1. Ιωάννα Ντίνου Καθηγήτρια Γαλλικής Υπεύθυνη Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης Δ’ Δ/νσης Β/θμιας Αθήνας. Πολυπολιτισμικότητα και διαπολιτισμική εκπαίδευση:Βασικό ανθρώπινο δικαίωμα Διημερίδα για τα ανθρώπινα δικαιώματα 8/4/2011
2.
3. Το δικαίωμα στη δωρεάν πρωτοβάθμια εκπαίδευση, η διαθεσιμότητα επαγγελματικής κατάρτισης, και η ανάγκη λήψης μέτρων για τη μείωση του ποσοστού εγκατάλειψης της φοίτησης.
5. Η εκπαίδευση θα πρέπει να καλλιεργεί την ανάπτυξη της προσωπικότητας και των ταλέντων του παιδιού, την προετοιμασία για μια υπεύθυνη ενήλικη ζωή, το σεβασμό για τα ανθρώπινα δικαιώματα καθώς επίσης και για τις πολιτισμικές και εθνικές αξίες της χώρας του παιδιού και των άλλων χωρών.Διημερίδα για τα ανθρώπινα δικαιώματα 8/4/2011
6. ‘Εχω ‘Εχεις ‘ΕχειΟΛΟΙ ΕΧΟΥΜΕ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ Διημερίδα για τα ανθρώπινα δικαιώματα 8/4/2011
7. Διαπολιτισμικότητα. Διημερίδα για τα ανθρώπινα δικαιώματα 8/4/2011 Εκφράζει μια δυναμική διαδικασία αλληλεπίδρασηςμεταξύ των διαφορετικών πολιτισμικών ομάδων στη βάση αμοιβαίας αναγνώρισης, δημιουργικής συνεργασίας και ειρηνικής συνύπαρξης. Στην εκπαίδευση: Ορίζεται ως διαδικασία μεταρρύθμισης με τελικό στόχο το μετασχηματισμό του σχολείου και της κοινωνίας, ώστε να παρέχονται σ’ όλους τα μέσα να εκφραστούν ως ατομικές και συλλογικές προσωπικότητες και να έχουν την υποστήριξη στην αναζήτηση πολιτισμικής ταυτότητας, ελευθερίας και αυτοεκπλήρωσης
8. Διαπολιτισμική εκπαίδευση Λόγοι για τους οποίους κρίνεται απαραίτητη η ανάπτυξη και η εφαρμογή της: Συμβούλιο της Ευρώπης 1986, 1990: Η παλιννόστηση των Ελλήνων Η μετανάστευση Η δημιουργία της Ενωμένης Ευρώπης Η διεθνοποίηση της οικονομίας Η ανάπτυξη των επιστημών της κοινωνιολογίας, της γλωσσολογίας, της ανθρωπολογίας, της εθνογραφίας Διημερίδα για τα ανθρώπινα δικαιώματα 8/4/2011
9. Πολυπολιτισμική εκπαίδευση: προέρχεται από τα κινήματα πολιτικών δικαιωμάτων βασίζεται στα ιδεώδη της ελευθερίας, της δικαιοσύνης και της ισότητας, επιδιώκει την επέκταση αυτών των ιδανικών στο σύνολο των ανθρώπων Διημερίδα για τα ανθρώπινα δικαιώματα 8/4/2011
10. Έχει στόχο: να εφοδιάσει όλους τους μαθητές με το κατάλληλο εκπαιδευτικό περιβάλλον ώστε να αποκτήσουν γνώσεις, δεξιότητες καιστάσεις για να λειτουργήσουν αποτελεσματικά μέσα σε κοινωνικές συνθήκες που χαρακτηρίζονται από πολιτισμική και εθνοτική ποικιλία Διημερίδα για τα ανθρώπινα δικαιώματα 8/4/2011
11. Eίναι σχεδιασμένη: έτσι ώστε να δίνει τη δυνατότητα σε όλους τους μαθητές να γίνουν ενήμεροι, ενδιαφερόμενοι, ενεργοί πολίτες. Δεν είναι ένα πρόγραμμα παραχώρησης δικαιωμάτων για τους "άλλους", τους "διαφορετικούς", αλλά ένα πρόγραμμα που αφορά όλους τους μαθητές (Banks, 1993, 22) Διημερίδα για τα ανθρώπινα δικαιώματα 8/4/2011
12. Εκπαίδευση που πρέπει να στοχεύει σε δύο κυρίως επίπεδα: α) Στην αναγνώριση της πολυπολιτισμικής σύνθεσης του μαθητικού πληθυσμού ώστε όλοι οι μαθητές, ανεξάρτητα των πολιτισμικών τους διαφορών, να έχουν επαρκή εκπαίδευση β) Στην αντιμετώπιση φαινομένων ρατσισμού και ξενοφοβίας. Διημερίδα για τα ανθρώπινα δικαιώματα 8/4/2011
13.
