Sertbaş K., Gönener A., (2002). “Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokullarında Web Tabanlı Ders Uygulaması” II. Uluslararası Eğitim Teknolojileri Sempozyumu, Ekim 2002,sf: 27-35, Sakarya

1. 1
BEDEN EĞİTİMİ VE SPOR YÜKSEKOKULLARINDA
WEB TABANLI DERS UYGULAMASI
Levent ATALI1
, Kürşat SERTBAŞ2
, Ahmet GÖNENER3
GİRİŞ
Günümüzde, hayatın her alanında yer alan ve sürekli gelişen yeni
teknolojiler, yaşamı değiştirmekte, kolaylaştırmada, geliştirmekte,
yeni sistem ve planlamalar oluşturma gereği yaratmaktadırlar.
Bu yeni teknolojilerden internet, sağladığı kolaylıklar açısından
büyük önem taşımaktadır. 1990 yıllardan beri her kesimde
kullanılmaya başlanan internet tabanlı modeller, yaşamın bir parçası
haline gelmeye başlamıştır.
Eğitim alanı da interneti etkili kullanmak için çok yönlü projeler
üretmeye ve uygulamaya başlamıştır. İnternet ile birlikte uzaktan
eğitim daha uygulanabilir hale gelmiş ve geleneksel eğitimin büyük
problemi olan eğitici ve fiziki şartlar sorununa belli oranda çözüm
sağlanmıştır.Bunun yanında bilgi pazarına katılabilme, gelişmiş
ülkelerle rekabet edebilme, eğitimde daha çok kişiye daha az
zamanda, daha ekonomik şartlarda ulaşabilme internetin sağladığı
diğer unsurlardır.(1)
Sağladığı bu kolaylıklar açısından internet, eğitim kurumları için
vazgeçilmez bir alan haline gelmiştir. Ülkemizde Anadolu
Üniversitesi, uzaktan eğitimi başarılı uygulayan ve son zamanlarda
televizyon kanalı ile yaptığı öğretimi web tabanlı uygulamalara
aktaran, örnek üniversitelerimizden biridir. Üniversitelerin
problemleri arasında yer alan, fiziki mekan ve eğitici personel
eksikliğini ilk etapta bu yolla aşmayı planlayan Anadolu Üniversitesi,
internetin sağladığı interaktif öğretim olanakları ile eğitimin kalitesini
de yükseltmiştir.(2)
1
Beden Eğitimi ve Spor Öğretmeni / Kocaeli, latali@yahoo.com
2
Arş.Gör. Kocaeli Üniversitesi , kursert@hotmail.com
3
Öğr. Gör. Kocaeli Üniversitesi, ahmetgonener@hotmail.com
IETC
2002
IETC - October 16-18 2002 Sakarya, TURKEY
Copyright © IETC 27

2. 2
Web tabanlı uygulamalarla desteklenmiş programlar ile ileri düzeyde
bir eğitim standardı yakalamak mümkündür. Web tabanlı eğitim ile
fiziksel mekan ihtiyacı daha azdır. Öğrencinin yaşayacağı zaman
problemi en aza indirgenmiştir. Bireysel öğrenme sağlanmıştır.
Diğer üniversitelerle işbirliği geliştirilmiştir. Bir çok duyuya hitap
eden ses, renk, interaktiflik ve animasyona yer verilmiştir. İletişimin
önündeki bir çok engel ortadan kalkmıştır.Farklı mekanlardaki
bireylerle iletişim imkanı sağlanmıştır (1)
Web tabanlı eğitimin sağladığı tüm bu gelişmelerden faydalanan
üniversite sayısı gün geçtikce artmakta ve YÖK bünyesinde web
tabanlı eğitime yönelik planlamalar yapılmaktadır.(3)
Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokulları açısından baktığımızda
internet teknolojilerinden faydalanma durumları açısından yetersiz
oldukları görülmektedir. Son beş yılın spor ile ilgili bilimsel
toplantılarına baktığımızda web tabanlı eğitim ile ilgili hiçbir çalışma
bulunmamaktadır. Ayrıca (Atalı ve Sertbaş) tarafından yapılan “Beden
Eğitimi ve Spor Yüksekokulu Web sayfalarının incelenmesi” başlıklı
çalışmanın sonuçlarına göre web sayfalarında web tabanlı eğitim ile
ilgili hiçbir uygulamaya rastlanılmamıştır. Yine aynı çalışma
sonuçlarında Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokulu web sayfalarının
kullanımında yetersizlikler görülmüştür.(4)
Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokulları diğer tüm okulların yaşadığı
fiziki mekan, eğitici personel eksikliği problemini, uygulamalı dersler
çokluğu açısından daha fazla yaşamaktadır. Ayrıca geleneksel
öğretim metodları ile, eğitimciler bazı problemlerle yüzyüze
kalmışlardır. Bunlar, teorik ve uygulamalı dersler ile ilgili bilgileri
açıklayacak yeterli zaman olmaması, bazı eğitimcilerin ders ile ilgili
teknik hareketleri ve becerileri tekniğine uygun gösterememesi, bunun
yanında öğrencilerin gurup içinde çekingen davranışlar içerisinde
olması bir engel olarak görülmektedir (5).
Bu çalışmanın amacı, Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokullarında
internet teknolojisinden yararlanmaları boyutunda web tabanlı ders
uygulamasının yurt dışı uygulama örnekleri ile tartışılmasıdır.
Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokulları
Ülkemizde Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokulları 4 yıllık lisan
eğitimi veren kurumlardır. Bünyesinde, Beden Eğitimi ve Spor
Öğretmenliği, Spor Yöneticiliği, Rekreasyon ve Antrenörlük Eğitimi
gibi 4 ayrı bölüm bulunmaktadır. Tüm bu bölümlerin,
IETC
2002
IETC - October 16-18 2002 Sakarya, TURKEY
Copyright © IETC 28

