Presentatie Netwerk Academische en Communicatieve Vaardigheden, 21 januari 2011

1. Stimuleren ACV-cursussen kritisch denken? Aanzet tot discussie en reflectie José van Alst & BeaEdlinger NACV - 21 januari 2011

2. Opbouw van de workshop Leidende vragen: In hoeverre bevorderen ACV-cursussen het kritisch denken van studenten? Welke verbeteropties zien we? Presentatie: Criteria voor kritisch denken in ACV onderwijs (20’) Onderzoeken in subgroepjes: in hoeverre voldoen ACV-cursussen aan dergelijke criteria? (20’) Plenair gesprek: suggesties voor gebruik en aanscherping van de criteria (10’).

3. Ervaring Onderzoek naar academisch profiel van Wiskunde Leerlijn Academische attitude bij Biologie, Psychologie Reflecteren in BKO-portfolio’s. Wat is uw ervaring?

4. Bevindingen Ambitie van academische opleidingen is kritische studenten af te leveren; men klaagt echter over het geringe kritische, academische niveau van studenten Opleidingen hebben moeite met concretiseren academisch profiel (<-> hbo; research masters) Academische vaardigheden worden veelal ‘los’ van de vakinhoud onderwezen; niet door kernstaf (<-> integratie) Academische vaardigheden in B1 zwaar aangezet, maar daarna niet expliciet onderhouden en uitgebouwd (<-> leerlijn).

5. Drie stappen Wat is academisch? Dublin-descriptoren als formeel kader Academische criteria beter uitgewerkt en meer inspirerend Samenhang tussen beiden. Wat is kritisch? Diverse bronnen over Kritisch denken Overeenkomsten, hoofdlijnen Samenhang academisch en kritisch denken. Aanzet tot criteria voor kritisch denken in ACV-cursussen.

6. Stap 1A:Dublin descriptoren Kennis en inzicht Trefwoorden: kennis en inzicht, (laatste ontwikkelingen in het) vakgebied, originele bijdrage aan ideeëngoed Toepassen van kennis en inzicht Trefwoorden:professionele benadering, verdiepen van argumentaties en oplossen van problemen, ook in het onbekende of in bredere context, kennisintegratie, complexe materie Oordeelsvorming Trefwoorden:gegevens verzamelen en interpreteren voor oordeelsvorming, oordeelvorming op grond van beperkte informatie, sociaal-maatschappelijke en ethische en wetenschappelijke aspecten Communicatie Trefwoorden:informatie, ideeën, oplossingen, conclusies én motiveringen, voor specialisten en niet-specialisten Leervaardigheden Trefwoorden:leervaardigheden, vervolgstudie, niveau van autonomie

7. Stap 1B: Criteria voor academische curricula Zeven competentiegebieden; 49 competenties; twee niveaus Kundig in één of meer wetenschappelijke disciplines: betreft bestaande kennis en artefacten Bekwaam in onderzoeken: begrijpen Bekwaam in ontwerpen: maken Een wetenschappelijke benadering:specifiek voor de wetenschappen Intellectuele basisvaardigheden: individueel, generiek Bekwaam in samenwerken en communiceren: met anderen, generiek Houdt rekening met temporele en maatschappelijke context. Bron: Meijers, A.W.M., Overveld, C.W.A.M. van, & Perrenet, J.C. (2005). Criteria voor Academische Bachelor en Master Curricula. Technische Universiteit Eindhoven

8. Domein; Wat? Werkwijze; Hoe? 4. Een wetenschappelijke benadering 1. Kundig in één of meer wetenschappelijke disciplines specifiek voor de wetenschappen betreft bestaande kennis en artefacten generiek toepasbaar betreft nieuwe kennis en artefacten 5. Intellectuele basisvaardig-heden 6. Bekwaam in samenwerken& communiceren 2. Bekwaam in onderzoeken 3. Bekwaam in ontwerpen begrijpen maken individueel met anderen 7. Houdt rekening met de maatschappelijke temporele context Context Bron: Meijers, A.W.M., Overveld, C.W.A.M. van, & Perrenet, J.C. (2005). Criteria voor Academische Bachelor en Master Curricula. Technische Universiteit Eindhoven

9. Stap 2: Kritisch denken Geen compleet overzicht; structuur in diverse bronnen Verschillende definities Voor alle niveaus en leeftijden Generiek of vakspecifiek? Relatie met problemsolvingen creative thinking? Relatie met geletterdheid (lezen, schrijven)?

