Ang alamat ng Bulkang Mayon ay tungkol kay Daragang Magayon, isang magandang dalaga na iniiwasan ang magulong manliligaw na si Pagtuga at natagpuan ang pag-ibig kay Panganoron. Nang mapigilan ang kanilang kasal, pinatay ni Panganoron si Pagtuga ngunit pareho silang namatay sa laban. Ang kanilang mga puntod ay nagmula sa bulkan na tinawag na Mayon, at ang kasaysayan ng kanilang pag-ibig ay patuloy na isinasalaysay sa bayan ng Albay.

1. ANG ALAMAT NG BULKANG MAYON
Rene O. Villanueva
Noong unang panahon sa bayan ng Ibalon ay may nakatirang isang kabigha- bighaning
dalagang nagngangalang Daragang Magayon. Anak siya nina Rajah Makusog ng Rawis at Darawi,
ngunit namatay ang kanyang ina matapos siyang isilang.
Ang kagandahang taglay ni Daragang Magayon ay nakaakit sa maraming manliligaw mula
sa iba’t ibang tribo. Isa sa kanila ay ang mapagmataas at palalong si Pagtuga, isang magaling na
mangangasoat malakas na pinuno ng Iriga,na nagpapakita ng panliligawsapamamagitan ng mga
mamahaling regalo sa ama ni Magayon.
Ngunit hindi iniibig ni Daragang Magayon si Pagtuga. Ang puso niya ay pag- aari na ni
Panganoron, ang matapang na anak ni Rajah Karilaya ng Katagalugan. Iniligtas siya nito sa bingit
ng kamatayan nang isang umagang maligo siya sa Ilog Yawa. Habang binabalanse ang sarili sa
isang bato, siya’ y napadulas at nahulog sa ilog. Hindi siya marunong lumangoy kaya’ t tinangay
siya ng agos. Tiyempo naming nagdaan si Panganoron. Sinaklolohan siya nito. Nang marinig
siyang sumisigaw, tumalon sa ilog at sa isang sandali, naroon na siya sa tabi ng dalaga. Maingat
niyang dinala ang takot na dalaga sa pangpang. Di kalaunan, nagtapat siya ng pag- ibig sa dalaga.
Nahihiyang aminin ni Daragang Magayon na nahuhulog din ang loob niya sa binata. Ang kanilang
pag- iibigan ay nagbigay sa kanila ng lakas ng loob upang makatuntong sa bahay ni Rajah
Makusog.
Napagtanto ni Rajah Makusog na mahal ng kanyang anak ang binata at hangad din niya
ang kaligayahan ng kaniyang anak. Sa gayon ay binigyan niya ng basbas ang magsing- irog. Dala
ng matinding kasiyahan, nagpunta si Panganoron sa kanila upang paghandaan ang nalalapit
nilang kasal.
Ang balitang ikakasalang dalagaaynakaabot sapandinig na Pagtuga.Lubos siyang nagalit
at gumawa siya ng paraan upang mapigilan ang nalalapit na kasal nina Panganoron at Magayon.
Isang araw, nang pumunta sa bundok si Rajah Makusog upang mangaso, hinarangan siya ni
Pagtuga at dinala sa kanila upang gawing bihag.
“Palalayain kita kung ibibigay mo sa akin si Magayon para maging asawa ko”, sabi ni
Pagtuga kay Rajah Makusog.
“Ang kasagutan ay wala sa akin. Tanungin mo si Magayon at sa kanya mo malalaman ang
sagot”, sabi ni Rajah Makusog .
At dinala si Daragang Magayon sa harap ni Pagtuga. Sinabi ni Pagtuga na papatayin ang
ama ng dalaga kung hindi ito papayag magpakasal sa kanya. Umiiyak siyang sumang- ayon sa
gusto ng binata.

2. “Magaganap ang ating kasal sa loob ng pitong araw”, sabi ni Pagtuga. Dali- dali niyang
inutusan ang kanyang mga tauhan na paghandaan ang darating na kasalan.
Dahilan sa biglaang pangyayari, iniwan ni Panganoron ang paghahanda sa kasal nila ni
Magayon, nagmamadali itong nagtungo sa Rawis dala ang kanyang mga mandirigma. Mabilis ang
sumunod na mga pangyayari. Napatay ni Panganoron si Pagtuga sa gitna ng kanilang labanan.
Natuwa si Magayon sa pagkakita kay Panganoron. Dali- dali itong tumakbo palapit sa kasintahan,
subalitisang ligawnasibatang tumarak salikod ng dalagana naging sanhing kanyang kamatayan.
Nang sasaluhin ni Panganoron ang minamahal sa kanyang bisig, isa ring sibat ang tumama sa
binata galing sa kanang kamay ni Pagtuga na si Linog. Sa pagkakita ni Rajah Makusog, dali- dali
siyang lumapit kay Linog at pinatay niya ito sa kanyang “Minasbad”. Ang dapat na kasayahang
magaganap ay nauwi sa isang malungkot na pangyayari habang inililibing ang magsing- irog.
Naghukay si Rajah Makusog upang doon ilibing ang dalawa.
Sa mga lumipas na araw, nakita ng mga tao na ang puntod ng dalawa ay tumataas. At
nang ito ay mabuo, isang walang kasinggandang tatsulokna naglalabas ng nagbabagang mgabato
sabunganga. Kahit hanggang ngayon ay nangyayari pa ito. Naniniwala ang mga ninuno na ito raw
ay mga palatandaan na kinukuha ni Pagtuga ang regalong ibinigay nito kay Magayon katulong si
Linog.
Sa mga pangkaraniwang araw, kapag ang tuktok ng bulkan ay napapalibutan daw ng mga
hamog at ulap, sinasabi nilang hinahagkan daw ni Panganoron si Magayon. At kapag naman daw
umuulan at bumubuhos ito pababa ng bundok, palatandaan daw na umiiyak si Panganoron dahil
sa pagkawala ng kanyang minamahal.
Mula noon, ang bulkan ay tinatawag sa pinakaiksing pangalan ni Magayon, tinawag itong
“Mayon”. Ang magandang hugis nito ang siyang nagpatanyag sa bayan ng Albay.