.

1. Banghay

2.  ito ang
pinakamahalagang bahagi
ng dula sapagkat
nararapat itong mabuo sa
isang makatwirang
pamamaraan, hindi basta

3. isang pagsasama-sama
lamang ng eksena. Ang
banghay ng dula ay
tiyak kailangang
malinaw na mailahad

4. ang suliranin sa unang
bahagi pa lamang
upang antigin ang
pananabik ng manonood
bago patuloy ng maha-

5. wakan ang kapanabi-
kang yaon sa unti-
unting paglalahad ng
mga pangyayaring
pinagkakawing-kawing

6. ng mga sanhi at
bunga.

7. Apat na uri ng
tunggaliang
1.Tao laban sa
kangyang Sarili
2.Tao laban sa kangyang
kapwa.

8. 3.Tao laban sa
Lipunan
4.Tao laban sa
kalikasan

9. Kaisipan o
Pisolopiya mula sa
Dayalogo

10. Bukod sa mga kilos na
magpahayag ng
mensahe, ang dula ay
gumamit din ng salita.
Ang masining na
paglalahad ng kaisipan

11. sa pamamagitan ng
usapan ay isa rin sa mga
batayang katangian ng
dula.lalo nitong
napatinkad ang likas na

12. kapangyarihan ng
dulang magkaroon ng
agarang bisa sa isip at
damdamin ng
manonood.

13. Lalo nitong
napatitingkad ang likas
na kapangyarihan ng
dulang magkaroon ng
agarang bisa isip at

14. damdamin ng
manonood. nitong
nakatutulong sa
paghuhulma ng mga
pagpapahalaga sa

15. Katauhan sa dumaranas sa
dula. At bukod sa hubad
na salita, nagkukulay ang
mga ito sa guniguni sa
panahon ng panonood ng
pagtatanghal.

16. Nakatutulong nang
Malaki ang tinig sa
pagbibigay ng lalim sa
mga salita, gayundin ng
pwersa o ganda.

17. Isipin , bilang
halimbawa ang iba’t
ibang paraan ng
pagpapahayag ng
magandang Umaga” ng

18. “Salamat ang mga ito’y
nagkakaroon ng iba’t
ibang anyo; sarkatistiko,
masaya, malungkot,
maaring magpahayag ng

19. pakikipagkaibigan o di
kaya’y ng
pagpapakumbaba
depende sa kung ano
ang nais ninyong

20. Palabasin o sa kung ano
ang inyong layunin.

21. Ang mahusay na
mandudula ay hindi
lamang basta
nagsusulat ng mga
pangunsusap na
hinuhugot niya sa

22. Katahimikan ng
kangyang diwa, nilikha
niya ang mga ito upang
mabigyang buhay ng
isang buhay na tinig.

23. at bati din niyang ang
mga salitang ito’y
bahagi lamang ng
isangkabuuang kilos ng
actor na magsasalita

24. nito ang paglalakad ang
kalagayan ng isipan, ang
kinalagyan niya sa
tanghalan lahat ng ito’y
isinasaalang-alang ng

25. mandudula sa panahon
ng pagsusulat niya ng
diyalogo. Maaring
gumamit ang mandudula
ng mahusay na

26. pananalita mahalagang
galugarin at hagilapin
niya ang mga
pamamaraan ng
pagpapalitaw sa kagan-

27. dahan ng mga salita,
ang talas at katuwaang
igagawad ng salita sa
panahon ng pagtatalo o
pagpapalitang-kuro.

28. Isipin, bilang
halimbawa, kung paano
mapakikilos ng
mandudula ang
kangyang mambabasa o
manonood sa kapangya-

29. rihan ng mga salitang ma-
tatagpuan sa siniping dula
sa ibaba. Ang eksena ay
buhat sa dulang “Si Jesus
at Si Magdelina” ni Relynia
s. Mabanglo.

30. INA: basag ang tinig sa pigil
na pag-iyak! Sinasabi ko na
nga ba… pakasal ka na
lamang kay Rogel.
Nililigawan mo ang pana-
ginip sa ginawa mo iyan.

31. Magdurusa ka lamang. Ang
anak ko! Mamatamisin ko
pa sigurong maloko ka sa
isang lalaking may asawa.

32. Lalabas si Jesus at tatabi sa
ina ni Magdalena.
Jesus: Totoo ako’y isang
alagad ng simbahan. Sa lahat
kayo’y tumatawag sa akin na
“Father” ang lalaking walang

33. nalalaman sa dalamhati at
luwalhati ng pagiging lalaki
walang tanong na
nakasisindak sa akin…
walang pagkakataong
nagkaroon ako ng suliraning
pantao. Sinumang magalit at

34. makapagsalita sa akin nang
masakit ay magkakasala.
Makokondena, palagi akong
tama at palaging may
karapatan sa paggalang ng
sinuman. Anumang
pagkakamali ko’y agad na

35. bibigyang katwiran at agad
nalilimutan kailanma’t
mapunta ako sa isang
pagtitipon ay walang
nakalilimot mag-abot ng
inumin, mag-alay ng ngiti at

