Alamat mula sa Mindanao

1. FILIPINO 7
Ni Daneela Rose Andoy

2. Bakit Dala-Dala ni
Pagong ang Kanyang
Bahay?
Alamat mula sa Mindanao

3. Noong mga unang araw ay sinusugong paminsan-minsan ng bathalang
maykapal si Barangaw magmula sa alapaap upang tingnan kung
maligaya ang ating mga ninuno. Kung minsan si Barangaw ay nag-
aanyong bahaghari upang pahintuin ang unos na maaaring makasira
sa mga pananim. Kung minsan ay nag-aanyong isang sultan,
naglalagay ng putong, nagdadamit ng kundiman at palakad-lakad sa
loob at labas ng balangay. Isang baston o tungkod na nilalik na
kamagong ang kanyang dala-dala tanda ng kapangyarihan. Ito ang
pinaparusa niya sa mga malulupit at mga masasama, at ito rin ang
ginagamit niya sa paggawad ng gantimpala sa mabubuti.

4. Isang araw noong panahon ni Lakan Lumatay ay
inutusan nga ni Bathala si Barangaw na mamasyal sa
Malanday upang malaman ang mga daing ng mga aliping
namamahay at aliping sagigilid. Samantalang naglalakad si
Barangaw, nakaalinig siya ng abot-abot na lagapak ng hagupit
na kasabay ang malungkot na daing. Bakit kaya? ang tanong
ni Barangaw sa kanyang sarili walang kakilakilatis siyang
nasok sa silid na pinanggagalingan ng daing ng taong
hinahagupit ng lanubo ng bayabas. Kitang-kita niyang
namimilipit sa sakit ang taong hinahagupit na sa kahit saan
tamaan! Kaawa-awang alipin! ang malungkot niyang nasabi.

5. Walang nakakita kay Barangaw sapagkat ang tagaputong
niya ay maysa tagabulag, ngunit kitang-kita niya ang lahat.
Naroon si Lakan Lumatay at nakapamewang, pinag-abot-
sikong nakabalita ang alipin at pinapalo ng walang
patumangga ni Magbitag na siyang tagapagparusa ni Lakan.
Saan mo itinago ang iyong anak na dalaga? Ang tanong
ni Magbitag, sandaling tinigilan ng palo ang alipin ito’y hubad
baro, at ang katawan ay halos putok-putok sa sa kapapalo.
Hala, magsabi ka ng totoo. Pag hindi’y mauutas ka. Dapat
mong ipagpasalamat na Lakan pa at puno natin ay may ibig
sa anak mo. Ano, magsasabi ka o hindi?

6. Hindi umimik si Barangaw. Nakinig siya upang malaman ang puno’t
dulo ngpaghahagupit na yaon. Hinintay na sumagot ang alipin, ngunit
ito’y walang imik Matigas ang ulo, Hala lantakan mo uli! ang
makapangyarihang utos ni Lakan Lumatay. Pagkamatay ay itapon na
ninyo sa ilog at ng lamunin ng buwaya. Pagkaunat-
unat ng Magbitag ng kanyang bisig upang hagupitin na naman ang
aliping halos wala ng malay-tao. Datapwa’t ng sasayad na sa
katawan ang lanubo ang tagapagparusa ay biglang
sinangga ng tungkod na kamagong ni Barangaw. Nahulog sa lupa
ang lanubo at nanginig ang buong katawan ng mabalasik na si
Magbitag. Si Barangaw ay galit na galit sa nakita niayang
kalupitan ng punong dapat sanang magpasunod sa kahabag-habag
na alipin.

7. Lakan Lumatay! Ikaw ba ang nag-utos na hagupitin ang aliping ito? ang
tanong ni Barangaw.
Hulihin ang pangahas! ang mabangis na utos ni Lakan Lumatay sa
kanyang mga kampon. Paluhurin sa monggo at timbain sa tubig.
Sayang, sa gulogod mo sana naubos ang lanubo ko. Kung hindi lamang
sa utos ng puno ko, masasarapan ka! Mata mo lang ang walang latay!
At inakmang hagupitin si Barangaw.
Ngunit pinigil ni Barangaw ang lanubo, hinarap si Magbitag at ang
wika: Malupit kang walang kaparam wala kang awa sa kapwa. Ngayon
din ay magsisi ka ng iyong mga kasalanan.
Dadaluhong sana si Magbitag ngunit ang mga paa nito ay parang natilos
sa kinatatayuan at nawalan ng lakas.
Kaya si Lakan Lumatay naman ang nagtangkang humagupit kay
Barangaw, ngunit ito’y nawalan din ng lakas.
Ah, malulupit, magagara ang inyong damit, maiinam ang inyong bihis
ngunit wala kayong bait. Binigyan pa naman kayo ng Lumikha ng puso’t
diwa, ang bagay sa inyo ay ito! at anyong hahatawin ang kanyang
tungkod.

8. Sayang, sa gulogod mo sana naubos ang lanubo ko. Kung hindi
lamang sa utos ng puno ko, masasarapan ka! Mata mo lang ang
walang latay! At inakmang hagupitin si Barangaw.
Ngunit pinigil ni Barangaw ang lanubo, hinarap si Magbitag at ang
wika: Malupit kang walang kaparam wala kang awa sa kapwa. Ngayon
din ay magsisi ka ng iyong mga kasalanan.
Dadaluhong sana si Magbitag ngunit ang mga paa nito ay parang
natilos sa kinatatayuan at nawalan ng lakas.
Kaya si Lakan Lumatay naman ang nagtangkang humagupit kay
Barangaw, ngunit ito’y nawalan din ng lakas.
Ah, malulupit, magagara ang inyong damit, maiinam ang inyong bihis
ngunit wala kayong bait. Binigyan pa naman kayo ng Lumikha ng
puso’t diwa, ang bagay sa inyo ay ito! at anyong hahatawin ang
kanyang tungkod.

9. Ngunit ang alipin ay natauhan noon at napasigaw. Poon ko po patawarin
mo po ang aking puno. Ang akin pong anak ay itinatago ko nga!
Hindi itinuloy ang paghataw ni Barangaw.
Bakit mo itinago ang iyong anak? ang tanong sa alipin.
Ayaw ko ng anak ko na mahulog sa kamay ni Lakan. May tunay po
siyang iniibig: si Malaya, ayoko po namang piliting ibigin ng anak ko ang
Lakan. Ako po ang may sala. Patawarin mo na po ang aking puno.
Mabuti kang kampon, aliping tapat hanggang wakas. Bakit ang
kalupitan ay sinusuklian mo ng katapatan? Dahil sa iyong hiling ay hindi
ko papatayin ang iyong puno at ang humagupit sa iyo. Subalit sila’y
hindi makatao, kaya’t sila’y dapat parusahan. Buhat ngayo’y mag-
uusad silang tulad ng ibang hayop; ngunit ng sila’y may masilungan,
dadalhin nila ang kanilang bahay.
Sinaling ang tungkod niya kay Lakan at si Magbitag, at ang wika sa
mga ito: Mula ngayon ay dadalhin ninyo ang inyong bahay at kayo’y
uusad upang huwag ng pamarisan.

10. SANGGUNIAN
• http://www.kapitbisig.com/philippines/tagal
og-version-of-fables-mga-pabula-bakit-
dala-dala-ni-pagong-ang-kanyang-bahay-
pabula-fable_1148.html/page/0/1