Alamin ang mga evidence may kinalaman sa existence ng Diyos.

1. ANG PAG-IRAL NG DIYOS
MGA BIBLIKAL AY HISTORIKAL NA PATOTOO NA MAY DIYOS

2. • Ang Diyos na gumawa ng sanlibutan at lahat ng naririto ay ang Panginoon ng
langit at ng lupa, at hindi naninirahan sa mga templong ginawa ng tao. Hindi rin
siya nangangailangan ng anumang tulong o paglilingkod ng tao, sapagkat siya
mismo ang nagbibigay ng buhay, hininga at lahat ng bagay sa
sangkatauhan. Mula sa isang tao'y nilikha niya ang lahat ng lahi sa buong mundo.
Itinakda niya sa simula't simula pa ang kani-kanilang panahon at
hangganan. Ginawa niya iyon upang hanapin nila ang Diyos; baka sakaling sa
kanilang paghahanap, siya ay matagpuan nila. Ang totoo, hindi naman siya
talagang malayo sa bawat isa sa atin; sapagkat, ‘Nakasalalay sa kanya ang ating
buhay, pagkilos at pagkatao.’ Tulad ng sinabi ng ilan sa inyong mga makata, ‘Tayo
nga'y mga anak niya.’ (Gawa 17:24-28, MBB)

3. Napapansin ko na binibigyan ng higit na malaking atensyon ang usapin tungkol sa
katanungang “Ang Diyos ba ay buhay?” Lumabas sa pinakahuling pagsusuri, na
higit sa siyamnapung porsiyento ng populasyon ang naniniwala na mayroong
Diyos o isang Lumalang na higit na Makapangyarihan sa lahat. Gayun pa man, tila
nakaatang na sa balikat ng mga naniniwala sa Diyos ang pagpapatunay na ang
Diyos nga ay buhay. Totoong mahirap itong patunayan ngunit lalo namang hindi
mapapabulaanan na ang Diyos ay buhay. Ayon sa Banal na Kasulatan, kailangan
nating tanggapin ang katotohanang ang Diyos ay buhay sa pamamagitan ng
pananampalataya, “At hindi kinalulugdan ng Diyos ang hindi nananalig sa
Kanya. Sapagkat ang sinumang lumalapit sa Diyos ay dapat maniwalang may
at Siya ang nagbibigay ng gantimpala sa mga humahanap sa Kanya” (Hebreo

4. • Kung nanaisin lamang ng Diyos, walang kahirap-hirap para sa Kanya na
patunayan na Siya nga ay buhay. Subalit kung gagawin Niya ito, mawawalan ng
saysay ang pananampalataya ng tao. “Sinabi sa kanya ni Hesus, “Naniniwala
ka na ba sapagkat nakita mo Ako? Mapapalad ang mga naniniwala kahit
nila Ako nakikita” (Juan 20:29).
• Hindi ito nangangahulugan na walang katibayan na magpapatunay na ang Diyos
ay buhay. Idineklara ng Banal na Kasulatan na “Ang langit ay naghahayag na
ang Diyos ay dakila! Malinaw na nagsasaad kung ano ang Kanyang gawa!
araw, bawat gabi, ang ulat ay walang patlang, patuloy na nag-uulat sa
gabi't araw. Walang tinig o salitang ginagamit kung sabagay, at wala ring
na kahit anong ingay; Gayon pa man, sa daigdig ay laganap yaong tinig, ang
balita'y umaabot sa duluhan ng daigdig” (Awit 19:1-4).

