This presentation provide an overview of the role of the Indian Constitution in business environment. It explains the implications of the preamble, the fundamental rights & directive principles of state policy. It also presents information about the constitutional provisions related to business and their economic importance.
This presentation provide an overview of the role of the Indian Constitution in business environment. It explains the implications of the preamble, the fundamental rights & directive principles of state policy. It also presents information about the constitutional provisions related to business and their economic importance.
Vidurashwatha is a village located in the Gauribidanur taluk of Chikkaballapur district in the state of Karnataka, India. Vidurashwatha is a religious centre. It is known for viduranarayana temple. Vidurashwatha is known as the Jalianwalabagh of south India. 35 freedom fighters martyred while hoisting congress flag here. Veera Saudha is built on the memory of this freedom movement.
Vidurashwatha is a village located in the Gauribidanur taluk of Chikkaballapur district in the state of Karnataka, India. Vidurashwatha is a religious centre. It is known for viduranarayana temple. Vidurashwatha is known as the Jalianwalabagh of south India. 35 freedom fighters martyred while hoisting congress flag here. Veera Saudha is built on the memory of this freedom movement.
1. http://www.slideshare.net/ChannabasavaiahHurul/break-even-analysiskannada Page 1
ಸಮ- ೇದ ೇಷ ೆ or ೆಚ-ಪ ಾಣ- ಾಭ ೇಷ ೆ (Break Even Analysis)
ೕ ೆ
ೊಸ ಉದ ಮವನು ಾ ರಂ ಸುವ ೈ ಾ ೋದ ಯು, ಾವ ವ ವ ಾರದ ಹೂ ೆ ಾ ದ ೆ ಉತಮ
ಎನುವ ದರ ಆಸ ೊಂ ರು ಾ ೆ. ೈ ಾ ೆಯ ಈ ಾಗ ೇ ಅ ತ ದ ರುವ ಉದ ಮದ ೈ ೕ ಯನು ಎದು
ತನ ಉತ ನಗಳನು ಾ ಾಟ ಾಡಲು ಾಧ ೇ ಎನುವ ದನು ಗಮ ಸ ೇ ಾಗುತ ೆ. ಅದ ೆ ಅವನು ಗಮ ಸ ೇ ಾದ
ಬಹಳ ಪ ಮುಖ ಾದ ಅಂಶ ಎಂದ ೆ ೕ ತ ಾಭದ ಪ ಾಣ. ಾಭವ ಆ ಾಯದ ಪ ಾಣ ಂದ ಾ ರ ಾಗುತ ೆ.
ಆ ಾಯದ ಪ ಾಣವ ೆಚ ಂದ ಾ ರ ಾಗುತ ೆ. ಸಮ- ೇದ ೇಷ ೆಯು ಈ ಹಂತದ ಉದ ೆ ಸ ಾಯ
ಾಡುತ ೆ. ಸಮ- ೇದ ಎಂದ ೆ ಾಭ ಲದ ಮತು ನಷ ಲದ ಉದ ಮ ವ ವ ಾರಗಳ ಹಂತ ಾ ೆ.
ಉದ ಮ ವ ವ ಾಪಕರು ರಂತರ ಾ ಾ ಾಟದ ೆ ೆಗಳ , ಬದ ಾಗುವ ೆಚಗಳ ಮತು ರ ೆಚಗಳ
ಬ ೆ ನ ಾ ರಗಳನು ಎದು ಸುತ ೇ ಇರು ಾ ೆ. ಮೂಲಭೂತ ಾ ವ ವ ಾಪಕರು ಉದ ಮದ ಗು ಮತು
ಉ ೇಶಗಳನು ಗಮನದ ಟು ೊಂಡು ಆ ಕ ಸಂಪನೂ ಲಗಳನು ೇ ೆ ೊ ೕ ೕಕ ಸ ೇಕು ಮತು ೇ ೆ
ಬಳ ೊಳ ೇಕು ಎನುವ ದರ ಬ ೆ ೆ ಾ ರಗಳನು ೆ ೆದು ೊಳ ೇ ಾಗುತ ೆ. ೆಚಗಳ ಮತು ಆ ಾಯಗಳ ಬ ೆ ೆ
ಸೂಕ ಾ ರಗಳನು ೆ ೆದು ೊಳ ದ ೆ, ಅದು ಅನ ೇ ತ ಫ ಾಂಶಗಳನು ತಂ ೊಡಬಹುದು. ಈ ಎ ಾ ಾ ರಗಳ
ಅ ಾ ವ ಯ ಾ ರುತ ೆ, ಉ ಾ ಎಷು ಘಟಕಗಳನು ಉ ಾ ಸ ೇಕು? ಸರ ನ ೆ ೆಯನು ಬದ ಾ ಸ ೇ ೆ?
ೆಚದ ನ ಬದ ಾವ ೆಗಳ ಾಭದ ೕ ೆ ಾವ ಪ ಾಮ ೕರುತ ೆ? ಾ ಾ ನ ೕ ೆ ಇನೂ ೆಚು ೆಚ
ಾಡ ೇ ೆ? ಈ ಎ ಾ ಪ ೆಗ ಗೂ ಸಮ- ೇದ ೇಷ ೆ ಅಥ ಾ ೆಚ-ಪ ಾಣ- ಾಭ ೇಷ ೆ ಉತರ ೕಡುವ
ಪ ಯತ ಾಡುತ ೆ.
