Cơ sở lý luận quản lý nhà nước bằng pháp luật về thống kê.docx

Viết thuê đề tài giá rẻ trọn gói - KB Zalo/Tele : 0973.287.149
Luanvanmaster.com – Cần Kham Thảo - Kết bạn Zalo/Tele : 0973.287.149
CƠ SỞ LÝ LUẬN QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC
BẰNG PHÁP LUẬT VỀ THỐNG KÊ
1.1. Khái niệm, đặc điểm quản lý nhà nước bằng pháp luật về thống kê
1.1.1. Khái niệm
Trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ tổ quốc, việc đưa ra các quyết sách
đúng đắn vô cùng quan trọng trong việc phát triển đất nước, thống kê là một
lĩnh vực rộng lớn tác động gián tiếp đến mọi đối tượng và tầng lớp xã hội vì thế
hiểu rõ, hiểu đúng tầm quan trọng của thống kê để đưa ra các quyết định và
giám sát thực thi là vô cùng cần thiêt vì vậy có cũng có nhiều nghiên cứu về
khái niệm thống kê như sau:
Khoản 1 Điều 3 Luật thống kê 2015 quy định: "Hoạt động thống kê là
điều tra, báo cáo, tổng hợp, phân tích và công bố các thông tin phản ánh bản
chất và tính quy luật của các hiện tượng kinh tế - xã hội trong điều kiện không
gian và thời gian cụ thể do tổ chức thống kê nhà nước tiến hành".
Theo giáo trình nguyên lý thống kê 1 thì “Thống kê là nghiên cứu của
tập hợp nhiều lĩnh vực khác nhau, bao gồm phân tích, giải thích, trình bày và
tổ chức dữ liệu, áp dụng thống kể để nghiên cứu các lĩnh vực khoa học, công
nghiệp hoặc các vấn đề xã hội”[24,tr20].
Thống kê rất cần thiết để bắt đầu
nghiên cứu một tiến trình nó đề cập tới tất cả các khía cạnh của dữ liệu bao gồm
việc lập kế hoạch, thu thập dữ liệu mẫu cho các cuộc khảo sát và thí
nghiệm.
trong trường hợp không thể thu thập được trong quá trình điều tra tổng
thể, thống kê thu thập dữ liệu bằng cách phát triển các mẫu thí nghiệm và mẫu
khảo sát cụ thể. Mẫu đại diện cần được đảm bảo rằng những suy luận và kết
luận có thể tin cậy được từ đó suy ra toàn bộ tổng thể. Một nghiên cứu thực
nghiệm liên quan đến việc lấy kích thước mẫu, thao tác trên hệ thống và sau đó
lấy kích thước mẫu cùng dạng để xác định xem các thao tác đã thay
7

đổi giá trị của các phép đo. Ngược lại, một quan sát nghiên cứu không liên quan
đến việc thực hiện thí nghiệm.
Theo PGS.TS Ngô Thị Thuận trong giáo trình nguyên lý thống kê lại đưa
ra khái niệm thống kê “Tất cả các công việc từ theo dõi diễn biến của các hiện
tượng, ghi chép tài liệu - tổng hợp tài liệu ở phạm vi rộng hơn, phân tích rút ra
kết luận về bản chất, tính quy luật và đề ra các biện pháp chỉ đạo... là một quá
trình nghiên cứu thống kê”[34,tr6].
Như vậy, thống kê không chỉ là việc cộng
dồn đơn thuần các số liệu sẵn có mà là cả một quá trình nghiên cứu theo trình
tự nhất định có nội dung, mục đích và phương pháp khoa học để đáp ứng các
nhu cầu của xã hội.
Thống kê học là hệ thống các phương pháp dùng để thu thập, xử lý và
phân tích các con số (mặt lượng) của hiện tượng kinh tế - xã hội để tìm hiểu
bản chất và tính quy luật vốn có của chúng (mặt chất) trong điều kiện thời gian
và không gian cụ thể. Như vậy, từ "thống kê' có 2 nghĩa: Nghĩa thông thường
là thu thập số liệu; nghĩa rộng là một môn khoa học về bố trí, hoạch định các
quan sát và thí nghiệm; thu thập và phân tích các số liệu và rút ra kết luận về
các số liệu đã phân tích. Do đó, thống kê được coi là một công cụ của nghiên
cứu khoa học, quản lý kinh tế và quản lý xã hội. Đây chính là "bộ đồ nghề" của
các nhà nghiên cứu và lãnh đạo.
Hiện nay khái niệm phổ biến nhất theo từ điển thống kê của TS Nguyễn
Bích Lâm Tổng Cục trưởng Cục Thống kê chủ biên mà ngành thống kê đang
sử dụng là “Thống kê là một hệ thống các phương pháp thu thập, xử lý và phân
tích các con số của những hiện tượng số lớn trong điều kiện thời gian và không
gian cụ thể, nhằm phản ảnh bản chất và tính quy luật của hiện tượng nghiên
cứu. [19,tr15].
Trong tất cả các lĩnh vực của đời sống xã hội, con người muốn tồn tại và
phát triển đều phải nhờ vào sự hỗ trợ của một tổ chức, từ một nhóm nhỏ
8

đến phạm vi rộng lớn hơn ở tầm quốc gia, quốc tế và chịu một sự quản lý nào
đó. Hiện nay, có rất nhiều định nghĩa khác nhau về quản lý, có người cho rằng
quản lý là hoạt động nhằm bảo đảm sự hoàn thành công việc thông qua sự nỗ
lực của người khác. Có người cho quản lý là một hoạt động thiết yếu bảo đảm
phối hợp những nỗ lực cá nhân nhằm đạt được mục đích của nhóm. Người khác
lại cho rằng quản lý là sự điều hành, điều khiển, chỉ huy;... Tuy nhiên, quan
niệm do các nhà điều khiển học đưa ra là quan niệm được nhiều giới công nhận:
Quản lý là sự tác động có định hướng bất kỳ lên một hệ thống nào đó nhằm trật
tự hóa nó và hướng nó phát triển phù hợp với những quy luật nhất định. Quản
lý xã hội là một loại hình của quản lý nói chung. Theo quan niệm này thì: Quản
lý xã hội là sự tác động có định hướng (chỉ huy, điều hành, hướng dẫn...) lên
các quá trình xã hội và hành vi hoạt động của con người làm cho chúng vận
động và phát triển phù hợp với quy luật, đạt được mục đích và theo ý chí của
người quản lý.
Trong công tác quản lý nói chung và quản lý xã hội nói riêng, dù có nội
dung phức tạp đến đâu cũng luôn phải bao gồm các yếu tố cơ bản sau:
Thứ nhất, yếu tố con người. Theo Các Mác: "Bản chất của con người là
tổng hòa các mối quan hệ xã hội". Mọi sự phát triển của xã hội đều thông qua
hoạt động của con người. Do đó, đánh giá đúng về con người, hiểu được tâm
lý, nguyện vọng của con người thì hoạt động quản lý mới thực hiện được.
Thứ hai, yếu tố chính trị. Là việc một người, nhiều người, hay một cơ
quan, một tổ chức đặt ra các mục tiêu, đường lối và tạo ra một môi trường chính
trị nhằm đạt được những mục tiêu đặt ra.
Thứ ba, yếu tố quyền uy. Đó là tổng thể của quyền lực và uy tín. Quyền
lực là công cụ để quản lý, nó bao gồm hệ thống pháp luật, điều lệ, kỷ luật, kỷ
cương;... hoạt động theo một nguyên tắc nhất định, có sự phân công rõ ràng
trên cơ sở khoa học quản lý; uy tín là phẩm chất đạo đức, bản lĩnh chính trị,
kiến thức, năng lực của người quản lý.
9

Thứ tư, yếu tố thông tin. Trong công tác quản lý, thông tin là căn cứ để
ra quyết định và tổ chức thực hiện quyết định có hiệu quả. Từ những vấn đề
trên, chúng ta có thể hiểu QLNN: "là sự tác động, tổ chức và điều chỉnh bằng
quyền lực Nhà nước đối với các quá trình xã hội và hành vi hoạt động của con
người; duy trì và phát triển các mối quan hệ xã hội và trật tự pháp luật để thực
hiện chức năng và nhiệm vụ của Nhà nước trong công cuộc xây dựng chủ nghĩa
xã hội và bảo vệ tổ quốc xã hội chủ nghĩa".
QLNN có thể hiểu theo nghĩa rộng và nghĩa hẹp.
Theo nghĩa rộng: QLNN là hoạt động của toàn thể bộ máy nhà nước
nhằm thực hiện chức năng đối nội và đối ngoại. Như vậy, hoạt động của tất cả
các cơ quan nhà nước (Quốc hội, Chính phủ, các Bộ, cơ quan ngang Bộ, Hội
đồng nhân dân, ủy ban nhân dân, Tòa án nhân dân, Viện kiểm sát nhân dân các
cấp) đều là hoạt động QLNN.
Theo nghĩa hẹp: QLNN là sự tác động có tổ chức và điều chỉnh bằng
quyền lực nhà nước đối với các quá trình xã hội và hành vi hoạt động của con
người do các cơ quan hành chính Nhà nước (còn gọi là cơ quan quản lý Nhà
nước) thực hiên để duy trì và phát triển các mối quan hệ xã hội và trật tự pháp
luật nhằm thực hiện các chức năng, nhiệm vụ nhà nước. Như vậy, QLNN là
hình thức biểu hiện và thực hiện quyền làm chủ của nhân dân lao động, dưới sự
lãnh đạo của Đảng Cộng sản, đó là tính chính trị của QLNN và là quyền lợi
chính trị của nhân dân. Từ khái niệm QLNN như trên chúng ta hiểu rằng không
phải quản lý nào cũng là QLNN, và Nhà nước quản lý toàn bộ các lĩnh vực của
đời sống xã hội không có nghĩa là các cơ quan QLNN điều chỉnh mọi khía cạnh
của đời sống xã hội, mà chỉ điều chỉnh các khía cạnh do luật định.
Với quan niệm trên, QLNN là một dạng quản lý đặc biệt, thể hiện ở các
đặc trưng sau:
Một là: QLNN mang tính chất quyền lực Nhà nước. QLNN được thực
hiện dựa trên cơ sở quyền lực nhà nước. Quyền lực nhà nước mang tính mệnh
10

