Lesson in Hiram na Salita. mga salitang banyagang ginagamit sa Wikang Filipino.
Wala itong katumbas na salita sa wikang Filipino kaya’t hiniram na lang ang pagbigkas at pagbaybay ng banyaga dito.
Maaaring ang mga ito ay may taglay na mga hiram na titik gaya ng: C F, J, Q, V, X, Z
Mga alituntunin sa panghihiram o pagtutumbas ng mga salitang hiram:
1. Ginagamit sa pangngalang pantangi ang mga hiram na titik nang walang pagbabago.
Halimbawa: Mike, Colgate
2. Salitang katutubo mula ibang wika.
Halimbawa:
ifun (pinakamaliit na banak)
masjid (pook-dalanginan ng mga Muslim)
3. Kung konsistent ang pagbabaybay ng salita, hiramin ito nang walang pagbabago.
Halimbawa:
Ingles Filipino
alto alto
editor editor
memorandum memorandum
4.. Kung hindi konsistent ang pagbabaybay ng salita, hiramin ito at baybayin nang konsistent ayon sa tuntuning kung ano ang bigkas ay siyang baybay.
Halimbawa:
Ingles Filipino
meeting miting
leader lider
teacher titser
5. May mga salita sa Ingles na maaaring hiramin nang walang pagbabago. Ito ay ang simbolong pang-agham, salitang agham at teknikal at ang mga salitang Ingles na kapag binabaybay sa Filipino ay malayo na ang kahulugan.
Halimbawa:
calcium H2O (water)
x – ray CO2 (carbon dioxide)
6. Kapag ang hiniram na salita sa Ingles ay may katumbas sa Filipino, katumbas na salita ang siyang gagamitin.
Halimbawa:
Ingles Filipino
ability kasanayan
rule tuntunin
south timogAng mga salitang hiram ay mga salitang nanggaling sa iba’t ibang mga dayuhang nakarating sa ating bansa na kalimitan na nating ginagamit sa pang-araw-araw na pakikipag-usap o talakayan.
Binago man ang baybayin o hindi, mahalaga ang mga salitang hiram sapagkat nakatutulong ito sa pagpapayaman ng ating bokabularyo o talasalitaan.
Ang mga salitang hiram ay mga salitang nanggaling sa iba’t ibang mga dayuhang nakarating sa ating bansa na kalimitan na nating ginagamit sa pang-araw-araw na pakikipag-usap o talakayan.
Binago man ang baybayin o hindi, mahalaga ang mga salitang hiram sapagkat nakatutulong ito sa pagpapayaman ng ating bokabularyo o talasalitaan.
Ang mga salitang hiram ay mga salitang nanggaling sa iba’t ibang mga dayuhang nakarating sa ating bansa na kalimitan na nating ginagamit sa pang-araw-araw na pakikipag-usap o talakayan.
Binago man ang baybayin o hindi, mahalaga ang mga salitang hiram sapagkat nakatutulong ito sa pagpapayaman ng ating bokabularyo o talasalitaan.
Sa araling ito, tatalakayin natin ang mga pamamaraang ginamit ng mga Espanyol upang maipatupad ang Kolonisasyon. Pangunahin sa mga patakarang ito ang kristiyanisasyon, reduccion, tributo, encommienda, at polo y servicio o sapilitang paggawa. Tatalakayin din dito ang naging epekto ng mga patakaran sa mga katutubo at naging reaksiyon nila rito.
Sosyo - Kultural na Pamumuhay ng mga Sinaunang Taophiapadilla
(Tagalog)
Meron pong Tatlong (3) na aralin dito
ito po ay ang Sosyo - kultural na Pamumuhay ng mga Sinaunang Tao, Politikal na Pamumuhay ng mga Sinaunang Tao at Paglaganap at Katuruan ng Islam sa Pilipinas,
(English)
There are three (3) lessons here
this is the Socio - cultural Life of the Ancient People, Political Life of the Ancient People and the Spread and Teachings of Islam in the Philippines,
Lesson in Hiram na Salita. mga salitang banyagang ginagamit sa Wikang Filipino.
