Cơ sở lý luận về dự án và quản lý dự án đầu tư trong doanh nghiệp.docx

Dịch vụ viết thuê đề tài – KB Zalo/Tele 0917.193.864 – luanvantrust.com
Kham thảo miễn phí – Kết bạn Zalo/Tele mình 0917.193.864
CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ DỰ ÁN VÀ QUẢN LÝ DỰ ÁN
ĐẦU TƯ TRONG DOANH NGHIỆP
1.1. Cơ sở lý luận chung về dự án và quản lý nhà nước đối với dự án
1.1.1. Khái niệm và đặc điểm của dự án
1.1.1.1. Khái niệm chung
a. Khái niệm Dự án
Trong những năm gần đây khái niệm "dự án" trở nên thân quen đối với
các nhà quản lý các cấp. Có rất nhiều hoạt động trong tổ chức, cơ quan, doanh
nghiệp được thực hiện theo hình thức dự án. Phương pháp quản lý dự án càng
trở nên quan trọng và nhận được sự chú ý ngày càng tăng trong xã hội. Điều
này một phần do tầm quan trọng của dự án trong việc thực hiện các kế hoạch
phát triển kinh tế, sản xuất kinh doanh và đời sống xã hội. Do vậy, cần thiết
phải xác định rõ quản lý dự án là gì, nội dung của quản lý dự án ra sao và nó
khác với các phương pháp quản lý khác thế nào. Hiện nay có nhiều cách định
nghĩa về dự án:
Tổ chức quốc tế về tiêu chuẩn hoá ISO, trong tiêu chuẩn ISO 9001: 2008
định nghĩa như sau; “Dự án là một quá trình đơn nhất, gồm một tập hợp các
hoạt động có phối hợp và được kiểm soát, có thời hạn bắt đầu và kết thúc, được
tiến hành để đạt được một mục tiêu phù hợp với các yêu cầu quy định, bao gồm
cả các ràng buộc về thời gian, chi phí và nguồn lực”.
Theo Trịnh Quốc Thắng (2007), dự án được định nghĩa như sau: “Dự án
là sự chi phí tiền và thời gian để thực hiện một kế hoạch nhằm mục đích cho ra
một sản phẩm duy nhất ”.
Theo Ben Obinero Uwakenh trường Đại học Cincinnati - Mỹ “Dự án là
sự nỗ lực tạm thời được tiến hành để tạo ra một sản phẩm hoặc dịch vụ duy
nhất”.
Nói tạm thời bởi nó có thời gian bắt đầu và kết thúc duy nhất vì các sản
phẩm, dịch vụ đều khác nhau.

13
Theo tác giả Bùi Mạnh Hùng (2006): “Dự án là tập hợp những đề xuất
để thực hiện một phần hay toàn bộ công việc, mục tiêu hoặc yêu cầu nào đó ”.
Từ những quan niệm khác nhau, có thể thống nhất khái niệm dự án như
sau: Dự án là một quá trình đơn nhất, gồm một tập hợp các hoạt động có phối
hợp và được kiểm soát, có thời hạn bắt đầu và kết thúc, được tiến hành để đạt
được một mục tiêu phù hợp với các yêu cầu quy định, bao gồm cả các ràng
buộc về thời gian, chi phí và nguồn lực.
b. Khái niệm dự án đầu tư
- Theo Luật Đầu tư 2005 định nghĩa: “Dự án đầu tư là tập hợp các đề
xuất bỏ vốn trung và dài hạn để tiến hành các hoạt động đầu tư trên địa bàn cụ
thể, trong khoảng thời gian xác định”.
+ Về mặt hình thức, DAĐT là một tập hồ sơ tài liệu trình bày một cách
chi tiết và có hệ thống các hoạt động, chi phí theo một kế hoạch để đạt được
những kết quả và thực hiện được những mục tiêu nhất định trong tương lai.
+ Về mặt nội dung, DAĐT là một tập hợp các hoạt động có liên quan với
nhau được kế hoạch hoá nhằm đạt được các mục tiêu đã định bằng việc tạo ra
các kết quả cụ thể trong một thời gian nhất định, thông qua việc sử dụng các
nguồn lực xác định.
+ Về mặt quản lý, DAĐT là một công cụ quản lý việc sử dụng vốn, vật
tư, lao động để tạo ra các kết quả tài chính, kinh tế - xã hội trong một thời
gian dài.
- Theo định nghĩa trong Luật Xây dựng: Dự án đầu tư xây dựng công
trình là tập hợp các đề xuất có liên quan đến việc bỏ vốn để xây dựng mới, mở
rộng hoặc cải tạo những công trình xây dựng nhằm mục đích phát triển, duy trì,
nâng cao chất lượng công trình hoặc sản phẩm, dịch vụ trong một thời hạn nhất
định. Dự án đầu tư xây dựng công trình bao gồm phần thuyết minh và phần
thiết kế cơ sở.

14
c. Dự án đầu tư xây dựng
Dự án đầu tư xây dựng là một loại công việc mang tính chất một lần,
cần có một lượng đầu tư nhất định, trải qua một loạt các trình tự.
Dự án đầu tư xây dựng có những đặc trưng cơ bản sau:
- Được cấu thành bởi một hoặc nhiều công trình thành phần có mối liên
hệ nội tại chịu sự quản lý thống nhất trong quá trình đầu tư xây dựng.
- Hoàn thành công trình là một mục tiêu đặc biệt trong điều kiện ràng
buộc nhất định về thời gian, về nguồn lực, về chất lượng, về chi phí đầu tư và
về hiệu quả đầu tư.
- Phải tuân theo trình tự đầu tư xây dựng cần thiết từ lúc đưa ra ý tưởng
đến khi công trình hoàn thành đưa vào sử dụng.
- Mọi công việc chỉ thực hiện một lần: đầu tư một lần, địa điểm xây
dựng cố định một lần, thiết kế và thi công đơn nhất.
1.1.1.2. Đặc điểm của dự án
Một là, dự án có mục đích, kết quả xác định: Tất các các dự án đều phả
có kết quả được xác định rõ. Kết quả này có thể là một toà nhà, một Nhà máy
hay là chiến thắng của một chiến dịch vận động tranh cử vào một vị trí chính
trị gia.
Hai là, dự án có chu kỳ phát triển riêng và có thời gian tồn tại hữu hạn:
Dự án là một sự sáng tạo. Giống như các thực thể sống, dự án cũng trải qua các
giai đoạn: hình thành, phát triển, có thời điểm bắt đầu và kết thúc...
Dự án không kéo dài mãi mãi. Khi dự án kết thúc, kết quả dự án được chuyển
giao cho bộ phận quản lý và nhóm quản trị dự án giải tán.
Ba là, sản phẩm của dự án mang tính chất đơn chiếc: Khác với quá trình
sản xuất liên tục và gián đoạn, kết quả của dự án không phải là sản phẩm sản
xuất hàng loạt, mà có tính khác biệt cao. Sản phẩm và dịch vụ do dự án đem lại
là duy nhất, hầu như không lặp lại.

