9 Şubat 2017 tarihinde TUZLA ROTARACT KULÜBÜ için hazırlamış olduğum sunumun ana hatları.
Daha ayrıntılı dinlemek isteyen kurumlardan davet bekliyorum.
Kisisel Saglik Verileri: Elektronik Saglik Kayitlarinda GuvenlikBedirhan Ustun
Kisisel Saglik Verileri; Electronic Health Records; Personal Health Records; EHR; PHR; Security; Privacy; Turkish Law; Turkish Constitution; European Court on Human Rights;
9 Şubat 2017 tarihinde TUZLA ROTARACT KULÜBÜ için hazırlamış olduğum sunumun ana hatları.
Daha ayrıntılı dinlemek isteyen kurumlardan davet bekliyorum.
Kisisel Saglik Verileri: Elektronik Saglik Kayitlarinda GuvenlikBedirhan Ustun
Kisisel Saglik Verileri; Electronic Health Records; Personal Health Records; EHR; PHR; Security; Privacy; Turkish Law; Turkish Constitution; European Court on Human Rights;
3. Hak
• İnsanın doğuştan
getirdiği ve daha sonra
hukuk düzeninin verdiği
maddi-manevi
yetkilerdir.
İnsan Hakları
• Tüm insanların hak ve
saygınlık açısından eşit,
onurlu ve özgür doğduğu
anlayışına dayanır.
İNSAN HAKLARIİNSAN HAKLARI
5. Hasta Hakları Mevzuatı
• Anayasa,
• Tıbbi Deontoloji Tüzüğü
• Hasta Hakları Yönetmeliği (01.08.1998)
• Hasta Hakları Uygulama Yönergesi (26.04.2005
tarih ve 3077 sayı)
• Biyotıp Sözleşmesi (Kanun Hükmünde)
5
6. Amaç:
Sağlık çalışanına yönelik şiddet
olaylarının meydana geldiği anda ve
sonrasında yürütülmesi gereken iş
ve işlemler konusunda ilgili
mevzuata uygun olarak hareket
edilmesini sağlamak
6
7. Dayanak:
•Sağlık Bakanlığı’ nın 06.04.2011
tarih ve 27897 sayılı Hasta ve
Çalışan Güvenliği’ nin
Sağlanmasına Dair Yönetmelik
7
9. Sağlık Bakanlığının 28.04.2012
tarih ve 28277 sayılı Sağlık
Personeline Karşı İşlenen Suçlar
Nedeniyle Yapılacak Hukuki
Yardımın Usul ve Esasları
Hakkında Yönetmelik,
9
12. Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü’
nün 28.12.2012tarih ve 4697 sayılı
Tıbbi Sosyal Hizmet, Hasta-Çalışan
Hakları ve Güvenliği yazısı ile de
Hasta ve Çalışan Haklarını
birleştirilerek Hasta ve Çalışan
Hakları Güv. Bir. adı altında
birleştirilmiştir.
12
15. ÇALIŞAN HAKLARI VE
GÜVENLİĞİ BİRİMLERİ
İl Sağlık Müdür Yardımcımızın
doğrudan takibinde; Sağlık
Bakanlığının 2012/23 sayılı genelgesi
kapsamında çalışan hakları
güvenliğine ilişkin iş ve işlemlerini
yürütmek üzere Çalışan Hakları ve
Güvenliği Birimi kurulmuştur.
15
16. • Bu birimler, çalışanların
hakları ve güvenliğine yönelik
talep ve şikayetleri kabul
edecek, bu başvuruları
değerlendirerek raporlayacak,
gerekli düzeltici/önleyici
faaliyetlerin başlatılmasını
sağlayarak talep sahibine geri
bildirimde bulunacaktır.
