1. AN TOÀN TRONG SỬ DỤNG ĐIỆN
Người trình bày: Nguyễn Xuân
Hướng
Chuyên Viên Ban ATLĐ

2. Mục đích:
Bổ sung, nâng cao kiến thức an toàn vệ sinh lao động
trong công tác an toàn sử dụng điện
Yêu cầu:
Vận dụng những kiến thức đã học vào thực tế công việc
để làm giảm thiểu tai nạn lao động và bệnh nghề nghiệp

3. NỘI DUNG
I. Quy định của pháp luật và công tác quản lý an
toàn sử dụng điện trong doanh nghiệp
II. Một số khái niệm, thông tin cơ bản về an toàn
điện
III. Một số loại mạng điện, các trường hợp chạm
điện và tai nạn về điện, các biện pháp đảm bảo
an toàn điện
IV. Sơ cấp cứu người bị điện giật

4. I. Quy định của pháp luật và công tác quản
lý an toàn sử dụng điện trong doanh nghiệp
Đảm bảo các điều kiện, trang bị phương tiện bảo vệ
cá nhân cho người lao động tại nơi làm việc và đảm
bảo an toàn cho những người xung quanh.
Huấn luyện kiến thức an toàn điện cho người lao
động cho người lao động theo quy định của pháp luật.
Tổ chức kiểm tra, giám sát việc thực hiện đầy đủ các
biện pháp an toàn tại nơi làm việc…
(Tham khảo tại QCVN 01:2008/BCT)

5. II. Một số khái niệm cơ bản về an toàn điện
- Điện áp tiếp xúc: Trong quá trình tiếp xúc với thiết bị điện,
nguồn điện nếu mạch điện khép kín qua người thì điện áp
giáng lên người dù lớn hay bé tùy thuộc vào điện trở khác
mắc nối tiếp với thân người. Phần điện áp đặt vào người
gọi là điện áp tiếp xúc.
- Điện áp bước: Khi một pha chạm đất hoặc có một thiết bị
nào đó bị chọc thủng cách điện. Khi đó điện áp giữa 2 chân
người do dòng điện chạm đất tạo ra gọi là điện áp bước

7. Nguyên nhân gây ra tai nạn điện
Nguyên nhân dẫn đến tai nạn điện
Chạm điện trực tiếp Chạm điện gián tiếp
Chạm vào các phần tử
bình thường có điện áp
Chạm vào các phần tử bình
thường không có điện áp
Khác
• HQ điện
• Xuất hiện trong
KV điện trường mạnh

8. tiÕp xóc trùc tiÕp
Ph
N
§Êt
. . . .
Ing
Pha - Trung tÝnh Pha - ®Êt

9. Chạm vào thanh cái

10. TIẾP XÚC GIÁN TIẾP
Ph
N
Đất
Ing
. .

11. Ph
N
Đất
TIẾP XÚC GIÁN TIẾP
Ing
. .

12. Tác động của dòng điện
Khi ng­êi
tiÕp xóc víi c¸c phÇn tö cã ®iÖn ¸p (kÓ c¶ tiÕp
xóc trùc tiÕp hoÆc gi¸n tiÕp), sÏ cã dßng ®iÖn ch¹y qua
c¬ thÓ, c¸c bé phËn cña c¬ thÓ ph¶i chÞu t¸c ®éng
nhiÖt, ®iÖn ph©n vμ t¸c dông sinh häc cña dßng ®iÖn
lμm rèi lo¹n, ph¸ huû c¸c bé phËn nμy, cã thÓ dÉn ®Õn tö
vong.

14. T¸c ®éng vÒ nhiÖt: cña dßng ®iÖn ®èi víi c¬ thÓ ng­êi
thÓ hiÖn qua hiÖn t­îng
g©y báng, ph¸t nãng c¸c
m¹ch m¸u, d©y thÇn kinh, tim, n·o vμ c¸c bé phËn
kh¸c trªn c¬ thÓ dÉn ®Õn ph¸ huû c¸c bé phËn nμy
hoÆc lμm rèi lo¹n ho¹t ®éng cña chóng khi dßng
®iÖn ch¹y qua.

15. T¸c ®éng ®iÖn ph©n: cña dßng ®iÖn thÓ hiÖn ë sù
ph©n huû c¸c chÊt láng trong c¬ thÓ, ®Æc biÖt lμ
m¸u, dÉn ®Õn ph¸ vì c¸c thμnh phÇn cña m¸u vμ c¸c
m« trong c¬ thÓ

16. T¸c ®éng sinh häc: cña dßng ®iÖn biÓu hiÖn chñ yÕu
qua sù ph¸ huû c¸c qu¸ tr×nh ®iÖn - sinh, ph¸ vì c©n
b»ng sinh häc, dÉn ®Õn ph¸ huû c¸c chøc n¨ng sèng.
Mø c ® é ng uy hiÓm c ña d ß ng ® iÖ n ® è i víi c ¬ thÓ ng ­ê
i tuú thué c vμ o trÞ s è c ña d ß ng ® iÖ n, lo ¹ i d ß ng ® iÖ n
(d ß ng ® iÖ n m é t chiÒ u hoÆc d ß ng ® iÖ n x o a y chiÒ u)
vμ thê i g ia n duy tr× d ß ng ® iÖ n ch¹ y q ua c ¬ thÓ (IEC
60479-1).