ೆ ೕ ಈವ ೇಷ ೆಯು, ಕಂಪ ನಷ ಅನುಭ ಸದ ಕ ಷ ಾ ಾಟ ಮಟ ಾವ ದು? ಅಥ ಾ ಕಂಪ
ಾವ ಪ ಾಣದ ಾ ಾಟವನು ಕ ಾ , ನಷ ಅನುಭ ಸ ೆ ಇರಬಹುದು? ಎನುವ ಪ ೆಗ ೆ ಉತರವನು
ೊಡುವ ಪ ಯತ ಾಡುತ ೆ. ಇನೂ ಮುಂದುವ ದು ೇಳ ೇ ೆಂದ ೆ ೆ ೕ ಈವ ೇಷ ೆಯು ಶ ನ ಾಭ ಗ ಸುವ
ಾ ಾಟದ ಮಟವನು ೇ ಸುತ ೆ. ೆಸ ೇ ೇಳ ವಂ ೆ ೆ ೕ ಈವ ಎಂದ ೆ ಸಮ ಾ ಮು ಎಂದಥ , ಅಂದ ೆ
ಉದ ಮವ ಾಭ ನಷ ಲ ೆ ನ ೆಯುವ ಹಂತ ಎಂದಥ . ಆದ ಾರಣ ಂದ ೇ ೆ ೕ ಈವ ೇಷ ೆಯನು ೆಚ-
ಪ ಾಣ- ಾಭ ೇಷ ೆ (Cost-Volume-Profit Analysis) ಎಂದೂ ಕ ೆಯ ಾಗುತ ೆ. ೆ ೕ ಈವ ೇಷ ೆಯು ಾಭ
ೕಜ ೆಯ ಪ ಮುಖ ತಂತ ಾ ೆ. ಈ ೇಷ ೆಯನು ಒಂದು ಷ ಪ ಾಣದ ಉತ ನದ ಮಟದ ಒಟು ೆಚ,
ಒಟು ಆ ಾಯ ಮತು ಒಟು ನಷಗಳ ನಡು ನ ಸಂಬಂಧವನು ಅಧ ಯನ ಾಡಲು ಬಳಸ ಾಗುತ ೆ. ಪ ಂದೂ
ಉದ ಮದ ಮೂಲ ಉ ೇಶ ಾಭ ಗ ಸುವ ದು. ಒಂದು ವಸು ನ ಉ ಾ ದ ೆಯ ಆ ಕ ಾಭ ಎನುವ ದು, ಆ ವಸು ನ
ಉ ಾ ದ ಾ ೆಚ ಮತು ಅದರ ಾ ಾಟ ಂದ ಬಂದ ಆ ಾಯಗಳ ನಡು ನ ವ ಾ ಸ ಾ ೆ. ಅಥ ಾಸ ದ ಉದ ಮವ
2. http://www.slideshare.net/ChannabasavaiahHurul/break-even-analysiskannada Page 2
ಗ ದ ಾಭವನು ಎರಡು ಾಗಗಳ ಾ ಂಗ ಸ ಾಗುತ ೆ, ಒಂದು ಆ ಕ ಅಥ ಾ ಅ ಾ ಾನ (Super Normal)
ಾಭ, ಮ ೊಂದು ಾ ಾನ ಅಥ ಾ ಶ ನ ಆ ಕ ಾಭ.
(1) ಆ ಕ ಅಥ ಾ ಅ ಾ ಾನ ಾಭ (Economic or Super Normal Profit) ಒಂದು ಉದ ಮವ ಷ
ಪ ಾಣದ ಉತ ನವನು ಾ ಗ ದ ಆ ಾಯದ ತವ ಒಟು ೆಚ (ವ ಕ ೆಚ + ಅವ ಕ ೆಚ) ಂತ ೆ ಾದ ೆ,
ಅದನು ಆ ಕ ಅಥ ಾ ಅ ಾ ಾನ ಾಭ ಎನ ಾಗುತ ೆ. ಉ ಾಹರ ೆ ೆ ಾಲು ೇಬಲುಗಳನು ತ ಾ ಸಲು ತಗು ದ
ೆಚ ರೂ.4000 ಮತು ಅವ ಗಳ ಾ ಾಟ ಂದ ಗ ದ ಒಟು ಆ ಾಯವ ರೂ.5000 ಆದ ೆ, ರೂ.1000 ನು ಆ ಕ
ಅಥ ಾ ಅ ಾ ಾನ ಾಭ ಎಂದು ಕ ೆಯ ಾಗುತ ೆ.
(2) ಾ ಾನ ಅಥ ಾ ಶ ನ ಆ ಕ ಾಭ (Normal or Zero Economic Profit) ಉದ ಯು ತನ ವೃ ಯ
ಉ ದು ೊಳಲು ಗ ಸ ೇ ಾದ ಕ ಷ ತ ೇ ಾ ಾನ ಾಭ ಾ ೆ. ಒಂದು ವಸು ನ ಾ ಾಟ ಂದ ಬಂದ
ಆ ಾಯವ ಅದರ ಒಟು ೆಚ ೆ ಸಮ ಾ ಾಗ ಈ ಪ ಉದ ಸುತ ೆ. ಇ ೊ ಂದು ೕ ಯ ೇಳ ೇ ೆಂದ ೆ,
ಾ ಾನ ಅಥ ಾ ಶ ನ ಆ ಕ ಾಭ = ಒಟು ಆ ಾಯ = ಒಟು ೆಚ. ಉದ ಮವ ಒಂದು ವಸುವನು ಉ ಾ ಸಲು
ತಗುಲುವ ೆಚವ ಅದರ ಆ ಾಯ ೆ ಸಮ ಾ ರುವ ಂದು ೇ ೆ ೕ ಈವ ಂದು. ಪ ಂದು ಉದ ಮವ ಈ
ಂದು ಂತ ಮುಂ ೆ ಉ ಾ ಗ ಷ ಆ ಕ ಾಭ ಗ ಸಲು ಆ ಸುತ ೆ. ಈ ಉ ೇಶ ಾಧ ೆ ಾ ಉದ ಮವ
ಬಳ ೊಳ ವ ತಂತ ೇ ೆ ೕ ಈವ ೇಷ ೆ.
ಶ ನ ಾಭ-ನಷ ೇಷ ೆ ಅಥ ಾ ೆ ೕ ಈವ ೇಷ ೆಯ ಅಥ ಾ ಸಮ- ೇದ ೇಷ ೆಯ
ಅಥ (Meaning of Break-Even Analysis)
ೆ ೕ ಈವ ೇಷ ಾ ತಂತ ವ ಒಂದು ಕ ೆ ಉ ಾ ದ ೆಯ ಪ ಾಣ ಮತು ಉ ಾ ದ ಾ ೆಚಗಳ ಪರಸ ರ
ಸಂಬಂಧವನು ೇ ದ ೆ, ಮ ೊಂದು ಕ ೆ ಾ ಾಟ ಂದ ಬಂದ ಆ ಾಯ ಮತು ಾಭಗಳ ಸಂಬಂಧವನು
ೇ ಸುತ ೆ.
