Recommended
More Related Content
What's hot
What's hot (20)
Similar to Case study โรคลม
Similar to Case study โรคลม (20)
Case study โรคลม
- 1. กรณีศึกษา กลุ่มที่ 5 : ลมอัมพฤกษ์ อัมพาต บูรณาการคัมภีร ์แพทย์ แผนไทยเกี่ยวกับโรคลม
- 2. การซักประวัติผู้ป่ วย ผู้ป่วยชายไทยคู่ • อายุ 68 ปี 8 เดือน • ส่วนสูง 178 ซ.ม. • น้าหนัก 80 กิโลกรัม • อาชีพ ข้าราชการบานาญ
- 3. ข้อมูลทั่วไป • ภูมิลาเนาเกิด จังหวัด สมุทรปราการ • ที่อยู่ปัจจุบัน กองพันทหารช่างแห่ง หนึ่ง จังหวัดพัทลุง
- 4. ข้อมูลทั่วไป • วันเดือนปี เกิด (ไทย) เกิดวันศุกร ์ขึ้น 1 ค่ำ เดือน 10 ปีชวด รำศีสิงห์ • วันเดือนปี เกิด (สากล) วันที่ 3 กันยำยน พ.ศ.2491 ค.ศ.1948
- 5. อุตุสมุฏฐาน กาลสมุฏฐาน วัน/เดือน/ ปี ที่มารับ การรักษา •31 พฤษภำคม วัน/เดือน/ปี ที่เริ่ม ป่ วย •3 เมษำยน ข้อมูลทั่วไป
- 7. ประวัติเจ็บป่ วยปัจจุบัน เมื่อ 2 ปี ที่ผ่ำนมำ ผู้ป่ วยมี อำกำรหน้ำเบี้ยว ปำกเบี้ยว แขน ขำด้ำนซ้ำยไม่มีแรง กระดิกได้ ลำบำก พูดไม่ชัด ชำบริเวณใบหน้ำ ด้ำนซ ้ำย ตำมองไม่ชัดเจนและพร่ำ มัว ญำติได้นำส่งเพื่อรักษำที่ โรงพยำบำลค่ำยทหำรแห่งหนึ่งใกล้ บ้ำน แพทย์วินิจฉัยว่ำ เป็ นโรคเส้น
- 8. รายการยาที่ผู้ป่ วยได้รับก่อนหน้า 1.CLOPIDOGREL 75 mg (1x1๏pc) 2.ATROVASTATIN 20 mg (1x1๏hs) 3.METFORMIN 850 mg (1x1๏pc) 4 GLIPIZIDE (2x2๏ac) 5.METOPROLOL 100 mg (1x1๏pc) 6.DICLOFENAC 25 mg (1x3๏pc) 7.BALM นวด prn
- 9. ประวัติการ เจ็บป่ วยในอดีต • ผู้ป่ วยเคยได้รับการ รักษาจากโรงพยาบาล ค่ายทหารแห่งหนึ่งด้วย ภาวะเส้นเลือดในสมอง ตีบ เมื่อ 2 ปี ที่แล้ว • ปฏิเสธการแพ้ยา
- 10. ประวัติครอบครัว • มำรดำของผู้ป่วยมีโรค ประจำตัว คือ โรคควำมดัน โลหิตสูง โรคหัวใจและ เบำหวำน • บิดำเสียชีวิตโดยโรคชรำ • ปัจจุบันทั้งสองเสียชีวิตแล้ว • มีบุตรชำย 2 คนและบุตร
- 11. ประวัติส่วนตัว • รับประทำนอำหำรวันละ 2 มื้อ ไม่ตรงเวลำ • ชอบรสเผ็ดจัด เค็มจัด เช่น คั่วกลิ้ง แกงเผ็ดตำม แบบปักษ์ใต้ • ชอบรับประทำนอำหำรประเภทเนื้อสัตว์เป็นหลัก ไม่ ชอบรับประทำนผัก • ดื่มน้ำวันละ 3-4 แก้ว นอนหลับวันละ 6 ชั่วโมง • ปัสสำวะวันละ 3-4 ครั้ง น้ำปัสสำวะเป็นสีเหลืองใสไม่ มีอำกำรแสบขัด ไม่ตกตะกอน • ถ่ำยอุจจำระไม่ปกติ ท้องผูกถ่ำยลำบำกต้องกินยำ ระบำยเป็นประจำ เพื่อให้กำรขับถ่ำยเป็นปกติ ลักษณะ อุจจำระมีสีดำก้อนเล็กๆ มีกลิ่นเหม็นมำก ไม่มีเลือด
