6.1 pa dw_k_tresc

1. 1
Kurs: Podstawy anatomiczno-dermatologiczne w kosmetyce
Źródło: http://dooktor.pl/artykuly-medyczne/uroda/domowe-sposoby-na-piekna-twarz.html
KURS
Podstawy
anatomiczno-dermatologiczne
w kosmetyce
MODUŁ Profilaktyka chorób skóry

2. 2
Kurs: Podstawy anatomiczno-dermatologiczne w kosmetyce
6 Profilaktyka chorób skóry
6.1 Drogi zakażania chorobami skóry
Przedostanie się do organizmu drobnoustrojów chorobotwórczych oraz dalszy
ich rozwój nazywamy zakażeniem. Źródłem zakażenia, czyli miejscem, gdzie żyją
mikroorganizmy i namnażają się, mogą być tylko organizmy żywe. O przedmiotach
mówimy, że są przenosicielami. Sposób, w jaki przedostają się one do zdrowego
organizmu, nazywamy drogą zakażenia.
Podstawowe cztery drogi zakażenia to1:
 droga kropelkowa (powietrze);
 droga pokarmowa;
 zakażenie przez kontakt pośredni;
 zakażenie przez kontakt bezpośredni.
Człowiek lub zwierzę staje się źródłem wówczas, gdy sam jest chory lub gdy jest
tzw. nosicielem choroby. O nosicielstwie mówimy wtedy, kiedy okres zakażenia jest
dłuższy niż czas wystąpienia objawów i rekonwalescencji. Nosicielem można być przez
kilka miesięcy, kilka lat, a w przypadku niektórych chorób nawet całe życie.
6.1.1 Zakażenia drogą kropelkową2
Droga kropelkowa to rozprzestrzenianie drobnoustrojów chorobotwórczych od
chorych do zdrowych organizmów poprzez kropelki śliny i wydzieliny błony śluzowej.
Dzieje się tak w czasie mówienia, kaszlu czy kichania, kiedy z organizmu chorego
wyrzucane są zarazki, które przedostają się do przebywających w pobliżu zdrowych
osób. Wraz z wdechem drobnoustroje trafiają do dróg oddechowych i osadzają się na
błonie śluzowej.
Niektóre zarazki są odporne na wysychanie i pozostają w powietrzu na długo po
tym, jak kropelki śliny i innych wydzielin ulegną wyschnięciu. W taki sposób
rozprzestrzenia się m.in. wirus ospy wietrznej czy odry.
1 Michajlik A., Ramotowski W., Anatomia i fizjologia człowieka, Wydawnictwa Lekarskie PZWL, Warszawa
2009.
2 Tamże.

3. 3
Kurs: Podstawy anatomiczno-dermatologiczne w kosmetyce
Rysunek 6.1 Osoby chore stanowią źródło zakażenia
Źródło: http://zdrowie.dziennik.pl/alergie/artykuly/439381,sezon-grzewczy-a-alergia-na-roztocze.html
Zapobieganie chorobom przenoszonym drogą kropelkową nie jest łatwe. W ten
sposób najszybciej rozpowszechniają się epidemie, z którymi co jakiś czas współczesny
świat ma do czynienia. Aby uniknąć zakażenia, najlepiej nie przebywać w dużych
skupiskach ludzi, pamiętać o myciu rąk. W przypadku zagrożenia epidemią dobrym
wskazaniem jest używanie maseczek ochronnych. Czasem konieczna jest izolacja
chorego od jego rodziny (kwarantanna), aby nie powodował rozprzestrzeniania się
zarazków. Izolacja taka jest zwykle stosowana u osób, u których prawdopodobieństwo
kontaktu z wirusem jest bardzo duże. Trwa ona zazwyczaj do momentu, w którym
powinny pojawić się objawy choroby.
6.1.2 Zakażenia drogą pokarmową3
Kiedy drobnoustroje dostają się do organizmu wraz z pokarmem, mówimy
o zakażeniach drogą pokarmową. Zwykle zakażenie następuje poprzez zanieczyszczone
pożywienie lub wodę. W ten sposób do ustroju mogą trafić bakterie i wirusy, a także
toksyny. Okres wylęgania choroby jest różny, zależnie od rodzaju czynnika
chorobotwórczego. Temu rodzajowi zakażeń sprzyja nieprawidłowa obróbka
pokarmów, ich niewłaściwy transport, a także kilkakrotne zamrażanie i rozmrażanie. Tą
drogą można zarazić się m.in. salmonellą, bakterią coli, ale również gronkowcem.
Drobnoustroje są wydalane z organizmu poprzez odchody i wymiociny.
Profilaktyka chorób przenoszonych drogą pokarmową musi obejmować przede
wszystkim przestrzeganie higieny zarówno podczas przygotowywania, jak i spożywania
pokarmów. Nie należy kupować żywności w przypadkowych miejscach, gdzie istnieje
zagrożenie, że nie była ona odpowiednio przebadana. Bardzo istotne jest również
odpowiednie jej przechowywanie.
3 Tamże.

