"โครงการธรรมะเยียวยาใจผู้ประสบภัยน้ำท่วม" เป็นการรวบรวมเนื้อหาที่มีความเกี่ยวข้องกับการให้กำลังใจผู้ประสบภัยน้ำท่วม เพื่อแสดงธรรมะให้กับประชาชนที่ประสบภัยน้ำท่วมได้มีหลักธรรมในการดำรงชีวิต

1. ธรรมะ​ยียวยา​จ
เ ใ
ธรรมะ​ ับ​ าร​หกำลังใจ​ ู​ ระสบ​ ัย​ ้ำทวม
ก ก ใ ผป ภ น
ตามโครงการของมหาเถร​ มาคม
ส

2. ธรรมะเยียวยาใจ
ธรรมะกับการใหกำลังใจผูประสบภัยน้ำทวม
พิมพ์ครั้งแรก : พฤศจิกายน พุทธศักราช ๒๕๕๔
จำนวนพิมพ์ : ๓๐,๐๐๐ เล่ม, จำนวนหน้า : ๑๔๔ หน้า
ISBN​​:​​978-616-7583-00-6
ที่ปรึกษา
พระพรหมสุธี, พระธรรมสิทธินายก, พระราชปญญาโสภณ
พระสิทธิธรรมธาดา, พระปญญาวชิราภรณ, พระเมธีสุทธิกร, พระวิจิตรธรรมาภรณ, พระครูสิริวิหารการ
พระวิทยากร
“กลุ่มเพื่อชีวิตที่ดีงาม” พระมหานภันต สนฺติภทฺโท ประธานกลุ่ม โทร. ๐๘๗-๗๐๙-๔๒๕๙
“กลุ่มใต้พุทธธรรม” พระมหาธนเดช ธมฺมปญฺโญ ประธานกลุ่ม โทร. ๐๘๖-๖๖๙-๙๒๒๑
พิสูจน์อักษร
พระมหากิจการ โชติปญฺโญ คณะที่ปรึกษากลุ่มเพื่อชีวิตดีงาม
พระมหา ดร.ไกวรรณ ชินทตฺติโย รองประธานฝ่ายวิจัยและจัดการความรู้
ผูรวบรวมขอมูล
พระประดิษฐ อคฺคจิตฺโต หัวหน้าฝ่ายวิชาการ
พระมหาอภิชาติ ธมฺมาภินนฺโท หัวหน้าฝ่ายวิจัยและจัดการความรู้
พระมหายอด วชิรญาโณ เลขานุการฝ่ายฝึกอบรม
พระมหาสุระพงษ สุรวํโส หัวหน้าฝ่ายฝึกอบรม
พระคทาวุธ คเวสกธมฺโม หัวหน้าฝ่ายเลขานุการ
นายปรัชพล ลิ่วเฉลิมวงศ นักวิชาการสร้างสรรคองคกร
ดำเนินการจัดพิมพ์โดย
สำนักงานสงเสริมคุณธรรมจริยธรรม​และความมั่นคง
แหงสถาบันชาติ​พระศาสนา​พระมหากษัตริย์
ศาลาเฉลิมพระเกียรติฯ วัดสระเกศ ราชวรมหาวิหาร
ถนนจักรพรรดิพงษ แขวงบ้านบาตร เขตป้อมปราบ กรุงเทพฯ ๑๐๑๐๐
โทร. ๐-๒๖๒๑-๒๒๘๐ โทรสาร ๐-๒๖๒๑-๑๘๖๑
คุณบุญรักษ์​เสรีวัฒนวุฒิ​จัดพิมพ์ในนาม
บ. นิวมิเล็นเนียม โปรดักส คาร จำกัด, บ. พัฒนกิจ โอโตแลมป์ จำกัด, ห้างหุ้นส่วน พัฒนกิจอะไหล่ จำกัด

3. คำนำ
มหา​ถร​ มาคมมีมติ​ ที่​ ๖๑๐/๒๕๕๔​ เรื่อง​ โครงการ​ นฟู​
​ เ ส ฟ
สุขภาพจิต​ อง​ ู​ ระสบ​ ุทกภัย​ ใน​ าร​ ระชุม​ หา​ถร​ มาคม​ รั้ง​ ี่​
ข ผป อ ก ป ม เ ส ค ท
๒๗/๒๕๕๔​ เมื่อ​ ันที่​ ๒๐​ ตุลาคม​ ๒๕๕๔​ สืบ​นื่องจาก​ ายกรัฐมนตรี​
ว เ น
มี​ วาม​ห็นวา​ คณะสงฆ​ ี​ ักยภาพ​ ี่​ ามารถ​ นับสนุน​ ารกิจ​ ใน​ าร​
ค เ มศ ทส ส ภ ก
เสริม​ รางขวัญ​ ละ​ ำลังใจ​ ก​ ู​ ระสบ​ ุทกภัย​ ให​ ามารถ​ ำเนิน​ ีวิต​
ส แ ก แ ผป อ ส ด ช
ได​ ยาง​ กติ​ ุข​ มหา​ถร​ มาคม​ ึง​ด​ อบหมายให​ ำนักงาน​ ระพุทธ
อ ป ส เ ส จไม ส พ
ศาสนา​ หงชาติ​ ประสานกับ​ ณะสงฆ​ ละ​ นวยงาน​ ี่​กี่ยวของ​ จัดทำ​
แ ค แ ห ทเ
โครงการ​ ังกลาว
ด
การ​ ัดทำ​ ูมือ​ าร​ ฏิบัติ​ าน​ “โครงการ​ รรมะ​ยียว​ าใจ​ ู​
จ ค ก ป ง ธ เ ย ผ
ประสบภัยนำทวม​ ​เปนการ​ วบรวม​นือหา​น​ องสวน​คอ​ใน​ วน​ หนึง​
​้ ” ร เ้ ใส ​ ื ส ที่ ่
เปนการ​ วบรวม​นื้อหา​ รรมะ​ ​ ี่​ ี​ วาม​กี่ยวของ​ ับ​ าร​หกำลังใจ​ ู​
ร เ ธ ทมค เ ก ก ใ ผ
ประสบภัย​ ้ำทวม​ สำหรับ​ ระ​ ิทยากร​ ี่จะ​ ระยุกต​ช​น​ าร​ งพื้น​ ี่
น พ ว ท ป ใใก ล ท
จริง​ เพื่อ​ สดง​ รรมะ​ห​ ับ​ ระชาชน​ ี่​ ระสบภัย​ ้ำทวม​ด​ ี​ ลักธรรม
แ ธ ใก ป ทป น ไ มห
​น​ าร​ ำรงชีวิต​ อัน​ าศัย​ รรมะ​ปน​ครื่อง​ ลอเลี้ยง​ ิตใจ​น​ าม​ ิกฤต​
ใก ด อ ธ เ เ ห จ ใย ว
ของ​ ีวิต​ และ​น​ วน​ ี่สอง​ เปนการ​ วบรวม​ขอคิด​ ิตวิทยา​ขอปฏิบัติ​
ช ใส ท ​ ร จ
การ​ วยเหลือ​ ลัง​กิด​ ยันตราย​ ความ​ ิดเห็น​ างๆ​ ​ อง​ ัก​ ิชาการ​
ช ห เ ภ ค ต ข นว
เพื่อ​ช​ ระกอบการ​ าน​ปน​ อปฏิบัติ​ ำหรับ​ ระ​ ิทยากร​น​ าร​ ง​ ื้นที่​
ใป อ เ ข ส พ ว ใก ลพ
ชวยเหลือ​ ู​ ระสบภัย​ ้ำทวม​
ผป น
การ​ วบรวม​อกสาร​น​ รั้งนี้​ ​ ได​ ี​ าร​ วบรวม​ อมูล​ าก
ร เ ใค มก ร ข จ
ห
​ นังสือ​ างๆ​ ​ รวมถึง​ ื่อ​ ินเตอรเน็ต​ ​ โดย​ปนการ​ ำมา​ผยแพร​พื่อ​
ต สอ เ น เ เ
การ​ ึกษา​ทานั้น​อนึ่ง​​ า​ ี​ อ​ าด​ ก​ กพรอง​ ระการใด​ๆ​คณะ​ ูจัดทำ​
ศ เ ถ มข ข ต บ ป ผ
ก็​ อง​ ออภัย​ว​ณ​โอกาสนี้​ วย​​​​​​​​​​​​​​​​​​​
ต ข ไ ด
คณะ​ ูจัดทำ
ผ

4. สารบัญ
คำนำ
สถานการณอุทกภัยประเทศไทย​๒๕๕๔​ ​ ​ ๙
ขอคิดจิตวิทยาทำตัวอยางไรหลังภัยพิบัติ​ ​ ​ ๑๐
รูปแบบกระบวนการเรียนรูชีวิต​ ​ ​ ​ ๑๗
การใหคำปรึกษาแนวพุทธ​ ​ ​ ​ ​ ๒๐
คูมือการชวยเหลือความผิดปกติทางจิตใจ​
ภายหลังภยันตราย​(PTSD)​​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ๓๕
เนื้อหาหมวดธรรม​​ ​ ​ ​ ​ ๔๕
การรับมือกับความทุกข​สารธรรมในยามวิกฤต​ ​ ๕๓
เรื่องเลาชวนคิด​ ​ ​ ​ ​ ​ ๕๗
ขอคิดจากปราชญในภาวะที่ทุกขอยาก​ ​ ​ ๖๖

