Açıköğretimde e-Öğrenmenin Yükselişi - Bilgisayar Destekli Eğitim DönemiMehmet Emin Mutlu
Anadolu Üniversitesi Bilgisayar Destekli Eğitim (BDE) Birimi BDE alanında araştırma, tasarım ve geliştirme yapmak amacıyla Açıköğretim Fakültesi bünyesinde 1989-90 öğretim yılında oluşturulmuştur. İlk dönemde ağırlıklı olarak Milli Eğitim Bakanlığına yönelik BDE malzemelerinin üretimi ve eğitim hizmetlerinin sunumu gerçekleştirilirken 1993’den itibaren BDE Biriminde geliştirilen Açıköğretim Alıştırma Yazılımları çeşitli illerde kurulan AÖF BDE Laboratuvarlarında açıköğretim öğrencilerine sunulmuştur. Aynı dönemde ses ve video barındıran çokluortam ders yazılımları hazırlanarak öğrencilere CD-ROM ortamında dağıtılmıştır. BDE Biriminde e-öğrenme hizmetlerinin ve içeriğinin yapımında öğretim tasarımcıları, yazılım ve sistem uzmanları, eğitim teknologları, ses-görüntü-video-canlandırma tasarımcıları görev almaktadırlar. BDE Birimi sunduğu eğitsel içeriğin tasarımını, geliştirilmesini ve uygulanmasını kendi bünyesindeki uzmanların yanı sıra Açıköğretim Kitap Birimi, Açıköğretim Televizyon Yapım Merkezi, Açıköğretim Test Araştırma Birimi, Bilgisayar Araştırma ve Uygulama Merkezi ile çok sayıda editör, yazar, sunucu ve tasarımcının desteği ile geçekleştirmektedir. Bu çalışmada Anadolu Üniversitesi Açıköğretim sisteminde 1989-2000 yılları arasındaki BDE dönemindeki e-öğrenme uygulamalarının tasarlanması, geliştirilmesi, uygulamaya konulması ve değerlendirilmesi amacıyla gerçekleştirilen yayınlar taranmış ve Açıköğretim sisteminde BDE dönemindeki e-öğrenmenin gelişimine yönelik kapsamlı bir çerçeve elde edilmeye çalışılmıştır.
Öğrenme deneyimleri yaşam deneyimlerinin içerisine serpilmişlerdir ve dijital yaşam günlüğü kullanılarak kişisel deneyimlerin yakalanmasıyla öğrenme deneyimleri de yakalanabilmektedir. Yaşam günlüğü araştırmalarında, yakalanan kişisel deneyimlerin bireyler tarafından etkinlikler/olaylar, epizodlar ve öyküler biçiminde hiyerarşik olarak yorumlanabileceği gösterilmiştir. Aynı yaklaşım öğrenme deneyimlerinin yorumlanmasında da uygulanabilmektedir. Bu çalışmada biçimsel olmayan öğrenme deneyimlerinin yorumlanmasında elde edilen sonuçlar genişletilerek, yaşam genişliğinde öğrenme deneyimlerinin yakalanması ve yorumlanmasını kapsayan bir çerçeve oluşturulması amaçlanmıştır. Bu amaçla, çoklu cihaz ve çoklu algılayıcılarla deneyimlerin pasif ve aktif olarak yakalanması ele alınmış, “öğrenme deneyimleri” kavramına ağırlıklı olarak yer veren öğrenme kuramları gözden geçirilmiş, “genişletilmiş” yaşam genişliğinde öğrenme modelinden yararlanılmış ve sonuç olarak biçimsel, yarı biçimsel ve biçimsel olmayan öğrenme deneyimlerinin sistematik biçimde yorumlanmasını sağlayacak bir yaklaşım geliştirilmiştir. Elde edilen yaklaşım yaşam boyu öğrenme ve yaşam derinliğinde öğrenme açısından da tartışılmıştır. Öğrenme deneyimlerinin bireyler tarafından etkili bir biçimde yorumlanmasını sağlayacak yaklaşımın, önceden kaydedilmiş deneyimlerin gözden geçirilerek yorumlanabilmesinin yanı sıra, bireylere deneyimleri kaydederken eş zamanlı olarak yorumlayabilme ve gelecekteki öğrenme deneyimlerini ön-yorumlama olanaklarına da yer vermesi gerektiği görülmüştür.
Experience API ile Yaşam Günlüğüne Dayalı Öğrenme Deneyimlerinin KaydedilmesiMehmet Emin Mutlu
Bireylerin biçimsel ve yarı biçimsel öğrenme deneyimlerinin olduğu kadar biçimsel olmayan öğrenme deneyimlerinin de yakalanması ve değerlendirilmesi giderek daha fazla önem kazanmaktadır. Advanced Distributed Learning (ADL) tarafından geliştirilen ve başlıca e-öğrenme standartı olan SCORM mimarisi ile bireylerin öğrenme yönetim sistemleri (ÖYS) üzerinde gerçekleştirdikleri öğrenme deneyimlerini izlemek ve tamamlanma düzeyi ve test sonuçları gibi verileri kaydetmek mümkün olabilmektedir. ADL yakın zamanda bireylerin ÖYS dışındaki öğrenme etkinliklerini de izleyebilecek ve depolayabilecek bir mimarinin geliştirilmesinde öncülük etmektedir. Experience API adı verilen yazılım kitaplığı ile bireylerin ve grupların gerçek ve sanal dünya deneyimleri yakalanabilmekte ve bir öğrenme kayıtları deposuna kaydedilerek raporlanabilmektedir. Bu çalışmada öğrenme deneyimleri yönetimi yaklaşımını uygulamak amacıyla geliştirilen ve yaşam günlüğü sistemiyle yakalanan deneyimlerin işlenmesine olanak sağlayan bir yazılımda öğrenme deneyimlerinin Experience API yardımıyla tanımlanması ve bir öğrenme kayıtları deposuna kaydedilmesi olanağı araştırılmıştır. Kaydedilen öğrenme deneyimlerinin sorgulanmasıyla kişisel öğrenme analitiklerine ait raporlar elde edilebilmiştir.
