Ülkeler Arası Köprüler

1. 7.ÜNİTE:
ÜLKELER ARASI KÖPRÜLER
XX. YÜZYIL BAŞLARINDA OSMANLI
İMPARATORLUĞU
. II. Meşrutiyet Dönemi.
. Trablusgarp Savaşı.
. Balkan Savaşı,
. I. Dünya Savaşı
. Küresel Sorunlar
. İnsanlığın Sorumluluğu: Ortak Miras

2. II.MEŞRUTİYET’İN İLANI - 1908
1908 yılında İngiltere ve Rusya'nın Reval'de görüşmeleri , bu
görüşmelerde İngiltere'nin Rusya'yı Osmanlı Devletine karşı izlediği
politika da serbest bırakması üzerine mücadele hızlanmış Makedonya'da
Resneli Niyazi adlı subayın isyan etmesiyle II.Abdülhamit Meşrutiyeti
II.defa ilan etmek zorunda kalmıştır.
II.Meşrutiyet'le birlikte İttihat ve Terakki Partisinin karşısına " Ahrar "
partisi kurulmuştu.Parti Meşrutiyet rejimine karşı tavır izlemekteydi.
Sonuçta İstanbul'da 31 Mart Olayı ( 13 Nisan 1909 ) dediğimiz
ayaklanma çıktı.
Önemi : Osmanlı Devletinde rejime karşı çıkan ilk ayaklanmadır.
Bu ayaklanmayı merkezi Selanik te bulunan "Hareket ordusu" bastırdı.
Ordunun komutanı Mahut Şevket Paşa, Kolağası ( Kurmay başkanı)
M.Kemal’di.

3. SONUÇLARI :
Hareket ordusu isyanı bastırdı, İstanbul'da düzen yeniden sağlandı.
II.Abdülhamit ayaklanmayı bastırmadığı, hatta ayaklanmada rolü olduğu
gerekçesiyle tahttan indirilerek yerine V.Mehmet Reşad tahta geçirildi.
Anayasa'da bazı demokratik değişiklikler yapılarak,Padişahın yetkileri
sınırlandırıldı.
Karışıklıklar tam olarak önlenemedi.
Osmanlı Devletinin iç karışıklıklarından yararlanan Avusturya Bosna-Hersek'i
kendi sınırları içine aldı. Bulgaristan 1908 de bağımsızlığını ilan etti.
Girit Yunanistan’a bağlandı.

4. TRABLUSGARP SAVAŞI
( 1911-1912 )
Nedenleri :
İtalya'nın sömürge arayışı.
Trablusgarp'ın savunmasının zayıf olması.
Savaşın gelişimi:
Osmanlı Devleti varlık gösteremedi. Mustafa Kemal gibi gönüllü subaylar gönderildi.
M.Kemal Derne ve Tobruk'ta başarılı oldu.
Ancak destek yetersizliği ve Balkan Savaşlarının çıkması, İtalya’nın Rodos ve On iki adayı işgal
etmesi üzerine Osmanlı Devleti Barış istedi.
Sonuç : Uşi ( Ouchy ) Antlaşması :
Trablusgarp ve Bingazi İtalya' ya verildi.
On iki ada Balkan Savaşları sonuna kadar ( Güvenlik gerekçesiyle ) İtalya'da kalacaktı.
Ancak İtalya adaları geri vermedi. II.Dünya savaşında yenilmesiyle de Adalar Yunanistan'a geçti.
Önemi : Osmanlı Devleti Kuzey Afrika'daki son toprak parçasını kaybetti.

5. BALKAN SAVAŞLARI 1912-1913
Nedenleri:
Rusya'nın Panislavist politikası ve sıcak denizlere inme düşüncesi
doğrultusunda Balkan Devletlerini Osmanlıya karşı kışkırtması.
I. BALKAN SAVAŞI
Savaşın başlaması : Rusların kışkırtmasıyla Sırbistan, Yunanistan, Karadağ ve Bulgaristan
aralarında anlaşarak Osmanlı Devletine savaş açtılar.
Osmanlı Ordusunun bir bölümü savaştan önce terhis edilmişti. Bu duruma bir de subaylar
arasındaki siyasi çekişmeler eklenince Osmanlı Devleti bütün cephelerde yenildi.
Makedonya,Batı Trakya,Edirne ve Kırklareli işgal edildi. Arnavutluk bağımsızlığını ilan etti.
Balkanlarda Osmanlıdan ayrılarak bağımsız olan son devlet ARNAVUTLUK’tur.
Sonuç : Balkanların yeni haritasını belirlemek amacıyla LONDRA KONFERANSI
toplandı.(1912) Londra Konferansında Osmanlı devleti Midye-Enez çizgisinin batısında
kalan topraklarını kaybetti. (Makedonya, Batı Trakya, Edirne, Kırklareli). Ayrıca Bozcada ve
Gökçeada dışındaki bütün Ege adaları Yunanistan’a geçti.

6. II. BALKAN SAVAŞI:
Nedeni : I.Balkan savaşında en çok toprağı Bulgaristan almıştı.
Bu durumdan memnun olmayan Yunanistan,Sırbıstan, Karadağ ve Romanya Bulgaristan’a savaş
açtılar.
Bu durumdan faydalanan Osmanlı Devleti’de savaşa girerek Edirne ve Kırklareli’yi Bulgarlardan
geri aldı.
NOT: I.Balkan Savaşı Osmanlı Devletine karşı, II. Balkan Savaşı ise Bulgaristan'a karşı
yapılmıştır.
SONUÇ: Osmanlı Devleti Bulgaristan ile İSTANBUL, Yunanistan ile ATİNA Anlaşmalarını
imzaladı.(1913)
NOT: İstanbul ve Atina Antlaşmalarında Bulgaristan ve Yunanistan'da yaşayan Türklere
“Azınlık”statüsü verildi.
NOT: Balkan Savaşlarından sonra Talat,Cemal ve Enver Paşaların devlet idaresindeki etkinliği
arttı.

7. Balkan Savaşları Sonucu Yapılan Antlaşmalar :
Londra Antlaşması (1913) ( Osmanlı Devleti-Balkanlı Devletler)
İstanbul Antlaşması (1913) (Osmanlı Devleti-Bulgaristan)
Atina Antlaşması ( 1913) ( Osmanlı Devleti-Yunanistan)
Bükreş Antlaşması ( 1913 ) ( Balkanlı devletler kendi arasında)
Balkan Savaşlarıyla Osmanlı Devletinin Kaybettiği yerler :
Ege Adaları
Batı Trakya
Makedonya
Arnavutluk

8. Osmanlı İmparatorluğunun Savaşa giriş Nedeni :
Son zamanlarda kaybettiği toprakları geri alma isteği. (Selanik ,Ege adaları ,Mısır)
Enver Paşanın Alman hayranlığı ve savaşı kesinlikle Almanya'nın kazanacağını düşünmesi.
Almanya'nın Osmanlıları kendi yanında savaşa katma isteğinin sebepleri :
Osmanlı Ülkesinin Coğrafi konumundan ( Jeopolitik ve Stratejik ) yararlanmak.
Boğazlarda hakimiyet kurarak Rusya ve İngiltere'ye karşı avantaj yakalamak.
Orta doğu petrol bölgelerine sahip olmak.
Osmanlı Padişahının Halife sıfatından yararlanmak. ( Özellikle İngiltere'nin Müslüman
sömürgelerinde etkili olabilmek )
Rus gücünü Osmanlı gücüyle dengelemek.