5. ทำวัตรสวดมนต์ ก่อนนอน
ภาค๑ ๗๑
ความ​ขาใจ​รื่อง​ าร​ วดมนต​
เ เ ก ส
ภาค๒ ๗๙
ความ​ปนมา​ อง​ าร​ วดมนต
เ ข ก ส
ภาค๓ ๙๙
การ​ วดมนต​หวพระ​น​ ีวิต​ ระจำวัน
ส ไ ใช ป
ภาค๔ ๑๐๗
วิธี​หวพระ​ วดมนต​ อน​ อน
ไ ส ก น
บทกราบพระรัตนตรัย​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ๑๐๘
บทนอบ​ อม​ ระพุทธเจา​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ๑๑๐
น พ
บทไตรสรณคมน​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ๑๑๐
บท​ วาย​ ร​ ระ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ๑๑๒
ถ พพ
คำ​ ผเมตตา​ห​ ก​ น​อง​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ๑๒๐
แ ใแต เ
คำ​ ผเมตตา​ห​ ก​ รรพสัตว​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ๑๒๑
แ ใแส
ภาค๕ ๑๒๗
การ​ ั่ง​ มาธิ​ วย​ น​อง
นส ด ต เ
ภาค๖ ๑๓๙
การเดินจงกรม​ วย​ น​อง
ด ต เ

9. ๙
ธรรมะกับการให้กำลังใจผู้ประสบภัยน้ำท่วม
สถานการณ​ ุทกภัย​นประเทศ​ทย​​
อ ใ ไ
พุทธศักราช​​ ๕๕๔
​๒
ปรากฏการณ​ ุทกภัย​ ี่​กิดขึ้น​นประเทศ​ทย​ ​ ​ .​ .​ ​ ๕๕๔​
​ อ ทเ ใ ไ ป พศ​ ๒ ​
นับวาเปน​ ุทกภัยรุน​ รง​ ี่​กิดขึ้น​ ะหวาง​ ดูมรสุม​​​ ุด​ ี่​ดรับ​ ลกระทบ​
อ แ ทเ ร ฤ ​จ ทไ ผ
หนัก​ ี่สุด​ ยู​ ี่​ ริเวณ​ ี่ราบลุม​ มน้ำ​จาพระยา​ ​ วม​ป​ ึง​ ี่ราบลุม​
ท อ ทบ ท แ เ ร ไถท
แมน้ำโขง​ ​ ​หตุการณ​ริ่ม​ ั้ง​ ต​ ลายเดือน​ รกฎาคม​ ละ​ ังคง​ ำเนิน​
เ เ ตแป ก แ ย ด
มา​ น​ ึง​ จจุบัน​ปนเวลา​ วา​​​ ​​​ดือน​​​ ับ​ น​ ึง​ ัน​ ี่​​​ ๘​​​ ุลาคม​
จถป เ ก ​๒ ​เ ​น จ ถ ว ท ๒ ​ต ​
๒๕๕๔​​มี​ ายงาน​ ู​สียชีวิต​ ลว​​​ ๓๗​​​ น​​​ ูญหาย​​​ ​​​ น​​​ ละ​
​​ ร ผเ แ ​๓ ​ค ​ส ​๓ ​ค ​แ
มี​ ู​ดรับ​ ลกระทบ​ วา​​ ​ .​ ​​ ​ าน​ รัวเรือน​​ รือ​ วา​​ ​ .​ ​​ ​ าน​ น​
ผไ ผ ก ​๒ ๙ ​ล ค ห ก ​๙ ๕ ​ล ค ​
โดย​ ระเมิน​ วาม​สียหาย​ ยู​ ี่​ ​ ​ ๕๖,​ ๐๐​​ าน​ าท​​ ​ งผลกระทบ​ อ​
ป ค เ อ ท ๑ ๗ ล บ ​ส ต
เศรษฐกิจ​ดย​ วม​​​ .​ ๑​​ สน​ าน​ าท
โ ร ​๒ ๓ แ ล บ

10. ๑๐
ธรรมะเยียวยาใจ
อ
​ ุทกภัย​ ังกลาว​ ำ​ห​ ื้นดิน​ มน้ำ​ วา​ ​ ​ ๕๐​ ​ าน​ร​ ​ ​ ึ่ง​น​
ด ทใพ จ ก ๑ ล ไ ซใ
จำนวน​ ี้​ปน​ ั้ง​ ื้น​ ี่​กษตรกรรม​ ละ​ ุตสาหกรรม​น​ ​ ​ ๒​ ​ ังหวัด​
นเ ท พ ทเ แ อ ใ ๓ จ
ตั้ง​ ต​ ังหวัด​ชียง​หม​ ​ ุโขทัย​ ​ าก​ ​ ิษณุโลก​ ​ ำ​ พง​พชร​ ​ ​น​
แจ เ ใ ส ต พ กแ เ ใ
ภาคเหนือ​ ​ป​ น​ ึง​ ​ ิจิตร​ ​ ครสวรรค​ ​ ุทัยธานี​ ​ ัยนาท​ ​ พบุรี​
ไจถ พ น อ ช ล
สระบุรี​ ​ ิงหบุรี​ ​ างทอง​ ​ ุพรรณบุรี​ ​ ทุมธานี​ ​ ครนายก​ ​ นทบุรี​
ส อ ส ป น น
พระนคร​ รีอยุธยา​ ​ ครปฐม​ ​ มุทรสาคร​ ​ ะเชิงเทรา​ ​ มุทรปราการ​
ศ​ น ส ฉ ส ​
ปราจีนบุรี​ ​ รุงเทพมหานคร​ ​น​ ี่ราบลุม​ าค​ ลาง​ ​ ละ​ ังหวัด​ อน​
ก ใท ภ ก แ จ ข
แกน​​ หาสารคาม​​ อยเอ็ด​​ าฬสินธุ​ ​ ุรินทร​ ​ รีสะเกษ​​ ุบลราชธานี​
ม ร ก ส ศ อ
นครราชสีมา​​น​ ริเวณ​ ี่ราบลุม​ มน้ำโขง
ใบ ท แ
​ ุทกภัย​ รั้งนี้​ ูก​ ลาว​ าน​ า​ปน​​​ ​ ุทกภัย​ รั้ง​ าย​ รง​ ี่สุด​
อ ค ถ ก ข ว เ ​“อ ค ร แ ท
ใ
​นประเทศ​ทย​ ทั้ง​น​ ง​ อง​ ริมาณ​ ้ำ​ และ​ ำนวน​ ู​ดรับ​ ล​
ไ ​ ใ แข ป น จ ผไ ผ
กระทบ”​
อ
​ ุทกภัย​ รั้งนี้​ริ่มขึ้น​น​ ะหวาง​ ดูมรสุม​ ​มื่อ​ ายุหมุน​ กเตน​
ค เ ใร ฤ เ พ น
ขึ้นฝง​ าง​ อนเหนือ​ อง​วียดนาม​​ งผล​ห​กิด​ น​ กหนัก​ าง​ าคเหนือ​
ท ต ข เ ส ใเ ฝต ท ภ
และ​ าค​ ะวันออก​ฉียง​หนือ​ อง​ ระเทศ​ทย​ ​ ละ​ ำ​ห​กิด​ ุทกภัย​
ภ ต เ เ ข ป ไ แ ทใเ อ
ใน​ ลาย​ ังหวัด​ริ่ม​ ั้ง​ ต​ ัน​ ี่​ ​ ๑​ ​ รกฎาคม​ ​ าย​น​ ัปดาห​ รก​ อง​
ห จ เ ตแวท ๓ ก ภ ใส แ ข
อุทกภัย​ ็​ ี​ ายงาน​ ู​สียชีวิต​ ึง​ ิบ​ าม​ น​ ​ ุทกภัย​ ำเนิน​ อไป​น​ ิบ​
กมร ผเ ถส ส ค อ ด ต ใส
หก​ ังหวัด​ ณะ​ ี่​ น​ ังคง​ ก​ งมา​ ยาง​ นัก​ ​ ละภาย​น​วลา​มนาน​
จ ข ทฝ ย ต ล อ ห แ ใเ ไ
อุทกภัย​ ็​ ุกลาม​ปทาง​ต​มื่อ​ มน้ำ​จาพระยา​ดรับ​ ้ำ​ ริมาณมาก​ าก​
กล ไ ใ เ แ เ ไ นป จ
แมน้ำ​ าขา​​ ละ​ งผลกระทบ​ อ​ ลาย​ ังหวัด​น​ าค​ ลาง​​ น​ ึง​ ัน​ ี่​​ ​
ส แ ส ต ห จ ใ ภ ก จ ถ ว ท4
ตุลาคม​​ ี่สิบหา​ ังหวัด​ ัง​ดรับ​ ลกระทบ​​ ละ​สี่ยง​ อ​ ุทกภัย​พิ่มเติม​
ย จ ยไ ผ แ เ ตอ เ
เนื่องดวย​ขื่อน​ วน​หญ​ ี​ ะดับน้ำ​กล​ รือ​กิน​ วาม​ ุ
เ ส ใ มร ใ ห เ ค จ