15
Bổn là, dự án liên, quan đến nhiều bên, và có sự tương tác phức tạp giữa
các bộ phận quản lý chức năng với quản lý dự án: Dự án nào cũng có sự tham
gia của nhiều bên hữu quan như chủ đầu tư, người hưởng thụ dự án, các nhà tư
vấn, nhà thầu, các cơ quan quản lý Nhà nước.
Năm là, môi trường hoạt động "va chạm": Quan hệ giữa các dự án là
quan hệ chia nhau cùng một nguồn lực khan hiếm của xã hội. Dự án "cạnh
tranh" lẫn nhau và với các hoạt động tổ chức sản xuất khác về tiền vốn, nhân
lực, thiết bị... Do đó, môi trường quản lý dự án có nhiều quan hệ phức tạp nhưng
năng động.
Sáu là, tính bất định và độ rủi ro cao: Hầu hết các án đòi hỏi qui mô tiền
vốn, vật tư và lao động rất lớn để thực hiện trong một khoảng thời gian nhất
định. Mặt khác, thời gian đầu tư và vận hành kéo dài nên các dự án đầu tư phát
triển thường có độ rủi ro cao.
Bảy là, các dự án đều được tiến hành bở con người: Bất kỳ dự án nào
cũng do con người tiến và có sự tham gia của nhiều bên hữu quan như chủ đầu
tư, người hưởng thụ dự án, các nhà tư vấn, nhà thầu, các cơ quan quản lý Nhà
nước.
Tám là, được hoạch định, được thực hiện và được kiểm soát: Lịch trình
dự án luôn được xác định trước, luôn có thòi điểm bắt đầu, kết thúc dự án và
các mốc thời gian để theo dõi, đánh giá kết quả đạt được và hiệu quả trong triển
khai thực hiện dự án.
1.1.2. Quản lý dự án
1.1.2.1. Khái niệm về quản lý dự án
Từ những năm 50 trở lại đây, với sự phát triển như vũ bão của khoa học
kỹ thuật và kinh tế xã hội, các nước đều cố gắng nâng cao sức mạnh tổng hợp
của bản thân nhằm theo kịp cuộc cạnh tranh toàn cầu hóa. Chính trong tiến
trình này, các tập đoàn doanh nghiệp lớn hiện đại hóa không ngừng xây dựng
những dự án công trình có quy mô lớn, kỹ thuật cao, chất lượng tốt. Dự

16
án đã trở thành phần cơ bản trong cuộc sống xã hội. Cùng với xu thế mở rộng
quy mô dự án và sự không ngng nâng cao về trình độ khoa học công nghệ, các
nhà đầu tư dự án cũng yêu cầu ngày càng cao đối với chất lượng dự án.
Vì thế, quản lý dự án trở thành yếu tố quan trọng quyết định sự tồn tại
của dự án. Quản lý dự án là sự vận dụng lý luận, phương pháp, quan điểm có
tính hệ thống để tiến hành quản lý có hiệu quả toàn bộ công việc liên quan tới
dự án dưới sự ràng buộc về nguồn lực có hạn. Để thực hiện mục tiêu dự án, các
nhà đầu tư phải lên kế hoạch tổ chức, chỉ đạo, phối hợp, điều hành, khống chế
và định giá toàn bộ quá trình từ lúc bắt đầu đến lúc kết thúc dự án.
Theo tác giả Cao Hào Thi, “Quản lý dự án là một quá trình gồm các công
tác, nhiệm vụ có liên quan với nhau, được thực hiện nhằm đạt được mục tiêu đã
đề ra trong điều kiện ràng buộc về thỏi gian, nguồn lực và ngân sách ”.
Một cách tiếp cận khác:“Quản lý dự án là úng dụng kiến thức, kỹ năng,
công cụ và kỹ thuật vào các hoạt động dự án để thỏa mãn yêu cầu của dự án”.
Như vậy, có thể hiểu, quản lý dự án là một quá trình lập kế hoạch, điều
phối thời gian, nguồn lực và giám sát quá trĩnh phát triển của dự án nhằm đảm
bảo cho dự án hoàn thành đúng thời hạn, trong phạm vi ngân sách được duyệt
và đạt được các yêu cầu đã định về kỹ thuật, chất lượng của sản phẩm, dịch vụ,
bằng các phương pháp và điều kiện tốt nhất cho phép.
Mục tiêu cơ bản của quản lý dự án nói chung là hoàn thành các công việc
dự án đúng yêu cầu kỹ thuật và chất lượng, trong phạm vi ngân sách được duyệt
và theo đúng tiến độ thời gian cho phép. Ba yếu tố: Thời gian, nguồn lực (nguồn
nhân lực, chi phí...) và chất lượng có mối quan hệ chặt chẽ với nhau. Tầm quan
trọng của từng mục tiêu có thể khác nhau giữa các dự án, giữa các thời kỳ đối
với từng dự án, nhưng thông thường khó có thể đạt được hiệu quả cao cho cả
ba mục tiêu trong một dự án. Đánh đổi mục tiêu dự án là việc giảm hiệu quả
một mục tiêu nào đó để thực hiện tốt hom các mục tiêu còn lại trong ràng buộc
không gian và thời gian. Nếu công

17
việc dự án diễn ra đúng theo kế hoạch thì không phải đánh đổi mục tiêu. Tuy
nhiên, trong thực tế do nhiều nguyên nhân khách quan và chủ quan, công việc
của dự án thường có nhiều thay đổi nên đánh đổi là một kỹ năng quan trọng của
nhà quản lý dự án.
1.1.2.2. Chu trình về quản lý dự án
Quản lý dự án bao gồm ba giai đoạn chủ yếu. Đó là việc lập kế hoạch,
điều phối thực hiện mà nội dung chủ yếu là quản lý tiến độ thời gian, chi phí và
thực hiện giám sát các công việc dự án nhằm đạt được những mục tiêu xác định
(Từ Quang Phương, 2005).
Lập kế hoạch: Đây là giai đoạn xây dựng mục tiêu, xác định công việc,
dự tính nguồn lực cần thiết để thực hiện dự án và là quá trình phát triển một kế
hoạch hành động thống nhất, theo trình tự logic, có thể biểu diễn dưới dạng các
sơ đồ hệ thống hoặc theo các phương pháp lập kế hoạch truyền thống.
Điều phối thực hiện dự án: Đây là quá trình phân phối nguồn lực bao
gồm tiêu vốn, lao động, thiết bị và đặc biệt quan trọng là điều phối và quản lý
tiến độ thời gian. Giai đoạn này chi tiết hóa thời gian, lập lịch trình cho từng
công việc và toàn bộ dự án (khi nào bắt đầu, khi nào kết thúc), trên cơ sở đó,
bố trí tiền vốn, nhân lực và thiết bị phù hợp
Giám sát là quá trình theo dõi kiểm tra tiến trình dự án, phân tích tình
hình thực hiện, báo cáo hiện trạng, đề xuất biện pháp giải quyết những vướng
mắc trong quá trình thực hiện. Cùng với hoạt động giám sát, công tác đánh giá
dự án giữa kỳ và cuối kỳ cũng được thực hiện nhằm tổng kết rút kinh nghiệm,
kiến nghị các pha sau của dự án.
1.1.2.3. Vai trò của công tác quản lý dự án
Vai trò ra quyết định: Quản lý dự án đầu tư là một quá trình ra quyết định
có tính hệ thống. Việc đưa ra quyết định ngay từ đầu có ảnh hưởng quan trọng
đến giai đoạn thiết kế, giai đoạn thi công cũng như sự vận hành sau khi dự án
đã được hoàn thành.

18
Vai trò lập kế hoạch: Vai trò này đưa toàn bộ quá trình, hệ thống mục tiêu,
và toàn bộ hoạt động của dự án vào quỹ đạo kế hoạch, dùng hệ thống kế hoạch ở
trạng thái động để điều hành, khống chế toàn bộ dự án. Sự điều hành hoạt động
công trình là sự thực hiện theo trình tự mục tiêu dự định. Nhờ vai trò lập kế hoạch
mà mọi công việc của dự án đều có thể dự kiến và khống chế được.
Vai trò tổ chức: Vai trò tổ chức ở đây có nghĩa là thông qua việc xây
dựng một tổ chức dưới sự lãnh đạo của giám đốc dự án để đảm bảo dự án được
thực hiện theo hệ thống, xác định chức trách và trao quyền cho hệ thống đó,
thực hiện chế độ hợp đồng, hoàn thiện chế độ quy định để hệ thống đó có thể
vận hành một cách hiệu quả đảm bảo cho mục tiêu của dự án được thực hiện
theo kế hoạch.
Vai trò điều hành: Quá trình quản lý dự án là sự phối hợp của rất nhiều
các bộ phận có mối quan hệ mâu thuẫn và phức tạp. Do đó, nếu xử lý không tốt
các mối quan hệ này sẽ tạo ra những trở ngại trong việc phối hợp hoạt động
giữa các bộ phận, ảnh hưởng đến mục tiêu hoạt động của dự án. Vì vậy, phải
thông qua vai trò điều hành của quản lý dự án để tiến hành kết nối, khắc phục
trở ngại, đảm bảo cho hệ thống có thể vận hành một cách bình thường.
Vai trò khống chế: Vai trò khống chế đảm bảo cho việc thực hiện mục
tiêu chính của các dự án đầu tư. Bởi vì, các dự án đầu tư đôi khi có thể rời xa
mục tiêu dự định, phải lựa chọn phương pháp quản lý khoa học để đảm bảo
mục tiêu được thực hiện.
1.1.3. Quản lý nhà nước đối với dự án
1.1.3.1. Khái niệm quản lý nhà nước đối với dự án đầu tư
Quản lý là sự tác động có mục đích của chủ thể vào các đối tượng quản
lý nhằm đạt được mục tiêu quản lý đã đề ra.
Quản lý nhà nước đối với dự án đầu tư là quá trình quản lý bao gồm việc
thiết lập mạng công việc, xác định thời gian thực hiện từng công việc cũng như
toàn bộ dự án, quản lý tiến trình thực hiện các công việc dự án và