ೋ ಾ ೇ ೕ ರವರ ಪ ಾರ – “ಉದ ಮವ ಅದರ ಎ ಾ ೆಚಗಳನು ಭ ಸುವಷು ಆ ಾಯವನು ಗ ಸುವ ದರ
ಮೂಲಕ ‘ಸಮ- ೇದ’ ಾ , ಆ ಹಂತದ ರುವ ಉತ ನದ ಪ ಾಣ ಮತು ಾ ಾಟ ಪ ಾಣದ ಮಟವನು ೇ ೆ
ಗುರು ಸುವ ದು ಎನುವ ದನು ೆ ೕ ಈವ ಅಥ ಾ ಸಮ- ೇದ ೇಷ ೆಯ ತಂತ ವ ೋ ಸುತ ೆ”.
ೆ. ೆ. ೕರವರ ಪ ಾರ – ೆ ೕ ಈವ ೇಷ ೆಯು ಉದ ಮದ ೆಚಗಳ , ಆ ಾಯ ಮತು ಾಭಗಳನು
ಸಂ ೕ ಸುವ ಒಂದು ತಂತ ಅಥ ಾ ಯು ಾ ದು, ವ ಳ ಾಭದ ೕ ೆ ಸಂಭ ಸಬಹು ಾದ ಪ ಾಮಗಳನು
ವ ಸಲು ಬಳ ೊಳ ಾಗುತ ೆ”.
3. http://www.slideshare.net/ChannabasavaiahHurul/break-even-analysiskannada Page 3
ಸಮ- ೇದ ಂದು ನ ಅಥ
ಉದ ಮದ ಒಟು ೆಚವ ಒಟು ಆ ಾಯ ೆ ಸಮ ಾ ರು ಾಗ ಉ ಾ ಸುವ ಪ ಾಣ ಹಂತದ ಂದು ೇ ಸಮ-
ೇದ ಂದು ಅಥ ಾ ಶ ನ ಾಭ-ನಷ ಂದು. ಇ ೊ ಂದು ೕ ಯ ೇಳ ೇ ೆಂದ ೆ, ಈ ಹಂತದ ಉದ ಮವ
ಾಭವನೂ ಗ ಸದ ಮತು ನಷದ ಯೂ ಇರದ ಾ ೆ, ಅಂದ ೆ ಅ TR = TC ಆ ರುತ ೆ. ಇದು ಶ ನ ಆ ಕ
ಾಭದ ಸ ೇಷ ಾ ೆ. ನಮ ಾಗ ೇ ಳ ೆ, ಒಟು ೆಚವ ಒಟು ರ ೆಚ ಮತು ಒಟು ಬದ ಾಗುವ ೆಚಗಳನು
ಒಳ ೊಂ ೆ.
ಾ ೆ ಅವರ ಪ ಾರ – “ಒಟು ಆ ಾಯವ ಒಟು ೆಚ ೆ ಸಮ ಾ ರು ಾಗ ಜರುಗುವ ಚಟುವ ೆಗಳ
ಂದು ೇ ಸಮ- ೇದ ಂದು ಅಥ ಾ ಶ ನ ಾಭ-ನಷ ಂದು ಎಂದು ಕ ೆಯ ಾಗುತ ೆ. ಇದು ಶ ನ ಾಭದ
ಂದು ಾ ೆ”.
ಸಮ- ೇದ ಂದು = ಒಟು ಆ ಾಯ = ಒಟು ೆಚ (ಒಟು ರ ೆಚ + ಒಟು ಬದ ಾಗುವ ೆಚ)
ಉದ ಮವ ತನ ಉ ಾ ದ ೆಯನು ಸಮ- ೇದ ಂದು ನ ಹಂತ ಂತ ಕ ಾ ದ ೆ, ನಷ
ಅನುಭ ಸ ೇ ಾಗುತ ೆ ಮತು ಆ ಂದು ಂತ ಮುಂ ೆ ಉ ಾ ದ ೆ ಾ ದ ೆ, ೆಚು ಾಭ ಗ ಸಲು ಾಧ ಾಗುತ ೆ.
ಅಂದ ೆ ಒಂದು ಉದ ಮವ ಸಮ- ೇದ ಂದು ನ ಉ ಾ ಸುವ ದರ ಮೂಲಕ ಅದು ತನ ಎ ಾ ಉ ಾ ದ ಾ
ೆಚಗಳನು ಭ ೊಳ ತ ೆ. ಉ ಾ ದ ಾ ೆಚದ ಾ ಾನ ಾಭವ ೇ ರುತ ೆ. ಆದ ಂದ ಒಂದು ಉದ ಮವ
ಸಮ- ೇದ ಂದು ನ ೇವಲ ಾ ಾನ ಾಭ ಅಥ ಾ ಶ ನ ಆ ಕ ಾಭವನು ಾತ ಗ ಸುತ ೆ.
ಸಮ- ೇದ ೇಷ ೆಯ ಊ ೆಗಳ
1) ೆಚ ಮತು ಆ ಾಯದ ಗಳ ಒಂ ೇ ೆರ ಾದ ಬದ ಾವ ೆಯ ದರಗಳನು ೊಂ ೆ (Linear)
2) ಒಟು ೆಚವನು ರ ೆಚ ಮತು ಬದ ಾಗುವ ೆಚ ಎಂದು ಂಗ ಸ ಾಗುತ ೆ.
3) ರ ೆಚದ ಾವ ೇ ಬದ ಾವ ೆಗಳ ಇಲ ಎಂದು ಊ ಸ ಾ ೆ.
4) ಉ ಾ ದ ೆ ೆ ಅನುಗುಣ ಾ ಬದ ಾಗುವ ೆಚಗಳ ಬದ ಾವ ೆ ೊಂದುತ ೆ
5) ಉ ಾ ದ ಸರಕುಗಳ ಮತು ಾ ಾಟ ೆ ಒದ ದ ಸರಕುಗಳ ಎ ಾ ಹಂತಗಳಲೂ ಏಕರೂಪ ಾ ರುತ ೆ.
ಅಂದ ೆ ಾ ರಂಭದ ಸಂಗ ಹ ಮತು ಮು ಾಯ ಸಂಗಹ ಎನುವ ಪ ಾವ ೆ ಇಲ.
6) ಾ ಾಟದ ೆ ೆ ರ ಾ ರುತ ೆ.
7) ಉ ಾ ದ ಾಂಗಗಳ ೆ ೆಗಳ ರ ಾಗುತ ೆ.