11. ๑๑
ธรรมะกับการให้กำลังใจผู้ประสบภัยน้ำท่วม
ขอคิดจิตวิทยา
ขอคิดจิตวิทยา : ทำตัวอย่างไรหลังภัยพิบัติ
ภัย​ าก​ าวะ​ ้ำทวม​ รือ​ ัยพิบัติ​ ื่น​ ​ม​ช​พียง​ ราง​ วาม​
​ จ ภ น ห ภ อ ไใเ ส ค
เสียหาย​ ก​ รัพยสิน​ าคาร​ านเรือน​ทา​ ั้น​ ​ ​ ิต​จ​ อง​ ู​ ระสบภัย​ ็​
แท อ บ เ น จ ใ ข ผป ก
ไดรับ​ วาม​สีย​ ายไป​ วย​มนอย​​​ าก​ ี​ าร​ ะสม​ม​ดรับ​ าร​ ลี่​ ลาย​
ค เ ห ด ไ ​ห มก ส ไ ไ ก ค ค
อยาง​ ันทวงที​ ​ ​ ็​ าจ​ ะ​ ราง​ วาม​ ูญเสียรุน​ รง​ ึง​ ก​ ีวิต​ด​​ ​ าม​ ี่​
ท กอ จ ส ค ส แ ถแช ไ ต ท
ปรากฏ​ปน​ าว​ าม​ นา​ นังสือ​ ิมพ​ ละ​ทรทัศน​ ยู​น​วลานี้​ ​ ​ างคน​
เ ข ต ห ห พ แ โ อใเ บ
แขวนคอ​ าย​ ​ างคน​ตรียม​ ระโดด​ ะพาน​ าตัวตาย​ ​ ​ าร​ผชิญกับ​
ต บ เ ก ส ฆ ก เ
อุทกภัย​ รือ​ ัย​ ื่น​ ​ ​ ​ ​ รั้ง​หญ​ ​ ​ อ​ห​กิด​ วาม​ ูญเสีย​ ั้ง​ ีวิต​ ละ​
ห ภอ ๆ ค ใ กใเ ค ส ทช แ
ทรัพยสิน​​​ ึ่ง​ าวะ​ชนนี้​ าจ​ ำ​ห​กิด​ วามเครียด​ รือ​ ฏิกิริยา​ าง​ าน​
​ซ ภ เ อ ท ใ เ ค ห ป ท ด
จิต​จ​ ี่​ปลี่ยน​ ปลง​ปได​ ​ ​ น​ างครั้ง​ าจ​ ำ​ห​กิด​ ญหา​ ุขภาพจิต​
ใ ทเ แ ไ จ บ อ ทใเ ป ส
เชน​​​ าวะ​ ึมเศรา​​​ รือ​ าร​ ำราย​ น​อง​ ละ​ ูอื่น​ ึ้น​ด
​ภ ซ ​ห ก ท ต เ แ ผ ข ไ
งานจิตวิทยาคลินิก​​
มี​ ทความ​ ี​ ​ ​ ​ ​ ี่​ปน​ นวคิด​ ราง​ ำลัง​จมา​ าก​ ู​ ี่​ดรับ​
​บ ด ๆ ทเ แ ส ก ใ ฝ ผทไ
ผลกระทบ​ ลัง​กิด​ ัยพิบัติ​ าง​ ​ ​ ​ ​มวา​ ะ​ปนภัย​ รรมชาติ​ ​ ​ชน​
ห เ ภ ต ๆ ไ จเ ธ เ
แผนดินไหว​ ​ ึนามิ​ ​ ้ำทวม​ ​ฟปา​ ​ ​ รือ​ ัยพิบัติ​ ี่เกิด​ าก​ ้ำมือ​ อง​
ส น ไ ห ภ ท จ น ข
มนุษย​ ​ ​ชน​ ​ ​ งคราม​ ​ าร​ อการราย​ ​ ลฯ​ ​ ​ ู​ ระสบภัย​ ะ​กิด​
เ ส ก ก ฯ ผป จเ
ความเครียด​ ึ้น​ ยาง​ าก​ ​ ​ ต​ วามเครียด​ ี่​กิดขึ้น​น​ ถานการณ​
ข อ ม แค ทเ ใส
ไมปกติ​ บบนี้​ ือ​ปนเรื่อง​ กติ​ ี่​กิดขึ้น​ด​ ​พราะ​มมี​ นุษย​ น​หนเลย​
แ ถเ ป ทเ ไ เ ไ ม ค ไ
ที่​ ะ​ ัง​ ามารถ​ปนปกติ​ ุข​ ยู​ด​ ามกลาง​ ัย​ าย​ ี่​กือบ​ ำ​ห​อาชีวิต​
จยส เ สอ ไ ท ภ ร ทเ ท ใ เ
ไม​ อด​​ ​ ึ่ง​ ฏิกิริยารุน​ รง​ ี่​กิดขึ้น​ ันที​ อง​ ู​ดรับ​ ลกระทบ​ ายหลัง​
ร ​ซ ป แ ทเ ท ข ผไ ผ ภ
เกิด​หตุการณ​ ี่​ ุกคาม​ อ​ ีวิต​​ บงออก​ปน​​​ ​​​ าน​​​ ังนี้
เ ทค ต ช แ เ ​๔ ​ด ​ด

13. ๑๓
ธรรมะกับการให้กำลังใจผู้ประสบภัยน้ำท่วม
- ดานร่างกาย​​​ด​ ก​​​ าการ​ นามืด​​ ิงเวียน​ ีรษะ​​ ูสึก​ อน​
​ไ แ อ ห ว ศ ร ร
หรือ​ นาว​​ ูสึก​ ีบ​ นน​น​ ำคอ​​ วดศีรษะ​​ อนเพลีย​​มมี​ รง​​ วดทอง​
ห ร ต แ ใล ป อ ไ แ ป
และ​ ลื่น​ส​ าเจียน​​ วาม​ ยากอาหาร​ ดลง​ รือ​พิ่มขึ้น​​ าการ​จ็บปวย​
ค ไอ ค อ ล ห เ อ เ
เดิม​ ำเริบ​ นักขึ้น​​ ำ​ห​ ุขภาพ​ รุดโทรม​ นัก
ก ห ทใส ท ห
- ดานปฏิกิริยา / การแสดงออก​ ​ด​ ก​ ​ อน​ม​ ลับ​ ไแ น ไห
นอนหลับ​ม​ นิท​​ ลับๆ​ ​ ื่นๆ​ ​ นราย​​ ก​จงาย​​ องไห​ดย​มมี​ าเหตุ​
ไ ส ห ​ต ​ฝ ตใ ร โ ไ ส
เฉยเมย​ อ​ วามรูสึก​ ี่มา​ ระทบ​ ​ ยกตัว​ อกจาก​ ังคม​ ​ วาดระ​ วง​
ตค ท ก แ อ ส ห แ ​
กวาดตา​ อง​ปมา​ อย​​ ​หัน​ขาหา​ ุรา​ องมึนเมา​ รือ​ าเสพติด​ ากขึ้น
ม ไ บ ๆ เ ส ข ห ย ม
- ดานอารมณ์ ​ ​ด​ ก​ ​ ็อค​มยอมรับ​น​ ิ่ง​ ี่​ห็น​​ ิตกกังวล​
ไแ ช ไ ใ ส ทเ ว ​
กลัว​ ​ศรา​ ​กรธ​ ​ องการ​ ก​ คน​ ​ ุนเฉียว​ าย​ ​ทษ​ ัวเอง​ ละ​ ูอื่น​
เ โ ต แแ ฉ ง โ ต แ ผ
อารมณ​ กวง​ป​ กวง​ า​​ าดเดา​มได
แ ไแ ม ค ไ
- ดานการรับรู ​​ด​ ก​​ ับสน​​ ึนงง​​มมี​ มาธิ​​ ี​ ญหา​ าน​
ไ แ ส ม ไ ส มป ด
ความ​ ำ​​ ี​ ญหา​น​ าร​ ัดสิน​จ​​ าพ​ วามทรงจำ​ อง​หตุการณรุน​ รง​
จ มป ใ ก ต ใ ภ ค ข เ แ
นั้น​ านเขามา​ บบ​ ูบวาบ​​​ าการ​หลานี้​ปนเรื่อง​ กติ​ ี่​ าจ​กิดขึ้น​ ลัง​
ผ แ ว ​อ เ เ ป ทอ เ ห
เผชิญ​หตุการณ​ ะเทือนขวัญ​​ชน​​ าวะ​ ้ำทวม​ ับพลัน​ ี้​ ​ ​ดย​ าการ​
เ ส เ ภ น ฉ น โ อ
จะ​กิดขึ้น​ ละ​ ดลง​ น​ ายไปภาย​น​​​ ​​​ดือน​​​ ต​ า​ าก​วลา​ านไป​
เ แ ล จ ห ใ ​๑ ​เ ​แ ถ ห เ ผ
แลว​ ต​ าการ​หลานี้​ ังคง​ ยู​ ​ ​ ำเปน​ ี่​ อง​ บ​ ู​ชี่ยวชาญ​ าง​ าน​ ิต​
แอ เ ย อ จ ทต พ ผเ ท ด จ
ใจ​ ​ชน​ ​ ิต​ พทย​ ​ ัก​ ิตวิทยา​ ​ ยาบาล​ ิต​วช​ ​พื่อ​หการ​ วยเหลือ​
เ จแ นจ พ จเ เ ใ ช
ตอไป​ ​ ​ ต​ าก​ ู​ ี่​ ระสบภัย​ ​ดรับ​ าร​ ฐมพยาบาล​ างจิต​จ​ ยาง​
แ ห ผทป ไ ก ป ท ใอ
ถูกตอง​ ละ​ ันทวงที​ ็​ ะ​ ามารถ​ ำ​ห​ ลับมา​ ี​ ภาวะ​ ิต​จ​ ี่​ปนปกติ​
แ ท กจ ส ทใ ก มส จ ใ ทเ
ได​น​วลา​ ัน​ วดเร็ว​​ ามารถ​ านพน​หตุการณ​ ิกฤต​ปได​ วยดี​​
ใเ อ ร ส ผ เ ว ไ ด

15. ๑๕
ธรรมะกับการให้กำลังใจผู้ประสบภัยน้ำท่วม
การปฐมพยาบาลทางจิตใจ
แก่ผูประสบภาวะวิกฤต ตามหลัก EASE
- สรางความมั่นใจ ( E: Engagement)​​ ​ วย​ าร​ ี่​ ู​
​ ด ก ทผ
ใหการ​ วยเหลือ​ ี​ ิธีการ​ขา​ ึง​ ู​ ระสบ​หตุการณ​ ิกฤต​ด​ ยาง​ ูกตอง​
ช มว เ ถ ผ ป เ ว ไอ ถ
และ​หมาะสม​​ น​ดรับ​ วาม​ว​ าง​จ​​ ึ่ง​ ามารถ​ ำได​ วย​​ าร​ ังเกต​
เ จ ไ ค ไว ใ ซส ท ด ก ส ​
สีหนา​ าทาง​ ​ ฤติกรรม​ ละ​ ารมณ​ดย​ วม​ อง​ ู​ ระสบภัย​ ​ ​ ราง​
ท พ แ อ โ ร ข ผป ส
สัมพันธภาพ​ ละ​ นะนำ​ ัวเอง​​​ สดง​ วาม​ ริง​จ​น​ าร​ วยเหลือ​​ ละ​
แ แ ต ​แ ค จ ใ ใ ก ช แ
สื่อสาร​ ูดคุย​บื้องตน​ดย​ช​ ำ​ าม​ ลาย​ปด​ ​ ​ชน​ ​ ​ าม​ ึง​ ารมณ​
พ เ โ ใคถ ป เ เ ถ ถอ
ความรูสึก​ ี่​กิดขึ้น​นขณะ​ ั้น​​​ปนตน
ทเ ใ น ​เ