- 12. การตรวจร่างกาย • ลักษณะทั่วไป ชำยไทย วัยสูงอำยุ รูปร่ำงอ้วน • ลักษณะผู้ป่วยนั่งรถเข็น ไม่สำมำรถ ตนเอง • กำรรับรู้ไม่ปกติ พูดสื่อสำรไม่ได้ • ส่วนสูง 178 เซนติเมตร • น้ำหนัก 80 กิโลกรัม • ค่ำดัชนีมวลกำย (Body Mass ในภำวะโรคอ้วนระดับ 2
- 13. การตรวจร่างกาย • ความดันโลหิตครั้งที่ 1 150 / 95 มิลลิเมตรปรอท นั่งพัก 15 นาทีจึงวัดซ้า • ความดันโลหิตครั้งที่ 2 147 / 90 มิลลิเมตรปรอท ชีพจร 75 ครั้งต่อวินาที • การหายใจ 20 ครั้งต่อนาที • ชีพจร 70 ครั้งต่อนาที
- 14. ปถวีธาตุ อาโปธาตุ วาโยธาตุ เตโชธาตุ มัตถลุงคังพิการ มังสังพิการ อุทริยังหย่อน อันตคุณังหย่อน อันตังหย่อน กรีสังหย่อน หทยังกาเริบ พัทธปิตตะหย่อน คูถเสมหะหย่อน อุทธังคมาวาตา หย่อน อโธคมาวาตา พิการ โกฐฏฐาสยาวาตา หย่อน ปริณามัคคี หย่อน
- 15. การวินิจฉัยตามหลักทางการแพทย์แผนไทย • ฤดู 6 • วัสสานะฤดู พิกัด วาตะสมุฏฐาน • ปิ ตตะสมุฏฐานระคน เป็ นเหตุ อุตุ สมุฏฐา น •ปัจฉิมวัย (30 ปีขึ้นไป) •สมุฏฐานวาตะเป็นเจ้าเรือน อายุ สมุฏฐา น
- 16. กาลสมุฏฐาน ยาม กาลกลางวัน กาลกลางคืน สมุฏฐาน ๑ ๐๖.๐๐-๐๙.๐๐น. ๑๘.๐๐-๒๑.๐๐น. อาโป พิกัดเสมหะ ๒ ๐๙.๐๐-๑๒.๐๐น. ๒๑.๐๐-๒๔.๐๐น. อาโป พิกัดโลหิต ๓ ๑๒.๐๐-๑๕.๐๐ น. ๒๔.๐๐-๐๓.๐๐ น. อาโป พิกัดดี(ปิตตะ) ๔ ๑๕.๐๐-๑๘.๐๐ น. ๐๓.๐๐-๐๖.๐๐ น. วาโย
- 17. ประเทศสมุฏฐาน • จังหวัดสมุทรปราการ • ประเทศน้าฝน เปื อกตม (ภาคกลาง) • ประเทศเย็น • สมุฏฐานวาโย
- 18. 2 เมษายน 2558 • ขึ้น 14 ค่า เดือน 5 • ราศีเมษ เตโชสมุฏฐาน กาเริบ พัทธะปิตตะระคน 31 พฤษภาคม 2560 • ขึ้น 6 ค่า เดือน 7 • ราศีพฤษภ ปถวีสมุฎฐาน กาเริบ หทัยวัตถุระคนเป็นเหตุ สมุฏฐานโดยวิธีสุริยคติ
- 19. การวินิจฉัยตามหลักทางการแพทย์แผนไทย มูลเหตุของการเกิดโรค 8 ประการ อิริยาบถ อุณหภูมิ อดนอน,ข้าว,น้า กลั้นอุจจาระ ,ปัสสาวะ ทางานเกินกาลัง ความโศกเศร้า
