More Related Content Similar to tai lieu hoa hay Chuong3
Similar to tai lieu hoa hay Chuong3 (20) tai lieu hoa hay Chuong31. 64
Ch-¬ng 3
liªn kÕt ho¸ häc
A. Tãm t¾t lÝ thuyÕt
I - Liªn kÕt ho¸ häc
Liªn kÕt ho¸ häc lµ mèi liªn kÕt ®-îc thùc hiÖn do
t-¬ng t¸c gi÷a hai nguyªn tö trong ph©n tö ®¬n
chÊt hay hîp chÊt.
C¸c khÝ hiÕm cã cÊu h×nh electron nguyªn tö bÒn
v÷ng (2 ®èi víi heli vµ 8 ®èi víi c¸c nguyªn tè
kh¸c) nªn ë ®iÒu kiÖn b×nh th-êng c¸c nguyªn tö
khÝ hiÕm tån t¹i ®éc lËp. Trong khi ®ã c¸c nguyªn
tö cña c¸c nguyªn tè kh¸c cã xu h-íng liªn kÕt ®Ó
t¹o thµnh ph©n tö hay tinh thÓ. Khi t¹o liªn kÕt
sÏ cã sù gi¶m n¨ng l-îng.
Theo quy t¾c b¸t tö (8 electron) th× c¸c nguyªn tö
cña c¸c nguyªn tè cã khuynh h-íng liªn kÕt víi c¸c
nguyªn tö kh¸c ®Ó ®¹t ®-îc cÊu h×nh electron v÷ng
bÒn cña c¸c khÝ hiÕm.
Dùa vµo quy t¾c b¸t tö, cã thÓ gi¶i thÝch sù h×nh
thµnh c¸c lo¹i liªn kÕt trong ph©n tö vµ viÕt ®-îc
c¸c c«ng thøc cÊu t¹o ph©n tö. CÇn chó ý r»ng cã
nhiÒu tr-êng hîp quy t¾c b¸t tö kh«ng ®-îc tu©n
theo mét c¸ch ®Çy ®ñ.
II - Liªn kÕt ion
1. Kh¸i niÖm ion
Trong nguyªn tö, nguyªn tö trung hoµ ®iÖn do sè
proton b»ng sè electron. Khi mÊt ®i electron,
nguyªn tö sÏ trë thµnh h¹t mang ®iÖn tÝch d-¬ng
2. 65
(cation). Khi nhËn electron, nguyªn tö sÏ trë
thµnh h¹t mang ®iÖn tÝch ©m (anion).
Qu¸ tr×nh t¹o thµnh c¸c cation ®-îc biÓu diÔn b»ng
ph-¬ng tr×nh ho¸ häc :
K K+
+ e
Mg
Mg2+ + 2e
Al Al3+ + 3e
Ion d-¬ng hay cation ®-îc gäi tªn theo tªn kim lo¹i
t-¬ng øng, nh- ion kali (K+), ion magie (Mg2+), ion
nh«m (Al3+), v.v...
Qu¸ tr×nh t¹o thµnh c¸c anion ®-îc biÓu diÔn b»ng
ph-¬ng tr×nh ho¸ häc :
F + e F
O + 2 e
O2
S + 2 e
S2
Ion ©m hay anion ®-îc gäi tªn b»ng tªn c¸c gèc
axit t-¬ng øng, thÝ dô c¸c ion F
, S2
lÇn l-ît
®-îc gäi lµ ion florua, clorua, sunfua trõ ion O2
®-îc gäi lµ ion oxit.
C¸c ion kh«ng chØ gåm mét nguyªn tö (ion ®¬n
nguyªn tö) nh- Li+, Mg2+, Al3+, F
, S2
mµ cã thÓ lµ
nhãm nguyªn tö (ion ®a nguyªn tö) nh- ion amoni
NH4
+, ion nitrat N 3O
, ion sunfat S 2
4O
, ion photphat
P 3
4O
....
