The document summarizes information about a wildlife sanctuary in 3 paragraphs. It provides details about the 10 different habitat areas in the sanctuary, the various animal species found in each area, and statistics on animal populations. Over 100 species of animals are found at the sanctuary, with mammals like elephants, deer and monkeys making up 60% of the population. The sanctuary sees around 24,000 visitors annually and aims to promote conservation awareness.

1. ¶V|D >∫ÔD!
ÂV‚|¬ºÔVa keÏ©A
C¢v¯õ J¸ w£PØ£ §ª. Cx £À÷ÁÖ£mh um£öÁm£ Põ»
`Ì{ø»PÒ {øÓ¢x £À÷ÁÖ £¸Á ©õÖuÀPÐUS Em£mhx. C[S
ÁõÊ® ©UPÒ ©ØÖ® E°›Ú[PÒ C¢u `Ì{ø»PÐUS Em£mk Áͺ¢x
Á¸QÓx.
CvÀ ÁõÊ® ©UPÎß EnĨ£ÇUP[PÒ ªPÄ® ©õØÓzvØS
•øÓ°øÚ
Em£mkÒÍx. CßÚ•® ÷|õ´ CÀ»õu EnÄ •øÓ°øÚ ©UPÒ öuÎÁõP
ö ø
Pøh¤iUPÂÀø» Gß÷Ó öõÀ»»õ®. C¢u EnÄ •øÓPÒ øÁ®,
Aø
AøÁ® GßÓ C¸ ö£¸®¤›ÁõP ¤›zx EÒÍx. AøÁ EnÄ Gߣx
Aø
»[QÚ¨ ¦µu[PøÍ u[PÒ EnÂÀ £¯ß£kzx® ÁøP°øÚa õº¢ux.
Aø
|©x £Sv°À QøhUS® ªPÄ® B÷µõUQ¯©õÚ AøÁ EnÄ Gߣx
|® |õmkU÷PõÈ CøÓa]¯õS®. Cx C[S C¯ØøP¯õÚ `ǼÀ ÁͺÁuõÀ
ÁͺÁuõÀ
ͺÁu
¦µua
ªPÄ® ¦µuazx, Áͺa]³UQ ©ØÖ® ÷|õ´ Gvº¨¦ Uv öPõsh EnÁõP
ÂÍ[SQÓx.
CßÖ |õmkU÷PõÈ CøÓa] ©UPÎøh÷¯ GßÖ÷© J¸ uÛ ]Ó¨¤h®
¤izx EÒÍx. Aøu EnÁõP Es£ÁºPÒ AvP›zx Á¸QßÓÚº. ÷©¾®
PÔU÷PõÈ Áͺ¨¦ Gߣx CßÖ ©UPÒ Áõ[P ªPÄ® u¯UP® PõmkÁuõ¾®
PõmkÁuõ¾®
ªPÄ® GÎuõÚ Â¯õ£õµ Áõ´¨¦ |® £søn°À C¸¢÷u öuõh[SÁuõ¾®,
÷©¾® Asø©°À EÒÍ ¢øu ©ØÖ® PÔU÷PõÈ Áͺ¨£ÁºPÎß
GsoUøP |õÐUS |õÒ AvP›zx Á¸Áuõ¾® Cøu CßÖ J¸ öuõÈ»õP
ö
Gso ö´uõÀ |©x ©ØÖ® |õmiß ö£õ¸Íõuõµ¨ £ØÓõUSøÓ öÁSÁõP
Fmha
{Áºzv¯õS®. ÷©¾® CßÖ ÷PõÈ G¸ Fmhazx ªS¢u Eµ©õPÄ®,
©soÀ ø|mµáøÚ {ø»¨£kx® Põµo¯õPÄ®, ©soß ø©¢uºPÒ
ÂÁ
©s¦ÊUPÎß GsoUøP AvP›¨£uõÀ ©s ÁÍ® TÔ ÂÁõ¯®
öȨ£øh²® GߣvÀ GÒÍÍÄ® I´¯ªÀø».