5. Tingalain natin ang mga tala, isipin natin ang kawalang hanggan ng kalawakan,
masdan natin ang kamangha-manghang kalikasan, sulyapan natin ang kagandahan
ng takipsilim - ang lahat ng ito ay nagtuturo na may Diyos na Lumikha. Dagdag pa
rito ay ang katibayan ng Diyos na nasa kaibuturan ng ating mga puso. Sinasabi sa
aklat ng Mangangaral 3:11, “Iniangkop Niya ang lahat ng bagay sa
kapanahunan, ang tao'y binigyan Niya ng pagnanasang alamin ang bukas.” Sa
kaibuturan ng ating mga puso ay narito ang pagkilala na mayroong mga bagay na
nakahihigit sa kalagayan ng kasalukuyang buhay at mayroong higit na
Makapangyarihan sa lahat. Sa isipan ng tao ay maaari nga niyang balewalain ang
kaalamang ito, ngunit ang presensya ng Diyos sa atin ay lagi nating kasama. Sa
kabila ng lahat ng ito, may babala ang Banal na Kasulatan na mayroon pa ring ilan
na tatanggihan ang Diyos, “Ang sabi ng hangal sa kanyang puso, 'Wala namang
Diyos'.” (Awit 14:1). At sapagkat higit sa siyamnapung porsiyento (90%) ng tao sa
kasaysayan, sa lahat ng kalinangan o kultura, sa lahat ng kabihasnan, at sa lahat ng
lupalop ng daigdig, ay naniniwalang buhay ang Diyos - nararapat lamang na
alamin ang pinagmulan ng ganitong paniniwala.

6. MGA KATIBAYAN NA MAY DIYOS NA UMIIRAL

7. • Una ay ang argumentong ontolohikal (ontological argument). Ang
pinakatanyag na anyo ng pangangatuwirang ontolohikal ay gumagamit ng
pilosopiya upang patunayan na ang Diyos ay buhay. Ito'y nagsisimula sa
pagbibigay ng kahulugan sa Diyos “bilang isang dakilang persona na totoo
kaisipan ng tao.” Kaya nga, ipinagpapalagay ng argumentong ito, na kung ang
Diyos ay normal na naiisip at totoo sa isipan ng tao, tiyak na ang normal na
naiisip ng tao na hindi lamang galing sa mga aklat at ang mga kuwentong gawa
gawa ng tao kundi totoo din ito sa realidad. Sapagkat paano maiisip ng tao ang
isang bagay na hindi niya pinag-aralan o natutunan? Pinatutunayan nito na ang
may isang buhay na Diyos naiisip ang tao na nakahihigit kay sa walang buhay,
kung kaya't ang pinakadakilang persona na naabot at nabuo sa kaisipan ay tiyak
na nabubuhay din naman sa realidad. Kung ang Diyos ay hindi buhay, hindi Siya
maiisip ng tao at hindi Siya maituturing na pinakamakapangyarihan sa lahat - at
iyan ay salungat sa mismong naiisip ng tao patungkol sa Diyos.

8. • Ang ikalawang argumento ay ang teleolohikal (teleological argument).
Pinaniniwalaan nito na ang nakikita ng tao na kahanga-hangang sangnilikha ay
nagpapatunay lamang na mayroong Makapangyarihan at Matalinong persona na
Siyang nagdisenyo ng mga iyon. Halimbawa na lamang na kung ang ating
mundong tinatahanan ay naging napakalapit o di kaya ay napakalayo sa araw,
hindi nito kakayaning suportahan ang maraming nilalang na nabubuhay sa
mundo sa nakaraan at kasalukuyan. Kung ang mga elemento sa himpapawid ay
nagkulang o nadagdagan ng kahit kaunting porsiyento lamang, bawat bagay na
nabubuhay sa buong sangkalupaan ay mangamamatay. Ang hindi-
pangkaraniwan at di-inaasahang pagkakataon na magkaroon ng anyo at buhay
ang isang molekula ng protina ay isa (1) sa sampu (10) na may 243 na 0. Ang
nakamamangha ay naglalaman ng milyon-milyong molekula ng protina ang
isang selula.