8) ಉ ಾ ದ ೆಯ ಪ ಾಣ ಬದ ಾ ಾಗ ಾತ ೆಚಗಳ ಬದ ಾಗುತ ೆ.
9) ಉ ಾ ದಕ ೆ ಮತು ತಂತ ಾನದ ಬದ ಾವ ೆ ಇರುವ ಲ.
10) ಾರುಕ ೆ ಒಂ ೇ ಸರದು ಾ ಾಟ ೆ ಲಭ ರುತ ೆ.
4. http://www.slideshare.net/ChannabasavaiahHurul/break-even-analysiskannada Page 4
ಸಮ- ೇದ ೇಷ ೆಯ ಾನಗಳ
ಸಮ- ೇದ ಂದುವನು ಕಂಡು ಯಲು ಬಳ ೆ ಾಗುವ ಾನಗಳ ಪ ಮುಖ ಾ ಮೂರು ಇ ೆ. (1)ಅ ೇಖ
ಾನ(Graphical Method) (2)ಸ ೕಕರಣ ಾನ(Equation Method) ಮತು (3)ಅಂ ನ ವಂ ೆ ಾನ(Contribution
Margin Method). ಇವ ಗಳ ೇವಲ ಎರಡನು ಾತ ಇ ೇ ಸ ಾ ೆ
(1) ಅ ೇಖ ಅಥ ಾ ೇ ಾ ತ ಾನ(Graphical Method):
ಅ ೇಖ ಅಥ ಾ ೇ ಾ ತ ಾನವ ಸಮ- ೇದ ಂದುವನು, ಸಮ- ೇದ ಪ ಯ ಸ ಾಯ ಂದ ವ ಸಲು
ಪ ಯ ಸುತ ೆ. ಸಮ- ೇದ ಪ ಯು ಉದ ಮದ ಧ ಹಂತದ ಉ ಾ ದ ೆಯ ಮಟಗಳ ಉ ಾ ದ ಾ ೆಚ ಮತು
ಆ ಾಯಗಳ ನಡು ನ ಸಂಬಂಧವನು ವ ಸುತ ೆ, ಅಂದ ೆ ೆಚ ಮತು ಆ ಾಯಗಳ ಾರ ಅಥ ಾ ಅಳ ೆಯನು
ವ ಸುವ ಪ ಯತ ಾಡುತ ೆ. ಸಮ- ೇದ ಪ ಯ ಆ ಾರದ ೕ ೆ ಸಮ- ೇದ ಂದುವನು ೇ , ಸಮ- ೇದ
ಂದು ನ ೇ ಾ ತ ವನು ರ ಸ ಾಗುತ ೆ. ಈ ೆಳ ೆ ಒಂದು ಪ ವ ಕ ತ (Hypothetical) ಪ ಯ ಸ ಾಯ ಂದ ಸಮ-
ೇದ ಂದುವನು ವ ಸ ಾ ೆ. ಉ ಾಹರ ೆ ೆ ೆ ೆದು ೊಂಡ ಸರ ನ ೆ ೆ ರೂ.3 ಆ ದು, ಅದ ೆ ಾಡುವ
ಬದ ಾಗುವ ೆಚವ ರೂ.2 ಆ ರುತ ೆ ಎಂದು ೊಳ ಾ ೆ
ಪ – 1: ಸಮ- ೇದ ಪ
( ಾ ರ ರೂ ಾ ಗಳ )
ಉತ ನ
(000 ಘಟಕಗಳ )
ಒಟು ರ ೆಚಗಳ
ಒಟು ಬದ ಾಗುವ
ೆಚಗಳ
ಒಟು ೆಚಗಳ ಒಟು ಆ ಾಯ
00 40 00 x 2 = 00 40 00 x 3 = 00
10 40 10 x 2 = 20 60 10 x 3 = 30
20 40 20 x 2 = 40 80 20 x 3 = 60
30 40 30 x 2 = 60 100 30 x 3 = 90
40 40 40 x 2 = 80 120 40 x 3 = 120
50 40 50 x 2 = 100 140 50 x 3 = 150
60 40 60 x 2 = 120 160 60 x 3 = 180
70 40 70 x 2 = 140 180 70 x 3 = 210
80 40 80 x 2 = 160 200 80 x 3 = 240
90 40 90 x 2 = 180 220 90 x 3 = 270
100 40 100 x 2 = 200 240 100 x 3 = 300
ೕ ಾ ದ ಪ ಯ ಉದ ಮವ ಉ ಾ ದ ೆಯ ಧ ಹಂತಗಳ ಾಡುವ ೆಚಗಳ ಮತು ಆ ಾಯಗಳ
ಪ ಾಣವನು ೋ ಸ ಾ ೆ. ಉ ಾ ದ ೆಯ ಾ ರಂಭದ ಹಂತದ ಉ ಾ ದ ೆ ಶ ನ ಾ ಾಗ, ರ ೆಚದ ಪ ಾಣ
ರೂ.40000/- ಇ ೆ, ಆದ ೆ ಬದ ಾಗುವ ೆಚಗಳ ಪ ಾಣ ಶ ನ ಾ ೆ. ಉ ಾ ದ ೆ ೆ ಾಗು ಾ ೋದಂ ೆಲ
ಬದ ಾಗುವ ೆಚದ ಪ ಾಣವ ೆ ಾಗು ಾ ೋಗುತ ೆ. ಾ ರಂಭ ಂದ 30000 ಘಟಕಗಳನು ಉ ಾ ಸುವ ವ ೆ ೆ
5. http://www.slideshare.net/ChannabasavaiahHurul/break-even-analysiskannada Page 5
ಉದ ಮವ ನಷವನು ಅನುಭ ಸುತ ೆ. ಉ ಾ ದ ೆ 40000 ಘಟಕಗ ೆ ೆ ಾ ಾಗ, ೆಚವ ಒಟು ರೂ.1,20,000/-
ಮತು ಒಟು ಆ ಾಯವ ರೂ.1,20,000/- ಇರು ಾಗ, ಉದ ಮವ 40000 ಘಟಕಗಳನು ಉ ಾ ಸುತ ೆ. ಈ ಹಂತದ
ಉದ ಮವ ಾವ ೇ ಾಭ ಗ ಸುವ ಲ ಮತು ನಷವನೂ ಅನುಭ ಸುವ ಲ. ಆ ಹಂತವ ೇ ಸಮ- ೇದ ಂದು
ಅಥ ಾ ಶ ನ ಾಭ-ನಷ ಂದು ಎಂದು ಕ ೆಯ ಾಗುತ ೆ.