- 20. การวินิจฉัยทางการแพทย์แผนไทย สาเหตุที่ทาให้เกิดโรคลม ลมเกิดโทษ เมื่อลมพัดขึ้นเบื้องบน ตั้งแต่สะดือจนถึงศีรษะ ได้แก่ อุทธังคมาวาตา และลมพัดลงล่าง ได้แก่ อโธคมาวาตา ระคนกัน เมื่อใด จะทาให้ร้อนดุจไฟ อาการทั้ง 32 จะผิดปกติ คือ เตโชธาตุ ผิดปกติ อาหารให้โทษ 8 ประการ คือ การบริโภคอาหารมิได้เสมอ กินอิ่ม ไป กินของดิบ กินอาหารบูดเน่า กินอาหารหยาบ กินอาหารน้อย เกินไป กินอาหารไม่ตรงเวลา อยากเลือดเนื้อผู้อื่นยิ่งนัก
- 21. การวินิจฉัยทางการแพทย์แผนไทย ลมอัมพฤกษ์ อัมพาต จะเกิดในทิศเบื้องต่า ลม ทั้งสองนี้จะเกิดตั้งแต่ปลายเท้าไปสู่เบื้องบน ทั้ง 6 สรีระ กายเกิดความเสียหายเป็นอันมาก อัมพฤกษ์ อัมพาต เป็น ฐานที่ตั้งแห่งลมทั้งหลาย อันบังเกิดจรได้ละ 100 ละ 1,000 อัมพฤกษ์ อัมพาต มีครุวนาดุจปืนเป็นที่ตั้งแห่งดิน ประสิว ลูกกระสุนแลเพลิง จึงแล่นออกจากลากล้อง ประหารชีวิตสรรพสัตว์ทั้งปวงให้วินาศฉิบหาย อัมพฤกษ์ อัมพาต เหมือนลากล้อง สิ่งอันประกอบเหมือนลมอันจร นั้นแล
- 22. การวินิจฉัยทางการแพทย์แผนไทย อัมพฤกษ์ อัมพาต ในโรคนิทานคาฉันท์ ได้กล่าวไว้ว่า “ลมอัมพฤกษ์ อัมพฤกษ์เมื่อกาเริบกล้าไม่กินข้าวปลาอาหาร กิน ไม่รู้รส เส้นสายต่างๆ เส้นใหญ่เส้นน้อยๆ ก็พลอยพิการไปหมด เกิดเป็น ก้อนในท้อง ท้องแข็งเป็นลา แข็งรอบอก เมื่อจะลุกจะนั่งทั้งยอกแทง ให้ ระหวยระทวยใจนอนไม่หลับ ถอยแรงที่ขอดก็ขอด ที่แข็งก็แข็งเป็น เกลียวกลึงขึงไปมา ให้ดูให้ชัดว่าเป็นเกี่ยวกับเลือดลมแปรหรือเส้นเอ็น ถ้ารู้โรคเป็นเอ็นเส้น ให้นวดแก้เส้นที่หดห่อก่อดานเถาชักตึงติ้ว นวดแก้ หิ้วไส้ตรึงอก นวดระงับเส้นอัมพฤกษ์จนถึงเท้าจึงคลาย”
- 23. การวินิจฉัยทางการแพทย์แผนไทย “ลมอัมพาต เป็นเส้นอยู่เบื้องขวา เมื่อภินนะพิการเป็นอัมพาตจะเกิด โทษทาให้ แข็งขึงเป็นลาเป็นเถา ชักคู้เข่าทางอนหง่อ เป็นเหน็บไปจาระ สีข้าง ก็เกิดโทษตีนมือตาย มือเท้าเย็นเป็นเหน็บ มักเสียวเจ็บขัดข้องใจ ไม่สบาย ระทดระทวยระหวยแรง จะย่างเท้าก้าวเดินก็เสียวขัดข้อย่อม พลิกแพลง โทษกล้ากาเริบแข็งเป็นง่อยเป็นเปลี้ยมักเสียคน บางที กระทาชักอ้าปากหน้าตากระหยิบลน สูงสันดังหุ่นกลเล่ห์หลักปักระริก รัว พลอยทับโทษลมอังคมังคานุสารีวาตาพิการ มัวสั่นสิ้นทั้งตัวดังปู่เจ้า ปีศาจสิง อัมพาตนี้โทษลึกยากจริงๆ อัมพฤกษ์เป็นเส้นยิ่งถึงโทษหนักก็ ยังนานกว่าง่ายกว่า”
