Prezentacja na temat doświadczeń Fundacji Rozwoju Dzieci im Jana Amosa Komeńskiego, która w ponad 80 bibliotekach zrealizowała projekt "Biblioteczne zajęcia dla dzieci i rodziców". Prezentacja wykorzystana podczas kongresu „Biblioteka: więcej niż myślisz!” (13 - 14 października 2011).

1. Biblioteka dla najmłodszych.
To działa!
Monika Rościszewska- Woźniak –
Fundacja Rozwoju Dzieci im.
J.A.Komeńskiego
Magdalena Skowronek -
Biblioteka Publiczna w Brzeszczach

2. Fundacja Komeńskiego
Fundacja Komeńskiego – kim jesteśmy
Organizacja pożytku publicznego działająca na obszarze całej
Polski od 2003 r
Misja
Tworzenie najlepszych warunków rozwoju i równych
szans edukacyjnych wszystkim dzieciom od 0 do 10 roku życia.
Wizja dziecka
Każde dziecko jest niepowtarzalną osobą.
Chcemy, by było równoprawnym
uczestnikiem życia społecznego. By miało
poczucie, że warto żyć.
Chcemy rozwijać u dzieci ciekawość, pewność
siebie, wytrwałość, umiejętności
społeczne.

3. Fundacja Komeńskiego
Fundacja Komeńskiego co robimy?
Zapewnienie wszystkim dzieciom dostępu do wysokiej jakości
wczesnej edukacji
Gdy nie ma Przedszkola, Grupy Zabawowe, Centra Dziecka
i Rodziny
Podnoszenie jakości edukacji elementarnej w Polsce
Akademia Komeńskiego - Ośrodek Ustawicznej Edukacji
Nauczycieli i Rodziców
Uspołecznianie zarządzania edukacją
Lokalne Strategie Edukacji
Partnerstwo na rzecz Rozwoju i Edukacji Małych Dzieci
Zwiększenie świadomości społecznej na temat znaczenia
wczesnej edukacji dla równości szans i rozwoju kapitału
ludzkiego
Konferencje, seminaria, publikacje

4. Widzenie
0 1 2 3 7654
Wysoka
Niska
Sposoby reagowania
Umiejętności językowe
Kontrola emocji
Tworzenie znaczeń
Umiejętności społeczne
Umiejętności matematyczne
Słyszenie
Graph developed by Council for Early Child Development (ref: Nash, 1997; Early Years Study, 1999; Shonkoff, 2000.)
Lata przed-szkolne Lata szkolne
Dlaczego małe dzieci?

5. Wczesne doświadczenia dzieci mają długofalowy i formujący wpływ na
rozwój mózgu, umiejętności i zachowań człowieka.
Po urodzeniu 6 lat 14 lat
Rethinking the Brain, Families and Work Institute, Rima Shore, 1997.
From: Founders’ Network, slide 03-012
Dlaczego małe dzieci?

6. Przewlekły stres zmienia architekturę mózgu
Warunki
normalne
Przewlekły
stres
Typowy neuron,
wiele połączeń
Neurony
zniszczone, mało
połączeń
żródło: Radley et al. (2004)
Bock et al. (2005)
Dlaczego w bezpieczny sposób ?

7. 0-3 4-5 6-18 19+
Stopa zwrotu
inwestycji w
kapitał ludzki
Programy
przedszkolne
Programy
skierowane na
uczniów
Programy dla dorosłych,
Programy rozwojowe
skierowane do
najmłodszych dzieci
Wiek w latach Heckman, J. (2007)
Dlaczego warto wcześniej a nie później?

8. • Umiejętności językowe dzieci a wykształcenie rodziców
16 mies. 24 mies. 36 mies.
Słownictwo(ilośćsłów)
Rodzice wykształceni
Rodzice pracujący
fizycznie
Rodzice objęci
opieką społeczną
Wiek dzieci (miesiące)
200
600
1200
Source: Hart & Risley (1995)
400
800
1000
Dlaczego w bibliotece też?