16. ๑๖
ธรรมะเยียวยาใจ
-ประเมินอย่างครอบคลุม ( A : Assessment)​​ดย​ ู​
โ ผ
ชวยเหลือ​ ำรวจ​ วาม​ องการ​ อบดาน​ อง​ ู​ ระสบภัย​​ ัน​ด​ ก
ส ค ต ร ข ผป อ ไแ
๑)​​​ ระเมิน​ ละ​ อบสนอง​ วาม​ องการ​ ยาง​รงดวน​​​​ าน​
​ป แ ต ค ต อ เ ด
รางกาย​ ละ​ ิต​จ​​ชน​​ จจัย​​ ​​​​ า​​ าหาร​​ครื่อง​ ุงหม​​ ้ำ​​ ี่​ ักพิง)​
แ จ ใ เ ป ๔ ​(ย อ เ น น ทพ ​
ความ​ ลอดภัย​ ละ​ ริการ​ างการ​ พทย​​
ป แ บ ท แ
๒ ​ป
​ )​ ​ ระเมิน​ ภาพ​ ิต​จ​​ ​ ระเมินวา​ ู​ ระสบ​ าวะ​ ิกฤต​ ำลัง​
ส จ ใ ​ป ​ ผป ภ ว ก
อยู​น​ ะยะ​ ารมณ​ ยางไร​​ชน​​ ็อค​​ ฏิเสธ​​กรธ​​ อรอง​​ศรา​สีย​จ​
ใร อ อ เ ช ป โ ต เ เ ใ​
3) ป
​ ​​ ​ ระเมิน​ วาม​ องการ​ างสังคม​ ​ ​ดยเฉพาะ​ าร​ ิดตอ​
ค ต ท โ ก ต
ประสาน​ าติ​​ ู​กล​ ิด​​ ละ​ หลง​ วยเหลือ​ างสังคม
ญ ผใ ช แ แ ช ท
-เสริมสรางทักษะ (S : Skill)​​​พื่อ​ห​ ู​ ระสบภัย​ ามารถ​
​เ ใ ผป ส
ลด​ วาม​ ปรปรวน​ าง​ ารมณ​ ละ​ ราง​ ักยภาพ​น​ าร​ ัดการ​ ญหา​
ค แ ท อ แ ส ศ ใ ก จ ป ​
ประกอบดวย​ ลักการ​​​ ​รียกขวัญ​ ืนสติ​​ ด​ วาม​จ็บปวด​ าง​จ​​ ละ​
ห ​“เ ค ลค เ ท ใ แ
เสริม​ ักษะ​ห​กิด​ าร​รียนรู​ ิธีการ​ ัดการ​ ารมณ​ อง​ น​อง​​
ท ใเ ก เ ว จ อ ข ต เ
-เติมเต็มความรู (E : Education)​​​ ือ​​​ าร​ห​ ุขภาพจิต​
​ค ​ก ใ ส
ศึกษา​ ละ​ อมูล​ ำเปน​พื่อ​ วย​ห​ ู​ ระสบภัย​ ามารถ​ ำรงชีวิต​ ยาง​
แ ข จ เ ช ใ ผป ส ด อ
ปกติ​ดย​ร็ว​​​ ระกอบดวย​ าร​​ รวจสอบ​ วาม​ องการ​ ำเปน​​ติมเต็ม​
โ เ ​ป ก ต ค ต จ เ
ความรู​น​ าร​ ัดการ​ วามเครียด​​ หลง​ วยเหลือ​ ั้ง​ วน​ าครัฐ/​อกชน​
ใก จ ค แ ช ทส ภ เ ​
และ​​ ิดตาม​ อเนื่อง​​น​ าร​ าง​ ผน​ กไข​ ญหา​ อไป
ต ต ใก ว แ แ ป ต

17. ๑๗
ธรรมะกับการให้กำลังใจผู้ประสบภัยน้ำท่วม
รูปแบบกระบวนการเรียนรูชีวิต
ตามแนวพระพุทธศาสนา
ชีวิต​ ละ​ลก​ ี​ าร​ปลี่ยน​ ปลง​ ยู​ ลอด​วลา​ ​ ​ างอยาง​ ็​ ี​
​ แ โ มก เ แ อต เ บ กม
การ​ปลี่ยน​ ปลง​ บบ​ ูตัว​ ​ างอยาง​ ็​ ี​ าร​ปลี่ยน​ ปลง​ บบ​มรูตัว​
เ แ แ ร บ กมก เ แ แ ไ
ใน​ ถานการณ ​  จ จุ บั น​ ี่ ​ รรมชาติ ​ ี ​ าร​ ปลี่ ย น​ ปลง​ ป​ าก​ น​
ส ป ทธ มก เ แ ไ ม จ
สงผลกระทบ​ อ​ วาม​ปน​ ยู​ อง​ รรพสิ่ง​ ี่อาศัย​ ยู​ น​ลก​บ​ ี้​ ึ่ง​รียก​
ตค เ อข ส ท อ บ โ ใ นซ เ
กัน​ า​​​ ัตวโลก​​​ นุษย​ปน​ ิ่งมีชีวิต​ นิดเดียว​ น​ลก​บ​ ี้​ ี่​ ี​ าร​รียนรู​
ว ​ส ​ม เ ส ช บ โ ใ นทมก เ
อยู​ ลอด​วลา​​​ ี​ ระบวนการ​ ิด​พื่อ​อาตัวรอด​​​ ตกตางจาก​ ัตว​ นิด​
ต เ ​มก คเ เ ​แ ส ช
อื่น​​ ​​ ี่​ช​ ต​ ัญชาตญาณ​น​ าร​ ำรงชีวิต​ ยางเดียว​​​ ผนภาพ​ อไปนี้​
ๆ ทใ แ ส ใก ด อ ​แ ต
เปนการ​ สดง​ ระบวนการ​รียนรู​ อง​ นุษย
แ ก เ ข ม
รูปแบบกระบวนการเรียนรูชีวิต
ที่มา​​​​ ระครู​ ิริ​ ิหาร​ าร​​​​ ม​ ิตร​​​ ิตฺตธมฺโม​​​ .​ .​ ​​ ธ.​ .​
: พ ส ว ก ​(ส จ ​จ ​ป ธ ๕ พ บ

19. ๑๙
ธรรมะกับการให้กำลังใจผู้ประสบภัยน้ำท่วม
ขั้น​ ี่หนึ่ง รับรู​​​ นุษย​ ี​ าร​ ับรู​ าง​​​ า​​ ู​​ มูก​​ ิ้น​​ าย​
​ ท ม มก ร ท ​ต ห จ ล ก ​
ใจ​​​​ ายตนะภาย​น)​​​ ู​น​ ิ่ง​ อไปนี้​ ือ​​​​ ูป​​​สียง​​ ​ลิ่น​​ ส​​ ัมผัส​
(อ ใ ​ รใ ส ต ค ​ ร เ ก ร ส
ธรรมารมณ​​​ ายตนะ​ ายนอก)​​
(อ ภ ​
ขั้น​ ี่สอง เรียนรู​ ​ ​ ั้น​ ี้​มื่อ​ ับ​ า​ ลว​ ะ​ อง​ ำความ​ขา​
ท ข นเ ร ม แ จ ต ท เ
ใจความ​ปน​หตุ​ปนผล​ อง​ ิ่ง​ ี่​ ับรู​ า​ ยาง​ ินิจ​ ิจารณา​ า​ ิ่ง​ ี่​ ับรู​
เ เ เ ข ส ทร ม อ พ พ ว ส ทร
มา​ ั้น​ ี​ รือ​มดี​ ยางไร​ ​ ​ ี​ ระโยชน​ รือ​มมี​ ระโยชน​ ​ ​ ี​ ุณ​ ี​ทษ​
น ดห ไ อ มป ห ไ ป มค มโ ​
คุม​ รือ​มคุม​​ปนตน
ห ไ เ
ขั้น​ ี่​ าม ยอมรับ​ ​ ​มื่อ​รียนรู​ ลว​ ะ​กิด​ าร​ อมรับ​ รือ​
ทส เ เ แ จเ ก ย ห
เชื่อ​น​ ิ่ง​ ี่​ น​อง​ด​รียนรู​ า​ ั้น​ ี่​ าม​ ี้​ปน​ ั้น​ อง​ าร​ ัดสิน​จ​​ ับ​ รือ​
ใ ส ทต เ ไ เ ม ข ทส นเ ข ข ก ต ใ ร ห
ไมรับ​​ าก​ ิ่ง​ ี่​ด​รียนรู​ า
จ ส ทไ เ ม
ขั้น​ ี่​ ี่ ปรับใจ​​​ปนการ​ รับ​ าวะภาย​น​จ​ น​ห​ อดคลอง
ทส ​เ ป ภ ใใต ใส
กับ​ ิ่ง​ ี่​ด​ ัดสิน​จ​ อมรับ​​มวา​ ิ่ง​ ี่​ ัดสิน​จ​ อมรับ​ ั้น​ ะ​ปน​ ยางไร​ ็​
ส ทไ ต ใ ย ไ ส ทต ใ ย นจเ อ ก
พรอม​ ี่​ ะ​ปนไปตาม​ ี่​ด​ อมรับ​ ลว​ ั้น
ทจ เ ทไ ย แ น
ขั้น​ ี่​ า ปรับตัว​​​ปนการ​ รับ​ าวะ​ ายนอก​ห​ อดคลองกับ​
ทห ​เ ป ภ ภ ใส
ใจ​ ละ​ อดคลองกับ​ วาม​ปนจริง​​​ รือที่​รียกวา​​ าร​ สดงออก​ ั่นเอง
แ ส ค เ ​ห ​ เ ก แ น