Wala itong katumbas na salita sa wikang Filipino kaya’t hiniram na lang ang pagbigkas at pagbaybay ng banyaga dito.
Maaaring ang mga ito ay may taglay na mga hiram na titik gaya ng: C F, J, Q, V, X, Z
Mga alituntunin sa panghihiram o pagtutumbas ng mga salitang hiram:
1. Ginagamit sa pangngalang pantangi ang mga hiram na titik nang walang pagbabago.
Halimbawa: Mike, Colgate
2. Salitang katutubo mula ibang wika.
Halimbawa:
ifun (pinakamaliit na banak)
masjid (pook-dalanginan ng mga Muslim)
3. Kung konsistent ang pagbabaybay ng salita, hiramin ito nang walang pagbabago.
Halimbawa:
Ingles Filipino
alto alto
editor editor
memorandum memorandum
4.. Kung hindi konsistent ang pagbabaybay ng salita, hiramin ito at baybayin nang konsistent ayon sa tuntuning kung ano ang bigkas ay siyang baybay.
Halimbawa:
Ingles Filipino
meeting miting
leader lider
teacher titser
5. May mga salita sa Ingles na maaaring hiramin nang walang pagbabago. Ito ay ang simbolong pang-agham, salitang agham at teknikal at ang mga salitang Ingles na kapag binabaybay sa Filipino ay malayo na ang kahulugan.
Halimbawa:
calcium H2O (water)
x – ray CO2 (carbon dioxide)
6. Kapag ang hiniram na salita sa Ingles ay may katumbas sa Filipino, katumbas na salita ang siyang gagamitin.
Halimbawa:
Ingles Filipino
ability kasanayan
rule tuntunin
south timogAng mga salitang hiram ay mga salitang nanggaling sa iba’t ibang mga dayuhang nakarating sa ating bansa na kalimitan na nating ginagamit sa pang-araw-araw na pakikipag-usap o talakayan.
Binago man ang baybayin o hindi, mahalaga ang mga salitang hiram sapagkat nakatutulong ito sa pagpapayaman ng ating bokabularyo o talasalitaan.
Ang mga salitang hiram ay mga salitang nanggaling sa iba’t ibang mga dayuhang nakarating sa ating bansa na kalimitan na nating ginagamit sa pang-araw-araw na pakikipag-usap o talakayan.
Binago man ang baybayin o hindi, mahalaga ang mga salitang hiram sapagkat nakatutulong ito sa pagpapayaman ng ating bokabularyo o talasalitaan.
Ang mga salitang hiram ay mga salitang nanggaling sa iba’t ibang mga dayuhang nakarating sa ating bansa na kalimitan na nating ginagamit sa pang-araw-araw na pakikipag-usap o talakayan.
Binago man ang baybayin o hindi, mahalaga ang mga salitang hiram sapagkat nakatutulong ito sa pagpapayaman ng ating bokabularyo o talasalitaan.
Sa araling ito, tatalakayin natin ang mga pamamaraang ginamit ng mga Espanyol upang maipatupad ang Kolonisasyon. Pangunahin sa mga patakarang ito ang kristiyanisasyon, reduccion, tributo, encommienda, at polo y servicio o sapilitang paggawa. Tatalakayin din dito ang naging epekto ng mga patakaran sa mga katutubo at naging reaksiyon nila rito.