- 24. การวินิจฉัยทางการแพทย์แผนไทย โรคลมในคัมภีร์ชวดารกับการอธิบายตามการแพทย์แผนปัจจุบัน ที่ตั้งของลมจร โบราณว่า ลมอัมพฤกษ์อยู่เบื้องซ้าย ลม อัมพาต อยู่เบื้องขวา ทั้งสองเส้นกระหนาบเส้นประทาน เรียกว่า เส้นอัพยา ทางการแพทย์แผนปัจจุบันไม่ได้จาเพาะเจาะจงข้างซ้าย หรือขวา โดยเกิดจากปัญหาการมีเลือดไปเลี้ยงสมองหรือประสาท ไม่ดีอาจเกิดจากเส้นเลือดแตก ตีบ ตัน
- 29. วิเคราะห์ตารับยา ตัวยา รสยา สรรพคุณ เจตมูลเพ ลิง รำก รสร ้อน สรรพคุณ บำรุงธำตุ บำรุงโลหิต ขับลมใน อำหำรให้เรอ แก้ท้องอืด เฟ้ อ เสียด แน่น ร่ำงกำยเกิดควำมอบอุ่น ถ้ำรับประทำนมำก เป็ นผงปิดพอกฝี ทำให้เกิดควำมร ้อน เกลื่อน ทวำร ผักเสี้ยน ผี ใช้ทั้ง ๕ สรรพคุณ ลม แก้ปวดท้อง จน ธำตุ แก้ท้องร่วง แก้ฝี ปอด ฝีในลำไส้ ขับ ต้น รสขมร ้อนเหม็นเขียว สรรพคุณ ทำให้ ใบ รสขม สรรพคุณ แก้ปัสสำวะพิกำร ดอก รสขมขื่น สรรพคุณ ฆ่ำพยำธิผิวหนัง ลูก รสเมำ สรรพคุณ ฆ่ำพยำธิ รำก รสร ้อนขื่นเล็กน้อย สรรพคุณ แก้สตรี อยู่ไฟไม่ได้ แก้ฝีในท้อง พริกไทย เผ็ดร้อน แก้ลมลั่นในท้อง แก้ท้องอืดเฟ้ อ แก้ มุตกิด แก้อุระเสมหะ แก้อติสาร ขับลม ในลาไส้ แก้ปวดท้อง แก้ลมวิงเวียน
- 30. วิเคราะห์ตารับยา ตัวยา รสยา สรรพคุณ เกลือ เกลือที่ได้จำกดินเค็ม สรรพคุณ แก้พรรดึก ล้ำงเมือกในลำไส้ ขับ ละลำยนิ้ว แก้ตรีโทษ การบูร เมล็ดใน รสฝำด สรรพคุณ แก้บิด ท้องร่วง ปวดเบ่ง คุมธำตุ ผลจันทร ์ เนื้อไม้และแก่น รสขม สรรพคุณ แก้ไข้ดีเดือด ดีพลุ่ง แก้ เผลอสติ บำรุงตับ ปอด น้ำดี ดอกจันทร ์ รกหุ้มเมล็ด(ดอก) รส ร ้อน สรรพคุณ บำรุงโลหิต บำรุงผิวเนื้อให้เจริญ น้ำมะงั่ว ผล รสเปรี้ยว สรรพคุณ แก้ไอขับเสมหะ แก้เลือดออกตำม น้ามะกรูด ผล รสเปรี้ยว สรรพคุณ ใช ้ทำยำดอง ฟอกโลหิตระดู ถอน มะนาว ผลรสเปรี้ยว สรรพคุณ กัดเสมหะ แก้ไอ ฟอกโลหิตทำให้ เลือดออกตำมไรฟัน เปลือก รสเอียนเย็น ดับพิษไข้ ขับใส้เดือนแก้ริดสีดวง แก้ลม
