The three kinds of nouns we'll be dealing with for the first several chapters. Each represents a "type" of noun. And many other nouns will follow the same patterns as these three.
You'll see all three here "in the singular" (singuláriter) and one of them "in the plural" (pluráliter).
You'll notice that each of them is the SUBJECT of its sentence. This is very important, and the *form* that you see each word in also conveys its *function* in the sentence.
The word _pulchra/pulcher/pulchri/pulchrum_ means "beautiful".
Going through this, why do you think I had you learn English words like _stimulus_ and _nucleus_?
Not much new here except the masculine singular personal pronouns _is_ (nom.) and _ejus_ (gen.).
But make sure you've got not only those, down, but everything else!
If you haven't got these forms at your fingertips, you'll be crippled, while if you do have them, you'll know what's going on, will be able to understand and also to express yourself, and you'll get pleasure, enjoyment and satisfaction from the undertaking.
Lingua Latina Per Se Illustrata. Capitulum Tertium.
Tractatus Brevis et Exercitationes de Objectis Directis et de Casu Accusativo.
Discussion in English and exercises in Latin.
(Word order isn't the most natural Latin one in every slide; on the contrary, I've purposely mixed it up a bit, in order to emphasize the morphology (the forms/endings). Note also that "quis est?" means (as you know) "who is?" There's a slightly different way to say "which one is it?", but we haven't had that, so "quis est?" is fine for now.)
The three kinds of nouns we'll be dealing with for the first several chapters. Each represents a "type" of noun. And many other nouns will follow the same patterns as these three.
You'll see all three here "in the singular" (singuláriter) and one of them "in the plural" (pluráliter).
You'll notice that each of them is the SUBJECT of its sentence. This is very important, and the *form* that you see each word in also conveys its *function* in the sentence.
The word _pulchra/pulcher/pulchri/pulchrum_ means "beautiful".
Going through this, why do you think I had you learn English words like _stimulus_ and _nucleus_?
Not much new here except the masculine singular personal pronouns _is_ (nom.) and _ejus_ (gen.).
But make sure you've got not only those, down, but everything else!
If you haven't got these forms at your fingertips, you'll be crippled, while if you do have them, you'll know what's going on, will be able to understand and also to express yourself, and you'll get pleasure, enjoyment and satisfaction from the undertaking.
Lingua Latina Per Se Illustrata. Capitulum Tertium.
Tractatus Brevis et Exercitationes de Objectis Directis et de Casu Accusativo.
Discussion in English and exercises in Latin.
(Word order isn't the most natural Latin one in every slide; on the contrary, I've purposely mixed it up a bit, in order to emphasize the morphology (the forms/endings). Note also that "quis est?" means (as you know) "who is?" There's a slightly different way to say "which one is it?", but we haven't had that, so "quis est?" is fine for now.)
3. El INDICATIVO expresa lo que ocurre realmente.
El SUBJUNTIVO expresa el deseo o el esfuerzo para conseguir que algo ocurra
Servus tacet et audit.
Dominus imperat ut servus taceat et audiat.
TEMA SUFIJO DESINENCIAS
-E- : 1ª conj. -A- : 2ª, 3ª, 4ª conj.
5. La orden o petición indirecta se expresa con una proposición completiva
introducida por UT o NE (= ut ne).
Dominus imperat ut colōnus accēdat.
Pastōris officium est curāre ne oves aberrent neve silvam petant.
Calor solis non ipse per se efficit ut vinum bonum sit.
= vel ne, et ne= ut ne
Los verbos introductores pueden ser ‘postulandi’ o ‘curandi’: imperāre,
postulāre, orāre, curāre, facere, cavēre, etc.
6. CAPITVLVM XXVIII
• Pretérito imperfecto de subjuntivo
• Presente de subjuntivo y Gerundio de eo
• Presente de indicativo de malo
• VT: Consecutivas. Finales. Comparativas
7. Mientras que al presente de subjuntivo le corresponde un verbo principal
en presente, al imperfecto de subjuntivo le corresponde un verbo principal
en pasado (perfecto, imperfecto o pluscuamperfecto).
Pater filium monet ut taceat.
Pater filium monēbat (monuit/monuerat) ut tacēret.
TEMA SUFIJO -RE- DESINENCIAS
10. Mundum universum ita inter se (dii) divisērunt, ut Iuppiter rex caeli
esset, rex maris esset Neptūnus, Pluto autem regnāret apud Inferos.
