2. KENNIS VAN BOUWERS
Het CBS verdeelt de bouw in drie sectoren: de burgerlijke en utiliteitsbouw, de grond-,
water- en wegenbouw en de overige bouwnijverheid. De bouwsector heeft meer dan
vierhonderdduizend werknemers en nog bijna vijftigduizend tot honderdduizend tijdelijke
mensen in dienst. De verdeling over de sectoren verhoudt zich grofweg 4:2:5. Er zijn
tienduizenden kleine ondernemingen, duizend middelgrote en circa vijftien hele grote
aanbieders.
Bouwradius en fusiepartner SBW vormen het kenniscentrum voor de bouw, Fundeon
genaamd. Samen met de specialistische opleidingsinstituten in de sector hebben ze
inmiddels veel ervaring met EVC. Bouwradius heeft momenteel zeven projecten lopen. Bij
een daarvan is het bedrijf van de Gebr. Janssen BV uit Beugen betrokken. We volgen dit
praktijkverhaal. Een ander project is beschreven in het praktijkverhaal ‘Vakbekwaamheid
omgezet in erkend diploma’.
>>> Bert van de Pol, landelijk projectleider EVC Bouwradius:
“In de toekomst wordt EVC steeds meer een
onderdeel van loopbaanbeleid...”
KENNISCENTRUM BOUWRADIUS/SBW EN EVC
“Bouwradius vormt samen met SBW het kenniscentrum beroepsonderwijs en
bedrijfsleven voor de bouw (per 1 januari 2006 gefuseerd tot één organisatie
met de naam Fundeon). We staan en zorgen voor vakbekwaamheid en kwaliteit
in de bouw. We adviseren onder meer over scholing in bedrijven, maken
scholingsplannen, ontwikkelen samen met de bedrijfstak leerstof en laten
cursussen uitvoeren door een groot aantal ervaren docenten. Onze fusiepartner
heeft een vergelijkbare positie in de bouwsector infrastructuur. We gebruiken
allebei EVC sinds een klein decennium en hebben diverse pilots uitgevoerd.
Onze procedures verschillen wel, maar alleen op assessmentniveau. Bouwradius
gebruikt een criteriumgericht interview op basis van de STAR-methodiek. SBW
neemt een interview af en een praktijkopdracht. Hoe de procedure van het
nieuwe Fundeon eruit zal zien, is nog onbekend. Deze moet nog ontwikkeld
worden.”
Overzicht projecten tot nu toe
“Onze eerste EVC-pilot dateert van 1996. In dat jaar hebben we een EVC-
procedure ontwikkeld voor niveau 2 Timmeren en Metselen. Daarna heeft het
even stilgestaan tot de nieuwe cao in 2001. Het doel was om 150 kandidaten
door de procedure te leiden. Het jaar daarop zijn we gestart met zes pilots
in de gebieden: timmeren, metselen, dakdekken, betonstaalverwerking en
voegen. Dit verliep in eerste instantie moeizaam, omdat we eerst de werkgevers
benaderden en niet de werkvloer. Samen met het opleidingsinstituut BGA
(Bouwopleidingscentrum Gespecialiseerde Aannemers) lukte het om deelnemers
enthousiast te krijgen. We hebben uiteindelijk 135 diploma’s kunnen uitreiken.
Sindsdien zijn we betrokken (geweest) bij een aantal projecten voor niveau
2, 3 en 4. Voor al deze projecten geldt dat de ontwikkeling van de EVC-
procedure onderdeel was van het project. Voor de meeste hebben we subsidie
aangevraagd via Senter in het kader van de Subsidie Scholingsimpuls.”