Sosyo - Kultural na Pamumuhay ng mga Sinaunang Taophiapadilla
(Tagalog)
Meron pong Tatlong (3) na aralin dito
ito po ay ang Sosyo - kultural na Pamumuhay ng mga Sinaunang Tao, Politikal na Pamumuhay ng mga Sinaunang Tao at Paglaganap at Katuruan ng Islam sa Pilipinas,
(English)
There are three (3) lessons here
this is the Socio - cultural Life of the Ancient People, Political Life of the Ancient People and the Spread and Teachings of Islam in the Philippines,
1. MODYUL SA ARALING PANLIPUNAN 5
R e pu blic o f the P hilippin e s
D epartm en t o f E du catio n
N a t io n a lC a pit a lR eg io n
Sc h o o l s D iv isio n O f f ic e o f Las Piñ as C it y
Araling Panlipunan 5
Unang Markahan
Ikaanim na Linggo
Layunin: Nasusuri ang sosyo-kultural at politikal na
pamumuhay ng mga Pilipino
Paksa: Aralin 6: Sosyo-kultural at Politikal na
Pamumuhay ng mga Pilipino
Tungkol saan ang aralin na ito?
Sa araling ito ay matutukoy mo ang tungkol sa kultura
ng sinaunang Pilipino tulad kaugalian sa pananamit at
palamuti, pagpapangalan at paglilibing, gayundin ang
sistema ng paniniwala tulad ng Animismo at Islam.
I. Tuklasin
Hanapin Ang mga sumusunod na salita:
Islam Palamuti Kultura Kalikasan
Animismo Tradisyon Espiritu Diwata
Tagalog Pomaras
• Taglay na ng mga sinaunang Pilipino ang isang
mayamang kulturang maipagmamalaki
hanggang sa kasalukuyang panahon bago pa man
dumating ang mga Espanyol sa Pilipinas.
• Ang kultura ay tumutukoy sa paraan ng
pamumuhay ng tao tulad ng kanilang mga
paniniwala, kaugalian, relihiyon at
pagpapahalaga.
• Nahahati sa dalawang uri ang sistema ng
paniniwala ng mga sinaunang Pilipino bago pa
man sila nasakop ng mga dayuhan. Ito ay ang
Animismo at ang
Islam.
• Mahilig sa palamuti ang sinaunang Pilipino at
may iba’t ibang uri ng pananamit ang mga
kalalakihan at kababaihan.
• Ang sinaunang Pilipino ay naniniwala kay Bathala
bilang pinakamakapangyarihan sa lahat.
• Ang mga muslim ay naniniwala kay Allah at si
Mohammad ang propeta ni Allah
• Naniniwala ang mga sinaunang Pilipino na
naglalakbay ang mga kaluluwa sa kabilang
buhay.
III. Mga Gawain
A. Gawain1: Data Retrieval Chart
K T R A D I S Y O N P K
S U P B N R Y H U K A A
I S L A M A L K D A L S
L B B T S T E I G L A U
U Y K M U G T O R I M O
E L N B Y R M Y S K U T
R G B O D S A D B A T A
J E S P I R I T U S I N
M S D M W Y U I N A O S
Y A I S A N N L I N D A
O N U P T A G A L O G Y
Aspeto ng Kultura
1. Pananamit/Palamuti
2. Pagpapangalan
3. Paglilibing
4. Paniniwala at
Relihiyon
Kulturang Pilipino
noong
SinaunangPanahon
APOMARASRSAA Pamprosesong Tanong:
Ano ang iyong pagkaunawa sa mga salitang nakita at
ang kaugnayan ng mga ito sa sosyo-kultural at politikal na
pamumuhay ng mga Pilipino?
II. Isa-isip
Tandaanangmgasumusunodna
mahalagang konsepto ng aralin at sumangguni sa Modyul
ng Mag-aaral sa Araling Panlipunan 5:
Pilipinas Bilang Isang Bansa; Aralin 6: Kultura ng mga
Sinaunang Pilipino, pahina 86-92, upang mapalalim pa ang
iyong kaalaman.
B. Gawain 2: TARA NA!GUHIT NA!
Gumuhit ng limang bagay na may kinalaman sa
kultura, paniniwala at tradisyon ng mga sinaunang
Pilipino. Magbigay ng paglalarawan ukol sa mga
bagay na iginuhit.