4. 4
Kurs: Podstawy anatomiczno-dermatologiczne w kosmetyce
Z punktu widzenia chorób skóry duże znaczenie mają zakażenia gronkowcem.
W tym przypadku źródłem zakażenia jest człowiek, który przygotowuje pożywienie.
Bakterie dostają się do pokarmu bezpośrednio ze skóry lub drogą kropelkową z układu
oddechowego, np. zapalenie migdałków. Z pokarmem gronkowiec trafia do organizmu i
w szybkim czasie wywołuje chorobę. Dlatego należy szczególną uwagę zwracać na to, by
do przygotowywania posiłków nie były dopuszczane osoby chore.
6.1.3 Zakażenia przez kontakt bezpośredni4
O drodze zakażenia bezpośredniego mówimy wówczas, gdy drobnoustroje
chorobotwórcze przenoszone są wprost od osobnika zakażonego na zdrowego. Może to
dotyczyć zakażeń szerzonych zarówno przez kontakt z ludźmi, jak i przez kontakt ze
zwierzętami. Tą drogą rozprzestrzeniają się m.in. choroby weneryczne, a także
zakażenia pasożytnicze, np. wszawica. Także wirusowe lub bakteryjne choroby skóry
mogą przenosić się bezpośrednio od zarażonego. Czasem wystarczy niewielkie otarcie
naskórka, mikrouraz. W połączeniu ze spadkiem odporności otrzymamy w
konsekwencji zakażenie. Jaskrawym przykładem jest choćby choroba zwana różą, która
zaczyna się często od przerwania ciągłości naskórka, a przybiera postać ostrego stanu
zapalnego przebiegającego z wysoką gorączką. Kontakt bezpośredni jest również drogą
zakażenia często występującą opryszczką. Chory zakaża jeszcze przed wystąpieniem
widocznych objawów, a wirus rozprzestrzenia się bardzo szybko.
Podawanie rąk na powitanie także może stać się przyczyną zakażeń, zwłaszcza
wirusem brodawczaka ludzkiego lub grzybicą. W tym przypadku również wystarczą
niewidoczne gołym okiem wrota zakażenia i spadek odporności organizmu, by doszło
do infekcji. Niezwykle istotne jest, zatem dokładne mycie rąk, szczególnie po kontakcie
z obcymi osobami. W gabinecie kosmetycznym kosmetyczka ma obowiązek myć i
dezynfekować ręce przed każdym zabiegiem i po każdym zabiegu kosmetycznym oraz
po każdym kontakcie z materiałem potencjalnie zakaźnym, np. zużyte chusteczki
higieniczne.
4 Tamże.

5. 5
Kurs: Podstawy anatomiczno-dermatologiczne w kosmetyce
Rysunek 6.2 Zakazić można się również przez podanie ręki
Źródło: http://wyleczbrzuch.pl/10-powodow-bolu-brzucha/
6.1.4. Zakażenie drogą kontaktu pośredniego5
Kontakt pośredni to taka droga zakażenia, w której drobnoustroje
chorobotwórcze przenoszą się z chorej osoby na zdrową poprzez przedmioty lub osoby
trzecie. Takimi pośrednikami mogą być przedmioty codziennego użytku, szczególnie te,
które są używane w gospodarstwie domowym przez wszystkich domowników. Zawsze
należy pamiętać, że jeśli w domu przebywa chora osoba, jest ona potencjalnym źródłem
zakażenia dla pozostałych mieszkańców. W ten sposób roznoszone są m.in. zakażenia
grzybiczne i wirusowe. Zakażony dom jest również zagrożeniem zdrowotnym dla jego
gości. Przykładem mogą być tzw. kapcie gościnne noszone przez wielu odwiedzających.
Grzybicą czy brodawkami możemy się również zakazić, np. przymierzając buty w
sklepie na bosą stopę. W wielu sklepach wiszą tabliczki z zakazem przymierzania
obuwia bez skarpet. Grzybica jest chorobą, która bardzo szybko się rozprzestrzenia, jest
wysoce zakaźna, a jej leczenie jest długotrwałe.
Do zakażeń drogą kontaktu pośredniego dochodzi często w ośrodkach
użyteczności publicznej, takich jak baseny, sauny, kluby fitness. Są to miejsca szczególnie
narażone na obecność grzybów chorobotwórczych. Stawanie bosą, często wilgotną stopą
tam, gdzie codziennie przechodzą dziesiątki ludzi, jest obarczone dużym ryzykiem.
Zawsze należy pamiętać, aby na basen czy do sauny zabierać ochronne klapki, dokładnie
osuszać stopy przed włożeniem ich do butów, a także korzystać z preparatów
dezynfekcyjnych, które są dostępne w tego rodzaju placówkach.
5 Tamże.