3. 3
programlarındaki ortak özellik hepsinde belirli oranlarda spor
branşları ile ilgili uygulamalı derslerin olmasıdır.
Web tabanlı ders uygulamasının Beden Eğitimi ve Spor
Yüksekokullarında uygulanması açısından çok farklı boyutlarda
değerlendirebiliriz. Tüm eğitim kurumlarında olduğu gibi
yükseköğretim kurumu içerisinde spor eğitiminin amaca uygun
yapılmasında 4 temel unsur rol oynamaktadır. Bunlar; Öğrenci,
Eğitici, Tesis ve ayrıca bu üç olguyu yönlendiren yönetimdir.
Web Tabanlı Uygulamalar
İnternetin öğretim sürecinde kullanılması ile sınıflar eğiticinin rehber
olduğu, işbirlikçi öğrenmenin gerçekleştiği ortamlara dönüştürülebilir.
Eğiticinin rolü, öğrenciye bilgiyi ezberlemesi için anlatan değil,
yönlendiren öğrenciye bilgiye ulaşması için kolaylıklar sağlayan
olarak değişmiştir (6)
Web tabanlı uygulamalar ile birçok kolaylıklar elde edebiliriz.
Bunlara örnek verecek olursak;
• Ders programını interaktif uygulamalar ile zenginleştirebilir.
• Bireysel öğrenmeyi etkinleştirir.
• Bilgiyi sürekli kullanıma sunabilir.
• Zaman engelini ortadan kaldırabilir.
• Farklı kaynaklara ulaşmayı sağlayabilir.
• Standard uygulamalar geliştirmemize yardımcı olabilir.
• Fiziksel engelleri ortadan kaldırmamıza yardımcı olabilir.
• Bireylerin çift yönlü iletişim kurmasını sağlayabilir.
• Yetersiz Eğitim kaynaklarını geliştirebilir.
• Eğitimde fırsat eşitliği sağlayabilir.
• Ulusal ve uluslararası işbirliği sağlayabilir.
Tüm bu kolaylıklara rağmen web tabanlı ders uygulamaların önündeki
engel Beden Eğitimi ve Spor eğitimi ile web tabanlı uygulamaların
nasıl bir araya getirilebileceğidir.
Ülkemizde Beden Eğitimi ve Spor eğitimi ile ilgili uygulama örneği
bulunmamaktadır. Çalışmamızı, konu ile ilgili yurtdışı örnekler
desteklemektedir.
IETC
2002
IETC - October 16-18 2002 Sakarya, TURKEY
Copyright © IETC 29

4. Yurt Dışı Örnek Projeler
*Virtual Physical Education and Sport Project ( Virtual Classroom )
Bu proje, 6 üniversitenin bir araya getirilmesi ile spor eğitiminde web
tabanlı oluşturdukları öncü projelerden birisidir. Bu üniversiteler;
• The University of the Witwat (Southern Africa )
• California State University ( Los Angeles – USA )
• Arkansas State University ( USA )
• Eastern Kentucky University (Richmond – USA )
• The University K. U. Leuven ( Belgium )
• The University of Ghent ( Belgium )
Uygulanan bu proje ile yukarıda belirtilen 6 üniversite, Beden Eğitimi
ve Spor ile ilgili uluslararası interaktif eğitim ağı oluşturmaktadır.
Bütün katılımcılar, yeni düşünceler ve uygulamalar geliştirmek için
web tabanlı araçlarla bir araya gelmektedirler. (7)
Resim –1:Virtual Physical Education and Sport Project (www.sports-
media.org
* SOMIT Project ( Sport Organizations Management Interactive Teaching
and Learning)
(University of Lausanne, Swiss Olympic Association)
4
IETC
2002
IETC - October 16-18 2002 Sakarya, TURKEY
Copyright © IETC 30