Anadolu Üniversitesi Açıköğretim Sistemi Öğrencileri İçin Bir Kişisel Öğrenme...Mehmet Emin Mutlu
Kişisel öğrenme ortamları yaşam boyu öğrenenlerin öğrenme hedeflerine erişmeleri amacıyla kendileri tarafından tasarlanan, geliştirilen ve yönetilen ve ağırlıklı olarak web 2.0 teknolojilerine dayalı olan ortamlardır. Sürekli beta sürümü durumunda olan bu ortamlar teknolojik araçların çeşitlenmesine ve öğrenenlerin teknolojik becerilerinin artmasına paralel olarak gelişirler. Kurumların sadece belirli bir dönem hizmet veren öğrenme yönetim sistemleri ve sanal öğrenme ortamlarından farklı olarak bireyin yaşam boyu öğrenme süreci boyunca yaşadığı öğrenme deneyimlerine ait içerik ve iletişimin büyük bir bölümünü barındırırlar. Anadolu Üniversitesi Açıköğretim Sistemi kurulduğu 1982 yılından günümüze ülkemizdeki en fazla öğrenciye sahip uzaktan eğitim kurumudur. Açıköğretim Sistemi öğrencilerinin Anadolu Üniversitesinin onlara öğrencilik süresi boyunca sağladığı e-öğrenme hizmetleriyle yetinmemeleri, kendilerine ait kişisel öğrenme ortamlarını oluşturmaları ve kullanmaları yaşam boyu öğrenme süreçleri için önem kazanmaktadır. Bu çalışmada Anadolu Üniversitesi Açıköğretim Sistemi öğrencilerinin kendi kişisel öğrenme ortamlarını oluşturmaları için literatürden ve Açıköğretim Sistemine ait öğrenme kaynaklarından yararlanarak uygulanabilir ve sürdürülebilir bir çerçeve önerisinde bulunulmuştur.
Bu çalışmada kişisel bilgi yönetimi için üç katmanlı bir mimari önerilmiştir. Bu mimariye göre en altta bireylerin değişik fiziksel ve sanal ortamlarda bilgi çalışmasını gerçekleştirdikleri bir “kişisel bilgi çalışması ortamları katmanı” bulunmaktadır. Mimarinin ikinci katmanında bilgi çalışması ortamlarındaki deneyimlerin çoklu cihaz tabanlı yaşam günlüğü sistemiyle kaydedildiği bir “deneyim kaydetme katmanı” yeralmaktadır. Mimarinin en üst katmanında ise bireyin kişisel veri ve enformasyon kaynaklarından sistematik bir biçimde derlediği kişisel bilgilerini barındırabildiği ve üzerinde çalışabildiği “kişisel bilgi tabanı katmanı” bulunmaktadır. Bireyler bu üç katmanlı yapı üzerinde çalışmada önerilen süreçleri uygulayarak, kişisel bilgi çalışması ortamlarındaki deneyimlerini planlayabilecek, denetleyebilecek ve değerlendirebileceklerdir.
Yaşam Günlüğüne Dayalı Bir Kişisel Bilgi Tabanı Sistemi TasarımıMehmet Emin Mutlu
Kişisel bilgi tabanları bireyin kişisel bilgisini ifade edebilmesine, yakalayabilmesine ve daha sonra erişebilmesine olanak sağlayan elektronik araçlardır. Kişisel bilgi tabanları Nonaka ve Tageuchi’nin SECI modelindeki örtük bilgi ile açık bilgi arasındaki dönüşümleri belirleyen “dışsallaştırma”, “içselleştirme”, birleştirme” ve “ sosyalleştirme” adımlarına ait kayıtları da tutabilmelidirler. Bu amaçla bu çalışmada bireyin bütün bilgi çalışması deneyimlerinin ekran görüntüsü ve kamera görüntüsü ile kaydedilmesini sağlayan bir yaşam günlüğü sistemiyle bütünleşik bir kişisel bilgi tabanı tasarımı gerçekleştirilmiştir. Tasarlanan sisteme ait bir yazılım geliştirilmiş ve beş ay süreyle uygulanarak elde edilen deneyimler yorumlanmıştır. Çalışmada ayrıca tasarlanan sistemin gelecekteki geliştirilmesine yönelik tartışmalara yer verilmiştir.
Yaşam Deneyimlerinin Yönetimi İçin Bir Sistem ÖnerisiMehmet Emin Mutlu
Bireylerin yaşam deneyimlerinin bir bölümü önceden planlanmış ve bilinçli olarak gerçekleşirken, çoğu deneyim önceden planlanmadan ve bilincinde olmadan yaşanmaktadır. Yaşam deneyimlerinin farkında olmak ve gerçekçi biçimde değerlendirebilmek etkili bireysel yol haritaları oluşturabilmek için gereklidir. Bu çalışmada bireylerin yaşam deneyimlerini yönetebilmeleri amacıyla yararlanabilecekleri bir sistem önerisi geliştirilmiştir. Bu amaçla fiziksel ve sanal ortamlardaki yaşam deneyimlerini ekran görüntüleri ve kamera görüntüleri ile kendiliğinden ve sürekli olarak kaydeden bir yaşam günlüğü katmanı ile yaşam günlüğü kayıtlarını değişik zaman düzlemlerinde yorumlama ve deneyimleri planlama, denetleme, değerlendirme olanağı sağlayan deneyim işleme katmanından oluşan bir sistem tasarlanmıştır. Sistemi denemek amacıyla bir prototip uygulama geliştirilmiş ve beş aylık bir deneme sonucunda elde edilen ilk bulgular tartışılmış, gelecekteki olası geliştirmeler için önerilerde bulunulmuştur.