6. 6
Kurs: Podstawy anatomiczno-dermatologiczne w kosmetyce
Podobnie jest z kąpielą w publicznych wannach z hydromasażem i jacuzzi. W źle
utrzymywanych miejscach rozmnaża się cała rzesza drobnoustrojów. W Stanach
Zjednoczonych przeprowadzono badanie 43 tego typu miejsc i wyniki były zatrważające
― wykryto rozrośnięte kolonie bakterii kałowych, gronkowca oraz grzybów
chorobotwórczych.
Oprócz przedmiotów przenosicielami zakażeń są często zwierzęta, a szczególnie
owady kąsające, takie jak komary czy wszy. W występowaniu chorób przez nie
roznoszonych można zaobserwować pewną sezonowość. Na malarię na przykład
zdecydowana większość chorych zapada latem, kiedy komary są bardzo aktywne. To
samo dotyczy zakażeń odkleszczowych.
Ssaki natomiast mogą być źródłem zakażeń grzybicznych. Należy zwrócić
szczególną uwagę na bezpańskie psy i koty. Choroba, którą zakażamy się od zwierzęcia,
przebiega zwykle w sposób znacznie ostrzejszy, niż gdyby źródłem zakażenia był innych
człowiek. Dotyczy to szczególnie dzieci, które zresztą są łatwymi ofiarami zakażeń
pośrednich. Przykładem może być choćby liszajec zakaźny, którym zarażają się
zazwyczaj dzieci w wieku przedszkolnym. Zwykle przenoszą one bakterie w obręb jamy
ustnej, bawiąc się wspólnymi zabawkami, przebywając w piaskownicach itp.
Drogą pośrednią możemy się również zarazić pasożytami skóry, takimi jak wesz
ludzka i świerzbowiec. Używając tych samych grzebieni, czepków, pościeli czy
ręczników co osoba zakażona, narażamy się na duże ryzyko przejścia pasożytów na nas.
Rysunek 6.3 Komary mogą roznosić groźne choroby
Źródło: http://pixers.pl/fototapety/szukaj/sting