9. I. DÜNYA SAVAŞI ( 1914-1918 )
1914 yılında başlayan Birinci Dünya Savaşı o tarihe kadar insanlığın
görmediği en büyük,en felaketli,en kanlı savaş olmuştur.
Birinci Dünya Savaşı’nın Nedenleri :
Devletlerarası Ekonomik ve Siyasi mücadele.( Özellikle Almanya ve İngiltere
arasında )(Savaşın Temel sebebi)
Fransa'nın Alsas-Loraine bölgesini Almanya'dan geri almak istemesi
Rusya'nın Balkanlarda izlediği Panislavizm politikası ; Sırbistan'ı desteklemesi
sonucu bu devletin sınırlarını genişletme isteği; Bu durumun ise Avusturya-
Macaristan İmparatorluğunun toprak bütünlüğünü tehlikeye düşürmesi.
Avusturya-Macaristan İmparatorluğu Veliahtının Saray-Bosna'da bir Sırplı
tarafından öldürülmesi.(Görünür neden:Savaşın başlama nedeni)

11. Osmanlı Devleti’nin Savaştığı Cepheler

13. Çanakkale Cephesi :
Nedenleri :
İngiltere ve Fransa'nın müttefikleri olan Rusya'ya yardım ulaştırmak istemeleri.
İstanbul ve Boğazları ele geçirerek Osmanlı Devletini savaş dışı bırakmak istemeleri.
Balkanlı Devletleri kendi taraflarında savaşa katmak istemeleri.
Balkanlar üzerinden Almanya'ya yeni bir savaş cephesi açmak istemeleri.
Sonuçları :
Savaş uzadı. ( 2 yıl )
Uzayan savaş İngiliz ve Fransız ekonomilerine zarar verdi.
İngiltere sömürgelerinde prestij kaybına uğradı.
Rusya yardım alamadığından dolayı Ekonomik ve Sosyal bunalıma girdi. Bunun sonucunda Çarlık
Rusya'sı yıkılarak Bolşevikler İktidara geldiler.( 1917 ) ( Rejim değişikliği )
Rusya I.Dünya savaşından çekildi.
M.Kemal 'in başarılı olması , kendisine güvenilmesine ve Milli Mücadele önderi kabul edilmesine
temel oluşturdu.
Bulgaristan İttifak bloğu yanında savaşa katıldı.

15. Kanal Cephesi ( Süveyş Kanalı - Mısır ) :
- İngiltere'nin sömürgeleri ile bağlantılarını kesmek amacıyla Almanya'nın
isteğiyle açıldı. Başarılı olunamadı
Kafkas ( Doğu ) Cephesi : Bakü Petrol bölgesini ele geçirmek ve Orta
Asya Türk topluluklarına ulaşmak amacıyla açıldı.
Özellikle hava şartları yüzünden Sarıkamış Harekatı başarısız oldu.
Sarıkamış felaketi yaşandı. Ermeniler Ruslarla işbirliği yapınca Tehcir
Kanunu çıkarılarak Suriye ve Lübnan’ göç ettirildi.
Suriye Filistin Arabistan Cepheleri : İngilizler ve Araplarla savaşıldı.
* Arapların Halifeyi dinlemedikleri görülerek Ümmetçilik anlayışının
geçerliliğini yitirdiğini göstermektedir.( Milliyetçilik etkili olmuştur )
Romanya,Galiçya,Makedonya Cepheleri : Müttefik Bulgar ve
Avusturya için savaşılmıştır.
* Irak,Kanal,Kafkas,Çanakkale,Filistin Cepheleri ana cephelerdir.
* Hicaz,İran,Makedonya, Galiçya, Romanya,Yemen cepheleri ikinci
cephelerdir.

16. SAVAŞI SONA ERDİREN ANTLAŞMALAR :
Versay Ant. ( 28 Haz.1919 ) İtilaf Dev.-Almanya
*Ağır koşullardan dolayı II.Dünya savaşına ortam hazırlamıştır.
Sen Jermen Ant. ( 10 Eylül 1919 ) İt.Dev.-Avusturya
*Avust.-Mac.İmp.parçalandı.*Avusturya,Macaristan,Yugoslavya kuruldu.
Nöyyi Ant. ( 27 Kasım 1919 ) İt.Dev.-Bulgaristan.
*Bulgaristan, Yunanistan ve Yugoslavya'ya toprak verdi.
Trianon Ant. ( 4 Haz.1920 ) İt.Dev.-Macaristan.
Sevr Antlaşması ( 10 Ağus.1920 ) İt.Dev.-Osmanlı Dev.
* Uygulanamayan tek antlaşma.

17. I.Dünya Savaşı’nın Sonuçları:
Osmanlı İmparatorluğu, Avusturya-Macaristan İmparatorluğu, Çarlık Rusya'sı ve
Alman İmparatorluğu yıkıldılar.
Çok Uluslu Devletler parçalandı.
Polonya, Yugoslavya, Çekoslovakya Devletleri kuruldu.
Rusya ( Komünizm ), Almanya ( Nazizm ), İtalya (Faşizm ), Türkiye ( Cumhuriyet )
rejim değişikliklerine uğradılar.
Milletler Cemiyeti kuruldu.

18. BİRİNCİ DÜNYA SAVAŞI SONUNDA OSMANLI İMPARATORLUĞUNUN
DURUMU
1. Mondros Ateşkes anlaşması (30 Ekim 1918) ve Önemli Maddeleri, ateşkes
anlaşmasının Osmanlı Devleti Üzerindeki Etkileri ve Sonuçları.
2. Ateşkes Anlaşmasından 19 Mayıs 1919'a kadar Meydana Gelen Önemli Olaylar.
3. Osmanlı İmparatorluğunun Paylaşılması Tasarıları.
4. Wilson Prensipleri ve Paris Barış Konferansı.
5. İzmir'in İşgali (15 Mayıs 1919).
6. Memleketin İç Durumu ve Cemiyetler:
a) Azınlıklar Tarafından Kurulan Cemiyetler.
b) Milli Varlığa Düşman Cemiyetler.
c) Milli Cemiyetler.
d) İstanbul'a İtilaf Devletlerinin Gelişi (13 Kasım 1918).
e) Padişah ve Osmanlı Devletinin Duruma Bakışı.
f) Mustafa Kemal'in İstanbul'a Gelişi ve Duruma Bakışı.

19. MONDROS ATEŞKES ANTLAŞMASI VE UYGULAMASI
( 30 EKİM 1918 )
İmzalanmasının Nedenleri :
• Bulgaristan'ın savaştan çekilmesi.( Trakya ve İstanbul'un güvenliğini
tehlikeye düşürmüştü.)
• Almanya ve Avusturya-Macaristan İmparatorluğunun ateşkes
önerisinde bulunması ( 4 Ekim 1918 )
Not: Savaşı yenilgiyle kapatan Bulgaristan'da Kral ülkeyi terk etmek
zorunda kaldı. Avusturya ve Almanya'da Cumhuriyet ilan edilerek rejim
değişikliği oldu. Osmanlı İmparatorluğunda milli mücadele sonucu rejim
değişikliği olmuştur.
* I. Dünya savaşı, yenik bitiren İttifak devletlerinin rejimlerini etkilemiştir.
• Anlaşma devletlerinin kuvvet ve Malzeme üstünlüğü.
• Peş peşe savaşlara giren Anadolu'nun savaş gücünün tükenmesi.
• Wilson prensiplerinin "çoğunluğu Türk olan yerlerin Osmanlı
egemenliğine bırakılacağı" hükmüne umutlanılması.
• Tamamen yok olmaktansa, antlaşma yapılmasının uygun görülmesi.