|õmkU÷PõÈ°ß ÁøPPÒ:
öÁøh
1. ]mk öÁøh

2. -2-
ö£¸g
2. ö£¸gõv
3. søhU÷PõÈ
4. PhUP|õz (©¸zxÁ Sn® öPõsh ÷PõÈ)
5. ©ØÖ® Á¸h® •ÊÁx® •møh°k® E¯º CµP
|õmkU÷PõÈPÒ (|¢uÚ® ÷PõÈ, Q› µõáõ, ÁÚµõá ÷PõÈ,
_Áºnuõµõ ÷PõÈ)
ußø©PÒ:
ußø©PÒ:
Gvº¨¦a
C¢uU ÷PõÈ CÚ[PÒ |À» ÷|õ´ Gvº¨¦aUv BØÓ¾®, |®
|õmka`ǼÀ Á͸® ußø©²®, Bsk •ÊÁx® uõ´÷PõÈPÍõP
]Ó¨£®
£søn°À ÁͺUP HØÓ £» ]Ó¨£®[PÒ öPõshøÁ.
|õmkU÷PõÈ°ß wÁn®:
£aø
|® £Sv°À QøhUS® RøµPÒ, £aø¨¦À ÁøP, wÁnzumk,
÷õÍ®, ©UPõa÷õÍ® ©ØÖ® Pøµ¯õß, A÷õ»õ GßÓ ö£µo ÷£õßÓ
©UPõa÷ A÷
£_¢wÁn[PøÍ 60% wÁn[PÍõP AÎUP»õ®. ©UPõa÷õÍ®, P®¦, CµõQ,
£_¢wÁn[PøÍ ©UPõa÷
A›], uÂk, ÷u[Põ´, Phø», `›¯Põ¢v ¤snõUS ÁøPPÒ
BQ¯ÁØøÓ²®
BQ¯ÁØøÓ²® wÁn[PÍõP AÎUP»õ®.
|À» Si}º 24 ©o÷|µ•® |õmkU÷PõÈPÐUS AÁ]¯® öPõkUP
÷Ásk®. £søn ÃkPÒ Aø©zx |õmkU÷PõÈPøÍ £µõ©›zuõÀ Cøu
ö
J¸ »õ£® Dmk® öuõÈ»õP÷Á ö´¯»õ®.
|õkU÷PõÈPÐUPõÚ
|õkU÷PõÈPÐUPõÚ Ahº wÁÚ® 100 Q÷»õ u¯õ›¨¦:
Á͸®
Sg_PÒ
Á. ÷PõÈPÒ •møh°k® ÷PõÈPÒ (18 Áx
‰»¨ö£õ¸mPÒ (0&10
Gs. (11&18 Áõµzv¼¸¢x)
Áõµ[PÒ)
Áõµ[PÒ)
1 ©UPõa÷
©UPõa÷õÍ® 35 35 35
2 ÷õÍ® 5 10 10
3 P®¦
4 A›] S¸øn 15 15 15
5 ÷õ¯õ ¦snõUS 19 14 14
6 uÂk 10 10 10
7 öÁÒÍ®
öÁÒÍ® 5 5 5
8 uõx E¨¦ 2.5 2.5 2.5
9 E¨¦ 2 2 2
10 QÎg
QÎgÀ 1 1 1
`›¯Põ¢v
11 5 5 5
¦snõUS
12 Âmhªß P»øÁ 250 Qµõ® 250 Qµõ® 250 Qµõ®
13 PõU]i÷¯õì÷hm 50 Qµõ® 50 Qµõ® 50 Qµõ®
14 ~s uõxUPÒ 200 Qµõ® 200 Qµõ® 200 Qµõ®
100 100 100

3. -3-
Ch®:
|õmkU÷PõÈ JßÖUS 1 xµ Ai (BÌTÍ® •øÓ°À) ÷uøÁ.
÷
|õmkU÷PõÈ 10 ÷PõÈPÐUS J¸ ÷ÁÀ Gߣx ªPÄ® ]Ó¢u Bs&ö£s
ÂQuõa
ÂQuõaõµ©õS®. CÆÁõÖ ÁͺUS®£mzvÀ ªPÄ® ÁõȨ£õÚ P¸zu›zu
ÁͺUS®£m
÷PõÈ •møhPÒ AøhPõUP QøhUS®. ÷ÁÀPÒ,
÷ CÍg÷ÁÀPÒ
CÍg÷
÷
÷uº¢öuk¨£øu uºzx 1 1/2 Á¸h ªS¢u ÷Áø» Áõ[Q ÁͺUS®÷£õx
÷PõÈUSg_PÎß GsoUøP AvP® QøhUS®.