- 31. วิเคราะห์ตารับยา ตัวยา รสยา สรรพคุณ ไพล รสฝาดขื่นเอียน ถ่ายพิษขับลมในลาไส้ ขับประจาเดือนสตรี ฝนทา แก้เคล็ดบวมยอก และผสมกับน้ามันเบนซิน ทาแก้ เหน็บชาชนิดบวมสมานแผล ข่า รสเผ็ดปร่า ขับลมแก้บวมฟกซ้า ขมิ้นอ้อย รสฝาดเฝื่อน แก้ครั่นเนื้อครั่นตัว สมานลาไส้ แก้กระดูกขาว ขับ ปัสสาวะ ตาพอกแก้ฟกบวม อักเสบ กุ่มบก รสร้อน บารุงหัวใจ กุ่มน้า รสร้อน แก้ปวดท้อง บารุงธาตุ กระเทียม รสเผ็ดร้อน แก้อาการท้องอืด ท้องเฟ้อ และแน่นจุกเสียด มะนาว รสเปรี้ยว กัดเสมหะ แก้ไอ ฟอกโลหิตทาให้ผิวงาม แก้ เลือดออกตามไรฟัน
- 36. สูตรยาแก้อัมพฤกษ์-อัมพาต รสยาโดยรวมของตารับนี้ เป็ นยารส เผ็ดร ้อน ขม เปรี้ยว เอียน ฉุน รสประธานของตารับนี้ เป็ นยารสร้อน ตัวยาตรง ไพล ข่ำ กุ่มทั้ง 2 กระเทียม ขมิ้นอ้อย เกลือ รำกเจตมูลเพลิง พริกไทย ผักเสี้ยนผี ตัวยาช่วย น้ำมะงั่ว น้ำมะนำว น้ำมะกรูด ตัวยาคุม ลูกจันทน์ ดอกจันทน์ ทองหลำงใบมน ตัวยาชูรส ชูกลิ่น และแต่งสี กำรบูร
- 38. สูตรยาแก้อัมพฤกษ์อัมพาต •ยำปรำบวำตำพินำศ (ตำรับพิเศษเฉพำะกลุ่ม 5) เป็ นยำแก้ลมอัมพฤกษ์อัมพำต กษัยเส้น เถำดำนพรรดึกโดย มีตัวยำ ไพล ข่ำ กุ่มทั้ง 2 กระเทียม ขมิ้นอ ้อย เกลือ รำก เจตมูลเพลิง พริกไทย ผักเสี้ยนผี เป็ นยำตัวตรง มีรสเผ็ดร ้อน ตัวยำช่วยมี น้ำมะงั่ว น้ำมะนำว น้ำมะกรูดช่วยให้ลมที่ข้ำง ค้ำงและเสหะที่ผิดปกติถูกขับออกไปในกลุ่มตัว ยำตรงและ ตัวยำช่วยในตำรับนี้ค่อนข้ำงมีตัวยำเป็ นรสเผ็ดร ้อนขมต้องมี ตัวยำคุม เพื่อช่วยให้กำรทำงำนของระบบทำงเดินอำหำรโดย มีตัวยำรสร ้อนสุขุมหอมเพื่อให้ลมกุจฉิสยำวำตำขับเสมหะ และขับลม ตัวยำคุมและตัวยำช่วยบำงตัวมีคุณสมบัติกลบรส และกลิ่น เช่น ดอกจันทร ์ ลูกจันทร ์ ทองหลำง ใบมน ใน ตำรับนี้กำรบูรเป็ นตัวยำช่วยชูรส ชูกลิ่น
- 41. การรักษาโดยหัตถเวช ข้อควรระวัง การนวดพื้นฐานขาด้านนอก จะมีความปลอดภัย หากผู้นวดบาบัดใช้ ความระมัดระวัง และนวดตามตาแหน่งและแนวเส้นที่ถูกต้อง ตามคาบ ขนาด และทิศทางของแรง อย่างไรก็ตาม ผู้นวดบาบัดต้องใช้ความ ระมัดระวังเป็นพิเศษ ในกรณีที่ผู้รับการบาบัดมีภาวะข้อเข่าอักเสบ ข้อ เข่าเสื่อม ข้อสะโพกติด ใส่ข้อสะโพกเทียม และหากผู้รับการบาบัดเป็นอัมพฤกษ์ อัมพาต เหยียดคู้เข่าไม่ได้ ผู้นวด บาบัดต้องไม่กดนวดจุดที่ ๒ เพราะจะทาให้กระดูกข้อต่อสะโพกหลวม มากขึ้นและอาจเคลื่อนหลุดได้