20. A- Siyasal Hükümler :
Boğazlar derhal açılacak ve İstihkamları İtilaf devletleri tarafından işgal
edilecekti.
( Ünlü 7.Madde ) Bu madde ile itilaf devletleri 30 Ekim 1918 den sonraki
işgallerinin hukuksal dayanağını oluşturmuşlardır.
*Osmanlı Devletinin tüm egemenlik haklarını sınırlayıcı niteliktedir.
* Anadolu'nun tamamen işgal edilebileceği anlamı taşımaktadır.
Doğu Anadolu'da altı vilayette karışıklık çıkarsa
(Erzurum,Van,Diyarbakır,Sivas,Bitlis,Elazığ ) işgal edebileceklerdi.
*Bu maddeyle bu bölgede Ermeni Devleti kurma hazırlığı söz konusudur.
Tüm haberleşme ve Ulaşım gereçleri Anlaşma devletlerinin dolaysız denetimi
altına alınacaktı. ( Geniş kapsamlı bir işgal girişimi)
* Bu hükümler Osmanlı Devletinin Siyasal bağımsızlığını yok etmeye yöneliktir.

21. B)Askeri Hükümler
 Güvenliğin sağlanması için gerekli olan askerden fazlası hemen terhis
edilecek .( Ordu dağıtılacak )
 Silah ve Cephane teslim edilecek.
 Tersane ve Donanmaya el konulacak.
 Anadolu dışındaki çarpışmış olan birlikler derhal teslim olacaklar.
 Savaşta alınan esirler geri verilecek, Türklerden esir düşenler geri
verilmeyecek.
 Boğaz İstihkamları İtilaf devletlerine verilecek .( İşgal edilecek)
 Askeri hükümler savunma gücünü ortadan kaldırmayı dolayısıyla
işgalleri kolaylaştırmayı amaçlamaktadır.

22. C- Ekonomik Hükümler :
 Demiryolları ve Limanlar İtilaf devletlerinin denetimine
bırakılacak.
 Bütün yeraltı kaynakları İtilaf devletlerinin denetimine
bırakılacak.
 Mondros ateşkes antlaşması hükümlerinin Osmanlı Devletini
Siyasi,Askeri ve Ekonomik açıdan fiilen bitirdiğini söyleyebiliriz.

23. Mondros’un Uygulanması
Madde hükümleri uygulanmaya başladı.
Anlaşma Devletleri donanması 13 Kasım 1918 de İstanbul Limanına demirledi.( Her an
işgale hazır )
Çanakkale ve İstanbul boğazları işgal edildi.
İngilizler Musul,Urfa,Antep,Maraş'ı işgal ettiler ( Sonra Musul hariç Fransa'ya verildi)
Samsun,Merzifon İngilizlerin denetimine verildi.
Fransızlar Adana ve yöresini ( Çukurova Bölgesi )
İtalyanlar Antalya ve Konya çevrelerini işgal ettiler.
( İşgaller 7.maddeye dayanmaktadır.)
* İşgal bölgeleri gizli antlaşmalarla önceden belirlenmişti.
Osmanlı hükümeti ateşkes hükümlerini yerine getirdi.
İttihat ve Terakki düşmanlığı başladı.
Ahmet İzzet Paşa Kabinesi yerine Tevfik paşa kabinesi yerine Damat Ferit Kabinesi ( 10
Mart 1919 ) getirildi.
Osmanlı Parlamentosu padişah tarafından dağıtıldı.

24. OSMANLI İMPARATORLUĞUNUN GİZLİ PAYLAŞILMA TASARILARI
Seykıs-Picot Ant.( 1916 ) ( İngiltere-Fransa-Rusya ) :
Antlaşmayla İngiltere'ye, Ürdün ve Irak'ın koruyuculuğu ; Fransa'ya,Mersin'den
Mardin'e-Sivas'a uzanan Çukurova bölgesi, İskenderun-Hatay'dan başlayan güneye
bölge, Irak'ın kuzeyi ve Suriye'nin koruyuculuğu ; Rusya'ya, Doğu Anadolu ve
Boğazlar.
Not : Rusya'nın savaştan çekilmesiyle Boğazlarda ortak bir yönetim, Doğu Anadolu'da
Ermeni devleti kurma düşüncesi ortaya çıkmıştır.
Mac-Mahon Ant. (1916)
( İngiliz valisi(Mac-Mahon)-Hicaz Emiri (Hüseyin) ): Araplar Osmanlı devletine karşı
ayaklanırsa Araplara bağımsızlık verilecektir.
Saint Jean De Maurıenne Ant.( 1917 ) ( İng.-Fr.-İtalya ) :
İtalya'yı kendi yanlarına çekmek için İtalya'ya Ege-İç Ege bölgeleri ile Kuzeyde
Konya'ya doğuda Mersin'e kadar uzanan Akdeniz kesimi vaadi.

25. WİLSON İLKELERİ ( 1918 )
A.B.D.başkanı Wilson'un savaş sonunda yayınladığı 14 maddelik
İlkeler.
• Savaş sonunda yenenler yenilenlerden toprak almayacaklar ( Manda
ve Himaye uygulamalarına yol açtı.)
• " " " " savaş tazminatı
almayacaklar
• Devletler kendi aralarında gizli antlaşmalar yapmayacaklar
• Devletlerarası sorunları çözmek için Uluslararası bir teşkilat kurulacak
( Cemiyet-i Akvam ) * Birleşmiş Milletlerin temeli atıldı.
• Devletler kendi güvenlikleri kadar silah üretecekler .
* İlk silahsızlanma önerisi.
• Osmanlı azınlıkları kendi geleceklerini kendileri belirlemeli, Türklerin
çoğunlukta olduğu bölgelerde egemenlik hakkı Osmanlılara bırakılmalı.
• Boğazlar bütün dünya ticaretine açık olmalı.

26. PARİS BARIŞ KONFERANSI ( 18 Ocak 1919 )
- Galiplerin savaş sonucu görüşecekleri konular için toplanması.
- Osmanlı İmparatorluğunun paylaşılma görüşmeleri.
Sonuçları :
• İmzalanacak antlaşmaların esasları belirlenmiştir.
( Versay,Sen-Jermen, Nöyyi )
• İzmir ve çevresi İtalya'dan alınıp Yunanistan'a verilmiştir.
( Bunun temel sebebi İngiltere'nin Ege bölgesinde İtalya gibi
güçlü bir devletin bulunmasını istememesidir. Gerekçe olarak İzmir ve çevresinde
Rum Nüfusun çoğunluğu ( Sahte Belgeler )
gösterilerek Wilson İlkelerine dayandırılmıştır.)
* Ege bölgesinin İtalya'dan alınıp Yunanistan'a verilmesi, İtilaf Devletleri arasında
görüş ayrılıklarının başlamasına, İtalya'nın Anadolu konusunda yandaşı
devletlerden kopmaya başlamasına yol açacaktır.