Num quis tam stultus est ut ista vera esse credat?
11. Intra sex dies, ut spero, vel potius octo.
Multa alia pericula nobis impendent, ut... praedōnes maritimi qui naves
persequuntur, ut merces et pecuniam rapiant nautasque occīdant.
Sed heri e villā fugi, ut verbera vitārem, atque ut amicam meam vidērem
ac semper cum eā essem.
Ut tempestas mare tranquillum turbāvit, ita verba Lydiae animum Medi
turbavērunt.
12. Verba dicendi et sentiendi
Omnes id futūrum esse sperāmus.
Verba postulandi et curandi
Iesus non solum faciēbat ut caeci vidērent, surdi audīrent, muti loquerentur,
verum etiam verbīs efficiēbat ut mortui surgerent et ambulārent.
Medus eam rogat ut aliquid sibi legat.
Mihi nemo persuadēbit hominem super mare ambulāre posse!
Nec promissīs solīs Medus mihi persuāsit ut secum venīrem.
14. dē-
ad- (af-)
con-
ex/ē- (ef-)
per-
Los prefijos provocan el cambio de a o e breves en i
facere > -ficere
capere > -cipere
rapere > -ripere
salīre > -silīrefatēri > -fitēricon-
tenēre > -tinēre
premere > -primerein- (im-)
iacere > -icere
re-
ab/ā- (abs-)
con-
ab/ā-
prō-
ad-
ex/ē-
sub- (sur-)
ex/ē-
in-
ad- (ac-)
re-
15. Quid faciam? Quid sperem? Quōmodo uxōrem et liberos alam?
Si las interrogativas son objeto de un verbo:
Vir ita perturbātus est ut se interroget, utrum in mare saliat an in nave remaneat.
Rex eos interrogāvit 'num scīrent ubi esset Arion et quid faceret?’
Tamen dubito num haec fabula vera sit.
"Modo te interrogāvit" inquit "tuane esset pecunia quā hunc anulum emisti”.
16. Con pretérito imperfecto de subjuntivo: una cosa ocurre al mismo tiempo
que otra.
Con presente de subjuntivo: sólo causales.
Gubernātor, cum omnes attentos videat, hanc fabulam narrat: "Cum Arion,
nobilissimus sui temporis fidicen, ex Italiā in Graeciam navigāret magnasque
divitias secum habēret, nautae pauperes eum necāre constituērunt."
Ibi homo territus, cum iam vitam desperāret, id unum orāvit.
... Cum iam de salūte desperāret.
= se
Anulum abiēcit, cum sese nimis felīcem esse censēret.
17. Presente
Iulius Davō imperat ut puerum excitet. Aemilia Syram monet ne puellam excitet.
Davus clamat, ut puerum excitet. Syra tacet, ne puellam excitet.
Davus ita (tam clarē, tantā voce) clamat ut puerum excitet. Syra tam
quieta est ut puellam non excitet.
Pasado
Iulius Davō imperāvit ut puerum excitāret. Aemilia Syram monuit ne puellam
excitāret.
Davus clamāvit, ut puerum excitāret. Syra tacēbat, ne puellam excitāret.
Davus ita (tam clarē, tantā voce) clamāvit ut puerum excitāret. Syra tam
quieta erat ut puellam non excitāret.
18. • Orpheus etiam ad Inferos descendit ut uxōrem suam mortuam inde reduceret.
• An tam ignārus es ut etiam Orpheus tibi ignōtus sit?
• Nihil mali umquam eī acciderat ac tanta erat potestas eius... ut non
solum alii tyranni, sed etiam di immortāles ei invidērent.
• Is fidicen nobilissimus fuit qui tam pulchrē
canēbat ut bestiae ferae, natūram suam
oblītae, accederent, ut eum canentem
audīrent, ac rapidi fluvii consisterent, ne
strepitū cantum eius turbārent.
= illinc
= num
• Paucīs post diēbus aliqui piscātor in eōdem marī piscem cepit qui tam
formōsus erat ut piscātor eum non venderet, sed tyrannō donāret.
Las proposiciones consecutivas usan la negación non, mientras que las
finales usan ne (ut ne).
20. Se usa para indicar que una acción no se acabará antes de cierto momento en
el futuro.
Cenabimus cum primum cocus cenam paraverit et servi triclinium ornaverint.