17. Ngưỡng dòng điện tới hạn
Tim ngừng đập
Tim đập mạnh - Ngưỡng RCT
Tê liệt cơ quan hô hấp-Nghẹt thở
Bắt đầu co cơ - Ngưỡng buông nhả
Có cảm giác nhói nhẹ - Ngưỡng cảm nhận
AC
100

18. Ngưỡng dòng điện tới hạn
Không xác định
130
100
?
5
DC
Dßng ®iÖn xoay chiÒu: Icp= 10 mA
Dßng ®iÖn mét chiÒu: Icp = 50 mA

19. III. Một số loại mạng điện, các trường hợp chạm điện
và tai nạn về điện và biện pháp đảm bảo an toàn
®iÖn h¹ ¸p th­êng
dïng
M¹ng 3 pha cã trung tÝnh c¸ch ly
víi ®Êt

20. M¹ng 3 pha cã trung tÝnh nèi ®Êt

21. 1- M¹ng cã trung tÝnh c¸ch ly víi
®Êt
a- §øng d­íi
®Êt ch¹m vμo mét pha
Ng­êi
®øng d­íi
®Êt
ch¹m vμo mét pha coi
nh­m
¾c vμo m¹ng song
song víi ®iÖn trë c¸ch
®iÖn cña pha ®ã vμ nèi
tiÕp víi c¸c ®iÖn trë c¸ch
®iÖn cña hai pha kh¸c
NÕu c¸ch ®iÖn cña
c¸c pha víi ®Êt lín: kh«ng
nguy hiÓm
NÕu 1 pha ch¹m ®Êt
vμ ng­êi
ch¹m vμo pha
kh¸c: rÊt nguy hiÓm (U
d©y)
 Z: Tổng trở: Rcđ // C (pha - đất)
Uph
Ing = ------------
Z
Rng + ------
3
L1
L2
L3
No

22. b- TiÕp xóc ®ång thêi pha - trung tÝnh
c- TiÕp xóc ®ång thêi 2 d©y pha kh¸c nhau
L1
L2
L3
No
L1
L2
L3
No
U ch¹m = U pha
U ch¹m = U d©y

23. 2- M¹ng cã trung tÝnh nèi ®Êt trùc
tiÕp
a- §øng d­íi
®Êt ch¹m vμo mét pha
U ph
I ng = ------------------------
Rng + Rcd + Rđ
L1
L2
L3
No
U chạm = U pha
Rng: điện trở của cơ
thể người
Rcđ: điện trở cách
điện giữa người với
đất
Rđ: điện trở nối đất
nguồn

24. b- TiÕp xóc ®ång thêi pha - trung tÝnh (dây
không)
L1
L2
L3
No
U chạm = U pha

25. c- §iÖn giËt do ch¹m vμo hai pha kh¸c nhau.
Uch?m = U dây
L1
L2
L3
No
ChÞu t¸c dông bëi ®iÖn ¸p
d©y (380V hay 220V). Dï cã
®øng trªn vËt c¸ch ®iÖn
hoÆc ®i giÇy c¸ch ®iÖn
còng vÉn rÊt nguy hiÓm.
Th­êng
x¶y ra khi:
- Söa ch÷a kh«ng c¾t ®iÖn
hoÆc c¾t råi, nh­ng
do
nhÇm lÉn hay sù cè cã ®iÖn
trë l¹i.
- Nèi d©y ®iÖn vμo cÇu dao
mμ kh«ng c¾t ®iÖn.
- Ch¹m trùc tiÕp vμo hai pha
khi ch¹m vμo cÇu dao ®Ó
hë, ch¹m vμo c¸c cäc ®Êu
d©y cña biÕn thÕ hμn...

