LPV

1. BS.CKII.LÊ PHONG VŨ
TRƢỞNG KHOA
1

2. MỤC TIÊU
1. Nêu đƣợc một số đặc điểm giải phẫu, sinh lý
và bệnh học chấn thƣơng vùng hàm mặt,
2. Nêu đƣợc các phân loại chấn thƣơng,
3. Nêu đƣợc các nguyên tắc và phƣơng pháp
điều trị trong chấn thƣơng hàm mặt.
4. Xử trí cấp cứu CTHM.
2

3. CHẤN THƯƠNG PHẦN MỀM
VÙNG HÀM MẶT
3

4. PHÂN LOẠI VẾT THƢƠNG PHẦN MỀM
1. Vết thƣơng sây sát: chợt da, rƣớm máu gây đau rát.
2. Vết thƣơng đụng dập: không rách da, xuất huyết dƣới da
gây đổi màu da tạm thời.
3. Vết thƣơng rách da: tuỳ độ rộng và độ sâu có thể tổn
thƣơng mạch máu, thần kinh hoặc các tổ chức ở sâu.
4. Vết thƣơng xuyên thủng: thƣờng sâu, liên quan đến các
hốc tự nhiên nhƣ mũi, miệng, xoang hàm...
5. Vết thƣơng chột (tịt): thƣờng xé toác tổ chức.
6. Vết thƣơng bỏng: phân độ nhƣ ngoại khoa.
7. Vết thƣơng hoả khí và chiến tranh: thƣờng bẩn, nhiều dị
vật, đôi khi các mảnh răng và xƣơng trở thành tác nhân
phá hoại tổ chức (hoả khí thứ phát).
4

5. 05/07/2017 5

6. 6

8. 8

9. NGUYÊN TẮC ĐIỀU TRỊ VẾT
THƢƠNG PHẦN MỀM
1. Điều trị sớm, sơ cứu tốt.
2. Thăm dò kỹ, phát hiện và lấy hết dị vật.
3. Chải rữa thật sạch.
4. Cắt lọc thật tiết kiệm tổ chức.
5. Khâu kín thì đầu đảm bảo chức năng và
thẩm mỹ.
9

10. ĐẶC ĐiỂM GiẢI PHẪU, SINH LÝ VÀ BỆNH HỌC
CHẤN THƢƠNG PHẦN MỀM HÀM MẶT
1. Vùng hàm mặt có nhiều mạch máu và bạch huyết nên có điều kiện nuôi dƣỡng
và bảo vệ tốt; vì vậy, vết thƣơng thƣờng chảy máu nhiều nhƣng lại chóng hồi
phục.
2. Vùng hàm mặt có mạch máu nuôi dƣỡng phong phú, có hốc miệng, mũi, mắt và
tai, do đó ít có biến chứng hoại sinh hơi và vì thế vết thƣơng vùng hàm mặt có
thể khâu đóng kín thì đầu (trƣớc 6 giờ) ngay cả vết thƣơng đến muộn (sau 6
giờ) nếu làm sạch vết thƣơng thật tốt cũng có thể khâu đóng kín đƣợc.
3. Cơ bám da mặt một đầu bám vào xƣơng, một đầu bám vào da nên vết thƣơng
có xu hƣớng bị toác rộng và mép vết thƣơng bị quắp lại, co kéo làm thay đổi
các mốc giải phẫu.
4. Dây thần kinh mặt chi phối vận động các cơ bám da mặt dễ bị tổn thƣơng trong
chấn thƣơng hoặc trong phẫu thuật điều trị.
5. Vết thƣơng ở mặt khi liền sẹo có thể bị co kéo làm thay đổi các mốc giải phẫu,
ảnh hƣởng rất nhiều đến chức năng ăn, nuốt, thở, nói và thẩm mỹ.
6. Tuyến nƣớc bọt và ống dẫn nếu bị đứt dễ gây dò nƣớc bọt kéo dài và gây khó
chịu cho bệnh nhân.
10

