CHUONG 2. CƠ SỞ TỰ NHIÊN CỦA TL NGƯỜI.ppt

CHƯƠNG 2
CƠ SỞ TỰ NHIÊN VÀ XÃ HỘI
CỦA TÂM LÝ NGƯỜI

Nguyễn Thị Hiền- ĐHLĐXH
Chương III. Cơ sở tự nhiên và cơ sở xã hội của tâm lý 2
2.1. CƠ SỞ TỰ NHIÊN CỦA TÂM LÝ NGƯỜI
2.1.1.Não và tâm lý
Hệ thần kinh người
Phần TW (Não bộ- Tuỷ sống)
Phần ngoại biên (các giác quan,
dây thần kinh)

-Phần thần kinh trung ương gồm tủy
sống và não bộ
-Tủy sống nằm trong cột sống, điều
khiển các hoạt động phản xạ giản đơn
của cơ thể
-Não bộ gồm hành tủy, tiểu não, não
giữa, não trung gian, các mấu hạch
dưới vỏ và vỏ não

Cấu tạo của vỏ não
Vỏ não ở vị trí cao nhất của não bộ.
Vỏ não hợp bởi 6 lớp tế bào thần
kinh gọi là nơ ron dày từ 2-5mm với
khoảng 14-17 tỷ nơron
-Vỏ não cùng với hạch dưới vỏ tạo
thành bán cầu đại não
-Trên vỏ não có các vùng( miền)

TRÒ CHƠI
• Câu 1: Não người có bao nhiêu tế bào thần kinh
• A. 1 tỷ
• B. 17 tỷ
• C. 86 tỷ
• D. 700 triệu
1 5

• CÂU 2:Trọng lượng trung bình của não người
là bao nhiêu?
• A. 3,62 kg
• B. 1,36 kg
• C. 2,72 kg
• D. 0,45 kg
•
1 6

• Câu 3. Chất béo chiếm bao nhiêu % của bộ
não?
• A. 20%
• B. 35%
• C. 85%
• D. 60%
1 7

• Câu 4. Số lượng suy nghĩ trung bình của con
• người trong một ngày?
• A. 10.000 - 20.000
• B. 25.000 - 50.000
• C. 100.000 - 110.000
• D. 60.000 - 70.000
1 8

• Câu 5. Não bộ thường trưởng thành ở tuổi
nào?
• A. 30 tuổi
• B. 13 tuổi
• C. 18 tuổi
• D. 25 tuổi
1 9

• Câu 6. Bộ não không thể có cảm giác đau?
• A. Đúng
• B. Sai
1 10

• Câu 10. Mỗi giây trong não xảy ra khoảng
bao nhiêu phản ứng hóa học?
• A. 10.000
• B. 60.000
• C. 3.000
• D. 100.000
1 11

• Câu 9. Tốc độ dẫn truyền nhanh nhất của tế
bào thần kinh?
• A. 49 m/giây
• B. 29 m/giây
• C. 120 m/giây
• D. 91,6 m/giây
1 12

2.1.2.Vấn đề định khu chức năng tâm lý trong
não
-Quan điểm duy vật máy móc: trong
não có các mấu “ tư tưởng”, mấu “
yêu thương”…
-Quan điểm DVBC: Trên vỏ não có
nhiều miền( vùng), mỗi miền là cơ sở
vật chất của các hiện tượng tâm lý
tương ứng.Tuy nhiên một hiện tượng
tly xảy ra bao giờ cũng có nhiều miền
tham gia tạo thành

6
7
9
8
1
2
3
1. Vùng thị giác
2. Vùng thính giác
3. Vùng vị giác
4. Vùng cảm giác cơ
thể (da, cơ, khớp)
5. Vùng vận động
6. Vùng viết ngôn ngữ
7. Vùng nói ngôn ngữ
8. Vùng nghe hiểu biết
tiếng nói
9. Vùng nhìn hiểu chữ
viết

2.1.3. Phản xạ có điều kiện và tâm lý
2.1.3.1. Phản xạ là gì?
Phản xạ là những phản ứng tất yếu, hợp quy luật của
cơ thể với tác nhân kích thích bên ngoài hoặc bên
trong cơ thể, phản ứng được thực hiện nhờ một phần
nhất định của hệ thần kinh trung ương.