7. 7
Kurs: Podstawy anatomiczno-dermatologiczne w kosmetyce
6.2 Postępowanie wobec klienta z chorobami zakaźnymi
Gabinet kosmetyczny to miejsce, gdzie troska o zdrowie klienta powinna być
sprawą priorytetową. Kosmetyczka nie jest lekarzem i nie należy się spodziewać, że
będzie przeprowadzała zabiegi na skórze zmienionej chorobowo. Zdarza się jednak, że
klienci z chorobami zakaźnymi przychodzą do gabinetu po poradę lub też dlatego, że nie
do końca mają świadomość zagrożeń, jakie się z tym wiążą. Bywa i tak, że choroba
dopiero się zaczęła i nie są jeszcze widoczne pierwsze charakterystyczne jej symptomy.
Aby uniknąć rozprzestrzeniania się chorób w gabinecie, należy zawsze pamiętać
o podstawowych zasadach higieny:6
 przed każdym zabiegiem i po każdym zabiegu kosmetycznym należy umyć i
zdezynfekować swoje dłonie;
 dłonie dezynfekujemy również po każdym kontakcie ze skórą klienta oraz
z materiałami potencjalnie zakażonymi (np. brudne gaziki, wata itp.);
 w zabiegach przerywających ciągłość naskórka, w których może pojawić się
kontakt z krwią lub innymi wydzielinami ciała, należy bezwzględnie używać
jednorazowych rękawiczek;
 jeśli jest to możliwe, do wykonania zabiegu wykorzystujemy materiały i narzędzia
jednorazowego użytku;
 w przypadku narzędzi i przyborów wielorazowych, które nie przerywają ciągłości
naskórka, należy po zabiegu dokładnie je umyć, wyczyścić i poddać dezynfekcji;
 narzędzia, które mogły mieć kontakt z krwią lub innymi wydzielinami, muszą być
bezwzględnie poddane dezynfekcji, umyte, wysuszone i wysterylizowane
w autoklawie;
 jeśli w gabinecie używa się np. jednorazowych igieł, należy je po zabiegu wrzucać
do specjalnego pojemnika przeznaczonego na odpady medyczne i poddawać
utylizacji.
Dla bezpieczeństwa własnego i swoich klientów kosmetyczka powinna traktować
każdą osobę jako potencjalne źródło zakażenia. Człowiek nie zawsze wie, że jest
nosicielem takiej czy innej choroby. Ta niewiedza jednak nie może usprawiedliwiać
zaniedbań i nieprawidłowości w postępowaniu w gabinetach kosmetycznych.
Niedopuszczalne jest podejmowanie działań na zmienionej skórze, która nosi
wszelkie symptomy wystąpienia choroby zakaźnej, lub też wtedy, gdy z wywiadu
z klientem wynika, że taka choroba może się rozwijać. Kosmetyczka powinna
natychmiast skierować klienta do lekarza pierwszego kontaktu w celu rozpoczęcia
leczenia i zapobieżenia dalszemu rozprzestrzenianiu się choroby.
Zdarzają się przypadki, w których kosmetyczka może pracować na zmienionej
skórze. Takim przypadkiem jest wystąpienie mięczaka zakaźnego. Kosmetyczka może
usunąć wykwit, pamiętając jednak o zachowaniu najwyższej sterylności działania.
6 Nowicka D., Dermatologia. Podręcznik dla studentów kosmetologii, Górnicki Wydawnictwo Medyczne,
Wrocław 2007.

8. 8
Kurs: Podstawy anatomiczno-dermatologiczne w kosmetyce
Wykwit opróżnia się wówczas z kaszkowatej treści i natychmiast dezynfekuje, a
wszystkie jednorazowe materiały wykorzystane w zabiegu powinny ulec utylizacji.
Dezynfekcja i sterylizacja to dwa procesy, które pomagają ustrzec siebie
i klientów gabinetu przed ryzykiem zakażenia, nawet wówczas, jeśli doszło do kontaktu
narzędzi z zakażoną skórą.
W procesie dezynfekcji niszczone są dorosłe formy drobnoustrojów
chorobotwórczych. Należy poddawać jej także te narzędzia i przybory, które nie
przerywają ciągłości naskórka. Dezynfekujemy również powierzchnie, stoliki, fotele
i wszystkie inne miejsca, w których przebywał lub których dotykał klient. Do dezynfekcji
służą przede wszystkim gotowe preparaty chemiczne. Każdy taki preparat ma określone
przeznaczenia (do skóry, do powierzchni, do narzędzi), zgodnie z którym musi być
stosowany. Preparaty dopuszczone do obrotu w Polsce muszą posiadać atest
Państwowego Zakładu Higieny.
Na opakowaniach środków do dezynfekcji znajdują się oznaczenia mówiące
o tym, na jaką grupę drobnoustrojów dany środek działa. Należy wybierać takie, które
mają najszersze spektrum działania w jak najkrótszym czasie. W tabeli poniżej
wyjaśnione zostały oznaczenia środków do dezynfekcji.
Tabela 6.1 Oznaczenia na środkach do dezynfekcji
Źródło: Opracowanie własne
W procesie sterylizacji usunięte zostają wszystkie drobnoustroje, zarówno ich
formy dorosłe, jak i przetrwalnikowe. Procesowi temu należy poddawać wszelkie
przybory i narzędzia, które w jakikolwiek sposób przerwały ciągłość naskórka, a tym
samym mogły mieć kontakt z krwią czy innymi wydzielinami. Trzeba pamiętać, że do
zakażenia się wieloma chorobami (np. wirusem zapalenia wątroby typu C) wystarczy
kropelka krwi niewidoczna gołym okiem. Dlatego nieinwazyjne na pozór zabiegi, jak
regulacja brwi czy usuwanie skórek wokół paznokci przy pomocy cążek należy
wykonywać zawsze sterylnymi przyborami.
W gabinetach kosmetycznych zaleca się przeprowadzanie sterylizacji
w autoklawie.