14. Αλληλεγγύη: Με την καλλιέργεια μιας συλλογικής συνείδησης πέρα από τις ομάδες, τις φυλές και τα κράτη, με στόχο την ισότητα και τη δικαιοσύνη
15. Σεβασμός: Με την αποδοχή της διαφορετικότητας και το άνοιγμα προς τους άλλους πολιτισμούς
16. Αλληλεπίδραση: Με την εξάλειψη των εμποδίων για επικοινωνία και διάλογο.Διημερίδα για τα ανθρώπινα δικαιώματα 8/4/2011
18. Προσαρμογή:Προσαρμογή Διαδικασία επανακοινωνικοποίησης σ’ ένα νέο πολιτισμικό περιβάλλον που περιλαμβάνει τον επαναπροσδιορισμό του ατόμου στη σχολική τάξη με την: Αλληλεπίδραση του μαθητή με τον εκπαιδευτικό Αλληλεπίδραση του μαθητή με τους συμμαθητές Σχέση του μαθητή με τον εαυτό του Διημερίδα για τα ανθρώπινα δικαιώματα 8/4/2011
19. Στις δυσκολίες προσαρμογής των δίγλωσσων μαθητών αναφέρονται: Χαμηλή αυτοεκτίμηση Νευρικότητα Άγχος Αποχή από συζητήσεις Διημερίδα για τα ανθρώπινα δικαιώματα 8/4/2011
20. Αφομοίωση: Η συμμετοχή στην καθημερινή ζωή ατόμων διαφορετικής εθνοπολιτισμικής προέλευσης ενώ αγνοούνται και δε λαμβάνονται υπόψη οι ιδιαιτερότητες, η διαφορετικότητα και η ταυτότητα των ατόμων αυτών Διημερίδα για τα ανθρώπινα δικαιώματα 8/4/2011
21. Ενσωμάτωση Αναγνωρίζονται οι διαφορές των ατόμων και παρέχονται οι ευκαιρίες για ισότητα με τον όρο να γίνονται αποδεκτές από τα άτομα οι αξίες της χώρας υποδοχής (ενίσχυση της επίσημης γλώσσας με στόχο την ομοιογένεια). Διημερίδα για τα ανθρώπινα δικαιώματα 8/4/2011
22. Πολυπολιτισμικός πλουραλισμός: Αναγνωρίζεται η πολυπολιτισμικότητα και ενθαρρύνεται η διατήρηση των πολιτισμικών ιδιαιτεροτήτων ενώ υποστηρίζονται προγράμματα για την αντιμετώπιση της σχολικής αποτυχίας, των προκαταλήψεων του ρατσισμού και των στερεοτύπων Διημερίδα για τα ανθρώπινα δικαιώματα 8/4/2011
23. ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΕΙΣ ΤΗΣ ΠΟΛΥΠΟΛΙΤΙΣΜΙΚΟΤΗΤΑΣ 1. H ΑΦΟΜΟΙΩΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ (1960) Στόχος:Η απορρόφηση των μεταναστευτικών ομάδων από τον ντόπιο ομοιογενή πληθυσμό έτσι ώστε να υπάρχει ισοδύναμη συμμετοχή στο κοινωνικό γίγνεσθαι. 2. Η ΕΝΣΩΜΑΤΩΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ Στόχος: α) Ισότητα ευκαιριών με την προϋπόθεση της συμμόρφωσης και της αποδοχής του κυρίαρχου συστήματος αξιών και πεποιθήσεων. β) Πολιτισμική αρμονία και σταθερότητα μέσω ανεκτικότητας και σεβασμού της πολιτισμικής ετερότητας. Διημερίδα για τα ανθρώπινα δικαιώματα 8/4/2011
24. 3. Η ΠΟΛΥΠΟΛΙΤΙΣΜΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ (1970) Στόχος: Η ενότητα μέσα από την διαφορετικότητα Στην εκπαίδευση: Απόρριψη της εθνοκεντρικής εκπαιδευτικής πολιτικής Μεταρρύθμιση του σχολείου με στόχο την παροχή ίσων ευκαιριών σε όλους τους μαθητές Εκπαιδευτικά προγράμματα για την αντιμετώπιση της σχολικής αποτυχίας και ενίσχυση της σχολικής επίδοσης Διημερίδα για τα ανθρώπινα δικαιώματα 8/4/2011