Este tiempo es muy habitual en las proposiciones condicionales en el caso de
que una acción futura ha de ser acabada antes de que algo tenga lugar.
Discipulus laudabitur, si magistrō paruerit et industrius fuerit.
21. Participio perfecto Futuro de esse
1. -tus, -a, -um
2. -tus, -a, -um
3. -tus, -a, -um
ero
eris
erit
1. -ti, -ae, -a
2. -ti, -ae, -a
3. -ti, -ae, -a
erimus
eritis
erunt
El participio concierta con el sujeto
1ª conj. 2ª conj. 3ª conj. 4ª conj. esse
pulsav-er-o
pulsav-er-i-s
pulsav-er-i-t
pulsav-er-i-mus
pulsav-er-i-tis
pulsav-er-i-nt
iacu-er-o
iacu-er-i-s
iacu-er-i-t
iacu-er-i-mus
iacu-er-i-tis
iacu-er-i-nt
scrips-er-o
scrips-er-i-s
scrips-er-i-t
scrips-er-i-mus
scrips-er-i-tis
scrips-er-i-nt
audiv-er-o
audiv-er-i-s
audiv-er-i-t
audiv-er-i-mus
audiv-er-i-tis
audiv-er-i-nt
fu-er-o
fu-er-i-s
fu-er-i-t
fu-er-i-mus
fu-er-i-tis
fu-er-i-nt
TEMA SUFIJO -ER- + I
vocal unión
DESINENCIAS
Brevī cena parata et triclinium ornātum erit.
22. CAPITVLVM XXXI
• Quisquis/ quidam
• Verbos semideponentes
• Subjuntivo optativo y exhortativo (1)
• Gerundivo
• Perifrástica pasiva
23. Es un pronombre relativo indefinido
que se usa para generalizar el
significado del pronombre relativo.
-n-dam < -m-dam
ac. m. sg. quen-dam
ac. f. sg. quan-dam
gen. pl. m./n. quorun-dam
gen. pl. f. quarun-dam
Dabo tibi quidquid optaveris.
Heri quendam
servum tuum vidi
in viā Latīnā.
24. audēre ausum esse reverti revertisse
deponentes en el perfecto deponente en el presente
…ille iuvenis qui non modo feminam illam pulcherrimam abducere ausus est…
fidere fisum esse (+ dativo)
Atque ego illī servō praeter ceteros fidēbam!
25. Expresa un deseo.
[QVIS]QVIS AMAT VALEAT! PEREAT QVI
NESCIT AMARE! BIS TANTO PEREAT
QVISQVIS AMARE VETAT
Está muy relacionado con el subjuntivo exhortativo.
Quisquis feminas amat, poculum tollat et bibat mecum!
26. 1ª conj. 2ª conj. 3ª conj. 4ª conj.
narra-nd-us,
-a, -um
mone-nd-us,
-a, -um
scrib-e-nd-us, -
a, -um
fugi-e-nd-us,
-a, -um
audi-e-nd-us,
-a, -um
Se forma como el gerundio añadiendo al tema de presente, pero con
las desinencias de los adjetivos de la 1ª/2ª declinación.
Sirve para expresar lo que ha de hacerse a una persona o cosa.
Vivant omnes
feminae amandae!
27. La mayoría de las veces el gerundivo se usa con una forma del verbo esse.
Expresa la obligación de que algo sea hecho.
La persona por la que la acción ha de ser realizada, el agente, va en caso
dativo (en lugar de ab + abl.).
Pater qui infantem exposuit ipse necandus est!
Quidquid dominus imperāvit, servō faciendum est.
Ille servus non puniendus, sed potius laudandus fuit.
Sanē laudandus est ille iuvenis qui non modo feminam illam pulcherrimam
abducere ausus est…
Nunc merum
bibendum est!
28. CAPITVLVM XXXII
• VIS
• Pretérito perfecto de subjuntivo
• Interrogativas indirectas (2)
• Presente de subjuntivo de volo
• NE: Imperativo negativo. Verbos de temor
29. vis f. SG PL.
NOM. vis vires
VOC. vis vires
AC. vim vires
GEN. ----- virium
DAT. ----- viribus
ABL. vī viribus
Etsi nautae omnibus viribus remigant,
tamen illa navis, ventō secundō adiuvante,
magis magisque appropinquat.
Tanta enim erat vis et audacia eōrum, ut vim
Romanōrum contemnentes etiam portus
Italiae oppugnārent.