9. • Ang ikatlong argumento ay ang tinatawag na argumentong kosmolohikal
(cosmological argument). Ang bawat anyo, bagay, resulta at pangyayari ay may
pinag-ugatan, sanhi, at pinagmulan. Ang sanlibutan at lahat ng bagay na nakikita
sa kalikasan ay hindi aksidente lamang kundi may tiyak na pinanggalingan. Kaya't
natural lamang na isipin na mayroong pasimula at sanhi kung bakit nananatili
ang mga ito. Sa kahuli-hulihan, kailangang may Isang “walang-pinagmulan at
walang-hangganan” ng sa ganoon ay mapanatili ang lahat ng mga bagay na
naririto. At ang “walang-pinagmulan at walang-hangganang” ito ay ang
Diyos.

10. Ang ika-apat ay ang argumentong moral (moral argument). Ang bawat
kalinangan o lipunan sa kasaysayan ng tao ay may pinagbatayang batas o
alituntunin. Ang bawat isa ay may kamalayan kung ano at alin ang tama o mali.
Ang pagpatay, pagsisinungaling, pagnanakaw, at kalaswaan ay itinatakwil at di
katanggap-tanggap ng halos lahat ng tao at lahat ng lipunan sa buong mundo.
Saan at kanino nagmula ang kamalayan at kaalaman kung ano at alin ang tama o
mali kung hindi sa Banal na Diyos?

11. Sa kabila ng lahat ng ito, sinasabi sa Banal na Kasulatan na tatanggihan pa rin ng
tao ang napakalinaw at di-maitatatwang katibayan ng pagkakaroon ng Diyos at sa
halip ay paniniwalaan nila ang kasinungalingan. Sinabi ni Pablo sa Roma 1:25 na,
“Tinalikdan nila ang katotohanan tungkol sa Diyos at pinalitan ng
Sinamba nila at pinaglingkuran ang nilalang sa halip na ang Lumalang na
dapat papurihan magpakailanman! Amen.” Ipinahahayag din ng Banal na
na walang dahilan ang tao para hindi paniwalaan ang Diyos, “Mula pa nang
likhain Niya ang sanlibutan at ang kalikasang di-nakikita, ang Kanyang
hanggang kapangyarihan at pagka-Diyos ay maliwanag na inihahayag ng mga
bagay na ginawa Niya. Kaya't wala na silang maidadahilan” (Roma 1:20).

12. • Pinili ng mga tao na hindi maniwala sa Diyos dahil wala ito diumanong
“siyentipikong katibayan.” Ngunit ang ang tunay na katuwiran ay makakamit
lamang kapag tinanggap ng tao na may Diyos. Nakasalalay dito ang pangunawa
ng tao na may pananagutan sila sa Diyos, at nangangailangan sila ng Kanyang
kapatawaran (Roma 3:23; 6:23). Kung ang Diyos ay buhay, samakatuwid ay
pananagutan natin sa Kanya ang ating mga ginagawa. Ngunit, kung hindi
totoong may Diyos, magagawa natin ang anumang ating naisin na wala tayong
pag-aalala sa Kanyang paghatol. Kung kaya't naniniwala ako na ganon na lamang
ang pagtangkilik ng maraming tao sa mundo sa itinuturo ng teorya ng ebolusyon
(theory of evolution) - upang bigyan ang mga tao ng dahilan na huwag maniwala
sa Diyos na Lumikha.

13. • Ang Diyos ay buhay, at sa huling sandali, sa Araw ng Paghuhukom, ang bawat tao
ay tiyak na maniniwala na may Diyos na buhay sa ayaw nila at sa gusto. Sa
pagtatangka ng marami na pasinungalingan na may buhay na Diyos, lalo lamang
pinatutunayan ng kanilang pangangatuwiran na talagang may buhay na Diyos.