QøhUS®. Ãk Aø©¨¦
PÔU÷PõÈPÐUS ÷uøÁ¨£k® öPõmhøP AÍ÷Á ÷£õx©õÚx. ÷©¾®,
Cøu BÌTÍ •øÓ°À Áͺ¨£uõÀ A¢u¢u Ámhõµ¨ £Sv°À QøhUS®
£õUS öuõÎ, ÷u[Põ´ ©g], Phø»¨ö£õmk, ©µzyÒ ÷©¾® GÎvÀ
©UPUTi¯ |õº, PÈĨö£õ¸mPÒ ÷£õßÓÁØøÓ¨ £¯ß£kzv J¸ Á¸h®
Áøµ Cøu £søn°À Cmk ÷PõÈ GazuõÀ ©UPøÁzx ªPa]Ó¢u
Ga ©UPøÁzx
Eµ©õP ©õØÓ»õ®.
£µõ©›¨¦:
ÃmiÀ Sk®£zvÀ EÒÍ |£ºP÷Í ö£õÊx÷£õUPõP 100 •uÀ 1000
uõ´U÷Põ¦ÈPÒ Áøµ øÁzx¨ £µõ©›UP»õ®. wÁn® ©ØÖ® uspº J¸
|õøÍUS C¸•øÓ²®, G¨ö£õÊx® SøÓ¯õ©À C¸US©õÖ £õºzxUöPõÒÍ
÷Ásk®.

4. -4-
ÁµÄ&ö
|õmkU÷PõÈ J¸ Á¸hzvØS ÁµÄ&ö»Äzvmh®
Á.
£µ® ¹. ö©õzu®
Gs.
J¸ •møh°>k® |õmkU÷PõÈ°ß
1. 250.00 250.00
Âø»
÷
J¸ |õmka ÷ÁÀ Âø» 250.00 250.00
J¸ |õmkU÷PõÈ Á¸hzvÀ 5 •øÓ 1
2. 100 •møhPÒ
•øÓUS u»õ 20 •møh Ãu® CmhõÀ
100 •møhPÒ AøhPõzx Sg_
3. 80%
ö£õ›zuõÀ ÷uÖ® Sg_PÒ _©õº
3 ©õu® ÷PõÈUSg_PÒ ÁͺzuõÀ
4. •uÀ
1.200 •uÀ 2.500 Q÷»õ Áøµ Á͸® 50
÷PõÈPÒ _©õº
J¸ ÷PõÈ°ß Âø» ¹. 200 GßÖ
5. £zuõ°µ®
ÂØÓõÀ (50x200)
10 ÷PõÈPÒ ÁͺzuõÀ Á¸h Á¸©õÚ®
6. C»m
J¸ C»m®
(10000x10)
100 ÷PõÈPÒ Áøµ ÁͺzuõÀ
7. C»m
£zx C»m®
(100x10000)
_©õº 1000 uõ´U÷PõÈPÒ
8. ÁͺUS®÷£õx Á¸h Á¸©õÚ® J¸ ÷Põi
(1000x10000)
SÔ¨¦:
ö P¸x®£m
CvÀ ö»ÂÚ[PÒ GßÖ P¸x®£mzvÀ 50 uÃu® PÈzuõÀ Th
{Pµ C»õ£©õP Á¸h® ¹£õ´ 50 C»m® BS®.
C»m
÷©¾®, 1000 uõ´U÷PõÈPÒ |®ªh® £søn°À {µ¢uµ •u½hõP
EÒÍx. ÷©¾® ÷PõÈ G¸ CßøÓ¯ {ø»US 1 hß _©õº ¹.1000 GßÖ
øÁzxUöPõshõÀ AxÄ® TkuÀ C»õ£©õS®. CÆÁõÖ CßøÓ¯ `ǼÀ
]Ö ©ØÖ® SÖ {» ÂÁõ°PÒ |õmkU÷PõÈø¯ Áͺzx C»õ£® Dmi
©ØÖ® ÂÁ
|»•hß ÁÍ©õP ÁõÇ»õ® GßÖ Áõ´¨£ÎUQ÷Óõ®.