26. d- Ch¹m vμo vá thiÕt bÞ cã ®iÖn dß (C¸ch
®iÖn bÞ háng) Film

27. Ch¹m vμo vá thiÕt bÞ cã ®iÖn rß
- Trong thùc tÕ hÇu hÕt c¸c thiÕt bÞ, dông cô m¸y mãc
®Òu ®­îc
b¶o vÖ b»ng vá kim lo¹i. Tuy nhiªn, do líp c¸ch
®iÖn cña phÇn mang ®iÖn vμ vá cña thiÕt bÞ, dông cô
bÞ háng, dÉn ®Õn ®iÖn sÏ truyÒn ra vá kim lo¹i cña thiÕt
bÞ dông cô.
- Ch¹m vá th­êng
x¶y ra do líp c¸ch ®iÖn b»ng nhùa, chÊt
dÎo hay cao su bÞ l·o ho¸ theo thêi gian; do d©y bÞ co kÐo
lμm chÊt c¸ch ®iÖn bÞ nøt, g·y; do bÞ va ®Ëp khi l¾p
®Æt, vËn chuyÓn; do lμm viÖc trong m«I tr­êng
nhiÖt ®é,
ho¸ chÊt…ph¸ huû, ¨n mßn

30. ChiÕc m¸y khoan dß ®iÖn g©y tai n¹n chÕt
ng­êi

31. n

34. Nguồn cung cấp

41. Biện pháp kỹ thuật an toàn đối với đường
dây dẫn điện
1/ Dây dẫn điện từ máy phát điện đến bảng điện và từ cầu
dao ở bảng điều khiển đến động cơ điện nên đặt ngầm
hoặc dùng dây cáp bọc cao su cách điện đặt nổi. Dây điện
ngầm phải đặt trong ống bảo vệ bằng kim loại. Nếu dùng
cáp bọc cao su cách điện để nổi, thì phải đặt sao cho khi
thao tác máy điện người thợ không chạm vào dây dẫn, và
không được kéo lê dây dẫn trên mặt đất, nhất là ở các lối
đi lại.

42. 2/ Dây dẫn điện xuyên qua tường, mái nhà phải được đặt
trong ống nhựa hoặc ống sứ bảo vệ. Không được để nước
mưa đọng lại trong ống hoặc chảy theo ống vào nhà.
Dây dẫn điện đi trong nhà phải dùng dây có bọc cách điện
chất lượng tốt, không được dùng dây dẫn trần, trừ những
trường hợp mà quy trình sản xuất bắt buộc.
Tại đầu hồi của nhà có thể dùng giá đỡ bắt chặt vào tường
để đỡ dây điện vào nhà
3/ Không được đặt dây dẫn điện ở trên mái nhà.
4/ Tuyệt đối cấm kéo đường dây dẫn điện đi trên các nhà
kho, công trình có chứa các chất dễ cháy nổ.

43. 5/ Khi làm việc trên cao phải sử dụng dây an toàn. Các
dụng cụ đưa từ dưới lên phải dùng dây hoặc sào, không
được ném từ dưới lên. Không được để người đứng dưới
chỗ đang làm việc đề phòng dụng cụ rơi vào người.
Người đứng quan sát phải luôn luôn chú ý theo dõi người
đang làm việc trên cao, không được bỏ đi nơi khác...
6/ Nếu công việc làm không làm xong trong một buổi hay
trong một ngày thì phải rào và treo biển “nguy hiểm chết
người, cấm lại gần” ở hai đầu đường dây đó. Trước khi trở
lại làm việc phải thử lại đường dây điện và kiểm tra lại các
biện pháp bảo đảm an toàn.

44. 7/ Khi sửa chữa xong, muốn đóng điện đường dây phải
tháo hết dây nối đất di động tạm thời, dây ngắn mạch,
kiểm điểm đủ số người phụ trách sửa chữa đường dây đó.
Tuyệt đối cấm đóng điện theo thời gian hẹn trước.
8/ Đường dây điện nghỉ làm việc trên một tháng, trước
khi sử dụng lại phải thử cách điện dây dẫn, kiểm tra lại
đường dây, mối nối và các chi tiết khác, khi thấy còn tốt
mới được đóng điện

45. 9/ Phải thường xuyên kiểm tra, xem xét đường dây, nhất
là khi có giông bão, sấm sét. Nội dung xem xét:
+ Dây có bị đứt, cháy hoặc bị võng xuống nhiều không?
+ Sứ có bị vỡ, nứt không ?
+ Cột có bị nghiêng, đổ hoặc cháy bộ phận nào không ?
+ Dọc đường dây có gì chạm hoặc sắp đổ vào đường dây
không ?
Khi xem xét, nếu thấy dây điện bị đứt, cột đổ hoặc có
nguy cơ đổ, thì phải cắt cử người canh gác, rào chắn, treo
biển báo ở hai đầu khu vực rào chắn ngăn không cho mọi
người qua lại chỗ đó. Sau đó tiến hành sửa chữa theo thủ
tục đã quy định ở trên.

