1. Εργασία στο μάθημα της Λογοτεχνίας με
θέμα τον ρατσισμό και την διαφορετικότητα
μέσα από την ταινία -42-
Πρότυπο Πειραματικό Γυμνάσιο ΠΑ.ΜΑΚ.
Β’ τρίμηνο | Σχολικό έτος 2013-2014
Αποστολίδου Ναυσικά
Βακουφτσής
Δημήτρης
Καραθανάση Μαρία
Καραογλανίδου Ειρήνη
Κορωνίδης Δημήτρης

2. Λίγα λόγια για την ταινία -42-
Η ταινία «42» αφορά ένα πραγματικό περιστατικό του
αμερικανικού μπέιζμπολ που άλλαξε την ιστορία του αθλήματος.
Το 1947, ο πρόεδρος των Μπρούκλιν Ντότζερς, Μπραντς Ρίκι έδωσε
πραγματική μάχη για να γίνει ο Τζάκι Ρόμπινσον ο πρώτος
αφροαμερικανός που θα αγωνιστεί στην πρώτη κατηγορία του
μπέιζμπολ. Η συμμετοχή του Ρόμπινσον στον αγώνα της 15ης
Απριλίου 1947 θεωρείται ιστορική, καθώς άλλαξε την ιδεολογία για
το χρώμα των ανθρώπων στο αμερικάνικο μπέιζμπολ. Η αντίσταση
που προέβαλαν οι λευκοί συμπαίκτες του ενάντια στη συμμετοχή
του ήταν πάρα πολύ βίαιη και σκληρή εκείνη την εποχή.

3. http://www.youtube.com/watch?v=nMTIWvakiHM
Τρέιλερ ταινίας

4. Τίτλος Ταινίας
Ο τίτλος της ταινίας, «42» είναι ο αριθμός της φανέλας που
φόραγε ο Τζάκι Ρόμπινσον. Ο παίκτης είχε μια μνημειώδη
καριέρα. Έπαιξε για δέκα χρόνια στους Ντότζερς, ως παίκτης
της δεύτερης βάσης και το 1955 κατέκτησε μαζί τους το
Παγκόσμιο Πρωτάθλημα. Έπαιξε σε 6 All Star Games. Το 1949
κέρδισε το βραβείο του καλύτερου παίκτη του
πρωταθλήματος, κάτι που το πετύχαινε για πρώτη φορά
αφροαμερικανός. Το 1962 μπήκε στο Hall of Fame του
Μπέιζμπολ. Το 1997 η αμερικανική ομοσπονδία απέσυρε
παγκοσμίως τον αριθμό της φανέλας του, το 42 από όλα τα
πρωταθλήματα.

5. Λίγα λόγια για τον φυλετικό
ρατσισμό
Ρατσισμός είναι η αντίληψη ότι οι άνθρωποι δεν είναι όλοι ίσοι
μεταξύ τους, αλλά διαχωρίζονται σε ανώτερους και κατώτερους,
διακρινόμενοι είτε από το χρώμα του δέρματος, είτε από την
εθνικότητα, είτε από τη θρησκεία κλπ.
Το πιο συνηθισμένο είδος ρατσισμού, είναι ο φυλετικός
ρατσισμός.Η πολιτική των φυλετικών διακρίσεων και του
συστηματικού διαχωρισμού της λευκής μειονότητας από τον
υπόλοιπο- γηγενή, κυρίως πληθυσμό, η οποία εφαρμόστηκε στη
Νότια Αφρική. Η χρήση του όρου καθιερώθηκε στα τέλη της
δεκαετίας του 1940, αλλά ήδη από το 1911 ο μαύρος πληθυσμός
είχε δια νόμου χαμηλότερους μισθούς από τους λευκούς και
απαγορευόταν να έχει ιδιοκτησία.

6. H ανάδειξη της διαφορετικότητας
μέσα από την ταινία
Από τον 19ο αιώνα ήδη, οι μαύροι παίκτες είχαν
περιοριστεί να αγωνίζονται σε ομάδες που
αποτελούνταν από παίκτες της ίδιας φυλής , τις
λεγόμενες Negro Leagues, αλλά σε καμία
περίπτωση δεν τους επιτρεπόταν να αγωνιστούν
στις μεγάλες κατηγορίες όπου αγωνίζονταν
αποκλειστικά λευκοί.
Εκεί έρχεται ο Ρόμπινσον, και κάνει την διαφορά,
ως ο πρώτος αφροαμερικάνος που θα παίξει στην
πρώτη κατηγορία του μπέιζμπολ. Όταν αρχικά
γίνεται γνωστό ότι θα συμμετέχει στην ομάδα
Ντότζερς, που αποτελούνταν μόνο από λευκούς
παίκτες, ο κόσμος θορυβείται.