11. CAN MOI (T)
11
VEÁT THÖÔNG CAÉN ½ MOÂI DÖÔÙI

12. CAN MOI (S)
12
 SAU TAÏO HÌNH VEÁT THÖÔNG MOÂI

13. 13

14. WAR 1
14
VEÁT THÖÔNG HOÛA KHÍ
Ñöôøng vaøo cuûa ñaàu ñaïn

15. WAR 2
15

16. WAR 3
16

17. TRUOC MO MUI (T)
17

18. TRUOC MO MUI ( N)
18

19. ME MUI
19

20. SAU MO MUI (T)
20SAU CAÉT CHÆ

21. 21

24. Contoured Cranial Bone Graft

25. 25
ĐIỀU TRỊ DÒ TUYẾN MANG TAI SAU CHẤN THƢƠNG HÀM MẶT

26. VẾT THƢƠNG THIẾU HỔNG DO CHẤN THƢƠNG

28. CHẤN THƯƠNG GÃY XƯƠNG
VÙNG HÀM MẶT
28

29. 29

30. 30

31. 31

32. XÖÔNG HAØM TREÂN
32

33. 33

34. Truï choáng ñôõ khoái xöông maët
Löïc ñöôïc di chuyeån
vaø phaân boá theo höôùng
nhaát ñònh

35. CHẤN THƢƠNG HÀM MẶT

36. Gaõy doïc beân XHT+ gaõy XHD

39. Gaõy xöông haøm laø moät beänh lyù thöông gaëp trong
chaán thöông haøm maët vôùi nhieàu nguyeân nhaân:
 Bệnh lyù
 Tai nạn lƣu thoâng
 Tai nạn lao ñoäng
 Thể thao
 Ấu ñaû …
Trong ñoù gaõy taàng giöõa maët chieám moät tæ leä cao. Söï
phaân loaïi vaø löïa choïn phöông phaùp ñieàu trò phuø hôïp giuùp
phuïc hoài:
GIẢI PHẪU - CHỨC NĂNG - THẨM MỸ

40. 1. Tình traïng theå chaát
2. Taùi laäp khôùp caén
3. Thuoác khaùng sinh döï phoøng
4. Nhu caàu dinh döôõng
5. Höôùng daãn VSRM
6. Thôøi gian can thieäp
40

41. 02:38 41
Tuaàn 1
Tuaàn 4-16 > Tuaàn 17
Tuaàn 2-3

42. Laønh xöông
02:38 42

43. CHẤN THƯƠNG GÃY XƯƠNG
TẦNG GiỮA MẶT
43

44. Taàng giöõa maët goàm caùc xöông :
1. Xöông haøm treân
2. Xöông khaåu caùi
3. Xöông xoaên muõi döôùi
4. Xöông leä
5. Xöông muõi
6. Xöông goø maù
7. Xöông laù mía
8. Xöông saøng

45. GAÕY
MOÄT
PHAÀN
 Gaõy bôø döôùi oå maét.
 Gaõy xöông oå raêng
 Gaõy bôø ngoaøi oå maét.
GAÕY
TOAØN BOÄ
TAÀNG MAËT
GIÖÕA
GAÕY GIÖÕA
Gaõy ngang xöông haøm treân (LE FORT I, GUEÙRIN)
Gaõy hình thaùp (LE FORT II)
Gaõy doïc
 Gaõy doïc - giöõa
 Gaõy doïc - beân
 Gaõy xöông muõi.
 Gaõy phöùc hôïp muõi – OÅ maét – Saøng (NOE)
GAÕY
GIÖÕA – BEÂN
Gaõy taùch rôøi toaøn boä soï maët (LE FORT III)
GAÕY BEÂN
 Gaõy xöông goø maù
 Gaõy cung tieáp
 Gaõy xöông haøm-goø maù
 Gaõy saøn oå maét (gaõy kieåu buøng vôõ)
PHAÂN LOAÏI
LEFORT (1890) sau ñoù laø WASSMUND (1927) & MC. INDOE (1941)

46. GÃY PHỨC HỢP TẦNG GiỮA MẶT

47. GAÕY LEFORT
47

48. 48

49. 49

50. 50

51. CAÙC CHIEÀU THEÁ PHIM TIA X
KHAÛO SAÙT TGM
1. Phim WATER’S - BLONDEAU
2. Phim döôùi caèm – ñænh ñaàu (HIRTZ)
3. Phim sau – tröôùc cuûa xöông maët (soï
phaúng) (P.A. view)
4. Phim nghieâng cuûa xöông maët (soï nghieâng)
(Lateral view)
5. Phim nghieâng cuûa xöông muõi
6. Phim maët nhai haøm treân(Occlusal)
7. CT Scan

52. BLONDEAU
52

53. Caùc ñöôøng DOLAN vaø caùc con voi cuûa ROGERS
53

54. HIRTZ
54

55. 55

56. 1. Chænh hình (naén chænh kín).
2. Coá ñònh ngoaøi.
3. Phaãu thuaät (naén chænh hôû).
56