Öğrenme Deneyimlerinin Kaydedilmesi için Çoklu Cihaz Tabanlı Bir Yaşam Günlüğ...Mehmet Emin Mutlu
Bu çalışmada bireylerin yaşam boyu öğrenme süreçlerindeki öğrenme deneyimlerinin kaydedilebilmesi için bir sistem geliştirilmiştir. Bu amaçla öğrenme deneyimlerinin yaşandığı fiziksel ve sanal ortamlar göz önüne alınmış ve bu ortamlarda gerçekleşen öğrenme deneyimlerinin kendiliğinden ve sürekli olarak kaydedilmesi amacıyla bir yaşam günlüğü sistemi tasarlanmıştır. Tasarım tabanlı araştırma yaklaşımı kullanılarak, masaüstü, diz üstü, tablet, akıllı telefon ve giyilebilir kamera gibi birden fazla cihazda çalışabilecek ekran görüntüsü yakalama yazılımları ile kamera görüntüsü yakalama yazılımları geliştirilmiş ve yakalanan görüntülerin bulut altyapısı üzerinden taşınarak çalışma bilgisayarında bir araya getirilmesi sağlanmıştır. Geliştirilen sistem dokuz ay süreyle denenmiş ve öğrenme deneyimlerini hatırlama ve değerlendirme açısından etkili olduğu görülmüştür.
Akademik Personelin Akademik Sosyal Ağları Kullanım Düzeyi - Anadolu Üniversi...Mehmet Emin Mutlu
Bu çalışmada Akademik Sosyal Ağlar ele alınarak, Anadolu Üniversitesi öğretim elemanlarının akademik sosyal ağları kullanımı üzerinde bir araştırma gerçekleştirilmiştir.
Kitlesel Açık Çevrimiçi Derslerin Anadolu Üniversitesinde UygulanabilirliğiMehmet Emin Mutlu
Bu çalışmada kitlesel açık çevrimiçi derslerin gelişimi ele alınarak Anadolu Üniversitesi açıköğretim sisteminde uygulanabilirliği tartışılmıştır. Yunusemre Açık Öğrenme Portalı hizmetinin kitlesel açık çevrimiçi ders yapısına dönüştürülmesi için gerekli işlemler önerilmiştir.
Platform Bağımsız Kişisel Öğrenme Ortamlarının TasarımıMehmet Emin Mutlu
Bu çalışmada öğrenenlerin kişisel öğrenme ortamlarını oluşturmaları için tarayıcı tabanlı uygulamaları kullanarak başlangıç sayfaları oluşturmaları için bir tasarım modeli önerilmiştir.
Bu eğitim seminerinin amacı Web 2.0 araçlarını ve sosyal ağları bilimsel araştırma süreçlerini desteklemek amacıyla kullanmak isteyen araştırmacılara kendi kişisel araştırma ortamlarını oluşturmaları için bir başlangıç noktası sağlamaktır.
A Mobile Information Management Framework Proposal for Development of Persona...Mehmet Emin Mutlu
In this study, a personal information management framework, in which the learner can save his/her personal learning experiences and simultaneously or later he/she can evaluate his/her integrated learning experiences with his/her other experiences a person has, will be offered. By using this approach users can manage their personal and professional development more efficiently.
Açıköğretimde e-Öğrenmenin Yükselişi - Bilgisayar Destekli Eğitim DönemiMehmet Emin Mutlu
Anadolu Üniversitesi Bilgisayar Destekli Eğitim (BDE) Birimi BDE alanında araştırma, tasarım ve geliştirme yapmak amacıyla Açıköğretim Fakültesi bünyesinde 1989-90 öğretim yılında oluşturulmuştur. İlk dönemde ağırlıklı olarak Milli Eğitim Bakanlığına yönelik BDE malzemelerinin üretimi ve eğitim hizmetlerinin sunumu gerçekleştirilirken 1993’den itibaren BDE Biriminde geliştirilen Açıköğretim Alıştırma Yazılımları çeşitli illerde kurulan AÖF BDE Laboratuvarlarında açıköğretim öğrencilerine sunulmuştur. Aynı dönemde ses ve video barındıran çokluortam ders yazılımları hazırlanarak öğrencilere CD-ROM ortamında dağıtılmıştır. BDE Biriminde e-öğrenme hizmetlerinin ve içeriğinin yapımında öğretim tasarımcıları, yazılım ve sistem uzmanları, eğitim teknologları, ses-görüntü-video-canlandırma tasarımcıları görev almaktadırlar. BDE Birimi sunduğu eğitsel içeriğin tasarımını, geliştirilmesini ve uygulanmasını kendi bünyesindeki uzmanların yanı sıra Açıköğretim Kitap Birimi, Açıköğretim Televizyon Yapım Merkezi, Açıköğretim Test Araştırma Birimi, Bilgisayar Araştırma ve Uygulama Merkezi ile çok sayıda editör, yazar, sunucu ve tasarımcının desteği ile geçekleştirmektedir. Bu çalışmada Anadolu Üniversitesi Açıköğretim sisteminde 1989-2000 yılları arasındaki BDE dönemindeki e-öğrenme uygulamalarının tasarlanması, geliştirilmesi, uygulamaya konulması ve değerlendirilmesi amacıyla gerçekleştirilen yayınlar taranmış ve Açıköğretim sisteminde BDE dönemindeki e-öğrenmenin gelişimine yönelik kapsamlı bir çerçeve elde edilmeye çalışılmıştır.