ೕ ೆ ಪ ಯ ೋ ದ ಅಂ ಅಂಶಗಳನು ಮುಂ ನ ೇ ಾ ತ ದ ೋ ಸ ಾ ೆ.
ೕ ಾ ದ ೇ ಾ ತ ದ OX ಅ ದ ಉತ ನದ ಪ ಾಣವನು ಗುರು ಸ ಾ ೆ. OY ಅ ದ ಉದ ಮದ
ೆಚ ಮತು ಆ ಾಯಗಳನು ಗುರು ಸ ಾ ೆ. FC ೇ ೆಯು ರ ೆಚದ ೇ ೆ ಾ ೆ. TR ಮತು TC ೇ ೆಗಳ
ಅನುಕ ಮ ಾ ಒಟು ಆ ಾಯದ ೇ ೆಗಳ ಮತು ಒಟು ೆಚದ ೇ ೆಗ ಾ ೆ. ೇ ಾ ತದ E ಂದುವ ಸಮ- ೇದ
ಅಥ ಾ ಶ ನ ಾಭ-ನಷ ಂದು ಾ ೆ. ಉದ ಮವ ಆ ಂದು ನ ನಂತರದ ಸ ೇಷದ ಉ ಾ ದ ೆ ಾ ದ ೆ
10 20 30 40 50 60 70 80 90
200
180
160
140
120
100
80
60
40
20
ಉತ ನ (Output)
ೆಚಮತುಆಾಯ(Cost/Revenue)
0
X
Y
ಸಮ- ೇದ ಂದು (Break-Even Point)
TR = TC
ಬದ ಾಗುವ ೆಚಗಳ
ರ ೆಚಗಳ
TC
TR
ನಷದ ವಲಯ
ಾಭದ ವಲಯ
E
FC
6. http://www.slideshare.net/ChannabasavaiahHurul/break-even-analysiskannada Page 6
ಾಭವನು ಗ ಸುತ ೆ ಮತು ಆ ಂದು ಂತ ಂದ ೆ ಉ ಾ ದ ೆ ಕ ಾದ ೆ, ನಷ ಅನುಭ ಸ ೇ ಾಗುತ ೆ.
ಅಂದ ೆ 40,000 ಘಟಕಗ ಂತ ೆಚು ಉ ಾ ದ ೆ ಾ ದ ಾಭ ಪ ೆಯು ಾ ೆ ಅಥ ಾ 40,000 ಘಟಕಗ ಂತ
ಕ ಾದ ೆ ನಷ ಅನುಭ ಸ ೇ ಾಗುತ ೆ. ೇ ಾ ತ ದ ಉದ ಮವ E ಂದು ಂದ ಂ ೆ ಬಂದ ೆ, ಒಟು ೆಚವ
ಒಟು ಆ ಾಯ ಂತ ೆ ಾ ನಷ ಅನುಭ ಸ ೇ ಾಗುತ ೆ. ಅದ ೆ ತ ರುದ ಾ E ಂದು ಂತ ಮುಂ ೆ ೋದ ೆ
ಒಟು ಆ ಾಯವ ಒಟು ೆಚ ಂತ ೆ ಾ ಾಭವನು ಗ ಸುತ ೆ. ಅಂದ ೆ E ಂದುವ ಒಂದು ಕ ೆ ನಷವ ಇಲದ
ಮ ೊಂದು ಕ ೆ ಾಭವ ಇಲದ ಪ ತ ಾ ೆ. ಇದ ೇ ಸಮ- ೇದ ಅಥ ಾ ಶ ನ ಾಭ-ನಷ ಂದು ಎಂದು
ಕ ೆಯ ಾಗುತ ೆ. ಉದ ಮವ ನಷ ಅನುಭ ಸ ಾರದು ಎಂದ ೆ ಕ ಷ 40,000 ಘಟಕಗಳನು ಉ ಾ ಸ ೇ ೇಕು. ಈ
ಂದು ನ ಂ ೆ ೋದ ೆ TR < TC ಆ ದು ನಷ ಅನುಭ ಸ ೇ ಾಗುತ ೆ ಮತು ಂದು ಂತ ಮುಂ ೆ ೋದ ೆ,
TR < TC ಆ ದು ಉದ ಮವ ಾಭ ಗ ಸುತ ೆ.
(2) ಸ ೕಕರಣ ಾನ (Equation Method):
ಒಂದು ಉದ ಮದ ೆಚ-ಉತ ನ, ಆ ಾಯ-ಉತ ನ ಮತು ಾಭ-ಉತ ನಗಳ ಸಂಬಂಧಗಳನು ವ ಸಲು ಸಮ-
ೇದ ೇಷ ೆಯ ಅ ೇಖ ಾನವ ಉಪಯುಕ ಾ ದರೂ ಕೂಡ, ೕಜಗ ತ ಾದ ಯ ಮೂಲಕ ಸಮ- ೇದ
ೇಷ ೆಯು ಉದ ಮದ ಾ ರ ೆ ೆದು ೊಳ ವ ಸಮ ೆ ಗ ೆ (Decision-Making Problems) ಉತಮ ಸ ಾಯ
ಾಡುತ ೆ. ಉದ ಮವ ಗ ಸುವ ಾಭವ ಒಟು ೆಚ ಮತು ಒಟು ಆ ಾಯಗಳ ನಡು ನ ವ ಾ ಸ ಾ ೆ. ಅಂದ ೆ,
ಾಭ (Profit) = TR – TC. ಉದ ಮವ ಉ ಾ ದ ಸರಕುಗಳ ಸಂ ೆ ಯನು ಅದರ ೆ ೆ ಂದ ಗು ಾಗ ಒಟು
ಆ ಾಯ ಲಭ ಾಗುತ ೆ. ಅಂದ ೆ, TR = P x Q. ಒಟು ೆಚವ ಒಟು ರ ೆಚ ಮತು ಒಟು ಬದ ಾಗುವ ೆಚಗಳ
ತ ಾ ೆ. ದ ೇ ೇ ದಂ ೆ
TC = TVC + TFC TC = ಒಟು ೆಚ
TVC = ಒಟು ಬದ ಾಗುವ ೆಚಗಳ
TFC = ಒಟು ರ ೆಚಗಳ
TC = (AVC x Q) + TFC (ಏ ೆಂದ ೆ TVC = AVC x Q ಆ ೆ)
ೕ ೆ ೇಷ ೆಯ ದಂ ೆ ಒಟು ಆ ಾಯವ ಒಟು ೆಚ ೆ ಸಮ ಾ ಾಗ ಸಮ- ೇದ ಂದು
ಲಭ ಾಗುತ ೆ. ಈಗ ನಮ ಉ ಾಹರ ೆ ಾ QB ಯನು ಸಮ- ೇದ ಂದುವನು ೋ ಸುವ ಪ ಾಣ ಎಂದು
ಊ ೊಂಡ ೆ, ಸ ೕಕರಣ ಾನದ ಈ ೆಳ ನಂ ೆ ಸಮ- ೇದ ಂದುವನು ಕಂಡು ಯಬಹುದು.