19
các thủ tục cần thiết để lập dự án trên cơ sở các nguồn lực cho phép và những
yêu cầu về chất lượng đã định. Mục đích của công tác này là làm sao để dự án
hoàn thành đúng theo trình tự, thời hạn trong phạm vi ngân sách và nguồn lực
cho phép, đáp ứng những yêu cầu đã định về chất lượng, đúng theo quy định
của nhà nước về công tác đầu tư xây dựng dự án.
1.1.3.2. Mục tiêu của quản lý nhà nước đối với dự án
+ Mục tiêu chung của quản lý nhà nước đối với dự án
Theo thời gian, các mục tiêu của quản lý nhà nước đối với dự án cũng
tăng lên để phù hợp với sự tăng trưởng của xã hội, từ tam giác mục tiêu đã phát
triển thành tứ giác, ngũ giác, lục giác và tương lai có thể có thêm các đỉnh mục
tiêu khác.
Tam giác (Ba) mục tiêu trong quản lý nhà nước đối với dự án là chất
lượng công việc, thời gian (tiến độ) và giá thành (chi phí).
Tứ giác (Bốn) mục tiêu trong quản lý nhà nước đối với dự án là chất
lượng, thời gian, an toàn lao động và giá thành.
Ngũ giác (Năm) mục tiêu trong quản lý nhà nước đối với dự án là chất
lượng, thời gian, an toàn lao động, giá thành, môi trường.
Lục giác (Sáu) mục tiêu trong quản lý nhà nước đối với dự án là chất
lượng, thời gian, an toàn lao động, giá thành, môi trường và rủi ro.
+ Mục tiêu cơ bản của quản lý nhà nước đối với dự án
Mục tiêu cơ bản của quản lý nhà nước đối với dự án nói chung là hoàn
thành các công việc của dự án theo đúng yêu cầu kỹ thuật và chất lượng, đảm
bảo dự án đạt được hiệu quả và không vi phạm các quy định của nhà nước về
đầu tư xây dựng dự án.
1.1.4. Nội dung quản lý nhà nước đối với dự án
1.1.4.1. Sự cần thiết phải có sự quản lý của nhà nước về dự án đầu tư
+ Đối với các dự án dân lập
Đầu ra của các dự án là sản phẩm, dịch vụ và chất thải các loại.Với đầu
ra là chất thải, rất có hại cho sức khoẻ của cộng đồng, nhà nước không thể bỏ

20
qua. Ngay cả những sản phẩm hoặc dịch vụ được tạo ra từ dự án cũng không
đương nhiên là có lợi cho cộng đồng mà vẫn có thể có hại. Vì vậy, nhà nước
phải quản lí dự án dân lập để ngăn ngừa các ảnh hưởng tiêu cực của đầu ra do
dự án gây nên.
Đầu vào của dự án là các yếu tố mà sự hoạt động dự án sẽ sử dụng: tài
nguyên, lao động, máy móc, thiết bị. Việc sử dụng các đầu vào đó của dự án sẽ
ảnh hưởng đến cộng đồng về nhiều mặt. Vì vậy, nhà nước cần phải quản lý các
dự án dân lập để cân đối các nguồn lực trong nền kinh tế, tránh rối loạn, thừa
thiếu trong nền kinh tế.
Các đặc tính của mỗi công trình do dự án tạo ra, chỉ tiêu kiến trúc, kết
cấu, địa điểm phân bố… có ý nghĩa chính trị, kinh tế, xã hội, quốc phòng, an
ninh… rất sâu sắc. Vì vậy, nhà nước củng phải quản lí các dự án dân lập trên
các mặt quy hoạch, xây dựng …
Nhà nước quản lí dự án dân lập để ngăn ngừa các hiện tượng áp bức, bóc
lột, bất công xảy ra trong lòng dự án tư nhân.
+ Đối với dự án quốc gia
Dự án nhà nước là những dự án sử dụng vốn nhà nước bỏ ra hoặc coi
như nhà nước bỏ ra. Chính vì thế, mọi dự án quốc gia đều có một ban quản lý
dự án kèm theo. Các ban này có thể là lâm thời tồn tại cùng dự án nếu là dự án
lớn, quan trọng, kéo dài nhiều năm. Ban này cũng có thể thường nhiệm tồn tại
ngay cả khi không có dự án nào hoặc cùng lúc quản lý nhiều dự án. Nhưng sự
quản lý của các ban quản lý dự án chưa phải là tất cả sự quản lý của nhà nước
đối với dự án quốc gia mà các ban quản lý này vẫn phải chịu sự quản lý của
nhà nước bởi hai lý do sau:
Ban quản lý dự án chỉ chuyên quản với tư cách là chủ đầu tư. Họ là người
đại diện cho nhà nước về mặt vốn đầu tư, có sứ mạng làm cho vốn đó sớm biến
thành mục tiêu đầu tư. Cho nên các ảnh hưởng khác của dự án không được họ
quan tâm hoặc không có trách nhiệm và không đủ khả năng quan tâm. Do đó,

21
nếu không có sự quản lý của nhà nước với các ban quản lý này thì các dự án
quốc gia trong khi đeo đuổi các mục đích chuyên ngành có thể làm tổn hại đến
quốc gia ở các mặt họ không lường hết được hoặc không quan tâm.
Bản thân các ban quản lý dự án cũng không thực hiện trọn vẹn trong
trách nhiệm đại diện sở hữu vốn. Từ đó, sử dụng vốn sai mục đích, kém hiệu
quả, thậm chí chiếm công vi tư.
1.1.4.2. Nội dung quản lý dự án đầu tư
a. Nội dung quản lý đối với các công tác chuẩn bị thực hiện dự án
Quản lý trình tự và thủ tục lập dự án đầu tư là cơ sở để giám sát chi
phí cũng như các nguồn lực khác cần cho công việc dự án. Trong môi trường
dự án, chức năng quản lý trình tự và thủ tục lập dự án đầu tư quan trọng hơn
trong môi trường hoạt động kinh doanh thông thường vì nhu cầu kết hợp phức
tạp và thường xuyên liên tục giữa các công việc của từng khâu trong lập dự án,
đặc biệt trong trường hợp dự án phải đáp ứng một trình tự theo quy định của
nhà nước.
Khi tiến hành quản lý trình tự dự án đầu tư, cần phải xem xét trên các
công việc chủ yếu theo trình tự sau đây:
- Tư vấn lập Báo cáo dự án đầu tư xây dựng công trình sau đó tiến hành
lập báo cáo
- Trình lên các cấp thẩm định và xin phê duyệt
- Công tác giải phóng mặt bằng
- Công tác xây lắp, mua sắm lắp đặt vật tư thiết bị
- Giám sát các nhà thầu thi công xây lắp
Trong công tác quản lý lập dự án đầu tư, hầu hết có sự phân chia công
việc cụ thể rõ ràng, phù hợp với chức năng nhiệm vụ của từng phòng, ban, các
nhiệm vụ chính thường phải triển khai trong công tác này là:
- Nhiệm vụ thiết kế, bóc tác dự toán
- Nhiệm vụ lập kế hoạch tài chính và chuẩn bị nguồn vốn.
- Nhiệm vụ lập kế hoạch vật tư, thiết bị