5. -5-
¢øu Áõ´¨¦:
Áͺ¢u ÷PõÈPøÍ ÷PõÈ Áͺ¨¦ [Pzvß ‰»©õP ÂØÖ®,
A¸Q¾ÒÍ ¢øuPøÍ £¯ß£kzv²® £n® Dmh»õ®. £søn C¸US®
Chzv÷»÷¯ õø»÷¯õµzvÀ ªPzuµ©õÚ E¯›Ú |õmkU÷PõÈ Áͺ¨¦US®,
CøÓa]US® QøhUS®
QøhUS® GÚ¨ ö£¯º¨£»øP øÁzx ¯õ£õµzøu¨
ö£¸UP»õ®.
|õmkU÷PõÈPÐUS HØ£k® ÷|õ´PÒ:
1. ShØ¦Ê }UP®:
|õmkU÷PõÈPÐUS AvP©õP £møh¨¦ÊUPÒ ©ØÖ® E¸søh¨
¦ÊUPÒ öuõÀø» C¸US®. CÁØÔ¼¸¢x ÷PõÈPøͨ £õxPõUP
öPõmøh¨ £õUøP Si}›À •uÀ |õÒ FÓøÁzx ÷PõÈPÐUS
öPõmøh¨£õUS FÔ¯ }øµ ÷PõÈPÐUS öPõkUP ¦ÊzöuõÀø» öÁSÁõP
AÀö£ßh
SøÓ²®. ÷©¾®, AÀö£ßhõÀ ©¸¢øu P»UQUöPõkUP E¸søh¨¦Ê
©ØÖ® £møh¨¦ÊUPÒ öuõÀø» SøÓ²®. ÷PõÈPÎß ÷©À övÀ ©ØÖ®
ö
öuÒШ§a]PÒ öuõÀø» SøÓ §mhõUì ©¸¢x P»¢u }›À ÷PõÈPøÍ
÷Á¨£[öPõÊ¢x,
•UQ GkUP CÁØÔÀ öuõÀø» SøÓ²®. ÷PõÈPÐUP ÷Á¨£[öPõÊ¢x,
QÇõö|À¼, ©g
©gÒ, ÷
÷õØÖUPØÓõøÍU TÌ BQ¯ÁØøÓ
BQ¯ÁØøÓ Aøµzx,
Põ¯øÁzx E¸søhPÍõP ÷PõÈPÐUS wÁnzvÀ Ch £õUj›¯õ, øÁµì
÷£õßÓ öuõØÖUPõ´a
öuõØÖUPõ´aÀ, Î (Coryza) ÷£õßÓ ÷|õ´PÒ Áµõ©À
£õxPõUP»õ®. CuÚõÀ ÷PõÈPÎß wÁn® EmöPõÒЮ vÓß, wÁn
©õØÖzvÓß ©ØÖ® ÷|õ´ Gvº¨¦a Uv, AvP |À» uµ©õÚ •møhPÒ, |À»
Sg_ ö£õÔUS® vÓß BQ¯ ußø©PÒ AvP›US®.
÷
|õmkU÷PõÈ°ß Aøh •møhPøÍ ÷P›zx £õxPõzu¾®, •møhPøÍ
÷uº¢öukzu¾®
|õmkU÷PõÈPÒ ÷Á¾hß ÷º¢x Ck® •møhPøÍ ©mk÷© Aøh
÷ ÷
øÁUP •i²®. BÚõÀ Û¯ CÚ ÷PõÈPÒ ÷
÷ÁÀ CÀ»õ©À
•møh°kÁuõÀ AvÀ P¸zu›¨¦z ußø© C¸UPõx. AuÚõÀ Û¯ CÚ
÷PõÈ •møhPøÍ Aøh øÁUP £¯ß£kzuUThõx. A¨£i÷¯ Aøh
øÁzuõ¾® AøÁ Sg_ ö£õ›UPõx. ÷PõÈ •møhPøÍ Aøh øÁ¨£uØS
•ß¦ •møhPøÍ G¨£i ÷P›UP ÷Ásk®? GÆÁõÖ £õxPõUP ÷Ásk®?
÷

6. -6-
GÆÂu©õÚ •møhPøÍ AhS øÁ¨£uØS ÷uº¢öukUP ÷Ásk® Gߣøu
£ØÔ AÁ]¯® öu›¢xöPõshõÀ AvP Sg_Pøͨ ö£Ó»õ®.