n 2
3. Overzicht van EVC-projecten waar Bouwradius bij betrokken is (geweest)
naam project start einde aantal beroepen niveau ontwikkelingen
kandidaten
project 1996 1996 1998 30 timmeren 2 procedure
instrument criteria niveau 2
handreiking gebruikers
intakeformulier
training assessoren
project vakkracht 1998 2004 30 assistent uitvoerder + 4+ criteria voor toetreding tot de
bouwtechniek branche
project 2001 2001 2003 135 timmeren 2
voegen 2 criteria
betonstaalverwerken 2 criteria
dakdekken 2 criteria
leidekken 2 criteria o.b.v. competenties
loopbaanproject 2001 2005 2 timmeren 2
project TECTUM 2004 lopend 130 dakdekken bitumineus 2 criteria o.b.v. competenties
intakeformulier
project gespeciali- 2004 lopend 80 bedrijfsleider, werkvoor- 4 criteria o.b.v. competenties
seerd kader bereider, calculator,
werkplaatschef, verko-
per grafmonumenten,
uitvoerder
project uitvoerend 2005 lopend 20 assistent uitvoerder 4 criteria o.b.v. competenties
management in in ontwikkeling
ontwikkeling
project OML 2004 lopend 59 betonstaalverwerken 3 criteria o.b.v. competenties
project HOHD 2004 lopend 19 dakdekken 3 criteria o.b.v. competenties
project VEBIDAK 2005 lopend 4 dakdekken bitumineus 4+ criteria voor toetreding tot de
branche
project MION 2005 lopend natuursteenbewerken 3 criteria o.b.v. competenties
in ontwikkeling in ontwikkeling
>>> Bert van de Pol, landelijk projectleider EVC Bouwradius:
“De ene doelgroep is makkelijker te benaderen dan
de andere…”
BENADEREN DOELGROEPEN
“Bouwradius heeft vaak zelf initiatief genomen om een doelgroep te benaderen.
Voor een deel omdat EVC vooral in het begin nog niet zo bekend was. Het was
wennen. Het blijkt dat de ene doelgroep moeilijker te benaderen is dan de
andere. De doelgroep regulier timmerman/metselaar niveau 2 is bijvoorbeeld
lastig, omdat hun reguliere scholingsgraad hoger is dan bij de andere
doelgroepen. Kandidaten zijn moeilijk te traceren, omdat ze vaak niet geschoold
willen worden of niet worden bereikt.”
“Om de doelgroepen beter te bereiken, zoeken we contact met de voor de
doelgroep bekende opleidingsspecialist. Voor hellende daken is dat de SOHD
en voor bitumineus dakdekken is dat Tectum. De laatste heeft mij gevraagd
om een presentatie te geven over EVC op de regiobijeenkomsten, om zo extra
draagvlak bij de werkgevers te creëren. Na de bijeenkomsten hebben we samen
met Tectum gekozen voor de persoonlijke benadering van een aantal bedrijven.
Dit heeft uiteindelijk tot positief resultaat geleid, want inmiddels zijn honderd
kandidaten diplomawaardig.”
PROCEDURE BOUWRADIUS BIJ GEBR. JANSSEN BV
Gebr. Janssen BV stelde in 2004 vast dat een aantal werknemers bepaalde kennis en/of
vaardigheden misten. Scholing was de enige oplossing, maar Gebr. Janssen BV heeft
minder positieve ervaringen met langdurige trajecten voor de betrokken werknemers. Daar
kwam bij dat het bedrijf haar medewerkers niet langer wilde missen dan nodig. Ze zochten
naar een oplossing waarin de medewerkers een korte scholing krijgen die specifiek gericht
n 3
4. is op de ontbrekende kennis.
Gebr. Janssen BV is eind 2004 met twee EVC-pilots begonnen: Hoger op het Dak, niveau
3 en Gespecialiseerd kader, niveau 4. Het bedrijf heeft met nadruk ook gekozen voor een
kadertraject. Ze wil eigen vakmensen laten doorstromen naar een kaderfunctie, omdat zij
de beste praktijkkennis hebben van het dakvak.
>>> Peter van Houtum, Controller PZ, Gebr. Janssen BV:
“EVC staat of valt met duidelijke voorlichting:
draagvlak creëren is het allerbelangrijkste! De
deelnemers moeten het echt willen en ook het
bedrijf, de werkgever, moet er volledig achter
staan...”
GEMOTIVEERDE MENSEN ZIJN GOUD WAARD!
“Ik ben lid van de stuurgroep van de Stichting Opleiding Hellende Daken, het
opleidingsinstituut voor de hellende dakbedekkingsbranche. Daar maakte ik
kennis met EVC. Ik vond het goed klinken en heb het idee meegenomen naar
Gebr. Janssen BV en aan de directie voorgelegd. De directie reageerde positief;
ze staan volledig achter EVC en wat het voor het bedrijf oplevert. Je kunt niet
zonder dat draagvlak.
Het is voor werkgevers van groot belang dat zij goed worden voorgelicht over
de procedure en de gevolgen.
Werkgevers moeten ook nadenken over de bezetting en het niveau van de
medewerkers binnen de eigen organisatie: hoeveel mensen heeft een bedrijf
nodig op welk niveau?”