2. Sù t¹o thµnh liªn kÕt ion
3. 66
a) Sù t¹o thµnh liªn kÕt ion cña ph©n tö 2
nguyªn tö
XÐt sù h×nh thµnh liªn kÕt ion trong ph©n tö natri
clorua (NaCl). Nguyªn tö Na nh-êng mét electron
trë thµnh ion Na+ víi cÊu h×nh electron cña
nguyªn tö khÝ hiÕm Ne. Nguyªn tö clo nhËn thªm 1
electron trë thµnh ion Cl
cã cÊu h×nh electron
cña nguyªn tö khÝ hiÕm Ar. C¸c ion Na+ vµ Cl
cã
®iÖn tÝch tr¸i dÊu, hót nhau t¹o nªn liªn kÕt ion
trong ph©n tö NaCl.
b) Sù t¹o thµnh liªn kÕt ion trong ph©n tö nhiÒu
nguyªn tö
XÐt ph©n tö MgCl2. Nguyªn tö magie cho ®i 2
electron vµ trë thµnh ion Mg2+cã cÊu h×nh electron
gièng nguyªn tö khÝ hiÕm Ne. Ion Cl
cã cÊu h×nh
electron cña khÝ hiÕm Ar. Lùc hót tÜnh ®iÖn gi÷a
ion Mg2+ vµ c¸c ion Cl
t¹o hai liªn kÕt ion trong
ph©n tö MgCl2.
Liªn kÕt ion lµ liªn kÕt ®-îc t¹o thµnh do lùc hót
tÜnh ®iÖn gi÷a c¸c ion mang ®iÖn tÝch tr¸i dÊu.
3. M¹ng tinh thÓ ion
Lùc hót tÜnh ®iÖn kh«ng cã tÝnh ®Þnh h-íng (chØ
phô thuéc kho¶ng c¸ch gi÷a c¸c ion) vµ kh«ng cã
tÝnh b·o hoµ (nhiÒu ion tr¸i dÊu bao quanh). C¸c
ph©n tö ion cã xu h-íng hót nhau t¹o thµnh m¹ng
l-íi tinh thÓ ion trong ®ã mçi ion d-¬ng ®-îc bao
quanh b»ng nhiÒu ion ©m vµ ng-îc l¹i. ThÝ dô m¹ng
tinh thÓ NaCl :
4. 67
Tinh thÓ NaCl cã cÊu tróc h×nh lËp ph-¬ng. C¸c ion
Na+ vµ Cl
n»m ë c¸c nót cña m¹ng tinh thÓ mét
c¸ch lu©n phiªn. Trong tinh thÓ NaCl ta thÊy cø
mét ion Na+ ®-îc bao quanh bëi 6 ion Cl
. Ng-îc l¹i
mét ion Cl
®-îc bao quanh bëi 6 ion Na+. CÊu tróc
tinh thÓ nh- trªn ®-îc lÆp l¹i t¹o ra c¸c h¹t muèi
¨n. Tuy kh«ng cã ph©n tö NaCl riªng biÖt nh-ng
ng-êi ta chØ viÕt ®¬n gi¶n NaCl ®Ó chØ c¸c ph©n tö
muèi ¨n. C¸c hîp chÊt ion kh¸c nh- : KCl, MgCl2 …
còng t-¬ng tù.
C¸c hîp chÊt ion th-êng tån t¹i ë d¹ng tinh thÓ,
bÒn v÷ng vµ th-êng cã nhiÖt ®é nãng ch¶y vµ nhiÖt
®é s«i kh¸ cao. C¸c ph©n tö ion chØ tån t¹i riªng
rÏ khi chóng ë tr¹ng th¸i h¬i.
III - Sù h×nh thµnh liªn kÕt céng ho¸ trÞ
Liªn kÕt céng ho¸ trÞ lµ liªn kÕt ®-îc h×nh thµnh
b»ng sù dïng chung mét hay nhiÒu cÆp electron cña
hai nguyªn tö tham gia liªn kÕt.