14. Narito ang isa pang pangangatuwiran na ang Diyos ay buhay. Paano ko malalaman
na buhay ang Diyos? Alam kong buhay ang Diyos sapagkat kinakausap ko Siya
bawat araw. Hindi ko naririnig ang kanyang tinig ngunit nadarama ko ang Kanyang
presensiya, nararamdaman ko ang Kanyang paggabay, nararanasan ng aking puso
ang Kanyang pag-ibig at minimithi ko ang Kanyang mga pagpapala. Maraming
mga pangyayari sa aking buhay na maipaliliwanag lamang ng katotohanang may
buhay na Diyos at mayroon Siyang kalooban para sa akin. Isang himala na iniligtas
at binago ako ng Diyos at hindi ko magagawang hindi Siya kilalanin at papurihan.
Alin man sa mga pangangatuwirang ito ay hindi makahihikayat sa sinumang
tahasang tumatanggi sa malinaw na pagpapaliwanag. Sa huli, ang katotohanang
may Diyos na buhay ay nararapat at kinakailangang tanggapin sa pamamagitan ng
pananampalataya (Hebreo 11:6). Ang pananalig at pagsampalataya sa Diyos ay
hindi tulad sa pikit-matang paglundag sa kadiliman bagkus ito'y isang ligtas na
hakbang patungo sa maliwanag na lugar kung saan naroroon ang kaligtasan.

15. "MAYROON BANG ARGUMENTO SA PAG-IRAL
NG DIYOS?"

16. Ang tanong kung mayroon nga bang tiyak na argumento kung mayroong Diyos ay
matagal ng pinagdedebatehan sa kasaysayan at may mga lubhang matatalinong
tao sa magkabilang panig ng argumentong ito. Sa kasalukuyan, ang mga
argumento laban sa pagkakaroon ng Diyos ay naging mas agresibo sa pag-aakusa
na ang sinumang naniniwala sa Diyos ay nahihibang at hindi maayos ang
pangangatwiran. Iginiit ni Karl Marx na ang sinumang naniniwala sa Diyos ay may
sakit sa pag-iisip na siyang sanhi kung bakit hindi sila nakakapag-isip ng tama.
Isang doktor sa pag-iisip na si Siegmund Freud ay sumulat na ang taong
naniniwala sa isang Diyos na Manlilikha ay nahihibang at kumakapit sa ganitong
paniniwala upang mapunan ang kanilang hinahanap o tinatawag na “wish-
fulfillment” isang dahilan na diumano ayon kay Freud ay maituturing na hindi
makatwiran. Ayon naman sa isang pilosopo na si Frederick Nietzsche, ang
pananampalataya ay pagtanggi sa pagkilala sa katotohanan. Ang mga
pangungusap na ito mula sa tatlong kilalang tao sa kasaysayan (kasama ng iba pa)
ay ginagaya ngayon ng mga bagong henerasyon ng mga ateista na nagpapahayag
na hindi katanggap-tanggap ang paniniwala sa Diyos.

17. Ito nga ba ang totoo? Ang paniniwala nga ba sa Diyos ay hindi makatwiran at hindi
katanggap-tanggap na posisyon upang panghawakan? Mayroon bang lohikal o
makatwirang argumento para sa pagkakaroon ng Diyos? Kung hindi gagamitin ang
Bibliya, magkakaroon ba ng argumento para sa pagkakaroon ng Diyos upang
pabulaanan ang mga pahayag ng kapwa mga luma at bagong mga ateista na
makapagbibigay ng sapat na batayan upang maniwala na may isang Dakilang
Manlilikha? Ang sagot ay oo. Bukod dito, upang maipakita na matibay ang
argumento na mayroong Diyos, ang argumento ng mga ateista ay ipinapakita ng
mga argumentong ito na mahina.

18. Upang gumawa ng isang argumento ukol sa pagkakaroon ng Diyos, dapat tayong
magsimula sa pagbibigay ng mga tamang katanungan. Simulan natin sa
pagtatanong ng pinaka-payak na katanungan ng pagkakaroon - bakit tayo naririto;
bakit naririto ang mundo; bakit naririto ang sansinukob sa halip na wala? Sa
pagpuna sa argumentong ito, isang teologo ang nagsabi, “Hindi itinatanong ng
tao ang tungkol sa pagkakaroon ng Diyos, ang kanya mismong pagkakaroon
naghahanap ng kasagutan mula sa Diyos.”