31. Participio perfecto Presente de subjuntivo de esse
1. -tus, -a, -um
2. -tus, -a, -um
3. -tus, -a, -um
sim
sis
sit
1. -ti, -ae, -a
2. -ti, -ae, -a
3. -ti, -ae, -a
simus
sitis
sint
El participio concierta con el sujeto
Marcus nescit num laudātus sim!
Nescio quid ab eō dictum sit, nam in ludō dormīvi!
32. El perfecto de subjuntivo se usa en las interrogativas indirectas referidas a acciones
acabadas cuando el verbo principal está en presente, en perfecto o futuro.
Haud scio an ego ita dixerim.
Miror unde pecuniam sumpseris ut alios redimeres,
cum te ipse redimere non possis.
Scisne quantum pirātae a Iuliō Caesare captō postulaverint?
Iamne oblītus est quid modo dixeris?
Narrābo vobis breviter quōmodo amīcum e servitūte
redemerim atque ipse ob eam gratiam servus factus sim.
Verbo principal:
PRESENTE
Verbo principal:
PERFECTO
Verbo principal:
FUTURO
34. Ne desperaveris!
Ne eum abieceris! Utinam ille anulus vitam tuam servet.
Ne timueritis, amīci!
Ne oblita sis me servum fugitīvum esse. milites me captum
Romam abdūcant.
La expresión del temor a que algo ocurra implica el deseo de que esto no ocurra.
Verbos de temor + NE NE = UT
= noli, nolīte + infinitivo
35. CAPITVLVM XXXIII
• Pretérito pluscuamperfecto de subjuntivo
• CVM temporal-modal (2)
• Subjuntivo optativo (2)
• Condicionales (2)
• Pretérito imperfecto de subjuntivo de volo
• Imperativo de futuro
• Gerundio/ Gerundivo
37. Participio perfecto Imperfecto de subjuntivo de esse
1. -tus, -a, -um
2. -tus, -a, -um
3. -tus, -a, -um
essem
esses
esset
1. -ti, -ae, -a
2. -ti, -ae, -a
3. -ti, -ae, -a
essēmus
essētis
essent
El participio concierta con el sujeto.
Si (nos) magistrō paruissēmus, laudāti non essēmus ab illō magistrō iniustō!
38. = postquam + perfecto de indicativo
Interrogativas indirectas que se refieren a una acción acabada en el pasado.
Con el verbo principal en pasado (imperfecto, perfecto o pluscuamperfecto).
Qui cum arma cepissent et vallum ascendissent, primō mirabantur quamobrem
mediā nocte e somnō excitāti essent.
Ego quoque dubitāre coeperam num nuntius verum dixisset.
39. Para expresar un deseo irreal que no puede cumplirse Imperfecto de subjuntivo
Si la condición no puede realizarse nunca Imperfecto de subjuntivo
Si el deseo o la condición irreales se refieren al pasado pluscuamperf. de subj.
Utinam ego Romae essem aut tu apud me esses!
Utinam hic amnis Tiberis esset et haec castra essent Roma!
Si Mercurius essem alasque habērem, ventō celerius trans montes amnesque
in Italiam volārem.
Utinam patrem audivissem!
Si iam tum hoc intellexissem, certē patrem audivissem nec ad bellum
profectus essem!
41. 1ª conj. 2ª conj. 3ª conj. 4ª conj. esse ferre
SG. pugnā-to parē-to scrib-i-to audī-to es-to fer-to
PL. pugna-tōte pare-tōte scrib-i-tōte audi-tōte es-tōte fer-tōte
Etiam alios monēto ut ad me litteras dent.
Et de rē publicā et de rē privatā narratōte mihi!
Scitōte me omnia quae apud vos fiunt cognoscere velle.
42. ad scribendum ad epistulas scribendas
in scribendō in epistulīs scribendīs
ars scribendi ars epistulārum scribendārum
= ars epistulas scribendi
43. Vesperī exercitus locō ad defendendum
idoneō castra ponit.
Nostri, cum parāti essent ad castra defendenda, illum primum impetum facile
sustinuērunt.
Haud difficile est me excusāre, quod neglegens fuerim in scribendō. Si mihi
tantum esset otii quantum est tibi, in epistulīs scribendīs non minus diligens
essem quam tu.
Ego vero, etsi cupidus sum patriae videndae…
Facile intelleges nullum mihi otium fuisse ad epistulam scribendam.