1. Liªn kÕt céng ho¸ trÞ trong c¸c ph©n tö ®¬n chÊt
Trong c¸c ph©n tö ®¬n chÊt, c¸c cÆp electron dïng
chung kh«ng bÞ hót lÖch vÒ nguyªn tö nµo. Liªn kÕt
lo¹i nµy ®-îc gäi lµ liªn kÕt céng ho¸ trÞ kh«ng
ph©n cùc. Liªn kÕt céng ho¸ trÞ cßn ®-îc biÓu diÔn
5. 68
b»ng sù xen phñ gi÷a c¸c obitan ho¸ trÞ cña c¸c
nguyªn tö.
ThÝ dô 1: Liªn kÕt céng ho¸ trÞ trong ph©n tö
hi®ro ®-îc biÓu diÔn b»ng sù xen phñ hai obitan 1s
cña 2 nguyªn tö H.
H×nh 3.2 - Sù t¹o thµnh ph©n tö hi®ro
Liªn kÕt céng ho¸ trÞ trong ph©n tö hi®ro cßn ®-îc
biÓu diÔn b»ng sù dïng chung 2 electron ®éc th©n
nh- sau :
H H H : H
§«i electron chung ®-îc gäi lµ cÆp electron liªn
kÕt. C«ng thøc H : H gäi lµ c«ng thøc electron.
NÕu biÓu diÔn 1 cÆp electron b»ng mét g¹ch nèi
gi÷a kÝ hiÖu c¸c nguyªn tö : H H, ta cã c«ng thøc
cÊu t¹o.
ThÝ dô 2: Sù h×nh thµnh liªn kÕt céng ho¸ trÞ gi÷a
hai nguyªn tö clo lµ do sù xen phñ gi÷a hai obitan
p chøa electron ®éc th©n cña mçi nguyªn tö clo.
H×nh 3.3 - Sù xen phñ 2 obitan p t¹o thµnh liªn kÕt ClCl trong ph©n
tö Cl2
Do sù dïng chung cÆp electron, trong ph©n tö Cl2,
mçi nguyªn tö clo ®¹t ®-îc cÊu h×nh 8 electron gièng
khÝ hiÕm Ar:
6. 69
C«ng thøc cÊu t¹o ph©n tö Cl2 : ClCl.
2. Liªn kÕt céng ho¸ trÞ trong c¸c ph©n tö hîp chÊt
Liªn kÕt ho¸ häc trong ph©n tö hîp chÊt HCl ®-îc
h×nh thµnh nhê sù xen phñ gi÷a obitan 1s cña
nguyªn tö hi®ro vµ obitan 3p cã 1 electron ®éc
th©n cña nguyªn tö clo:
Khi dïng chung mét ®«i electron trong ph©n tö
hi®ro clorua HCl, nguyªn tö H ®¹t ®-îc cÊu h×nh 2
electron gièng khÝ hiÕm He, nguyªn tö clo ®¹t ®-îc
cÊu h×nh 8 electron gièng khÝ hiÕm Ar.
H Cl H Cl
C«ng thøc cÊu t¹o cña ph©n tö HCl : H Cl.
Trong ph©n tö hi®ro sunfua H2S : Nguyªn tö H cã 1
electron vµ nguyªn tö S cã 6 electron (víi 2
electron ®éc th©n) ë líp ngoµi cïng. Mçi nguyªn tö
H gãp 1 electron vµ nguyªn tö S gãp 2 electron ®éc
th©n, ta cã 2 ®«i electron chung øng víi 2 liªn
kÕt S H. Nguyªn tö S ®¹t cÊu h×nh 8 electron ë
líp ngoµi cïng, c¸c nguyªn tö H ®Òu ®¹t cÊu h×nh
2 electron.
H S H H :S: H
C«ng thøc electron
NÕu cÆp electron chung chØ do mét nguyªn tö ®ãng
gãp th× liªn kÕt gi÷a hai nguyªn tö lµ liªn kÕt
cho - nhËn.
