1. Àìèí ¿ç¿¿ëýëòèéã õýìæèõ
Àìüä áóéí áàòàëãààã õàíãàæ áàéäàã ãîë
õýäýí øèíæ òýìäã¿¿äèéã àìèí ¿ç¿¿ëýëò
ãýíý.

2. Àìèí ¿ç¿¿ëýëòèéã õýìæèõ
 Àìèí
¿ç¿¿ëýëò¿¿äèéí ÿìàð íýã õóâèðàëò
ººð÷ëºëò íü ºâ÷òíèé áèåèéí áàéäëûã ¿íýëýõ
õ¿÷èí ç¿éë áîëäîã.
 Àìèí ¿ç¿¿ëýëò¿¿äèéí ìýäýãäýõ¿éö ººð÷ëºëò
õýëáèéëòèéí ¿åä ÿàðàëòàé àðãà õýìæýý
àâàõ øààðäëàãàòàé .

3. Àìèí ¿ç¿¿ëýëòèéã õýìæèõ
Àìèí ¿ç¿¿ëýëò¿¿äèéã ¿íýí çºâ õèéñíýýð :

ªâ÷òíèé îíîøèéã çºâ òîãòîîõ

Àëèâàà õ¿íäðýëýýñ ñýðãèéëýõ à÷
õîëáîãäîëòîé .

4. Àìèí ¿ç¿¿ëýëò¿¿äèéã õýçýý õýìæèõ âý?
Áèåä õèéãäñýí ýì÷èëãýýíèé àæèëáàð
á¿ðèéí äàðàà
•
Àìüñãàë áîëîí öóñíû äàðàëòàíä íºëººëºõ
ýì óóëãàõûí ºìíº áà äàðàà
•
Àìèí ¿ç¿¿ëýëò¿¿äèéí àëü íýãýíä íºëººëæ
áîëîõóéö ýì÷èëãýý ,ñóâèëãààíû àæèëáàð
á¿ðèéí ºìíº áà äàðàà
•

5. Áèåèéí õàëóóíû òóõàé îéëãîëò
Áèåèéí õàëóóí ãýäýã íü áîäèñûí
ñîëèëöîîíû ¿ð ä¿íä áèå ìàõáîäèä ÿâàãäàæ
áóé äóëààí ¿¿ñýëò áà
äóëààí àëäàëò õî¸ðûí òýíöâýðòýé áàéäëûã
õýëýõ áºãººä ýð¿¿ë õ¿íèé áèåèéí äóëààí
36-37 õýì áàéíà .

6. Áèåèéí õàëóóíû òóõàé îéëãîëò
ªºðººð õýëáýë äóëààí ¿¿ñýëò íýìýãäâýë
õàëóóðàëò , äóëààí àëäàëò íýìýãäâýë
õºðºëò áèåä ÿâàãäíà .
Áèåèéí õàëóóíûã òºâ ìýäðýëèéí òîãòîëöîî ,èõ
òàðõèíû áîð ãàäàðãà çîõèöóóëæ áàéäàã .

7. Õàëóóðàëò ãýäýã íü ãàäààä ,äîòîîä îð÷íû òààëàìæã¿é
íºëººëºëä áèå ìàõáîäèéí ¿ç¿¿ëæ áóé õàðèó óðâàë .






Íÿí ,áàêòåðè ,âèðóñýýð ¿¿ñãýãäñýí á¿õ òºðëèéí
ºâ÷í¿¿äèéí ¿åä
Õ¿íä õýëáýðèéí áýðòýë ãýìòýë ,ò¿ëýãäëèéí
¿åä
Õîðäëîãûí ¿åä
Ýä ýñèéí ¿õæëèéí ¿åä
Øèíãýí äóòàãäàõàä
Ýðèòðîöèòûí çàäðàëûí ¿åä

8. Õàëóóðàëò ãýäýã íü ãàäààä ,äîòîîä îð÷íû òààëàìæã¿é
íºëººëºëä áèå ìàõáîäèéí ¿ç¿¿ëæ áóé õàðèó óðâàë .