10. Bronnen Kraaijeveld & Weusten (2010): Vier O’s: Observeren Ordenen Oordelen Overdenken. www.ocr.org.uk/criticalthinking: Thinking and reasoningskills Reasoningskills: understandingarguments, presenting and developingarguments Evaluationskills: evaluatingarguments, sources and evidence Decisionmakingskills: and ethicalreasoning Creative thinking skills: seekingexplanations, conceptual thinking and creatingmeaning; creative thinking Information processing.

11. Bronnen www.criticalthinking.org: Eightelements of critical thinking and reasoning Purpose Question Information Interpretation and conclusion Concepts Assumptions Implications and consequences Point of view. www.kritischdenken.nl (Rationale): Groeperen, redeneren, structureren Analyseren, evalueren, oordelen.

12. Vier ‘fasen’ in kritisch denken Redeneren: Observeren, ordenen, groeperen, structureren, informatieverwerking Evalueren: Beoordelen van redeneringen; beoordelen van betrouwbaarheid van bronnen en bewijzen; herkennen van drogredeneringen en impliciete aannames Besluiten, probleem oplossen:Rekenschap geven van consequenties en van ethische dilemma’s Conceptueel en creatief denken:Verbanden leggen; alternatieven bedenken en afwegen; vragen en hypotheses genereren.

13. Vier ‘fasen’ in kritisch denken vraag, doel

14. Kritisch denken in AC-competentiegebied 5 Ba: Logisch redeneren Redeneerwijzen in het vakgebied herkennen Vragen stellen Kritisch-constructieve houding bij het analyseren en oplossen van eenvoudige problemen in het vakgebied Beredeneerd oordeel vormen Standpunt innemen Ma: Logisch redeneren en drogredeneringen herkennen Redeneerwijzen in het vakgebied herkennen en redeneerwijzen toepassen Kritisch-constructieve houding bij het analyseren en oplossen van complexe (reallife) problemen in het vakgebied Beredeneerd oordeel vormen rekening houdend met de wijze waarop de data tot stand kwamen Standpunt innemen en dit kritisch op waarde schatten Ba & Ma: Kritisch reflecteren op eigen denken, beslissen en handelen en daarmee bijsturen (ba en ma)

15. Kritisch denken in AC-competentiegebied 4 Ba: Ontwikkeling en het gebruik van theorieën, modellen en samenhangende interpretaties; Rechtvaardigen en op waarde schatten van modellen voor onderzoek en ontwerpen; Ma: Bestaande theorieën, modellen of interpretaties kritisch beschouwen op het deelgebied van het afstuderen; Ontwikkelen en valideren van modellen en bewust kiezen tussen modelleermodellen.

16. Aanzet tot criteria kritisch denken in ACV-cursussen Redeneren: KD: Observeren, ordenen, groeperen, structureren, informatieverwerkingAC: Logisch redeneren, redeneerwijzen toepassen Evalueren: KD: beoordelen van redeneringen; beoordelen van betrouwbaarheid van bronnen en bewijzen; herkennen van drogredeneringen en impliciete aannamesAC: kritisch beschouwen, reflecteren, op waarde schatten, redeneerwijzen vakgebied herkennen, drogredeneringen herkennen Opdracht subgroepen (20 minuten): Welke kritische denkvaardigheden herkent u in uw cursusdoelen? Welke kritische denkvaardigheden herkent u in uw beoordeling(scriteria)? Gezien de gepresenteerde criteria en de positie van uw cursus in de opleiding: stemmen de uitkomsten van 1 en 2 u tevreden?

17. Nabespreking Welke interessante suggesties voor uw cursus zijn er uit de bespreking gekomen? Is onze aanzet al dan niet behulpzaam voor versterking van kritische denkvaardigheden in uw cursus?

18. Overige bronnen Bowell, T. & Kemp, G. (2010). Critical thinking. A conciseguide. ThirdEdition. Routledge: London and New York Kraaijeveld, K. & Weusten, S. (2010). Helder denken. De routeplanner voor je brein. Kosmos Uitgevers: Utrecht/ Antwerpen Meijers, A.W.M., Overveld, C.W.A.M. van, & Perrenet, J.C. (2005). Criteria voor Academische Bachelor en Master Curricula. Technische Universiteit Eindhoven, Technische Universiteit Delft, Technische Universiteit Twente. Vinddatum 18 januari 2011, op http://www.jointquality.nl/content/descriptors/ACNLweb.pdf Paul, R. & Elder, L. (2010). The Elements of Reasoning and Intellectual Standards.Vinddatum 18 januari 2011, op http://www.criticalthinking.org/starting/Begin-CTModel.cfm Schommer-Aikins, M. (2002). An evolving theoretical framework for an epistemological belief system. In B. K. Hofer & P. R. Pintrich (Eds.), Personal epistemology: The psychology of beliefs about knowledge and knowing (pp. 103–118). Mahwah, NJ: Erlbaum.