16
18. Çalışan Güvenliği Komitesi aşağıdaki üyelerden oluşur:
• Başkan Uzm. Dr. Haluk AKIŞ Nöroloji Uzmanı
• Üye Betül KABALAR Genel Koordinatör
• Üye Kemal ASLAN Kalite Yönetim Direktörü
• Üye Gülşen TUTARLI Başhemşire
• Üye Nurten MOLLA İdari işler Md
• Üye Mücahit YILDIZ İdari işler Md.Yrd
• Üye Filiz YAKMAZ BASILGAN Psikolog
• Üye Azize MURATGİL Enfeksiyon Hemşiresi
• Üye Çiğdem AKTAŞ Radyoloji Hizmetleri
• Üye Mustafa AKINCI Güvenlik Görevlisi
18
19. Çalışanlara yönelik sağlık
taramaları yapılmalıdır
• Hasta bakım ve tedavisini sağlayan tüm
sağlık personelinin HBsAg, Antı HBs, Anti
HCV, Anti HIV tetkiklerine bakılır.
• Aşı listesi oluşturulur ve riskli alanlarda
çalışan personelin aşılanması sağlanır.
• Mutfak ve yemekhane personelinin 3 aylık
portör muayenelerini yaptırmaları ve
yılda bir akciğer grafilerini çektirmeleri
sağlanır.
19
20. Çalışanların kişisel koruyucu
önlemleri almasının sağlanması
Sağlık çalışanları koruyucu ekipmanlar
kullanmalıdır.
(kep, maske, koruyucu gözlük...)
• Kesici ve sivri uçlu aletler için atık kutuları
kullanılmalıdır.
• Riskli alanlar için daha güvenli enjeksiyon
sistemleri seçilebilir.
• Temizlik ve çamaşırhane çalışanları için
enfekte materyaller işaretli ve izole
taşınmalı.
• Personele yönelik aşı programları
planlanmalıdır.
20
21. Çalışanlara yönelik fiziksel
saldırıların önlenmesine
yönelik düzenleme yapılması
• Beyaz kod uygulamasını tüm personel
bilmelidir.
• Kod alarmı verildikten sonra beyaz
kod ekibi 3 dk içinde orada olmalıdır.
• Hastane güvenlik ekibi her an hazır
olmalı ve olabilecek saldırılara karşı
önlem almalıdır.
21
23. Şiddet:
Türk Ceza Kanunu’nda suç
olarak tanımlanan her türlü
zorbalık, darp, tehdit,
hakaret ve taciz şeklinde
ortaya çıkan ve kişilerin
fiziksel, zihinsel, ruhsal,
ahlaki veya sosyal gelişimine
zarar vermek ile
sonuçlanabilen kasıtlı güç
kullanılması,
23
24. • İş yerinde şiddet, çalışanın işiyle ilgili
durumlar sırasında bir kişi veya kişiler
tarafından istismar edildiği veya saldırıya
uğradığı olaylar olarak tanımlanmıştır.
• Sağlık kurumlarında şiddet, hasta yakınları ya
da diğer herhangi bir bireyden gelen, sağlık
çalışanı için risk oluşturan, tehdit oluşturan ,
sözel, fiziksel saldırı ve cinsel saldırıdan
oluşan durum olarak tanımlanmıştır.
• Şiddet ana hatları ile sözel, fiziksel ve cinsel
şiddet olmak üzere 3 ana başlık altında
toplanmakta olup ruhsal ve fiziksel etkileriyle
ortaya çıkmaktadır.
24
25. • Sözel Şiddet, kişinin değerlerine ve
bütünlüğüne dönük yapılan hakaret , tükürme,
küfür, bağırma ve tehdit gibi fiilleri
içermektedir.
• Fiziksel Şiddet, dayak, yumruk, aletle saldırı
gibi kişinin bedenine yönelen saldırı ve fiilleri
içermektedir.
• Duygusal şiddet: Reddetme, aşağılama, yoksun
bırakma, yıldırma, umursamama, davranış
bozuklukları sergilemesine göz yummadır.
Bir araştırmaya göre sağlık alanında
çalışmanın diğer alanlara göre şiddete uğrama
yönünden 16 kat daha riskli olduğu
belirtilmiştir.