“Vanaf de start ben ik actief betrokken bij de procedure. We zijn begonnen met
een voorselectie van werknemers die we het meest geschikt achtten om mee
te doen aan de pilots. Het ging voornamelijk om mensen die echt zin in een
dergelijk traject hadden en dus gemotiveerd waren. Ik heb alle geselecteerde
werknemers persoonlijk gesproken en ze de EVC-procedure van Bouwradius
uitgelegd. Daarna konden ze volledig vrijwillig kiezen of ze mee wilden doen.
We hopen dat hun enthousiaste ervaringen zullen doorsijpelen in de organisatie.
Gezien de geluiden die we horen, werkt dat.”
>>> Peter van Houtum, Controller PZ, Gebr. Janssen BV:
“De EVC-procedure is ontwikkeld op basis van
de vakgebieden die het SOHD opnieuw in kaart
heeft gebracht. De uitkomsten van de procedure
geven een betrouwbaar beeld van de kennis en
vaardigheden...”
PROCEDURE BOUWRADIUS
“Gebr. Janssen BV heeft het instrument gebruikt dat Bouwradius samen met de
Stichting Opleiding Hellende Daken (SOHD) heeft ontwikkeld. SOHD heeft haar
n 4
5. vakgebieden opnieuw beoordeeld en in kaart gebracht. Deze hebben als basis
gediend voor het EVC-instrument.
Gebr. Janssen BV heeft de pilot voor niveau 3 Dakdekkers en niveau 4
Gespecialiseerd kader uitgevoerd.
Tijdens de procedure krijgen kandidaten te maken met mensen van Bouwradius,
een opleidingsadviseur van het betrokken roc of opleidingsinstituut en een
kwaliteitsadviseur.”
Voorbereiding (voorlichting, intake)
Bouwradius geeft voorlichting aan werkgevers via gerichte bedrijfsbezoeken en
regionale voorlichtingsbijeenkomsten. Gebr. Janssen BV heeft iedere medewerker
in een persoonlijk gesprek voorgelicht. Nadat kandidaten voor het traject
hebben gekozen, krijgen ze een intakegesprek met mensen van Bouwradius en
het betrokken roc.
Gebruikte instrumenten: voorlichtingsbijeenkomst, folders, publicaties en
intakeformulier.
Herkennen (verzamelen bewijslast, portfoliobegeleiding)
Het traject begint met het verzamelen van informatie voor het portfolio. De
kandidaat krijgt een advies over het resultaat, maar nog geen beoordeling.
Gebruikt instrument: portfolio.
Erkennen (beoordelen, assessment, toekennen kwalificaties)
De opleidingssadviseur van Bouwradius beoordeelt het portfolio samen met het
roc. De kwaliteitsadviseur legitimeert het advies uit de herkenningsfase. Het kan
zijn dat er extra gegevens of toetsing gewenst is. Deze aanvullende toetsing
wordt voorafgegaan door een examentraining. De opleidingsadviseur toetst de
theorie in een interview. Deze fase resulteert in een schriftelijke bevestiging
waarin staat of de kandidaat recht heeft op een diploma of het is een
scholingsadvies met daarin de vrijstellingen waar de kandidaat recht op heeft.
Gebruikte instrumenten: interview en schriftelijk resultaat van de beoordeling.
Vervolgtraject (opleiden/duaal traject)
Het scholingstraject is volledig de verantwoording van het roc.
>>> Peter van Houtum, Controller PZ, Gebr. Janssen BV:
“Korte scholing die specifiek gericht is op de
ontbrekende kennis werkt enthousiasmerend…”
OPZET OPLEIDING
“Na de EVC-procedure volgt voor de meeste werknemers een scholingstraject.
Het leren vindt plaats bij een opleidingsinstituut dat we zelf kunnen kiezen. Wij
hebben voor SOHD gekozen, omdat we daar tot nu toe zeer tevreden over zijn.
Het scholingstraject is gebaseerd op het scholingsadvies dat wij letterlijk
hebben opgevolgd. De duur van de scholing is afhankelijk van het leertempo
van een kandidaat en het aantal vrijstellingen. Korte scholing die specifiek
gericht is op de ontbrekende kennis werkt enthousiasmerend.
In de pilot voor niveau 3 zijn de scholingstrajecten opgedeeld in drie delen om
te voorkomen dat de kandidaten naast hun werk te veel belast worden.”
“Het opleidingsinstituut is verantwoordelijk voor de scholing en verzorgt ook de
begeleiding. Ik houd de praktische zaken voor de kandidaten goed in de gaten.
Als er bijvoorbeeld vragen zijn, neem ik contact op met het instituut.
n 5