Äîòîîä ø¿¿ðëèéí áóë÷èðõàéí ºâ÷íèé ¿åä
Öóñàíä õàðü òºðëèéí óóðãèéí áîäèñ îðñíîîñ
Ýä ýñèéí çàäðàëûí ¿åä
Òºâ ìýäðýëèéí òîãòîëöîîíû ãýìòýë
Öóñ õàðâàëò
Õàâäðûí ¿åä òîõèîëäíî .

9. Àìèí ¿ç¿¿ëýëòèéã õýìæèõ
Õàëóóðàëòûã òåìïåðàòóðûí èõñýëòýýð :
38 õýì – õºíãºí
38-39 – äóíä
39-41 -ºíäºð
41-äýýø õýò ºíäºð

10. Òåìïåðàòóðûí ººð÷ëºëòººð :
1.áàéíãûí – ºäðèéí òóðø áàéíãûí õàëóóíòàé
áàéõ òåìïåðàòóð 1-ñ èõã¿é
2.Ñóëðàõ- òåìïåðàòóðûí çºðºº 1-1,50Ñ
ñ¿ðüåýãèéí ¿åä òîõèîëäîíî. Íîðìîíäîî
õ¿ðýõã¿é. Òåìïåðàòóð áóóõã¿é.

11. Òåìïåðàòóðûí ººð÷ëºëòººð :
3.Òàìèðäàõ - 3-50Ñ õàëóóðíà-íîðìà-õàëóóðíà-íîðìà ãýõ
ìýòýýð ýðãýí ñîëèãäîõ õàëóóðàë þì. Õóìõàà ºâ÷íèé
¿åä òîõèîëäîíî. ªäºðò 2-3 óäàà ºñ÷ áóóðíà
4. Ýðãýõ- îðîéíû õàëóóí ºã뺺íèéõººñ ºíäºð
õèæèã ºâ÷íèé ¿åä
5. Äîëãèîí õýëáýðèéí -õýäýí ºäðººð ¿ðãýëæëýõ
6. Ñîëèãäîõ -ºäºðò õýä ººð÷ëºãäºõ

12. Êëèíèêèéí ñýðýìæë¿¿ëýã
Õýòýðõèé ºíäºð õàëóóðàëò íü òàòàëòàíä õ¿ðãýíý .
Ò¿¿íèé óëìààñ ýëýã ,Ẻð áîëîí áóñàä ýðõòí¿¿ä ãýìòýõ
áà ¿õýëä ÷ õ¿ðãýæ áîëíî .

15. Áèåèéí òåìïåðàòóð õýâèéí õýìæýýíýýñ áàãà áàéõûã
õºðºëò ãýíý .
Äàðààõ øèíæ¿¿ä èëýðíý .
 Èõýýð ÷è÷ð¿¿ëíý.
 Àðüñ íü öîíõèãîð ,çýâõèé , õ¿éòýí ,÷èéãëýã ,íîéòîí
áàéíà.
 Öóñíû äàðàëò óíàíà.
 Øýýñ ÿëãàðàëò áàãàñíà.
 ÷èã áàðèìæàà àëäàãäíà.
 Íîéðìîãëîõ áóþó êîìûí áàéäàëä îðíî .

16. Õàëóóíûã õýìæèõäýý
Áèåèéí õàëóóíûã àìàíä , øóëóóí ãýäñýíä , ñóãàíû
õîíõîðò ,öàâèíä , ÷èõíèé ñàëñòàä õýìæèæ áîëíî .
Õýìæèõäýý ãîëäóó ìºíãºí óñíû òåðìîìåòðèéã
àøèãëàäàã.

17. Õàëóóíûã àìíû õºíäèéä õýìæèõ
Õàëóóíûã ãîëäóó àìàíä ¿çäýã .
Ýíý íü õàëóóí ¿çýõ õàìãèéí òîõèðîìæòîé àðãà þì .
ªâ÷òºí 5 íàñ õ¿ðýýã¿é , ýñâýë óõààí ìýäðýëèéí
ñîëèîòîé áîë òåðìîìåòðèéã õàçàæ õàãàëàõààñ
áîëãîîìæëîí , ººð ãàçàðò õàëóóíû íü ¿çýæ áîëíî .