22
b. Nội dung quản lý nhà nước đối với việc lựa chọn nhà thầu xây dựng
Trong chu trình các bước thực hiện quản lý dự án, công tác quản lý lựa
chọn nhà thầu trong hoạt động xây dựng có ý nghĩa rất quan trọng. Vì quá trình
thực hiện các dự án xây dựng luôn tiềm ẩn và nảy sinh nhiều yếu tố rủi ro cả
trong kỹ thuật lẫn tài chính có thể làm sai lệch tiến độ dự án. Vì vậy, biện pháp
cơ bản để rút ngắn thời gian thực hiện các dự án chính là khả năng phối hợp tốt
giữa những con người cụ thể với toàn bộ các công việc của dự án ngay từ thời
điểm đầu tiên đến khi kết thúc công trình. Do đó, các nhà thầu được lựa chọn
nếu đạt được các tiêu chuẩn yêu cầu cả về trình độ, năng lực lẫn khả năng tổ
chức, sẽ là một trong các yếu tố căn bản giúp đẩy nhanh tiến dự án mà vẫn đảm
bảo chất lượng công trình xây dựng. Chính lí do này khiến việc quản lý lựa
chọn nhà thầu là hết sức cần thiết cho các công trình xây dựng. Chính lí do này
khiến việc quản lý lựa chọn nhà thầu là hết sức cần thiết cho các công trình xây
dựng.
Công tác quản lý lựa chọn nhà thầu phải đảm bảo các yêu cầu sau:
- Đáp ứng được hiệu quả của dự án đầu tư xây dựng công trình.
- Chọn được nhà thầu có đủ điều kiện năng lực hoạt động xây dựng,
năng lực hành nghề xây dựng phù hợp, có giá dự thầu hợp lý.
- Khách quan, công khai, công bằng, minh bạch.
- Nhà thầu không sử dụng một tốp thợ để làm một công trình từ đầu đến
cuối mà phải sử dụng các đội, tổ chuyên môn hóa cao đặc biệt ở những bộ phận
đòi hỏi trình độ kỹ thuật cao.
- Phải có các thiết bị hỗ trợ công tác định vị mặt bằng, mặt đứng một
cách chính xác nhất.
c. Nội dung quản lý nhà nước đối với hoạt động thi công xây dựng
công trình
Sau khi đơn vị mời thầu và đơn vị thi công ký kết được hợp đồng bao
thầu công trình và chính thức xác lập quan hệ giao dịch thì sẽ tiến hành chuẩn
bị những điều kiện cơ bản để khởi công và thi công dự án sao cho đảm bảo dự

23
án được thực hiện liên tục mà không bị gián đoạn. Để công trình xây dựng hoàn
thành đúng tiến độ và đáp ứng đầy đủ yêu cầu chất lượng phục vụ công tác
nghiệm thu thì công tác quản lý thi công xây dựng là vô cùng cần thiết.
Theo Giáo trình “Lập dự án đầu tư” của tác giả Nguyễn Thị Bạch Nguyệt
(2015), quản lý công tác thi công xây dựng bao gồm những nội dung sau:
- Quản lý tiến độ thi công xây dựng
- Quản lý khối lượng thi công xây dựng
- Quản lý an toàn trong thi công xây dựng công trình
- Quản lý vệ sinh môi trường trong thi công xây dựng
d. Nội dung quản lý nhà nước đối với chi phí đầu tư dự án
- Quản lý chi phí đầu tư xây dựng công trình phải bảo đảm mục tiêu,
hiệu quả dự án đầu tư xây dựng công trình và phù hợp với cơ chế thị trường,
đúng quy định của nhà nước.
- Quản lý chi phí theo từng công trình, phù hợp với các giai đoạn đầu tư
xây dựng công trình, các bước thiết kế, loại nguồn vốn và các quy định của Nhà
nước.
- Tổng mức đầu tư, dự toán xây dựng công trình phải được dự tính theo
đúng phương pháp, đủ các khoản mục chi phí theo quy định và phù hợp với độ
dài thời gian xây dựng công trình. Tổng mức đầu tư là chi phí tối đã mà chủ
đầu tư được phép sử dụng để đầu tư xây dựng công trình.
- Nhà nước thực hiện chức năng quản lý chi phí thông qua việc ban
hành, hướng dẫn và kiểm tra việc thực hiện các quy định về quản lý chi phí.
- Chủ đầu tư xây dựng công trình chịu trách nhiệm toàn diện về việc
quản lý chi phí từ giai đoạn chuẩn bị đầu tư đến khi kết thúc xây dựng đưa công
trình vào khai thác, sử dụng.
- Tổng mức đầu tư xây dựng công trình là chi phí dự tính của dự án, là
cơ sở để lập kế hoạch và quản lý vốn khi thực hiện đầu tư xây dựng công trình.
Tổng mức đầu tư bao gồm: Chi phí xây dựng, chi phí thiết bị, chi phí bồi
thường, hỗ trợ và tái định cư, chi phí quản lý dự án, chi phí tư vấn đầu tư xây
dựng, chi phí khác và chi phí dự phòng.

24
- Tổng mức đầu tư xây dựng công trình được xác định theo thiết kế cơ
sở, trong đó chi phí xây dựng được tính theo khối lượng chủ yếu từ thiết kế cơ
sở, các khối lượng khác dự tính và giá xây dựng phù hợp với thị trường, chi phí
thiết bị được tính theo số lượng, chủng loại thiết bị phù hợp với thiết kế công
nghệ, giá thiết bị trên thị trường và yếu tốt khác (nếu có), chi phí bồi thường,
hỗ trợ và tái định cư được tính theo khối lượng phải bồi thường hỗ trợ, tái định
cư của dự án và các chế độ của nhà nước có liên quan, chi phí quản lý dự án,
chi phí tư vấn đầu tư xây dựng và chi phí khác được xác định bằng các lập dự
toán hoặc tạm tính theo tỷ lệ phần trăm (%) trên tổng chi phí xây dựng và chi
phí thiết bị; chi phí dự phòng cho khối lượng công việc phát sinh được tính
bằng tỷ lệ phần trăm (%) trên tổng các chi phí; chi phí dự phòng cho yếu tố
trượt giá được tính trên cơ sở độ dài thời gian xây dựng công trình và chỉ số giá
xây dựng hàng năm phù hợp với loại công trình xây dựng có tính đến các khả
năng biến động giá trong nước và quốc tế.
e. Nội dung quản lý nhà nước đối với các công tác kết thúc dự án
Sau khi thanh toán một phần giá trị hợp đồng nhà thầu thi công sẽ tiếp
tục thi công hoàn thiện công trình. Công trình được hoàn thiện cũng là lúc chủ
đầu tư tiến hành thực hiện quyết toán công trình. Giai đoạn này rất nhiều công
việc phải thực hiện như tiến hành nghiệm thu, bàn giao công trình, hoàn thiện
hồ sơ thanh toán… đối với những phần phát sinh so với thiết kế nhà thầu sẽ xây
dựng đơn giá dự toán và chủ đầu tư sẽ kiểm tra lại sau đó giảm trừ những đơn
giá bất hợp lý, đồng thời chủ đầu tư cũng tiến hành hướng dẫn nhà thầu lập hồ
sơ phê duyệt thanh toán, phê duyệt đơn giá dự toán phát sinh. Sau khi tất cả các
hồ sơ được hoàn thành và có giấy đề nghị thanh toán của nhà thầu, phòng tài
chính kế toán sẽ thực hiện hoàn thiện hồ sơ. Để đảm bảo an toàn cho nguồn vốn
đầu tư, giá trị thanh toán cuối cùng sẽ không cao hơn 95% giá trị hợp đồng ký
kết và 5% giá trị còn lại của chủ đầu tư sẽ giữ lại để bảo hành công trình. Thông
thường giá trị bảo hành có hiệu lực trong vòng 01 năm. Hồ sơ quyết toán được
quyết toán và sau đó chuyển tiền thanh toán cho nhà thầu.