21. ๒๑
ธรรมะกับการให้กำลังใจผู้ประสบภัยน้ำท่วม
การใหคำปรึกษาแนวพุทธ
แก่ผูประสบภัยพิบัติทางธรรมชาติ
ความหมายของการใหคำปรึกษาแนวพุทธ
การ​หคำปรึกษา​ ​ ือ​ ​ าร​ขาไป​ วย​ กไข​ ญหา​ อง​ ู​ ับคำ​
​ ใ ค ก เ ช แ ป ข ผร
ปรึกษา​ห​ห็น​ ละ​ขา​จ​ ญหา​ ี่​ ทจริง​ อง​ขา​ ​ ​ วย​ห​ห็น​ องทาง​ ี่​
ใ เ แ เ ใ ป ทแ ข เ ช ใเ ช ท
จะ​ กไข​ ละ​ผชิญกับ​ ญหา​ ั้น​​​ วม​ ั้งชี้​ห​ห็น​ อง​ างการ​ ำเนิน​ ีวิต​
แ แ เ ป น ​ร ท ​ ใ เ ช ท ด ช
ตอไป​ ยาง​ ี​ ระสิทธิภาพ
อ มป
เฉลิม​ รี​​​ ร​ รินทร)​​ จร​ งศ​ ัฒนา​​ ลาว​ า​​​ าร​หคำปรึกษา​
​ ศ (อ น ข ว ว ก ว ​ก ใ
เปน​ ระบวนการ​ วยเหลือ​ ​​ ​ ​​ ​​ ​ ​ ​ ​​ ​ ​ ​ ​ ​​ ​ห​ ุคคล​ด​ ำรวจ​ น​
ก ช (Helping Process) ใ บ ไ ส ต
เอง​​​ ​ l​​​​ ​ ​ ​​ ​​ ​​​ ​ ​​​ น​กิด​ วาม​ขา​จ​ น​อง​​​ ​ ​​​ ​​​ ​ ​ ​ ​​ ​​ ​ ​
(Se f-exploration) จ เ ค เ ใ ต เ (Better understan
d​​ ​ ​​​ ละ​ าร​ งมือ​ ฏิบัติ​ ยาง​หมาะสม​​​ ​ ​ ​​ ​ ​​​ ​​ ​​ ​ ​​​ ​ ​​​พื่อ​
ing) แ ก ล ป อ เ (Appropriate Action) เ
การ​ กปญหา​ ​ าร​ รับตัว​ ​ าร​ปลี่ยน​ ปลง​ ฤติกรรม​ ี่​ ึงปรารถนา​
แ ก ป ก เ แ พ ทพ ​
การ​ ริหาร​ ัดการ​ ีวิต​ ี่​หมาะสม​ ​ น​ ำไปสู​ าร​ ัฒนา​ น​อง​ห​ปน​ ู​
บ จ ช ทเ จน ก พ ต เ ใเ ผ
ที่​ ี​ วาม​จริญ​ อกงาม​ วนบุคคล​​​ ​ ​​ o​ ​ ​​​ ​​ ​ ​​ ​​​
มค เ ง ส (Pers​ nal Growth)
แพท​ทอร​ ัน​​​ ​ ​​​ ​​ ​ ​ ​​​​ด​ห​ ำ​ ิยาม​ อง​ าร​หการ​ รึกษา​
​ เ ส (Patterson) ไ ใ ค น ข ก ใ ป
วา​ ​ ​ าร​หการ​ รึกษา​ปน​ ระบวนการ​ ี่​ ู​หการ​ รึกษา​ วยเหลือ​ ก​
ก ใ ป เ ก ทผใ ป ช แ
ผูรับ​ าร​ รึกษา​ห​ขา​จ​ ละ​ อมรับ​ น​อง​นดาน​ าง​​ ​​​ชน​​ วาม​ น​
ก ป ใเ ใแ ย ต เ ใ ต ๆ เ ค ส
ใจ​​ วาม​ นัด​​ วาม​ ามารถ​​ ลอดจน​ห​ ระหนัก​ ึง​ วาม​ องการ​ อง​
ค ถ ค ส ต ใต ถค ต ข
ตน​อง​ ละ​ วย​ห​ ูรับ​ าร​ รึกษา​ด​ ำเนินการ​ าม​ ุด​ ุงหมาย​ ี่​ างไว​
เ แ ช ใผ ก ป ได ต จ ม ทว
และ​ ามารถ​ ัฒนา​ น​อง​ น​ ึง​ ี่สุด
ส พ ต เ จถท

22. ๒๒
ธรรมะเยียวยาใจ
ส แ ​ก ใ
​ รุป​ ลว​​ ​ าร​หคำปรึกษา​​ ​ มาย​ ึง​​ ​ าร​ วยเหลือ​ ู​ ับคำ​
​ห ถ ​ก ช ผร
ปรึกษา​ห​ด​ขา​จ​ น​อง​​ น​ ื่น​​ ังคม​​ าร​ อมรับ​ วาม​ ริง​​ ลอดจน​
ใไเ ใต เ ค อ ส ก ย ค จ ต
ถึง​ าร​ รับตัว​ รับ​จ​ห​หมาะสมกับ​ าลเทศะ​ด​ ยาง​ ูกตอง​ ละ​ ี​
ก ป ป ใ ใ เ ก ไ อ ถ แ ม
ความ​ชื่อมั่น​น​ น​อง
เ ใต เ
ฉน
​ ะ​ ั้น​ ​ ​ าร​หคำปรึกษา​ นว​ ุทธ​ ก​ ู​ ระสบ​ ัยพิบัติ​ าง​
ก ใ แ พ แ ผป ภ ท
ธรรมชาติ​ ​ มาย​ ึง​ ​ ​ าร​หการ​ วยเหลือ​ ู​ ระสบ​ ัยพิบัติ​ าง​
ห ถ ก ใ ช ผป ภ ท
ธรรมชาติ​ด​ อมรับ​ ับ​ ถานการณ​ ี่​กิดขึ้น​ ​ ​ ละ​ ี​ ติ​ ยู​ ับ​ จจุบัน​
ไย ก ส ทเ แ มส อ ก ป
ขณะ​ ยาง​ ื่นตัว​ม​ ื่นตูม​ ​ม​ ระมาท​ ​ ี​ วาม​ ดทน​ ​ ูเทาทัน​ วาม​
อ ต ไต ไป มค อ ร ค
เปนจริง​​ม​ ิตกกังวล​ น​กินไป​​​ ามารถ​ จะ​ ู​ ล​ ีวิต​ น​อง​ด​​​ ีก​ ั้ง​
ไว จ เ ​ส ที่​ ดแ ช ต เ ไ อ ท
มี​ วาม​ รอม​ าง​ าน​ ิต​จ​ห​ ี​ วาม​มตตากรุณา​ นุเคราะห​ ก​พื่อน​ ู​
ค พ ท ด จ ใ ใ มค เ อ แเ ผ
ทุกข​ ยาก​ห​ านพน​ วาม​ ากลำบาก​ป​ วย​ ัน
อ ใผ ค ย ได ก
วัตถุประสงค์ของการใหคำปรึกษาแนวพุทธ
๑ ​เ ใ ผ ก ป มส ใ ก ใ
​ .​​พื่อ​ห​ ูรับ​ าร​ รึกษา​ ี​ ติ​น​ าร​ชชีวิต​​​ม​ ระมาท
​ไ ป
๒​ ใ ผ ก ป ย
​ .​ เพื่อ​ห​ ูรับ​ าร​ รึกษา​ อมรับ​ วาม​ปนจริง​ ี่​กิดขึ้น​ ​ ละ
ค เ ทเ แ
​ ามารถ​ รับตัว​ รับ​จ​ห​ ยู​ ยาง​ ี​ วาม​ ุข​น​ ถานการณ​ ี่​ าก
ส ป ป ใ ใ อ อ มค ส ใ ส ทย
ลำบาก​​ ามารถ​ วยเหลือ​พื่อน​ นุษย​ ละ​ ิ่งมีชีวิต​ ยาง​ปนธรรม​ด
ส ช เ ม แ ส อ เ ไ
๓ ​ เ ใ ผ ก ป มก ใ ไ แ ต ก ใ
​ .​ ​พื่อ​ห​ ูรับ​ าร​ รึกษา​ ี​ ำลัง​จ​ ​ ​มทอ​ ท​ อ​ าร​ชชีวิต​
ภายหลัง​ าก​ ัยพิบัติ​ าน​ นไป​ ลว
จ ภ ผ พ แ