9. Celem projektu „Biblioteczne zajęcia dla dzieci
i rodziców” jest przygotowanie bibliotek wiejskich
i miejsko- wiejskich do wprowadzania do oferty
bibliotek nowatorskich form edukacyjnych
skierowanych do małych dzieci, rodziców
i nauczycieli.
Biblioteczne zajęcia dla dzieci i rodziców

10. Oferty dla bibliotek w projekcie
Zaproponowaliśmy bibliotekom poszerzenie swojej oferty o
jedną z trzech innowatorskich form pracy z małymi
dziećmi:
• Grupy Zabawowe
• Biblioteczka dla Najmłodszych
• Mali Badacze

11. Do udziału w projekcie zgłosiło się ponad
200 bibliotek z całego kraju, biorących udział w I rundzie
Programu Rozwoju Bibliotek.
Ostatecznie w projekcie bierze udział 83 biblioteki, które
wytypowało do udziału 165 kobiet.
156 pracowniczek bibliotek (dyrektorek bibliotek, starszych bibliotekarek,156 pracowniczek bibliotek (dyrektorek bibliotek, starszych bibliotekarek,156 pracowniczek bibliotek (dyrektorek bibliotek, starszych bibliotekarek,156 pracowniczek bibliotek (dyrektorek bibliotek, starszych bibliotekarek,
bibliotekarek, stażystek, wolontariuszek),bibliotekarek, stażystek, wolontariuszek),bibliotekarek, stażystek, wolontariuszek),bibliotekarek, stażystek, wolontariuszek),
8 czytelniczek zaprzyjaźnionych z bibliotekami oraz mam,8 czytelniczek zaprzyjaźnionych z bibliotekami oraz mam,8 czytelniczek zaprzyjaźnionych z bibliotekami oraz mam,8 czytelniczek zaprzyjaźnionych z bibliotekami oraz mam,
1 instruktorka z domu kultury mieszczącego się w tym samym budynku, co1 instruktorka z domu kultury mieszczącego się w tym samym budynku, co1 instruktorka z domu kultury mieszczącego się w tym samym budynku, co1 instruktorka z domu kultury mieszczącego się w tym samym budynku, co
biblioteka.biblioteka.biblioteka.biblioteka.
Z kim pracujemy?

12. • Szkolenia dla 2 osób z każdej biblioteki
• Wyposażenie biblioteki w odpowiednie materiały –
inne, w zależności od rodzaju wybranej oferty
• E-mentoring dla każdej z bibliotek
• Wizyty monitorujące w bibliotekach, które tego
potrzebują
Działania w projekcie

13. Grupy Zabawowe
Grupy Zabawowe - to zajęcia edukacyjne dla dzieci od 3
miesięcy do 3- 4 lat oraz ich rodziców.
Zajęcia prowadzone są przez specjalnie przeszkolonego
Animatora, który podczas wspólnej zabawy z dziećmi i rodzicami
pokazuje, jak prostymi sposobami można pomagać dzieciom w
rozwoju.
Zajęcia są prowadzone zazwyczaj raz w tygodniu i trwają około
2 godzin.
16 bibliotek zdecydowało się na prowadzenie Grup Zabawowych

14. Mapa bibliotek prowadzących Grupy Zabawowe

15. Bawimy się
wspaniale. W
czasie jednego ze
spotkań rodzice
wraz z dziećmi
zbudowali z puf i
figur
geometrycznych
pociąg, którym
wszyscy
wyruszyliśmy do
krainy wyobraźni.
Na stacjach
czytaliśmy
ulubione wiersze
dzieci. Często
powracamy do tej
formy zabawy.
Grupy Zabawowe w Korszach

16. Spotykamy się
regularnie raz w
tygodniu. Jest to
zawsze wtorek , godz.
16.00. Spotkania
cieszą się ogromnym
powodzeniem.
Rodziców z
pociechami ciągle
przybywa, jak tak dalej
pójdzie, będziemy
musieli stworzyć
jeszcze jedną grupę.
Ponieważ chętnych
jest dużo, musieliśmy
przenieść się na piętro
do czytelni.
Grupa Zabawowe w Przodkowie
Wydaje nam się, że
dzieci i rodzice są
bardzo zadowoleni z
zabaw, najczęściej
zajęcia się
przeciągają, gdyż
dzieci nie chcą
wracać do domów.