25
f. Nội dung quản lý nhà nước đối với các nội dung khác có liên quan.
- Quản lý nguồn nhân lực tham gia dự án: Quá trình cơ bản của quản lý
nguồn nhân lực gồm:
Quá trình hoạch định (lập kế hoạch) nhằm bảo đảm về số lượng và chất
lượng nguồn nhân lực.
Quá trình sử dụng có hiệu quả nguồn nhân lực là quá trình kết hợp sức lao
động với tư liệu lao động và đối tượng lao động. Sử dụng nguồn nhân lực có hiệu
quả vừa giúp tăng năng suất lao động, vừa tạo lợi thế ổn định trong tổ chức.
Quá trình kiểm tra, đánh giá nguồn nhân lực tham gia dự án đầu tư xây
dựng công trình là tổ chức đánh giá kiểm tra công việc, kết quả thực hiện công
việc của các cá nhân, tổ chúc và xem xét đánh giá lợi ích của họ đối với việc
tham gia dự án.
* Tăng cường quản lý nhà nước đối với dự án đầu tư là gia tăng sự kiểm
tra, giám sát của các cấp quản lý Nhà nước đối với các nội dung của dự án đầu
tư như:
+ Kiểm tra sự phù hợp về quy hoạch của dự án: Nhà nước thường đưa ra
các kế hoạch xây dựng, phát triển cụ thể đối với mỗi ngành nghề, địa phương trong
một giai đoạn nhất định nhăm phát triển một cách toàn diện và đồng đều do đó,
các dự án đầu tư cần được đảm bảo phù hợp với quy hoạch phát triển tổng thể của
địa phương, của ngành. Việc kiểm tra này phải được thực hiện ngay từ khi cấp
phép xây dựng dự án, trong quá trình xây dựng dự án và cả khi
vận hành dự án để đảm bảo không phát sinh những hoạt động ngoài quy hoạch.
+ Kiểm tra, giám sát sự phù hợp về các thiết kế của dự án: Đối với các
nội dung công việc quan trọng như điện, nước, môi trường và một số công việc
chuyên môn khác, Nhà nước đã ban hành các tiêu chuẩn xây dựng, các yêu cầu,
quy định cụ thể để đảm bảo an toàn, hiệu quả, tránh các hậu quả đáng tiếc cả ở
tầm vi mô và vĩ mô. Khi lập dự án đầu tư, các công việc này phải được thực
hiện đúng theo quy định của pháp luật, hướng dẫn của Nhà

26
nước. Do đó, việc quản lý nhà nước đối các công tác này cũng phải được thực
hiện đầy đủ từ khi thiết kế dự án, đến công đoạn thi công theo thiết kế và quá
trình đưa vào hoạt động không thay đổi thiết kế.
+ Kiểm tra, giám sát việc thực hiện dự án theo quy trình xây dựng cơ bản:
Nhà nước đã ban hành các văn bản (Nghị định, thông tư) hướng dẫn cụ thể về quy
trình xây dựng cơ bản, theo đó các dự án đầu tư có sử dụng nguồn vốn từ ngân
sách (một phần hoặc toàn phần) đều phải thực hiện đúng theo quy trình
này. Ngoài ra, các dự án đầu tư khác cũng nên tham khảo, thực hiện theo quy trình
này để đảm bảo sự đầy đủ, đúng đắn về mặt pháp lý trong quá trình đầu tư xây
dựng dự án. Công tác này cũng nên được thường xuyên giám sát, kiểm tra của các
cấp cơ quan Nhà nước để đảm bảo việc thực hiện đúng của Chủ đầu tư.
+ Kiểm tra, giám sát các khoản mục chi phí, thuế, phí của dự án: Chi phí
đầu tư dự án luôn cần được kiểm tra, kiểm soát để hạn chế phát sinh gây lãng
phí, ảnh hưởng đến hiệu quả của dự án. Các khoản thuế, phí theo quy
định của Nhà nước cũng được tính toán, xác định trên cơ sở các khoản mục phí
này. Do đó, việc kiểm tra giám sát của Nhà nước đối với các khoản mục chi
phí, thuế, phí không chỉ cần thiết đối với các dự án từ nguồn vốn ngân sách mà
cả các dự án ngoài ngân sách.
1.1.4.3. Phương pháp quản lý của nhà nước về dự án đầu tư
Phương pháp kinh tế: Là chủ thể quản lý chỉ tác động gián tiếp vào đối
tượng quản lý nhằm tạo ra một cơ chế hướng dẫn đối tượng quản lý hoạt động
mà không cần có sự tham gia trực tiếp của phương pháp hành chính và cơ quan
hành chính (Đỗ Đình Đức và Bùi Mạnh Hùng, 2012).
Phương pháp hành chính: Là phương pháp tác động của cơ quan quản lý
lên đối tượng quản lý thông qua những quyết định trực tiếp, dứt khoát mang
tính pháp lệnh cao. Tính bắt buộc của phương pháp hành chính đòi hỏi mọi
quyết định hành chính phải có luận cứ khoa học. Việc sử dụng các phương pháp
này không phải là ý muốn chủ quan của người này hay người

27
khác. Các phương pháp này chỉ phát huy tác dụng khi đã xác định được đầy đủ
và chính xác quyền hạn, trách nhiệm của mỗi thành viên mỗi cấp trong hệ thống
quản lý.
Phương pháp giáo dục: Giáo dục về thái độ lao động, ý thức kỷ luật, tinh
thần trách nhiệm, khuyến khích phát huy sáng kiến, thực hiện các biện pháp kích
thích sự say mê hăng hái lao động, giáo dục về tâm lý tình cảm lao động, về giữ
gìn uy tín. Các vấn đề này đặc biệt quan trọng trong lĩnh vực đầu tư do những đặc
điểm của hoạt động đầu tư (lao động vất vả, khó khăn, di động, căng thẳng, nguy
hiểm... luôn đòi hỏi tính tự giác trong lao động cao để đảm bảo chất lượng công
trình tránh tình trạng phá đi làm lại gây thất thoát lãng phí,...)
Phương pháp kết hợp: Vận dụng tổng hợp các phương pháp quản lý trên
đây trong quản lý dự án đầu tư xây dựng. Việc áp dụng phương pháp tổng hợp sẽ
cho phép nâng cao hiệu quả của quản lý trong quản lý dự án đầu tư.
1.2. Những yếu tố ảnh hưởng tới dự án và công tác quản lý nhà nước đối
với dự án
1.2.1. Những yếu tố khách quan
Quản lý dự án thường bị chi phối bởi nhiều nhân tố khách quan, các dự
án thường có tuổi thọ dài nên rủi ro mà các nhân tố khách quan mang lại là rất
khó dự báo và có biện pháp phòng tránh, đó là những nhân tố bên ngoài dự án
như: tình hình kinh tế, chính trị, các cơ chế chính sách, pháp luật của nhà nước...
mà các nhân tố này luôn luôn thay đổi và nằm ngoài tầm kiểm soát của nhà thầu
và chủ dự án.
1.2.1.1. Tình hình kinh tế - xã hội
Môi trường kinh tế nước ta hiện nay cũng là một trong những nhân tố
khách quan tác động vào dự án và làm ảnh hưởng đến chất lượng công tác quản
lý dự án. Nền kinh tế của một quốc gia phát triển thiếu đồng bộ và không ổn
định sẽ dẫn đến những hạn chế trong việc cung cấp thông tin chính xác để phục
vụ cho công tác quản lý dự án. Đồng thời những định hướng,