2.1.3.2. Các loại phản xạ
– Phản xạ không điều kiện: là phản xạ bẩm sinh
được truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác, nó tồn
tại mãi cùng sự tồn tại của loài người.

2.1.3.2. Các loại phản xạ (tiếp)
– Phản xạ có điều kiện: là phản ứng tự tạo của cơ
thể với tác động của thế giới bên ngoài, phản ứng
được thực hiện nhờ sự tham gia của vỏ não.

2.1.3.3. Đặc điểm của phản xạ
Phản xạ không điều kiện Phản xạ có điều kiện
Có sẵn trong hệ TK trung ương, tính
ổn định cao
Tự tạo trong đời sống, nhằm
thích ứng với môi trường
luôn thay đổi
Hạn chế về số lượng, mang tính đặc
trưng cho loài
Không hạn chế về số lượng
Mang tính bẩm sinh di truyền,
không cần tập luyện cũng có
Muốn có phản xạ phải luyện
tập
Muốn có phản xạ không ĐK, các
kích thích phải tác động vào các
vùng nhất định trên cơ thể
Được thành lập với kích
thích bất kì
Trung tâm của các phản xạ không
ĐK nằm ở phần dưới vỏ não
Được thực hiện nhờ vỏ não

2.1.4. Hệ thống tín hiệu thứ nhất và hệ thống tín hiệu thứ hai
Hệ thống tín hiệu
thứ nhất
Hệ thống tín hiệu
thứ hai
Là cơ sở, tiền đề
ra đời hệ thống
tín hiệu thứ hai
Giúp con người nhận rõ hơn
bản chất của sự vật,
hiện tượng
(so với hệ thống TH I)
Biện chứng

Chương II. Cơ sở tự nhiên và cơ sở xã hội của tâm lý 20
2.1.5. Các quy luật hoạt động thần kinh cấp cao
và tâm lý
- Hoạt động thần kinh cấp thấp: là hoạt động bẩm
sinh do thế hệ trước truyền lại, nó khó thay đổi hoặc ít
thay đổi. Cơ sở của hoạt động TK cấp thấp là phản xạ
không điều kiện.
- Hoạt động thần kinh cấp cao: là hoạt động của não
để thành lập phản xạ có điều kiện, ứng chế hoặc dập
tắt chúng, đảm bảo sự chính xác của cơ thể với thế
giới bên ngoài

2.1.5.1 Quy luật hoạt động theo hệ thống
– Trong khi xử lý thông tin, vỏ bán cầu đại não
có khả năng tập hợp các kích thích thành
nhóm, loại…để tạo thành một thể hoàn
chỉnh, gọi là hoạt động theo hệ thống của
bán cầu đại não
– Các hoạt động phản xạ kế tiếp nhau theo một
thứ tự nhất định tạo nên hệ thống động hình
của vỏ não ( định hình động lực- động hình)-
là cơ sở sinh lý của kĩ xảo và thói quen

2.1.5.2 Quy luật lan tỏa và tập trung
-Hưng phấn hay ức chế nảy sinh ở một điểm trong
HTK, từ đó lan sang điểm khác-> hưng phấn và ức
chế lan tỏa
-Sau đó hai quá trình thần kinh này tập trung về
điểm ban đầu-> hưng phấn và ức chế tập trung
+ Hưng phấn lan tỏa: con người liên tưởng từ sự
việc này đến sự việc khác, thấy vật này nhớ vật kia
+ Ức chế lan tỏa: hiện tượng thôi miên
+ Hưng phấn tập trung: con người chú ý một hoặc
vài đối tượng

