dofamin

1. Osiyo Xalqaro Unversiteti Tibbiyot
Fakulteti 8_Dav_22 Guruhi
Talabasi Saidov Jalilning
Farmakalogiya Fanidan
Tayorlagan Taqdimot Ishi
Mavzu:Dofamin va dofaminergik vositalar.
Serotonin va serotoninergik vositalar.

2. REJA:
1. Dofamin tarkibi
2. Farmakologik xususiyatlari
3. Qo`llanishi
4. Nojo`ya ta`siri
5. Dorilarning o`zaro ta`siri
6. Maxsus ko`rsatmalar

5. TARKIBI VA QO`LLASH BO`YICHA MA`LUMOT
Preparatning savdo nomi: Dofamin-Darnisa
Ta‘sir etuvchi modda (XPN): dofamin gidroxloridi
Dori shakli: infuziya uchun eritma tayyorlash uchun konsentrat
Tarkibi:
1 ml konsentrat quyidagilarni saqlaydi:
faol modda: dofamin gidroxloridi – 5 mg yoki 40 mg;
yordamchi moddalar: natriy metabisulfiti (Ye223), suyultirilgan xlorid kislotasi,
in‘eksiya uchun suv.
Ta‘rifi: tiniq, rangsiz yoki biroz sarg‘ish suyuqlik.
Farmakoterapevtik guruhi: Noglikozid kardiotonik vositalar. Adrenergik va
dofaminergik preparatlar.
ATX kodi: S01SA04.

6. ANALOGLARI:
Dopasis
Milaton
NORPIN
MIOMIL
BIOKARD
NOREPAYN
Noradrenalin
Adrenalin
Dobutamin
Mezaton

8. FARMAKODINAMIKASI
Dofamin noradrenalin biosintezining o‘tmishdoshi. dofamin reseptorlariga spesifik
rag‘batlantiruvchi ta‘sir ko‘rsatadi, katta dozalarda esa, α- va β-adrenoreseptorlarini
ham rag‘batlantiradi.
Sistolik arterial bosim oshadi, yurak qisqarishlari kuchayadi, yurakdan otilib
chiqadigan qon hajmi oshadi. Yurak qisqarishlari soni nisbatan kam o‘zgaradi.
Miokardning kislorodga bo‘lgan ehtiyoji oshadi, ammo koronar qon oqimini oshishi
tufayli, kislorodni olib kelinishini oshishi ta‘minlanadi
Past dozalarda (minutiga 0,5-2 mkg/kg) asosan dofamin reseptorlariga ta‘sir
ko‘rsatadi. Mezenterial, bosh miya, koronar qon tomirlarni kengaytiradi, buyrak qon
tomirlarining qarshiligini kamaytiradi,
Yuborish to‘xtatilganidan keyin samarasi ko‘pi bilan 5-10 minut davom etadi.

10. FARMAKOKINETIKASI
Vena ichiga yuborilganidan keyin yarim chiqarilish davri (T1/2) 5 minutni (o‘rtacha
2
minutni) tashkil qiladi.
Yuborilgan dozaning 75% gacha qismi organizmdan birinchi sutkalar davomida
nofaol metabolitlar ko‘rinishida chiqariladi. Yuborilgan dofaminning 25% gachasi
qayta qamrab olinish mexanizmi bilan neyrovezikulalarga tushadi va
noradrenalinning
sintezi uchun ishlatiladi
Ta‘sirini boshlanishi – yuborish boshlanganidan keyin taxminan 5 minut, oxiri –
infuziya tugaganidan keyin – 5-10 minut o‘tgach samarasi tugaydi.

12. QO`LLANISHI:
Shok holati yoki shokni kelib chiqishi natijasidagi xavf soluvchi holatlar:
-O‘tkir miokard infarkti oqibatidagi yurak yetishmovchiligi (kardiogen shok);
-Og‘ir infeksiyalar (infeksion-toksik shok);
-Operasiyadan keyingi shok holati;
-Arterial bosimining turli genezli og‘ir pasayishi (og‘ir gipotenziya);
-O‘ta yuqori sezuvchanlik reaksiyalarida (anafilaktik shok) qo‘llanadi.

13. DOZASI
Dozalar
Tana vazni 50
kg
Tana vazni 70
kg
Tana vazni 90
kg
2 mg/kg/min 1,5 ml/soat 2,1 ml/soat 2,7 ml/soat
5 mg/kg/min 3,75 ml/soat 5,25 ml/soat 6,75 ml/soat
10 mg/kg/min 7,5 ml/soat 10,5 ml/soat 13,5 ml/soat
20 mg/kg/min 15 ml/soat 21 ml/soat 27 ml/soat
50 mg/kg/min 37,5 ml/soat 52,5 ml/soat 67,5 ml/soat
Agar infuziya uchun eritmani tayyorlash uchun 40 mg/ml Dofamin-Darnisa
konsentratining bir ampulasi 50 ml infuziya uchun eritmada eritilsa, ushbu
eritmaning 1 ml 4000 mkg dofamin gidroxloridini saqlaydi.

