Παράδειγμα βιβλιοθεραπείας από την καθηγήτρια Σμαράγδα Μανταδάκη.

1. Παράδειγμα βιβλιοθεραπευτικής ανάγνωσης
Θεματική: ΦΟΒΟΣ
«Ο φόβος είναι το πιο δυνατό ίσως συναίσθημα στον
άνθρωπο. Τα άγχη, οι παιδικές φοβίες, το στρες είναι
σύγχρονη μάστιγα και είναι πολλών ειδών».
Σμαράγδα Μανταδάκη

3. Επιλέγουμε ένα βιβλίο από μία βιβλιοθήκη, ένα βιβλιοπωλείο ή από
άλλο χώρο στον οποίο έχουμε πρόσβαση και
• Αναζητούμε ένα ρεαλιστικό μυθιστόρημα κατά προτίμηση με
σύγχρονους ήρωες τους οποίους θα διαβάσουμε στο οπισθόφυλλο ότι
έχει κάποια κοινά στοιχεία με μας ως προς το αντικείμενο του φόβου
του ή στο πώς αντιδρά σε αυτό το συναίσθημα.
• Φυλλομετρούμε προσεκτικά το βιβλίο, καθώς αναζητάτε το σωστό για
σας και ανακαλύπτουμε ίσως, ένα επεισόδιο ζωής που μοιάζει με μια
κατάσταση που βιώνουμε οι ίδιοι στη ζωή μας.
Βιβλιοθεραπευτική ανάγνωση -
ΣΤΑΔΙΟ 1ο

5. Αφού βρούμε μία ήσυχη στιγμή να διαβάσουμε το βιβλίο με προσοχή,
σταματάμε την ανάγνωση σε εκείνο το κεφάλαιο στο οποίο βρίσκουμε ότι
ο ήρωας της ιστορίας βρίσκεται μπροστά σε μία μεγάλη δοκιμασία του
φόβου του.
Βιβλιοθεραπευτική ανάγνωση -
ΣΤΑΔΙΟ 2ο

7.  Κρατάμε σημείωση στο ημερολόγιό μας ή σε ένα πρόχειρο φύλλο χαρτί απαντώντας
στα εξής ερωτήματα:
1. Ποιο είναι το πρόβλημα που αντιμετωπίζει ο ήρωας;
 Υπογραμμίζω με κόκκινο χρώμα στο βιβλίο πού φαίνεται ότι ο ήρωας ή ηρωίδα του
βιβλίου φοβάται.
2. Έχω αισθανθεί ποτέ έτσι εγώ στη ζωή μου; Πότε ήταν αυτό;
3. Αν μπορούσα να συναντήσω τον ήρωα ή την ηρωίδα του βιβλίου τι θα τον συμβούλευα για
το πρόβλημά του;
4. Τι θα έκανα εγώ στη θέση του/της για να ξεπεράσω το φόβο μου;
5. Γράφουμε ξανά τις φράσεις ή τα λέξεις που θα κρατούσα από την ανάγνωση ως εδώ.
Φράσεις που μας άρεσαν, που μας εντυπωσίασαν που θα θέλαμε να κρατήσουμε στη
μνήμη, όταν θα χει τελειώσει η ανάγνωση του βιβλίου.
 Συνεχίζουμε να κρατάμε σημειώσεις για ό,τι μας κάνει εντύπωση στην αφήγηση.
 Μπορούμε μάλιστα να φτιάξουμε έναν πρόχειρο κατάλογο με επιλογές που θα
προτείναμε στον ήρωα του βιβλίου και δίπλα να γράψουμε υποθετικά ποια θα είναι η
πιθανή εξέλιξη της ιστορίας, αν ο ήρωας πάρει την απόφαση α’ στη ζωή του ή την
απόφαση β’, γ’ κλπ.
Βιβλιοθεραπευτική ανάγνωση -
ΣΤΑΔΙΟ 3ο