28
chính sách, chiến lược phát triển kinh tế- xã hội theo vùng, lãnh thổ, ngành chưa
được xây dựng cụ thể, đồng bộ và ổn định cũng là yếu tố gây khó khăn trong
quản lý dự án. Nhiều yếu tố nằm ngoài tầm dự báo của nhà thầu hay chủ đầu tư
như: thiên tai, tình hình phát triển, lạm phát... làm cho ban quản lý dự án không
thể thực hiện quản lý dự án theo đúng trình tự, dẫn đến dự án bị chậm tiến độ
so với kế hoạch.
Một số nhân tố kinh tế có thể ảnh hưởng đến khía cạnh tổ chức, quản lý
và nhân sự của một dự án. Trình độ phát triển kinh tế, quan hệ sở hữu có ảnh
hưởng trực tiếp đến khía cạnh tổ chức của một dự án. Do hạn chế về trình độ
phát triển, năng lực quản lý của các chủ đầu tư tại các khu vực kém phát triển
sẽ hạn chế áp dụng các mô hình và công cụ quản lý tiên tiến. Quyền sở hữu tài
sản và vốn trong hầu hết các trường hợp đều có thể ảnh hưởng đến mô hình
quản lý điều hành cụ thể của một dự án đầu tư. Bên cạnh đó, sự tác động của
các biến số kinh tế vĩ mô (tăng trưởng, lạm phát, thất nghiệp) trong chừng mực
nhất định có thể ảnh hưởng đến cơ cấu tổ chức và quản lý. Các nhân tố này có
thể xảy ra trong phạm vị một quốc gia hoặc trên phạm vi toàn cầu.
1.2.1.2. Môi trường pháp lý và các chính sách kinh tế vĩ mô
Là yếu tố quyết định đến quá trình quản lý dự án cũng như chất lượng
của công tác quản lý dự án. Với một quốc gia đang phát triển và còn nhiều bất
cập trong pháp luật như Việt Nam thì môi trường pháp lý còn rất nhiều điểm
yếu kém. Các thủ tục pháp lý rườm rà, các luật định còn lỏng lẻo, tính minh
bạch pháp lý thấp... Trong những năm trở lại đây, pháp luật cũng được sửa đổi
nhiều làm hệ thống pháp luật trở lên chặt chẽ hơn và tính thông thoáng cao hơn,
tuy nhiên những bất cập vẫn còn tồn tại và làm ảnh hưởng xấu đến nền kinh tế
nói chung cũng như công tác quản lý dự án nói riêng. Những khiếm khuyết
trong tính hợp lý, đồng bộ và hiệu lực của các văn bản pháp lí của Nhà nước
đều tác động xấu đến quản lý dự án đầu tư (cũng như kết quả hoạt động của dự
án).

29
Mọi hoạt động kinh tế nói chung và hoạt động đầu tư nói riêng ngoài việc
chịu tác động của quy luật kinh tế thị trường cần tuân thủ luật pháp và hoạt
động trong khuôn khổ luật pháp. Đối với doanh nghiệp, mỗi dự án đầu tư hoạt
động trong môi trường kinh tế của một quốc gia cần tuân thủ những quy định
của hệ thống luật pháp nước đó. Đối với Việt Nam, các doanh nghiệp và dự án
vận hành trong nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa thì những
đặc trưng của hệ thống luật pháp xã hội chủ nghĩa sẽ ảnh hưởng đến những
hành vi cụ thể về tổ chức, quản lý của các doanh nghiệp và dự án đó.
Đối với một dự án cụ thể hoạt động trong một ngành, một lĩnh vực nhất
định, trước hết về phương diện tổ chức, quản lý, nhà đầu tư cần phải nghiên cứu,
xem xét hệ thống pháp luật hiện hành của nhà nước, các quy định riêng của từng
ngành, từng địa phương trong mối quan hệ ràng buộc về mặt tổ chức, sản xuất, lao
động, bảo vệ môi trường, quan hệ sinh hoạt xã hội cũng như những mặt thuận lợi
và trở ngại cho việc huy động các nguồn lực của dự án ở hiện tại và trong tương
lai. Thoát ly nhân tố luật pháp hoặc không dự kiến đầy đủ các yếu tố luật pháp
trong quá trình lập dự án sẽ mang lại những hậu quả không nhỏ trong quá trình tổ
chức, điều hành bộ máy quản lý dự án sau này.
1.2.2. Những yếu tố chủ quan
1.2.2.1. Yếu tố con người (cán bộ quản lý dự án)
Con người đóng vai trò quan trọng mang tính chất quyết định tới công
tác quản lý dự án đầu tư. Chất lượng của công tác quản lý dự án đầu tư là kết
quả của quá trình đánh giá dự án, quản lý dự án về nhiều mặt theo nhận định
chủ quan của con người bởi vì con người là chủ thể trực tiếp tổ chức và thực
hiện quản lý dự án theo phương pháp và kĩ thuật của mình. Mọi yếu tố khác sẽ
không có ý nghĩa nếu như cán bộ quản lý dự án không đủ trình độ và phương
pháp làm việc khoa học nghiêm túc, sai lầm của cán bộ trong công tác quản lý
dự án dù vô tình hay cố ý đều dẫn tới những hậu quả nghiêm trọng ảnh hưởng
tới nhiều mặt của dự án, đặc biệt là ảnh hưởng tới những nhà thầu thi công trong
công tác quyết toán công trình.

30
Quản lý dự án là một công việc hết sức phức tạp, tinh vi nó không chỉ
quản lý các dự án theo các trình tự nhất định và các công việc cụ thể, nó còn
đòi hỏi cán bộ quản lý phải hội tụ được các yếu tố: kiến thức, kinh nghiệm,
năng lực và phẩm chất đạo đức. Kiến thức đó là sự am hiểu chuyên sâu về
nghiệp vụ chuyên môn và sự hiểu biết sâu rộng về các lĩnh vực trong đời sống
khoa học- kinh tế-xã hội. Kinh nghiệm của cán bộ cũng có ảnh hưởng rất lớn
tới quá trình quản lý dự án, những tiếp xúc trong hoạt động thực tiễn như tiếp
xúc với nhà thầu thi công, đội ngũ tư vấn giám sát và các bên liên quan...sẽ giúp
cho công tác quản lý dự án đầu tư chính xác và đạt hiệu quả hơn. Năng lực là
khả năng nắm bắt và xử lý công việc trên cơ sở kiến thức kinh nghiệm. Ngoài
3 yếu tố trên, cán bộ quản lý phải có tính kỷ luật cao, phẩm chất đạo đức, lòng
say mê và khả năng nhạy cảm trong công việc. Nếu cán bộ quản lý dự án không
có phẩm chất đạo đức tốt sẽ ảnh hưởng xấu đến quan hệ giữa chủ đầu tư và nhà
thầu thi công làm mất uy tín của chủ đầu tư. Sự hội tụ các yếu tố trên sẽ là cơ
sở tiền đề cho những quyết định đúng đắn của cán bộ quán lý dự án, từ đó giúp
b an quản lý dự án thực hiện công tác quản lý đạt hiệu quả cao do rút ngắn thời
gian thực hiện các thủ tục hành chính phát sinh.
Trong xu thế phát triển như hiện nay, dự án đầu tư không chỉ giới hạn
trong phạm vi của các doanh nghiệp trong nước mà nó có sự liên doanh liên kết
với các đối tác nước ngoài thì vấn đề nâng cao trình độ của cán bộ quản lý dự
án là cấp bách và phải được ưu tiên
1.2.2.2. Thông tin, tài liệu thu thập phục vụ cho quá trình quản lý dự án Trong
thời đại bùng nổ thông tin như hiện nay, việc thu thập những
thông tin về nhà thầu thi công, tình hình thi công trên công trường của các nhà
thầu, các thông tin liên quan đến chất lượng công trình hoàn thành.... để phục
cho công tác quản lý dự án không phải là vấn đề khó khăn mà làm sao để các
nguồn thông tin thu thập được phải đảm bảo đầy đủ, chính xác và kịp thời. Việc
lấy tài liệu, thông tin ở đâu với số lượng bao nhiêu phải được cân nhắc