Isinulatni:CatalinaL.Quindoy -AlmanzaElem.School- TSCruzAnnex Sinuri ni:GodofredoSalazar-GoldenAcresSHS
2. MODYUL SA ARALING PANLIPUNAN 5
IV. Tayahin
Panuto: Basahing mabuti ang bawat tanong/pahayag.
Isulat ang titik ng tamang sagot sa sagutang papel.
1. Kung ang mga Pagano ay sumasamba sa kalikasan
at iba pang walang buhay, sino naman ang
sinasamba ng mga Muslim?
A. Allah C. Muhammad
B. Madre D. Propeta
2. Ano ang uri ng pananampalataya ng mga Muslim na
hindi kumikilala sa Panginoong Diyos, kay Kristo Hesus
at sa Banal na Espiritu.
A. Aglipayan C. Islam
B. Animismo D. Protestanismo
3. Alin sa sumusunod na kaugalian ang nagsasagawa
ng pagpapabaon ng mga
kasangkapan sa mga yumaong mahal nila sa buhay?
A. pagdarasal C. paglilibing
B. pagkakasal D. panganganak
4. Gumagamit ang mga sinaunang Pilipino ng mga
palamuti sa ngipin na tanda
na rin ng pagkahilig nila sa pag-aayos sa katawan. Ano ang
karaniwang gamit nila dito?
A. ginto C. makislap na bato
B. mga halaman D. pilak
5. Sa anong paraan maaring maipakita ang
pagpapahalaga natin sa ating kultura at tradisyon
sa kasalukuyan?
A. Ikahiya ito at huwag isabuhay
B. Ipagmalaki na ikaw ay isang Pilipino
C. Palitan ang kinagisnang kaugalian ng mga Pilipino
D. Pabayaan na lamang kung ano ang gusto ng lahat
V. Karagdagang Gawain
Upang higit na maunawaan at mapalalim ang iyong
kaalaman sa paksang tinalakay, makipanayam sa mga
nakatatanda sa inyong lugar. Magsaliksik at maaaring gabay
na tanong ang sumusunod:
1. Ano-ano ang mga kaugalian noong sinaunang panahon
na patuloy pa ring makikita sa kasalukuyan?
2. Sa inyo pong palagay may mayamang kultura ba ang
ating mga ninuno?
3. Alin sa mga kultura at tradisyon ng sinaunang
Pilipino ang dapat na patuloy nating tangkilikin sa
kasalukuyan? Bakit?
Sanggunian:
• Annalyn P. Gabuat, Michael M. Mercado at
Mary, Dorothy dL. Jose, Araling Panlipunan 5:
Pilipinas Bilang Isang Bansa,Batayang Aklat.
• https://docs.google.com/viewer?a=v&pid=
sites&srcid=ZGVwZWQuZ292LnBofGRlcGVkc
2FuY2FybG9zfGd4OjUwYmNmYzM4OTVjYzM
wOGM
• https://drive.google.com/open?id=0ByXSn
g7pT9lmN1BvSTlKakx6cFE
• https://docs.google.com/viewer?a=v&pid=
sites&srcid=ZGVwZWQuZ292LnBofGRlcGVkc
2FuY2FybG9zfGd4OjY5NzJmMWM3OGMzM
zUyNjY
• https://www.depedresources.com/downlo ad-dlp-k-
12-detailed-lesson-plans/
• lrmds.deped.gov.ph
Isinulatni:CatalinaL.Quindoy -AlmanzaElem.School- TSCruzAnnex Sinuri ni:GodofredoSalazar-GoldenAcresSHS
3. MODYUL SA ARALING PANLIPUNAN 5
Susi sa Pagwawasto
Tuklasin:
K T R A D I S Y O N P
U K A
I S L A M A L
T L A
U O I M
R M K U
D S A B A T
E S P I R I T U S I
M W A
I A N
N T A G A L O G
A P O M A R A S
Mga Gawain:
A. Gawain1: Data Retrival Chart
(40%) iginuhit ang may higit na
ang mga katamtam pagpapalaw
konsepton ang lawak ak ng
g tinalakay ng imahinasyon
konsepton upang
g tinalakay maipakita
ang konsepto
sa larawang
iginuhit.