19. Sa pagsasaalang-alang sa mga katanungang ito, may apat na posibleng kasagutan
kung bakit tayo naririto:
1. Ang realidad ay isang ilusyon.
2. Ang realidad ay sariling likha.
3. Ang realidad ay umiiral sa kanyang sarili (eternal).
4. Ang realidad ay nilikha ng isang umiiral sa Kanyang sarili.

20. Kung gayon, alin dito ang pinakatotoo? Simulan natin sa una: ang realidad ay isa
lamang ilusyon. Ito ang pinaniniwalaan ng ilan sa mga relihiyon sa Silangan. Ang
pananaw na ito ay matagal nang pinasubalian ng pilosopong si Rene Descartes na
nakilala sa kanyang pahayag na, “Ako ay nag-iisip, samakatwid, ako ay ako.”
Ayon kay Decartes na isang matematiko, kung siya ay nag-iisip, kung gayon siya ay
“siya.” Sa ibang salita, “Ako ay nag-iisip, samakatuwid ako ay hindi isang
ilusyon.” Ang mga ilusyon ay nangangailangan na makaranas ng ilusyon, bukod
dito, hindi mo maaaring pagdudahan ang pagkakaroon ng iyong sarili ng hindi mo
pinatutunayan ang iyong pagkakaroon; ang argumentong ito ay pagtalo mismo sa
sarili. Kung kaya ang posibilidad na ang realidad ay isang ilusyon ay hindi
mapapanghawakan.

21. Ang ikalawa ay ang pananaw na ang realidad ay sariling-likha lamang. Nang mag-
aral tayo ng pilosopiya, natutunan natin ang “analitikal na maling pahayag,” na
nangangahulugang mali ang pakahulugan. Ang posibilidad na ang realidad ay
sariling-likha ay isa sa mga ganitong pahayag dahilan sa simpleng rason na ang
isang bagay ay hindi maaaring mauna sa kanyang sarili. Kung iyong nilikha ang
iyong sarili, ikay ay naunang umiral bago mo nilikha ang iyong sarili, ngunit hindi
ito maaari. Sa ebolusyon, ito ay tinatawag na “spontaneous generation,” isang
bagay na nagmula sa wala o isang posisyon ng iilan, kung meron mang
makatwirang tao na magsasabi na hindi ka magkakaroon ng isang bagay mula sa
wala. Maging ang ateistang si David Hume ay nagsabi, “Hindi ko
pinatotohananan ang isang walang kuwentang pananaw na ang anumang
lalabas ng walang pinagmulan.” At dahil hindi maaaring magkaroon ng isang
mula sa wala, ang alternatibo na ang realidad ay sariling-likha ay hindi rin
mapapanghawakan.

22. Ngayon, may dalawang natitirang pagpipilian - isang eternal na realidad o realidad
na ginawa ng isang eternal: isang eternal na sansinukob o isang eternal na
Manlilikha. Binuod ang dalawang pananaw na ito ng isang teologo mula sa ika-
labingwalong siglo na si Jonathan Edwards:
“Mayroong umiiral.”
“Ang wala ay hindi maaaring lumikha ng mayroon.”
“Samakatwid, ang isang kailangan at eternal na “mayroon” ay umiiral.”

23. Pansinin na dapat tayong bumalik sa katotohanang “mayroong” isang eternal. Ang
ateista na nagsasabi na ang naniniwala sa Diyos at naniniwala sa isang eternal na
Manlilikha ay dapat bumaliktad at yumakap sa eternal na sansinukob; yun na
lamang ang natitirang pwede niyang piliin. Ngunit ang tanong ngayon ay, saang
direksyon patungo ang mga katibayan? Ang mga ebidensya ba ay nagtuturo sa
mga bagay bago ang isip o ang isip bago ang bagay?