25. Αντιμετώπιση θεμάτων σχετικών με τις προκαταλήψεις και τις ρατσιστικές στάσεις των παιδιών της κυρίαρχης ομάδας Καλλιέργεια του σεβασμού και της ανεκτικότητας Εξέταση κοινωνικών φαινομένων και γεγονότων μέσα από την οπτική των διαφόρων πολιτισμών Διημερίδα για τα ανθρώπινα δικαιώματα 8/4/2011
27. 4. Η ΑΝΤΙΡΑΤΣΙΣΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ Στόχος: Ισότητα ανεξάρτητα από τη φυλή, δικαιοσύνη με ίσες ευκαιρίες για όλους και χειραφέτηση από τις ρατσιστικές δομές. Διημερίδα για τα ανθρώπινα δικαιώματα 8/4/2011
28. 5. Η ΔΙΑΠΟΛΙΤΙΣΜΙΚΗΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ – Intercultural (1980-1990) Στόχος: Πολυπολιτισμικότητα και αλληλεπίδραση - Διαμόρφωση ενός σχολικού περιβάλλοντος που να ανταποκρίνεται στις ανάγκες όλων των πολιτισμικών κοινωνικών ομάδων. Στην εκπαίδευση: Διέπει κάθε σχολική δραστηριότητα και διευρύνει τους εκπαιδευτικούς στόχους. Προκαλεί επανεξέταση και αναθεώρηση των εθνοκεντρικών κριτηρίων του σχολείου. Αξιολογεί για την επίτευξη της μέγιστης δυνατής κοινωνικής και οικονομικής ένταξης. Θεωρεί σημαντική την εμπειρία των μαθητών στις χώρες υποδοχής. Δημιουργεί τις προϋποθέσεις για την αλληλεπίδραση πολιτισμών μεταξύ των χωρών καταγωγής και υποδοχής. Διημερίδα για τα ανθρώπινα δικαιώματα 8/4/2011
29. ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΗΣ ΠΟΛΥΠΟΛΙΤΙΣΜΙΚΟΤΗΤΑΣΣΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΣΧΟΛΙΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΥΣΗ ΠΑΛΙΝΝΟΣΤΗΣΗ ΑΛΛΟΔΑΠΟΙ ΟΙ ΤΣΙΓΓΑΝΟΙ Η ΜΟΥΣΟΥΛΜΑΝΙΚΗ ΜΕΙΟΝΟΤΗΤΑ Διημερίδα για τα ανθρώπινα δικαιώματα 8/4/2011
30. ΠΟΛΥΠΟΛΙΤΙΣΜΙΚΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΣΧΟΛΙΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ Σχολικά προβλήματα: Το σχολικό περιβάλλον ασκεί συμμορφωτική πίεση. Μικρό ποσοστό κατορθώνει να ξεπεράσει το όριο του κακού μαθητή. Οι περισσότερες δυσκολίες εμφανίζονται στα μαθήματα γλώσσας. Οι προσδοκίες των εκπαιδευτικών είναι χαμηλότερες για τους παλιννοστούντες και αλλοδαπούς μαθητές. Διημερίδα για τα ανθρώπινα δικαιώματα 8/4/2011
31. Μέχρι το 1980 παράβλεψη των σχολικών προβλημάτων των παλιννοστούντων μαθητών παρά το μεγάλο κύμα, τις δυσκολίες από την πλευρά των οικογενειών, των μαθητών και των εκπαιδευτικών. Η ένταξη αντιμετωπίζεται ως πρόβλημα των οικογενειών. Χαρακτηριστικά αφομοιωτικής προσέγγισης (meltingpot). Μετά το 1980 οι πρώτες επιστημονικές έρευνες. Τα πρώτα εκπαιδευτικά μέτρα. Διημερίδα για τα ανθρώπινα δικαιώματα 8/4/2011
32. ΤΟΜΕΙΣ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗΣ ΤΩΝ ΔΙΑΠΟΛΙΤΙΣΜΙΚΩΝ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ ΣΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ Στο θεσμικό πλαίσιο της εκπαίδευσης αλλοδαπών και παλιννοστούντων μαθητών εκπαιδευτική πολιτική με: - νομοθεσίες και μέτρα για τη λειτουργία και τον τρόπο λειτουργίας σχολείων για την ένταξη των μαθητών (δημιουργία φροντιστηριακών τμημάτων, τάξεων υποδοχής, διαπολιτισμικών σχολείων) - διάδοση της διαπολιτισμικής αντίληψης και πρακτικής σε κάθε τύπου σχολική μονάδα. Διημερίδα για τα ανθρώπινα δικαιώματα 8/4/2011