7. http://www.slideshare.net/ChannabasavaiahHurul/break-even-analysiskannada Page 7
TR = TC TR = P x QB ಆ ೆ ಮತು
ದ ೇ ದಂ ೆ TC = TVC + TFC ಮತು
TVC = AVC x QB ಆ ೆ.
ಎರಡರ ೌಲ ಗಳನು ವ ಾ ಾಗ ಸ ೕಕರಣವ ಈ ೆಳ ನಂ ಾಗುತ ೆ.
P x QB = TFC + (AVC x QB)
P x QB – (AVC x QB) = TFC
QB (P-AVC) = TFC
ಈ ೕ ನ ಸ ೕಕರಣವನು ಸರ ೕಕರಣ ೊ ಾಗ
QB =
ಲಭ ಾದ ಸ ೕಕರಣ ೆ ೇ ಾ ತ ಾನದ ನ ಉ ಾಹರ ೆಯನು ಅನ ಾಗ
QB =
&"
% $
P = 3
AVC = 2
TFC = 40
QB =
&"
#
QB = 40
ೕ ಾ ದ ಸಮ- ೇದ ಪ ಯ ೋ ದ ಉ ಾಹರ ೆಯ ಉದ ಮವ 40,000 ಘಟಕಗಳನು
ಉ ಾ ದ ೆ ಾಡು ಾಗ ಶ ನ ಾಭ-ನಷದ ಹಂತದ ರುತ ೆ. ಇ ಾಗ ೇ ಅ ೇಖ ಅಥ ಾ ೇ ಾ ತ ಾನದ
ದ ಾ ೆ. ಸ ೕಕರಣ ಾನದ ಯೂ ಕೂಡ ಸಮ- ೇದ ಂದು 40,000 ಘಟಕಗಳ ಹಂತದ ರುತ ೆ ಎಂದು
ೋ ಸು ೆ.
ಸಮ- ೇದ ೇಷ ೆಯ ಉಪ ೕಗಗಳ
(1) ಆದಶ ಮಟದ ಾಭ (Optimum Level of Output): ಸಮ- ೇದ ೇಷ ೆಯ ಸ ಾಯ ಂದ ಒಂದು
ಉದ ಮವ ತನ ಆದಶ ಉತ ನದ ಪ ಾಣವನು ಕಂಡು ೊಳಲು ಾಧ ಾಗುತ ೆ. ಸಮ- ೇದ ಂದು ಂತ ಕ
ಉ ಾ ದ ೆ ಾ ದ ೆ ಉದ ಮ ನಷ ಅನುಭ ಸ ೇ ಾಗುತ ೆ. ಉ ಾ ದ ೆಯ ಮಟ ಕು ದು ನಷ ಸಂಭ ಸದಂ ೆ
ತ ೆಯಲು ೇಷ ೆಯು ಸ ಾಯ ಾಡುತ ೆ.
8. http://www.slideshare.net/ChannabasavaiahHurul/break-even-analysiskannada Page 8
(2) ಗು ಾಮಥ (Target Capacity): ಒಂದು ಉದ ಮವ ಸಮ- ೇದ ೇಷ ೆಯು ಸ ಾಯ ಂದ ಕ ಷ
ಉ ಾ ದ ಾ ೆಚದ ಅನುಕೂಲಗಳನು ಲಭ ಾ ೊಂಡು ಉದ ಮದ ಗು ಾಮಥ ವನು ಧ ಸುತ ೆ.
(3) ಕ ಷ ೆಚ (Minimum Cost): ಸಮ- ೇದ ೇಷ ೆಯ ಸ ಾಯ ಂದ ಉದ ಮವ ಒಂದು ಷ ಮಟದ
ಉ ಾ ದ ೆ ೆ ಾಡುವ ಕ ಷ ೆಚವನು ಕಂಡು ೊಳಲು ಸ ಾಯ ಾಗುತ ೆ. ಕ ಷ ೆಚ ಮತು ಗ ಷ ಉ ಾ ದ ೆಯು
ಉದ ಮದ ಗು ಾ ರುತ ೆ. ಗು ಾ ಸಲು ಅಂದ ೆ ಕ ೆಚದ ೆಚು ಉ ಾ ದ ೆ ಾಡಲು ಈ ೇಷ ೆಯು
ಸ ಾಯ ಾಡುತ ೆ.
(4) ಘಟಕ ಸರ ೆ ಅಥ ಾ ಕು ಸು ೆ (Expansion and Contraction of Plant): ಒಂದು ಉದ ಮವ ೇಶದ
ಆ ಕ ಪ ೆ ಅನುಗುಣ ಾ , ತನ ಉ ಾ ದ ೆಯ ಪ ಾಣವನು ಾವ ಹಂತದವ ೆ ೆ ಸ ಸಬಹುದು ಅಥ ಾ
ಾವ ಹಂತದವ ೆ ೆ ನಷ ಸಂಭ ಸದ ಾ ೆ ಕು ಸಬಹುದು ಎನುವ ದನು ಸಮ- ೇದ ೇಷ ೆ ಸುತ ೆ.