24. Sa kasalukuyan, lahat ng pilosopikal na ebidensya maging ang siyensya ay
nagtuturo palayo sa isang eternal na sansinukob at patungo sa isang eternal na
Manlilikha. Isang tapat na siyentipiko ang umamin na ang sansinukob ay may
pasimula, at anumang mayroong pasimula ay hindi eternal. Sa madaling salita,
anumang bagay na may simula ay may pinagmulan, at kung ang sansinukob ay
may simula, ito ay may pinagmulan. Ang katotohanan na ang sansinukob ay may
simula ay binibigyang-diin ng mga ebidensya tulad ng “second law of
thermodynamics,” ang “radiation echo” ng “big bang” na natuklasan noong
ang katotohanan na ang sansinukob ay lumalawak pa at maaaring mabakas
isang pinagmulan, at ang “theory of relativity” ni Einstein. Lahat ng mga ito
nagpapatunay na ang sansinukob ay hindi eternal kundi may pinagmulan.

25. Higit pa rito, ang mga batas na nakapalibot ay sumasalungat sa kaisipan na ang
sansinukob ay ang pinagmulan ng lahat dahil sa simpleng katotohanan: ang
kalalabasan ay kahalintulad ng sanhi. Kung ito ay totoo, walang ateista ang
makakapagpaliwanag kung paanong ang isang walang buhay, walang layunin,
walang kabuluhan at walang moralidad na sansinukob ay aksidenteng nakalikha ng
mga nilalang (tayo) na may personalidad at pilit na naghahanap ng layunin,
kahulugan at moralidad. Sa mga ganitong bagay, mula sa pananaw ng
pagsasagawa, ay lubos na mapapasubalian ang ideya na sa natural na sansinukob
nagmula ang lahat ng mga bagay. Kung gayon, ang konsepto ng eternal na
sansinukob ay masasabing mali.

26. Nabuo ni J. S. Mill, isang pilosopo (hindi Kristiyano) ang puntong ito: ayon sa kanya
“Hindi mapapasubalian na tanging ang may Isip lamang ang maaaring
may isip.” Ang makatwiran at rasonableng palagay lamang ay may eternal na
Manlilikha na Siyang responsable sa realidad na ating nalalaman. O kung atin itong
ilalagay sa isang lohikal na pagpapahayag:
“Mayroong umiiral.”
“Hindi magkakaroon mula sa wala.”
“Samakatwid, may “Isang” kinakailangan at eternal.”
“Ang tanging dalawang opsyon ay may eternal na sansinukob at eternal na
Manlilikha.”
“Pinabulaanan ang konsepto na may eternal na sansinukob ng siyensya at
pilosopiya.”
“Samakatwid, may Isang eternal na Manlilikha na umiiral.”

27. Isang dating ateista na nagngangalang Lee Strobel, ay nakaabot sa pananaw na ito
maraming taon na ang nakalilipas. Ayon sa kanya, “Napakahalaga, na aking
napagtanto na upang manatiling isang ateista, kinakailangan kong maniwala
mula sa wala ay makagagawa ng lahat; ang walang buhay ay magbubunga ng
buhay; ang di-tiyak ay magbubunga ng tiyak; ang kaguluhan ay magbubunga
impormasyon; ang kawalang-malay ay magbubunga ng kamalayan; at ang
kadahilanan ay magbubunga ng may kadahilanan. Ang mga ganitong
pananampalataya ay napakahirap upang aking tanggapin, lalo’t higit sa
kaliwanagan ng pagkakaroon ng Diyos.” Sa ibang salita, sa pangkalahatan, ang
paliwanag ng Kristiyanismo ay higit na matibay kumpara sa paliwanag ng mga
ateista.