lệnh đơn phương đòi hỏi phải được chấp hành nghiêm chỉnh, mọi người bình
đẳng, không cho phép bất cứ ai dựa vào quyền thế để làm trái với các quyết
định quản lý. Đảng ta đã chỉ rõ: "Quản lý đất nước bằng pháp luật, chứ không
chỉ bằng đạo lý. Pháp luật là thể chế hóa đường lối, chủ trương của Đảng, thể
hiện ý chí của nhân dân, phải được thống nhất quản lý trong cả nước. Tuân theo
pháp luật là chấp hành chủ trương chính sách của Đảng". Việc quản lý bằng
pháp luật đòi hỏi các cơ quan, các cán bộ, công chức trong tổ chức và hoạt động
điều hành phải căn cứ vào luật, phải làm theo đúng quy trình pháp luật, phải
đảm bảo nguyên tắc pháp chế và phải kết hợp đúng đắn giữa pháp lý và đạo lý.
Muốn tăng cường pháp chế, quản lý đất nước bằng pháp luật, phải có các
điều kiện sau:
- Phải xây dựng, bổ sung, hoàn chỉnh hệ thống pháp luật.
- Phải tuyên truyền, giáo dục pháp luật, tổ chức thực hiện pháp luật.
- Phải tiến hành cuộc đấu tranh cương quyết, không khoan nhượng
chống các hành vi vi phạm pháp luật ở bất cứ cấp nào, cương vị nào.
- Phải kết hợp chặt chẽ, đồng bộ ba loại biện pháp là: hành chính, kinh
tế, giáo dục.
Những điều kiện này cũng được quy định rất rõ tại điều 6 khoản 1 đến
khoản 8 về quản lý nhà nướctrong lĩnh vực thông kê theo luật thống kê 2015.
Pháp luật là công cụ quản lý của Nhà nước. Vì vậy, để QLNN đối với xã
hội có hiệu quả thì pháp luật phải đúng đắn. Nghĩa là pháp luật phải xuất phát
từ đường lối chính trị trong từng thời kỳ, phải phù hợp với các quy luật khách
quan, phù hợp với điều kiện, hoàn cảnh thực tế của đất nước.
Hai là: QLNN mang tính tổ chức và điều chỉnh là chủ yếu. Tổ chức là
một khoa học về sự thiết lập các mối quan hệ xã hội giữa con người, giữa các
tập thể để thực hiện một quá trình quản lý xã hội. Tổ chức được hình thành do
11

nhu cầu quản lý, nó phải hoạt động và hoạt động có hiệu quả. Trong QLNN
chức năng tổ chức là quan trọng, vì không có tổ chức thì không quản lý được.
Nhà nước phải tổ chức hợp lý để mỗi người đều có một vị trí tích cực và đóng
góp đối với xã hội. QLNN nhằm tác động, điều chỉnh bằng pháp luật và các
quyết định, quản lý dưới hình thức các quy chế, tiêu chuẩn, biện pháp...; nhằm
tạo sự phù hợp giữa các chủ thể và khách thể quản lý, tạo sự cân bằng, cân đối
giữa các mặt hoạt động của các quá trình xã hội và hành vi hoạt động của con
người.
Ba là: QLNN mang tính khoa học, kế hoạch. Hoạt động QLNN là hoạt
động mang tính chủ quan của con người, nhưng dựa trên những yêu cầu khách
quan. Vì vậy, QLNN phải mang tính khoa học, chủ động, sáng tạo trong việc
điều hành, phối hợp, huy động mọi lực lượng, phát huy sức mạnh tổng hợp để
tổ chức lại nền sản xuất xã hội và cuộc sống của con người trên địa bàn mình
theo sự phân công, phân cấp, đúng thẩm quyền, đúng nguyên tắc tập trung dân
chủ. Trong QLNN được quyền năng động, sáng tạo để tổ chức thực hiện pháp
luật, nhưng không trái với đường lối, chính sách của Đảng và pháp luật của nhà
nước. QLNN cũng cần phải có mục tiêu chiến lược, có chương trình, kế hoạch
để thực hiện mục tiêu. Vì vậy, đòi hỏi các cơ quan QLNN phải có kế hoạch dài
hạn, trung hạn và hàng năm. Có chỉ tiêu định hướng chủ yếu, có biện pháp cân
đối để thực hiện chỉ tiêu, để hoàn thành có hiệu quả các chương trình mục tiêu
chiến lược của nhà nước.
Bốn là: Hoạt động QLNN mang tính liên tục và ổn định. Sự tác động của
QLNN phải thực hiện liên tục, thường xuyên, các quyết định QLNN phải tương
đối ổn định, tránh sự thay đổi quá nhanh chóng và phải được giữ gìn. Đây là
một đặc điểm quan trọng thể hiện tính trách nhiệm của nhà nước đối với xã hội,
với nhân dân. Nhà nước là người thay mặt cho nhân dân, là công cụ mạnh mẽ
của nhân dân lao động thực hiện quyền lực chính trị. Do đó, mọi
12

quyết định quản lý phải phù hợp với lợi ích, nguyện vọng chính đáng của nhân
dân. Chỉ như vậy và khi đạt được như vậy thì các quyết định quản lý nhà nước
mới có hiệu lực và hiệu quả, mới trở thành hiện thực cuộc sống.
Trong quá trình thực hiện quản lý, Nhà nước sử dụng nhiều công cụ quản
lý khác nhau. Mỗi một công cụ có vai trò, vị trí độc lập tương đối và được sử
dụng phù hợp với hoàn cảnh, thời điểm nhất định của hoạt động quản lý. Tuy
nhiên, với những đặc thù riêng của mình, pháp luật có khả năng triển khai trên
quy mô rộng các chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước một cách có hệ
thống, nhanh và hiệu quả nhất. Quyền lực của Nhà nước trong quản lý xã hội
đã được ghi nhận. Dựa trên cơ sở pháp luật, Nhà nước phát huy quyền lực, kiểm
tra, kiểm soát hoạt động của các tổ chức, cơ quan, nhân viên nhà nước và mọi
công dân. Pháp luật còn quy định nguyên tắc tổ chức, hoạt động, quyền hạn và
nghĩa vụ của các cơ quan, nhân viên nhà nước, trên cơ sở đó Nhà nước tự hoàn
thiện mình. Chủ tịch Hồ Chí Minh cũng đã khẳng định: "Trăm điều phải có
thần linh pháp quyền" [21, tr.438].
Như vậy, chúng ta có thể khẳng định rằng: pháp luật là công cụ quan
trọng nhất của QLNN. Quá trình ra đời, tồn tại và phát triển của Nhà nước gắn
liền với sự ra đời, tồn tại và phát triển của pháp luật. Hiến pháp của nước ta
khẳng định: "Nhà nước quản lý xã hội bằng pháp luật, không ngừng tăng cường
pháp chế xã hội chủ nghĩa." [15, tr.17]. Để dùng pháp luật tác động vào các
quan hệ xã hội, Nhà nước phải xây dựng, ban hành ra pháp luật. Có thể nói, xây
dựng pháp luật là: "mắt khâu đầu tiên của cơ chế QLNN bằng pháp luật"
[18,tr.98]. Sau đó, Nhà nước phải tổ chức thực hiện pháp luật, tức là các cơ
quan Nhà nước dựa trên cơ sở pháp luật để điều chỉnh các quá trình xã hội,
hành vi của các tổ chức kinh tế, tổ chức xã hội, của công dân... nhằm thực hiện
các mục tiêu kinh tế, chính trị, xã hội mà Nhà nước đề ra. Và cuối cùng, Nhà
nước phải tiến hành các hoạt động bảo vệ pháp luật, xử lý các hành
13