7. 70
ThÝ dô : §èi víi ph©n tö SO2 c«ng thøc electron,
c«ng thøc cÊu t¹o cã thÓ biÓu diÔn nh- sau :
C«ng thøc electron C«ng thøc cÊu t¹o
IV - Kh¸i niÖm vÒ sù lai ho¸
§Ó gi¶i thÝch h×nh d¹ng cña c¸c ph©n tö cã thÓ sö
dông thuyÕt lai ho¸. Theo thuyÕt lai ho¸, khi
nguyªn tö C tham gia liªn kÕt víi bèn nguyªn tö H
t¹o thµnh ph©n tö CH4 th× obitan 2s ®· tæ hîp (trén
lÉn) víi ba obitan 2p t¹o thµnh bèn obitan míi
gièng hÖt nhau, gäi lµ bèn obitan lai ho¸ sp3. Bèn
obitan lai ho¸ sp3 xen phñ víi bèn obitan 1s cña
bèn nguyªn tö H t¹o thµnh bèn liªn kÕt C-H gièng
hÖt nhau.
Sù lai ho¸ obitan lµ sù tæ hîp (trén lÉn) c¸c
obitan ho¸ trÞ ë c¸c ph©n líp kh¸c nhau t¹o thµnh
c¸c obitan lai ho¸ cã h×nh d¹ng gièng hÖt nhau,
kh¸c nhau vÒ ®Þnh h-íng trong kh«ng gian ®Î t¹o
®iÒu kiÖn thuËn lîi cho viÖc xen phñ t¹o liªn
kÕt.Cã mét sè kiÓu lai ho¸ th-êng gÆp.
1. Lai ho¸ sp : §ã lµ sù tæ hîp 1 obitan s víi 1
obitan p t¹o thµnh 2 obitan lai ho¸ sp h-íng vÒ hai
phÝa cña ®-êng th¼ng:
Tr¹ng th¸i lai ho¸ sp cña nguyªn tö beri Sù
xen phñ c¸c obitan t¹o liªn kÕt BeH
Sù lai ho¸ sp vµ sù xen phñ c¸c obitan t¹o liªn kÕt trong BeH2
2. Lai ho¸ sp2 : §ã lµ sù tæ hîp 1 obitan s víi 2
obitan p t¹o thµnh 3 obitan lai ho¸ sp2 n»m trong
1AOs + 1AOp
8. 71
mét mÆt ph¼ng, ®Þnh h-íng tõ t©m ®Õn ®Ønh cña tam
gi¸c ®Òu:
3. Lai ho¸ sp3 : §ã lµ sù tæ hîp 1 obitan s víi 3
obitan p t¹o thµnh 4 obitan lai ho¸ sp3 ®Þnh h-íng
tõ t©m ®Õn 4 ®Ønh cña h×nh tø diÖn ®Òu, c¸c trôc
®èi xøng cña chóng t¹o víi nhau 1 gãc 109o28’:
Sù lai ho¸ sp3 vµ sù xen phñ obitan t¹o thµnh ph©n tö CH4 (Gãc liªn
kÕt HCH b»ng 109o28')
V - Liªn kÕt vµ liªn kÕt - Sù xen phñ trôc vµ xen
phñ bªn
Sù xen phñ trong ®ã trôc cña c¸c obitan liªn kÕt
trïng víi ®-êng nèi hai h¹t nh©n cña hai nguyªn tö
liªn kÕt gäi lµ sù xen phñ trôc. Sù xen phñ trôc
t¹o liªn kÕt (xÝch ma).
Sù xen phñ trong ®ã trôc cña c¸c obitan liªn kÕt
song song víi nhau vµ vu«ng gãc víi ®-êng nèi hai
Sù lai ho¸ sp2vµ sù xen phñ c¸c obitan h×nh thµnh c¸c liªn kÕt
trong ph©n tö BF3
9. 72
h¹t nh©n cu¶ hai nguyªn tö liªn kÕt ®-îc gäi lµ
xen phñ bªn. Sù xen phñ bªn t¹o liªn kÕt (pi).