2.1.5.3 . Quy luật cảm ứng qua lại
-Cảm ứng qua lại đồng thời ( giữa nhiều trung khu): Hưng
phấn ở điểm này gây ra ức chế ở điểm kia. VD: tập trung
đọc sách không nghe thấy tiếng ồn xung quanh
-Cảm ứng qua lại tiếp diễn( trong một trung khu): Hưng
phấn ở một điểm chuyển sang ức chế ở chính điểm đó và
ngược lại.VD: sinh viên nghe giảng một thời gian thấy mệt
mỏi
-Cảm ứng dương tính: Hưng phấn làm ức chế sâu hơn và
ngược lại. VD: nín thở để nghe cho rõ
-Cảm ứng âm tính: Hưng phấn gây nên ức chế hoặc ức chế
giảm hưng phấn. VD: sợ hãi không nói nên lời

2.1.5.4. Quy luật phụ thuộc vào cường độ kích
thích
Ở trạng thái bình thường của vở não, độ lớn
của phản ứng tỷ lệ thuận với cường độ kích
thích
Tuy nhiên, ở con người mức độ phụ thuộc
mang tính tương đối vì phản ứng con người
không chỉ phụ thuộc vào kích thích mà còn
phụ thuộc vào chủ thể mỗi người

Câu 1: Con người có thể liên tưởng từ sự việc này đến sự
việc khác là hiện tượng:
A.Hưng phấn lan tỏa
B.Ức chế lan tỏa
C. Ức chế tập trung
D. Hưng phấn tập trung

• Câu 1: A

Câu 2: Hiện tượng thôi miên là biểu hiện của:
•A. Hưng phấn lan tỏa
•B. Ức chế lan tỏa
•C. Ức chế tập trung
•D. Hưng phấn tập trung

• Câu 2: B

• Câu 3: : “Các bạn sinh viên đang tập trung vào lời
nói của giảng viên” là biểu hiện của:
• A. Hưng phấn lan tỏa
• B. Ức chế lan tỏa
• C. Ức chế tập trung
• D. Hưng phấn tập trung

• Câu 3: D

• Câu 4: “Sinh viên tập trung nghe giáo viên giảng
bài mà quên mất thời gian giải lao”, là biểu hiện
của:
• A. Hưng phấn tập trung
• B. Ức chế lan tỏa
• C. Hưng phấn lan tỏa
• D. Ức chế tập trung

• Câu 4: A

• Câu 5: “Giang tập trung đánh đàn mà không biết
có bà nội lên chơi”,là biểu hiện của:
• A. Cảm ứng qua lại đồng thời
• B. Cảm ứng qua lại tiếp diễn
• C. Cảm ứng dương tính
• D. Cảm ứng âm tính

• Câu 5: A

• Câu 6: “ Sinh viên nghe giảng một thời gian thì thấy
mệt mỏi”, là biểu hiện của:

• Câu 6: B

• Câu 7: “ Nín thở để nghe rõ hơn” là biểu hiện của:

• Câu 7: C

• Câu 8 : “ Nghe tin con gái trượt đại học, cô Nga
không muốn làm gì nữa”, là biểu hiện của :

• Câu 8: D

• Câu 9: “ Trong lúc bị thất tình, Tuấn lại vẽ được
một tác phẩm hội họa đạt giải thưởng cao”, là biểu
hiện của:

• Câu 9: C

• Câu 10: “ Bình tập trung nghe nhạc, không để ý
tới nồi thịt kho đang bị cháy trên bếp ”, là biểu
hiện của:

• Câu 10: A

CHUONG 2. CƠ SỞ TỰ NHIÊN CỦA TL NGƯỜI.ppt

Recommended

Recommended

More Related Content

Similar to CHUONG 2. CƠ SỞ TỰ NHIÊN CỦA TL NGƯỜI.ppt

Similar to CHUONG 2. CƠ SỞ TỰ NHIÊN CỦA TL NGƯỜI.ppt (20)

CHUONG 2. CƠ SỞ TỰ NHIÊN CỦA TL NGƯỜI.ppt