vi vi phạm pháp luật, bảo đảm cho pháp luật được thực hiện nghiêm minh
trong đời sống, nhằm giữ gìn an ninh, trật tự xã hội.
Từ quan niệm trên: QLNN bằng pháp luật được hiểu là quản lý xã hội
do nhà nước nước tiến hành bằng công cụ pháp luật thông qua các hoạt động
xây dựng pháp luật, tổ chức thực hiện, xử lý vi phạm pháp luật để tác động lên
các quá trình xã hội nhằm thiết lập, duy trì trật tự xã hội theo ý trí Nhà nước,
nhằm phát triển kinh tế xã hội theo định hướng xã hội chủ nghĩa.
QLNN bằng pháp luật được thực hiện trên nhiều lĩnh vực của đời sống.
Trong mỗi một lĩnh vực quản lý, Nhà nước tác động vào những nhóm quan hệ
xã hội cơ bản bằng hệ thống pháp luật tương ứng. Bởi vậy, QLNN bằng pháp
luậttrong lĩnh vực thông kêcũng chỉ là một nội dung của QLNN bằng pháp luật
về thống kê, vì vậy Pháp luậttrong lĩnh vực thông kêlà tổng thể các quy phạm
pháp luật do Nhà nước ban hành có nội dung điều chỉnh các quan hệ xã hội phát
sinh trong lĩnh vực thống kê. Như vậy để hoạt động QLNN về thống kê được
diễn ra thường xuyên, liên tục, đảm bảo hiệu lực và hiệu quả thì không thể
không sử dung pháp luật trong hoạt động thống kê. Dưới tác động của điều
chỉnh quy phạp pháp luậttrong lĩnh vực thông kêthì các quan hệ xã hội phát
sinh về thống kê được quy định tại điều 10 điểm 1 điểm 2 các hành vi bị nghiêm
cấm về thống kê được đặt vào “vòng trật tự” theo ý trí của Nhà nước. Từ đó
nhà nước mới kiểm tra, kiểm soát một cách chặt chẽ các hoạt động thống kê
diễn ra trên quy mô toàn quốc, từng khu vực, từng địa bàn.
Từ nhận thức trên có thể đưa ra khái niệm: QLNN bằng pháp luật về
thống kê là việc Nhà nước sử dụng pháp luật (thông qua các hoạt động xây
dựng, ban hành pháp luật, tổ chức thực hiện pháp luật, thanh tra kiểm tra) để
thực hiện sự điều chỉnh mang tính quyền lực nhà nước đối với hành vi cá nhân,
các hoạt động của tổ chức về thống kê nhằm bảo đảm sự phát triển của hoạt
động thống kê cả nước.
14

1.1.2. Đặc điểm
Thứ nhất, đánh giá, dự báo tình hình, hoạch định chiến lược, xây dựng
kế hoạch, quy hoạch chính sách, quản lý, điều hành phát triển kinh tế - xã hội
quy định;
Hoạt động quản lý nhà nước xét về bản chất chính là việc đưa ra được
các quyết định để điều chỉnh các quan hệ xã hội phát triển theo đúng định hướng
mà nhà nước đặt ra. Tuy nhiên, các quyết định quản lý nhà nýớc không phải lúc
nào cũng phù hợp và đem lại hiệu lực, hiệu quả trên thực tế nhý mong muốn
của nhà quản lý. Điều này là do phần lớn các quyết định trong quản lý nói chung
và quản lý nhà nước nói riêng được ban hành trong điều kiện không chắc chắn
bởi tính phức tạp của các vấn đề, mục tiêu cần được xác định để ra quyết định
cũng như hạn chế về thông tin khi quyết định hay lợi ích nhóm. Hơn nữa quyết
định quản lý nhà nước là một sự cam kết của nhà nước đối với các vấn đề có
ảnh hưởng lớn đến đời sống xã hội, phạm vi tác động cũng như ảnh hưởng của
nó đến các mặt đời sống xã hội là rất lớn, do vậy cần hạn chế tối đa các sai sót,
tính chủ quan, cảm tính của quyết định. Hỗ trợ và cung cấp cơ sở khoa học cho
việc ra quyết định trong quản lý nhà nước nói riêng và hoạt động quản lý nhà
nước nói chung không thể không nói tới công tác thống kê và các thông tin
thống kê về các mặt của đời sống kinh tế - xã hội. Hoạt động thống kê và những
thông tin thu được bởi hoạt động này có vai trò rất lớn trong quản lý nhà nước
trên phạm vi quốc gia, địa phương hay một cơ quan, đơn vị.
Trên phạm vi rộng, những yêu cầu về quản lý nhà nước không thể thiếu
được những thông tin nhằm phục vụ cho nghiên cứu, đánh giá quá trình phát
triển kinh tế - xã hội, cho việc hoạch định các chủ trương, chính sách, biện pháp
thích hợp để tác động điều chỉnh định hướng cho quá trình phát triển kinh tế xã
hội. Đó chính là thông tin thống kê. Trong lĩnh vực KT-XH, thống kê thường
quan tâm nghiên cứu các hiện tượng như: Các hiện tượng về nguồn
15

tài nguyên, môi trường, của cải tích lũy của đất nước, của một vùng; Các hiện
tượng về sản xuất, phân phối, lưu thông, tiêu dùng sản phẩm; Các hiện tượng
về dân số, nguồn lao động; Các hiện tượng về đời sống vật chất, văn hóa của
dân cư; Các hiện tượng về sinh hoạt chính trị xã hội... Bằng nhiều phương pháp
thu thập dữ liệu, tổng hợp, phân tích và dự báo khoa học, đảm bảo tính khách
quan, chính xác, kịp thời thông tin thống kê về các hiện tượng này giúp nhà
nước nắm rõ được các nguồn lực, những yếu tố tác động, những khuynh hướng
phát triển... để xây dựng được chiến lược, kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội
một cách chính xác; tổng hợp báo cáo về tình hình kinh tế - xã hội tại thời điểm
và không gian cụ thể giúp các cấp chính quyền đề ra được các giải pháp phù
hợp, phát huy thế mạnh, tận dụng thời cơ để phát triển. Đồng thời số liệu thống
kê cũng là cơ sở quan trọng để kiểm điểm, đánh giá tình hình thực hiện các kế
hoạch, chiến lược và các chính sách đó, phục vụ kịp thời cho yêu cầu lãnh đạo
và chỉ đạo của các cấp.
Trong phạm vi hẹp, các cơ quan nhà nước thực hiện chức năng thống kê
nhằm thu thập các số liệu liên quan đến các mặt hoạt động của mình trong một
thời điểm nào đó, định lượng được các hoạt động đó, giúp cơ quan đánh giá
khách quan tình hình hoạt động của mình để đưa ra các quy hoạch, kế hoạch
phát triển phù hợp, đúng đắn, khoa học. Thống kê cũng cung cấp các phương
pháp khoa học phân tích đánh giá mặt lượng của các hiện tượng, quá trình hoạt
động trong cơ quan giúp cho lãnh đạo nhận diện được bản chất của sự việc,
hiện tượng cũng như xu hướng vận động phát triển của chúng, trên cơ sở đó
khái quát hình dung được bức tranh tương lai của cơ quan, tổ chức mình, là căn
cứ tin cậy để đề ra chiến lược phát triển cho tổ chức và đưa ra được các quyết
định đúng đắn trong hiện tại.
Như vậy, đối với công tác quản lý của một cơ quan, tổ chức hay của một
nhà nước hiện nay thống kê đang trở thành một công cụ quản lý hữu hiệu, đóng
vai trò quan trọng nhất trong việc cung cấp, đánh giá các thông tin
16

định lượng nhằm phát hiện quy luật, bản chất, dự báo được xu hướng của các
vấn đề giúp cho nhà lãnh đạo có cơ sở để đưa ra các quyết định có tính khoa
học nhất, khách quan nhất, hạn chế những sai lầm dẫn đến những tổn thất đáng
tiếc làm giảm hiệu quả của công tác quản lý.
Thứ hai, Chủ thể quản quản lý nhà nước về thống kê
Cơ quản quản lý nhà nước về thông kê tại điều 7 Luật Thống kê 2015:
- Chính phủ thống nhất quản lý nhà nước về thống kê.
- Bộ Kế hoạch và Đầu tư chịu trách nhiệm trước Chính phủ trong việc
thống nhất quản lý nhà nước về thống kê.
- Bộ, cơ quan ngang bộ trong phạm vi nhiệm vụ, quyền hạn của mình có
trách nhiệm quản lý nhà nướctrong lĩnh vực thông kêtrong ngành, lĩnh vực được
phân công phụ trách.
- Ủy ban nhân dân các cấp trong phạm vi nhiệm vụ, quyền hạn của mình
có trách nhiệm quản lý nhà nướctrong lĩnh vực thông kê tại địa phương.
- Tổng cục Thống kê là cơ quan trực thuộc thực hiện chức năng tham
mưu, giúp Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư quản lý nhà nước về thống kê ; tổ
chức các hoạt động thống kê và cung cấp thông tin thống kê kinh tế - xã hội
cho các cơ quan, tổ chức và cá nhân theo quy định của pháp luật. Tổng cục
Thống kê là cơ quan thuộc Chính phủ, có trách nhiệm giúp Chính phủ thực hiện
nhiệm vụ, quyền hạn thuộc nội dung quản lý Nhà nước về thống kê ; tổ chức
thực hiện hoạt động thống kê và cung cấp thông tin thống kê kinh tế - xã hội
cho các cơ quan, tổ chức và cá nhân theo quy định của pháp luật; quản lý nhà
nước các dịch vụ công và thực hiện một số nhiệm vụ, quyền hạn cụ thể. Theo
đó, Tổng Cục Thống kê có nhiệm vụ chỉ đạo, hướng dẫn về chuyên môn, nghiệp
vụ đối với tất cả các hoạt động thống kê do các cơ quan, đơn vị khác nhau tiến
hành Hoạt động QLNN bằng pháp luật đối với hoạt động Thống kê diễn ra ở
các cơ quan QLNN từ trung ương đến địa phương, chính quyền địa phương các
cấp thực hiện quản lýtrong lĩnh vực thông kêở địa
17