Vi - Liªn kÕt ®¬n, liªn kÕt ®«i vµ liªn kÕt ba
1. Liªn kÕt ®¬n
Khi c¸c nguyªn tö trong c¸c ph©n tö ®· xÐt nh- H
H, Cl Cl , H Cl sö dông chung 1 cÆp electron
ta nãi chóng liªn kÕt víi nhau b»ng liªn kÕt ®¬n.
Liªn kÕt ®¬n lu«n lu«n lµ liªn kÕt . Liªn kÕt ®¬n
hay liªn kÕt ®-îc t¹o thµnh do sù xen phñ trôc
cña c¸c obitan ho¸ trÞ.
2. Liªn kÕt ®«i
Trong ph©n tö NO, nguyªn tö N cã 3 electron ®éc
th©n cßn nguyªn tö «xi cã 2 electron ®éc th©n. Sù
dïng chung cÆp electron ®Çu tiªn t¹o ra mét liªn
kÕt hay do xen phñ trôc cña 2 obitan p cña N vµ
O. Nguyªn tö N vµ oxi cßn 1 electron ®éc th©n cã
thÓ dïng chung t¹o ra mét liªn kÕt . Cã thÓ nãi
r»ng sù xen phñ bªn cña hai obitan p cña N vµ O t¹o
liªn kÕt . Ph©n tö NO cã 1 liªn kÕt ®«i, gåm
10. 73
mét liªn kÕt vµ mét liªn kÕt ®-îc viÕt lµ N =
O.
3. Liªn kÕt ba
Nguyªn tö N cã 5 electron líp ngoµi cïng víi 3
electron ®écth©n trªn 3 obitan p, khi h×nh thµnh
ph©n tö N2, mçi nguyªn tö gãp 3 electron ®éc th©n
t¹o thµnh mét liªn kÕt ba. Trong liªn kÕt ba cã 1
liªn kÕt vµ hai liªn kÕt . C«ng thøc cÊu t¹o cña
ph©n tö nit¬ cã d¹ng liªn kÕt ba :
N N
VII - HiÖu ®é ©m ®iÖn vµ ®é ph©n cùc cña liªn kÕt
1. HiÖu ®é ©m ®iÖn vµ liªn kÕt céng ho¸ trÞ kh«ng
cùc
Liªn kÕt gi÷a hai nguyªn tö cïng lo¹i nh- Cl2, H2,
F2,... lµ liªn kÕt céng ho¸ trÞ kh«ng cùc hay kh«ng
ph©n cùc. §é ©m ®iÖn cña hai nguyªn tö liªn kÕt lµ
b»ng nhau, ®é chªnh lÖch ®é ©m ®iÖn b»ng 0. CÆp
electron chung ®-îc ph©n bè mét c¸ch ®èi xøng gi÷a
hai nguyªn tö liªn kÕt. ThÝ dô c¸c liªn kÕt CHT
kh«ng ph©n cùc :
H : H ; N N ; :Cl : Cl:
2. HiÖu ®é ©m ®iÖn vµ liªn kÕt céng ho¸ trÞ cã cùc
C¸c nguyªn tè cã gi¸ trÞ ®é ©m ®iÖn kh¸c nhau,
hiÖu ®é ©m ®iÖn kh¸c 0. Khi c¸c nguyªn tö cña c¸c
nguyªn tè kh¸c nhau liªn kÕt víi nhau t¹o liªn kÕt
céng ho¸ trÞ cã cùc hay liªn kÕt céng ho¸ trÞ ph©n
cùc. CÆp electron chung bÞ hót lÖch vÒ phÝa nguyªn
tö cã ®é ©m ®iÖn lín h¬n. HiÖu ®é ©m ®iÖn gi÷a hai