18. Õàëóóíûã àìíû õºíäèéä õýìæèõ
. ªâ÷òºí õàëóóí ýñâýë õ¿éòýí øèíãýí ç¿éë èõ
õýìæýýãýýð óóñàí ,òàìõè òàòñàí áîë õýìæèëòèéã
çºâ áîëãîõûí òóëä 15-30 ìèí õ¿ëýýñíèé äàðàà
õýìæíý.

19. ªâ÷òºíèé ñóäàñíû ëóãøèëòûã òîîëîõ
Õ¿íèé ç¿ðõ íü öóñûã àðòåðèéí ñóäñàíä
îðóóëäàã øàõóóðãà þì .
Ç¿ðõíèé öîõèëò á¿ð íü àðòåðò öóñûã
îðóóëæ ºãäºã .Ç¿ðõíèé àãøèëò ,ñóäàñíû
ëóãøèëò õî¸ð æèãä äàâòàãäíà. Íàñàíä
õ¿ðñýí õ¿íèé ñóäàñíû öîõèëò ìèíóòàíä 60-80
áàéäàã áºãººä 60-100 õ¿ðòýë õýëáýëçäýã .

20. Ñóäàñíû ëóãøèëò
Ýìýãòýé õ¿íèé ñóäàñíû öîõèëò ýðýãòýéãýýñ îëîí
áàéäàã .
Õ¿¿õäèéí ñóäàñíû ëóãøèëò òîì õ¿íèéõýýñ õàâüã¿é
îëîí áàéäàã.
Ñóäàñíû öîõèëò õóðäàñàõ íü áèåèéí òàìèðûí äàñãàë
, ñýòãýë õºäëºë , áèåèéí õ¿÷íèé à÷ààëàë ,
õàëóóðñàí çýðãýýñ áîëíî

21. Ñóäàñíû ëóãøèëò
ªâ÷òºí öóñ àëäñàí ¿åä ñóäàñíû öîõèëò õóðäàñíà .
Çàðèì ýì¿¿ä ñóäàñíû öîõèëòûã õóðäàñãàæ ,çàðèì íü
óäààøðóóëíà.
Ñóäàñíû ëóãøèëòûã òîîëîõäîî ãîëäóó ãàðûí øóóíû
äîòîð , ýðõèé õóðóóíû àðûí àðòåð äýýð ¿çäýã .
¯¿íèéã øóóíû ñóäàñíû öîõèëò ãýäýã.

23. ªâ÷òíèé àìüñãàëûã øàëãàõ .
Òàéâàí áàéãàà ¿åä íàñàíä õ¿ðñýí õ¿íèé
àìüñãàëûí òîî íü íýã ìèíóòàíä 12-20 áàéäàã.
Íÿðàé õ¿¿õäýä àìüñãàëûí òîî îëîí áàéäàã .
Ò¿¿í÷ëýí äàñãàë ñóðãóóëü õèéõ , ñýòãýë
õºäëºõ , ýñâýë ãàäàà òåìïåðàòóð ºíäºð
áàéâàë àìüñãàëûí òîî èõýñíý.

24. ªâ÷òíèé àìüñãàëûã øàëãàõ .
Õàëäâàð áîëîí àìüñãàëûí çàìûí ºâ÷í¿¿ä
àìüñãàëûí òîîã ººð÷èëäºã .
Çàðèì ýì¿¿ä òóõàéëáàë íàðêîòèê ýì
õýðýãëýã ¿åä àìüñãàë óäààøèðíà.

25. ªâ÷òíèé àìüñãàëûã øàëãàõ .
Àìüñãàëûã õýìæèõäýý ºâ÷òºí àìàð÷ òàéâøèðñàí ¿åä
õýìæèõ õýðýãòýé .
Ò¿¿í÷ëýí ºâ÷òºí ìààíü ìèíèé àìüñãàëûã øàëãàæ
áàéíà ãýæ ìýäýãäýõã¿éãýýð òîîëîõ íü ç¿éòýé.
Õóðóóãààðàà ºâ÷òíèé ñóäàñíû ëóãøèëòûã òîîëîõ
¿åä çýðýãö¿¿ëýí àìüñãàëûã òîîëîõ íü ÷óõàë .