27. İZMİR'İN İŞGALİ ( 15 MAYIS 1919 )
Türklerin batı Anadolu'da Hristiyanları katletmek üzere
oldukları propagandasıyla Yunanlılar 7.maddeye dayanılarak
İzmir’i İşgal etti.
Osmanlı Hükümeti işgale kayıtsız kaldı.
* Tehlike'nin büyüklüğü anlaşılarak Milli Bilincin uyanmasını
sağladı.
* İşgallere karşı Silahlı çetelerin kurulmaya başlanması. İlk
kez Kuva-i Milliye’yi ortaya çıkarmıştır.
* İşgal sonrasında Amerikalı Amiral Bristol Raporu hazırlandı.
Not : Milli mücadeleyi haklı bulan ilk Uluslararası belgedir.

29. A- ZARARLI CEMİYETLER :
a- Azınlıklar tarafından kurulan zararlı cemiyetler.
b- Türkler tarafından kurulan " "
a- Azınlıklar tarafından kurulan zararlı cemiyetler :
• Mavri Mira :
Eski Bizans İmp.sınırlarına ulaşabilmek için ( Megalo İdea ) çalışıyordu.
Rumlar tarafından kurulmuştur.
• Rum Kızılhaç ve Göçmenler Derneği :
• Yunan Komitesi ve Trakya komitesi:
• Etnik-i Eterya :
Bir taraftan Mavri Mira ile işbirliği yaparken diğer taraftan Samsun -
Trabzon ve yöresinde kurulmak istenen Rum Pontus Devleti için Rum
Pontus Cemiyetini desteklemiştir. Rumlar ( Yunanlılar ) kurmuştur.
• Hınçak ve Taşnak Cemiyeti : Bağımsız bir Ermeni devleti kurmak
için çalışmıştır.
• Alyans İsrailit: Yahudiler tarafından kurulmuştur.

30. b- Türkler tarafından kurulan zararlı cemiyetler :
• Sulh ve Selamet i Osmaniye Fırkası :
Ülkenin kurtuluşu için padişah ve halifenin buyruklarına uymak gerektiği görüşünü
savunmuştur.
• Teali i İslam Cemiyeti :
Ülkenin kurtuluşunun Halife'de olduğu görüşü.
• Kürt Teali Cemiyeti :
Bağımsız bir Kürt Devleti kurmak amacıyla çalışmıştır.
• İngiliz Muhipleri Cemiyeti :
Ülkenin kurtuluşunun İngiltere Himayesine girmekle mümkün olduğu düşüncesini
savunmuştur.( İngiliz Mandacılığı )
• Hürriyet ve İtilaf Partisi :
Zararlı cemiyetlerle işbirliği yaptı.
• Wilson Prensipleri Cemiyeti :
Osmanlı aydınları tarafından Amerikan Mandacılığını kabul etmek amacıyla
kurulmuştur.
* Cemiyetlerin birleştiği tek nokta Milli Mücadeleyi boğmaktır.

31. B- MİLLİ ( YARARLI CEMİYETLER ) :
Trakya Paşaeli Cemiyeti : Trakya'nın Yunanlılara geçmesini engellemek amacıyla kurulmuştur.
İzmir Müdafa-i Hukuk u Osmaniye Cemiyeti : İzmir ' in Yunanlılara verilmesini engellemek
amacıyla kurulmuştur. ( Reddi İlhak Cemiyeti )
Trabzon Muhafaza-i Hukuk u Milliye Cemiyeti : Trabzon ve çevresinde kurulmak istenen
Rum Pontus Devletine karşı kurulmuştur.
Kilikyalılar Cemiyeti : Adana ve yöresinin işgal edilmesine karşı olarak kurulmuştur.
Şark Vilayetleri Müdafa-i Hukuk u Milliye Cemiyeti : Doğu Anadolu'nun işgal edilmesini
önlemek amacıyla kurulmuştur.
Milli Kongre : "Kuva-i Milliye " deyimini kullanan ilk siyasi kuruluştur.
Özellikleri :
• Milli Cemiyetlerin kurulmasının temelinde Türklerin bağımsız kalmak amacı yatmaktadır.
• Milli cemiyetler bölgesel nitelik taşırlar.
• İşgallere engel olmak amacıyla önce propaganda amacı taşımışlar, daha sonra da Silahlı
Mücadele izlemişlerdir.

32. ÜLKELER ARASI KÖPRÜLER BOŞLUK DOLDURMA
Birinci Dünya Savaşı bir Sırp milliyetçisinin …………………………. Veliahdını ve eşini öldürmesi sonucu başlamıştır.
Sırplı gencin bunu yapmasında Fransız İhtilali ile ortaya çıkan ……………………… akımının etkisi vardır.
Birinci Dünya Savaşının görünen sebebi Sırp gencinin yapmış olduğu suikast olsa da savaşın sebepleri;
o Fransız ihtilali sonucu ortaya çıkan ……………………………. akımı,
o Almanya ve Fransa arasındaki …………………………….. meselesi,
o Rusya’nın ………………………………… politikası,
o Devletler arasındaki bloklaşmalar,
o Ve en önemlisi Sanayi İnkılabı sonucu ortaya çıkan ………………………..,
olarak sıralanabilir.
“Üzerinde güneş batmayan ülke” sözü ……………………….. için kullanılmıştır.
Birinci Dünya Savaşı öncesinde başlayan bloklaşmalar Üçlü ………………….. Devletleri ve Üçlü ……………………
Devletleri olarak adlandırılır.
Üçlü İtilaf Devletleri ……………………….. , ………………………… , …………………….. dir
Üçlü İtilaf Devletleri ……………………….. , ………………………… , …………………….. dir

33. Savaş başladıktan bir süre sonra ………………………….. kendisine Anadolu’dan toprak vaat edilmesi
üzerine ……………………….. devletlerinden ayrılarak …………………….. devletlerinin yanında savaşa
girmiştir.
Osmanlı Devleti ilk etapta tarafsızlığını ilan etmiş ancak daha sonra …………….. devletlerinin
yanında savaşa katılmıştır.
Osmanlı Devletinin ……………….. devletlerinin yanında savaşa girmesinde;
………..……-………..………cilerin Alman hayranlığı
……………………………………….. geri alınmak istenmesi,
Osmanlı’nın ……………………….. yalnızlıktan kurtulmak istemesi, etkili olmuştur.
Osmanlı Devleti 2 Ağustos 1914’te …………………… ile yaptığı ittifak anlaşması gereği kendisine
sığınan …………………. ve …………………….. adlı iki Alman gemisini satın aldığını açıklayarak İtilaf
devletlerine teslim etmemiştir.

34. Osmanlı savaşa girdikten sonra kendi toprakları içinde açılan cepheler
……………………….cephesi ……………………….cephesi ……………………….cephesi
……………………….cephesi ……………………….cephesi ……………………….cephesi dir.
Osmanlı müttefiklerine yardım etmek amacı ile aşağıdaki cephelerde de savaşmıştır.
……………………….cephesi ……………………….cephesi ……………………….cephesi
Osmanlı Devleti’nin kazandığı tek cephe ……………………..……… cephesidir.
İtilaf Devletlerinin mayınlardan temizlediği boğazı gece gizlice tekrar mayınlayan ve cephenin
kazanılmasında etkili olan gemi ……………………… gemisidir.
İtilaf Devletleri …………….……………….. geçemeyince; ………………….………… uzamış, …………………… İttifak
devletlerinin yanında savaşa girmiş, bir müddet sonra ………………… savaştan çekilmiştir.
Enver Paşa’nın Turancılık fikrini gerçekleştirmek için açtığı ancak netice alınamayan cephe ……………….
cephesidir.
İngiltere’nin sömürge yollarını kesmek amacıyla Almanya’nın isteği ile Osmanlı tarafından
……………………..cephesi açılmıştır.

