Nota Sains Tingkatan 4

1. BAB 5
TENAGA DAN
PERUBAHAN KIMIA
CIKGU TAUFIK

2. Latihan Pengukuhan
1. Bagaimanakah untuk menghasilkan air tulen daripada lumpur.
A Pendidihan C Penyejatan
B Penyulingan D Penghabluran

3. Latihan Pengukuhan
2. Rajah 1 menunjukkan cara
penulenan petroleum.
Mengapakah petroleum ditulenkan dengan cara ini?
A Petroleum terdiri daripada sebatian yang mempunyai takat
didih yang berbeza
B Petroleum mempunyai takat didih yang rendah
C Petroleum terdiri daripada sebatian larut dalam air dengan
mudah
D Petroleum merupakan konduktor elektrik
Minyak
mentah
Rajah 1

4. 3. Kaedah yang manakah paling sesuai untuk mendapatkan natrium
klorida tulen kering daripada campuran larutan natrium klorida dan
pasir?
A Goncang campuran dengan air dan menyuling keluar cecair
B Panaskan campuran sehingga kering
C Goncang campuran dengan air, turas, panaskan dan sejukkan
turasan
D Panaskan dan turaskan campuran

5. Pembelajaran Seterusnya
Perubahan Fizik dan Kimia

6. Semua bahan di sekeliling kita sentiasa mengalami perubahan

7. PERUBAHAN
Perubahan Fizik Perubahan Kimia

8. Perubahan Fizik
Perubahan fizik ialah perubahan yang melibatkan perubahan sifat fizik
seperti mengubah bentuk atau rupa bahan itu kepada bahan baharu
Komposisi kimia bahan baru masih sama.
Contoh-contoh perubahan fizik ialah:
 Peleburan ais
 Melarutkan gula dalam air
 Pengekstrakan garam daripada air laut
 Pemanasan hablur iodin menjadi gas iodin Peleburan ais

9. Ciri-ciri Perubahan Fizik
Perubahan yang
berlaku melibatkan
keadaan fizikal
sahaja
Perubahan yang
berlaku tidak kekal
dan boleh berbalik
Tidak memerlukan
banyak tenaga
Tiada bahan baru
terhasil
Komposisi kimia
tidak berubah

10. Contoh Perubahan Fizik
Kitaran air
Berlaku perubahan fizik
kepada air

11. Contoh Perubahan Fizik
Melarutkan sebatian di
dalam pelarut
Melarutkan gula dalam air,
Gula boleh diperolehi semula
apabila tersejat
Pemanasan pepejal iodin
Iodin (warna hitam) dipanaskan
akan mengalami pemejalwapan
dan membentuk wap iodin (warna
ungu)

12. Perubahan Kimia
Perubahan kimia adalah perubahan yang melibatkan tindak balas
kimia
Contoh-contoh perubahan kimia ialah:
Pembakaran pita magnesium
Pengaratan besi
Membakar kertas
Penggorengan telur
Pengaratan besi

13. Ciri-ciri Perubahan Kimia
Tindak balas menghasilkan bahan baharu yang mempunyai
komposisi kimia dan sifat kimia yang berbeza daripada bahan
tindak balas
Perubahan ini melibatkan jumlah tenaga yang banyak kerana
tenaga haba digunakan untuk memecahkan ikatan kimia
Perubahan kimia adalah tindak balas yang tidak berbalik

14. Contoh Perubahan Kimia
Pembakaran kertas
Bahan baharu
terbentuk seperti
karbon dioksida dan
abu
Pencernaan makanan
Memecahkan molekul
komples kepada
molekul ringkas untuk
diserap dalam badan
Kulit Epal dikupas
Perubahan kimia
akan berlaku
seperti warna
buah epal akan
bertukar

15. Contoh Perubahan Kimia
Pemanasan serbuk ferum dan serbuk sulfur
Menghasilkan ferum
sulfida berwarna
hitam
Ferum + sulfur Ferum
Sulfida
Pemanasan pita magnesium
Pita magnesium akan
terbakar
mengeluarkan
nyalaan cerah
Magnesium + oksigen
Magnesium Oksida

16. Tindakbalas Zink dengan kuprum (II) sulfat
Membentuk larutan zink
sulfat yang tidak
berwarna dan logam
kuprum perang
Zink + Kuprum (II) Sulfat
Zink sulfat + Kuprum
Pengaratan Besi
Besi berkarat apabila air dan
oksigen hadir. Karat besi
ialah serbuk perang
kemerahan (besi oksida (III)
terhidrat)
Besi + Oksigen
Besi (III) Oksida
Air

17. Campuran Larutan Kalium Iodida dan larutan plumbum (II) nitrat
Mendakan kuning plumbum (ii)
iodida terbentuk
Goreng telur
Apabila telur digoreng, akan berlaku
perubahan kepada zat dan tidak
boleh dibalikkan

18. Perbandingan antara Perubahan Fizik dan Perubahan Kimia
Perubahan Fizik Perubahan Kimia
Pembentukan
Bahan Baharu
Tiada Ada
Perubahan kekal /
boleh dibalikkan
Boleh dibalikkan Tidak boleh
dibalikkan (kekal)
Keperluan tenaga Kurang tenaga
diperlukan
Lebih tenaga
diperlukan

19. Latihan Pengukuhan
1. Antara perubahan berikut, yang manakah adalah ciri-ciri
perubahan dalam proses respirasi?
A I dan II sahaja C II dan III sahaja
B I dan III sahaja D I, II dan III
I Perubahan kekal
II Melibatkan tenaga yang banyak
III Pembentukan bahan baharu

20. 2. Antara berikut, yang manakah contoh perubahan kimia?
A Penghabluran Natrium Klorida
B Pengaratan Sudu Besi
C Kondensasi Stim
D Penyejatan air

21. 3. Antara berikut yang manakah tidak menunjukkan ciri-ciri
perubahan fizik pada bahan?
A Perubahan takat didih sesuatu bahan
B Tiada bahan baru terbentuk
C Tidak menggunakan banyak tenaga
D Tidak berbalik

22. Pembelajaran Seterusnya
Perubahan Haba dalam
Tindak Balas Kimia