9.  Συνεχίζουμε την ανάγνωση της ιστορίας και βλέπουμε πώς
επαληθεύονται οι υποθέσεις που κάναμε προηγουμένως.
 Υπογραμμίζουμε με πράσινο χρώμα τα σημεία εκείνα στο βιβλίο
όπου περιγράφεται τι κάνει ο ήρωας, για να ξεπεράσει το φόβο
του ή τι κάνουν άλλοι, για να τον βοηθήσουν να το ξεπεράσει.
 Αφού τελειώσουμε την ανάγνωση του βιβλίου, δίνουμε το βιβλίο αυτό
σε έναν φίλο ή μία φίλη και αφού ζητήσουμε να κάνει το ίδιο με μας με
τα ερωτήματα του τρίτου σταδίου, συζητάμε μαζί του/της για το φόβο
στη δική σας ζωή και ποιες λύσεις ανακαλύψατε στο βιβλίο για να τους
ξεπεράσετε.
Βιβλιοθεραπευτική ανάγνωση -
ΣΤΑΔΙΟ 4ο

11. Η συζήτηση καλό είναι να προκύψει φυσικά και αβίαστα για πράγματα
που θέλετε να συζητήσετε. Αν αυτό δεν συμβαίνει, σημαίνει πως το
συγκεκριμένο βιβλίο δεν μίλησε πραγματικά στο πρόβλημά μας.
Μπορούμε μάλιστα κουβεντιάζοντας με τους μικρούς μας φίλους, να
προβούμε σε μία κριτική ανάλυση του χαρακτήρα/των χαρακτήρων της
ιστορίας.
Βιβλιοθεραπευτική ανάγνωση -
ΣΤΑΔΙΟ 5ο

13. ΣΧΟΛΙΑ:
Ασφαλώς, ένα τέτοιο πείραμα δεν αφορά μία συστηματική προσέγγιση της μεθόδου
της βιβλιοθεραπείας. Είναι όμως μία απλή τεχνική που μπορεί κανείς να εφαρμόσει μόνος
ή μόνη για να «διαβάσει» θεραπευτικά τους φόβους του από διαφορετικές οπτικές γωνίες
(του συγγραφέα, του ήρωα της ιστορίας, του φίλου στον οποίο δώσατε να διαβάσει το
μυθιστόρημα (ή διήγημα) αυτό με σκοπό να μοιραστείτε τη σκέψη σας).
Κι αν οι φίλοι σας και οι δικοί είναι απασχολημένοι, υπάρχουν πάντα εθελοντές
αναγνώστες στο διαδίκτυο σε ιστοσελίδες φιλαναγνωσίας, όπου μπορεί να ανακαλύψετε
από κοινού τι κάνετε λάθος και τι σωστά σε σχέση με το πώς διαχειριζόσαστε μία
κατάσταση φόβου ή πανικού.
Η διαδικασία αυτή της εξωτερίκευσης του προβλήματος της φοβίας και η
ενεργητική στάση αντιμετώπισής του δίνει πάντα πιθανότητες για προσέγγιση λύσεων
σε καθημερινά προβλήματα: καθώς οι γονείς μαζί με τα παιδιά τους ή στο σχολείο οι
δάσκαλοι με τους μαθητές τους μοιράζονται εκδοχές για επίλυση των προβλημάτων
τους, εξωτερικεύουν τις σκέψεις τους, μιλάνε και γράφουν για αυτές είναι σαν να
ξορκίζουν τον κακό τους δαίμονα.
Σμαράγδα Μανταδάκη

15. Η Σμαράγδα Μανταδάκη (λογοτεχνικό ψευδώνυμο) είναι συγγραφέας
λογοτεχνικών βιβλίων για παιδιά και μυθιστορημάτων για ενήλικες. Διδάσκει με
το πραγματικό της επίθετο (Σμαράγδα Παπαδοπούλου) στο Πανεπιστήμιο
Ιωαννίνων ως επίκουρη καθηγήτρια και με την ιδιότητα αυτή έχει εκδώσει
επιστημονικά βιβλία για τη διδασκαλία της γλώσσας και της λογοτεχνίας, δύο
εκ των οποίων αφορούν τη βιβλιοθεραπεία στην εκπαίδευση.