•møhPøÍ ÷P›zuÀ :
÷
÷
Aøh •møhPøÍ ÷PõÈ •møh°mh Eh÷Ú ÷P›zx øÁ¨£uõÀ Aøh
÷
•møh°À HØ£k® ÷ª¨¦Põ» £õv¨¦PøÍ SøÓzxÂh»õ®. C¸¢uõ¾®,
Cx |øh•øÓ°À õzv¯ªÀø». C¸¨¤Ý® J¸ |õøÍUS 0.5 uÃu®
P¸zu›¨¦ ußø© SøÓÁuõÀ GÆÁÍÄ ^UQµ® AhS øÁUP•i¯÷©õ
÷
AÆÁÍÄ ^UQµ® AhS øÁUP ÷Ásk®. AvP |õmPÒ •møhPøÍ ÷ªzx
÷
øÁUPUThõx. Aøh•møh ÷P›zx |õmPÒ AvP©õÚõÀ P¸zu›¨¦
uÃu® SøÓ²®. P¸zu›¨¦ Põ»•® AvP©õS®. ÷©¾® ©õº£»õâUPÀ
A¨|õº©¼miì ÷|õ´PЮ HØ£k®. EhÀ |¼¢u Sg_PÒ ¤Ó¢x
CÓ¢xÂkÁuØPõÚ Áõ´¨¦ Esk. 3, 4 |õmPÎÀ ÷
÷P›zu Aøh
•møh°À Sg_ ö£õ›US® vÓß AvP©õP C¸US®. 7 |õmPÐUS ÷©À
÷P›zu •møhPÎÀ Sg_ ö£õÔUS® vÓß SøÓÁõP C¸¨£xhß
ö£õÔ
Sg_PÎÀ ¤ÓÂU÷PõÍõÖPÒ HØ£hÄ® Áõ´¨¦ EÒÍx. C[US÷£mhº
ö£õÔ
GßÝ® Sg_ ö£õÔUS® C¯¢vµzvÀ Aøh •møhPøÍ øÁ¨£uØS
•ß¦®, C¯¢vµzvÀ øÁzv¸US®ö£õÊx® öÁ¨£® ^µõP (98.70F)
C¸US®£i £õºzxUöPõÒÍ ÷Ásk®. ÷PõÈ •møh°mhÄhß Aøuz
öuõmk¨£õºzuÄhß `hõP C¸US®. ¤ß¦ Ax öÁÎUPõØÖ £mk `k
P¸Âß
SøÓ¢xÂk®. Cuß Põµn©õP, •møh°À P¸Âß Áͺa] SøÓ¢xÂk®.
•møhPøÍ AhS øÁ¨£uØS •ß¦ ]Ôx öÁ¨£® AvP›¨£uØPõP
öÁΰÀ J¸ ©o ÷|µ® øÁUP ÷Ásk®. CuÚõÀ Sg_ ö£õÔ¨¦zvÓß
AvP©õS®. ÷©¾® PõØÔß Dµ¨£u® 90% C¸¢uõ¾® Sg_ ö£õÔ¨¦zvÓß
AvP©õS®. ö£õxÁõP Aøh øÁUS®ö£õÊx SÖQ¯ £õP® RÇõPÄ®,
•øÓ¯õS®.
AP»©õÚ £õP® ÷©À÷|õUQ²® øÁ¨£x uÁÓõÚ •øÓ¯õS®. •møh°ß
SÖQ¯ £õP® ÷©»õPÄ®, AP»©õÚ £õP® RÇõPÄ® øÁ¨£÷u ªPÄ® ]Ó¢u
•øÓ¯õS®. SÖQ¯ £õP® ÷©»õP øÁ¨£uõÀ •møh°À EÒÍ ÷¯õU GÝ®
©g
©gÒ P¸, BÀ¦ªß GßÓ öÁÒøÍUP¸Ähß ÷º¢x P¸ TkÁuØS AvP
÷
jøím÷µ
£õxPõ¨¦ öPõkUQÓx. ÷©¾®, AøÁ •møh°À EÒÍ jøím÷µß
GßÝ® }º _¸[SÁøu²®, •møh KkPÎÀ JmiUöPõÒÁøu²®
JmiUöPõÒÁøu²®

7. -7-
uºzxÂkQÓx. Aøh •møhPøÍ ¤ÍõìiU ö£miPÎÀ øÁzx
C[S÷£mh›À øÁzuõÀ Sg_ ö£õÔ¨¦zvÓß AvP©õQÓx.