57. 57

58. 58

59. PHÖÔNG PHAÙP CHÆNH TRÖÏC :
Duøng kyõ thuaät cuûa GILLIES vaø MILLARD (1957)
Phöông phaùp GILLIES naén chænh gaõy xöông goø
maù. Moät caây naâng ñöôïc ñöa saâu döôùi caân cô thaùi
döông vaø cung tieáp

60. 60

61. 61

62. 62

63. 63

65. Treo xöông
trong gaõy Lefort I
ADAMS (1956)

66. CAÙC ÑÖÔØNG RAÏCH QUANH HOÁC MAÉT
1. Ñöôøng raïch mi döôùi (lower eyelid appr.)
2. Ñöôøng raïch xuyeân keát maïc
(transconjunctival appr.)
3. Ñöôøng raïch ñuoâi maøy ( eyebrown appr.)
4. Ñöôøng raïch mi treân (upper eyelid appr.)

67. 67

68. 68

69. ÑÖÔØNG RAÏCH MI DÖÔÙI
69

70. ÑÖÔØNG RAÏCH XUYEÂN KEÁT MAÏC
70

71. ÑÖÔØNG RAÏCH ÑUOÂI MAØY
71

73. CORONAL APPROACH

74. “BẦU TRÔØI ROÄNG MÔÛ”

75. ÑÖÔØNG CAÉT QUA CAÂN CÔ THAÙI DÖÔNG

76. 76

77. BOÄC LOÄ XÖÔNG

78. TRONG XÖÛ TRÍ GAÕY NOE & HOÁC
MAÉT- MŨI

79. CÁC VỊ TRÍ ĐẶT NẸP

80. Lefort I Fracture

81. Lefort I with split palate

82. Lefort II Fracture

83. Lefort III and
Orbito-Zygomatic Fracture

85. CA LAÂM SAØNG
• Hoï vaø teân: NGUYEÃN TAÁN SÓ Tuoåi:18 Nam
• Ñòa chæ: Bình taân-Goø coâng Taây-Tieàn giang
• Nhaäp vieän: 19g45p Ngaøy 02/9/2006 (TTYT-GCT)
• Chaån ñoaùn Ngoaïi-CC: Chaán thöông ñaàu/TNGT(-> 5/9)
• Chaån ñoaùn Ngoaïi TK: Daäp naõo,tuï khí+maùu ngoaøi MC
thaùi döông tröôùc (T),nöùt soï TD(T) ( -> 14/9)
• Chaån ñoaùn Maét: Phuø neà keát maïc, ÑT daõn 05mm, PXAÙS(-)
• Chaån ñoaùn RHM: CT Scan - Taùi taïo 3D TGM . Moã 18/9
o Gaõy phöùc hôïp Haøm-Goø maù (T)
o Gaõy gaäp cung tieáp (T)
o Gaõy bôø treân+bôø döôùi+bôø ngoaøi OÅ maét (T)
o Vôõ thaønh tröôùc xoang haøm (T)

86. Laâm saøng:
1. Leùp maët (T)
2. Giôùi haïn haù
3. Loài Nhaõn caàu. PXAÙS(-)
4. Nhaõn caàu khoâng vaän ñoäng
5. Lieät mi treân maét (T)

88. GAÕY BÔØ TREÂN + NGOAØI HOÁC MAÉT
GAÕY CUNG TIEÁPGAÕY PHÖÙC HÔÏP
HAØM - GOØ MAÙ

91. HÌNH SAU MỔ

92. CA LAÂM SAØNG – 2 soá BAÙ:28238/06
• Hoï vaø teân: ĐẶNG THANH TUØNG Tuoåi:41 Nam
• Ñòa chæ: Myõ lôïi-Phöôùc Laäp -Taân phöôùc -Tieàn giang
• Nhaäp vieän: 10 giôø Ngaøy 19/9/2006
• Chaån ñoaùn RHM:
Gaõy phöùc hôïp Haøm-Goø maù (T)
Gaõy cung tieáp (T)
Gaõy bôø döôùi+bôø ngoaøi OÅ maét (T)
• Ñieàu trò: Moã keát hôïp xöông qua Hemicoronal (T)
ngaøy 27/9/2006