31
tính toán thận trọng trước khi tiến hành phân tích để đưa ra các quyết định quản
lý dự án. Thông tin mà Ban quản lý dự án có thể thu thập từ rất nhiều nguồn
khác nhau:
Từ nhà thầu thi công trên công trường: Ban quản lý dự án căn cứ vào hồ
sơ năng lực của nhà thầu gửi đến, trực tiếp trao đổi tình hình cụ thể, phát sinh
với các nhà thầu. Trong đó, nguồn thông tin từ hồ sơ nhà thầu là nguồn thông
tin cơ bản nhất.
Từ những hồ sơ về xuất xứ nguyên vật liệu, tài liệu chứng minh nguồn
gốc vật liệu dùng cho dự án, ban quản lý dự án có thể đánh giá được vật liệu
đạt chất lượng, đúng xuất xứ hay không so với hồ sơ đề xuất của nhà thầu. Từ
đó đưa ra những biện pháp thích hợp để xử lý đối với công tác nghiệm thu công
trình.
Ngoài ra, bên cạnh việc có được các nguồn thông tin đầy đủ, chính xác
và kịp thời thì việc lựa chọn phương pháp xử lý, lưu trữ và sử dụng các thông
tin đó đúng mục đích cũng cần được quan tâm trong công tác quản lý dự án.
Như vậy, thông tin có vai trò rất quan trọng trong quá trình quản lý dự án, xong
để có thể thu thập, xử lý, lưu trữ thông tin một cách có hiệu quả cần phải có các
trang thiết bị và các phần mềm hỗ trợ.
1.2.2.3. Hệ thống trang thiết bị phục vụ cho quá trình quản lý dự án
Việc phát triển mạnh mẽ của công nghệ thông tin như hiện nay đã tạo
điều kiện cho Ban quản lý dự án ngày càng hoàn thiện hệ thống thông tin phục
vụ đắc lực cho công tác chuyên môn của mình. Bằng hệ thống máy tính hiện
đại và các phần mềm chuyên dụng, công tác quản lý dự án diễn ra thuận lợi hơn
với việc tính toán các chi phí dự toán và phát sinh cho dự án nhanh chóng, chính
xác chỉ trong tích tắc rút ngắn thời gian quyết toán hồ sơ dự án phục vụ công
tác quản lý dự án. Chỉ trong thời gian ngắn máy tính có thể xử lý lưu trữ được
một khối lượng thông tin khổng lồ, với khả năng nối mạng như hiện nay thì
việc truy cập để tìm kiếm những thông tin cần thiết phục vụ

32
cho quản lý dự án là rất đơn giản và nhanh chóng giúp cho Ban quản lý dự án
tiết kiệm được rất nhiều chi phí. Từ đó chất lượng của công tác quản lý ngày
càng được nâng cao.
1.2.2.4. Thời gian và chi phí của dự án ảnh hưởng đến công tác quản lý dự án
Là việc bố trí sắp xếp quy định trách nhiệm, quyền hạn của các cá nhân, bộ
phận tham gia quản lý dự án, trình tự tiến hành cũng như mối quan hệ giữa
các cá nhân, bộ phận đó trong việc thực hiện, cần có sự phân công phân
nhiệm vụ cụ thể, khoa học và tạo ra được cơ chế kiểm tra, giám sát chặt chẽ
trong các khâu của quản lý dự án để công trình xây dựng đảm bảo đúng
tiến độ và chất lượng khi tiến hành nghiệm thu.
Công tác tổ chức quản lý không được cứng nhắc, nhằm đạt được tính
khách quan và việc quản lý dự án được tiến hành thuận tiện mà vẫn bảo đảm
chính xác. Sự phối hợp các bộ phận trong quá trình quản lý dự án sẽ tránh được
sự chồng chéo, phát huy được những mặt mạnh, hạn chế những mặt yếu của
mỗi tác nhân và trên cơ sở đó giảm bớt chi phí của công tác quản lý dự án. Như
vậy việc tổ chức, điều hành hoạt động quản lý nếu xây dựng được một hệ thống
mạnh, phát huy tận dụng được tối đa năng lực sáng tạo của cá nhân và sức mạnh
tập thể sẽ nâng cao được chất lượng quản lý.
+ Thời gian và chi phí của dự án ảnh hưởng đến công tác quản lý dự án
Việc tuân thủ theo như quy định và các thủ tục của công tác quản lý dự
án là rất cần thiết tuy nhiên đối với những dự án phức tạp đôi khi đó là rào cản.
Việc thi công và tiến độ thi công không đúng thời gian sẽ dẫn đến những khó
khăn cho quản lý dự án. Thực tế cho thấy, nếu thời gian thi công của dự án kéo
dài sẽ gây ảnh hưởng đến công tác nghiệm thu bàn giao mặt bằng cho các nhà
thầu khác, hơn nữa thời gian thi công dài cũng dẫn đến các cán bộ quản lý dự
án lơ là không chú tâm hoàn thành công việc. Đồng thời kiểm tra giám sát
không gắt gao khiến cho công trình thi công không đạt hiệu quả và chất lượng
cũng không cao.

33
Chi phí dự án cũng là nhân tố giúp công tác quản lý dự án được hoàn
thiện và là một phần không thể thiếu trong bất kì hoạt động nào. Tuy nhiên
trong chi phí quản lý cũng cần quản lý rõ ràng minh bạch, tránh thất thoát lãng
phí nhưng cũng tránh tình trạng tiết kiệm chi phí mà bỏ ra chi phí ít để hiệu quả
quản lý không cao.
1.2.2.5. Chiến lược kinh doanh của Nhà máy ảnh hưởng đến công tác quản lý
dự án
Chiến lược kinh doanh đóng vai trò hết sức quan trọng đối với sự tồn tại và
phát triển của mỗi doanh nghiệp. Chiến lược kinh doanh đúng đắn sẽ tạo một
hướng đi tốt cho doanh nghiệp, chiến lược kinh doanh có thể coi như kim chỉ nam
dẫn đường cho doanh nghiệp đi đúng hướng. Trong thực tế, có rất nhiều nhà kinh
doanh nhờ có chiến lược kinh doanh đúng đắn mà đạt được nhiều thành công, vượt
qua đối thủ cạnh tranh và tạo vị thế cho mình trên thương trường. Chiến lược kinh
doanh mang lại rất nhiều lợi ích cho doanh nghiệp quản lý với nhân viên. Qua đó
tăng cường và nâng cao hơn nữa nội lực của doanh nghiệp.
Chiến lược kinh doanh giúp doanh nghiệp định hướng cho hoạt động của
mình trong tương lai thông qua việc phân tích và dự báo môi trường kinh doanh.
Chiến lược kinh doanh giúp doanh nghiệp vừa linh hoạt vừa chủ động để thích
ứng với những biến động của thị trường, đồng thời còn đảm bảo cho doanh nghiệp
hoạt động và phát triển theo đúng hướng. Điều đó có thể giúp doanh nghiệp phấn
đấu thực hiện mục tiêu nâng cao vị thế của mình trên thị trường.
Chiến lược kinh doanh giúp doanh nghiệp nắm bắt được các cơ hội cũng
như đầy đủ các nguy cơ đối với sự phát triển nguồn lực của doanh nghiệp. Nó
giúp doanh nghiệp khai thác và sử dụng hợp lý các nguồn lực, phát huy sức
mạnh của doanh nghiệp.
Chính xuất phát từ những chiến lược kinh doanh này, Nhà máy sẽ có kế
hoạch mở rộng quy mô sản xuất hay không? Mở rộng như thế nào? Từ đó ảnh
hưởng trực tiếp đến việc xây dựng và triển khai dự án. Sự thay đổi về chiến
lược kinh doanh nếu có sẽ có thể ảnh hưởng trực tiếp đến việc tổ chức thực hiện
và triển khai dự án.