9. 9
Kurs: Podstawy anatomiczno-dermatologiczne w kosmetyce
Rysunek 6.4 Autoklaw do sterylizacji narzędzi
Źródło: http://pl.fotolia.com/
W autoklawie narzędzia poddawane są działaniu nasyconej pary wodnej
o temperaturze 121oC lub 134oC i wysokiego ciśnienia (odpowiednio 1 lub 2 atm). Czas
sterylizacji wynosi zwykle od 5 do 15 minut i liczy się go od momentu uzyskania na
odczycie wymaganej wielkości parametrów. Narzędzia do sterylizacji rozmontowuje się
i umieszcza w specjalnych rękawach, w których potem mogą być przechowywane nawet
kilka miesięcy. Autoklaw powinien również posiadać drukarkę, dzięki której możliwe
jest stałe monitorowanie prawidłowości przebiegu procesu. Wydruki należy
przechowywać do kontroli służb sanitarnych.
6.3 Pielęgnacja skóry i poradnictwo wobec klienta ze zmianami skórnymi7
Opieka nad klientem ze zmianami skórnymi wymaga od kosmetyczki nie tylko
dużej wiedzy, ale także delikatności, empatii i taktu. Skóra, która pełni wiele funkcji, jest
również organem umożliwiającym komunikowanie się ze światem. Choroby skóry
powodują zmianę jej wyglądu, a także innych cech, co może być źle odbierane przez
otoczenie. Nawet drobne zmiany w wyglądzie mogą negatywnie wpływać na
postrzeganie siebie przez osobę chorą i obniżać poczucie własnej wartości. To z kolei
skutkuje wycofaniem się z życia społecznego i zaburzeniem relacji interpersonalnych.
Niezwykle istotna jest zatem umiejętność rozmowy z klientem i właściwe rozeznanie
problemu.
Skóra ze zmianami zawsze powinna być traktowana jako skóra wyjątkowo
wrażliwa. W jej pielęgnacji trzeba uwzględnić przebieg i sposób leczenia, jakiemu
poddawany jest klient. Preparaty lecznicze stosowane na skórę bardzo często
wykluczają możliwość zastosowania pielęgnacji gabinetowej. To samo dotyczy leczenia
ogólnoustrojowego. Jeśli ich nie wyklucza, to przynajmniej mocno ogranicza możliwość
7 Noszczyk M., Kosmetologia pielęgnacyjna i lekarska, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2010.