Öğrenme deneyimleri yaşam deneyimlerinin içerisine serpilmişlerdir ve dijital yaşam günlüğü kullanılarak kişisel deneyimlerin yakalanmasıyla öğrenme deneyimleri de yakalanabilmektedir. Yaşam günlüğü araştırmalarında, yakalanan kişisel deneyimlerin bireyler tarafından etkinlikler/olaylar, epizodlar ve öyküler biçiminde hiyerarşik olarak yorumlanabileceği gösterilmiştir. Aynı yaklaşım öğrenme deneyimlerinin yorumlanmasında da uygulanabilmektedir. Bu çalışmada biçimsel olmayan öğrenme deneyimlerinin yorumlanmasında elde edilen sonuçlar genişletilerek, yaşam genişliğinde öğrenme deneyimlerinin yakalanması ve yorumlanmasını kapsayan bir çerçeve oluşturulması amaçlanmıştır. Bu amaçla, çoklu cihaz ve çoklu algılayıcılarla deneyimlerin pasif ve aktif olarak yakalanması ele alınmış, “öğrenme deneyimleri” kavramına ağırlıklı olarak yer veren öğrenme kuramları gözden geçirilmiş, “genişletilmiş” yaşam genişliğinde öğrenme modelinden yararlanılmış ve sonuç olarak biçimsel, yarı biçimsel ve biçimsel olmayan öğrenme deneyimlerinin sistematik biçimde yorumlanmasını sağlayacak bir yaklaşım geliştirilmiştir. Elde edilen yaklaşım yaşam boyu öğrenme ve yaşam derinliğinde öğrenme açısından da tartışılmıştır. Öğrenme deneyimlerinin bireyler tarafından etkili bir biçimde yorumlanmasını sağlayacak yaklaşımın, önceden kaydedilmiş deneyimlerin gözden geçirilerek yorumlanabilmesinin yanı sıra, bireylere deneyimleri kaydederken eş zamanlı olarak yorumlayabilme ve gelecekteki öğrenme deneyimlerini ön-yorumlama olanaklarına da yer vermesi gerektiği görülmüştür.
Experience API ile Yaşam Günlüğüne Dayalı Öğrenme Deneyimlerinin KaydedilmesiMehmet Emin Mutlu
Bireylerin biçimsel ve yarı biçimsel öğrenme deneyimlerinin olduğu kadar biçimsel olmayan öğrenme deneyimlerinin de yakalanması ve değerlendirilmesi giderek daha fazla önem kazanmaktadır. Advanced Distributed Learning (ADL) tarafından geliştirilen ve başlıca e-öğrenme standartı olan SCORM mimarisi ile bireylerin öğrenme yönetim sistemleri (ÖYS) üzerinde gerçekleştirdikleri öğrenme deneyimlerini izlemek ve tamamlanma düzeyi ve test sonuçları gibi verileri kaydetmek mümkün olabilmektedir. ADL yakın zamanda bireylerin ÖYS dışındaki öğrenme etkinliklerini de izleyebilecek ve depolayabilecek bir mimarinin geliştirilmesinde öncülük etmektedir. Experience API adı verilen yazılım kitaplığı ile bireylerin ve grupların gerçek ve sanal dünya deneyimleri yakalanabilmekte ve bir öğrenme kayıtları deposuna kaydedilerek raporlanabilmektedir. Bu çalışmada öğrenme deneyimleri yönetimi yaklaşımını uygulamak amacıyla geliştirilen ve yaşam günlüğü sistemiyle yakalanan deneyimlerin işlenmesine olanak sağlayan bir yazılımda öğrenme deneyimlerinin Experience API yardımıyla tanımlanması ve bir öğrenme kayıtları deposuna kaydedilmesi olanağı araştırılmıştır. Kaydedilen öğrenme deneyimlerinin sorgulanmasıyla kişisel öğrenme analitiklerine ait raporlar elde edilebilmiştir.
Anadolu Üniversitesi Açıköğretim Sistemi Öğrencileri İçin Bir Kişisel Öğrenme...Mehmet Emin Mutlu
Kişisel öğrenme ortamları yaşam boyu öğrenenlerin öğrenme hedeflerine erişmeleri amacıyla kendileri tarafından tasarlanan, geliştirilen ve yönetilen ve ağırlıklı olarak web 2.0 teknolojilerine dayalı olan ortamlardır. Sürekli beta sürümü durumunda olan bu ortamlar teknolojik araçların çeşitlenmesine ve öğrenenlerin teknolojik becerilerinin artmasına paralel olarak gelişirler. Kurumların sadece belirli bir dönem hizmet veren öğrenme yönetim sistemleri ve sanal öğrenme ortamlarından farklı olarak bireyin yaşam boyu öğrenme süreci boyunca yaşadığı öğrenme deneyimlerine ait içerik ve iletişimin büyük bir bölümünü barındırırlar. Anadolu Üniversitesi Açıköğretim Sistemi kurulduğu 1982 yılından günümüze ülkemizdeki en fazla öğrenciye sahip uzaktan eğitim kurumudur. Açıköğretim Sistemi öğrencilerinin Anadolu Üniversitesinin onlara öğrencilik süresi boyunca sağladığı e-öğrenme hizmetleriyle yetinmemeleri, kendilerine ait kişisel öğrenme ortamlarını oluşturmaları ve kullanmaları yaşam boyu öğrenme süreçleri için önem kazanmaktadır. Bu çalışmada Anadolu Üniversitesi Açıköğretim Sistemi öğrencilerinin kendi kişisel öğrenme ortamlarını oluşturmaları için literatürden ve Açıköğretim Sistemine ait öğrenme kaynaklarından yararlanarak uygulanabilir ve sürdürülebilir bir çerçeve önerisinde bulunulmuştur.
Bu çalışmada kişisel bilgi yönetimi için üç katmanlı bir mimari önerilmiştir. Bu mimariye göre en altta bireylerin değişik fiziksel ve sanal ortamlarda bilgi çalışmasını gerçekleştirdikleri bir “kişisel bilgi çalışması ortamları katmanı” bulunmaktadır. Mimarinin ikinci katmanında bilgi çalışması ortamlarındaki deneyimlerin çoklu cihaz tabanlı yaşam günlüğü sistemiyle kaydedildiği bir “deneyim kaydetme katmanı” yeralmaktadır. Mimarinin en üst katmanında ise bireyin kişisel veri ve enformasyon kaynaklarından sistematik bir biçimde derlediği kişisel bilgilerini barındırabildiği ve üzerinde çalışabildiği “kişisel bilgi tabanı katmanı” bulunmaktadır. Bireyler bu üç katmanlı yapı üzerinde çalışmada önerilen süreçleri uygulayarak, kişisel bilgi çalışması ortamlarındaki deneyimlerini planlayabilecek, denetleyebilecek ve değerlendirebileceklerdir.