35. Osmanlı Devleti 30 Ekim 1918 yılında imzaladığı ……………..…….Ateşkes Anlaşması ile savaştan çekilmiştir.
Paris’te yenen devletler ile yenilen devletler arasında yapılan görüşmeler sonucu;
Almanya ile …………………. Avusturya ile ……………………….. Macaristan ile ………………… Bulgaristan ile
………………………… Osmanlı ile …………….……….. barış antlaşmaları imzalandı.
Antlaşmaların sağlanmasında ABD Cumhurbaşkanı’nın öneri olarak sunduğu ……………….. ilkeleri etkili
oldu. Ancak İtilaf Devletleri bu ilkeleri kabul etseler de buna uymadılar.
ABD Başkanı’nın isteği doğrultusunda 25 Ocak 1919’da Paris Barış konferansında uluslararası güveni ve
daimi barışı sağlayacak ……………………………………… kuruldu.
…………………………. kurulmuş olsa da II. Dünya Savaşının başlamasına engel olamamış ve dağılmıştır. Yerine
bugün Türkiye dahil 191 üyesi olan ……………………………… kurulmuştur. Türkiye 51 kurucu üyeden biridir.
Birleşmiş Milletler Güvenlik konseyinde veto hakkına sahip ………….., …………………, ………………,
…………………….., ve ………………….., olmak üzere 5 daimi üye vardır.

36. KÜRESEL SORUNLARA KÜRESEL ÇÖZÜMLER
Küresel Isınma Nedir?
Insan tarafından atmosfere verilen gazların sera etkisi yaratması sonucunda,
dünya yüzeyinde sıcaklığın artmasına küresel ısınma deniyor.
Iklim sisteminde vazgeçilmez bir yere sahip olan sera gazları, güneş ve yer
radyasyonunu tutarak, atmosferin ısınmasında başlıca etkendirler.
Sera gazlarının bulunmaması durumunda yeryüzünün sıcaklığının bugüne göre
30oC daha soğuk olacağı hesaplanmıştır.
Son yıllarda atmosferde çeşitli insan aktivitelerinden kaynaklanan nedenlerle
karbondioksit, metan, ozon ve di azot monoksit gibi gazlardan oluşan sera
gazları, yeryüzü sıcaklığında belirgin artmalara sebep oluyor. Sera etkisinin
artması, troposferin ısınmasında, stratosferin de soğumasında en önemli etken
olarak gösteriliyor.

38. Ne yapmalıyız?
1 Mısır yakıtı kullanın
ÇÜNKÜ dünyadaki otomobillerin yarısı, petrol yerine mısırdan üretilen etanol yakıtını kullanırsa
küresel ısınmaya yol açan gazları atmosfere salınımı yüzde 7 düşer
2 Evinizi izole edin
ÇÜNKÜ küresel ısınmaya yol açan gazların yüzde 16'sından konutların enerji tüketimi sorumlu.
Evlerin izole edilmesi ısınma enerjisini yüzde 40 azaltır.
3 Ampulleri değiştirin
ÇÜNKÜ sadece 7 watt harcayan çevre dostu ampuller 40 wattlık standart bir ampul kadar ışık
yayabiliyor.
4 Sokakta Led ampul
ÇÜNKÜ cadde aydınlatmalarının 18 ayda bir yenilenmesi gerekiyor. Yüzde 40 daha az elektrik
harcayan LED ampuller, 2 kat daha pahalı ama 5 yıl kullanılıyor.
5 Ciplere ağır vergi
ÇÜNKÜ 1.8 litre motor hacmine sahip bir sedan otomobil kilometrede 170 gram karbon
gazının atmosfere salınmasına yol açıyor. Ciplerde bu oran 2 kat fazla.

39. 6 Organik kıyafet giyin
ÇÜNKÜ içinde tamamen doğal ortamda yetişmiş pamuktan yapılan yüzde 100 organik kıyafetler
üretilirken yüzde 60 oranında daha az enerji harcanıyor.
7 Yolculuğu paylaşın
ÇÜNKÜ araştırmalar otomobil kullananların yüzde 38'inin yalnız seyahat ettiğini gösteriyor. İşe
gidip gelirken topluca seyahat edin.
8 Jeotermal ısıtma
ÇÜNKÜ 13 dereceye kadar ısıtılan suyun merkezi bir sistemden binaya dağıtırak, doğalgazlı
ısıtmaya destek sağlanabilir ve enerji tüketimi düşürülebilir.
9 Hybrid otomobil
ÇÜNKÜ elektrik ve benzin olmak üzere iki motora sahip olan hybrid otomobiller, yüzde 20'ye varan
yakıt tasarrufu sağlıyor.
10 Ekolojik makyaj
ÇÜNKÜ içerdiği kimyasal maddelerden dolayı kozmetik ürünlerin bir çoğu çevreye zarar veriyor.
Bitki özlerinden yapılan organik makyaj ürünleri moda oldu.

40. 11 Kırmızı et yemeyin
ÇÜNKÜ kırmızı et yemeyi azaltarak ısınmaya yol açan sera gazlarının oranı yüzde 4
azaltılabilir. Dünyada 1.7 milyar inek, 1.5 milyar koyun var.
12 Plastik kullanmayın
ÇÜNKÜ plastik doğadan 1000 yılda temizleniyor. Yılda 500 milyar poşet kullanılıyor. Sadece
yüzde 3'ü kağıttan...
13 Geridönüşümlü kağıt
ÇÜNKÜ geri dönüşümlü kağıdın üretimi yüzde 60 enerji tasarrufu sağlıyor.
Yılda 900 milyon ağaç kağıt üretimi için kesiliyor.
14 Toplu taşıma kullanın
ÇÜNKÜ sera gazlarının yüzde 14'ü araçlar yüzünden atmosfere salınıyor. Otobüse binerek bu
oran yarıya yarıya azaltılır.
15 Bekleme modu
ÇÜNKÜ araştırmalar evlerde harcanan elektriğin yüzde 75'ini bekleme modunda tutulan
televizyon ve bilgisayar gibi elektronik cihazların harcadığını ortaya koyuyor.

41. 16 İnik lastiklere dikkat
ÇÜNKÜ havası inik lastiklerle seyahat etmek benzin tüketimini yüzde 10 oranında artırır.
17 Küçük evde oturun
ÇÜNKÜ 200 metrekarelik bir evi ısıtmak için, 100 metrekarelik bir evden 2.5 kat daha fazla enerji
harcanması gerekiyor.
18 Eski kıyafeti verin
ÇÜNKÜ eski kıyafetlerin eritilip yeniden kumaş haline getirilmesiyle yüzde 76 enerji tasarrufu
sağlanabiliyor.
19 Gökdelene izin verin
ÇÜNKÜ cam dış cepheye sahip olan gökdelenlerin ışıklandırma ve ısıtma giderleri, beton bir binaya
göre daha az.
20 Kravat takmayın
ÇÜNKÜ kravat takmayarak sıcaklamazsınız. Erkek çalışanların tümü kravat takmazsa, klimalar
daha az çalışır ve daha az enerji harcanır.