- 43. การรักษาโดยหัตถเวช ข้อควรระวัง การนวดพื้นฐานขาด้านใน จะมีความปลอดภัย หากผู้นวด บาบัดใช้ความระมัดระวัง และนวดตามตาแหน่งและแนวเส้นที่ ถูกต้อง ตามคาบ ขนาด และทิศทางของแรง อย่างไรก็ตาม ผู้นวดบาบัดต้องเพิ่มความระมัดระวังเป็นพิเศษ ในการกด นวดจุดกึ่งกลางข้อพับเข่า กรณีที่ผู้รับการบาบัดมีอาการเจ็บเข่า และต้องระวังในการกดนวดแนวเส้นขาท่อนล่างด้านใน หาก ผู้รับการบาบัดมีเข่าหรือขาผิดรูป
- 45. การรักษาโดยหัตถเวช ข้อควรระวัง การนวดพื้นฐานหลัง จะมีความปลอดภัย หากผู้นวดบาบัดใช้ความระมัดระวัง และนวดตามตาแหน่งและแนวเส้นอย่างถูกต้อง ตามคาบ ขนาด และทิศทาง ของแรง อย่างไรก็ตาม ผู้นวดบาบัดต้องใช้ความระมัดระวังเป็นพิเศษ ในการ นวดผู้ป่วยที่มีภาวะกระดูกหลังคด กระดูกพรุน และต้องระวังปลายนิ้วทั้งสี่ (นิ้วชี้ นิ้วกลาง นิ้วนาง และนิ้วก้อย) เมื่อกดถึงแนวซี่โครง ต้องไม่กดลงน้าหนักกับชาย โครง เพราะหากเผลอออกแรงกด อาจเกิดอันตรายกับกระดูกซี่โครง และเมื่อ นวดไปบริเวณต้นคอผู้นวดต้องระวังไม่ให้นิ้วมือทั้ง ๔ นิ้ววางทับหรือล้าหน้าไป กดหรอบีบลาคอ เพราะอาจทาให้ผู้รับการบาบัดเกิดอาการเวียนศีรษะ หน้ามืด เป็นลมได้
- 47. การรักษาโดยหัตถเวช ข้อควรระวัง การนวดพื้นฐานแขนด้านใน จะมีความปลอดภัย หากผู้นวดบาบัด ใช้ความระมัดระวังและนวดตามตาแหน่งและแนวเส้นที่ถูกต้อง ตาม คาบ ขนาด และทิศทางของแรง อย่างไรก็ตาม ผู้นวดต้องเพิ่มความระมัดระวังเป็นพิเศษ ไม่ปฏิบัติดังนี้ ไม่นวดบนหรือล้าเส้นสร้อยข้อมือเพราะจะทาให้นิ้วมือชา เนื่องจาก บริเวณดังกล่าวเส้นประสาทที่ไปเลี้ยงส่วนมือทอดผ่านอยู่ในระดับตื้นๆ การกดแนวเส้นแขนท่อนล่าง ต้องไม่กดทิศทาง ของแรงไปทางต้นแขน อาจารย์ณรงค์สักข์ บุญรัตนหิรัญ กล่าวว่าหากกดนวดไม่ถูกต้อง อาจทาให้ผู้รับการบาบัดเป็นลมได้
- 49. การรักษาโดยหัตถเวช ข้อควรระวัง การนวดพื้นฐานแขนด้านนอก จะมีความปลอดภัย หากผู้นวดบาบัด ใช้ ความระมัดระวังและนวดตามตาแหน่งและแนวเส้นที่ถูกต้อง ตามคาบ ขนาด และทิศทางของแรง อย่างไรก็ตาม ผู้นวดต้องเพิ่มความระมัดระวังเป็นพิเศษ ไม่ ปฏิบัติดังนี้ ไม่นวดบนหรือล้าเส้นสร้อยข้อมือเพราะจะทาให้นิ้วมือชา เนื่องจากบริเวณ ดังกล่าวเส้นประสาทที่ไปเลี้ยงส่วนมือทอดผ่านอยู่ในระดับตื้นๆ การกดแนวเส้นแขนท่อนล่าง ต้องไม่กดทิศทาง ของแรงไปทางต้นแขน อาจารย์ณรงค์สักข์ บุญรัตนหิรัญ กล่าวว่าหากกดนวดไม่ถูกต้อง อาจทาให้ ผู้รับการบาบัดเป็นลมได้