Yaşam Günlüğüne Dayalı Bir Kişisel Bilgi Tabanı Sistemi TasarımıMehmet Emin Mutlu
Kişisel bilgi tabanları bireyin kişisel bilgisini ifade edebilmesine, yakalayabilmesine ve daha sonra erişebilmesine olanak sağlayan elektronik araçlardır. Kişisel bilgi tabanları Nonaka ve Tageuchi’nin SECI modelindeki örtük bilgi ile açık bilgi arasındaki dönüşümleri belirleyen “dışsallaştırma”, “içselleştirme”, birleştirme” ve “ sosyalleştirme” adımlarına ait kayıtları da tutabilmelidirler. Bu amaçla bu çalışmada bireyin bütün bilgi çalışması deneyimlerinin ekran görüntüsü ve kamera görüntüsü ile kaydedilmesini sağlayan bir yaşam günlüğü sistemiyle bütünleşik bir kişisel bilgi tabanı tasarımı gerçekleştirilmiştir. Tasarlanan sisteme ait bir yazılım geliştirilmiş ve beş ay süreyle uygulanarak elde edilen deneyimler yorumlanmıştır. Çalışmada ayrıca tasarlanan sistemin gelecekteki geliştirilmesine yönelik tartışmalara yer verilmiştir.
Yaşam Deneyimlerinin Yönetimi İçin Bir Sistem ÖnerisiMehmet Emin Mutlu
Bireylerin yaşam deneyimlerinin bir bölümü önceden planlanmış ve bilinçli olarak gerçekleşirken, çoğu deneyim önceden planlanmadan ve bilincinde olmadan yaşanmaktadır. Yaşam deneyimlerinin farkında olmak ve gerçekçi biçimde değerlendirebilmek etkili bireysel yol haritaları oluşturabilmek için gereklidir. Bu çalışmada bireylerin yaşam deneyimlerini yönetebilmeleri amacıyla yararlanabilecekleri bir sistem önerisi geliştirilmiştir. Bu amaçla fiziksel ve sanal ortamlardaki yaşam deneyimlerini ekran görüntüleri ve kamera görüntüleri ile kendiliğinden ve sürekli olarak kaydeden bir yaşam günlüğü katmanı ile yaşam günlüğü kayıtlarını değişik zaman düzlemlerinde yorumlama ve deneyimleri planlama, denetleme, değerlendirme olanağı sağlayan deneyim işleme katmanından oluşan bir sistem tasarlanmıştır. Sistemi denemek amacıyla bir prototip uygulama geliştirilmiş ve beş aylık bir deneme sonucunda elde edilen ilk bulgular tartışılmış, gelecekteki olası geliştirmeler için önerilerde bulunulmuştur.
Öğrenme Deneyimlerinin Kaydedilmesi için Çoklu Cihaz Tabanlı Bir Yaşam Günlüğ...Mehmet Emin Mutlu
Bu çalışmada bireylerin yaşam boyu öğrenme süreçlerindeki öğrenme deneyimlerinin kaydedilebilmesi için bir sistem geliştirilmiştir. Bu amaçla öğrenme deneyimlerinin yaşandığı fiziksel ve sanal ortamlar göz önüne alınmış ve bu ortamlarda gerçekleşen öğrenme deneyimlerinin kendiliğinden ve sürekli olarak kaydedilmesi amacıyla bir yaşam günlüğü sistemi tasarlanmıştır. Tasarım tabanlı araştırma yaklaşımı kullanılarak, masaüstü, diz üstü, tablet, akıllı telefon ve giyilebilir kamera gibi birden fazla cihazda çalışabilecek ekran görüntüsü yakalama yazılımları ile kamera görüntüsü yakalama yazılımları geliştirilmiş ve yakalanan görüntülerin bulut altyapısı üzerinden taşınarak çalışma bilgisayarında bir araya getirilmesi sağlanmıştır. Geliştirilen sistem dokuz ay süreyle denenmiş ve öğrenme deneyimlerini hatırlama ve değerlendirme açısından etkili olduğu görülmüştür.
Akademik Personelin Akademik Sosyal Ağları Kullanım Düzeyi - Anadolu Üniversi...Mehmet Emin Mutlu
Bu çalışmada Akademik Sosyal Ağlar ele alınarak, Anadolu Üniversitesi öğretim elemanlarının akademik sosyal ağları kullanımı üzerinde bir araştırma gerçekleştirilmiştir.
Kitlesel Açık Çevrimiçi Derslerin Anadolu Üniversitesinde UygulanabilirliğiMehmet Emin Mutlu
Bu çalışmada kitlesel açık çevrimiçi derslerin gelişimi ele alınarak Anadolu Üniversitesi açıköğretim sisteminde uygulanabilirliği tartışılmıştır. Yunusemre Açık Öğrenme Portalı hizmetinin kitlesel açık çevrimiçi ders yapısına dönüştürülmesi için gerekli işlemler önerilmiştir.
Platform Bağımsız Kişisel Öğrenme Ortamlarının TasarımıMehmet Emin Mutlu
Bu çalışmada öğrenenlerin kişisel öğrenme ortamlarını oluşturmaları için tarayıcı tabanlı uygulamaları kullanarak başlangıç sayfaları oluşturmaları için bir tasarım modeli önerilmiştir.
Bu eğitim seminerinin amacı Web 2.0 araçlarını ve sosyal ağları bilimsel araştırma süreçlerini desteklemek amacıyla kullanmak isteyen araştırmacılara kendi kişisel araştırma ortamlarını oluşturmaları için bir başlangıç noktası sağlamaktır.
A Mobile Information Management Framework Proposal for Development of Persona...Mehmet Emin Mutlu
In this study, a personal information management framework, in which the learner can save his/her personal learning experiences and simultaneously or later he/she can evaluate his/her integrated learning experiences with his/her other experiences a person has, will be offered. By using this approach users can manage their personal and professional development more efficiently.
A Mobile Information Management Framework Proposal for Development of Persona...