(5) ಉತ ನ ೕಜ ೆ (Product Planning): ಒಂದು ಉದ ಮವ ತನ ೕ ತ ಆ ಾಯ ಮತು ೆಚದ ಆ ಾರದ
ೕ ೆ, ಸಮ- ೇದ ೇಷ ೆಯ ಸ ಾಯ ಂದ ಉತ ನ ೕಜ ೆಯನು ರೂ ಸಲು ಅನುಕೂಲ ಾಗುತ ೆ. ಈಗ
ಉ ಾ ಸು ರುವ ಉತ ನಗಳ ಉ ಾ ದ ೆಯನು ಮುಂದುವ ಸ ೇ ೆ ಅಥ ಾ ೇಡ ೇ ಎಂದು ಧ ಸಲು ೊ ೆ ೆ
ೊಸ ಉ ಾ ದ ಾ ೆ ೕ ಗಳನು ಾ ರಂ ಸ ೇ ೆ ಅಥ ಾ ೇಡ ೆ ಎಂದು ಧ ಸಲು ಸಮ- ೇದ ೇಷ ೆಯು ಸ ಾಯ
ಾಡುತ ೆ.
(6) ಾಭ ೕಜ ೆ (Profit Planning): ಉದ ಮವ ಾವ ಮಟದ ಾಭವನು ಗ ಸ ೇಕು ಎನುವ ದನು
ಧ ಸಲು ಅಥ ಾ ೕ ಸಲು ಸಮ- ೇದ ೇಷ ೆಯು ಸ ಾಯ ಾಡುತ ೆ. ಭ ಷ ದ ೕ ತ ಆ ಾಯ ಮತು
ೕ ತ ೆಚಗಳ ಆ ಾರದ ೕ ೆ ಾಭ ೕಜ ೆಯನು ರೂ ಸಬಹು ಾ ೆ.
(7) ಸುರ ಾ ಅಂಚು (Safety Margin): ಉದ ಮದ ವಸುಗಳ ಾ ಾಟ ಇ ಮುಖ ಾದರೂ ನಷ ಸಂಭ ಸದ
ಾ ೆ ಇರುವ ಉ ಾ ದ ೆಯ ಮಟವನು ಅಂದ ೆ ಸುರ ಾ ಮಟವನು ಕಂಡು ೊಂಡು ಉದ ಮವನು ಮುನ ೆಸಲು
ಸಮ-ಉತ ನ ೇಷ ೆಯು ಸ ಾಯ ಾಡುತ ೆ.
(8) ೆ ೆ ಾ ರ (Price Decision): ಉದ ಮವ ಾಭವನು ಗ ಸ ೇ ಾದ ೆ, ಉತಮ ಾ ಾಟದ ೆ ೆಯನು
ಧ ಸ ೇ ಾಗುತ ೆ. ಉದ ಮವ ತನ ೕ ತ ಆ ಾಯ ಮತು ೕ ತ ೆಚಗಳ ಆ ಾರದ ೕ ೆ ಾವ ಮಟದ
ೆ ೆಯ ಾರ ೇಕು ಎಂದು ಧ ಸಲು ಸಮ- ೇದ ೇಷ ೆಯು ಸ ಾಯ ಾಡುತ ೆ.
(9) ಾ ಾಂಶದ ಾ ರ (Dividend Decision): ಉದ ಮವ ತನ ೇರು ಾರ ೆ ಾ ಾಂಶವನು
ಹಂಚ ೇ ಾಗುತ ೆ. ಾವ ಹಂತದ ಾ ಾಂಶವನು ಹಂಚ ೇಕು ಎಂದು ಧ ಸಲು ಉದ ಮ ೆ ಸಮ- ೇದ
ೇಷ ೆಯು ಸ ಾಯ ಾಡುತ ೆ.
9. http://www.slideshare.net/ChannabasavaiahHurul/break-even-analysiskannada Page 9
(10) ೕಜ ೆಗಳ ಆ (Choice of Projects): ಸಮ- ೇದ ೇಷ ೆಯ ಸ ಾಯ ಂದ ಒಂದು ಉದ ಮವ ತನ
ಮುಂ ರುವ ಹಲ ಾರು ೕಜ ೆಗಳ ಮತು ಅವ ಗಳ ಗ ಸುವ ಹಣ ಾ ನ ಶ ಾಂಶವವನು ೊತುಪ ಸಲು (Assess)
ಮತು ಅವ ಗಳ ಒಂದನು ಆ ಾಡಲು ಾಧ ಾಗುತ ೆ.
ಸಮ- ೇದ ೇಷ ೆಯ ಗಳ (Limitations of Break-Even Analysis)
(1) ಆ ಾನಗಳ ೆ ೆಯ ಬದ ಾವ ೆಯನು ಲ ೆ (Ignores Changes in Input Prices): ಸಮ- ೇದ
ೇಷ ೆಯು ಆ ಾನಗಳ ೆ ೆಯ ಾವ ೇ ಬದ ಾವ ೆ ಆಗುವ ಲ ಎಂದು ಊ ೆ, ಆದ ೆ ಜ ೕವನದ ಕೂ ,
ಕ ಾ ಾಮ ಗಳ ಇ ಾ ಆ ಾನಗಳ ೆ ೆಗಳ ಆ ಂ ಾ ೆ ಬದ ಾಗುತ ೇ ಇರುತ ೆ. ೇಷ ೆಯನು ಂ ನ ಅಂ -
ಅಂಶಗಳ ಆ ಾರದ ೕ ೆ ರ ಸ ಾ ರುತ ೆ, ಆ ಾನಗಳ ೆ ೆಗಳ ಬದ ಾವ ೆ ಾ ಾಗ ೇಷ ೆಯ ಾವ ೇ
ಬದ ಾವ ೆಯನು ಾವ ಾಡುವ ಲ ಾ ಾ ೇಷ ೆಯ ಮೂಲ ಉ ೇಶ ಈ ೇರುವ ಲ.
(2) ರ ೆ ೆಗಳ (Constant Prices): ೇರ ಅಥ ಾ ಸರಳ ೇ ೆಯ ರೂಪದ ರುವ ಒಟು ಆ ಾಯದ ೇ ೆಯು,
ಾ ಾಟ ಾಗುವ ಎಲ ಸರಕುಗಳ ಒಂ ೇ ೆರ ಾದ ೆ ೆಯ ಾ ಾಟ ಾಗುತ ೆ ಎಂದು ಂ ಸುತ ೆ. ಆದ ೆ ಇದು
ಅ ಾಸ ಕ ಾದದು, ಏ ೆಂದ ೆ, ಉ ಾ ದ ೆಯ ಬದ ಾವ ೆ ಾದಂ ೆಲ ಉತ ನದ ೆ ೆಯ ಯೂ ಬದ ಾವ ೆಗಳ
ಸಂಭ ಸುತ ೆ.