5. Bu proje, internet üzerinde spor yönetimi için geliştirilmiş, örnek
interaktif projelerden biridir. Eğiticiler ve öğrenciler arasında
interaktif bir şekilde hem lisans hem de lisans üstü gerçekleştirilen
uluslararası bir projedir.(8)
Resim –2: SOMIT Project (www.somit.ch)
* Human Kinetics On-Line Learning Center – USA
Amerika Birleşik Devletleri’ nin, bu alanda lider durumunda olan
yayıncı kuruluşu Beden Eğitimi ve Spor alanında üniversitelere
internet tabanlı eğitim veren kuruluştur. Kurslar, uluslararası alanda
her düzeyde tasarlanmaktadır.(8)
Resim– 2: Human Kinetics (www.hkeducationcenter.com)
* DUGOS( University Diploma for the Management of Sport
Organizations)
( University of Lyons – France )
1996’ dan beri internet üzerinden spor yönetimi eğitimi için pratik
uygulamalara yer verilmektedir. İnternet üzerinde bu programa katılan
bireyler program eğiticileri ve diğer öğrencilere e-mail veya
5
IETC
2002
IETC - October 16-18 2002 Sakarya, TURKEY
Copyright © IETC 31

6. forumlarla kolayca ulaşabilmektedir. Bu projenin içerisinde ayda 10
saati kapsayan alanda, pratik uygulama stajı yapmaktadır.(8)
6
Resim-3: DUGOS Project (http://nte-serveur.univ-
lyon1.fr/dugos)
* Alberta Government Online Physical Education( Canada )
Hükümetin desteği ve ilgili bakanlığın organizasyonu ile web tabanlı
interaktive uygulamalar özellikle fiziksel hareketin öğrenilmesi için
tasarlanmıştır. Ayrıca web üzerinde spor ile ilgili diğer kaynaklara
ulaşmakta mümkündür. Ayrıca top zıplatma, top yakalama, topa
vurma, koşu, sıçrama gibi temel beceriler interaktive bir uygulama ile
animasyonlarla web tabanlı sunulmaktadır.(9)
Resim – 4: On-line Physical Education
(www.learning.gov.ab.ca)
Bu projeler Beden Eğitimi ve Spor programlarının web tabanlı olarak
uygulanmasında uluslararası düzeyde örnek projelerdir. Hatta bu
projeler hükümetlerce, sportif dernek ve kurumlarca desteklenen
uygulamalardır.
IETC
2002
IETC - October 16-18 2002 Sakarya, TURKEY
Copyright © IETC 32

7. 7
Bu projelerin ülkemizde uygulanması boyutunda önümüzde bazı
engeller bulunmasına rağmen bu engellerin tartışılmasına
çalışmamızda yer verilmemiştir.
Çalışmamızın web tabanlı eğitimin Beden Eğitimi ve Spor alanında
uygulanmasına dikkat çekmek ve bu alanda çalışmalara teşvik etmek
açısından yarar sağlayacağını düşünmekteyiz.
TARTIŞMA
Web tabanlı uygulamalarla desteklenmiş programların geleneksel
uygulamalardan daha etkili olduğunu söyleyebiliriz. İncelenen
projelerin ilk olmasından dolayı sonuçlarına yönelik hiçbir çalışma
bulunmamaktadır. Ülkemizde de Beden Eğitimi ve Spor
Yüksekokullarında veya diğer spor ile ilgili kurumlarda da uygulama
mevcut değildir.
Web tabanlı çoklu ortam uygulamaları öğretme-öğrenme ve
değerlendirme süreçlerine öğrencinin etkin katılımını sağlayarak
öğrenmeyi desteklemektedir. Bu nedenle geleneksel eğitimde
karşılaşılan bazı yetersizliklerin giderilmesinde web tabanlı
uygulamalardan faydanılmalıdır. (10)
İnternet destekli eğitim ve öğretim sürecinde nelerin öğretileceği
açıkça belirtilmeli, hedef ve davranışlar açık ve net olarak ortaya
konulmalıdır. Bu sayede yapılan faaliyetler daha etkili olur.(11)
Ülkemizde Web tabanlı uygulamalara Orta Doğu Teknik
Üniversitesi, İstanbul Üniveristesi, Selçuk Üniversitesi, Anadolu
Üniversitesi gibi uzaktan eğitim programlarını örnek olarak
gösterebiliriz.
Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokulu programlarında web tabanlı
uygulamalarla ile ilgili önümüze çıkacak engellerden biriside
uygulamalı derslerin web tabanlı etkililiğidir. ( Basketbol, Futbol,
Atletizm, Yelken, Hentbol gibi branşlarda temel teknikler)
İnternet, temel hareket becerileri, (Golf topuna vurma) veya davranış
becerileri için
(kurallara ve oyunculara saygı) uygun olmayabilir. Bunun yanında
kuramsal derslerin öğrenilmesinde daha etkili olabilir.(Beden Eğitimi
ve Spor Tarihi, Anatomi, Psikoloji, Fizyoloji, Antrenman
Bilgisi,Beslenme)(8)
SONUÇ
Bu aşamada Web tabanlı ders uygulamalarının sağladığı avantajlı
yönlerinin Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokulu programlarında
IETC
2002
IETC - October 16-18 2002 Sakarya, TURKEY
Copyright © IETC 33