Açıköğretimde Mobil Öğrenme: Açıköğretim E-Öğrenme Hizmetlerinden Mobil Bilişim Aygıtlarıyla Yararlanma Olanaklarının Değerlendirilmesi
1. Açıköğretimde Mobil Öğrenme
Açıköğretim e-Öğrenme hizmetlerinden
mobil bilişim aygıtlarıyla yararlanma
olanaklarının değerlendirilmesi
Yrd. Doç. Dr. M. Emin Mutlu
H. Umut Yenigün
Nazan Uslu
AKADEMİK BİLİŞİM 2006 + BilgiTek IV
9-11 Şubat 2006
Pamkukkale Üniversitesi
Denizli
2. Mobil Öğrenme
Son yıllarda “Mobil Bilişim” alanında
önemli gelişmeler kaydedildi. Mobil
Bilişim ile e-Öğrenme alanlarının birlikte
değerlendirilmesi sonucunda “Mobil
Öğrenme” alanı doğmuş oldu.
3. Başlıca Mobil Bilişim Aygıtları
Dizüstü bilgisayarları
Tablet bilgisayarları
Telefonlu cep bilgisayarları
Cep bilgisayarları
Taşınabilir medya oynatıcıları
MP3 çalarlar
Akıllı telefonlar
4. Dizüstü Bilgisayarlar
Microsoft Windows ve Mac
OS
En düşük 20 GB bellek
Ortalama 2 saat pil ömrü
Genellikle wireless,
bluetooth ve kızılötesi
iletişim bulunmaktadır.
USB ve/veya PC Card
yuvaları vardır
Fiyatları 950 YTL ile 5000
YTL arasında
değişmektedir.
5. Tablet Bilgisayarları
Microsoft Windows Tablet
PC Edition
30 GB bellek
Toplam pil süresi 3 saat
Wireless ve bluetooth
iletişim
USB yuvası
Fiyatları 2500 YTL ile 5000
YTL arasında
değişmektedir.
El yazısıyla not alma
olanağı bulunmaktadır.
6. Telefonlu Cep Bilgisayarı
Microsoft Windows Mobile
Edition
64 MB bellek, bellek kartlarıyla
2 GB’ye kadar ek bellek
GPRS, wireless, bluetooth ve
kızılötesi
SD Card yuvası
6-7 saate kadar sürekli çalışma
Fiyatları 800 YTL ile 1700 YTL
arasında değişmektedir.
7. Cep Bilgisayarları
Microsoft Windows Mobile
Edition
32 MB bellek, bellek kartları
ile 2 GB’a kadar ek bellek
Bluetooth, kızılötesi, harici
kart ile wireless
SD Card yuvası
6-7 saate kadar sürekli
çalışma
Fiyatları 400 YTL ile 1200
YTL arasında değişmektedir.
8. Taşınabilir Medya Oynatıcıları
Microsoft Windows Media Center
Edition
40 GB’a kadar bellek
160 saat video ya da TV kaydı
10.000 müzik dosyası
22 saate kadar devamlı sesli
çalışma süresi ya da 7 saate kadar
devamlı video oynatma süresi
USB ve TV giriş/çıkış yuvası
WMV, WMA, AVI, MPEG-2, MP3,
MPEG-4, JPG formatlarını
oynatma
Fiyatları 340 YTL ile 1000 YTL
arasında değişmektedir.
9. Taşınabilir Mp3 Çalar
40 GB’a kadar bellek
10.000 müzik dosyası
128kbps MP3'de 24 saatlik ya
da 48kbps MP3'de 32 saatlik pil
ömrü
MP3, WMA, WAV formatlarını
oynatma
USB yuvası
Fiyat aralığı 60 YTL ile 550 YTL
arasında değişmektedir.
10. Akıllı Telefonlar
Microsoft Windows Mobile
Edition/Symbian OS
16 MB bellek, bellek kartlarıyla 2 GB
ek bellek,
Bekleme süresi 90 saat, GPRS
kullanımında 2 saat
SD Card yuvası
MP3, WMA, WMV, JPG formatlarını
oynatma
WAP, GPRS, bluetooth, kızılötesi
Fiyatları 400 YTL ile 1200 YTL
arasında değişmektedir.
11. Mobil Bilişim Alanındaki İlgili
Teknolojiler
Bilgi Saklama ve Taşıma Teknolojileri
Aktarım Teknolojileri
Çevrimiçi İletişim Teknolojileri
İletişim Teknolojileri X Aktarım
Teknolojileri
12. Bilgi Saklama ve Taşıma
Teknolojileri
Taşınabilir bellekler
Bellek Kartları
Secure Digital Kartlar (SD
Card)
Compact Flash Kartlar (CF
Card)
Multimedia Kartlar (Nokia)
Memory Stick Kartlar (Sony)
…
USB Flash Disk Sürücüleri
Taşınabilir Hard Diskler
13. Aktarım Teknolojileri
USB ve FireWire kapıları
Kart Yuvaları (CF Card, SD Card,…) ve
Kart Dönüştürücüleri (Kart okuyucuları)
Dizüstü bilgisayarlarda PC Card
(PCMCIA) yuvaları
14. Çevrimiçi İletişim Teknolojileri
GPRS
Akıllı cep telefonlarında ve GPRS’li cep
bilgisayarlarında var. Diğer aygıtlar için GPRS
adatörler kullanılabilir.
Wireless
Kablosuz internet bağlantısı olanağı. Dizüstü ve tablet
bilgisayarlarında varsayılan olarak bulunmaktadır.
Diğer aygıtlara bu olanağı kazandırmak için Wireless
adaptörler kullanılabilir.
Bluetooth
Çoğu aygıtta var. Ayrıca Bluetooth adaptörler
kullanılabilir.
Örnek kullanımlar: Cep bilgisayarı + Bluetooth + Cep
Telefonu
Kızılötesi
Çoğu aygıtta var. Ayrıca kızılötesi adaptörler
kullanılabilir.