nguyªn tö trong ph©n tö cµng lín, liªn kÕt céng
11. 74
ho¸ trÞ cµng ph©n cùc. ThÝ dô vÒ liªn kÕt céng ho¸
trÞ ph©n cùc : H – Cl, H2O, H2S, …
3. HiÖu ®é ©m ®iÖn vµ liªn kÕt ion
Dùa vµo hiÖu ®é ©m ®iÖn, cã thÓ ph©n lo¹i gÇn ®óng
kiÓu liªn kÕt trong c¸c ph©n tö. NÕu hiÖu ®é ©m
®iÖn lín h¬n hoÆc b»ng 1,77 th× cã thÓ coi liªn kÕt
t¹o thµnh lµ liªn kÕt ion. NÕu hiÖu ®é ©m ®iÖn nhá
h¬n 1,77 vµ lín h¬n hoÆc b»ng 0,4 th× liªn kÕt lµ
liªn kÕt céng ho¸ trÞ cã cùc. NÕu hiÖu ®é ©m ®iÖn
b»ng 0 hoÆc nhá h¬n 0,4 th× liªn kÕt ®-îc coi lµ
liªn kÕt céng ho¸ trÞ kh«ng cùc.
Thùc tÕ kh«ng cã ranh giíi râ rµng gi÷a hai kiÓu
liªn kÕt ion vµ liªn kÕt céng ho¸ trÞ. Ng-êi ta
th-êng ®¸nh gi¸ møc ®é ion cña liªn kÕt (tÝnh b»ng
%).
VIII - M¹ng tinh thÓ
1. Tinh thÓ nguyªn tö
M¹ng tinh thÓ nguyªn tö lµ m¹ng tinh thÓ t¹o bëi
c¸c nguyªn tö n»m ë c¸c nót cña m¹ng, liªn kÕt víi
nhau b»ng liªn kÕt céng ho¸ trÞ.
Liªn kÕt céng ho¸ trÞ lµ liªn kÕt bÒn nªn c¸c tinh
thÓ nguyªn tö ®Òu cã ®é cøng lín, nhiÖt ®é nãng
ch¶y vµ nhiÖt ®é bay h¬i cao. ThÝ dô : Kim c-¬ng
cã ®é cøng lín nhÊt so víi c¸c tinh thÓ kh¸c.
2. Tinh thÓ ph©n tö
M¹ng tinh thÓ ph©n tö lµ m¹ng tinh thÓ t¹o bëi c¸c
ph©n tö n»m ë c¸c nót cña m¹ng. C¸c ph©n tö cã
liªn kÕt céng ho¸ trÞ gi÷a c¸c nguyªn tö nªn lùc
t-¬ng t¸c gi÷a c¸c ph©n tö rÊt yÕu (lùc Van-®Ðc-
Van) nªn tinh thÓ ph©n tö th-êng mÒm. Tinh thÓ
12. 75
ph©n tö cã nhiÖt ®é nãng ch¶y thÊp. ThÝ dô m¹ng
tinh thÓ ph©n tö iot, m¹ng tinh thÓ níc ®¸, … ®Òu
dÔ nãng ch¶y, bay h¬i.
3. Liªn kÕt kim lo¹i vµ tinh thÓ kim lo¹i
HÇu hÕt c¸c kim lo¹i ë ®iÒu kiÖn th-êng ®Òu tån t¹i
d-íi d¹ng tinh thÓ (trõ Hg).
Liªn kÕt kim lo¹i lµ liªn kÕt ®-îc h×nh thµnh gi÷a
c¸c ion kim lo¹i ë c¸c nót m¹ng l-íi tinh thÓ vµ c¸c
electron chuyÓn ®éng tù do trong toµn m¹ng l-íi.
C¸c kim lo¹i tån t¹i d-íi 3 d¹ng tinh thÓ phæ
biÕn:
LËp ph-¬ng t©m khèi : C¸c nguyªn tö, ion kim lo¹i,
n»m trªn c¸c ®Ønh vµ t©m cña h×nh lËp ph-¬ng.