10. 10
Kurs: Podstawy anatomiczno-dermatologiczne w kosmetyce
wykonania zabiegów. Dzieje się tak, gdyż substancje zawarte w niektórych lekach mogą
kumulować się w skórze, uwrażliwiać ją lub też wchodzić w reakcje z aktywnymi
preparatami kosmetycznymi. Pielęgnacja kosmetyczna musi zawsze uwzględniać
zalecenia i przeciwwskazania medyczne. W przypadku chorób skóry potrzebne jest
wręcz, aby wykonywać zabiegi zgodnie ze wskazaniami dermatologa.
Istnieją takie choroby, z którymi kosmetyczka w swojej pracy spotyka się
częściej. Należą do nich m.in. trądzik pospolity w różnych fazach. Klienci zwykle trafiają
do gabinetów kosmetycznych jeszcze przed wizytą u lekarza i często właśnie od
kosmetyczki dowiadują się, że diagnoza medyczna jest niezbędna. Wykształcona
kosmetyczka będzie potrafiła rozpoznać, kiedy sama może podjąć jakieś działania
pielęgnacyjno‐lecznicze, a kiedy musi ich zaniechać. Pojawienie się stanów zapalnych
może sygnalizować silny rozwój drobnoustrojów chorobotwórczych i konieczność
podjęcia leczenia. Praca z klientem borykającym się z trądzikiem jest długotrwała i
często mało efektywna, dlatego wymaga ogromnej cierpliwości. Ponieważ osoby
zgłaszające się z tym problemem do gabinetów to zwykle nastolatki, u których burza
hormonów powoduje pewne rozchwianie emocjonalne, kosmetyczka musi być poniekąd
psychologiem, a niewątpliwie musi wykazać się zdolnością słuchania i empatii.
Postępowanie wobec klienta z chorobami skóry powinno zawsze zacząć się od
wnikliwego wywiadu. Pytania należy skonstruować w taki sposób, aby w stosunkowo
krótkim czasie otrzymać jak najwięcej informacji dotyczących samego klienta, jego
problemu, problemów towarzyszących i dotychczasowej pielęgnacji. Jeśli klient wie, z
jaką chorobą się boryka i jest już objęty leczeniem, należy poprosić go o opinię lekarza
stwierdzającą, że może zostać poddany określonym zabiegom. Lekarz powinien zapisać
również, których zabiegów stanowczo nie wolno wykonać. Po przeprowadzeniu
wywiadu, jeśli choroba nie ma charakteru zakaźnego, kosmetyczka przystępuje do
zdiagnozowania skóry klienta. Przed tym musi wykonać demakijaż, najlepiej przy użyciu
preparatów hipoalergicznych, aby zminimalizować możliwość wystąpienia uczulenia lub
podrażnień.
Diagnozując stan skóry, należy określić:
 stopień nawilżenia;
 grubość skóry;
 gładkość;
 wrażliwość;
 rodzaj i ilość wykwitów chorobowych.
W tym celu pomocne będą urządzenia opisane w rozdziale dotyczącym diagnozy.
Szczególnie ważna jest lampa ze szkłem powiększającym, lampa Wooda, a także
sprawne oko i wyczulony dotyk. Wnioski z diagnozy oraz informacje uzyskane
w wywiadzie należy wpisać do karty klienta. Karta taka powinna być uzupełniana przy
każdej wizycie, tak aby można było śledzić, co się dzieje ze skórą, jak również, aby
ewentualna zmiana osoby wykonującej zabieg nie spowodowała szkody na zdrowiu
klienta.
Poradnictwo kosmetyczne to ogromna część pracy kosmetyczki, zwłaszcza jeśli
dotyczy klienta ze zmianami skórnymi. Mocno rozwinięty przemysł kosmetyczny daje

11. 11
Kurs: Podstawy anatomiczno-dermatologiczne w kosmetyce
klientowi szeroki wybór preparatów pielęgnacyjnych, w których ten zwykle się gubi.
Tylko rzetelna wiedza, znajomość składników i ich oddziaływania na skórę pozwalają na
precyzyjne dobranie preparatów do potrzeb określonego rodzaju cery. Klienci bardzo
często ulegają jednak chwytom marketingowym i nieświadomie sobie szkodzą. Dlatego
głównym zadaniem kosmetyczki powinna być edukacja klientów w zakresie
prawidłowej pielęgnacji i profilaktyki problemów skórnych.
Rysunek 6.5 Zakres poradnictwa kosmetycznego
Źródło: Opracowanie własne
Z powyższego zestawienia wyraźnie wynika, że kosmetyczka jako fachowiec
powinna w swojej pracy umieć łączyć wiedzę z różnych dziedzin, aby jak najpełniej
służyć pomocą osobom zgłaszającym się do niej. Informacja na temat prawidłowej
pielęgnacji powinna dotyczyć kolejności czynności pielęgnacyjnych, wykonywanych
codziennie i okazjonalnie, doboru właściwych dla stanu skóry preparatów, zarówno pod
względem ich formy chemicznej, jak i składu, oraz znaczenia poszczególnych
składników dla funkcjonowania skóry. Bardzo ważne jest uświadomienie klienta, jakie
działania mogą zaszkodzić jego skórze, co należy ograniczać, a czego bezwzględnie
unikać. Dotyczy to zarówno sposobu pielęgnacji, jak i nawyków, sposobu spędzania
wolnego czasu itp. Z kolei edukacja z zakresu wpływu żywienia na stan skóry może stać
się sprawą kluczową i wyraźnie zmienić postępowanie klienta. Często zauważa on, że po
odstawieniu pewnych produktów spożywczych lub wzbogaceniu diety o inne produkty,
widać znaczną poprawę. Warto również zaznajomić się z rynkiem suplementów, czyli z
tzw. nutrikosmetyką. Współczesny świat oferuje nam często żywność
wysokoprzetworzoną, pozbawioną witamin i składników mineralnych. Właściwie
stosowane suplementy pozwalają nam uzupełniać braki w żywieniu, a tym samym w
wartościowy sposób zadbać o zdrowie.
Idealnym rozwiązaniem jest, kiedy kosmetyczka, obok usług pielęgnacyjnych,
prowadzi również sprzedaż kosmetyków i suplementów. Dzięki temu ma ona duży
wpływ na to, w jaki sposób będzie przebiegała pielęgnacja domowa klienta.
Zaproponowane przez nią preparaty powinny stać się przedłużeniem działań

