerancia

37. Factores ambientais Especie eurioica e estenoica

41. Biocenose Poboacións

43. Pirámide de idades dunha poboación humana

46. Poboación en expansión: crecemento poboacional

47. Crecemento exponencial Poboación Nacementos + +

48. Explosión poboacional Evolución no tamaño de rabaños de renos de St. Paul

49. Evolución das poboacións Poboación estable: equilibrio poboacional Curva sigmoidea de crecemento

50. Crecemento sigmoidal: equilibrio poboacional

51. Equilibrio poboacional Densidade de poboación Resistencia ambiental + -

52. Evolución das poboacións Pirámides de idade Estrutura por idades de distintas poboacións. A representa unha pirámide de poboación en expansión; B, unha poboación estable C, unha poboación en regresión .

56. Cardume de peixes

57. Manda de lobos

58. Rabaño de ñus

60. Relacións interespecíficas Tipo Especie A B Descrición Exemplo Neutralismo 0 0 Non hai interacción Cabras e formigas Mutualismo, simbiose ou cooperación + + Interacción favorable para ámbalas dúas especies Simbiose: liques Mutualismo: pez pallaso e anémona Comensalismo + 0 Especie A (comensal) e benefíciase e B é indiferente Rémora e quenlla Amensalismo ou antibiose - 0 Especie A inhibida por B que non saca proveito Fungo Penicillium e as bacterias Parasitismo + - Especie A (parasito) saca beneficio e B (hóspede) prexuízo Pulga e can Depredación + - Especie A (depredador) come a especie B (presa) Guepardo (depredador) e gacela (presa) Competencia - - As dúas especies vense prexudicadas Paramecium caudata e Paramecium aurelia

61. Simbiose: líquenes

63. Relaci ó ns na biocenose b) Interespecíficas: Relación depredador-presa. Datos baseados en observacións directas de alces e lobos na illa Royale

64. Feed-back negativo: relación depredador presa Presa Depredador + -

65. Relación depredador-presa

66. Evolución da poboación de renos na illa de San Mateo

69. Comensalismo: rémoras e manta raia

70. Mutualismo: peixes limpadores

71. Mutualismo: anémona e peixe pallaso

72. Mutualismo: facoquero e picabois

73. Competencia interespecífica

74. Dinámica dos ecosistemas: Niveis tróficos AUTÓTROFOS HETERÓTROFOS Vexetais Protoctistas:algas Bacterias fotosintéticas Bacterias quimiosintéticas Produtores Consumidores Consumidores primarios Consumidores secundarios Consumidores de orde superior Omnívoros Hematófagos Parasitos Carroñeros ou necrófagos Detritívoros Descompoñedores Bacterias e fungos

75. Cadeas tróficas

77. Rede trófica

78. Rede trófica dun prado ∆

79. Rede trófica da tundra ártica (primavera e verán)

80. Rede trófica

81. Rede trófica mariña

82. Ciclo da materia

83. Fluxo de enerxía Enerxía endosomática

84. Fluxo de enerxía

85. Ciclo da materia e fluxo de enerxía

89. Exercicio 2

99. Fluxo de enerxía na cadea trófica

104. Exemplo de produtividade ∆ Fábrica Produción (zapatos/día) Nº operarios Produtividade (zapatos/ operario ∙ día) 1 10.000 500 20 2 1.000 20 50

105. Pirámide trófica de números

106. Pirámides tróficas de números

107. Pirámides tróficas de biomasa

108. Ecosistema 1 Nivel trófico Biomasa (mg C/m 2 ) Produción (mg C/m 2 . día) Produtividade Tempo de renovación (días) Produtores 45.000 1.000 0,022 45 Consumidores 1 arios 4.500 100 0,022 45 Consumidores 2 arios 450 10 0,022 45 Consumidores 3 arios 45 1 0,022 45