7. Όλοι στην ομάδα του τον θεωρούν κατώτερο και
όταν βγαίνει στο γήπεδο όλοι οι φίλαθλοι, τον
αποθαρρύνουν. Εδώ πρέπει να επισημανθεί πόσο
οξύθυμος είναι ο Ρόμπινσον, αλλά αναγκάζεται να
μην αντιδράσει, γιατί αυτό θα χαλούσε την
καριέρα του, και θα έδινε, παράλληλα, λόγο στους
λευκούς να μιλάνε άσχημα για αυτόν.

8. Διαφορετικότητα μέσα από την
ταινία
Καθ’όλη την διάρκεια ο Ρόμπινσον προσπαθεί να μην
αντιδράει σε οποιοδήποτε προσβλητικό σχόλιο αλλά
και σε οποιαδήποτε πράξη που τον ξεχωρίζουν ως
διαφορετικό, λόγω του χρώματος του. Παράδειγμα
μιας τέτοιας πράξης ήταν το γεγονός πως δεν έκανε
μπάνιο με όλους τους υπόλοιπους συμπαίκτες του,
αλλά θα έπρεπε να τελειώσουν πρώτα αυτοί και μετά
να μπει αυτός στις ντουζιέρες.

9. Αντιμετώπιση του διαφορετικού
στην ταινία
Στην ταινία αυτή, οι χαρακτήρες δεν αντιμετωπίζουν με ανοχή
το διαφορετικό. Στη συγκεκριμένη περίπτωση ο
πρωταγωνιστής είναι ο "διαφορετικός". Όλοι τον υποτιμούν
και του φέρονται σαν να μην είναι άνθρωπος και δεν έχει
αισθήματα. Τον κάνουν να νοιώθει άσχημα και να θέλει να τα
παρατήσει. Επίσης, βλέπουμε μέχρι και τα μικρά παιδιά να
επηρεάζονται από τους μεγαλύτερους τους και να τον
κοροϊδεύουν.
Γενικότερα εκείνη την εποχή ένας νέγρος θεωρούνταν από
τους λευκούς ανθρώπους ένα κατώτερο ον. Στην αρχή κανένας
δεν πίστευε σε αυτόν λόγω της διαφοράς του με αυτούς.
Άρχισε όμως με τον καιρό, να τους αποδεικνύει πως δεν παίζει
ρόλο το πώς είναι κανείς εξωτερικά αλλά το τί μπορεί να κάνει.

10. Πρόσωπα

11. Τζάκι Ρόμπινσον
Ο Jack Roosevelt "Jackie" Robinson (31 Ιανουαρίου
1919 - 24η Οκτωβρίου 1972) ήταν ένας Αμερικανός
παίκτης του μπέιζμπολ. Το 42 ήταν ο αριθμός στη
φανέλα του Τζάκι Ρόμπινσον, ενός μαύρου παίκτη στα
τέλη της δεκαετίας του ’40, θρύλου του μπέιζμπολ. Οι
μαύροι παίκτες ήδη από τον 19ο αιώνα είχαν
περιοριστεί να παίζουν μπέιζμπολ μόνο σε ομάδες που
αποτελούνταν αποκλειστικά από άτομα της ίδιας
φυλής, στις λεγόμενες Negro Leagues, στις οποίες
μερικές φορές συμμετείχαν και Λατίνοι, αλλά σε καμιά
περίπτωση δεν μπορούσαν να παίξουν στις ομάδες των
μεγάλων κατηγοριών που απαρτίζονταν αποκλειστικά
από λευκούς.

12. Ο Τζάκι Ρόμπινσον ωστόσο
επιλέχτηκε το 1946 από τον
Μπραντς Ρίκεϊ, γενικό
διευθυντή των Brooklyn Do
dgers για να παίξει στην ομάδα
και ήταν ο πρώτος μαύρος που
συμμετείχε στην πρώτη
κατηγορία από το 1880,
σπάζοντας έτσι το καθεστώς
των φυλετικών διακρίσεων στο
μπέιζμπολ.
Ο Ρόμπινσον δεν έγινε μόνο
θρύλος του μπέιζμπολ
συμμετέχοντας σε έξι συνεχή
All Star Games από το 1949
μέχρι το 1954, αλλά και
πραγματικός εμπνευστής του
Κινήματος των Ανθρωπίνων
Δικαιωμάτων, τόσο λόγω του
ταλέντου του, όσο και λόγω του
χαρακτήρα του.