42. İKLİM DEĞIŞİKLİĞİNİN AVRUPA'DA BEKLENEN ETKİLER
-Nehir yatağı havzalarının, şiddetli ve tehlikeli akıntılara sahip kısımları yüzde 19'dan,
2070 yılında yüzde 34-36'ya çıkacak.
-Batı Avrupa'da muhtemelen milyonlarca insan, sulak alanlarla iç içe yoksunluk
içerisinde yaşayacak.
-Küresel sıcaklık ortalamalarının hızla yükseleceği bir senaryonun gerçekleşmesi halinde
2080'lerde yılda fazladan 2,5 milyon kişi daha kıyı şeritlerindeki sellerden etkilenecek.
-Çeşitli senaryolara göre 2070'lerde akarsu potansiyelleri Avrupa'nın Akdeniz kısmında
yüzde 20-50 arasında düşerken, Kuzey ve Doğu Avrupa kısımlarında yüzde 15-30
arasında artacak.
-Alp buzullarının küçük olanları ortadan kalkacak, büyükleri 2050 itibariyle yüzde 30-70
arasında eriyecek.
-Akdeniz'e yönelik turizm yazın düşerken, ilkbahar ve sonbaharda artacak.

43. KUTUPLAR VE BAZI DIĞER BÖLGELER
-Kuzey kutbundaki deniz buzulları 2100'e kadar yüzde 22-33 arasında azalacak,
Antarktika'da ise tamamen ortadan kalkabilecek. Deniz dışı alanlardaki buzullarda
önemli incelme olacak ve bu, yeryüzündeki deniz seviyesini yükseltecek.
-2100 yılına kadar deniz seviyesindeki yükselmenin 18-59 santimetre arasında
olabileceği tahmin ediliyor.
-Şu anda 500 bin kilometre kare olan Himalaya buzul alanı, 2030'da 100 bin
kilometre kareye kadar gerileyebilecek.
-Asya' da birçok ülkede açlık sorunu olacak.
-Asya' da 2020 yılında su sıkıntısı çeken kişi sayısı 1,2 milyar kişiye kadar
yükselebilecek.
-Ada devletlerde genellikle kıyılara inşa edilen uluslararası havaalanları ve yollar su
altında kalabilecek.

44. DÜNYA HEPİMİZİN
Dünya Sağlık Örgütü (WHO)
* 1946yılında kurulan bu örgüt, verem, çiçek, AIDS, hepatit gibi salgın
hastalıklarla mücadele etmektedir.
* 1947 yılında Türkiye bu kuruluşa katılmıştır.
Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü(FAO)
* Dünyadaki doğal kaynakların azalması, tarımsal üretimin düşmesi, küresel
ısınmayla birlikte gelen kuraklıklar bu örgütün kuruluşunda etkili olmuştur.
* Dünyadaki en önemli sorun olan açlığa karşı önemli tedbirler almaktadırlar.
Günümüzdeki yoksul ülkelere besin yardımı yapmakta ve bu yardımları teşvik
etmektedirler.

45. Dünya Gıda Programı (WFP)
Kuruluşun amacı; doğal
afetler, iç savaşlar veya sınır
çatışmaları gibi nedenlerle ani
açlığa maruz kalan halk kitlelerine
insani amaçlarla gıda yardımı
sağlamaktır.
Birleşmiş Milletler Kalkınma
Programı (UNDP)
Kuruluşun temel amacı; özellikle az
gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerde
çocukların ve gençlerin
gelişimine yardımcı olmaktır.
Birleşmiş Milletler Çevre
Sorunları Programı (UNEP)
Kuruluşun amacı; insanın yaşadığı
çevreyi etkileyen tüm konularda
uluslararası iş birliğini
kolaylaştırmak,
çevreyi korumak, hükümetlerin
ilgisini bu konuya çekmek ve
sorunların
çözümünde maddi destek
sağlamaktır.
Birleşmiş Milletler Çocuklara Yardım Fonu
(Unıcef)
Kuruluşun temel amacı; özellikle az gelişmiş
ve gelişmekte
olan ülkelerde çocukların ve gençlerin
gelişimine yardımcı olmaktır.
Birleşmiş Milletler (BM) insanlığa
büyük acılar getiren savaşların ve barışı
engelleyici tehditlerin tekrarını önlemek,
uluslararası barış ve güvenliği korumak
amacıyla kurulmuştur.

46. Çevre Kirliliğine Karşı Alınması Gereken Önlemler
Zararlı yakıt kullanımı yerine jeotermal ve güneş enerjisi tercih edilmelidir.
Yeşil alanların tahrip edilmesi önlenmeli, ağaçlandırma çalışmalarına ağırlık verilmelidir.
Sanayi tesislerinin, verimsiz topraklar üzerine kurulması ve zararlı atıkları arıttıktan sonra
doğaya bırakılmalıdır.
Gübreleme ve ilaçlama konusunda insanlar bilinçlendirilmelidir.
Sanayide dönüşümü olan cam, karton gibi maddeler kullanılmalıdır.
GREENPEACE
Greenpeace küresel çevre sorunlarına dikkat çekmek, yeşil ve barış dolu bir gelecek için
çözümler bulunmasını zorlamak amacıyla şiddet içermeyen farklı eylemlere başvuran ve
kampanyalar yürüten bağımsız bir örgüttür.
Greenpeace hükümetlerden, şirketlerden veya siyasi partilerden maddi destek
aramamakta veya kabul etmemektedir.

47. Greenpeace bu amaçla;
 Okyanuslar ve yaşlı ormanların korunması,
 Iklim değişikliğini durdurabilmek için fosil yakıtların kademeli olarak
sonlandırılması ve yenilenebilir enerjilerin teşvik edilmesi,
 Nükleer silahlanma ve nükleer kirliliğe son verilmesi,
 Zehirli kimyasal maddelerin ortadan kaldırılması,
 Genleri ile oynanmış organizmaların doğaya bırakılmasının
önlenmesi çalışmalarını yürütmektedir.

49. ORTAK MİRAS-NEDEN YAŞATMALIYIZ?
 Miras, nesilden nesile gelecek kuşaklara aktarılan maddi ve manevi her
şeydir.
 Düşünce, sanat ve edebiyat ürünü, doğal zenginlikler, tarihi eserler ve
bilim insanlığın ortak mirası olarak değerlendirilir.
 Bilimsel, sanatsal ve teknolojik ürünler sadece ortaya çıktığı toplumun
değil, bütün insanlığın malıdır.
 Bir toplumda ortaya çıkan ürünler, kültürler arası etkileşim yoluyla bütün
toplumlara yayılır.
 Bu nedenle ürünler insanlığın ortak mirası olarak değerlendirilir.
İnsanlığın ortak miraslarından bazılarını ele alalım.

51. a) İnsanlığın Sanat Mirası
Insanların; doğayı, düşünce ve duyguları kendinden bir şeyler katarak ortaya
koymuş olduğu özgün ürünlere sanat denir. Roman, öykü, tiyatro, mimari,
müzik vb. sanat dalları vardır.
Sanat anlayışı İlk Çağdan günümüze kadar gelişme göstermiş ve gelişmeye
devam etmektedir.
İlk olarak insanlar mağara duvarlarına resimler çizerek sanat eserleri ortaya
koymuşlardır. Hindistan, Anadolu, Mezopotamya ve Çin Uygarlıkları
dönemindeki sanatsal faaliyetler diğer kültürleri de etkilemiştir.
Türkiye'de, çevremize baktığımız zaman Roma ,Anadolu Selçuklu devleti ve
Osmanlı devleti döneminden kalan mimari eserleri görmekteyiz. Bu yapılar,
bizlere kalmış olan miraslardır. Bizlere düşen görev bu eserleri korumaktır.