36. mga papuri. Hindi ninyo ako
maunawaan. Ni hindi
tinatangkang maunawaan
hindi ninyo nalalamang ako’y
may mga pag-aasam at
pagnanasang katulad ng
karaniwang tao. Binibigyan

37. ninyo ako ng atensiyon, ng
pagtingin ng paggalang sa
aking kakanyahan gayong ang
nararapat ay magtanung
kayo… mag-alinlangan…
maghubad ng inyong mga

38. damit upang maihayag sa
akin ang inyong mga sugat!
Yes , you smile at me and
call me Father! Ginagawa
ninyo ang lahat maliban sa
tratuhin ako bilang tao…

39. bilang isang lalaki!
INA: Meg, hindi pa huli ang
lahat, mayro’n ka pang pag-
Kakatao para lumigaya hindi
nagbabago si Rogel.

40. Lalabas si Rhoda:
RHODA: huwag kang making
sa tsismis. Listen to your
heart ang kasaysayan mo’y
hindi naiiba. Malay mo nang-
yayri sa’yo yong nangyari sa

41. “Pieces of Dreams” sakali ba,
marami ng pag-usapan ang
nagaganap sa roma tungkol sa
kahilingang payagan ng
makapag-asaw ang mga pari?

42. Lalabas si Rogel sa tabi ni
Rhoda
Rogel: Magda! Magda! Buksan
mo ang iyong mga mata!
Huwag kang maging huli na
mag-aalay ng katawan kay

43. Padre Camorra. Huwag mo
nangdagdagan ang masisilang
na Maria Clara!
Jesus: Don’t call me Father…
Call me Jess. Huwag mong
ipagkait sa akin ang pagkaka-

44. taong mabatid ang realidad ng
tinatawag nilang buhay.
Yupupyop. Diyos ko! Ano itong
nangyari sa akin? Ako’y isang
propeta. Isang kristo. Isang
tanod isang kawal. Isang
asetiko. Isang pulo. Hindi na ba

45. ako tao? Len, if I am to accept
the truth of my being a priest,
first let me be a man.

46. Ang ganda ng kaisipang
inihahayag ng mga salita ay
wala sa rikit ng indibidwal na
salita. Ito ay nasa likas na
pagpapahayag ng kaisipan at
hindi sa pamamaraang pinilit o

47. sinasadyang maganap. Dahil
dito, mahalagang sanayin ng
mandudulang making sa iba’t-
ibang antas ng pag-uusap mula
sa pinakamababa hanggang sa
pinakamataas. Ang galling at

48. husay niya ay mararamdaman
sa kusang pagbukal ng mga
salita sa kangyang dula. Sa
ating siniping dula,
nararamdaman nating ang mga
nag-uusap ay kapwa may

49. pinag-aralan. Ang kanilang
kaisipan ay hango sa karanasan
at mga aklat. Masasabi nating
hindi makatotohanan ang
pamamaraang ginamit, ngunit
maraming kondisyon sa pagsu-

50. sulat ng dula (lalo nang
makabagong dula) kung kaya
kung minsan ay lumalagpas o
pumapakabila tayo sa
katunayan ng araw-araw na
usapan sa aktuwal na buhay.

51. Ihambing ang usapang ito sa
mabilis at daglian pagputol ng
mga salitang matatagpuan sa
eksenang sisipiin sa “Bigas” ni
Estrella Alfon:

52. ESCO: Psst! Psst! Rosie… (titingin
ang tinawag. Ilahad ni esco ang
maraming ngipin) sarap mo
siguro, Rosie, no?
ROSIE: Ang lintik mo! ( may
maririnig na mahabang pag-uubo

53. sa barungbarung, na
nasalikod). Noong sinisilip mo?
ESCO:(magkikibit ng balikat)
de! Yung kinagat ni adan, ano
pa?
ROSIE: (tutulurin ng daliri ang
leeg) O! Neknek mo!

54. ESCO: Matagal mo na rin siyang
pasahero ano?
ROSIE: E ba’t ba?
ESCO: Nangangamoy kandila
nang atab mo, Rosie. Tulungan
mo naman.

55. ROSIE: Ba’t ba? Ang dami-
daming pinakikialaman mong…
MAN: hoy, ESCO, Maawa ka sa
katawan mo magiging gripo ka
diyan, pare ko.
ROSIE: Hayup!

56. ESCO: Rosie,ako nalang ang
subukan mo…
ROSIE: TSE!
ESCO: HOY! Walang T.b ‘to ale.
Di paris ng dati mong sakay.
Aya’t isa’t kalahati ubo nalang.

57. ROSIE: E’ no?
ESCO: Materyales puwertes to
tsok. Blue seal. Pansabak.
Pamista.hoy, sisigaw kapag
ako. Langit! Langit! Langit!

58. Lahat ng antas ng pag-usap ay
may iginagawad na kaisipan
sa mambabasa at manonood.
Gaano man ka hubad sa
tinatawag na dikit ang
diyalogo, nagagawa nitong

59. Mang-akit dahil sa
pagtatalakay ng iba pang
katangian, lalo pa’t alagataing
binbigkas ito nang kasama ang
aksiyon at iba pang sangkap
ng dula. Ang mga usapan ay