13. Μπραντς Ρίκι
Το 1947, ο πρόεδρος των Μπρούκλιν Ντότζερς, Μπραντς Ρίκι
έδωσε πραγματική μάχη για να γίνει ο Τζάκι Ρόμπινσον ο
πρώτος αφροαμερικανός που θα αγωνιστεί στην πρώτη
κατηγορία του μπέιζμπολ. Ο γενικός μάνατζερ της ομάδας
Μπραντς Ρίκι, που ανακάλυψε, στήριξε και προώθησε τον
Ρόμπινσον, μετά από καιρό μοιάζει να μην βαριέται αυτό που
κάνει. Αποφασίζει να καταπατήσει τον άγραφο νόμο που
υπάρχει από το 1880 ανάμεσα στο μπέιζμπολ, να μην
προσλαμβάνουν οι σύλλογοι μαύρους παίκτες. Στην περίφημη
συζήτηση που κράτησε τρεις ώρες, στις 28 Αυγούστου του
1945, ο Ρίκι ρώτησε τον Ρόμπινσον αν θα μπορούσε να
αντιμετωπίσει το φυλετικό μίσος, χωρίς να αντιδράσει βίαια και
ο Ρόμπινσον απάντησε θετικά.

14. Pee Wee Reese
O Pee Wee Reese είναι συμπαίκτης του πρωταγωνιστή. Στην αρχή
ήταν διστακτικός μαζί του και τον κατέκρινε λόγω της
διαφορετικότητας του, άλλα έπειτα τον αποδέχτηκε. Μάλιστα
τον υποστήριζε φανερά και τόνιζε σε όλους πως είναι σαν αυτούς
και ότι δεν υπάρχει τίποτα διαφορετικό πάνω του. Mια
χαρακτηριστική στιγμή της ταινίας που φαίνεται η αποδοχή της
διαφορετικότητας από τoν Pee είναι η σκηνή έναρξης ενός αγώνα.
Ενώ όλοι αποδοκίμαζαν τον Jackie την ώρα που μπήκε στο
γήπεδο, ο Pee πήγε δίπλα του και τον αγκάλιασε δείχνοντας σε
όλους πως πρέπει να αποδεχόμαστε και να στηρίζουμε ακόμα και
το διαφορετικό.
Σαν χαρακτήρας ο Pee θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως εύθυμος,
καταδεκτικός και ανοιχτόμυαλος.

15. Ρέιτσελ Ρόμπινσον
Η Ρέιτσελ είναι η γυναίκα του Τζάκι, η οποία υπήρξε το
στήριγμα του σε όλη την ταινία. Μέσα από την παρουσία της
βλέπουμε πώς ο πρωταγωνιστής αντιμετωπίζεται από
κάποιον της ίδιας φυλετικής ομάδας με αυτόν, αλλά και από
κάποιον που πραγματικά νοιάζεται για αυτόν. Ο έρωτας και
η αγάπη που νιώθουν ο ένας για τον άλλον δείχνει ακόμα πιο
έντονα το γεγονός ότι βασίζεται σε αληθινά γεγονότα. Οι
δυο τους θα φέρουν στην ζωή ένα παιδί το οποίο ο Τζάκι,
λόγω δικών του προσωπικών εμπειριών με τον πατέρα του,
υπόσχεται στο ίδιο ότι δεν θα το αφήσει ποτέ.

16. Αρχικά οι σχέσεις που είχε ο Τζάκι με την
υπόλοιπη ομάδα του δεν ήταν και οι καλύτερες.
Οι συμπαίκτες του δεν το ήθελαν στην ομάδα τους.
Όταν ο Τζάκι άρχισε να παίζει στους αγώνες,
αντιμετώπισε δύσκολες καταστάσεις όπως
λεκτική αλλά και σωματική αφού η θεατές
πετούσαν ότι έβρισκαν αλλά και οι αντίπαλοι
του. Με αυτό τον τρόπο οι σχέσεις του με την υπόλοιπη ομάδα
έφτιαξαν. Για παράδειγμα όταν ο Τζάκι πρωτοπήγε στην ομάδα μετά
τους αγώνες έκανε ντους μόνος τους όμως αργότερα συνδέθηκε με την
υπόλοιποι ομάδα. Οι συμπαίκτες του Τζάκι τον στήριζαν και τον
βοηθούσαν με τα προβλήματα του. Βλέποντας αυτό το πράγμα ο
κόσμος άρχισε να ακολουθεί τα βήματα τους. Μέσα από την ιστορία
του Τζάκι οι λευκοί σταμάτησαν να είναι ρατσιστές και άρχισαν να
δημιουργούν σχέσεις με τους νέγρους. Ο Τζάκι έχτισε μία γέφυρα
ανάμεσα στους δύο λαούς .
Οι σχέσεις του Τζάκι με την ομάδα
του και τον κόσμο