33. Στο αναλυτικό πρόγραμμα Αναθεώρηση του προγράμματος έτσι ώστε να είναι προσβάσιμο στους αλλοδαπούς μαθητές και διεύρυνση της επικοινωνιακής του διάστασης. Εναλλακτικές μορφές οργάνωσης των μαθησιακών δραστηριοτήτων. Δημιουργία προϋποθέσεων διαπολιτισμικής κατανόησης και αλληλεπίδρασης ανάμεσα στους μαθητές αλλά και στο ευρύτερο περιβάλλον. Χρήση ή παραγωγή υλικού από τους διδάσκοντες, έτσι ώστε να αντανακλούν την πολυπολιτισμικότητα της κοινωνίας, να μην είναι προσβλητικά, να μην έχουν στερεότυπα, να είναι επιστημονικά έγκυρα και κυρίως να προωθούν την κριτική ικανότητα των μαθητών. Διημερίδα για τα ανθρώπινα δικαιώματα 8/4/2011
34. Στην υποστηρικτική διδασκαλία της ελληνικής γλώσσας Η διαπολιτισμική εκπαίδευση δίνει έμφαση: -στην προστασία και την υποστήριξη του μαθητή, -στην προσπάθεια προσαρμογής του στο καινούριο κοινωνικό περιβάλλον, -στην ανάπτυξη γλωσσικών αλλά και επικοινωνιακών δεξιοτήτων, -στον εμπλουτισμό της διδασκαλίας με ελκυστικά έντυπα και οπτικοακουστικό υλικό, στη δημιουργία φιλόξενης και φιλικής ατμόσφαιρας για την ενεργή συμμετοχή σε διάφορες δραστηριότητες, -στο σεβασμό -στη χρησιμοποίηση της μητρικής γλώσσας κατά περίπτωση. Διημερίδα για τα ανθρώπινα δικαιώματα 8/4/2011
35. Σε εναλλακτικές μεθόδους διδασκαλίας και στο ρόλο του εκπαιδευτικού Διδασκαλία η οποία έχει στο επίκεντρο τον μαθητή και της οποίας το περιεχόμενο ανταποκρίνεται στις ανάγκες του μαθητή. Εργασίες κατά ομάδες ή ανά ζεύγη. Συνεργατική διδασκαλία. Εφαρμογή προγραμμάτων καινοτόμων δράσεων (περιβαλλοντικής εκπαίδευσης , αγωγής υγείας, πολιτιστικών προγραμμάτων). Διημερίδα για τα ανθρώπινα δικαιώματα 8/4/2011
36. Στη σχέση της οικογένειας με το σχολείο. Η «αδιαφορία» των γονέων. - Η δημιουργία εκδηλώσεων (χειροτεχνίες, μαγειρική, αθλητικές εκδηλώσεις, προσκλήσεις) - Η συμμετοχή των γονέων στη λήψη αποφάσεων στα πλαίσια ιδιαίτερων προγραμμάτων που αφορούν τομείς της σχολικής ζωής. - Άνοιγμα του σχολείου (επίκεντρο πολιτισμικών ανταλλαγών μέσα στην κοινότητα) Διημερίδα για τα ανθρώπινα δικαιώματα 8/4/2011
37. Επιπλέον : Διημερίδα για τα ανθρώπινα δικαιώματα 8/4/2011 Εκπαιδευτικά προγράμματα διαπολιτισμικού προσανατολισμού: ισότητα ευκαιριών στη μάθηση, αναγνώριση και αποδοχήτου άλλου, σεβασμός απέναντι στο διαφορετικό, άνοιγμα προς τους διαφορετικούς πολιτισμούς. Εφαρμογή σε σχολεία στα οποία φοιτούν μαθητές κυρίως παιδιά αλλοδαπών και παλιννοστούντωνπολυπολιτισμικής σύνθεσης. Επαναπροσδιορισμός ορισμένων στόχων των αναλυτικών προγραμμάτων. Επιμόρφωση και κατάρτιση των εκπαιδευτικών με βάση τα νέα κοινωνικά δεδομένα.