Aøh •møhPøÍ £õxPõUS® •øÓ:
Aøh •møhPøÍ £õxPõ¨£vÀ Cµsk •øÓPÒ EÒÍÚ. AøÁ
ÁÇUP©õÚ Qµõª¯ •øÓ, C¸®¦a mi°À øÁzx¨ £õxPõUS® •øÓ.
÷
ö£sPÒ ÷PõÈ •møhPøÍ J¸ A›]¨ £õøÚ°À ÷ªzx øÁ¨£õºPÒ.
÷
©ØÖ® ]»º £õøÚ°À ]Ôx øÁU÷PõÀ ÷£õmk Auß«x ÷P›zxøÁzu
•møhPøÍ ‰iÂkÁõºPÒ. CußPõµn©õP, ]» •møhPÒ P¸UThõ©À
TÌ•møh¯õP BQÂk®. GÚ÷Á, Qµõª¯ •øÓ°À Aøh øÁUS®ö£õÊx
50-52 uÃu •møhP÷Í Sg_ ö£õÔUQÓx.
C¸®¦a
C¸®¦amiPÎÀ Aøh •møhPøÍ £õxPõUS®ö£õÊx 97 uÃu®
÷
Sg_ ö£õÔUQÓx. C¢u •øÓ°À •møhPøÍ ÷P›zx £õxPõ¨£x
PiÚ©õÚ ö¯¾® AÀ». ªP GÎuõÚ ö¯÷» BS®. BÚõÀ CuØSz
ö ö
÷uøÁ BºÁ®, FUP®, Phø©²nºÄ ©mk÷© uõß. J¸ AP»©õÚ
C¸®¦a
C¸®¦amiUPÒ Auß •UPõÀ £SvUS ©nÀ £µ¨£ ÷Ásk®. ¤ß¦
Auß«x ]Ôx uspøµ öuÎUP ÷Ásk®. J¸ õUS¨ø£ AÀ»x
÷Põo¨ø£ø¯ £µ¨¤¯ ©nÀ«x ÷£õh÷Ásk®. A¢u õUQß«x Aøh
•møhPøÍ JßÓß«x JßÓõP øÁUPõ©À A¸P¸÷P Á›ø¯õP AkUQ
Á›ø
øÁzx Auß«x £¸zv xoø¯ ÷£õmk ‰i øÁUP ÷Ásk®.
CÆÁõÖ Aøh •møhPøÍ ÷
÷P›US®÷£õx öÁ¨£{ø» 270
ößiQ÷µkUS SøÓÁõP C¸US®. CußPõµn©õP, P¸UThõ©À
•møh¯õÁx®, P¸a]øuÄ AÀ»x P¸a
P¸aõÄ SøÓÁõP C¸¨£÷uõk
©mkªÀ»õ©À 97 uÃu •møhPÒ Sg_ ö£õÔUPÄ® Áõ´¨¦ÒÍx. BÚõÀ,
Qµõª¯ •øÓ°À 50&52 uÃu •møhPÎÀ ©mk÷© Sg_ ö£õÔUQßÓx.
Aøh øÁ¨£uØS •ß¦ Aøh •møhPøÍ PÁÚ©õPÄ®, _zu©õPÄ®
øÁzv¸¢uõÀ uõß Sg_ ö£õÔ¨¦zvÓß AvP©õP C¸US®. ÷PõÈ
•møh°mhÄhß Eh÷Ú AÁØøÓ ÷PõÈ •møh øÁUS® ö£mi AÀ»x
GkzxÂh÷Ásk®.
£õøÚ°¼¸¢x GkzxÂh÷Ásk®. J¸ |õøÍUS ‰ßÖ AÀ»x 4 uhøÁ
÷ Ga
•møhPøÍ ÷P›zxÂh÷Ásk®. CuÚõÀ •møhPÒ «x Ga ©ØÖ®
PÈĨö£õ¸mPÒ Jmhõ©À _zu©õP C¸US®. •møh°À H÷uÝ®

8. -8-
÷
PÈĨö£õ¸mPÒ Jmi°¸¢uõÀ xo AÀ»x ÷sk ÷£¨£º GßÝ® E¨¦U
PõQuzuõÀ xøhzx _zu¨£kzu ÷Ásk®.