Örnek kullanımlar: Cep bilgisayarı + IrDA(infrared
data association) + Cep Telefonu
15. İletişim Aygıtlarının Değişik
Aktarım Biçimleri
GPRS Adaptörler
USB
Bir iletişim olanağı
CF Card
bir aygıtta PCMCIA
bulunmuyorsa, bu Wireless Adaptörler
aygıta değişik USB
CF Card
aktarım biçimleriyle
PCMCIA
mobil iletişim Bluetooth Adaptörler
yeteneği USB
kazandırılabilir. CF Card
PCMCIA
Kızılötesi Adaptörler
USB
16. Diğer Mobil Aygıtlar
Video Oynatıcıları (WMV)
Araba Stereo’ları (WMA)
Digital Media alıcıları (WMA, WMV)
Oyun Konsolları (WMA ve WMV)
17. Video Oynatıcıları
WMV dosyalarının
oynatılmasını sağlarlar
Digital Fotoğraf Makinaları
SD Card
Digital Video Kameralar
SD Card
DVD
Taşınabilir DVD Oynatıcıları
DVD
18. Araba Stereo’ları
CD-ROM ya da Hard Disk’teki WMA
dosyalarını otomobilde dinleme olanağı
sağlar.
19. Digital Media Alıcıları
Bilgisayardaki WMA ve WMV dosyalarına
uzaktan erişerek, TV’de oynamasını
sağlar.
20. Oyun Konsolları
CD’deki WMA ve WMV dosyalarının
TV’de oynamasını sağlar.
21. Açıköğretim e-Öğrenme Portalı
Masaüstü bilgisayarlarda kablolu internet erişimi bulunduğu durumda
Açıköğretim e-Öğrenme Portalında aşağıdaki hizmetler sunulmaktadır.
Çevrimdışı Çevrimiçi
e-Kitap - +
e-Televizyon + +
e-Alıştırma - +
e-Sınav - +
e-Danışmanlık - +
e-SesliKitap + +
22. E-Öğrenme İçeriğine Ait Dosya
Büyüklükleri
Bir derste ortalama 20 ünite bulunduğu ve yılda 10
ders alındığı durumda gerçekleşen dosya
büyüklükleri:
E-Öğrenme Hizmeti Bir Ünite Bir Ders Bir Öğretim Yılı
E-Kitap 300 KB 6 MB 61 MB
E-Televizyon 20 MB 345 MB 3,36 GB
E- Alıştırma 585 KB 216 MB 2 GB
E-Sınav - - -
E-Danışmanlık - - -
E-SesliKitap 30 MB 614 MB 3 GB
23. E-Öğrenme Hizmetlerinden Yararlanma:
Dizüstü Bilgisayarları
Çevrimiçi
Wireless
Kablosuz bağlantı ile işyeri ya da halka açık ortamlarda Açıköğretim
e-Öğrenme hizmetlerinin tümünden sorunsuzca yararlanılabilir.
GPRS, Bluetooth + Cep Telefonu, IrDA + Cep Telefonu
Bağlantı hızı düşük olacağından dolayı sadece e-Sınav ve e-
Danışmanlık hizmetleri etkin olarak kullanılabilir.
Çevrimdışı
e-Televizyon ve e-SesliKitap dosyaları önceden bilgisayara
indirilerek, herhangi bir ortamda seyredilebilir/dinlenebilir. e-Kitap ve
e-Alıştırma dosyalarının indirilmesine izin verilmemektedir.
Sağladığı ek olanaklar: Hız ve kapasite
24. E-Öğrenme Hizmetlerinden Yararlanma:
Tablet Bilgisayarları
Çevrimiçi
Wireless
Kablosuz bağlantı ile işyeri ya da halka açık ortamlarda Açıköğretim
e-Öğrenme hizmetlerinden sorunsuzca yararlanılabilir.
GPRS, Bluetooth + Cep Telefonu, IrDA + Cep Telefonu
Bağlantı hızı düşük olacağından dolayı sadece e-Sınav ve e-
Danışmanlık hizmetleri etkin olarak kullanılabilir.
Çevrimdışı
e-Televizyon ve e-SesliKitap dosyaları bilgisayara indirilerek,
herhangi bir ortamda seyredilebilir/dinlenebilir. e-Kitap ve e-
Alıştırma dosyalarının indirilmesine izin verilmemektedir.
Sağladığı ek olanaklar: Öğrencilerin ders çalışırken kalemle not
alabilirler.
25. E-Öğrenme Hizmetlerinden Yararlanma:
Telefonlu Cep Bilgisayarı
Çevrimiçi (GPRS, Wireless)
Cep bilgisayarlarının içindeki Internet Explorer tarayıcısı
Açıköğretim e-Öğrenme Portalının program yapısına uyumlu
olmadığı için erişim sağlanamamaktadır.
Çevrimdışı
e-Televizyon ve e-SesliKitap dosyaları bilgisayara indirilerek,
herhangi bir ortamda seyredilebilir/dinlenebilir. e-Kitap* ve e-
Alıştırma* dosyalarının indirilmesine izin verilmemektedir.
Sağladığı ek olanaklar: Ajanda özellikleri yardımıyla ders çalışma
planlaması yapılabilir. Çok amaçlı aygıt olduğundan dolayı başka bir aygıt
taşımaya gerek kalmaz.
*
Aygıta yüklendiğinde Flash dosyalarının oynatılmasına olanak tanımaktadır.
26. E-Öğrenme Hizmetlerinden Yararlanma:
Cep Bilgisayarları
Çevrimiçi (Wireless, GPRS, Bluetooth + Cep Telefonu,
IrDA + Cep Telefonu)
Cep bilgisayarlarının içindeki Internet Explorer tarayıcısı Açıköğretim
e-Öğrenme Portalının program yapısına uyumlu olmadığı için erişim
sağlanamamaktadır.
Çevrimdışı
e-Televizyon ve e-SesliKitap dosyaları bilgisayara indirilerek,
herhangi bir ortamda seyredilebilir/dinlenebilir. e-Kitap* ve e-
Alıştırma* dosyalarının indirilmesine izin verilmemektedir.
