2. Ümumi qrammatik mənasına görə əşyanın hərəktini bildirən və nə
etmək sualına cavab verən əsas nitq hissəsinə fel deyilir.
Felin əsas qrammatik xüsusiyyətləri:
-hərəkət bildirir
-şəxsə, kəmiyyətə, zamana görə dəyişir
-təsirli və təsirsiz olur
-təsdiq və inkarda olur
-təsriflənən və təsriflənməyən olur

3. Hərəkətin icra edildiyini bildirən fellər təsdiq fellər adlanır. Məsələn:
yazmaq, oxumaq, aldım, gedir və s.
Hərəkətin icra edilmədiyini bildirən fellər inkar fellər adlanır. İnkarlıq
təsdiq fellərə –ma, -mə, -m şəkilçiləri qoşulmaqla düzəlir. Məsələn:
oxu-maq (təsdiq); oxu-ma-maq (inkar).
Qeyd: İnkar şəkilçisi –ma2 sifət və isim düzəldən –ma, -mə şəkilçisi
ilə omonimdir. Bunları fərqləndirmək üçün aşağıdakıları yadda
saxlamq lazımdır:
İnkar şəkilçisi vurğu qəbul etmir (alma, yığma, oxuma), leksik şəkilçi
olan –ma, -mə isə vurğu altına düşür (qaz-ma, süz-mə).
Bəzən inkar şəkilçisinin saiti ixtisara düşür. Məsələn: alma-yır, al mır; gəl-mə-yir, gəl-m-ir və s.
Bəzi fellər inkarda –ma, -mə şəkilçisi qəbul etmir, onun əvəzinə
deyil sözündən istifadə olunur. Məsələn: gedəsi deyil, alası deyil və
s.

4. Özündən asılı olan sözün ismin təsirlik halında işlənməsini
tələb edən fellərə təsirli fellər deyilir. Təsirli fellərlə əlaqəyə
girən sözlər ismin təsirlik halının suallarına (kimi? nəyi?
haranı? nə?) cavab olur. Məsələn: kitabı (nəyi?) oxudum,
dəftər (nə?) aldım, Qulunu (kimi?) çağırdılar, Bakını
(haranı?) sevirəm və s.
Özündən asılı olan sözün ismin təsirlik halında işlənməsini
tələb etməyən fellərə təsirsiz fellər deyilir. Məsələn: Meşədən
(haradan?) gəlirəm, kinoya (nəyə?) baxırlar və s.

5. Felin qrammatik məna növləri hərəkət, subyekt və obyekt
arasındakı münasibətlərə görə təyin olunur.
Felin qrammatik məna növləri bunlardır:
1.məlum növ
2.məchul növ
3.şəxssiz növ
4.qayıdış növ
5.icbar növ
6.qarşılıq(birgəlik) növ

6. 1. Məlum növ. Felin məlum növündə iş görən məlum olur və bu növü
düzəltmək üçün heç bir xüsusi şəkilçidən istifadə olunmur. Məsələn: yaz,
oxu, gör, iç və s.
Məlum növ fellər həm təsirli (ye, aç və s.), həm də təsirsiz (dur, bax və
s.) olurlar.
2. Qayıdış növ. Qayıdış fellər iş görənin işi öz üzərində icra etdiyini
bildirir. Qayıdış növ fellər –ın, -in, -un, -ün, -ıl, -il, -ul, -ül, -n şəkilçiləri
vasitəsilə təsirli fellərdən düzəlir, amma təsirsiz olur. Məsələn: Gül aç-ıldı. Qızlar yu-yun-dular. Sevda dara-n-dı. Azad gey-in-di və s.
Qeyd. Geyindi, soyundu felləri istisnadır. Bu qayıdış feilləri təsirli (gey,
soy) feillərdən əmələ gəlsə də, yenə də təsirli olaraq qalır. (Paltarını
geyindi; çəkməsini soyundu).
3. Məchul növ. Məchul növ fellərdə iş görən qrammatik cəhətdən məlum
olmur. Məchul növ felləri düzəltmək üçün təsirli fellərə –ıl, -il, -ul, -ül, -ın, in, -un, -ün, -n, -nil, -yil şəkilçilərindən biri artırılır. Məsələn: Kağız yaz-ıldı. Tarla şumla-n-dı. Zəng vur-ul-du. Düşmən izlə-nil-ir və s.

7. 4. Şəxssiz növ. -ıl, -il, -ul, -ül, -ın, -in, -un, -ün şəkilçilər təsirli fellərə
artırıldıqda məchul növ, təsirsiz fellərə artırıldıqda şəxssiz növ əmələ
gətirir. Məsələn: Məktuba bax-ıl-dı, diqqət ed-il-di, yanaş-ıl-dı və s.
Şəxssiz felli cümlələrdə mübtəda olmur (Tapşırığa əməl olundu).
5. Qarşılıq-birgəlik növ. Bu növdə olan fellər hərəkətin qarşı-qarşıya, ya da
şərikli, müştərək icra edildiyini bildirir.
Qarşılıq bildirən feillər əsasən təsirli (yaz-ış-maq, vur-uş-maq, de-yişmək), birgəlik (müştərək) bildirən fellər isə təsirsiz fellərdən (gül-üş-mək,
ağla-ş-maq, hür-üş-mək) əmələ gəlir.
Qarşılıq-birgəlik növdə olan feillər nəticə etibarilə təsirsiz olur.
Qarşılıq-birgəlik növü yaratmaq üçün aşağıdakı şəkilçilərdən istifadə
olunur: -ış, -iş, –uş, -üş
6. İcbar növ. İcbar növ fellərdə hərəkəti danışan və ya haqqında danışılan
şəxs deyil, başqası icra edir. İcbar növ fellər təsirli fellərin sonuna –dır, -dir,
-dur, -dür, bəzən də –t şəkilçisi artırmaqla düzəlir. Məsələn: yaz-dır, sil-dir,
bil-dir, düzəlt-dir və s.