52. b)İnsanlığın Düşünce Mirası
İnsanlar, doğaya hakim olmak için mücadele ederken çevresindeki olayları iyi
gözlemleyerek, olaylar arasında ilişki kurmuştur.
Bu gözlemlerden etkilenerek düşünce hayatı gelişmeye başlamıştır.
İlk Çağ, Orta Çağ ve Yeni Çağ'daki yetişen bilim adamları düşünce hayatının
gelişiminde önemli rol oynamışlardır.
İlk Çağ'da; Tales, Sokrat, Konfüçyüs, Buda, Heraklit ve Aristo gibi bilim
adamları yetişmiştir.
Birunu, Ibn-i Sina, Ibn-i Rüşd, Harezmi, Imam Gazali ise Islam bilim
adamlarıdır.
15. ve 16. yy'da Avrupa'da görülen Rönesans ve Reform hareketleri,
Avrupa'nın düşünce yapısını değiştirmiştir.
Aydınlanma Çağı ile insanlar pozitif bilimlere yönelmiş ve skolastik düşünce
önemini yitirmiştir. Avrupa'daki bu gelişmeler, bütün dünyayı etkilemiştir.

53. c)İnsanlığın Edebiyat Mirası:
Olayların, düşüncelerin, duyguların ve hayallerin yazı dili
aracılığıyla şekillendirilmesine edebiyat denir.
Edebiyatın kökleri çok eskilere dayanır. Sümer ve Babillerin
Yaratılış, Tufan ve Gılgamış Destanı ilk edebiyat
örneklerindendir.
Bu eserler daha sonra tüm insanlığı etkilemiştir. Homeros,
Şekspir, Servantes, Yakup Kadri Karaosmanoğlu, Yahya
Kemal Beyatlı tüm insanlığın ilgi duyacağı edebiyat mirası
bırakanların başlıcalarıdır.

54. d) İnsanlığın Bilim Mirası
Dünyada var olandan yola çıkarak, deney ve gözlem yoluyla neden-
sonuç ilişkisi içerisinde incelenerek ulaşılan kurallı bilgiler topluluğuna
bilim denir.
Bilim İlk Çağ'dan itibaren gelişmeye başlamıştır. Babillerde görülen
Astronomi ve Matematik alanındaki çalışmalar bütün dünyayı
etkilemiştir.
Pascal, Dekart, Kopernik, Kepler, Galileo, Newton gibi bilim adamları
Yeni Çağ'da yetişmiştir.
Bu bilim adamları insanlığın ortak mirası olan bilime önemli katkılarda
bulunmuşlardır.

55. İnsanlığın Ortak Mirasının Önemi
Ortak miras tek bir ulusa ait değildir. İlk çağlarda Sümerler, Babiller, Mısırlılar,
Yunanlılar, Orta Çağ’da Müslümanlar Yeni ve Yakın Çağlarda ise Avrupalılar
insanlığın ortak mirasına katkıda bulunmuşlardır.
Ortak mirastan bütün uluslar yararlanmalıdır. Ancak bu sayede bütün insanlar
mutlu olurlar. Ayrıca bütün uluslar ortak mirasa katkıda bulunmalıdır.
Bu durum bilim, sanat, edebiyat gibi alanlardaki eserleri korumayı da gerekli hale
getirir.
Müzeler, sit alanları, kütüphaneler, ortak mirasın korunması için oluşturulmuştur.
Günümüzde tüm insanlık ortak mirasın korunmasına önem vermektedir.
UNESCO (Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Teşkilatı) Türkiye'deki kültür
ve tabiat varlıklarını koruma kurulları ortak mirasın korunması için kurulmuştur.

56. Dünya Miras Listesindeki Doğal ve Kültürel
Varlıklarımız
1. Istanbul'un Tarihi Alanları
2. Göreme ve Kapadokya Milli Parkı
3. Divriği Ulu Cami ve Darüşşifası
4. Hattuşaş (Boğazköy)
5. Nemrut Dağı
6. Xanthos - Letoon
7. Pamukkale - Hierapolis
8. Safranbolu şehri
9. Truva Arkeolojik Kenti
Tarihi İstanbul Yarım adası

57. Diyarbakır Surları UNESCO’nun Ön Listesinde

58. Ortak Mirası Koruma Yolları
Kütüphaneler: Bilim, düşünce
ve edebiyat ürünlerinin korunduğu
ve bunlardan insanların yararlanmasının
sağlandığı yerlerdir.
Müzeler: Sanat ürünlerinin, buluntuların
korunduğu, sergilendiği
ve bunların insanların ziyaretine
sunulduğu yerlerdir.
Uluslararası Kuruluşlar (UNİCEF)
Ortak miras ürünlerinin korunması,
gelecek kuşaklara aktarılması, bu
konuda insanların bilinçlendirilmesi
faaliyetlerini yürüten örgütlerdir.
Yeni Teknolojiler: Binlerce
kitapta toplanan ve korunması
için geniş mekânlar gerektiren
yazılı ve görsel ürünler günümüz
teknolojisi sayesinde kolayca depolanmakta,
korunmaktadır.
Yasal Düzenlemeler: Ulusal ve
uluslararası düzeydeki resmî kuruluşlar
yoluyla yapılan yasal düzenlemelerle
doğal, tarihî ve kültürel
varlıklar korunmaya çalışılmaktadır.
Eğitim: İnsanlığın ortak mirası
olan doğal ve kültürel varlıklar
ile tarihî çevrelerin ve eserlerin
korunması konusunda “duyarlılık”
oluşturulmasında eğitim öncelikli
koşuldur.

59. 1. I. Dünya Savaşı’nın başlarında İtilaf Devletleri Osmanlı
Devleti’nin savaşta tarafsız kalmasını sağlamak için;
I. Kapitülasyonları kaldırmayı
II. Toprak bütünlüğünü korumayı
III. Ekonomik yardım yapmayı teklif etmişlerdir.
Bu teklifte aşağıdakilerden hangisinin
etkili olduğu söylenemez?
A) Osmanlı - Alman yakınlaşmasının
B) Osmanlı Devleti’nin ekonomik durumunun
zayıf olmasının
C) Yeni cepheler açılacak olmasının
D) Sömürge yollarını güvence altına almak istemelerinin
Ülkeler Arası Köprüler Test Soruları

60. 2. Aşağıdakilerden hangisi Çanakkale Savaşı’nın
sonuçlarından biri değildir?
A) İstanbul’un işgal edilmekten kurtarılması
B) Birinci Dünya Savaşı’nın uzaması
C) Almanya’nýn savaştan çekilmesi
D) Mustafa Kemal’in Türk halkı tarafından
Tanınması
3. I.Teknolojik gücünün
II.Ekonomik gücünün
III.Jeopolitik konumunun
Almanya’nın Osmanlı Devleti’ni Birinci
Dünya Savaşı’na sokmak istemesinde
Yukarıdakilerden hangilerinin etkili olduğu söylenebilir?
A) Yalnız I B) Yalnız II
C) Yalnız III D) I ve II

61. 4. Aşağıdakilerden hangisi Trablusgarp
Savaşı’nı sona erdiren antlaşmadır?
A) Uşi Antlaşması
B) Belgrat Antlaşması
C) Londra Antlaşması
D) Bükreş Antlaþması
5.Rusya hangi antlaşmayla Birinci Dünya
Savaşı’ndan çekilmiştir?
A) Moskova Antlaşması
B) Kars Antlaşması
C) Brest - Litowsk Antlaşması
D) Berlin Antlaşması