25
26. Sağlıkta Şiddetin Nedenleri
Çalışma hayatında meydana gelen şiddetin
%25 i sağlık alanında yaşanmaktadır. Sağlıkta
şiddetin bu denli yoğun yaşanması bir çok
nedenle ilişkilidir. Öncelikle sağlık çalışanının
muhatap oldukları kişiler hasta ve hasta
yakınlarıdır.Bu kişilerle optimal bir ilişki kurmak
çok zordur. Çünkü maruz kaldıkları hastalık ,
sakatlanma veya ölüm olayı ve tehdidi dolayısıyla
bu kişiler genellikle kederli, isyankar, gergin
paniklemiş, endişeli, ağrılı ve bitkin haldedirler.
26
27. • Bazen de muhatap alkolik, madde bağımlısı
veya psikiyatrik sorunu olan kişilerdir. Bu
durumdaki kişilerin şiddete başvurma
eğilimleri ortalama kişilere kıyasla çok daha
yüksektir.
• Sağlık kurumlarında gözlenen şiddetin
toplumdaki şiddetin toplumdaki profilin bir
yansıması olduğu unutulmamalı ve toplumsal
nedenlerden bağımsız düşünülmemelidir.
27
29. Hasta ve yakınlarının ilk olarak
nereye müracaat edecekleri,
hangi işlemler ve tedavinin
yapılacağı, tetkik ve
tahlillerinin nerede yapılacağı,
beklemeleri gerekiyorsa ne
kadar süreyle bekleyecekleri
gibi konularda hasta ve
yakınlarını bilgilendirmek,
10/07/18
29
30. Vatandaşı şiddete uğrayan
sağlık personelinin
hizmetten çekilme hakkının
bulunduğu, böyle bir
durumda hizmet alma
sürecinin aksayabileceği
konusunda bilgilendirmek ve
10/07/18
30
31. Sağlık çalışanına şiddet
uygulayanların mutlaka
yargılanacağı ve
cezalandırılacağı konusunda
vatandaşı bilgilendirmek şiddet
olaylarının azalmasını
sağlayacaktır.
10/07/18
31
38. Hizmetten Çekilme
Sağlık çalışanları, sağlık hizmeti sunumu
esnasında şiddete uğraması halinde, acilacil
verilmesi gereken hizmetler hariç olmak üzereverilmesi gereken hizmetler hariç olmak üzere
hizmetten çekilme talebinde bulunabilir.
10/07/18
38
40. Bildirim üzerine yetkili yönetici,
olayı derhal değerlendirerek
hizmetten çekilme talebinin
uygun olup olmadığı hakkında
gecikmeksizin karar verecektir.
40
41. • Yönetici, hizmetten çekilme
talebini uygun bulduğu takdirde
hastanın sağlık hizmeti almasına
ve tedavisinin devamına yönelik
tedbirleri güvenlik tedbirleri ile
birlikte alacaktır.
41
42. • Bu kapsamda ilgili hastanın sağlık
hizmetini devam ettirecek olan yeni
sağlık çalışanını belirleyecek,
kurum içerisinde bunun mümkün
olmaması halinde hastanın hizmet
alabileceği başka bir sağlık kurumuna
sevkini ve hizmet alımını sağlayacaktır.
Bu süreç sırasında hastanın tedavisinin
aksatılmamasına özen gösterilecektir.
42
43. Aile hekimleri ile sorun yaşayan
hasta veya hasta yakınlarının
kayıtlarının, mevzuata uygun
şekilde başka bir hekime
yönlendirilmesi yapılacaktır.
10/07/18
43
44. Olaydan sonra sağlık çalışanı
düzenlenecek olan raporda
kendisine yöneltilen şiddeti
tüm ayrıntıları ile anlatmalıdır.
Sözel şiddet vakası yaşandı ise
saldırganın sarf ettiği sözlerin
birebir tutanağa geçirilmesi
uygun olacaktır.
10/07/18
44
45. Saldırgandan şikâyetçi olup
olmadığını da açıkça ifade
etmelidir. Bundan sonraki
hukuki aşamalar için kurumdaki
yönetici gerekli işlemleri
yapacaktır.