23. ๒๓
ธรรมะกับการให้กำลังใจผู้ประสบภัยน้ำท่วม
คุณสมบัตของผูใหคำปรึกษาที่ดี
ิ
​ผู  ​ที่ ​ใ ห ก าร​ป รึ ก ษา​ค วร​เ ป น ​ผู  ​ที่ ​มี ​คุ ณ สมบั ติ ​ที่ ​ดี ​ต  อ ​ก าร​
ใหคำปรึกษา​พื่อ​ ี่​ ะ​ห​ ู​ ับคำ​ รึกษา​ ี​ วาม​ชื่อถือ​ รัทธา​ ละ​ ี​ วาม​
เ ทจ ใ ผ ร ป มค เ ศ แ มค
ไว​ าง​จ​ อ​ ู​หคำปรึกษา​ ​ ​มื่อ​ดรับ​ าร​ รึกษา​ ลว​ ี​ วาม​ บาย​จ​
ว ใ ต ผใ เ ไ ก ป แ มค ส ใ ​
หมด​ วาม​ ังวล​จ​ ​ ​ ุณสมบัติ​ อง​ ู​หคำปรึกษา​ ี่​ ี​ ามหลัก​ นว​ ุทธ​
ค ก ใ ค ข ผใ ทดต แ พ ​
มี​ ังนี้
ด
๑.​​ ารัก​​​ โย)​​​ ือ​​​ ี​ วาม​มตตากรุณา​ส​จ​น​ ระโยชน​ ุข​
​ ​น (ป ​ ค ​มค เ ใใใป ส
ของ​ ูรับ​ าร​ รึกษา​ ​ ​ขา​ ึง​ ิต​จ​ ​ ราง​ วามรูสึก​ นิทสนม​ปน​ ันเอง​
ผ ก ป เ ถจใ ส ค ส เ ก ​
ชวน​ห​ ยาก​ขาไป​ รึกษา​พื่อ​ ลาย​ ุกข
ใอ เ ป เ ค ท
๒.​ าเคารพ​​​ รุ)​ ​ ​ ือ​​ ​ปน​ ู​ ี​ วาม​ นัก​ นน​ ดทน​​ ี​ วาม​
​น (ค ค ​ เ ผมค ห แ อ มค
ประพฤติ​ ี่​หมาะสม​ มควร​ ​ ​ ยู​กล​ ลว​ ี​ วามรูสึก​ บอุน​จ​ปน​ ี่พึ่ง​
ทเ ส อ ใ แ มค อ ใเ ท
รูสึก​ ลอดภัย
ป
๓.​ า​จริญ​จ​​​ าวนีโย)​​​ ือ​​มีความรู​ ริง​​ปน​ ู​ ี่​ดยิน​ด​ ง​
​ น เ ใ (ภ ​ ค ​​ จ เ ผทไ ไ ฟ
มา​ ยาง​ ี​​ กฝน​ น​อง​ ยู​สมอ​​ปน​ ี่​ ายกยอง​ วร​อา​ บบอยาง
อ ด ฝ ต เ อ เ เ ทน ค เ แ
๔.​ ูจัก​ ูด​ห​ดผล​ ​​ ตฺ​ า)​ ​ ​ ือ​ ​ ​ ูจัก​ ูด​ ​ ูด​น​ ิ่ง​ ี่​ ี​ ​ปน​
​ร พ ใ ไ (ว ต ​ ค ร พ พ ใ ส ทด เ
ประโยชน​​​ ูกกาลเทศะ​​ ูก​ ุคคล​​​ ูวา​ ะไร​ วร​ ูด​ม​ วร​ ูด
ถ ถ บ ​ร อ ค พ ไ ค พ
๕.​ ดทน​ อ​ อยคำ​​​ ​ น​ ฺขโม)​ ​ ​ ือ​​ ​ ดทน​ อ​ อยคำ​ อง​ น​
​อ ต ถ (วจ ก ​ ค ​ อ ต ถ ข ค
อื่น​ด​ ​ ับฟง​ ำ​ ำหนิ​ ​ ิพากษ​ ิจารณ​ อง​ น​ ื่น​ด​ ​ ละ​ รอม​ ี่​ ะ​ กไข​
ไ ร คต ว ว ข ค อ ไ แ พ ทจ แ
ปรับปรุง​ ัวเอง​​ม​บื่อหนาย​ อ​ าร​ ง​​ม​ ารมณเสีย​ าย
ต ไเ ตก ฟ ไอ ง
๖.​ ี้​ จง​ด​ ึกซึ้ง​​​ มฺภีรฺจ​​ ถํ​ ​ ตฺ​ า)​ ​ ​ ือ​​ ​ ี้​ จง​รื่อง​ าก​
​ ชแ ไ ล (ค ก ก ต ​ ค ​ ชแ เ ย
ให​ขา​จงาย​​ ี​ วาม​ ะเอียด​ ระจาง​จ​​ปรียบ​ ระดุจ​ห​ สงสวาง​ ก​ ี่​
เ ใ มค ล ก ใ เ ป ใแ แท
มืด​​ ะ​ ั้น
ฉน

24. ๒๔
ธรรมะเยียวยาใจ
๗ไ ช ใ เ
​ .​ม​ ักนำ​นทาง​สื่อมเสีย​​​​น​​ ฏฐาเน​​ ิโยชเย)​​​ ือ​​​ นะ​
(โ จ น ​ ค ​แ
นำทาง​ ี่​ ี​ ี​ ระโยชน​ ี​ วาม​ ุข​​ ​ห​ ลีกเลี่ยง​ บายมุข​ ั้ง​​ ​​ ​ห​ ะ​ ั่ว​
ทดมป มค ส ​ ใ ห อ ท ๖ ​ใ ล ช
ทำดี​​ ละ​ ำ​ ิต​จ​ห​ขม​ ข็ง​ อง​ส
แ ทจใใเ แ ผ ใ
​ ู​ ี่​หคำปรึกษา​ าก​ ี​ ุณสมบัติ​ าม​ ี่​ ลาว​ า​ ลว​บื้องตน​ ั้น​
ผ ทใ ห มค ต ทก ม แ เ น
เชื่อ​ปน​ ยางยิ่ง​ า​​ ะ​ปน​ ี่​ว​ าง​จ​ อง​ ู​ ับคำ​ รึกษา​​ด​ ละ​ ามารถ​
เ อ ว จ เ ทไ ว ใ ข ผร ป ไแ ส
เปน​ ู​หคำปรึกษา​ ี่​ ี​ ​ปน​ ี่พึ่ง​ อง​ ู​ กทุกข​ด​ ากลำบาก​ าง​จ​ด​
ผใ ทด เ ท ข ผต ไย ท ใไ
อยาง​ นนอน
แ
หลักการใหคำปรึกษาแนวพุทธ
๑. คิดดวยจิตเมตตา​​​ ั้ง​จ​ งอยาง​ ึกซึ้ง​หเกียรติ​ห​ วาม​
​ต ใ ฟ ​ ล ใ ใค
เคารพ​ อ​ ูสนทนา​​ ับฟง​ ยาง​ ริง​จ
ตค ร อ จ ใ
๒. พูดดวยจิตเมตตา​​​ ูด​ วย​ อยคำ​ ี่​ปน​ ระโยชน​ ราง​
​ พ ด ถ ทเ ป ส
ความ​ ุข​​สริมกำลัง​จ​​ห็น​ ุณคา​น​ ีวิต​​ ลุก​จ​ห​ม​ ระมาท
ส เ ใ เ ค ใช ป ใใไป
๓. ทำดวยจิตเมตตา​​​ ี​ ุคลิก​ ี่​ ดงาม​หมาะสม​ ก​ าลเทศะ​
​มบ ทง เ แก ​
สำรวม​รียบรอย​ ​มื่อ​ห็น​ ลว​ปนบุญ​ า​ ​ด​ นทนา​ปนบุญ​ าก​ ​ด​
เ เ เ แ เ ต ไส เ ป ไ
อุปฏฐาก​ ุปถัมภ​ปนบุญ​ ีวิต​ ​ด​ ิด​ ึง​ ลว​ ื่น​จ​ ​ปนกำลัง​จ​ห​ ู​พื่อ​
อ เ ช ไคถแ ช ใ เ ใ ใ สเ
พนทุกข​ บ​ ุข​ ัฒนา​ ิต​พื่อ​ ีวิต​ ี่​ ีงาม​ อไป
พ ส พ จ เ ช ทด ต
๔. ปล่อยวาง​ ​ ​ าร​ ลอยวาง​ ​ เปน​ ิลปะ​ าร​ชชีวิต​ ั้นสูง​
ก ป ​ ศ ก ใ ข
ปลอย​ ุกอยาง​ห​ปนไปตาม​หตุ​ าม​ จจัย​ ึ่ง​รา​ม​ ามารถ​ ี่​ ะ​ วบคุม​
ท ใเ เ ต ป ซเ ไส ทจ ค
ให​ า​ ยู​น​ ำนาจ​รา​ด​ ละ​ ะ​ห​ปนไปตาม​ ี่​รา​ ิด​ ​ ี่​รา​ ำ​ ุกอยาง​
มอใอ เ ไแ จใเ ทเ ค ทเ ท ท
นั้น​ปนไป​มได​​​ ู​หคำปรึกษา​ อง​ ูจัก​ ลอยวาง​รื่องราว​ าง​​ ​​ ี่​ดยิน​
เ ไ ผใ ต ร ป เ ต ๆ ทไ
ได​ ง​ า​ ​ ​ ง​ อง​ ยาง​ ี่​ขา​ ี​ขา​ปน​ ​ ลว​รา​ ะ​ขา​จ​ขา​ ยาง​
ฟ ม “จ ม อ ทเ มเ เ แ เ จเ ใเ อ