28. Ngunit ang susunod na katanungan na dapat mabigyang kasagutan ay ito: kung ang
eternal na Manlilikha ay umiiral (at ating ipinakita na Siya nga ay umiiral), anong uri
Siya ng Manlilikha? Atin bang maipapaliwanag ang mga bagay tungkol sa Kanya mula
sa Kanyang mga nilikha? Sa madaling salita, mauunawaan ba natin ang pinagmulan
sa pamamagitan ng mga bagay na nagmula sa Kanya? Ang sagot ay oo, maaari, dahil
sa kanyang mga sumusunod na katangian:

29. “Siya ay dapat supernatural o likas na higit sa karaniwan (dahil Siya ang lumikha ng oras
at kalawakan).”
“Siya ay dapat na lubhang makapangyarihan.”
“Siya ay dapat na eternal (umiiral sa Kanyang sarili).”
“Siya ay dapat na nasa lahat ng dako (dahil Siya ang lumikha ng oras at kalawakan at
hindi Siya limitado nito).”
“Siya ay walang hanggan at hindi nagbabago (dahil Siya ang lumikha ng panahon).”
“Siya ay Espiritu dahil Siya ay hindi sakop ng kalawakan/pisikal.”
“Siya ay personal (ang impersonal ay hindi makalilikha ng personalidad).”
“Siya ay walang katapusan at nag-iisa dahil hindi maaaring magkaroon ng dalawang
walang hanggan.”
“Siya ay iba't iba ngunit may pagkakaisa dahil ito ay likas na umiiral sa Kanya.”
“Siya ay pinakamarunong sa lahat. Isang may kamalayan lamang ang makalilikha ng
nilalang na may kamalayan.”
“Siya ay dapat na may layunin sapagkat sadya Niyang nilikha ang lahat ng may layunin.”
“Siya ay dapat na moral (walang moralidad ang iiral kung walang nagbigay ng
moralidad).”
“Siya ay mapagkalinga.”

30. Kung totoo ang mga bagay na ito, atin ngayong tanungin kung mayroong relihiyon
sa mundo na naglalarawan sa ganitong Manlilikha. Ang sagot dito ay oo: Ang
Diyos ng Bibliya ang perpektong tinutukoy dito. Siya ay supernatural (Genesis
makapangyarihan (Jeremias 32:17), eternal (Awit 90:2), nasa lahat ng dako
139:7), walang hanggan/ hindi nagbabago (Malakias 3:6), Espiritwal (Juan
personal (Genesis 3:9), kinakailangan (Colosas 1:17), walang katapusan/nag-
(Jeremias 23:24; Deuteronomio 6:4), magkakaiba ngunit nagkakaisa (Mateo
pinakamarunong (Awit 147:4-5), may layunin (Jeremias 29:11), moral (Daniel
at mapagkalinga (1 Pedro 5:6-7).

31. Ang huling argumento tungkol sa pagkakaroon ng Diyos ay kung paano
pangangatwiranan ng mga ateista ang kanilang posisyon. Sapagkat kanilang
iginigiit na ang posisyon ng mga mananampalataya ay mahina, nararapat lamang
na ibalik sa kanila ang ganitong katanungan. Ang unang dapat maunawaan ay ang
kanilang pahayag na, “walang diyos,” na siyang kahulugan ng salitang “ateista,”
isang malabong posisyon na nagugat sa isang pilosopikal na pananaw. Bilang
iskolar sa sekular at pilosopo, sinabi ni Mortimer Adler, “Ang isang positibong
panukala sa pagkakaroon ay maaaring mapatunayan, ngunit ang negatibong
panukala sa pagkakaroon - ang pagtanggi sa pagkakaroon ng isang bagay -
hindi maaaring mapatunayan.” Halimbawa, maaaring sabihin ng isang tao na
pulang agila at ang isa naman ay magsabi na walang pulang agila. Ang una ay
kailangan lamang magpakita ng isang pulang agila upang patunayan ang kanyang
pahayag. Samantalang dapat suyurin ng ikalawa ang buong sansinukob at literal na
puntahan ang lahat ng lugar upang masigurong walang pulang agila na
imposibleng gawin sa loob ng maiksing panahon. Ito ang dahilan kung bakit
matatanggap ng isang matalino at tapat na ateista na hindi niya kayang patunayan
na walang Diyos.