öPõskö ö
Aøh •møhPøÍ öÁγºPÐUS öPõsköÀ» £¯n® ö´¯
÷
÷|º¢uõÀ Ax AvP ÷UQ[ BÁuØS Áõ´¨¦ÒÍx. GÚ÷Á £¯n® •i¢x
24 ©o ÷|µ® PÈzxuõß Aøu Aøh øÁUP ÷Ásk®. }sh |õmPÒ
÷P›zu •møhPøÍ Aøh øÁUPThõx. AÆÁõÖ øÁzuõÀ Sg_
ö£õÔ¨¦ vÓß SøÓÁõP C¸US®. öÁ°À Põ»zvÀ, AUÛ
|m
|mzvµzvß÷£õx®, SκPõ»zvÀ AvP £Û C¸US®÷£õx®
uºzxUöPõÒÁx
|õmkU÷PõÈPÎÀ Aøh øÁ¨£øu uºzxUöPõÒÁx |À»x. Aøh
•møhPøÍ ÷uº¢öukzuÀ ÷PõÈ°ß CÚzøu¨ ö£õÖzx Auß
•møh°ß Gøh²®, AÍÄ® C¸US®. Aøh øÁ¨£uØS |kzuµ AÍÄÒÍ
•møh¯õPÄ®, 40, 50 Qµõ® Gøh öPõshuõPÄ® C¸UP ÷Ásk®.
•møh²® KÁÀ ÁiÁzvÀ J÷µ AÍÁõP C¸UP ÷Ásk®. •møh°À Kk
•møhPÒ
ö©¼uõP C¸UPõ©À öPmi¯õP C¸zuÀ ÷Ásk®. ÷©¾®, •møhPÒ «x
G¢uÂu©õÚ PÈĨö£õ¸mPЮ CÀ»õ©À _zu©õP C¸zuÀ ÷Ásk®.
©g
÷PõÈ •møh°À EÒÍ ©gÒ P¸Â¾®, öÁÒøÍ P¸Â¾® G¢uÂu©õÚ
CµzuUPøÓP÷Íõ ©ØÓ SøÓP÷Íõ CÀ»õ©À C¸UP ÷Ásk®. •møh
Kmiß«x GÆÂu öÁi¨¦® CÀ»õ©À C¸UP÷Ásk®. •møhPÎÀ Kk
öõµöõµ¨£õÚ
õµö CÀ»õ©À ª¸xÁõP C¸UP ÷Ásk®. •møh°ß
ö£õÖz÷u
ußø©ø¯¨ ö£õÖz÷u P¸zu›¨¦z ußø© EÒÍx.
•møh°ß ußø© P¸zu›¨¦ uÃu®:
•møh ÁøP •møh P¸zu›¦
Gøh uÃu®
|kzuµ •møh : 40&50 Qµõ® 87
]Ô¯ •møh : 45 Qµõ® 80
ªP¨ö£›¯ •møh : 60 Qµõ® 71
JÊ[PØÓ ÁiÁ©õÚ •møh : 49
•møh Kk ö
öõµ ö
öõµ¨£õPÄ®, : 47
ö©À¼¯uõPÄ® C¸¢uõÀ
öÁi¨¦ÒÍ •møh°À : 53

9. -9-
•uß•u»õP •møh°k® PßÛU÷PõȯõP C¸¢uõÀ A¢u
•møhPøÍ Aøh øÁUPUThõx. P¸zu›UP Áõ´¨¦ SøÓÄ. ]»
©¯[PÎÀ ÷ÁÀ ªvUPõ©÷»÷¯ •møhU ÷PõÈPÒ S¨ø£ø¯ Aøn¢÷u
÷
•møh°k®. A¢u •møhPøͲ® £¯ß£kzuUThõx. ÷©¾® |õ®
÷ CÍg÷
ÁͺUS® ÷ÁÀ CÍg÷Á»õP C¸¢uõ¾® P¸zu›US® ußø© SøÓ²®.
Sg_ö£õÔUP
•møhPÒ |ßÓõP Sg_ö£õÔUP _snõ®¦ zx SøÓÄ Põµn©õP KkPÒ
CÀ»õ©À ÷uõÀ •møh°k®. CuØS Rubber Egg GßÖ TÖÁº. CzuøP¯
•møhPøͲ® Aøh øÁUP Thõx.