phương mình, các cơ quan quản lý chuyên ngành giúp đỡ Chính phủ và chính
quyền các cấp trong quản lý.
Chủ thể có thẩm quyền ban hành về hoạt động thống kê
- Đối với điều tra thống kê
Thẩm quyền quyết định tiến hành điều tra trong chương trình điều tra
thống kê quốc gia được quy định tại điểm a, b, c khoản 3 điều 28 Luật Thống
kê 2015
Thủ tướng Chính phủ quyết định tiến hành tổng điều tra thống kê quốc
gia;
Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang bộ, cơ quan thuộc Chính phủ,
Chánh án Tòa án nhân dân tối cao, Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao,
Tổng Kiểm toán nhà nước quyết định tiến hành điều tra thống kê được phân
công trong chương trình điều tra thống kê quốc gia.
- Đối với báo cáo thống kê
Thẩm quyền ban hành chế độ báo cáo thống kê cấp bộ, ngành được quy
định tại điểm a, b, c khoản 3 điều 42 Luật Thống kê năm 2015 như sau:
Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang bộ, Chánh án Tòa án nhân dân tối
cao, Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao, Tổng Kiểm toán nhà nước
ban hành chế độ báo cáo thống kê cấp bộ, ngành;
Cơ quan thuộc Chính phủ chịu trách nhiệm xây dựng, trình Bộ trưởng,
Thủ trưởng cơ quan ngang bộ quản lý nhà nước ngành, lĩnh vực ban hành chế
độ báo cáo thống kê cấp bộ, ngành áp dụng đối với lĩnh vực được phân công
phụ trách.
- Đối với phân tích dự báo, công bố và sử dụng thông tin
Thẩm quyền công bố thông tin thống kê được quy định tại điểm a, b,
khoản 3 điều 42 và quy định tại điểm a,b,c,d khoản 3 điều 48 Luật Thống kê
năm 2015 như sau:
Thủ trưởng cơ quan thống kê trung ương công bố thông tin thống kê
thuộc hệ thống chỉ tiêu thống kê quốc gia;
18

Chánh án Tòa án nhân dân tối cao, Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao;
Thủ trưởng cơ quan thống kê trung ương công bố thông tin thống kê
thuộc hệ thống chỉ tiêu thống kê quốc gia;
Chánh án Tòa án nhân dân tối cao, Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao,
Tổng Kiểm toán nhà nước công bố thông tin thống kê thuộc ngành, lĩnh vực
phụ trách, trừ các thông tin thống kê quy định tại điểm a khoản này;
Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp tỉnh công bố thông tin thống kê từ kết quả
điều tra thống kê quy định tại điểm c khoản 1 Điều 30 của Luật này;
Người đứng đầu cơ quan thống kê cấp tỉnh công bố thông tin thống kê
thuộc hệ thống chỉ tiêu thống kê cấp tỉnh, cấp huyện, cấp xã.
Thứ ba, đối tượng áp dụng pháp luật về thống kê quy định tại điều 2 luật
TK 2015;
Đối tượng áp dụng pháp luật về thống kê áp dụng đối với cơ quan nhà nước,
đơn vị sự nghiệp, đơn vị thuộc lực lượng vũ trang nhân dân, tổ chức chính trị - xã
hội, tổ chức chính trị xã hội nghề nghiệp, doanh nghiệp và các đơn vị trực thuộc
mọi thành phần kinh tế, hợp tác xã, tổ hợp tác, hộ kinh doanh cá thể, cá nhân các
tổ chức khác của Việt Nam ở trong nước và nước ngoài và tổ chức và cá nhân ở
nước ngoài hoạt động trên lãnh thổ Việt Nam (gọi chung là tổ chức, cá nhân) cung
cấp thông tin thống kê, các tổ chức cá nhân sử dụng thông tin thống kê; Tổ chức
thống kê người làm công tác thống kê.
1.2. Nội dung quản lý nhà nước bằng pháp luật về thống kê
1.2.1. Xây dựng và ban hành văn bản pháp luật về thống kê
Trước khi Luật Thống kê ra đời căn cứ pháp lý cao nhất cho hoạt động
Thống kê là Pháp lệnh Kế toán - Thống kê 06/LCT/HĐNN8 do Hội đồng Nhà
nước ban hành ngày 20/5/1988. Tuy nhiên, bước vào thời kỳ đổi mới, Pháp lệnh
Kế toán và Thống kê đã bộc lộ nhiều hạn chế dẫn đến việc Chính phủ
19

phải thành lập hai ban soạn thảo dự Luật Kế toán và Luật Thống kê. Năm 2003,
Chính phủ ban hành 2 văn bản quy phạm pháp luật quan trọng sau: Nghị định
số 40/2004/NĐ-CP ngày 13/02/2004 của Chính phủ quy định chi tiết và hướng
dẫn thi hành một số điều của Luật Thống kê (sau đây gọi tắt là Nghị định
40/2004/NĐ-CP). Nghị định số 14/2005/NĐ-CP ngày 04 tháng 02 năm 2005
của Chính phủ về xử phạt vi phạm hành chính về thống kê (sau đây gọi tắt là
Nghị định 14/2005/NĐ-CP). Sau 10 năm luật 2003 đã có hững hạn chế nên
ngày 23/11/2015, Luật thống kê số 89/2015/QH13 đã được Quốc hội nước
Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam thông qua (thay thế Luật thống kê 2003).
Luật thống kê năm 2015 gồm 9 chương, 72 điều và 1 phụ lục Danh mục chỉ
tiêu thống kê quốc gia (tăng 1 chương, 30 điều so với Luật năm 2003 gồm 8
chương, 42 điều). Luật quy định rõ Danh mục chỉ tiêu về khoa học và công
nghệ trong Danh mục Hệ thống chỉ tiêu quốc gia.
Luật thống kê 2015 quy định rõ các hệ thống thông tin thống kê Việt
Nam, bao gồm: hệ thống thông tin thống kê quốc gia; hệ thống thông tin thống
kê bộ, ngành; hệ thống thông tin thống kê cấp tỉnh; hệ thống thông tin thống kê
cấp huyện. Đã quy định rõ mối quan hệ giữa các hệ thống thông tin thống kê
và trách nhiệm của các cơ quan nhà nước trong việc xây dựng các hệ thống
thông tin thống kê. Việc bổ sung một số nội dung mới này nhằm bảo đảm tính
nhất quán trong hoạt động thống kê nhà nước, làm cơ sở bảo đảm cho thông tin
thống kê nhà nước không mâu thuẫn, chồng chéo, bảo đảm tính khách quan,
trung thực, có độ tin cậy cao đối với người sử dụng.
Luật thống kê 2015 cụ thể hóa danh mục Hệ thống chỉ tiêu thống kê quốc
gia, quy định phân cấp rõ ràng giữa trách nhiệm thu thập, tổng hợp và công bố
của Cơ quan Thống kê Trung ương và Bộ, ngành, địa phương. Ngoài hình thức
thu thập thông tin thống kê được quy định tại Luật thống kê năm 2003 chủ yếu
qua điều tra thống kê và chế độ báo cáo thống kê, Luật thống kê 2015 đã bổ
sung hình thức thu thập thông tin thống kê từ sử dụng dữ liệu
20

hành chính cho hoạt động thống kê nhà nước. Khi sử dụng dữ liệu hành chính
cho hoạt động thống kê nhà nước sẽ tận dụng được nguồn tài nguyên sẵn có,
đầy đủ về phạm vi, đáp ứng tính kịp thời và thường xuyên được cập nhật, tiết
kiệm chi phí, đồng thời giảm bớt phiền hà, gánh nặng cho cả người cung cấp
thông tin và người thu thập thông tin, cụ thể hóa lĩnh vực ưu tiên đầu tư trong
ứng dụng công nghệ thông tin và truyền thông hiện đại vào hoạt động thu thập
và phổ biến thông tin thống kê, đã quy định lịch công bố thông tin thống kê là
căn cứ để minh bạch hóa việc công bố, phổ biến thông tin thống kê. Đồng thời
cũng là cam kết của cơ quan thống kê trong việc cung cấp kịp thời các thông
tin thống kê và giúp cho tổ chức, cá nhân sử dụng thông tin thống kê nhà nước
chủ động tiếp cận, sử dụng. Hiện tại Luật Thống kê 89/2015/QH13 ban hành
23/11/2015 là văn bản pháp lý cao nhất điều chỉnh mọi hoạt động của hoạt động
thống kê đến thời điểm hiện tại.
Trong những năm qua đất nước các ngày càng đổi mới, yêu cầu đặt ra
đối với ngành Thống kê hết sức nặng nề, công tác thống kê mang tính pháp lý
rõ hơn Chính phủ và các Bộ, Ngành đã ban hành hàng loạt văn bản quy định,
hướng dẫn thực hiện công tác này:
STT
Cơ quan Tổng
2011 2012 2013 2014 2015 2016
ban hành cộng
1 Quốc hội 1 1
2 Thủ tướng 21 5 5 4 4 3
3 Bộ tài chính 4 1 2 1
4 Bộ kế hoạch 23 4 8 4 4 2 1
5 Tổng cục 27 3 2 12 4 3 3
6 Liên bộ ngành 5 1 2 1 1
Tổng 81 14 19 16 13 11 8
(Tổng hợp từ vụ tổ chức Tổng cục Thống kê)
21