32. Pagkatapos, mahalagang maintindihan ang isyu tungkol sa bigat ng ipinapahayag
na katotohanan at ang dami ng ebidensya na kinakailangan upang magarantiyahan
ang ilang mga konklusyon. Halimbawa, kung may maglagay ng dalawang baso ng
lemonada sa iyong harapan at sabihin na ang isa ay mas maasim kaysa sa isa, dahil
ang epekto ng mas maasim na inumin ay hindi ganoon kaseryoso, hindi mo na
kinakailangan ng maraming ebidensya upang pumili. Gayunman, kung ang isang
baso ay dagdagan ng asukal at kung ang isa baso ay lagyan ng lason sa daga,
siguradong nanaisin mo na magkaroon ng maraming ebidensya bago ka pumili.

33. Sa ganitong posisyon nakatatag ang isang taong magdedesisyon sa pagitan ng
ateismo at paniniwala sa Diyos. Yamang ang paniniwala sa ateismo ay maaaring
magresulta sa walang lunas at eternal na kaparusahan ng Diyos, nararapat lamang
na ang mga ateista ay atasang maglabas ng mabigat at mahahalagang katibayan
upang suportahan ang kanilang posisyon, ngunit hindi maaari. Hindi makakatagpo
ang ateismo ng sapat na ebidensya na katumbas ng kabigatan ng kabayaran nito.
Sa halip, ang isang ateista at ang kanyang mga mahihikayat sa kanyang posisyon
ay walang kasiguraduhan kung ano ang naghihintay sa walang hanggan at umaasa
na hindi matutuklasan ang hindi kanais-nais na katotohanan na totoong umiiral
ang walang hanggan. Gaya ng sinabi ni Mortimer Adler, “Higit ang kahihinatnan
sa buhay at susunod na hakbang mula sa pagsang-ayon o pagtanggi sa Diyos
kaysa sa alinmang karaniwang katanungan.”

34. Kung gayon, may intelektwal na ebidensya ba ang paniniwala sa Diyos? Mayroon
bang rasyonal, lohikal at makatwirang argumento sa pagkakaroon ng Diyos? Oo.
Habang ang mga ateistang tulad ni Freud ay nagsasabing ang mga naniniwala sa
Diyos ay nangangarap lamang, siya at kanyang mga tagasunod ay nagdurusa sa
kanilang pagnanais na matupad ang kanilang hiling: ang pag-asa na walang Diyos,
na wala silang pananagutan sa Kanya, at walang darating na paghuhukom. Ngunit
ang nagpabulaan kay Freud ay ang Diyos mismo ng Bibliya na pinagtibay ang
Kanyang pagiral at ang katotohanan na ang paghuhukom ay totoong darating para
sa mga nakakaalam ng katotohanan na may Manlilikha ngunit tinatanggihan ito
(Roma 1:20). Ngunit para sa mga naniniwala sa mga ebidensya na tunay na may
Isang Manlilikha, Kanyang iniaalok sa kanila ang daan sa kaligtasan sa
pamamagitan ng Kanyang Anak na si Hesu Kristo: “Datapuwa't ang lahat ng sa
kaniya'y nagsitanggap, ay pinagkalooban niya sila ng karapatang maging
ng Diyos, sa makatuwid baga'y ang mga nagsisisampalataya sa Kaniyang
Na mga ipinanganak na hindi sa dugo, ni sa kalooban ng laman, ni sa
tao, kundi ng Diyos” (Juan 1:12-13).