25. ๒๕
ธรรมะกับการให้กำลังใจผู้ประสบภัยน้ำท่วม
ลึกซึ้ง​ ​ ต​ า​ อง​ขา​ ยาง​ ี่​รา​ ยาก​ห​ ี​ ยาก​ห​ปน​ ​ ลว​รา​ ะ​
แ ถ ม เ อ ทเ อ ใ มอ ใ เ แ เ จ
เศรา​ ละ​ ึมลึก”​​​รา​ ็​ ะ​ ุกข​ าม​ขา​​​ ุดทาย​รา​ ็​ ะ​ปนทุกข​พราะ​
แ ซ ​ เ กจ ท ต เ ​ส เ กจ เ เ
สิ่ง​ ี่​รา​ ับ​ขามา​ ​ ​พราะ​ ัน​ ะ​ ลาย​ปน​ วนหนึ่ง​ อง​ ีวิต​ ​นื่องจาก​
ทเ ร เ เ มจก เ ส ข ช เ
เรา​ ึดมั่น​ ือมั่น​ าม​ ิ่ง​ ี่​รา​ ับ​ขามา​ ั่นเอง
ย ถ ต ส ทเ ร เ น
เทคนิคการใหคำปรึกษาแนวพุทธ
๑. ความงดงามของผูใหคำปรึกษา
​ าร​หคำปรึกษา​ ู​หคำปรึกษา​ ะ​ อง​ ี​ วาม​ นัก​ นน​ ดทน​
ก ใ ผใ จ ต มค ห แ อ
ตอ​ วาม​ ำบาก​ าง​​ ​​​ดยเฉพาะ​ อ​ อยคำ​ อง​ ู​ ี่​ ับคำ​ รึกษา​​​ าง
ค ล ต ๆ โ ต ถ ข ผทร ป ​บ
ครั้ง​ อยคำ​ ละ​ าที​ าจ​ ะ​ม​ปนการ​หความ​คารพ​​​ ึง​ ี​ วาม​ ำเปน​ ี่​
ถ แ ท อ จไเ ใ​ เ ​จ มค จ ท
ตอง​ าศัย​ วาม​ ดทน​​ วาม​ งบเสงี่ยม​​​ ัง​ ำ​ ี่วา​​​ งบ​ ยบ​​คลื่อนไหว
อ ค อ ค ส ​ด ค ท ​ส ส เ
เพื่อ​ปนการ​ ม​จ​ อง​ น​อง​ว​ ​พราะ​ วาม​ ุกข​จ​ อง​ ู​หคำปรึกษา
เ ข ใ ข ต เ ไ เ ค ท ใ ข ผใ
น มม ถ ต
​ ั้น​ ี​ าก​ ​ ​ าวา​ ามฐานะ​ ลว​ ​ ​ ู​หคำปรึกษา​ ​ปรียบ​สมือน​ าชนะ​
แ ผใ เ เ ภ
ที่รองรับ​​ าร​ ะบาย​ วาม​ ัดอั้น​ ัน​จ​ อง​ขา​​ ​ ะ​ ั้น​​ ​ ู​หคำปรึกษา​
ก ร ค อ ต ใ ข เ ​ ฉ น ​ ผใ
จึง​ อง​ ดทน​ห​ าก​ ี่สุด​​​
ต อ ใม ท ​
“​ ดทน​ ม​จ​​จเย็น​​ ​​มเปนไร​​ อ​ น​ด​​ บาย​ ยู​ ลว”​
​อ ข ใ ใ ๆไ พ ท ไ ส อ แ
ถอยคำ​ ลี​ ี้​ ​ ​ าก​ ี​ ยู​น​จ​ อง​ าน​ ู​หคำปรึกษา​ ็​ ะ​ วย​ด​
​ ว น ห มอ ใ ใ ข ท ผใ กจ ช ไ
มาก​ ีเดียว​น​ าร​หคำปรึกษา​ ะ​ าน​ปได​ วยดี​​ ละ​ รรลุ​ปาประสงค​
ท ใก ใ จผ ไ ด แ บ เ
ดวย​ ัน​ ั้ง​ องฝาย​​ ​ ู​หคำปรึกษา​ ็​ อ​จ​น​ าร​หคำปรึกษา​​ ูรับ​ าร​
กทส ​ ผใ กพ ใ ใ ก ใ ผ ก
ใหคำปรึกษา​ ็​ บาย​จ​​ วาม​ ุกข​น​จ​ อนคลาย
กส ใ ค ท ใ ใ ผ
ฉะ​ ั้น​ วาม​ ดงาม​ อง​ ู​หคำปรึกษา​ ​ ็​ อง​ ี​ วาม​ ดทน​
​ น ค ง ข ผใ กต มค อ ​
สงบ​ ​ ั่นเอง​ ​ ​พียง​ ค​ ูรับ​ าร​หคำปรึกษา​ห็นทา​ ี่​ งบเสงี่ยม​ อง​ ู​
น เ แผ ก ใ เ ทส ข ผ
ใหคำปรึกษา​ วาม​ ุกข​ ็​ อนคลาย​ป​ ลว​กิน​ รึ่ง​ ​ ั่ง​ ี่​ รากฏ​น​ งคล​
ค ท กผ ไ แ เ ค ด ทป ใ ม ​
๓๘​​ ระการ​​ ั้น​ า​​“​ าร​ห็น​ มณะ​ปนมงคล​ ูงสุด​ อง​ ีวิต”​
ป น ว ​​ ก เ ส เ ส ข ช

26. ๒๖
ธรรมะเยียวยาใจ
๒. สิ่งที่มีค่าที่สุดของผูใหคำปรึกษา
“เ น จ แ แ เ
​ ​พชร​ ิล​​ ินดา​​ กว​ หว​งินทอง​ปน​ องล้ำคา​ ี​ าคา​ พง​
เ ข มร แ ​
ถา​ าดสติ​ ัมปชัญญะ​ สีย​ ลว​ ิ่งของ​หลา​ ั้น​ ็​ ม​ ีความหมาย​
ข ส เ แ ส เ น กไ ม
อะไร”​
ผใ
​ ู​หคำปรึกษา​ ะ​ อง​ ี​ ติ​​ อน​ ิด​​ อน​ ูด​​ อน​ ำ​​ ละ​ ี​ วาม​
จ ต มส ก ค ก พ ก ท แ มค
สำนึก​ ูตัว​ ยู​สมอ​ ​ม​ วร​ อเลน​ ับ​ วามรูสึก​ อง​ น​ น​กินงาม​ ​ าจ​
ร อเ ไค ล ก ค ข คจ เ อ
จะ​ ำ​หการ​หคำปรึกษา​ มเหลว​ ็​ปนได​​​พราะ​ ะ​ ั้น​ าร​หคำปรึกษา​
ทใ ใ ล กเ เ ฉนก ใ
จะ​ ี​ ุณคา​ ก​ ั้ง​ องฝาย​​ ะ​ อง​ม​ ระมาท​ อ​ อยคำ​​ ละ​ าร​ างตัว​
มค แ ท ส จต ไป ตถ แ ก ว
ของ​ ู​หคำปรึกษา​​
ผใ
“ส ม ป เ ​ส เ จ เ ป
​ ​ ติ​ า​ ญญา​กิด​​​ ติ​ตลิด​ ะ​กิด​ ญหา”​​​ าร​หคำปรึกษา​
​ก ใ
เปนการ​ห​ สงสวาง​ าง​ ญญา​ห​กิด​ วาม​ขา​จ​ ี่​ ี​ ​ อ​ น​อง​ ​ อ​
ใแ ท ป ใ เ ค เ ใ ทด ต ต เ ต
สถานการณ​ ​ อ​ น​ ื่น​ ​ ละ​ ภาพสังคม​ ั่วไป​ ​ ู​หการ​ รึกษา​ วร​ ี​ ติ​
ตค อ แ ส ท ผใ ป ค มส
และ​ งตอ​​ ติ​ ี้​ห​ ูรับ​ าร​ รึกษา​ด​ป​จริญ​ อ​​พราะ​ ู​ ี​ ติ​ อม​จริญ​
ส ส นใ ผ ก ป ไ ไ เ ต เ ผมส ย เ
ทุกเมื่อ​​​ าร​หคำปรึกษา​ ็​ชน​ดียว​ ัน​​​ า​ ี​ ติ​​​ าร​หคำปรึกษา​ อม​
​ก ใ กเ เ ก ​ถ มส ก ใ ย
สำเร็จ​ ระโยชน​ ุข​ป​ วยดี
ป สได
๓. ทำอย่างไรใหไดใจผูรับการใหคำปรึกษา
ก ไใข ผ ก ใ
​ าร​ด​จ​ อง​ ูรับ​ าร​หคำปรึกษา​ ​มื่อ​รา​ ูด​ ะไร​ป​ขา​ ็​
เ เ พอ ไเ ก
พรอม​ ี่​ ับ​ ักจูง​ รือ​ อบ​ ิ่ง​ด​ห​ ็​ ับ​ วย​ วาม​ต็ม​จ​ ​ ​ ัง​ ั้น​ าร​ ี่​ ะ​
ทร ช ห ม ส ใ ใ กร ด ค เ ใ ด น ก ทจ
ให​ด​จ​ อง​ ู​หคำปรึกษา​​ ี​ ิธีการ​ ังนี้
ไ ใ ข ผใ มว ด
๑. เปนผูรูจักให ​ ​ าร​หคำปรึกษา​ทากับ​ าร​ห​ รรมะ​ปน​
ก ใ เ ก ใธ เ
ทาน​​ ​ ​ ู​ห​ อม​ปน​ ี่รัก​​ ละ​ าร​ห​ รรมะ​ อม​ นะ​ าร​ห​ ั้งปวง”​​
​ “ผใ ย เ ท แ ก ใ ธ ย ช ก ใ ท ​
การ​หคำปรึกษา​ปนการ​ นทนา​ รรม​ ยาง​ นึ่ง​ ​ ​ ู​หคำปรึกษา​ วร​
ใ เ ส ธ อ ห ผใ ค
เปน​ ู​ ูจัก​ห​ ​ ​ ัดเลือก​ ต​ ิ่ง​ ี่​ ีๆ​ ​ ี​ ระโยชน​ ละ​ วาม​ ุข​​ ก​ ูรับ​ าร​
ผร ใ ค แ ส ทด มป แ ค ส แผ ก
ใหคำปรึกษา​​​ ​