Từ năm 2011 đến nay đã có 81 văn bản pháp lý được ban hành, trong đó
quốc hội đã thông qua Luật thống kê 88/2015/QH13 có hiệu lực ngày
23/11/2015 là văn bản pháp lý cao nhất hướng dẫn quy định về công tác thống
kê, trong vòng 5 năm thủ tướng chính phủ đã ban hành 21 quyết định trong đó
có 4 nghị định, 2 chỉ thị của thủ tướng về tăng cường công tác thống kê bộ
ngành 10/CT-TTg, QĐ 1803/QĐ-TTG phê duyệt chiến lượng phát triển thống
kê gian đoạn 2011-2020 tầm nhìn đến năm 2030; Bộ tài chính đã ban hành 2
Thông tư liên tịch, 2 quyết định hướng dẫn sử dụng kinh phí trong hoạt động
thống kê và phát triển hệ thống thông tin dữ liệu tài chính trong hoạt động thống
kê, Bộ kế hoạch đã ban hành 23 quyết định và thông tư, Tổng cục Thống kê
ban hành 27 quyết định, Các cơ quan liên ngành như Bộ tư pháp, Bộ nông
nghiệp, Bộ giáo dục đào tạo, Bộ lao động thương binh xã hội, Bộ khoa học
công nghê... đã thống nhất thông qua 10 thông tư về quy chế phối hợp điều
hành quản lý đối với công tác thống kê, về trợ giúp pháp lý thống kê như
TT02/2011BTP. Từ khi Luật Thống kê có hiệu lực, môi trường pháp lý trong
quản lý nhà nước về công tác thống kê đã được hoàn thiện đồng bộ và kịp thời
hơn, thể hiện bằng việc Chính phủ ban hành 2 văn bản quy phạm pháp luật quan
trọng sau: Quyết định 803/QĐ ngày 28/06/2012 của Chính phủ quy định về
việc phê duyệt chương trình điều tra thống kê và quyết định 1397/QĐ-TTg phê
duyệt kinh phí đổi mới đồng bộ hệ thống chỉ tiêu thống kê 13/8/2013, ngoài ra
chính phủ cũng phê duyệt nghị định quan trọng tăng thẩm quyền cho hoạt động
thông kê NĐ79/2013 ngày 19/7/2013 xử phạm vi phạm hành chính trong lĩnh
vực thống kê. Đối với Cục Thống kê Tỉnh thì QĐ 707/ QĐ-TCTK ngày
31/10/2011 về giao kế hoạch công tác và chấm điểm thi đua đối với Cục Thống
kê tỉnh và quyết định 707/QĐ-TCTK, 275/QĐ-TCTK năm 2012 ngày kế hoạch
điều tra thống kê trong năm của từng đơn vị, QĐ 1433/ QĐ-TCTK 27/12/2014
về sử dụng hệ thống thư điện tử, quyết định 763/ QĐ-
22

TCTK về quy chế đào tạo thống kê 30/6/2015, quyết định 1428/QĐ-TCTK phổ
biến giáo giục pháp luật ngày 25/12/2015, nghị định 79/2013/NĐ-CP về xử
phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực thống kê, quyết định 289/QĐ-TCTK
phát triển nhân lực thống kê giai đoanh 2011-2020. Những quyết định quan
trọng này không chỉ có tác dụng lớn đối với Ngành thống kê chung mà tác động
lớn đến các Cục Thống kê địa phương hướng dẫn cụ thể về điều tra, sử dụng
kinh phí, tuyên truyền pháp luật.... để phục vụ quá trình quản lý nhà nướctrong
lĩnh vực thông kêđược tốt hơn.
1.2.2. Tổ chức thực hiện pháp luật về thống kê
Bản thân pháp luật mới chỉ là những quy định thể hiện ý chí của nhà
nước. Điều quan trọng là làm sao để pháp luật trở thành một đại lượng tồn tại
hợp qui luật, bám rễ chặt trong cuộc sống, mọi chủ thể trong xã hội bao gồm
tất cả công dân, tổ chức, cơ quan (trong đó có cả nhà nước) tuân theo. Khi đó
(và chỉ khi đó) pháp luật mới thực sự trở thành công cụ quản lý của nhà nước
trên các lĩnh vực xã hội và trên mọi vùng lãnh thổ quốc gia. Cũng chỉ khi mọi
người cùng thực hiện đúng những quy định của pháp luật thì khi đó pháp luật
mới thể hiện được sức mạnh và vai trò của nó đối với xã hội. Pháp luật không
thể đi vào đời sống mà phải thông qua việc tổ chức thực hiện trong thực tế đời
sống xã hội. Thực hiện pháp luật là một hiện tượng, quá trình có mục đích làm
cho những quy định của pháp luật trở thành hoạt động thực tế của các chủ thể
pháp luật. Thực hiện pháp luật về thông kê thực chất là việc các chủ thể tham
gia vào các quan hệ pháp luật này có hành vi xử sự thông qua các chủ thể pháp
luật. Thực hiện pháp luật là hiện tượng, quá trình có mục đích là cho nhưng quy
định của pháp luật trở thành hoạt động thực tế của các chủ thể pháp luật. Thực
hiện pháp luật về thống kê là việc các chủ thể tham gia vào các quan hệ pháp
luật này có hành vi xử sự (Thông qua hành động hoặc không hành động) phù
hợp với yêu cầu của các quy phạp pháp luật. Dưới góc
23

độ pháp lý thì hành vi thực hiện đúng pháp luật trong lĩnh vực thông kê của các
chủ thể pháp luật là hành vi hợp pháp, có ích cho xã hội, cho nhà nước và cá
nhân.Vì vậy tổ chức tốt việc thực hiện pháp luật có ý nghĩa vô cũng quan trọng để
pháp luật đi vào cuộc sống, phát huy được vai trò, tác dụng của mình.
Tại Nghị quyết số 48/2005/NQ/TW “ Xây dựng một hệ thống pháp luật
thống nhất, đồng bộ và phù hợp với yêu cầu của cuộc sống xã hội là việc khó,
nhưng việc bảo đảm để pháp luật được thực hiện thực thi nghiêm chỉnh trong
cuộc sống còn khó khăn phức tạp nhiều”
Trong lĩnh vực thống kê, pháp luật về thống kê thực sự có hiệu quả khi
các đối tượng cung cấp thông tin, sử dụng thông tin, và sản suất thông tin có sự
hiểu biết đầy đủ và tuân thủ nghiêm, thực hiện đúng những quy định pháp luật;
nhưng việc tuân thủ pháp luậttrong lĩnh vực thông kê vẫn chưa được các đối
tượng bị điều chỉnh chấp hành và thực hiện nghiêm minh. Vì vậy, để pháp luật
thật sự trở thành công cụ quản lý của nhà nước để quản lý các hoạt động thống
kê và những quá trình, những quan hệ xã hội phát sinh về thống kê phải tổ chức
việc thực hiện pháp luật, tức là phải áp dụng và thực hiện nghiêm chỉnh trên
thực tế những quy định của pháp luật về hoạt động thống kê.
Đây vừa là sự thể hiện chức năng quản lý nhà nước, vừa là nội dung quản
lý nhà nước bằng pháp luật về thống kê được thể hiện:
Một là, tổ chức việc nghiên cứu lý luận và tổng kết thực tiễn quản lý nhà
nước bằng pháp luật về thống kê để đề xuất việc xây dựng và hoàn thiện chính
sách quản lý phù hợp.
Việc làm này có ý nghĩa lớn, quan trọng, giúp nhà nước có được cơ sở
khoa học cho việc ban hành chính sách quản lý phù hợp, để điều chỉnh kịp thời
các hoạt đoạt động thống kê. Đây là vấn đề cơ bản nhất, cốt lõi nhất thể hiện rõ
chính sách của Nhà nước đối với các cơ sở, tổ chức thực hiện hoạt động thống
kê và là những vấn đề thuộc nguyên tắc để định hướng phát triển và hoạt động
cho các cơ sở, tổ chức thực hiện hoạt động thống kê, tạo môi
24

trường pháp lý cho các tổ chức, cá nhân có nhu cầu, điều kiện thực hiện hoạt
động Thống kê.
Hai là, tổ chức phổ biến, giải thích, tuyên truyền, giáo dục pháp luật.
Bản thân pháp luật muốn thực hiện được chức năng giáo dục thì phải
thông qua hoạt động tuyên truyền, giải thích, phổ biến pháp luật của các chủ
thể quản lý nhà nước. Đối với lĩnh vực Thống kê vi phạm pháp luậttrong lĩnh
vực thông kêchủ yếu các đối tượng tham gia vào hoạt động thống kê chưa hiểu
tầm quan trọng của công tác thống kê cũng như chưa hiểu biết về pháp luật,
chưa nhận thức sâu rộng về Luật Thống kê trong cộng đồng còn hạn chế, nên
thực hiện chưa nghiêm chỉnh đã làm ảnh hưởng không nhỏ tới chất lượng và
tính pháp lý của thông tin thống kê. Vì vậy, việc giải thích, tuyên truyền, phổ
biến, giáo dục pháp luật trong trường hợp này là cần thiết. Thông qua những
hoạt động này làm cho các đối tượng cung cấp, sử dụng và sản xuất số liệu
thống kê nhận thức được và có thái độ ứng xử thích hợp theo đúng quy định
của pháp luật trong các quan hệ ấy. Làm được điều này là đã đạt được các mục
đích nâng cao tri thức, tình cảm, niềm tin vào pháp luật thống kê cho đối tượng,
từ đó nâng cao ý thức tôn trọng pháp luật, nghiêm chỉnh chấp hành pháp luật
của đối tượng. Tăng cường hiệu lực, hiệu quả quản lý Nhà nước về thống kê ,
quản lý xã hội. Phổ biến, giáo dục pháp luật là kênh dẫn pháp luật đến với xã
hội, với đời sống hàng ngày của mỗi công dân, tạo nên môi trường sống cho
pháp luật. Trong môi trường này pháp luật từng bước được bổ sung, hoàn thiện
đáp ứng yêu cầu quản lý xã hội… Xây dựng tình cảm pháp luật thống kê đúng
đắn và có hành vi hợp pháp, biết sử dụng pháp luật thống kê làm phương tiện
để bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của mình, tạo điều kiện thuận lợi cho quá
trình quản lý Nhà nước, quản lý xã hội.
Ba là, đảm bảo sự thực thi nghiêm túc trên thực tế những quy định về
thống kê.
25