8. 8
kullanılması, kuramsal ve uygulamalı dersler için ayrı ayrı
değerlendirilmelidir.
ÖNERİLER
• Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokullarının mevcut eğitim-öğretim
programlarının kuramsal dersleri için web tabanlı uygulamalar
kullanılabilir. Bunun için ön çalışmalara en kısa zamanda
başlanılması gereklidir.
• Web tabanlı ders uygulamaları, programda yer alan uygulamalı
derslere destek niteliğinde yer almalıdır.
• Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokulları kendi aralarında
“Üniversitelerarası İletişim ve Bilgi Teknolojilerine Dayalı
Uzaktan Yükseköğretim Yönetmeliği” çerçevesinde programlarını
geliştirmelidir.
• İkinci öğretim programlarının özellikle kuramsal dersleri web
tabanlı uygulanmalıdır.
• Web tabanlı uygulama için Öğrenci, Eğitici, Yönetici yeterlilik
çalışmaları yapılmalıdır.
• Web tabanlı ders için kuramsal ve uygulamalı derslere yönelik
materyal geliştirilmelidir.
• Yurt dışı projeler ile işbirliği girişimlerine başlanmalıdır.
• Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokullarında web tabanlı eğitim
çalışmalarına yönelik proje destek çalışmaları yapılmalıdır.
KAYNAKLAR
1) HALİS, İsa., Öğretim, Teknolojileri ve Materyal Geliştirme,
Mikro-Basım: Ankara, 2001
2) www.anadolu.edu.tr
3) www.yok.gov.tr
4) ATALI, Levent., SERTBAŞ, Kürşat., “Üniversiteler Beden
Eğitimi ve Spor Yüksekokulları Web Sayfalarının
İncelenmesi”, 7. Spor Bilimleri Kongresi Poster Çalışması,
Antalya, 2002
5) ZHANG, Yingje., CHEN Weiqiang., HAN Xibin, Designing
Online Instructional Environment for Physical Education
Based on Web, www.icce2001.org/cd/pdf/poster2/CN023.pdf
IETC
2002
IETC - October 16-18 2002 Sakarya, TURKEY
Copyright © IETC 34

9. 9
6) KARAHAN, Mehmet., “Üniversite Öğrencilerinin İnternet
Kullanım Düzeyleri ve Beklentilerinin Değerlendirilmesi”.
Milli Eğitim Dergisi Dergisi, Sayı:150:2001
7) www.sports-media.org/pilot.htm
8) CHAPPLET, Jean- Loup., “Web-Based Learning for Sport
Administrators”,SSports Information in the Third Millenium,
Lausanne, from 25 to 27 April 2001,Swiss
9) www.learning.gov.ab.ca/PhysicalEducationOnline/TeacherRes
ources/
10) KARAAĞAÇLI, Mustafa., “Web Eğitim ve Web İletişimde
Değişen
Yeterlilikler”, http://aof20.anadolu.edu.tr, 23-25mayıs, 2002
Eskişehir
11) İŞMAN, Aytekin., BAYTEKİN, Çetin., KIYICI, Mübin.,
HORZUM, Barış., “Uzaktan Öğretimde İnternet Destekli
Eğitim Tasarımı” http://aof290.anadolu.edu.tr, 23-25mayıs, 2002,
Eskişehir
SI
WORLD CONGRESS
IETC
2002
IETC - October 16-18 2002 Sakarya, TURKEY
Copyright © IETC 35