27. ๒๗
ธรรมะกับการให้กำลังใจผู้ประสบภัยน้ำท่วม
๒. เปนผูรูจักพูด​​ ​ าร​หคำปรึกษา​ปน​ ั้ง​ าสตร​ ละ​ ิลป
​ก ใ เ ทศ แ ศ
เพราะ​ผู  ​ใ ห ค ำปรึ ก ษา​ต  อ ง​มี ค วามรู  ​ห ลั ก การ​ที่ ​เ พี ย งพอ​ต  อ ​ก าร​
ใหคำปรึกษา​ ละ​ ูจัก​ ิธีการ​ ื่อสาร​ห​ วาม​ ระจาง​ ​ ระชับ​ ัดเจน​ม​
แ ร ว ส ใค ก ก ช ไ
คลุมเครือ​ ​ อยคำ​ ี่​ ูด​ อกไป​ ะ​ อง​ าฟง​พเราะ​ ​ ี​ วาม​ ริง​จ​ ​ าร​
ถ ทพ อ จ ต น ไ มค จ ใ ก
เปน​ ู​ ูจัก​ ูด​ ็​ห​ ิจารณา​ าม​ ลักการ​ ูด​ ือ​ ​ ​ ูด​ห​ ูก​รื่อง​ ​ ูด​ห​
ผร พ กใ พ ต ห พ ค “พ ใ ถ เ พ ใ
ถูก​ น​ ​ ูด​ห​ ูก​ ถาน​ ี่​ ​ ูด​ห​ ูก​วลา”​ ​ ​ ิ่ง​ ี่​ ูด​ อกไป​ อง​ ​ ​ จม​
ค พ ใ ถ ส ท พ ใ ถ เ ​ ส ทพ อ ต “แ
แจง​​ ูงใจ​​ กลวกลา​​ าเริง”​
จ​ แ ร
๓. ทำตนใหเปนประโยชน์​ ​ ​ ู​หการ​ รึกษา​ ั้น​ อง​ ำตน​
ผใ ป น ต ท
แบบอยาง​ ี่​ ี​ ​ม​ ำตน​ห​ปน​ ี่​ ำบาก​จ​ ก​ ูรับ​ าร​หคำปรึกษา​ ​น​
ทด ไ ท ใ เ ทล ใ แ ผ ก ใ ใ
สถานการณ​ ี่เกิด​ ัยพิบัติ​ าง​ รรมชาติ​ชนนี้​ ​ ะ​ อง​ ำตน​ห​ปน​ น​
ท ภ ท ธ เ จต ท ใเ ค
เลี้ยงงาย​ ​ ี​ วาม​อื้อเฟอ​ อ​ ิจการ​ าน​ ัน​ปนของ​ วนรวม​ ​ ม​ ัง​
มค เ ตก ง อ เ ส สด
สุภาษิตทวา​“อยูบาน​ าน​ ยานงดูดาย​ นววปนควาย​หลกทาน​ลน”​
​ ี่  ​ ​  ท อ ​ ิ่
 ป ​ ั ​  ​ ใ ​ ู ​  เ
​
ผู​หคำปรึกษา​ ือวา​ปน​ ูจัก​ ูด​ ​ ิ่ง​ด​ ี่​ปน​ ระโยชน​ อ​ วนรวม​ ็​ วร​
ใ ถ เ ร พ ส ใ ทเ ป ตส กค
ที่​ ะ​ ูด​ ิ่ง​ ั้น​ ​ ระสาน​ ามัคคี​ อง​ น​ ี่​ ำบาก​ห​ ี​ าร​ วยเหลือ​ ึ่ง​ ัน​
จพสน ป ส ข ค ทล ใ มก ช ซก
และ​ ัน
ก
๔. วางตนใหเหมาะสม​​ ​ ู​หคำปรึกษา​ ะ​ อง​ ูจัก​ างตน​ห​
​ ผใ จต ร ว ใ
เหมาะสม​​ ีก​ ั้ง​ าง​จ​ห​ วร​ ก​ ภาพ​ ั้น​​ ​​​ ​ าง​จ​ปน​​ห็น​ รรม​ ยู​
อ ท ว ใ ใ ค แ ส น ๆ “ว ใ เ เ ธ อ
ที่ไหน​​ เปนสุข​​ างตัว​ปน​​ าม​ าลเทศะ​ ยู​ ี่ไหน​ ็​ดรับ​ าร​คารพ”​
ก็​ ว เ ต ก อ ท กไ ก เ
การ​ างตน​ ั้น​ ำคัญ​ม​ อยกวา​ ลักการ​ ื่น​ๆ​ที่​ ลาว​ า​​ ั่ง​ ัวอยาง​ าร​
ว น ส ไน ห อ ก ม ดต ก
วางตัว​ อง​ าน​ ระ​ ัสสชิ​ ี่อุป​ ิ​ สะปริพ​ า​ ก(​ ระสา​ ี​ ุตร)​ห็น​ ลวก็​
ข ท พ อ ท ตส พ ช พ รบ เ แ
เกิด​ วาม​ลื่อม​ส​ รัทธา​ ยาก​ขา​ปหา​ นทนา​ วย​ ​ ​ ู​หคำปรึกษา​
ค เ ใศ อ เ ไ ส ด ผใ
เมื่อ​ ิจารณา​ ี​ ลวก็​ างตัว​ห​หมาะ​ ก​ ภาพ​ ั้น​ ​ ​ ​ ลว​ ูรับ​ าร​
พ ดแ ว ใ เ แ ส น ๆ แ ผ ก
ใหคำปรึกษา​ ็​ ะ​กิด​ วาม​ลื่อม​ส​ รัทธา​น​ ัวผู​หคำปรึกษา​​หมือนกับ​
กจ เ ค เ ใ ศ ใ ต ใ เ
ที่อุป​ ิ​ สะปริพ​ า​ ก(​ ​ ระสา​ ี​ ุตร)​ ​ลื่อม​ส​น​ ระ​ ัสสชิ​ ​ ะ​ ั้น
ตส พ ช พ รบ เ ใใพ อ ฉน

28. ๒๘
ธรรมะเยียวยาใจ
วิธคิดเพื่อชีวิตดีงาม
ี
เปลี่ยนความคิดชีวิตก็เปลี่ยน
ก ใ
​ าร​หคำปรึกษา​ ​ ​ปนการ​ รับ​ปลี่ยน​ ัศนคติ​ อง​ ูรับ​ าร​
เ ป เ ท ข ผ ก
ปรึกษา​ ​ ​ า​รา​ปลี่ยน​ วามคิด​มดี​ ี่​ ง​ ยู​น​ ิต​จ​ อง​ ูรับ​ าร​ รึกษา​
ถเ เ ค ไ ทฝ อ ใ จ ใ ข ผ ก ป
ให​ ลาย​ปน​ ี​ ​ ​ปลี่ยน​ าก​ วามคิด​ บ​ห​ปน​ วก​ ​ปลี่ยน​ าร​ องโลก​
ก เ ด เ จ ค ล ใเ บ เ ก ม
ใน​ งราย​ห​ องโลก​น​ งดี​ ​ ​ปลี่ยน​ วามรูสึก​ ี่​ ดหู​ห​ ึกเหิม​ ​ปลี่ยน​
แ ใม ใแ เ ค ทห ใ ฮ เ
ความ​ อ​ ทและ​ ิ้นหวัง​ห​ ี​ ลัง​ ามารถ​ องเห็น​อกาส​น​ ุก​ ิกฤติ​ด
ท แ ​ ส ใ มพ ส ม โ ใทว ไ
​ าร​ ี่​รา​ ะ​ปลี่ยน​ลก​ ี้​ ั้งโลก​ห​ปนไปตาม​ ี่​รา​ องการ​ด​
ก ทเ จ เ โ นท ใ เ ทเ ต ไ
ตอง​ริ่มตน​ ี่​ ัวเรา​อง​ อน​สมอ​​​ า​รา​ปลี่ยน​ ัวเอง​มได​​​ ็​ าก​ ี่​ ะ​
เ ทต เ ก เ ​ถ เ เ ต ไ กย ทจ
เปลี่ยน​ลก​ ี้​ด​ ​ ​ าร​ปลี่ยน​ ี่​ าก​ ี่สุด​ ็​ ือ​ปลี่ยน​ วามคิด​ รือ​ปลี่ยน​
โ นไ ก เ ทย ท กค เ ค ห เ
ทัศนคติ​ ​ ​มื่อ​ปลี่ยน​ วามคิด​ รือ​ ัศนคติ​ด​ ลว​ ิ่ง​ ื่น​ ็​ าย​ ​ ​ ละ​
เ เ ค ห ท ไ แ ส อ กง แ
งาย​ ิ่งกวา​ าร​ ลิก​ ามือ​สีย​ ีก​ ​ ​ ึ่ง​น​ ลัก​ ริยมรรค​ ี​ งค​ ปด​ ั้น​
ย ก พ ฝ เ อ ซให อ มอ แ น
พระพุทธเจา​ รง​ ก​ ัมมา​ ิฏฐิ​ ือ​ วามเห็นที่​ ูกตอง​ปน​ อ​ รก​​ ​ า​รา​
ท ยส ท คค ​ ถ เ ข แ ​ถ เ
เปน​ ู​ ี​ ัศ​ ติ​ ี่​ ี​ ลว​ ​ ​สน​ างการ​ ำเนิน​ อง​ ีวิต​ ็​ ะ​ อย​ ​ ​ ​ ีขึ้น​ป​
ผมท ค ทดแ เ ท ด ข ช กจ ค ๆ ด ไ
ตามลำดับ​​​น​ ี่นี้​ ะ​สนอ​ ิธี​ ิด​พื่อ​ ีวิต​ ีงาม​น​ าวะ​ ี่​ ี​ วาม​ ุกขยาก​
​ใ ท จ เ ว ค เ ช ด ใ ภ ทมค ท
เชนนี้​​​ ังนี้
ด
๑.วิธีคิดแบบปลุกใจ​ ​ ​น​ าวะ​ ี่​รา​ ำลัง​ ่ำ​ ย​ ​ อ​ ท​จ​
ใ ภ ทเ ก ย แ ท แ ใ
สิ้นหวัง​ ​ ​ห​ ิดวา​ ​ ​ ​ ุก​ ญหา​ ี​ างออก​สมอ​ม​ าง​ด​ ็​ าง​ นึ่ง”​
ใค “ท ป มท เ ไ ท ใ กท ห
เรา​ ี​ วาม​ชื่อมั่น​ ละ​ รัทธา​น​ น​อง​​​รา​ ี​ วาม​ชื่อมั่น​ ละ​ รัทธา​น​
มค เ แ ศ ใ ต เ ​เ มค เ แ ศ ใ
เปาหมาย​ ี่​รา​ ุงมั่น​ป​ห​ ึง
ทเ ม ไ ใ ถ