Pháp luật của nhà nước chỉ có giá trị khi nó được thực thi trong đời sống
xã hội. Điều đó cũng có nghĩa là một trong những nội dung quản lý nhà nước
bằng pháp luật là phải đảm bảo cho việc tuân thủ, thi hành, sử dụng và áp dụng
pháp luật một cách nghiêm túc trong thực tế khi thực hiện những hoạt động
quản lý cụ thể về thống kê như:
- Điều tra thống kê: Được tiến hành định kỳ nhằm thu thập thông tin chủ
yếu để tổng hợp các chỉ tiêu thống kê thuộc hệ thống chỉ tiêu thống kê quốc gia.
Chương trình điều tra thống kê quốc gia gồm tên cuộc điều tra, mục đích, đối
tượng, đơn vị, loại điều tra, nội dung điều tra, thời kỳ, thời điểm điều tra và cơ
quan chủ trì, cơ quan phối hợp thực hiện.
Tổng điều tra thống kê quốc gia bao gồm: Tổng điều tra dân số và nhà ở;
Tổng điều tra nông thôn, nông nghiệp; Tổng điều tra kinh tế; Tổng điều tra
thống kê quốc gia khác quy định tại điều 28.
- Chế độ báo cáo thống kê: Quy định tại điểm a và b khoản 1, khoản 2,
điều 40, khoản 1,2,3 điều 41,42.. Nội dung chế độ báo cáo thống kê gồm mục
đích, phạm vi thống kê, đối tượng áp dụng, đơn vị báo cáo, đơn vị nhận báo
cáo, ký hiệu biểu, kỳ báo cáo, thời hạn nhận báo cáo, phương thức gửi báo cáo
và các biểu mẫu kèm theo giải thích biểu mẫu báo cáo thống kê cụ thể. Chế độ
báo cáo thống kê cấp quốc gia được thực hiện để thu thập thông tin thống kê
thuộc hệ thống chỉ tiêu thống kê quốc gia.
Cơ quan, tổ chức thực hiện chế độ báo cáo thống kê cấp quốc gia gồm:
Bộ, ngành; cơ quan trung ương của tổ chức chính trị, tổ chức chính trị - xã hội;
Cơ quan, tổ chức khác theo quy định của pháp luật. Chính phủ quy định chi tiết
nội dung chế độ báo cáo thống kê cấp quốc gia.
- Phân tích dự báo, công bố và sử dụng thông tin:Phân tích và dự báo
thống kê phục vụ việc xây dựng, đánh giá thực hiện chiến lược, chính sách, kế
hoạch phát triển kinh tế - xã hội; làm rõ các đặc trưng của hiện tượng kinh tế -
26

xã hội; sự thay đổi và các yếu tố ảnh hưởng, vai trò và tác động qua lại của từng
yếu tố đối với hiện tượng theo thời gian và không gian. Dự báo thống kê nhằm
đưa ra xu hướng phát triển của hiện tượng kinh tế - xã hội (Điều 45 Luật 2015).
Bốn là, hoàn thiện tổ chức và thường xuyên đào tạo đội ngũ cán bộ phục
vụ công tác quản lý nhà nước.
Đây chính là một nội dung nhằm đảm bảo cho việc quản lý nhà nước
bằng pháp luật đạt kết quả và hiệu quả cao. Đội ngũ cán bộ phải có đủ trình độ
chuyên môn, phẩm chất chính trị và khả năng công tác trong việc vận dụng
đúng đắn những quy định của pháp luật quản lý nhà nước về thống kê. Nâng
cao trách nhiệm cá nhân trong việc thực thi pháp luật và giải quyết các yêu cầu
phát sinh từ hoạt động quản lý nhà nước bằng pháp luật về thống kê. Kiện toàn
các cơ quan thi hành pháp luật về quản lý nhà nước từ trung ương đến các địa
phương trong thống kê. Xác định rõ chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn, nguyên
tắc hoạt động của các cơ quan, tổ chức để tránh chồng chéo trong thực hiện
pháp luật. Cải tiến các phương pháp chỉ đạo và thực hiện pháp luật về quản lý
nhà nước, đồng thời tạo điều kiện vật chất cần thiết đảm bảo cho hoạt động thực
hiện pháp luật của các cơ quan nhà nước đạt hiệu quả cao nhất. Tổng kết thực
tiễn áp dụng pháp luật, rút kinh nghiệm kịp thời trong từng thời kỳ để thấy rõ
những thiếu sót, nhược điểm trong công tác tổ chức thực hiện pháp luật để đề
ra những biện pháp tăng cường hiệu lực, hiệu quả của việc thực hiện pháp luật
trong hoạt động quản lý nhà nước về thống kê.
1.2.3. Kiểm tra, giám sát việc thực hiện pháp luật về thống kê
Quản lý nhà nước bằng pháp luật đòi hỏi chủ thể quản lý phải thường
xuyên làm tốt việc kiểm tra, giám sát quá trình tuân thủ pháp luật, thực hiện
pháp luật trong lĩnh thống kê và xử lý thỏa đáng những hành vi trái luật, tiến
tới loại trừ những hành vi trái luật ra khỏi đời sống xã hội (tại điều 8 luật
27

thống kê 2015 cũng quy định rõ về công tác thanh tra chuyên ngành thống kê, điều
11 xử lý vi phạm, điều 10 các hŕnh vi nghięm cấm trong hoạt động thống kę vŕ
nghị đinh 79/NĐ- 2013-CP về xử phạt vi phạm hŕnh chính trong lĩnh vực thống
kę) lŕ một trong những căn cứ cho việc kiểm tra giám sát thực hiện pháp luật trong
hoạt động thống kê. Ngoài ra việc kiểm tra, giám sát phải theo nguyên tắc không
gây phiền nhiễu, mà phải thấy tính hai mặt của hoạt động này: vừa phát hiện những
sai phạm để loại trừ những hành vi trái luật ra khỏi hoạt động thống kê, nhưng mặt
khác phải thông qua kiểm tra, giám sát để khắc phục việc số liệu thống kê bị sai
lệch, không ngừng cải thiện nâng cao hiểu quả của hoạt động thống kê. Đối với
hoạt động thống kê việc vi phạm các quy định về điều tra, báo cáo, phổ biến và sử
dụng thông tin, quy định về lưu trữ tài liệu thống kê, vi phạm về cung cấp số liệu
thống kê cũng thường xuyên xảy ra đối với Cá nhân, tổ chức thực hiện chế độ báo
cáo thống kê, điều tra thống kê; Cá nhân, tổ chức phổ biến và sử dụng thông tin
thống kê; Cá nhân, tổ chức được điều tra thống kê. Thông qua việc kiểm tra, giám
sát việc thực hiện pháp luật còn giúp cho nhà nước (chủ thể quản lý) tự kiểm tra
lại các chính sách, pháp luật của mình, kịp thời phát hiện những vấn đề bất cập để
chỉnh sửa, bổ sung nhằm tạo ra những điều kiện tốt nhất cho các hoạt độngtrong
lĩnh vực thông kê và nhà quản lý thực hiện tốt nhất chức năng của mình.
1.3. Vai trò và các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý nhà nước bằng pháp
luật về thống kê
1.3.1. Vai trò quản lý nhà nước bằng pháp luật về thống kê
Thứ nhất, là cơ sở để thiết lập, củng cố và tăng cường quyền lực nhà
nước trong về thống kê
Việc đưa Luật vào cuộc sống và phát huy hiệu lực tuỳ thuộc vào nhiều
yếu tố. Song, việc đưa cuộc sống “vào” Luật chính là xuất phát từ thực tiễn hoạt
động thống kê và yêu cầu quản lý, Quốc hội xây dựng và ban hành Luật
28