- 51. การรักษาโดยหัตถเวช ข้อควรระวัง การนวดแนวเส้นพื้นฐานโค้งคอ จะเป็นการนวดที่ปลอดภัย หากผู้นวดบาบัดใช้ความระมัดระวัง และนวดตามตาแหน่งและแนว เส้นที่ถูกต้อง ตามคาบ ขนาด และทิศทางของแรง อย่างไรก็ตาม ผู้ นวดบาบัดต้องเพิ่มความระมัดระวังเป็นพิเศษเกี่ยวกับแนวเส้น เพราะหากกดนวดล้าด้านลาคอมากเกินไป อาจถูกเส้นเลือดแดง ใหญ่ของคอที่นาเลือดไปเลี้ยงศีรษะและสมองเป็นเหตุให้ผู้รับการ บาบัดเกิดอาการหน้ามืด เป็นลม หูอื้อได้ หากกดนวดด้วยน้าหนัก มากเกินไป อาจทาให้เกิดอาการปวดศีรษะค้าง ที่เรียกว่า อั้นลม ได้ ด้วย
- 53. การรักษาโดยหัตถเวช ข้อควรระวัง การนวดแนวเส้นพื้นฐานท้อง จะเป็ นการนวดที่ปลอดภัย หากผู้ นวดบาบัดใช้ความระมัดระวัง และนวดตามแนวเส้นที่ถูกต้อง ตามคาบ ขนาดและทิศทางของแรง และต้องระวังในสตรีมีครรภ์ผู้สูงอายุ หรือผู้ รับประทานอาหารอิ่มใหม่ๆ และไม่ลงน้าหนักแรงเกินไป จะทาให้ผู้รับการ บาบัดเกิดอาการจุกเสียดท้องได้ และห้ามนวดในบริเวณต่อไปนี้ - บริเวณลิ้นปี่ (Xiphoid process) เพราะจะทาให้มีอาการจุกเสียด หน้าอก และหายใจลาบาก - บริเวณสะดือและสายรัดไส้ (Transverse plane) เพราะจะทาให้มี อาการจุกเสียดท้อง - บริเวณกระดูกซี่โครง (ribs) เพราะจะทาให้กระดูกซี่โครงหัก ข้อห้าม หากพบว่าผู้รับการบาบัดมีโรคหรือภาวะต่อไปนี้ - มีก้อนหรือเนื้องอกภายในช่องท้อง - ผู้รับการบาบัดมีภาวการณ์บาดเจ็บอวัยวะภายในช่องท้อง หรือมีประวัติ
- 55. การรักษาโดยหัตถเวช ข้อควรระวัง การนวดพื้นฐานหัวไหล่ จะมีความปลอดภัย หากผู้ นวดบาบัดใช้ความระมัดระวัง และนวดตาแหน่งที่ถูกต้อง ตามคาบ ขนาด และทิศทางของแรง อย่างไรก็ตาม สิ่งที่ผู้นวด บาบัดต้องระมัดระวังเป็นพิเศษ คือ การยกแขนผู้รับการบาบัด หากอยู่ในระดับที่ไม่ถูกต้องจะทาให้นวดไม่ตรงตาแหน่งที่ ต้องการ อาจมีผลทาให้แขนของผู้รับการบาบัด มีอาการชา เปลี้ย อ่อนแรงไปชั่วขณะ