Sağladığı ek olanaklar: Öğrenciler ajanda özellikleri yardımıyla ders çalışma
planlaması yapılabilirler.
*
Aygıta yüklendiğinde Flash dosyalarının oynatılmasına olanak tanımaktadır.
27. E-Öğrenme Hizmetlerinden Yararlanma:
Taşınabilir Medya Oynatıcıları
Çevrimiçi
Taşınabilir Medya Oynatıcıları çevrimiçi erişim olanağına sahip
değil.
Çevrimdışı
e-Televizyon ve e-SesliKitap dosyaları aygıta aktarılarak,
herhangi bir ortamda seyredilebilir/dinlenebilir. e-Kitap ve e-
Alıştırma dosyaları oynatılamamaktadır.
Sağladığı ek olanaklar: Giderek artan kapasite olanağı.
28. E-Öğrenme Hizmetlerinden Yararlanma:
Taşınabilir Mp3 Çalar
Çevrimiçi
MP3 Çalarlar çevrimiçi erişim olanağına sahip değil.
Çevrimdışı
e-SesliKitap dosyaları aygıta aktarılarak, herhangi bir
ortamda dinlenebilir. e-Televizyon, e-Kitap ve e-Alıştırma
dosyaları oynatılamamaktadır.
Sağladığı ek olanaklar: Fiyat, hafiflik
29. E-Öğrenme Hizmetlerinden Yararlanma:
Akıllı Telefonlar
Çevrimiçi (GPRS)
Cep bilgisayarlarının içindeki Internet Explorer tarayıcısı
Açıköğretim e-Öğrenme Portalının program yapısına uyumlu
olmadığı için erişim sağlanamamaktadır.
Çevrimdışı
e-Televizyon ve e-SesliKitap dosyaları aygıta aktarılarak,
herhangi bir ortamda seyredilebilir/dinlenebilir. e-Kitap* ve e-
Alıştırma* dosyalarının indirilmesine izin verilmemektedir.
Sağladığı ek olanaklar/özellikler: Çok amaçlı aygıt olduğundan dolayı
başka bir aygıt taşımaya gerek kalmaz.
*
Aygıta yüklendiğinde Flash dosyalarının oynatılmasına olanak tanımaktadır.
30. Özet:
Çevrimdışı Kullanım
e-
kit e- e- e-
a televizy alıştır danışma e-sesli
p on ma e-sınav nlık kitap
Dizüstü Bilgisayar - + - - - +
Tablet PC - + - - - +
Cep Bilgisayarı (6340) - + - - - +
Cep Bilgisayarı
(h2210) - + - - - +
PMC - + - - - +
Mp3 Çalar - - - - - +
Akıllı Telefon - + - - - +
31. Özet:
Çevrimiçi Kullanım*
e-
kit e- e- e- e-
a televizy alıştır sın danışma e-sesli
p on ma av nlık kitap
Dizüstü Bilgisayar + + + + + +
Tablet PC + + + + + +
Cep Bilgisayarı (6340) - - - - - -
Cep Bilgisayarı
(h2210) - - - - - -
PMC - - - - - -
Mp3 Çalar - - - - - -
Akıllı Telefon - - - - - -
* Wireless ile yüksek performans, GPRS, Bluetooth ve Kızılötesi ile düşük
performans.
32. Sonuçlar
Mobil aygıtlar, mobil aygıtların arasında bilgi aktarımı,
mobil aygıtlarda bilgi depolama ve mobil aygıtlara
çevrimiçi iletişim olanakları kazandırma açısından çok
çeşitli teknolojiler geliştirilmiştir.
Tüketici pazarına sürülen mobil aygıtların işlevleri
çeşitlendikçe ve kapasiteleri arttıkça uzaktan eğitimde
kullanım olanakları da artmaktadır.
Açıköğretim e-Öğrenme Portalında sunulan
hizmetlerin mobil aygıtlarla çevrimiçi ve çevrimdışı
kullanımı için şu anda sınırlı olanak sağlanmaktadır.
Mobil bilişim aygıtlarının yaygınlaşması ve ucuzlaması
nedeniyle özellikle 2. üniversite öğrencilerinin Mobil
Öğrenme hizmetlerine yönelik taleplerinde artış
beklenmektedir.
33. Öneriler
Mobil Öğrenme Yönergesi
Açıköğretim öğrencilerinin mobil aygıtlarla
şu anda yayınlanan e-öğrenme içeriğinden
daha etkin yararlanabilmeleri için bir
kılavuzun hazırlanması ve PDF ve Flash
Paper formatında Açıköğretim e-Öğrenme
Portalında yayınlanmasıyla öğrenciler mobil
öğrenme konusunda yönlendirilebilecektir.
34. Öneriler
Açıköğretim Mobil Öğrenme Portalı Tasarımı
Açıköğretim e-Öğrenme Portalının mobil aygıtlarla
daha verimli kullanılması amacıyla “Açıköğretimde
Mobil Öğrenme Hizmetlerinin Tasarımı Projesi”nin
uygulamaya konulması gerekmektedir.
Açıköğretim Mobil Öğrenme Portalı’nda telefonlu
cep bilgisayarı, cep bilgisayarı ve akıllı telefonlarda
karşılaşılan tarayıcı uyumsuzluğu sorunları
aşılarak, bütün e-öğrenme hizmetlerinde çevrimiçi
erişim olanağı sağlanabilir.
35. Öneriler
Bu projeyle çevrimiçi kullanımda aşağıda mavi renkli hücrelerle belirtilen ek
olanaklar sağlanabilir, ayrıca aygıtlara uygun stylesheet’ler tasarlanarak
kullanım etkinliği arttırılabilir.
e-
televizy
e-kitap on e-alıştırma e-sınav e-danışmanlık e-sesli kitap
Dizüstü Bilgisayar + + + + + +
Tablet PC + + + + + +
Cep Bilgisayarı (6340) - - - - - -
Cep Bilgisayarı
(h2210) - - - - - -
PMC - - - - - -
Mp3 Çalar - - - - - -
Akıllı Telefon - - - - - -