109. Ecosistema 2 Nivel trófico Biomasa (mg C/m 2 ) Produción (mg C/m 2 . día) Produtividade Tempo de renovación (días) Produtores 45.000 1.000 0,022 45 Consumidores 1 arios 15.000 100 0,007 150 Consumidores 2 arios 5.000 10 0,002 500 Consumidores 3 arios 1.000 1 0,001 1000

110. Ecosistema 3 Nivel trófico Biomasa (mg C/m 2 ) Produción (mg C/m 2 . día) Produtividade Tempo de renovación (días) Produtores 20.000 1.000 0,05 20 Consumidores 1 arios 20.000 100 0,005 200 Consumidores 2 arios 10.000 10 0,001 1.000 Consumidores 3 arios 5.000 1 0,0002 5.000

111. Ecosistema 4 Nivel trófico Biomasa (mg C/m 2 ) Produción (mg C/m 2 . día) Produtividade Tempo de renovación (días) Produtores 10.000 1.000 0,1 10 Consumidores 1 arios 20.000 100 0,005 200 Consumidores 2 arios 10.000 10 0,001 1.000 Consumidores 3 arios 5.000 1 0,0002 5.000

112. Pirámide trófica de enerxía

116. Ciclo do carbono

122. Ciclo do nitróxeno 

123. Ciclo do nitróxeno: captación e perda do nitróxeno atmosférico Nitróxeno molecular Nitrato do medio Fixación Desnitrificación

125. Ciclo do nitróxeno: a súa circulación polo compoñente biótico Nitratos N orgánico Amoníaco Consumidores Bacterias descompoñedoras Nitrificación Produtores Bacterias descompoñedoras Amonificación

130. Ciclo do fósforo P inorgánico do medio P orgánico Consumidores Produtores Descompoñedores

131. Ciclo do fósforo

133. Ciclo do xofre

135. Ciclo do xofre: accións dos produtores e descompoñedores H 2 S Produtores Bacterias quimiolitrótofas S Bacterias fotosintéticas anaerobias Bacterias purpúreas Sulfatos

137. Factor limitante: luz ∆

138. Factor limitante: nutrientes nos ecosistemas mariños Distancia entre P (produción) e D (descomposición

139. Retorno ciclo materia

141. Exemplo de sucesión ecolóxica primaria

143. Estratexias reprodutoras ∆ Estratexia da r Estratexia da K Pequeno tamaño corporal Duración curta da vida Desenvolvemento rápido Reprodución temperá Reprodución única ou poucas veces Moitos e pequenos descendentes Non se coidan as crías Maior tamaño corporal Duración longa da vida Desenvolvemento lento Reprodución tardía Reprodución reiterada Poucos descendentes e de maior tamaño Coidado das crías

146. Influencia da precipitación e a temperatura no tipo de bioma

147. Influencia da altitude no tipo de bioma terrestre

152. Influencia da temperatura no contido de osíxeno da auga

157. Exercicio 10 Luz total (4.756) PB (45) PN (22) C D B A Respiración (4) Biomasa vexetal destruída por descompoñedores (6) Excrementos e residuos (8) 2 . PB = ? Produción primaria bruta = 45 kcal/m 2 .día PN = Produción primaria neta = 22 kcal/m 2 .día A = ? 3 . Eficiencia fotosintética = Enerxía asimilada : Enerxía incidente = 45: 4.756 = 0,01 ou 1% Eficiencia ecolóxica dos produtores = PPN : PPB = 22 : 45 = 0,49 ou 49% Eficiencia ecolóxica dos consumidores = PSN : PSB = 4 : 16 = 0,25 ou 25% A = ? Radiación solar non utilizada polos produtores = 4.756 – 45 = 4.711 kcal/m 2 . día B = Respiración dos produtores = 45 – 22 = 23 kcal/m 2 .día C = Produción secundaria bruta dos consumidores primarios = 22 – 6 = 16 kcal/m 2 .día D = Produción secundaria neta dos consumidores primarios = 16 – (8 + 4) = 4 kcal/m 2 .día