12. 12
Kurs: Podstawy anatomiczno-dermatologiczne w kosmetyce
w gabinecie kosmetycznym. Jeśli gabinet nie prowadzi sprzedaży, najlepiej zapisać
klientowi produkty, które powinien zakupić i skierować do miejsca, w którym może to
zrobić. Im bardziej precyzyjna informacja, tym większe prawdopodobieństwo, że klient
nie zakupi przypadkowego preparatu w drogerii po drodze.
6.4 Literatura
6.4.1 Literatura obowiązkowa
 Noszczyk M., Kosmetologia pielęgnacyjna i lekarska, Wydawnictwo Lekarskie
PZWL, Warszawa 2010;
 Nowicka D., Dermatologia. Podręcznik dla studentów kosmetologii, Górnicki
Wydawnictwo Medyczne, Wrocław 2007;
 Suder E., Brużewicz S., Anatomia człowieka. Podręcznik i atlas dla studentów
licencjatów medycznych, Górnicki Wydawnictwo Medyczne, Wrocław 2008.
6.4.2 Literatura uzupełniająca
 Michajlik A., Ramotowski W., Anatomia i fizjologia człowieka, Wydawnictwa
Lekarskie PZWL, Warszawa 2009.
6.4.3 Netografia
 http://www.zdrowaskora.info.pl/cera-mieszana-charakterystyka-pielegnacja-
kosmetyki/;
 http://dermestetic.pl/peeling-chemiczny-w-leczeniu-tr%C4%85dziku.html;
 http://www.kosmetyczki.net;
 http://www.kosmetologia.com.pl;
 http://www.wizaz.pl;
 http://portalwiedzy.onet.pl/3388,,,,autoklaw,haslo.html;
 http://www.poradnikzdrowie.pl/zdrowie/uklad-pokarmowy/Bakteria-E-coli-
jakie-sa-objawy-zatrucia-czym-grozi-zakazenie_38106.html;
 http://tele-lekarz.pl/Definicja/Drobnoustroje/;
 http://gronkowiec.com.pl/;
 http://www.ospawietrzna.pl/O_ospie/ospa_wietrzna.aspx;
 http://www.neoinfo.pl/choroby/zakazenie.html.
6.5 Spis rysunków i tabel
Rysunek 6.1 Osoby chore stanowią źródło zakażenia......................................................................3
Rysunek 6.2 Zakazić można się również przez podanie ręki.........................................................5

13. 13
Kurs: Podstawy anatomiczno-dermatologiczne w kosmetyce
Rysunek 6.3 Komary mogą roznosić groźne choroby.......................................................................6
Tabela 6.1 Oznaczenia na środkach do dezynfekcji...........................................................................8
Rysunek 6.4 Autoklaw do sterylizacji narzędzi...................................................................................9
Rysunek 6.5 Zakres poradnictwa kosmetycznego ..........................................................................11
6.6 Spis treści
6 Profilaktyka chorób skóry..................................................................................................................2
6.1 Drogi zakażania chorobami skóry.............................................................................................................2
6.1.1 Zakażenia drogą kropelkową.......................................................................................................................................2
6.1.2 Zakażenia drogą pokarmową.......................................................................................................................................3
6.1.3 Zakażenia przez kontakt bezpośredni .....................................................................................................................4
6.1.4. Zakażenie drogą kontaktu pośredniego .....................................................................................................................5
6.2 Postępowanie wobec klienta z chorobami zakaźnymi .....................................................................7
6.3 Pielęgnacja skóry i poradnictwo wobec klienta ze zmianami skórnymi...................................9
6.4 Literatura..........................................................................................................................................................12
6.4.1 Literatura obowiązkowa.............................................................................................................................................12
6.4.2 Literatura uzupełniająca.............................................................................................................................................12
6.4.3 Netografia..........................................................................................................................................................................12
6.5 Spis rysunków i tabel...................................................................................................................................12