2. Stand van zaken
• Machinerichtlijn 2006/42/EG, van toepassing
vanaf 29-12-2009
• Amendement 2009/127/EG voor machines
voor de toepassing van pesticiden, van
toepassing vanaf 15-12-2011
• NL- Taalcorrecties van richtlijn zijn
doorgevoerd in de delen van richtlijntekst van
NL-gids voor de toepassing van de
machinerichtlijn
2
3. NL-gids voor de toepassing van
Machinerichtlijn 2006/42/EG
• Tweede uitgave van juni 2010, gepubliceerd op
de publieke site van de Europese Commissie:
http://ec.europa.eu/enterprise/sectors/mechanic
al/machinery/
• Veel interpretatie en toelichting, echter voor
twee gebieden bleek eenduidige interpretatie
niet mogelijk (te veel situaties). Het betreft
samengestelde machines en omgebouwde
machines
3
4. Samengestelde machines
• Gids paragraaf 39, tweede lid.
• Voorbeeld van de zienswijze van de
Arbeidsinspectie voor een
aanpassing/uitbreiding in 2010 van een
bestaande flessenvullijn gebouwd in 1995.
4
5. Aanpassingen flessenvullijn
Nieuwe situatie 2010:
• Bestaande elektronische
vuller (94/95) uit andere lijn
hergebruikt
Oude situatie 1990: • Diverse banen vervangen
• Vullijn 1990 geplaatst • Layout gewijzigd
• Mechanische vuller • Turn-key leverancier
• Transportbanen ontwerpt, bouwt, stelt in
bedrijf.
• Controle machines
Sheet 5
6. Flessenvullijn vóór de aanpassingen
Vuller-
sluiter
1990
Legenda:
1990
1994
2010
Figuur 1: Oude situatie 1990
6
7. Flessenvullijn na aanpassing
Vuller-
sluiter
1994/
1995
GROTE vraag: Legenda:
Nieuwe CE-markering 1990
op het totaal? 1994
JA/NEE? 2010
Figuur 2: Nieuwe situatie 2010
7
8. CE-markeringen Turn-key lev.
Vuller-
sluiter
1994/
1995
Legenda:
1990
Leverancier zegt: 1994
ALLEEN Rood 2010
omcirkelde delen
krijgen CE-markering
Figuur 2: Nieuwe situatie 2010
8
9. Gids Machinerichtlijn paragraaf 39,
tweede lid
• Indien wijziging of vervangen substantiële
invloed heeft op werking of veiligheid, dan als
nieuwe machine beschouwen.
9
10. Zienswijze Arbeidsinspectie
• Waarschijnlijk hangt de werking van de vuller af van de
werking van andere delen van de productielijn, er is een
gemeenschappelijk besturingssysteem of de werking van
de vuller wordt bestuurd door de werking van het andere
deel van de lijn. Dus moet het geheel opnieuw
gecertificeerd worden. (Alle delen)
• Alleen wanneer de werking van de vuller niet afhangt van
de werking van het ander deel van de productielijn, kan de
oude vuller buiten de CE-markering blijven. De vuller wordt
dan beschouwd als een oude afzonderlijk werkende
machine (<95) en moet voldoen aan de minimumeisen van
de Richtlijn Arbeidsmiddelen (2009/104/EG). In Nederland
gelden geen aanvullende eisen voor deze
(minimum)richtlijn.
10
11. Zienswijze Arbeidsinspectie
• De gewijzigde vullijn is een NIEUW samenstel van
machines, omdat de werking van de vuller
afhangt van de andere delen van de lijn
• Het maakt niet uit of NIEUW samenstel bestaat
oude machines (<95), oude CE-gemarkeerde
machines, nieuwe IIB en/of IIA machines
• De volgorde in de opstelling van de vullijn en het
resultaat zijn hetzelfde
• Er is een gemeenschappelijke besturing OF de
vuller wordt bestuurd door de werking van een
andere deel van de lijn
Sheet 11
12. Omgebouwde machines
• Gids paragraaf 72
• Voorbeeld van zienswijze van de
Arbeidsinspectie voor een omgebouwde
hijskraan van voor 1995
12
13. Vervangen besturing kraan
Oude situatie:
• Kraan gebouwd <1995
• Gebouwd volgens wetten en normen van toen
• Geen functionele beschrijving aanwezig
• Geen Technisch Dossier
• Geen Gebruiksaanwijzing
Sheet 13
14. Vervangen besturing kraan
Nieuwe situatie:
+ = CE?