17. Biblioteczka dla Najmłodszych
Wypożyczalnia książek i zabawek/ gier edukacyjnych dla
najmłodszych dzieci (od 0 do 5 lat) wraz z prostą
instrukcją obsługi dla rodziców
Instrukcja zawierają także informacje jak dana zabawka
stymuluje rozwój dziecka.
W ramach projektu wyposażymy biblioteki w zestaw książek
i zabawek wraz z „instrukcjami” dla rodziców.
57 bibliotek zdecydowało się na prowadzenie Biblioteczki
dla Najmłodszych

18. Mapa Biblioteczek dla najmłodszych

19. Nie każdy zdaje sobie sprawę z
tego, że warto czytać dziecku - bo
to buduje więź z rodzicami !
Dlatego właśnie zaprosiliśmy
dzieci wraz z rodzicami do
wspólnej zabawy w bibliotece.
Maluszki w wieku od 3 miesięcy do 5
lat spędzają czas na wspólnym
czytaniu bajek, zabawie grami,
kartami, puzzlami, układankami.
Ponadto nie brakuje zabaw w kole,
przy muzyce. Dla wielu czytanie
dzieciom to jedyny sposób na
spędzenie kilku chwil razem, a my
zachęcamy do spędzania czasu
razem również w naszej bibliotece.
Biblioteczka dla najmłodszych w Bojszowach

20. Mali Badacze
Mali Badacze – to zajęcia prowadzone metodą projektów
badawczych dla dzieci w wieku 3- 10 lat rozwijające ich
ciekawość świata i wykorzystujące zasoby biblioteki.
Dzieci – przy współpracy lokalnych ekspertów – stawiają hipotezy,
planują i przeprowadzają badania, a ich wyniki prezentują
społeczności lokalnej.
W ramach projektu wyposażamy biblioteki w „Kuferek badacza”
zawierający zestaw podstawowych narzędzi badawczych (m.in.
lupy, pojemniki na próbki, miarki, waga, narzędzia do robienia
modeli i prezentacji).
10 bibliotek wybrało prowadzenie w swoich bibliotekach „Małych
Badaczy”

21. Mapa bibliotek prowadzących zajęcia
dla Małych Badaczy

22. Naszym tematem były kwiaty.
Dzięki kuferkowi dzieci mogły
je badać na wszelkie sposoby,
bardzo je to zainteresowało.
Powstały kolorowe zielniki,
dzieci samodzielnie sadziły
kwiatki…
Mali badacze w Brzegu Dolnym

23. Rodzice dzielnie
wspierali dzieci i
pomagali nam, co
bardzo mile nas
zaskoczyło. Łącznie z
rodzicami grupa liczyła
21 osób.
Zajęcia cieszą się coraz
większą popularnością.
Trwają zapisy do 2
grupy Małych Badaczy
Mali badacze w Brzegu Dolnym

24. Mali Badacze w Brzeszczach
Obecnie sieć biblioteczna
składa się z Biblioteki Głównej
oraz siedmiu filii.
Biblioteka w Brzeszczach
powstała w 1947 roku,
w 1996 została włączona
w struktury Ośrodka
Kultury tworząc Dział
Bibliotek.
W Bibliotece
organizowane są
różnorodne zajęcia dla
dzieci – spotkania
biblioteczne dla grup
przedszkolnych i
szkolnych, a także
zajęcia popołudniowe
dla dzieci
indywidualnych.
Projekt Mali Badacze wzbudził ogromne
zainteresowanie dzieci i rodziców.

25. W dniach 11-15 lipca 2011 r. w
Bibliotece w Brzeszczach
odbywały się spotkania
Małych Badaczy.
Grupa była bardzo
zróżnicowana wiekowo –
dzieci miały od 5 do12 lat.
Narzędzia używane przez
Małych Badaczy...
Tematem badań była
HERBATA.

26. W efekcie powstał kącik Małego Badacza

29. Projekt Herbata - zaczynamy
Dzieci rysowały swoje
przeżycia niekoniecznie
związane z herbatą

30. Przeżycia zapamiętane
i utrwalone

31. Praca badawcza w
toku...

32. Nawet najmłodsi
z zainteresowaniem badali
herbatę

33. Do jakich
wniosków
doszli
Mali
Badacze ?

35. Wnioski ośmiolatków po badaniu różnych
rodzajów herbat

36. Jedni rysowali, drudzy
pisali...

38. Trudny wybór..

39. Co można zrobić z herbatą...

40. Badania w terenie

41. Po rozmowie z ekspertem

43. Ilość herbat zrobiła duże
wrażenie na dzieciach

44. Nikt wcześniej nie
słyszał o herbacie
kwitnącej albo
lapacho z kory drzew

45. Wnioski do których doszli
samodzielnie zapamiętają na
długo