(3) ಶಲ ೆಚ (Constant Cost): ಉ ಾ ದ ೆಯ ಹಂತ ಾವ ೇ ಇರ ಬದ ಾಗುವ ೆಚಗಳ ಮತು
ಉತ ನದ ನಡು ನ ಅನು ಾತ ಬದ ಾವ ೆ ಆಗುವ ಲ ಎಂದು ಊ ಸ ಾ ೆ ಆದ ೆ ಇದು ಅ ಾಸ ಕ. ಜ ೕವನದ
ಉ ಾ ದ ೆಯ ಪ ಾಣ ೆ ಾಗುತ ೋದಂ ೆ ಆ ಕ ತವ ಯಗಳ ಾರಣ ಂದ ಸ ಾಸ ಬದ ಾಗುವ ೆಚ
ಪ ಾಣವ ಒಂ ೇ ಅನು ಾತದ ೆ ಾಗುವ ಲ, ವ ತ ಯ ಇ ೇ ಇರುತ ೆ.
(4) ಾತ ಕ ಸಂಬಂಧ (Static Relationship): ಸಮ- ೇದ ೇಷ ೆಯು ೆಚಗಳ , ಉ ಾ ದ ೆಯ ಪ ಾಣ
ಮತು ಾ ಾಟ ಂದ ಲಭ ಾಗುವ ಆ ಾಯಗಳ ಪ ಾಣದ ನಡು ೆ ಒಂ ೇ ೆರ ಾದ ರ ಸಂಬಂಧ ೊಂ ೆ ಎಂದು
ಊ ಸ ಾ ೆ. ಆದ ೆ ಇ ಾವ ವ ೇರ ಸಂಬಂಧವನು ೊಂ ಲ.
(5) ಾ ಾಟ ೆಚವನು ಲ ೆ (Neglects Selling Costs): ಸಮ- ೇದ ೇಷ ೆಯು ೇವಲ ಉ ಾ ದ ಾ
ೆಚಗಳನು ಾತ ಪ ಗ ಾ ಾಟ ೆಚಗಳನು ಲ ೆ. ಇ ೕ ನ ನಗಳ ಾ ಾಟ ೆಚಗಳ ವಸು ನ ೆ ೆ
ಮತು ಾ ಾಟದ ಬಹು ಪ ಮುಖ ಾತ ವನು ವ ಸುತ ೆ.
(6) ಅಂ -ಸಂ ೆ ಗಳ ಗಳ (Data Limitations): ಸಂಪ ಣ ಸಮ- ೇದ ೇಷ ೆಯು ೆಕ ದ ಪ ಸಕದ
ನಮೂ ಾ ರುವ ಅಂ -ಅಂಶಗಳನು ಆಧ ೆ. ಆದ ೆ ೆಕ ದ ಪ ಸಕದ ನಮೂ ದ ೆಕ ಗಳ ಇ ಾನು ಾರ(Arbitrary)
10. http://www.slideshare.net/ChannabasavaiahHurul/break-even-analysiskannada Page 10
ನಮೂ ಾ ರುವ ತಗ ಾ ೆ. ಆದ ಂದ ಈ ಅಂ -ಸಂ ೆ ಗಳ ಆ ಾರದ ೕ ೆ ತ ಾ ದ ೇಷ ೆಯು
ಅ ಾಸ ಕ ಾಗುತ ೆ.
(7) ಬಹು ಧದ ಉತ ನಗ ೆ ಸೂಕ ೇಷ ೆಯಲ (Unsuitable for Long-Term): ಸಮ- ೇದ ೇಷ ೆಯು,
ೆಲ ೇ ೆಲವ ಉತ ನಗಳನು ಆಧ ೆ. ಬಹು-ಉತ ನ ಾದ ಗ ೆ ಈ ೇಷ ೆ ಅನ ಯ ಾಗುವ ಲ. ಇಂ ನ
ನಗಳ ಎ ಾ ಉದ ಮಗಳ ೈ ಧ ಮಯ ಸರಕುಗಳನು ಉ ಾ ಸು ಾ ೆ.
(8) ಇ ಮುಖ ಪ ಫಲವನು ಲ ೆ (Ignores Diminishing Returns): ಈ ೇಷ ೆಯ ಉ ಾ ದ ೆಯ
ಪ ಾಣ ೆ ಾದಂ ೆ ಾ ಆ ಾಯದ ಪ ಾಣವ ಕೂಡ ಸ ಾ ಾಂತರ ಾ ೆ ಾಗುತ ೆ ಎಂದು ಊ ಸ ಾ ೆ ಅಂದ ೆ
ರ ಪ ಫಲವನು ಊ ಸ ಾ ೆ. ಇದೂ ಕೂಡ ಅ ಾಸ ಕ ಾದು ಾ ೆ.
ಸ ಾ ೋಪ
ೕ ನ ಎ ಾ ಅಂಶಗಳನು ಪ ೕ ಾಗ, ಈ ೇಷ ೆಯ ೆಲವ ಗಳ ೆಲವ ಸಂದಭ ಗಳ
ಅನ ಯ ಾದರೂ ಕೂಡ, ಅ ೇಕ ಾ ಾರ, ಉ ಾ ದ ಾ ಪ ಗಳ ಉ ಾರ ೆ ಮತು ಾ ಾಟ ಾರ ೆ ಈ
ೇಷ ೆ ಂದ ಸ ಾಯ ಾಗುತ ೆ ಎನುವ ದರ ಎರಡು ಾ ಲ.
References;
1) Business Economics, by T.R.Jain and O.P.Khanna, Published by V K Publications.
2) Essentials Of Financial Management, By M Pandey, Published by Vikas Publishers.
3) Production and Organisations Management – J.P.Saxena, 2nd Edition, Published by Tata
McGraw-Hill Education.
4) Business Economics, Dr.H.L.Ahuja, Published by S.Chand Publications.
5) Micro Economic Theory by M.L.Jhingan, Published by Vrinda Publications.
6) Financial and Management Accounting, P Weetman and P Gordon. Pearson Education Limited
Sites visited;
1) http://www.tutor2u.net/business/reference/operations-introduction-to-break-even-analysis