- 56. คาแนะนาผู้ป่วย คาแนะนาการพยาบาลผู้ป่วยอัมพฤกษ์และอัมพาตครึ่งซีก ความปลอดภัย - เมื่อเคลื่อนย้ายผู้ป่วยลงรถเข็นหรือเปลนอนจะต้องกดล็อครถเข็นทุกครั้ง - ต้องทราบตาแหน่งของร่างกายของผู้ป่วยที่เสียหน้าที่ก่อนที่จะเคลื่อนไหวทุก ครั้ง - ประคองหรือพยุงแขนหรือขาข้างที่อัมพาตให้อยู่ในท่าที่ถูกต้องเสมอ - ดูแลผู้ป่วยให้สวมรองเท้า เมื่อลุกจากเตียงหรือเคลื่อนย้าย - ยกไม้กั้นเตียงขึ้นทุกครั้งหลังให้การพยาบาล หรือขณะผู้ป่วยนอนหลับเพื่อ ป้องกันผู้ป่วยตกเตียง
- 57. คาแนะนาผู้ป่วย คาแนะนาการพยาบาลผู้ป่วยอัมพฤกษ์และอัมพาตครึ่งซีก การดูแลผิวหนัง - ตรวจสอบผิวหนังบ่อยๆ สังเกตลักษณะของสีผิว รอยแดง อาจใช้ หมอนนุ่มรองบริเวณปุ่มกระดูก สังเกตผื่น จุดจ้าเลือด ความยืดหยุ่น และความสะอาดของผิวหนัง - รักษาความสะอาดผิวหนัง อาบน้าเช็ดตัว วันละ 2 ครั้ง - หากผิวหนังแห้งแตก ให้ทาโลชั่น เพื่อให้ผิวหนังชุ่มชื้น - เปลี่ยนผ้าปูที่นอนให้แห้งสะอาดอยู่เสมอ
- 58. คาแนะนาผู้ป่วย คาแนะนาการพยาบาลผู้ป่วยอัมพฤกษ์และอัมพาตครึ่งซีก การจัดท่าในการนอนสาหรับผู้ป่วย (ควรเปลี่ยนท่านอนทุก 2 ชั่วโมง) • ลาตัวเอนไปทางด้านหลังเล็กน้อย โดยใช้หมอนรองหลังและก้นไว้ • แขนข้างที่อ่อนแรงเหยียดออกตั้งฉากกับลาตัว ข้อศอกเหยียดตรงและอยู่ในท่าหงายฝ่า มือขึ้น • ขาข้างที่อ่อนแรงอยู่ในท่าเหยียดสะโพกและเข่างอเล็กน้อยนอนหงาย • แขนข้างที่อ่อนแรงวางอยู่บนหมอน กางแขนให้อยู่ห่างจากลาตัวเล็กน้อย ข้อศอก ข้อมือ และนิ้วเหยียดตรง • กางขาข้างที่อ่อนแรงเล็กน้อย โดยให้เข่าเหยียดตรง • ใช้หมอนดันปลายเท้าเพื่อปูองกันปลายเท้าตกนอนตะแคงทับข้างปกติ • ลาตัวเอนไปข้างหน้าเล็กน้อย • แขนข้างที่อ่อนแรงเหยียดตรงไปข้างหน้าวางอยู่บนหมอน - ขาข้างที่อ่อนแรงวางอยู่บน หมอน โดยให้สะโพกและเข่าอยู่ในท่างอเล็กน้อย
- 59. คาแนะนาผู้ป่วย คาแนะนาการพยาบาลผู้ป่วยอัมพฤกษ์และอัมพาตครึ่งซีก อาหารและโภชนาการ • กินอาหารที่มีกากใย เช่น ผัก ผลไม้ • อาหารที่มีประโยชน์และควรรับประทานได้ง่ายๆ งดอาหารรสจัด เค็ม มัน • จัดอาหารคาเล็กๆ ตรวจสอบการเคี้ยว การกลืน ระวังอาการสาลัก เพื่อป้องกันอาหารเข้าหลอดลม • สาหรับผู้ป่วยที่ให้อาหารทางสายยาง ผู้ดูแลควรทาอย่างถูกต้อง ตามวิธีปฏิบัติ • ให้ดื่มน้า 6 - 8 แก้ว จะช่วยให้ขับถ่ายดีขึ้น