Qµõ©[PÎÀ |õÒ£mh •møhPøÍ Psk¤iUP •møhPøÍ
usp›À ÷£õkÁõºPÒ. |À» •møh¯õP C¸¢uõÀ usp›À AªÇ¢x
£õzvµzvÀ Ai°À u[QÂk®. |õm£mh •møh¯õP C¸¢uõuÀ usp›À
ªuUS®. |õm£mh •møh°À ]Ô¯ xÁõµ[PÒ HØ£k®. A¢u KmøhPÎß
ö ö
ÁȯõP ~sq°ºPÒ EÒ÷Í ößÖ PõØøÓ EØ£zv ö´x •møh°¾ÒÍ
}º ÁØÔ _¸[Q ÂkÁuõÀ •møh }›À ªuUQÓx. CzuøP¯
•møhPøͲ® Aøh øÁUPUThõx.
÷PõÈPøÍz uõUS® CµõoUPmk ÷|õ´:
÷©õ
C¢u ÷|õ´ ªPÄ® ÷©õ©õÚ ÷|õ´. AvP ÷PõÈ CÓ¨¦ HØ£h
Áõ´¨¦ÒÍx. Cv¼¸¢x £õxPõUP ÷PõÈPÐUS uk¨§] ÷£õkÁx AÁ]¯®.
Áõ´¨¦ÒÍx.
RDVK GßÝ® uk¨§]ø¯ CÓUøP°À ÷£õh÷Ásk®. ÷Á¿º
Cµõo¨÷£møh°À C¢u ©¸¢x u¯õ›UP¨£kQÓx. AuߤÓS Cµsk
©õu[PÐUS J¸ •øÓ R2B uk¨§] ÷£õh÷Ásk®. AøÚzx
÷PõȨ£sønPξ® 8 ¼¸¢x 9 Áx Áõµ® RDVK uk¨§]
÷£õh÷Ásk®. CuØPõP uªÌ|õmiÀ EÒÍ GÀ»õU
GÀ»õU PõÀ|øh
©¸¢uP[Pξ®, PõÀ|øh ©¸zxÁ©øÚPξ® ÛUQÇø© ÷uõÖ®, ]»
öÁÒøÍUPÈa C»Á
Ch[PÎÀ ¦ußQÇø©Pξ® öÁÒøÍUPÈa¾US C»Á©õP uk¨§]
÷£õh¨£kQÓx. Ax©mk©À»õ©À 1997&® Bsk •uÀ JÆöÁõ¸ Bsk®
÷Põøh Põ»® Bµ®¤¨£uØS •ß£õP ¤¨µÁ› 2 •uÀ 14 Áøµ
öÁÒøÍUPÈa
|õmkU÷PõÈPÐUS öÁÒøÍUPÈaÀ ÷|õ´zuk¨§] •Põ® |øhö£ØÖU
öPõsk Á¸QÓx.

10. - 10 -
uk¨§] ÷£õhq©õ?
ö
÷ÁiUøP¯õP C¸UQÓ÷u! ÷PõÈ özuõÀ S¸©õ øÁzxa õ¨¤mhõÀ
÷£_÷Áõ®.
÷£õx® GßÖ Qsh»õP ÷£_÷Áõ®. CßÝ® £» Qµõ©[PÎÀ Põn»õ®.
÷©¾®
÷©¾® ¦ÓUøh ÷PõÈ Áͺ¨÷£õº A¢u Chzøu y´ø©¯õP øÁ¨£xhß,
_ØÖ¨¦Ó `Ì{ø»PøÍ _Põuõµ©õP øÁzv¸UP ÷Ásk®.
÷PõÈaö
÷PõÈaöÀÁ® ÷©ÈaöÀÁ®. GÚ÷Á, ÷PõÈÁͺzx ÷PõiPøÍ AÒÎ
÷©Èaö ÷PõÈÁͺzx
÷PõjìÁµºPÍõP ÁõÊ[PÒ.
|ßÔ.
C¨£iUS,
Dr. C._P®, B.V.Sc., ND.,
}ºÁÍ {Í ÁÍzvmh®,
uªÌ|õk Aµ_ PõÀ|øh £µõ©›¨¦zxøÓ,
©ØÖ®
Áͺ¨¦z
{ÖÁÚº, uªÌ|õk |õmkU÷PõÈ Áͺ¨¦z öuõÈÀ •øÚ÷Áõº [P®,
ÿµõ® Põ®£ÍUì, Hzuõ¨§º ÷µõk,
¦zvµPÄshߣõøͯ® &636 119,
Bzyº&Ámh®,
÷»® ©õÁmh®.