27. ªâ÷òíèé àìüñãàëûã øàëãàõ .
•
Õ¿í àìüñãàë àâàõ ¿åä õàâèðãà ºðãºãäºí
ãàäàãøèëæ , óóøèã òýëýõ áà àìüñãàëàà ãàðãàõàä
õàâèðãà çàâñàð õóìèãäàæ ,óóøèã àãøèæ áàéäàã .
Öýýæíèé õºäºë㺺í èõ ë áîë àìüñãàë òºäèé÷èíýýí
ã¿íçãèé áºãººä öýýæíèé õºäºë㺺í áàãà áîë àìüñãàë
ºíãºö áàéäàã.

28. Êëèíèêèéí ñýðýìæë¿¿ëýã
Àìüñãàë ò¿ðãýññýíèéã çààâàë ìýäýýë . ªâ÷òºí õàòãàà
àâàõ , ç¿ðõíèé äóòàãäàëä îðîõ , öóñ àëäàõ , õàëäâàð
ãýìòýë àâñíûã èëòãýæ áîëíî

29. Öóñíû äàðàëò õýìæèõ
Öóñíû äàðàëò ãýäýã íü öóñ àðòåðèéí ñóäñàí äîòóóð
óðñàõäàà ¿¿ñãýæ áóé äàðàëòûí õýìæýý þì .
Ñèñòîëûí áà äèàñòîëûí ãýñýí 2 äàðàëò áàéäàã .

30. Öóñíû äàðàëò õýìæèõ
•
Ñèñòîëûí äàðàëò íü õàìãèéí ºíäºð äàðàëò áºãººä
ç¿ðõíèé ç¿¿í õîâäîë àãøèõàä ¿¿ñäýã. Ýíý íü öóñ
àðòåðèéí ñóäñàí äîòóóð óðñàõàä ¿¿ñýõ äîëãèîíû
äàðàëò þì .
•
Äèàñòîëûí äàðàëò íü õàìãèéí áàãà äàðàëò .
Ç¿¿í õîâäîë ñóëðàõàä ¿¿ñäýã. Ýíý íü àðòåðèéí
ñóäñàí äîòîð áàéíãà áàéäàã äàðàëò þì .

31. Öóñíû äàðàëò õýìæèõ
Öóñíû äàðàëòûã ìºíãºí óñíû õóâààðèàð
õýìæäýã áºãººä ãîëäóó ýõëýýä ñèñòîëûí
äàðàëò äàðàà íü äèàñòîëûí äàðàëòûã
õýìæèæ õîîðîíä íü òàøóó çóðààñ çóðæ
òýìäýãëýäýã .
•
Íàñàíä õ¿ðñýí õ¿íèé öóñíû
äàðàëòûíõýìæýý :
•

32. Öóñíû äàðàëò õýìæèõ
•
Äàðàëò ººð÷ëºãäñºíèéã ìýäýõèéí òóëä õýâèéí
õýìæýýã ìýäýæ áàéõ íü ÷óõàë .
Ñèñòîëûíõ 120 , Äèàñòîëûíõ 80 áàéäàã.

33. Öóñíû äàðàëò õýìæèõ
Ãýìòñýí ºâäºëòòýé ãàð ýñâýë ñóäñààð
ãóóðñòàé , äóñàë õèéæ áóé ãàðò äàðàëò
¿çýõã¿é. Ýìýãòýé÷¿¿äýä ìàñòîýêòîìè / õºõ
àâàõ õàãàëãààíû äàðàà/ õàãàëãàà õèéñýí
òàëûí ãàðò , ìºí äèàëèçèéí ãóóðñ òàâüñàí
ãàðò äàðàëò ¿çýõã¿é.

34. Àíõààðàí ñîíññîí òàíä áàÿðëàëàà.