LËp ph-¬ng t©m diÖn : C¸c nguyªn tö, ion kim lo¹i
n»m trªn c¸c ®Ønh vµ t©m c¸c mÆt cña h×nh lËp
ph-¬ng.
Lôc ph-¬ng : C¸c nguyªn tö, ion kim lo¹i n»m trªn
c¸c ®Ønh vµ t©m c¸c mÆt cña h×nh lôc gi¸c ®øng vµ
ba nguyªn tö, ion n»m phÝa trong cña h×nh lôc
gi¸c.
Trong tinh thÓ kim lo¹i electron tù do, di chuyÓn
®-îc trong m¹ng nªn tinh thÓ kim lo¹i cã ¸nh kim,
dÉn ®iÖn vµ dÉn nhiÖt tèt vµ cã tÝnh dÎo.
IX - Ho¸ trÞ vµ c¸ch x¸c ®Þnh ho¸ trÞ trong hîp chÊt
Ho¸ trÞ cña nguyªn tè trong c¸c hîp chÊt ion gäi
lµ ®iÖn ho¸ trÞ vµ b»ng ®iÖn tÝch cña ion ®ã.
Ng-êi ta ghi gi¸ trÞ ®iÖn tÝch tr-íc, dÊu cña ®iÖn
tÝch sau lªn trªn kÝ hiÖu ho¸ häc cña nguyªn tè.
Ho¸ trÞ cña mét nguyªn tè trong hîp chÊt céng ho¸
trÞ gäi lµ céng ho¸ trÞ vµ b»ng sè liªn kÕt mµ
13. 76
nguyªn tö cña nguyªn tè ®ã t¹o ra ®-îc víi c¸c
nguyªn tö kh¸c trong ph©n tö.
Trong c¸c hîp chÊt céng ho¸ trÞ cã cùc hay kh«ng
cùc, sè liªn kÕt xung quanh nguyªn tö, ®-îc x¸c
®Þnh b»ng sè cÆp electron chung t¹o ra liªn kÕt.
X - Sè oxi ho¸ cña nguyªn tè
Sè oxi ho¸ cña mét nguyªn tè trong hîp chÊt lµ
®iÖn tÝch cña nguyªn tö nguyªn tè ®ã trong ph©n tö
nÕu gi¶ ®Þnh liªn kÕt gi÷a c¸c nguyªn tö trong
ph©n tö lµ liªn kÕt ion.
C¸c quy t¾c x¸c ®Þnh sè oxi ho¸ :
1. Sè oxi ho¸ cña nguyªn tè trong ®¬n chÊt b»ng 0.
2. Trong hîp chÊt, sè oxi ho¸ cña hi®ro b»ng +1,
trõ hi®rua kim lo¹i.
3. Sè oxi ho¸ cña oxi trong hîp chÊt b»ng 2, trõ
mét sè tr-êng hîp nh- trong ph©n tö H2O2, nguyªn tè
O cã sè oxi ho¸ b»ng 1.
4. Sè oxi ho¸ cña ion ®¬n nguyªn tö b»ng ®iÖn
tÝch cña ion.
5. Ph©n tö c¸c hîp chÊt ®Òu trung hßa ®iÖn, v× vËy
tæng sè sè oxi ho¸ trong ph©n tö hîp chÊt b»ng
kh«ng.
6. Tæng sè sè oxi ho¸ cña tÊt c¶ c¸c nguyªn tö
trong ion ®a nguyªn tö b»ng ®óng ®iÖn tÝch cña ion
®ã.
Ng-êi ta ghi sè oxi ho¸ ë phÝa trªn nguyªn tö cña
nguyªn tè t-¬ng øng. Ghi dÊu tr-íc, sè sau.
ThÝ dô :
4 2
2S O ;
13
4N H
;
5 2
3N O
.