95. Hình aûnh sau moå

99. HÌNH SAU MỔ
GAÕY BÔØ NGOAØI
OÅ MAÉT &
CUNG TIEÁP

100. CA LAÂM SAØNG – 4 soá BAÙ: 29630
• Hoï vaø teân: NGUYEÃN VAÊN CÖÔØNG Tuoåi:25 Nam
• Ñòa chæ: Taân thaønh – Goø coâng ñoâng -Tieàn giang
• Nhaäp vieän: 22 giôø Ngaøy 16/10/2006
• Chaån ñoaùn RHM:
Gaõy LEFORT II
Gaõy cung tieáp (P)
Vôõ thaønh tröôùc xoang haøm (P)
• Ñieàu trò: Moã treo xöông ngaøy 1/11/2006

101. Treo XHT trong gaõy Lefort II

102. Naso – Orbital - Ethmoid
Fractures

104. ÑUÙNG
SAI

105. re-adaptation of soft-tissues

106. TRÖÔÙC VAØ SAU KHI
NAÂNG CHÆNH
HGM+MUÕI

107. 107

108. 108

109. 109

110. 05/07/2017 110

111. 111

112. 112

113. 113

114. CAÙC CHIEÀU THEÁ PHIM TIA X
KHAÛO SAÙT XHD
1.Phim soï thaúng (PA).
2.Cheách nghieâng XHD.
3.Maët nhai haøm döôùi.
4.Phim Parma vôùi hai tö theá haøm haù vaø ngaäm.
5.Phim toaøn caûnh (Paranomic X-ray).
6.Ñieän toaùn caét lôùp (CT scan) – taùi taïo 3D.
Moät chaán thöông coù theå coù nhieàu chieàu
theá chuïp ñöôïc chæ ñònh.
05/07/2017 114

115. MAËT THAÚNG
115

116. MAËT NGHIEÂNG
116

117. CHEÁCH NGHIEÂNG
117

118. X QUANG MUÕI
118

119. PHIM MAËT NHAI
119

120. PANOREX
120

121. PARMA
121

122. 122Donal R Laub: Facial Trauma, Mandibular Fractures, 2009”

123. Höôùng löïc taùc duïng
05/07/2017 123

125. 02:38 125

126. 126
PHÂN LOẠI
GÃY XƢƠNG
Ổ RĂNG

127. 127

128. Phöông phaùp chænh hình
(naén chænh kín)
7/5/2017 128

129. 129

130. 130

133. 133

134. Phöông phaùp phaãu thuaät
(naén chænh hôû)
Là cuộc CM trong ñieàu trò gaõy xöông
134

135. 135

136. Ñöôøng raïch trong mieäng
05/07/2017 136

138. 2:38:01 AM 138

139. 02:38 139

140. NỘI SOI ĐiỀU TRỊ GÃY CỔ LỒI CẦU XHD

142. 142

143. 7/5/2017 143

144. NEÏP NEÙN
7/5/2017 144

145. Neïp Mini (2.0)
02:38 145

146. Neïp Maxi (2.4)
02:38 146

147. NEÏP TÖÏ TIEÂU
7/5/2017 147

148. 148

149. (naén chænh hôû)
7/5/2017 149

152. 2:38:01 AM 152

153. 2:38:01 AM 153

154. 2:38:01 AM 154

155. Khớp cắn trƣớc PT
và trƣớc tháo nẹp vít
2:38:01 AM 155

156. 2:38:01 AM 156
Ñöôøng gaõy baát lôïi

157. 2:38:01 AM 157

158. 158

159. 159
TRƢỚC SAU

160. 160

161. 161

162. 162

163. 163

164. 164

165. 165
15 thaùng sau phaãu thuaät

166. So sánh PHƢƠNG PHÁP ĐIỀU TRỊ
KHÔNG PHẪU THUẬT
 Đơn giản (cả Kỹ thuật và
loại gãy).
 Chi phí thấp.
 Không an toàn đặc biệt
là sau cố định hàm.
 Bất động hàm lâu - Tập
luyện sau tháo cố định.
 Ăn uống-vệ sinh răng
miệng khó.
PHẪU THUẬT
 Phức tạp-phƣơng tiện-
Kỹ thuật và kỹ năng cao.
 Chi phí cao.
 An toàn.
 Vững chắc.
 Phục hồi chức năng
nhanh.
 Ăn-vệ sinh răng miệng
dễ dàng.
2:38:01 AM 166