62. 6. Birinci Dünya Savaşı sırasında itilaf
Devletleri’nden İngiltere ve Fransa’nın Çanakkale
Cephesi’ni açmalarının en önemli nedeni,
Rusya’ya Boğazlar yoluyla silah, cephane ve erzak
yardımında bulunmaktı. Bu yolla siyasi ve ekonomik
açıdan zor durumda bulunan Rusya’nın savaşa devam
etmesini sağlamış olacaklardı.
Bu bilgilere bakarak aşağıdakilerden
hangisi söylenemez?
A) Osmanlı Devleti’nin İtilaf Devletleri arasındaki
irtibatı engellediği
B) Rusya’nın savaşa devam etmekte zorlandığı
C) Fransa ve İngiltere’nin Rusya’nın savaşa
devam etmesini istediği
D) Fransa, İngiltere ve Osmanlı Devleti’nin
müttefik olduğu

63. 7. İtalya ham madde ve pazar ihtiyacını karşılamak
amacıyla Trablusgarp’ı işgal etmiştir.
Buna göre İtalya’nın Trablusgarp’ı işgal
etmesinde aşağıdaki etkenlerden hangisi
belirleyici olmuştur?
A) Ekonomi B) Dini
C) Kültürel D) Siyasal
8.I. Savaşın daha geniş alanlara yayılması
II. İtilaf Devletlerinin savaş yükünün artması
III. Savaşılan cephe sayısının artması
Yukarıdakilerden hangileri Osmanlı
Devleti’nin, Almanya’nın yanında savaşa
katılmasının sonuçlarındandır?
A) I ve II B) I ve III
C) II ve III D) I, II ve III

64. 9. I. Balkan Savaşında Osmanlı Devleti’ne
karşı savaşan Karadağ, Sırbistan, Yunanistan
ve Bulgaristan arasındaki ilişkiler
savaştan sonra bozulmuştur. Bunun sonucunda
II. Balkan Savaşı’nda Sırbistan, Yunanistan
ve Karadağ, Bulgaristan’a karşı
savaşmışlardır.
Buna göre aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) I. Balkan Savaşı’nda Osmanlı Devleti’nin
birden çok devletle savaştığı
B) I. Balkan Savaşında bazı Balkan devletlerinin
ortak hareket ettiği
C) II. Balkan Savaşı öncesi Balkan devletleri
arasında anlaşmazlıklar olduğu
D) I. Balkan Savaşı’ndan Osmanlı Devleti’nin
kârlı çıktığı

65. 10.Almanya, Osmanlı Devleti’nin kendi yanında
savaşa girmesini istiyordu. Çünkü Osmanlı
Devleti savaşa girerse, yeni cepheler
açılacak itilaf Devletleri de kuvvetlerinin
bir kısmını buralara kaydıracaktı.
Buna göre aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?
A) Almanya’nın, Osmanlı Devleti’ni savaşa
sokarak kendi savaş yükünü hafifletmeye
çalıştığı
B) İtilaf Devletlerinin Osmanlı Devleti ile ittifak
yapmak istediği
C) Almanya’nın Osmanlı ülkesinde Islahatlar
yapmak istediği
D) Osmanlı Devleti’nin savaşa katılmasının
İtilaf Devletlerine askeri açıdan katkı
sağlayacağı

66. 11.Birinci Dünya Savaşı’nın temel
nedenlerinden biri sömürgeciliktir.
Yukarıdaki bilgiye göre Birinci
Dünya Savaşı’nın çıkmasında aşağıdaki
olaylardan hangisinin etkili olduğu söylenebilir?
A) Fransız İhtilali
B) Reform Hareketleri
C) Kavimler Göçü
D) Sanayi İnkılabı
12. Birinci Dünya Savaşı sonucunda İtilaf
Devletleri ile Almanya arasında imzalanan
antlaşma aşağıdakilerden hangisidir?
A) Sen Jermen
B) Triyanon
C) Versay
D) Nöyyi

67. 13.
I. Savaşın daha geniş alanlara yayılması
II. İtilaf Devletlerinin savaş yükünün artması
III. Savaşılan cephe sayısının artması
Yukarıdakilerden hangileri Osmanlı
Devleti’nin, Almanya’nın yanında savaşa
katılmasının sonuçlarındandır?
A) I ve II B) I ve III
C) II ve III D) I, II ve III
14. Osmanlı Devleti’nin aşağıdaki cephelerden
hangisinde savaşı kaybetmesinde
daha çok tabiat şartları etkili olmuştur?
A) Kafkasya Cephesi
B) Irak Cephesi
C) Suriye Cephesi
D) Kanal Cephesi
294

68. 15.İnsanlığın sanat, düşünce, edebiyat ve bilim
mirasına katkıda bulunmak bir ülkenin
kültür düzeyinin göstergesidir. Ulusal kültürümüz
ne kadar zengin ve güçlüyse insanlığın
ortak mirasına katkıda bulunma
olanağımız o derece artar.
Yukarıdaki bilgilere göre aşağıdaki yargılardan
hangisine ulaşılamaz?
A) Kültür düzeyi yüksek ülkeler, insanlığın
ortak mirasına daha fazla katkıda bulunabilirler.
B) Ülkelerin bilim, sanat ve diğer alanlardaki
gelişmişlikleri tüm insanlığı etkiler.
C) Ülkeler kültürel gelişmişlikleri derecesinde
kültür mirasına katkı sağlarlar.
D) Ülkeler sahip oldukları icat ve buluşları
başka ülkelerle paylaşmak zorunda değillerdir.

69. 16.İnsanlığın ortak mirası, insanlık tarihi boyunca
yapılan katkılar sonucu oluşmuştur.
Bazı insanlar bu uğurda yaşamlarını yitirmiş
ya da çok kötü koşullarda yaşamışlardır.
Buna göre insanlığın ortak mirası için
aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) Oluşumunda bir çok kişinin katkısı olduğu
B) Korunması ve geliştirilmesi için fedakarlıklarda
bulunulduğu
C) Ulusal bir özellik taşıdığı
D) Tarihsel bir birikim olduğu

70. 17.
I. Yahya Kemal Beyatlı’nın “Aziz İstanbul” adlı eseri
II. Yaşar Kemal’in “İnce Memet” adlı Romanı
III. Yakup Kadri Karaosmanoğlu’nun “Yaban”
adlı romanı
Yukarıdakilerden hangileri insanlığın
edebiyat mirasına örnek olarak gösterilebilir?
A) I ve II B) I ve III
C) II ve III D) I, II ve III
18.
I. İnsanlığın ortak mirasının korunmasını sağlamak
II. Uluslararası dayanışmayı sağlamak,
III. insanları birbirine yakınlaştırmak
IV. Barışın korunmasına yardımcı
olmak
Yukarıdakilerden hangileri UNESCO’nun görevlerindendir?
A)Yalnız I
B) I ve II
C) II ve III
D) I,II,III ve IV

71. 19.Mustafa Kemal Paşa I. Dünya Savaşında aşağıdaki
cephelerden
hangisinde savaşmamıştır?
A) Çanakkale
B)Suriye
C)Kafkas
D)Kanal
20. I. Dünya savaşına sonradan katılarak savaşı İtilaf
Devletlerinin kazanmasını sağlayan devlet aşağıdakilerden
hangisidir?
A) İngiltere
B) ABD
C) Rusya
D) Fransa