15. NOJO`YA TA`SIRI:
Dofamin qo‘llanganida nojo‘ya reaksiyalarning rivojlanishi preparatning farmakologik ta‘siri
bilan bog‘liq.
Markaziy va periferik nerv tizimi tomonidan: bosh og‘rig‘i, bezovtalik, qo‘rquv hissi, tremor,
piloereksiya.
Sezgi a‘zolari tomonidan: midriaz.
Me‘da-ichak yo‘llari tomonidan: ko‘ngil aynishi, qusish, me‘da-ichakdan qon ketish.
Siydik chiqarish tizimi tomonidan: poliuriya.
Metabolik buzilishlar: azotemiya, qonda mochevina miqdorini oshishi.
Allergik reaksiyalar: o‘ta yuqori sezuvchanlik reaksiyalari, giperemiya, qichishish, terida
achichish hissi, bronxial astmasi bo‘lgan bemorlarda – bronxospazm, ongni buzilishi, shok.
Mahalliy reaksiyalar: yuborish joyida reaksiyalar, preparat teri ostiga tushganida – teri, teri
osti kletchatkasining nekrozi. Shuningdek mavjud qon tomir buzilishlari bo‘lgan bemorlarda
periferik ishemik gangrena rivojlanishi mumkin.

16. QO‘LLASH MUMKIN BO‘LMAGAN HOLATLAR
Dofaminga yoki preparatning boshqa komponentlariga yuqori sezuvchanlik.
Feoxromositoma, tireotoksikoz.
Taxiaritmiya, qorinchalar fibrillyasiyasi, shuningdek qorinchalarning to‘lishiga mexanik
to‘siq bilan kechuvchi holatlar. Gipovolemiya (davolashni boshlashdan avval aylanib
yuruvchi qonning tanqisligini to‘ldirish lozim).
Yopiq burchakli glaukoma.
Siydik tutilishi bilan kechuvchi prostata bezi giperplaziyasida qo‘llash mumkin emas.
Siklopropan va galogen uglevodorodlar bilan anesteziyadan saqlanish kerak.

18. DORILARNING O`ZARO TA`SIRI:
Simpatomimetiklar, guanetidin – Dofamin-Darnisaning simpatomimetik samarasi
kuchayadi.
Dofamin siydik haydovchi preparatlarning ta‘sirini kuchaytirishi mumkin.
Anesteziyalovchi vositalar –kardial nojo‘ya samaralarni rivojlanish xavfi oshadi.
Butirofenon, propranolol – nojo‘ya kardial samaralarni rivojlanish xavfi kamayadi.
Galotan va Siklopropan. Dofaminni galotan, siklopropan va yurak mushaklarini sezgiriligini
oshiradigan ayrim boshqa anestetiklar bilan majmuada qo‘llanganida yurak qorinchalari
aritmiyasi va arterial gipertenziya rivojlanishi mumkin.
Qalqonsimon bezi preparatlari Dofamin-Darnisaning musbat xronotrop ta‘sirini pasaytiradi.
Fenitoin yoki trisiklik antidepressantlar – dofamin bilan bir vaqtda qo‘llash arterial
bosimini oshishiga va bradiartimiyani paydo bo‘lishiga olib kelishi mumkin.
Seligilin (Parkinson kasalligida qo‘llanadi) – seligininni dofamin bilan bir vaqtda qo‘llamagan
ma‘qul.

19. MAXSUS KO`RSATMALAR:
Gipoksiya, giperkapniya va asidoz nojo‘ya samaralarni yuz berish ehtimolini oshirib,
preparatning samaradorligini pasaytiradi. Davolash ushbu holatlarni muvofiqlantirilishi
bilan parallel o‘tkazilishi kerak.
Dofaminni yuborishni yurak qisqarishlari soni, arterial bosim, EKG, diurez ko‘rsatkichining
nazorati ostida o‘tkazish lozim; shuningdek yurakni zarb xajmi, qorinchalarni to‘lishi bosimi,
markaziy venoz bosim, o‘pka arteriyalarining bosimini nazorat qilish lozim.
Barcha holatlarda uzoq muddat parenteral davolashda pasient holatini o‘zgarishlari,
minutli xajmi va laborator tahlillarga qaramay, elektrolit va kislota-ishqor muvozanatini, jigar
va buyrak funksiyasini muntazam nazorat qilish zarur.
Shok holatidagi bemorlarga yuborishdan oldin gipovolemiya plazma va qonning o‘rnini
bosuvchi boshqa suyuqliklarni yuborish bilan to‘g‘rilanishi kerak. Infuziya kardiomonitor nazorati
ostida o‘tkazilishi kerak. Gipotenziyasiz diurezni kamayishi, diastolik arterial bosimni haddan tashqari oshishi
yoki
aritmiyalarni paydo bo‘lishi, dozani kamaytirish yoki infuziyani to‘xtatish kerakligini ko‘rsatadi.

20. Chiqarilish shakli
5 ml dan ampulada; 10 ampuladan qutida; 5 ampuladan kontur uyali o‘ramda; 2
kontur uyali o‘ramdan qutida.
Saqlash sharoiti
Original o‘ramida, 25oS dan yuqori bo‘lmagan haroratda
saqlansin. Muzlatilmasin.
Yaroqlilik muddati
4 yil.
Dorixonalardan berish tartibi
Retsept bo‘yicha.