168. TẠI BỆNH VIỆN ĐA KHOA
BỆNH VIỆN CHUYEÂN KHOA
Check: ABC- D
( Definitive therapy or drug)

169. MỨC ĐỘ ĐIỂM
MẮT
(EYE-E)
 Mở mắt tự nhiên ( theo sinh lý)
 Mở mắt khi gọi / ra lệnh
 Mở mắt khi kích thích đau
 Không đáp ứng
4
3
2
1
VẬN ĐỘNG
(MOTOR-M)
 Đáp ứng đúng theo lệnh
 Đáp ứng khu trú ở một phần cơ thể (tại ít nhất 2 nơi)
 Gạt đúng khi gây đau
 Bằng co chi
 Bằng duổi chi
 Không đáp ứng
6
5
4
3
2
1
LỜI NÓI
(VERBAL-V)
 Trả lời đúng câu hỏi
 Trả lời lú lẩn, sai
 Trả lời bằng những từ không thích hợp
 Không hiểu nói gì
 Không trả lời
5
4
3
2
1
BẢNG ĐIỂM GLASGOW (GCS)
TEASDALE & JENNETT lập 1974
Cho phép lƣợng hóa tình trạng hôn mê, giúp theo dỏi và tiên lƣợng.
Điểm GCS = Tổng số 3 két quả (E+M+V)

170. Kết quả
• BN tỉnh: 15 điểm
• Trên 10 điểm: tốt
• Từ 5 đến 10 điểm: Đang tiến triển tốt
hoặc xấu
• Từ 3 đến 5 điểm: Xấu (trừ ngộ độc
thuốc an thần, thuốc ngũ)
• 3 điểm: hôn mê sâu

171. NỘI DUNG SƠ CỨU
1. Chống ngạt thở: hô hấp nhân tạo, lấy dị vật
đƣờng thở, vận chuyển bệnh nhân đúng tƣ thế:
ngồi đầu cúi, nằm nghiêng hay nằm sấp.
2. Chống chảy máu: ép vết thƣơng bằng tay, băng
ép, khâu cầm máu.
3. Chống choáng: sớm bằng thuốc trợ tim, trợ hô
hấp, sƣởi ấm, truyền huyết thanh..., cầm máu
tốt, tránh di chuyển bệnh nhân nhiều lần và phải
bất động trƣớc khi chuyển.
4. Chống nhiễm khuẩn: băng kín vết thƣơng,
kháng sinh phối hợp.
171

172. LAØM THOÂNG ÑÖÔØNG THÔÛ
• Laáy heát dò vaät ñöôøng thôû: Maùu, ñôøm
nhôùt, thöùc aên, raêng giaû, raêng vôõ…
• Keùo khoâng cho löôõi tuït ra sau
• Ñaët noäi khí quaûn
• Môû khí quaûn

173. Nheùt baác muõi tröôùc

174. Nheùt baác muõi sau

175. QUI TRÌNH CAÁP CÖÙU
chaán thöông ñaàu maët
• Mecheø Muõi-Khoa: TMH
• Cheøn eùp ÑMH -Khoa: RHM
• Thaét ÑMCN
1
THOÂNG KHÍ
HOÂ HAÁP
2
CHOÁNG
CHAÛY MAÙU
 Ñaët NKQ-Khoa: GMHS
 Môû KQ-Khoa: TMH
3
XÖÛ TRÍ
VEÁT THÖÔNG
 Khoa RHM

176. CẤP CỨU
CHẤN
THƢƠNG
ĐẦU MẶT
KHOA
HSCC
KHOA
NGOẠI
MẮT
TMHRHM
KHOA
NGOẠI
TK
GMHS

177. 177
CHẤN THƢƠNG HÀM MẶT
XỬ TRÍ CẤP CỨU
•Khai thông đƣờng thở
•Cầm máu
•Chích ngừa
•Rửa – khâu vết thƣơng
CHẤN THƢƠNG GÃY
XƢƠNG HÀM MẶT
CHẤN THƢƠNG PHẦN
MỀM
Chăm sóc vết thƣơng
Thuốc kháng sinh
Thời gian 5-7 ngày
Theo dõi – tái khám
Sau 1tuần, 2 tuần
BẤT ĐỘNG
XƢƠNG GÃY
PHẪU THUẬT ĐIỀU TRỊ GÃY
XƢƠNG
Chỉnh hình xƣơng
Nắn chỉnh cố định xƣơng hàm
Kết hợp xƣơng bằng nẹp vít
Thuốc kháng sinh
Thời gian 5- 10 ngày
Theo dõi – tái khám
Tuỳ trƣờng hợp
KHÁM
X QUANG
CT SCAN

178. BS.CKII. LÊ PHONG VŨ