34
1.3. Kinh nghiệm về công tác quản lý dự án
1.3.1. Kinh nghiệm về công tác quản lý dự án tại Công ty TNHH MTV Hóa
chất Z121 - Bộ Quốc Phòng, tỉnh Phú Thọ
- Chỉ đạo và làm tốt công tác phê duyệt dự án bám sát với quy hoạch
chung của Công ty, của Bộ Quốc phòng cũng như quy hoạch chung của Tỉnh,
quy hoạch ngành, quy hoạch vùng, lãnh thổ.
- Việc bố trí vốn đầu tư được chú trọng, giảm tối đa các dự án khởi công
mới, tăng số dự án hoàn thành, ưu tiên bố trí vốn trả nợ xây dựng cơ bản, đầu
tư xây dựng theo quy hoạch đã được tỉnh, Nhà nước phê duyệt… đã góp phần
nâng cao hiệu quả đầu tư.
- Việc phân cấp đầu tư đã tạo điều kiện cho chủ đầu tư chủ động lập,
thẩm định, triển khai thực hiện dự án, huy động nguồn lực cho dự án. Các cơ
quan cấp trên đã kịp thời ban hành các văn bản chỉ đạo, hướng dẫn chủ đầu tư
thực hiện các cơ chế, chính sách mới về đầu tư xây dựng, xử lý kịp thời các
vướng mắc nảy sinh trong quá trình thực hiện.
- Các cơ quan cấp trên chủ động hỗ trợ Chủ đầu tư tháo gỡ khó khăn, tập
trung thực hiện tốt nhiệm vụ đầu tư xây dựng, và giải quyết dứt điểm các vướng
mắc trong công tác giải phóng mặt bằng, xử lý các phát sinh trong quá trình
thanh quyết toán vốn; đẩy mạnh thực hành tiết kiệm, chống lãng phí, đảm bảo
an toàn trong thi công.
- Tích cực tham gia các lớp bồi dưỡng kiến thức về quản lý dự án đầu tư, giám
sát, công tác nghiệp vụ: như lập dự án, đấu thầu, thanh quyết toán công trình.
- UBND tỉnh tạo mọi điều kiện thuận lợi cho chủ đầu tư thực hiện các dự
án trên địa bàn nhằm đảm bảo chất lượng, hiệu quả các công trình xây dựng.
1.3.2. Kinh nghiệm về công tác quản lý dự án tại Công ty TNHH MTV Cơ
khí 83 - Bộ Quốc Phòng, Tỉnh Yên Bái
- Nâng cao chất lượng công tác lập thẩm định phê duyệt dự án: trách
nhiệm của cơ quan đầu mối và trách nhiệm cá nhân của người có thẩm quyền
quyết định.

35
- Sở Xây dựng tỉnh đã chủ động thực hiện đẩy mạnh công tác quản lý
nhà nước về xây dựng trên địa bàn, đồng bộ trên các mặt: Nghiên cứu phổ biến
hướng dẫn thực hiện các văn bản quy phạm pháp luật; tham gia củng cố kiện
toàn tổ chức bộ máy quản lý về xây dựng và tăng cường kiểm tra, xử lý các vi
phạm.
- Yêu cầu các chủ đầu tư, Ban quản lý dự án và các đơn vị có liên quan
thực hiện nghiêm việc lập, thẩm tra, phê duyệt quyết toán vốn đầu tư dự
án hoàn thành.
- Kiện toàn và chấn chỉnh hoạt động của bộ máy thẩm tra quyết toán vốn
đầu tư dự án hoàn thành theo từng cấp; rà soát, cơ cấu lại tổ chức; đào tạo, nâng
cao chất lượng cho đội ngũ cán bộ làm công tác thẩm tra quyết toán; tăng cường
các giải pháp nâng cao hiệu suất làm việc; bảo đảm thực hiện công tác quyết
toán có chất lượng, đạt hiệu quả và đúng tiến độ;
- Thực hiện kiểm tra, giám sát thường xuyên, chặt chẽ các tổ chức tư
vấn; các nhà thầu trong việc chấp hành quy định về nghiệm thu, lập hồ sơ thanh
toán khối lượng hoàn thành, lập hồ sơ quyết toán hợp đồng và quyết toán dự án
hoàn thành theo đúng quy định hiện hành của nhà nước.
- Từ năm 2015 trở đi, không cho phép nhà thầu đang có hợp đồng vi
phạm quy định về thời gian lập hồ sơ quyết toán hợp đồng được tham gia đấu
thầu dự án mới; các bộ phận có liên quan đưa nội dung thực hiện công tác quyết
toán vốn đầu tư dự án hoàn thành làm cơ sở để đánh giá mức độ hoàn thành
nhiệm vụ và bình xét thi đua khen thưởng đối với cá nhân, tập thể và người
đứng đầu Ban quản lý dự án, bộ phận thẩm tra và phê duyệt quyết toán.
1.3.3. Bài học kinh nghiệm về công tác quản lý nhà nước đối với dự án tại
Nhà máy Z115 - Bộ Quốc phòng
- Qua kinh nghiệm công tác quản lý dự án đầu tư xây dựng của các Nhà
máy tại địa phương nêu trên, có thể rút ra một số bài học đối với công tác quản lý
nhà nước đối với dự án đầu tư tại Nhà máy Z115 - Bộ Quốc phòng như sau:

36
- Cần tập trung chỉ đạo và làm tốt công tác phê duyệt dự án bám sát với
quy hoạch chung của Nhà máy Z115, của Bộ Quốc phòng cũng như quy hoạch
chung của Tỉnh, quy hoạch ngành, quy hoạch vùng, lãnh thổ, trừ những trường
hợp đặc biệt, bất khả kháng, còn không bố trí vốn đối với những công
trình xây dựng không có trong quy hoạch, thực hiện công khai hoá quy hoạch
bảo đảm dân chủ, khi quy hoạch được duyệt thì phải thực hiện và quản lý đúng
và thống nhất.
- Tập trung thực hiện dứt điểm dự án rồi mới tiếp tục thực hiện dự án
khác để tập trung vốn, nhân lực đạt hiệu quả tối đa.
- Phân cấp và phân công công việc rõ ràng, đẩy mạnh công tác quản lý
nhà nước về xây dựng đối với dự án đồng bộ trên các mặt, bám sát thực hiện
theo các văn bản quy phạm pháp luật; kiện toàn tổ chức bộ máy quản lý về
xây dựng và tăng cường kiểm tra, xử lý các vi phạm.
- Nâng cao chất lượng công tác lập thẩm định phê duyệt dự án: trách
nhiệm của cơ quan đầu mối và trách nhiệm cá nhân của người có thẩm quyền
quyết định.
- Nâng cao trách nhiệm của chủ đầu tư: chủ đầu tư phải có trách nhiệm
trước pháp luật, tránh tình trạng khi có sự cố thì đổ lỗi do thiếu chuyên môn
nghiệp vụ hoặc điều kiện khách quan gây nên.
- Kiểm tra, giám sát thường xuyên, chặt chẽ các nhà thầu, tổ chức tư vấn
trong việc chấp hành quy định về nghiệm thu, lập hồ sơ thanh toán khối lượng
hoàn thành, lập hồ sơ quyết toán hợp đồng và quyết toán dự án hoàn thành theo
đúng quy định hiện hành của nhà nước. Tăng cường đôn đốc, kiểm soát công
tác quyết toán công trình, đôn đốc làm hồ sơ quyết toán công trình
kịp thời khi bàn giao đưa vào sử dụng.

- Tích cực tham gia các lớp bồi dưỡng kiến thức về quản lý dự án đầu tư,
giám sát, công tác nghiệp vụ: như lập dự án, đấu thầu, thanh quyết toán
công trình.

Cơ sở lý luận về dự án và quản lý dự án đầu tư trong doanh nghiệp.docx

Recommended

Recommended

More Related Content

Similar to Cơ sở lý luận về dự án và quản lý dự án đầu tư trong doanh nghiệp.docx

Similar to Cơ sở lý luận về dự án và quản lý dự án đầu tư trong doanh nghiệp.docx (20)

More from Dịch vụ viết thuê đề tài trọn gói ☎☎☎ Liên hệ ZALO/TELE: 0973.287.149 👍👍

More from Dịch vụ viết thuê đề tài trọn gói ☎☎☎ Liên hệ ZALO/TELE: 0973.287.149 👍👍 (20)

Recently uploaded

Recently uploaded (11)

Cơ sở lý luận về dự án và quản lý dự án đầu tư trong doanh nghiệp.docx