Antas ng Pinatingka Pinatingka Ang mga
Paglalaraw d ng d ng larawang
an pagguhit pagguhit iginuhit ay
(30%) ang ang may mga
ideyang ideyang ideyang hindi
nais nais masyadong
iparating. iparating malinaw.
ngunit may
kaunti
pang
dapat
isaayos.
Pagkamalik Sariling Sariling Sariling
hain paraan at paraan at paraan at
(20%) ideya sa ideya sa ideya ngunit
Aspeto ng
Kultura
1. Pananamit
/Palamuti
2. Pagpapa
ngalan
3. Paglilibing
4. Paniniwala
at Relihiyon
Kulturang Pilipino noong
SinaunangPanahon
May iba’t ibang uri ng kasuotang
pambabae at panlalaki ang mga
sinaunang Pilipino
Mahilig sa mga palamuti at pintados sa
katawan ang mga sinaunang Pilipino
Ang ina ang siyang may karapatan sa
pagbibigay ng pangalan sa kanilang anak
Wala silang apelyido
Naniniwala sila na naglalakbay ang kaluluwa
kaya inihahanda nila sa pamamagitan ng
paglilinis, paglalangis at pagbibihis sa
bangkay ng mga yumaong mahal sa buhay
Pinababaunan nila ng kasangkapan tulad ng
seramika at mga palamuti ang mga yumaong
mahal sa buhay Inililibing muna ang bangkay
sa lupa at saka inililipat sa banga kapag tuyo
na ito
May dalawang uri ng paniniwala ang mga
sinaunag Pilipino
Una, Paganismo o animismo na
naniniwala kay Bathala at sa mga
element ng kalikasan
Ikalawa, Islam o paniniwala ng mga Muslim
na nainiwala kay Allah bilang
pinakamakapangyarihan sa lahat
pagguhit pagguhit hindi
na angkop na angkop nagpakita ng
sa aralin sa aralin pagkamalikha
ngunit in
kailangan
pang
ayusin.
Kalinisan at Maalinis May mga May
Kaayusan ang bahaging kaguluhan at
ng Iginuhit pagkakag hindi hindi malinis
(10%) uhit at masyadon ang
maayos g maayos pagkakaguhit
ang at malinis
paglalara ang
wan pagkakag
awa
Tayahin
1. A
2. C
3. C
4. A
5. B
Karagdagang Gawain
1. Ano-ano ang mga kaugalian noong
Sinaunang panahon na patuloy pa ring makikita
sa kasalukuyan?
2. Sa inyo pong palagay may mayamang
kultura ba ang ating mga ninuno?
B. Gawain 2: : TARA NA! GUHIT NA!
Gamitin ang Rubrics sa pagwawasto.
RUBRIKS SA PAGGUHIT NG LARAWAN
Pamantaya Napakahu Mahusay Kailangan
n say (3) pang
(5) Paghusayan
(1)
Kaangkupa Nakikita sa Nakikita sa Nangangailan
n sa Paksa larawang larawan gan pa ng
3. Alin sa mga kultura at tradisyon ng
sinaunang Pilipino ang dapat na patuloy
nating tangkilikin sa kasalukuyan? Bakit?
(* Ang mga kasagutan ay nakabatay sa mga ideya
ng mga matatandang nakapanayam ng mga mag-
aaral)
Isinulatni:CatalinaL.Quindoy -AlmanzaElem.School- TSCruzAnnex Sinuri ni:GodofredoSalazar-GoldenAcresSHS