• Mechanisch dezelfde kraan, met nieuwe E-installatie
• Huidige belastings-karakteristieken overgenomen
• Besturing HW/SW wordt gebouwd volgens huidige
stand der techniek, zodat de algemene
machineveiligheid wordt verhoogd
• Nieuwe gebruiksaanwijzing wordt gemaakt
Wat zegt de Gids machinerichtlijn hierover?
Sheet 14
15. Gids Machinerichtlijn paragraaf 72
De machinerichtlijn is ook van toepassing op
machines die zijn gebaseerd op gebruikte
machines die zo substantieel zijn omgevormd of
omgebouwd dat zij kunnen worden beschouwd
als nieuwe machines.
15
16. Zienswijze Arbeidsinspectie
CE-markering?
De oude kraan voldoet op meerdere onderwerpen niet
aan de eisen die in de Machinerichtlijn gesteld worden.
Deze punten zijn wel nodig voor de vervanging van de
elektrische installatie. Er is hier dus sprake van een
substantiële wijziging. Er wordt opnieuw bepaald wat de
capaciteiten van de kraan zijn en daar wordt de
vervanging op aangepast. De omgebouwde kraan moet
dus van CE-markering worden voorzien.
16
17. Zienswijze Arbeidsinspectie
Wie is verantwoordelijk voor de uitvoering van het CE-markeringsproces?
Eigenaar van de kraan/machine of bedrijf dat ombouwt?
Dit is afhankelijk van het detail van de opdracht die is verstrekt
door de eigenaar. Als de eigenaar specifiek aangeeft wat en
waarom moet worden uitgevoerd en de ombouwer alleen maar
uitvoert wat is opgedragen dan kan de eigenaar worden gezien als
fabrikant.
Gezien de benodigde kennis voor het ombouwen is het echter
waarschijnlijker dat het ombouwbedrijf als fabrikant dient te
worden aangemerkt.
17
18. Zienswijze Arbeidsinspectie
Welke normen hanteren bij omvorming of ombouw van de kraan?
Bij ombouw van de kraan moet voldaan worden aan de
huidige stand der techniek. Immers de substantiële
wijziging maakt de ombouwer fabrikant op het moment
van wijziging. Het is verboden te post- of te antedateren
van documenten die bij een machine worden
meegeleverd door een leverancier (Verklaring van
overeenstemming, gebruiksaanwijzing, etc.) Dit
impliceert dat de ombouwer dus de hedendaagse
richtlijnen en normen dient te hanteren.
18
19. Zienswijze Arbeidsinspectie
Wanneer is sprake van een substantiële omvorming of ombouw van een
kraan/machine?
Om een indruk te geven. Door de Arbeidsinspectie wordt
de volgende aanpassingen als substantiële wijzigingen
gezien:
19
20. Substantiële wijziging volgens AI!
Verandering van de functie van de machine
• bedieningspositie
– Zicht
– Gevarenzone
– Schakelzone
• Schakelschema
– Interlocks
– Aanleg noodstopvoorziening
– Invloed overige besturing
– In- en/of uitschakelen
– Normen
20
21. Substantiële wijziging volgens AI!
• Inrichting voor personen
– Wijziging of toevoeging van positie van personen en de combinatie
ervan
• Prestatieverhoging
Vermogenstoename in het algemeen. Het kan hier gaan om:
– Elektrisch
– Thermo dynamisch
– Kinetische Energie
– Statische belasting
– Hydraulisch
21
22. Substantiële wijziging volgens AI!
• Verandering dimensies
(kraan verhogen, giek verlengen)
– Hoogte
– Lengte
– Verankering
– Stabiliteit
– Materiaal met andere sterkte
• Overbrengingen (outputsnelheid, hefbomen en krachten)
– Hefbomen
– Tandwielen
– Snaren
22
23. Aanpassing machine kort na aanschaf
• Blijkt vaak behoefte aan (meer capaciteit, verder
reiken, e.d.)
• Wanneer fabrikant gewenste aanpassing niet
heeft voorzien in de gebruiksaanwijzing, dan
oppassen
• Degene die aanpast wordt de fabrikant van de
gehele nieuwe machine + garantie fabrikant
vervalt.
• Dus altijd aanpassen in overleg met
fabrikant/leverancier
23
24. Wat te doen bij onvoldoende uitleg in
de gids?
• Adviseur vragen?
• Inschatten wat de toezichthouder ervan zal
vinden?
24