51. Sửa chữa

55. Nát chân trong máy nghiền đất
Nguyễn Văn T., 20 tuổi, làm việc cho một nhà máy gạch
tư nhân tại Nhị Châu, Thanh Trì, Hà Nội

59. Biện pháp tổ chức
- ChØ bè trÝ, s¾p xÕp nh÷ng ng­êi
cã chuyªn m«n,
søc khoÎ thùc hiÖn nhiÖm vô, c«ng viÖc cã liªn quan
®Õn ®iÖn
- X©y dùng néi qui, qui tr×nh lμm viÖc an toμn
- L­u
tr÷ hå s¬ hÖ thèng, thiÕt bÞ ®iÖn
- HuÊn luyÖn an toμn lao ®éng
- Trang bÞ vμ sö dông ®Çy ®ñ c¸c PTBVCN
- Thùc hiÖn c¸c biÖn ph¸p an toμn ®iÖn
- T¨ng c­êng
kiÓm tra viÖc thùc hiÖn néi qui lμm viÖc
an toμn...

60. Biện pháp về kỹ thuật
C¸ch ®iÖn cña thiÕt bÞ…
T¨ng c­êng
che ch¾n…
§¶m b¶o kho¶ng c¸ch an toμn…

61. Biện pháp bảo vệ
B¶o vÖ nèi ®Êt (nèi ®Êt)…
B¶o vÖ nèi d©y trung tÝnh (nèi kh«ng)...

62. IV. Sơ cấp cứu người bị điện giật

63. Tình huống tai nạn

64. TÇm quan träng cña s¬ cÊp cøu ban ®Çu
 Mang l¹i sù sèng hoÆc c¸i chÕt, sù håi phôc hay
tμn tËt vÜnh viÔn cho n¹n nh©n.
 Thêi gian lμ tèi quan träng trong s¬ cøu ban
®Çu. “Thêi gian vμng”
Khi ngõng thë

65. 65
THỜI GIAN?
Tim ngừng đập
4 phút ->Não tổn
thương
Sau 10 phút –> Não
tổn thương không
hồi phục
MẠNG SỐNG!

66. Khi gặp một nạn nhân bị bất tỉnh, đã xác định là ngừng
thở , ngừng tim phải khẩn trương tiến hành phương pháp
hô hấp nhân tạo và ép tim ngoài lồng ngực giúp nạn nhân
phục hồi chức năng hô hấp, tuần hoàn để duy trì sự sống

67. Thực hiện nguyên tắc DRABC
Danger - Nguy hiÓm
Response - §¸p øng
Airway - §­êng
thë
Breathing - h« hÊp
Circulation - tuÇn hoμn

68. Bước 1: (film)
Quan sát hiện trường và loại trừ những mối nguy
hiểm (HKIN, GS)
Bước 2: Kiểm tra mức độ nhận thức
+ Lay gọi nạn nhân
+ Ra một hiệu lệnh đơn giản để kiểm tra mức độ nhận
thức của nạn nhân

69. Bước 3: Kiểm tra và làm thông đường thở
Làm sạch đường thở
+ Mở miệng nạn nhân
+ Dùng ngón tay và lấy hết dị vật trong miệng nạn nhân ra

70. Bước 4: Kiểm tra hô hấp
Thực hiện từ 3 - 5 giây
+ Nhìn
+ nghe
+ Cảm nhận

71. Bước 5: Kiểm tra tuần hoàn
Xác định đúng vị trí động mạch cổ
Dùng 3 ngón tay trỏ đặt vào vị trí đó để cảm nhận mạch
=> Gọi Cấp cứu

72. Kỹ thuật ép tim
Xác định vị trị ép tim: Đặt gốc của bàn tay lên vị trí ½
dưới giữa xương ức trên và xương ức dưới.
Tay còn lại đan vào tay vừa xác định vị trí ép, sao cho
cánh tay thẳng vuông góc với người nạn nhân
Ép xuống với độ sâu bằng 1/3 bề dày lồng ngực nạn nhân
Số lần ép là 30 lần cho 1 chu kỳ

73. Kỹ thuật hô hấp nhân tạo
Để nạn nhân nằm ngửa trên một nền cứng
+ Dùng ngón tay trỏ và ngón cái mở miệng nạn nhân
đồng thời nâng cằm nạn nhân ngửa ra
+ Áp kín miệng để thổi và bịt mũi nạn nhân sau đó lại
thả tay ở mũi ra
+ xem ngực nạn nhân phồng lên và xẹp xuống không
+ một chu kỳ là 2 lần thổi

74. Tóm lại phần trình bày
I. Quy định của pháp luật và công tác quản lý an
toàn sử dụng điện trong doanh nghiệp
II. Một số khái niệm, thông tin cơ bản về an toàn
điện
III. Một số loại mạng điện, các trường hợp chạm
điện và tai nạn về điện, các biện pháp đảm bảo
an toàn điện
IV. Sơ cấp cứu người bị điện giật