thống kê, xây dựng văn bản pháp luật nhằm mục đích điều chỉnh các hoạt động
của đời sống xã hội theo quy định của nhà nước và để quản lý các hoạt động
đó, vì quản lý của nhà nước pháp quyền là quản lý bằng pháp luật. Với mục
đích đó, việc xây dựng và ban hành Luật thống kê là để “giữ quyền” quản lý
nhà nước về thống kê , để hoạt động thống kê Việt Nam trong khuôn khổ hành
lang pháp lý được Nhà nước quy định. Luật thống kê và các văn bản liên quan
ra đời làm căn cứ pháp lý quan trọng, đánh dấu và khẳng định vai trò quan trọng
của công tác thống kê. Pháp luật do nhà nước ban hành, nhưng luật pháp không
phải chỉ là kết quả của tư duy chủ quan một cách đơn thuần, mà nó còn xuất
phát từ những nhu cầu khách quan của tầng lớp. Luật pháp chỉ có thể đi vào
cuộc sống nếu như nó hợp với trình độ phát triển kinh tế tầng lớp, pháp luật
cũng còn cần có quyền lực quốc gia bảo đảm mới có thể phát huy tác dụng
trong thực tại đời sống. Do vậy nói pháp luật đứng trên nhà nước là không thực
tại, nhu cầu về luật pháp còn là nhu cầu tự thân của bộ máy quốc gia. Bộ máy
nhà nước là một thiết chế phức tạp bao gồm nhiều bộ phận (nhiều loại cơ quan
quốc gia). Để bộ máy đó hoạt động có hiệu quả đòi hỏi phải xác định đúng chức
năng, thẩm quyền, trách nhiệm của mỗi loại cơ quan, mỗi cơ quan; phải xác lập
mối quan hệ đúng đắn giữa chúng; phải có những phương pháp tổ chức và hoạt
động thích hợp để tạo ra một cơ chế đồng bộ trong quá trình thiết lập và thực
thi quyền lực quốc gia. Tất cả những điều đó chỉ có thể thực hành được khi dựa
trên cơ sở vững chắc của những nguyên tắc và quy định cụ thể của luật pháp.
Thực tế cho thấy khi chưa có một hệ thống quy phạm luật pháp về tổ
chức đầy đủ, đồng bộ, và chính xác để làm cơ sở cho việc củng cố và hoàn thiện
bộ máy quốc gia thì dễ dẫn đến tình trạng trùng lặp, chồng chéo, thực hành
không đúng chức năng, thẩm quyền của một số cơ quan quốc gia, bộ máy sẽ
sinh ra cồng kềnh và kém hiệu quả, pháp luật có vai trò quan trọng
29

trong việc quy định nhiệm vụ, quyền hạn, trách nhiệm của mỗi loại cán bộ, mỗi
cán bộ làm việc trong từng cơ quan cụ thể của bộ máy quốc gia.
Nhờ có luật pháp, các hiện tượng lạm quyền, bao biện, vô trách nhiệm...
Của hàng ngũ công chức, viên chức nhà nước dễ dàng được phát hiện và loại
trừ.
Thứ hai, là phương tiện để nhà nước quản lý mọi mặt về thống kê.
Để quản lý toàn tầng lớp, nhà nước dùng nhiều dụng cụ, nhiều biện pháp,
nhưng luật pháp là công cụ quan trọng nhất.Với những đặc điểm riêng của
mình, luật pháp có khả năng triển khai những chủ trương, chính sách của nhà
nước một cách nhanh nhất, đồng bộ và có hiệu quả nhất trên quy mô rộng lớn
nhất. Cũng nhờ có luật pháp, quốc gia có cơ sở để phát huy quyền lực của mình
và kiểm soát các hoạt động của các tổ chức, các cơ quan, các viên chức nhà
nước và mọi công dân.
Chỉ trên cơ sở một hệ thống văn bản luật đầy đủ, đồng bộ, với thực tiễn
(điều kiện và trình độ phát triển của kinh tế xã hội) và kịp thời trong mỗi thời
kỳ cụ thể, quốc gia mới có thể phát huy được hiệu lực của mình trong lĩnh vực
quản lý nhà nước bằng pháp luật trong lĩnh vực thống kê.
Hiện nay, công cụ thống kê đang đóng vai trò quan trọng không thể thiếu
trong bất kỳ hoạt động nào của xã hội. Đối với công tác quản lý nhà nước, thống
kê lại càng tỏ rõ ưu thế khi nó tạo ra căn cứ xác đáng, cơ sở khoa học mang tính
định lượng cao cho việc lựa chọn phương án ra quyết định và kiểm định, đánh
giá được hiệu quả cụ thể của quyết định đó trong thực tế. Nền hành chính truyền
thống đang chuyển sang mô hình quản lý công mới, vai trò quản lý vĩ mô của
Chính phủ phải được coi trọng và nâng cao thể hiện qua việc ban hành những
quyết định quản lý đảm bảo về mặt kỹ thuật và tối ưu trên thực tế. Tạo ra được
điều đó, càng phải đòi hỏi bộ máy nhà nước phải có đủ năng lực để xây dựng
được một hệ thống pháp luật đáp ứng các yêu
30

cầu của thị trường, tổ chức thực thi luật pháp vì lợi ích của toàn bộ nền kinh tế
quốc dân đảm bảo một môi trường cạnh tranh, công bằng và minh bạch, để phát
triển công tác xây dựng pháp luật, thi hành pháp luật và bảo vệ pháp luật đòi
hỏi phải đổi mới mạnh mẽ đồng bộ và hoàn chỉnh.
Quản lý nhà nước bằng pháp luật về thống kê là nhu cầu khách quan, và
đặc trưng vốn có của quản lý nhà nước. Nhờ có pháp luật và bằng pháp luật mà
hoạt động của cơ quan quản lý nhà nước về thông kê vận hành theo đúng quỹ
đạo, phát triển theo định hướng xã hội chủ nghĩa.
Thứ ba, góp phần tạo dựng những quan hệ mới.
Bên cạnh chức năng đề đạt, luật pháp còn có tính tiên phong, định hướng
cho sự phát triển của các quan hệ từng lớp. Có thể nói, luật pháp có vai trò quan
trọng trong việc tạo dựng (lập) nên những quan hệ mới.
Trên cơ sở xác định thực trạng từng lớp với những tình huống (sự kiện)
cụ thể, tiêu biểu, tồn tại và tái diễn bộc trực ở những thời khắc cụ thể trong tầng
lớp, nhà nước đề ra pháp luật để điều chỉnh kịp thời và phù hợp. Nhưng cuộc
sống vốn sống động và thực tế thường diễn ra với những đổi thay thẳng tuột.
Tuy nhiên, về cơ bản những đổi thay đó vẫn diễn ra theo những quy luật nhất
thiết mà con người có thể nhận thức được.
Dựa trên cơ sở của những kết quả và dự báo khoa học, người ta có thể
dự định được những đổi thay có thể diễn ra với những tình huống (sự kiện) cụ
thể, điển hình cần có sự điều chỉnh bằng luật pháp. Từ đó luật pháp được đặt ra
để định hướng trước, xác lập những quy định và có thể thiết kế những mô hình
tổ chức quy định chức năng nhiệm vụ và tổ chức thí nghiệm...
Tuy vậy, pháp luật bao giờ cũng có sự ổn định tương đối. Sự hình thành
mới hoặc thay đổi thường chỉ diễn ra với từng bộ phận của hệ thống pháp luật,
ít có những đột biến toàn phần trong một thời kì ngắn.Tính định hướng của luật
pháp cũng theo quy luật đó. Hệ thống quy phạm định hướng chỉ là một bộ phận
nhất định của hệ thống pháp luật thực định của mỗi nhà nước.
31

Sự phối hợp hài hòa giữa tính cụ thể của luật pháp với tính tiền phong
(định hướng) của nó có một ý nghĩa rất quan trọng là tạo ra được sự ổn định và
phát triển, kế thừa và đổi mới trực tính, làm cho luật pháp năng động, hiệp hơn,
tiến bộ hơn.
Thứ tư, tạo ra môi trường ổn định để nhà nước quản lý mọi về thống kê.
Có một thực tiễn là thể chế chính trị có thể đổi thay, tức là quyền lực
của một bộ máy quốc gia trong một thời kỳ lịch sử nhất mực có thể đổi thay,
nhưng nhân dân và quyền lực quần chúng vẫn tồn tại và phát triển. Những quan
hệ đa chiều trong xã hội vẫn phát triển và đòi hỏi phải được điều chỉnh bằng
pháp luật để bảo đảm sự ổn định thứ tự. Bởi thế, quyền lực dân chúng là vấn đề
căn bản; trật tự từng lớp là đòi hỏi khách quan và những nhu cầu về luật pháp.
Luật pháp và nhà nước luôn có quan hệ khăng khít với nhau “như hình
với bóng”. Nhưng đó là nói ở góc độ chung. Khi tiếp cận ở giác độ cụ thể, luật
pháp có những nét riêng cơ bản. Đó là khi luật pháp phản ánh đúng những lợi
ích của dân tộc, của quần chúng thì dù chế độ nhà nước nào cũng phải trọng.
Nếu đi trái lại điều đó là ngược với lợi ích của dân tộc, của nhân dân và sẽ bị
nhân dân phản đối, không coi trọng, không chấp hành. Xét ở góc độ này, luật
pháp còn có vai trò giữ gìn sự ổn định và thứ tự xã hội.
Sự ổn định của mỗi nhà nước là điều kiện quan trọng để tạo ra niềm tin,
là cơ sở để mở mang các mối bang giao với các nước khác. Trong thời đại ngày
nay, phạm vi của các mối quan hệ giữa các nước, các Bộ, ngành càng ngày càng
lớn và nội dung thuộc tính của các quan hệ đó càng ngày càng đa diện (nhiều
mặt). Cơ sở cho việc thiết lập và củng cố các mối quan hệ đó là pháp luật (luật
pháp quốc tế và pháp luật nhà nước). Khởi hành từ nhu cầu đó, hệ thống luật
pháp của mỗi nước cũng có bước phát triển mới: Bên cạnh những văn bản luật
pháp quy định và điều chỉnh các quan hệ tầng lớp có liên
32