10/07/18
45
49. Uygun Kullanım
• Giyme sırası
Önlük
Maske
Gözlük-Yüz koruyucu
Eldiven
• Çıkarma sırası
Eldiven
Gözlük-Yüz koruyucu
Maske
Önlük
Kontaminasyon En Az Olmalı !!!!
50. Kullanım Sonrası Uygun Atım
• Sadece eldiven kullanılmışsa hasta odasındaki çöpe atılabilir
• Tam SPKE kullanılmışsa antredeki veya ön odadaki çöpe
atılmalı
• Maske oda kapısı kapandıktan sonra çıkarılmalı
SPKE çıkarıldıktan sonra mutlakaSPKE çıkarıldıktan sonra mutlaka
el hijyenine dikkat edilmeli !!!!el hijyenine dikkat edilmeli !!!!
51. Önlük Giyerken Dikkat Edilmesi
Gerekenler
• Önlük malzemesi
uygulanacak işleme
göre seçilmeli
• Uygun tip ve boyut
seçilmeli
• Arkadan bağlanmalı
• Eğer çok küçük ise
iki tane önlük
giyilmeli
▫ Biri önden
▫ Diğeri arkadan
52. Önlük Giyildikten Sonra Dikkat
Edilmesi Gerekenler
• İşlem sırasında kirlendiğinde
değiştirilmeli
• Kan veya sekresyon sıçradığında hemen
değiştirilmeli, altındaki giysi ve deri
yıkanmalı
• Tek kullanımlık olanlar tekrar
kullanılmamalı
• Cerrahi önlükler ortak kullanılmamalı
55. Maske Giyildikten Sonra
Dikkat Edilmesi Gerekenler
• Tükrük veya sekresyonlarla ıslandığı zaman
değiştirilmeli
• Tekrar kullanılmamalı
• Ortak kullanılmamalı
Mikroorganizmalara karşı tam korumadığıMikroorganizmalara karşı tam korumadığı
unutulmamalı !!!!unutulmamalı !!!!
56. Maske
• Cerrahi maske
Kan ve vücut
sekresyonlarına
karşı korunmak
Hastayı korumak
(cerrahi, üst
solunum yolu
infeks.)
• N-95,99,100
maskeleri
Küçük partiküllere
(<5µ) maruziyet
58. Eldiven Giyerken Dikkat Edilmesi
Gerekenler
Eldivenler en son giyilmeli
Doğru tip ve boyutta eldiven seçilmeli
Eldiven giymeden önce eller yıkanmalı
veya el dezenfektanı ile ovalanmalı
60. Eldiven Giyildikten Sonra Dikkat
Edilmesi Gerekenler• Temizden kirliye doğru çalışılmalı
• Eldiven ile çalışırken kendine ve çevreye
kontamine temas sınırlanmalı (“touch
contamination”)
• Eldiven değişimi
• Eldivenleri tekrar kullanılmamalı !!!
61. 1 2 3
Eldiven Çıkarılırken Dikkat
Edilmesi Gerekenler
62. Eldiven Çıkarılırken DikkatEldiven Çıkarılırken Dikkat EdilmesiEdilmesi
GerekenlerGerekenler
Eldiven çıkartıldıktan sonra eller yıkanmalı
veya el dezenfektanı ile ovalanmalı
63. Serçe Masalından Empati
63
Göğsü kınalı serçe, gök gürlemesinden çok
korkar, “gök gürlediğinde kırk kantar
yağım eriyor” dermiş.
Bir gün birisi demiş ki; “Sen kendin beş
dirhem gelmezken nasıl oluyor da kırk
kantar yağın eriyor?”
Bunun üzerine serçe şöyle karşılık vermiş:
“Herkesin dirhemi de kantarı da kendine
göre”
Her insanın, hatta her canlının olaylara
kendine özgü bir bakış açısı vardır.
Dışarıdan bakarak bunu göremeyiz.
Kendimizi karşımızdakinin yerine koyup
olaylara onun gözüyle bakabilirsek onun
duygularını, düşüncelerini anlayabiliriz.
(Üstün Dökmen’den)