38. ΤΟ ΕΡΜΗΝΕΥΤΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ Δεν αξιολογούμε- Δεν κρίνουμε- Δεν συγκρίνουμε: Τις στάσεις, τις συνήθειες, τα ήθη και έθιμα, ότι προέρχεται από το πολιτισμικό υπόβαθρο του διαφορετικού μαθητή Αναλύουμε και κατανοούμε τη λειτουργία των συμβόλων και των εννοιών μέσα από το πρίσμα της ιδιαιτερότητας που εκφράζει ο μαθητής Διημερίδα για τα ανθρώπινα δικαιώματα 8/4/2011
39. Δεξιότητες που ευνοούν την διαπολιτιστική επικοινωνία Επαναπροσδιορισμός του εγώ (βήματα, άνοιγμα προς τη διαφορετικότητα) Διημερίδα για τα ανθρώπινα δικαιώματα 8/4/2011
40. Κατανόηση του άλλου: Ενσυναίσθηση Ως δεξιότητα στο πλαίσιο της διαπολιτισμικής ψυχολογίας πρόκειται για την Πολιτισμική ενσυναίσθηση έτσι ώστε να μπορούμε να: Γεφυρώνουμε το πολιτισμικό κενό μεταξύ μας Εκφράζουμε πραγματικό ενδιαφέρον για τις αντιλήψεις, τις σκέψεις, τα συναισθήματα του άλλου Αισθανόμαστε το μαζί διατηρώντας την ταυτότητά μας Αναγνωρίζουμε τη μοναδικότητα Σεβόμαστε τη διαφορετικότητα Καλλιεργούμε την ανεκτικότητα Διημερίδα για τα ανθρώπινα δικαιώματα 8/4/2011
41. Δημιουργία επικοινωνιακού πλαισίου: Προβολή κοινών αξιών, στάσεων και γνώσεων για τη διευκόλυνση των σχέσεων μεταξύ των μαθητών που προέρχονται από διαφορετικές κουλτούρες. Ευαισθητοποίηση και κινητοποίηση, έτσι ώστε: να μπορεί ο δάσκαλος να παίξει το ρόλο του διαμεσολαβητή ανάμεσα σε δύο η περισσότερες διαφορετικές κουλτούρες με στόχο: την υπεράσπιση παγκόσμιων, πανανθρώπινων αξιών (ελευθερία, δικαιοσύνη, ισότητα, δικαιώματα του ανθρώπου, κλπ.), αλλά και κοινές αξίες που αφορούν την καθημερινή, κοινωνική ζωή ( ευγένεια, σεβασμός του άλλου ). Διημερίδα για τα ανθρώπινα δικαιώματα 8/4/2011
42. Διημερίδα για τα ανθρώπινα δικαιώματα 8/4/2011 «…….μας έχουν μιλήσει για τον κόσμο πριν τον δούμε, φανταζόμαστε κάτι πριν αποκτήσουμε την εμπειρία και αυτές οι προεντυπώσεις καθορίζουν τη διαδικασία της αντίληψης που έχουμε για τα πράγματα και για τους ανθρώπους».Lippman Walter
43. ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ Διημερίδα για τα ανθρώπινα δικαιώματα 8/4/2011 Με την σωστή εκπαίδευση μπορούμε να το αλλάξουμε
![Από την Διεθνή Σύμβαση για τα δικαιώματα του παιδιού με απλά λόγια (συνήγορος του παιδιού) ,[object Object]]()