quan đến các chủ thể luật pháp trong nước còn cần có đầy đủ các văn bản pháp
luật quy định và điều chỉnh các quan hệ có nhân tố nước ngoài.
Cũng cần nhấn mạnh rằng, muốn có môi trường từng lớp ổn định để mở
mang các mối bang giao và hiệp tác thì chẳng thể chỉ để ý ''một mảng'' của hệ
thống luật pháp của một quốc gia, mà phải để ý tới sự đồng bộ của cả hệ thống
luật pháp của quốc gia đó. Bởi, hệ thống pháp luật của mỗi nhà nước là một
chỉnh thể, mỗi bộ phận (mỗi mảng) trong hệ thống pháp luật đó không thể tồn
tại và phát triển riêng biệt, cục bộ được mà luôn có quan hệ và tác động qua lại
với các bộ phận khác.
Như vậy muốn thực hành tốt sự quản lý quốc gia, đẩy nhanh sự phát triển
của xã hội, mở rộng quan hệ và cộng tác với các nước thì phải chú trọng phát
huy vai trò của luật pháp, phải mau chóng xây dựng một hệ thống pháp luật
toàn diện, đầy đủ và đồng bộ, thích hợp với những điều kiện và cảnh ngộ trong
nước, đồng thời hợp với thiên hướng phát triển chung với tình hình quốc tế và
khu vực.
1.3.2. Các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý nhà nước bằng pháp luật về thống kê
Yếu tố chính trị
Chính trị là một yếu tố ảnh hưởng không nhỏ đến quản lý nhà nước bằng
pháp luật trong lĩnh vực Thống kê. Một nền chính trị tiến bộ, ổn định, nhất quán
rõ ràng sẽ có ảnh hưởng tốt tới việc xây dựng, ban hành pháp luật, tổ chức thực
hiện pháp luật, giải quyết khiếu nại, tố cáo và xử lý vi phạm pháp luật. Quản lý
nhà nước cũng là một dạng hoạt động chính trị. Tính chính trị thể hiện ngay
trong công cụ, phương tiện quản lý của nhà nước: pháp luật. (Pháp luật thể hiện
ý chí của giai cấp lãnh đạo). Một nền chính trị thiếu ổn định không thể sản sinh
ra công cụ quản lý hữu hiệu, không thể có cơ chế thanh tra, kiểm tra, giám sát
một cách khoa học, không thể đảm bảo tính công bằng trong xử lý vi phạm
pháp luật.
33

Sự ảnh hưởng của chính trị đối với quản lý nhà nước bằng pháp luật về
thống kê còn được thể hiện trong việc hoàn chỉnh số liệu để phù hợp với các cam
kết chung của một quốc gia, mục tiêu phát triển của đất nước hay của một ngành
lĩnh vực được cam kết, xây dựng, còn đối với một Tỉnh một địa phương yếu tố nay
càng được thể hiện rõ trong việc phù hợp số liệu trong phát triển kinh tế xã hội
chung của toàn tỉnh. Đối với Việt Nam, quản lý nhà nước được thực hiện theo
nguyên tắc tập trung có sự phân công, phối hợp hợp lý, kết hợp quản lý theo ngành
và theo lãnh thổ, không có chính quyền vùng riêng. Đây là yếu tố đảm bảo tính
thống nhất trong quản lý chung cho cả nước.
Yếu tố pháp luật
Nhìn từ góc độ chung nhất, sự ảnh hưởng của yếu tố pháp luật đến quản
lý nhà nước về thống kê trước hết thể hiện ở chất lượng xây dựng và ban hành
pháp luật. Việc xây dựng, ban hành pháp luật được thực hiện một cách khoa
học, hợp lý thì nhà nước sẽ có được một công cụ tốt, công cụ có hiệu lực thực
thi. Ngược lại, nếu chất lượng xây dựng không tốt thì không thể có một hệ thống
pháp luật hoàn hảo làm công cụ quản lý.
Hệ thống văn bản pháp luật chính là công cụ quan trọng nhất trong quản
lý nhà nước bằng pháp luật. Nếu hệ thống pháp luật hiện đại, phù hợp với pháp
luật, tập quán, thông lệ quốc tế, đáp ứng được đòi hỏi của thực tiễn lĩnh vực
Thống kê thì việc giải thích, tuyên truyền, thực hiện, áp dụng cũng dễ dàng,
thuận lợi. Việc xử lý những vi phạm pháp luật trong trường hợp này cũng dễ
dàng hơn. Nói như thế để thấy rằng chất lượng công tác xây dựng, ban hành
pháp luật, chất lượng hệ thống pháp luật ảnh hưởng mạnh mẽ tới việc qui định
nội dung quản lý nhà nước bằng pháp luật trong Thống kê. Đồng thời cũng từ
đó nó góp phần quyết định tới hiệu quả và hiệu lực quản lý. Vai trò và giá trị
của pháp luật đối với lĩnh Thống kê thể hiện ở chức năng điều chỉnh các quan
hệ xã hội thuộc lĩnh vực này sao cho đảm bảo tính trật tự theo pháp luật, vừa
phải bảo đảm cho các quan hệ đó phát triển lành mạnh.
34

Năng lực tổ chức và trách nhiệm thực hiện pháp luật của các chủ thể
Lý luận nhà nước và pháp luật đã làm sáng tỏ vấn đề: trình độ phát
triển của pháp luật không thể cao hơn trình độ phát triển của nền văn hóa - kinh
tế xã hội. Cho nên, những yếu tố này cũng có những tác động, ảnh hưởng đến
quản lý nhà nước bằng pháp luật trong lĩnh vực thống kê. Sự tác động, ảnh
hưởng thể hiện ở chỗ năng lực tổ chức và trách nhiệm thực hiện pháp luật của
các chủ thể tham gia quan hệ pháp luật trong lĩnh vực Thống kê có thể nâng
cao hoặc làm hạn chế hiệu quả quản lý nhà nước bằng pháp luật.
Khi các chủ thể quản lý có năng lực và trách nhiệm cao thì quá trình tổ
chức thực hiện pháp luật, vận hành cơ chế quản lý sẽ đạt hiệu quả cao ngày một
hợp lý hơn, tiên tiến hơn và kiểm tra, giám sát các hoạt động thống kê, bảo đảm
cho nó được thực hiện trong khuôn khổ pháp luật. Các chủ thể quản lý cũng sẽ
xây dựng và sử dụng những phương pháp tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp
luật một cách hiệu quả giúp cho người sử dụng thống tin, cung cấp thống tin và
tổng hợp xử lý thông tin nhận thức đúng, từ đó có tình cảm, có ý thức và sự
tuân thủ pháp luật. Điều đó cũng có nghĩa là nhà nước đã quản lý một cách có
hiệu quả đối với hoạt động thống kê.
Trong quản lý nhà nước, cơ chế quản lý là yếu tố có ý nghĩa quyết định
đến hiệu quả và hiệu lực quản lý. Nếu cơ chế quản lý khoa học, phù hợp với
đặc điểm của đối tượng quản lý thì cơ chế sẽ giúp cho quá trình quản lý đạt hiệu
quả mong muốn và ngược lại.
35

Tiểu kết chương 1
Trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ tổ quốc, việc đưa ra các quyết sách
đúng đắn vô cùng quan trọng trong việc hoạch định chính sách phát triển đất
nước, thống kê là một lĩnh vực rộng lớn tác động gián tiếp đến mọi đối tượng
và tầng lớp xã hội vì thế hiểu rõ, hiểu đúng tầm quan trọng của thống kê để đưa
ra các quyết sách và giám sát thực thi là vô cùng cần thiết. Pháp luật đóng vai
trò là công cụ hàng đầu trong quản lý nhà nước bằng pháp luật. Nhờ pháp luật
và thông qua pháp luật mà nhà nước thực hiện tác động QLNN trên các lĩnh
vực của đời sống xã hội một cách hiệu quả. Đối với Thống kê cũng vậy nhà
nước sử dụng Pháp luật để tác động vào quá trình quản lý nhà nước bằng pháp
luật đó là: Xây dựng và hoàn thiện pháp luật; Tổ chức thực hiện pháp luật; Xử
lý vi phạm pháp luật. Ba khâu này có quan hệ chặt chẽ với nhau, thiếu đi một
trong ba khâu đó thì không thể có một quá trình quản lý nhà nước bằng pháp
luật hoàn thiện.

Cơ sở lý luận quản lý nhà nước bằng pháp luật về thống kê.docx

Recommended

Recommended

More Related Content

Similar to Cơ sở lý luận quản lý nhà nước bằng pháp luật về thống kê.docx

Similar to Cơ sở lý luận quản lý nhà nước bằng pháp luật về thống kê.docx (20)

More from Dịch vụ viết thuê đề tài trọn gói ☎☎☎ Liên hệ ZALO/TELE: 0973.287.149 👍👍

More from Dịch vụ viết thuê đề tài trọn gói ☎☎☎ Liên hệ ZALO/TELE: 0973.287.149 👍👍 (20)

Recently uploaded

Recently uploaded (18)

Cơ sở lý luận quản lý nhà nước bằng pháp luật về thống kê.docx