2. KRONOLOGIA eta DATU
INTERESGARRIAK
Barrokoa, XVII eta XVIII. mendeetan
garatu zen, 1600.urtean hasi eta 1750an
amaitu zen. Errenazimentua eta
Klasizismo garaien artean cocasen da.
1600. urtean lehenengo opera estreinatu
zen, Monteverdiren “Orfeo”.
1750. urtean, J.S. Bach, garaiko
musikagile ospetsua hil zen.
3. KONTESTUA
Errenazimentuko korte txikietatik, monarkia
handi eta liruratsura pasatzen da.
Boterea aristokraziak eta elizak daukate eta
musika euren boterea erakusteko erabiltzen
dute.Musikoen babesleak bihurtzen dira, horrela
kapera maisua eta jauregiko musikagileen
kontzeptuak sortzen dira.
Kultura, arte eta zientzietan oso aro oparoa
izango da barrokoa
Pentsamentua, sentimentuetan eta
arrazonamentuan oinarrituko da.Beraz musikan
ere hau aplikatuko da eta hainbat kode, arau,
parametro,teknika, etab… sortuko dira. Musika
zientzia bihurtuko da.
4. EZAUGARRIAK
Errenazimentuko lasaitasuna eta oreka desagertzen dira eta mugimenduaeta drama
agertzen dira, kontraste handiak sortuz.
Kontrasteak: - dinamikan (f eta p)
- agogikan (adagio, presto)
- tinbrean (bakarlaria, tutti)
- izaeran (lasaia, energikoa)
Monodia lagundua: melodia bakar bat instrumentuekin lagundua. Honek testua
ulertzea eta espresibitate gehiago helaraztea inplikatzen ditu.
Melodia oso apaindua.
Baju jarraitua: Cello, fagot instrumentuak bajuaren lerro melodikoa jotzen dute eta
klabezinak, arpak edo organoak akordeak jotzen ditu,askotan akorde horien gainean
inrobisatuak .
Estilo kontzertantearen sorrera: Orkestako musikarako. Instrumentu talde baten
tinbre eta soinu ezberdinak kontrajartzean datza(bakarlaria, “kontzertinoa”,
tutti).Musikari adierazkortasun gehiago emoteko sortu zen.
Erritmo mekanikoa
Tinbre berriak sortzen dira:biolina, gitarra, fagota, oboe, tinbala…
Tonalitatearen eta armoniaren kontzeptuak garatzen dira. Musika arautzen da,
terminologia sortu….
Opera sortzen da
Musika forma berriak sortzen dira, ahozkoak eta instrumentalak.
5. MUSIKAREN EGINKIZUNA
Gobernatzaileek euren boterea eta
abesrastasuna erakusteko erabiltzen dute
musika.
Elizak, elizkizunetan eliztarrengana iristeko
bitarteko moduan.
Musikaria, babeslearen jauregian bizi zen,
zerbitzaria zen, eta gertaera
zehatzetarako musikalanak konposatzen
zituen
6. BARROKOKO ALDIAK
Lehenengo barrokoa: XVII. Lehenengo erdia.
Ahozko musika nagusitzen da, esperimentu
armonikoak egiten dituzte konposagileek.
Errenazimentuko kontrapuntoari uko egiten die.
Monteverdi, Frescobaldi musikagile ospetsuak
Erdi Barrokoa: musika instrumentala hasten da
nagusitzen, eta ahozkomusikaren parean jartzen
da, kontrapuntoaren itzulera.Purcell eta Lully
musikagile ospetsuak
Azken barrokoa: musika instrumentalak ahozkoa
baino garrantzi handiagoa hartzen du. Tonalitatea
guztiz definituta gelditzen da. Vivaldi, Scarlatti,
Bach, Haendel.. Musikagile ospetsuak.
7. ANTZOKIEN GARAPENA
XVII. Mendean, antzoki publikoak eta
kontzertu aretoak sortzen dira. Mende
honen arte musika entzuteko elizetara edo
kortera joan behar zen(nobleziakoa izan
behar horretarako) eta barrikuntza
honekin musika jende guztien eskura
egongo da (sarrera baten truke, noski)
8. AHOZKO MUSIKA ERLIJIOSOA
Nahiz eta botere asko galtzen duen, pisu handia
izango du barrokoan ere.
Eliza katol¡koak jarraituko du moteteak eta
mezak egiten baina barrokoko barrikuntzak
sartuko dituzte musika forma berriak sortuz.
Eliza protestanteak korala egiten jarraituko du
baina honeek ere barrokoko barrikuntzak hartu
eta beste musika formak sortuko dira.
Hiru ahozko musika forma sortuko dira
Alemanian:
Oratorioa
Kantata
Pasioa
9. ORATORIOA
Opera erlijiosoa dela esan dezakegu.Operaren
atal nagusiak dauzka:aria, koro, interludioa,
errezitatiboa…
Dramatikoa da, opera bezala.
Testu erlijiosoetan oinarritzen da, Bibliatik
ataratakoak.
Ez da antzezten, eta kultorako leku
batean(elizan) interpretatzen da.
Konposagile ospetsuak: Haendel eta Bach.
Lan ospetsuak: “Mesias”(Haendel), “Gabonetako
oratorioa” (Bach)
10. KANTATA
Musika profanoaren barruan sartuta egon
zen baina elizako musikoek musika
erlijiosoa bihurtu zuten, testua aldatuz.
Oratorioaren elementu berdinak dauzka
baina askoz laburragoa da eta hori da
euren arteko ezberdintasuna.
Konposagileak: Bach (Kantata 147
adibidez), Telemann
11. PASIOA
Oratorioa da bere ezaugarri berdinekin,
baina Jesukristoren pasioa eta heriotza
kontatzen digu musikaren bidez.
Errezitatiboak, koroak, ariak eta
interludioak dauzka.
Koinposagilerik ospetsuena J.S.Bach izan
zen bere bi lan garrantzitsuekin: “Mateo
Deunaren araberako Pasioa” eta “Juan
Deunaren araberako Pasioa”
12. AHOZKO MUSIKA PROFANOA
Genero handi bat sortzen da OPERA,
Italian sortzen da eta Europara hedatuko
da.
Espainian beste genero bat sortuko da
ZARTZUELA izenekoa.
13. MUSIKA INSTRUMENTALA
Instrumentuak hobetzen doaz
Musika molde instrumentalak sortzen dira:
Forma txikiak: Toccata (normalean fuga baino
lehenagao jotzen dena, lan txikia non musikariaren
birtuosismoa azaltzen den) fuga (kontrapuntoa
erabiltzen duen musika forma:ahots batek gai bat
azaltzen du eta gainontzeko ahotsek imitatzen dute)
eta preludioa (musika lan txikia normalean beste
musika bateko sarrera dena)
Forma nagusiak: Suite (izaera ezberdinetako
dantzen multzoa) eta, Concerto grosso (concertino
eta gainontzeko orkestraren arteko kontrastea) eta
Concerto solista (bakarlaria orkestraren kontra).