17. Συναισθήματα του πρωταγωνιστή
Τα συναισθήματα του πρωταγωνιστή είναι
αμφίρροπα. Υπάρχουν στιγμές όπου ο πρωταγωνιστής
νιώθει μίσος για τους ανθρώπους που βρίσκονται γύρω
του (για τους λευκούς) γιατί τον κοροϊδεύουν, επειδή
είναι νέγρος. Υπήρχαν όμως και στιγμές τις οποίες ο
Τζάκι ήταν χαρούμενος, συνήθως όταν τον επαινούσαν
οι άλλη νέγροι, καθώς ήταν ο μοναδικός νέγρος που
έπαιζε μπέιζμπολ και δεν ντρεπόταν γι’ αυτό που είναι .

18. Συναισθήματα της Ρέιτσελ
Ένας έντονος παράγοντας στην ψυχολογία του
πρωταγωνιστή είναι η κοπέλα του, και μελλοντική
γυναίκα του Ρέιτσελ. Κατά τη διάρκεια της ταινίας
φαίνονται έντονα τα συναισθήματα της, τα οποία
εναλλάσσονται αρκετά. Αυτά που κυριαρχούν είναι η
πίστη και η αγάπη προς το πρόσωπο του Τζάκι, αλλά και
ο θυμός απέναντι σε όσους εναντιώνονται με αυτόν.
Γενικότερα μπορούμε να πούμε πως αυτή και ο
πρωταγωνιστής της ταινίας, είναι ένα συνηθισμένο
παράδειγμα ζευγαριού που στηρίζουν ο ένας τον άλλον.

19. Συναισθήματα που μας προκαλεί
Παρακολουθώντας την ταινία -42- τα συναισθήματα που
σου προκαλούνται είναι ποικίλα.
• Κυρίαρχα είναι σίγουρα η λύπη, η συγκίνηση και η οργή.
Βλέπεις μέσα από τα μάτια ενός ανθρώπου, ο οποίος
επειδή διαφέρει στο χρώμα, οι άλλοι πιστεύουν πως
μπορούν να τον μειώνουν και να του φέρονται
διαφορετικά.
• Ο σκηνοθέτης μας κάνει να δούμε τα πράγματα από μια
άλλη οπτική γωνία, αυτή του πρωταγωνιστή, έτσι ώστε να
καταλάβουμε ευκολότερα τα συναισθήματα και τις
συνέπειες που μπορούν να δημιουργηθούν τόσο στο θύτη
όσο και στο θύμα σε παρόμοιες περιπτώσεις

20. Το πάθος του πρωταγωνιστή για
το μπέιζμπολ(Baseball)
Το μπέιζμπολ είναι ένα ομαδικό άθλημα, το οποίο
παίζεται από ομάδες των εννέα παικτών.
Επινοήθηκε στις αρχές του 19ου αιώνα στις ΗΠΑ.
Ο πρωταγωνιστής ασχολιόταν με το άθλημα αυτό
και συνέχισε χωρίς να τα παρατήσει, παρόλο που
αυτό ήταν η αιτία που ο κόσμος τον αποθάρρυνε. Το
πάθος και το ταλέντο του για το μπέιζμπολ τον
έκαναν γνωστό με αποτέλεσμα να δεχτεί όλο αυτό
το μίσος και τα σχόλια.

21. Μέσα από την απόφαση του αυτή, να συνεχίσει να
παίζει μπέιζμπολ και να κάνει αυτό που αγαπάει παρά
τις αποθαρρύνσεις, βλέπουμε δύο στοιχεία έντονα στον
χαρακτήρα των ανθρώπων, τα οποία είναι η περηφάνια
και το πείσμα. Αν θα έπρεπε να διακρίνουμε το επόμενο
μήνυμα που προβάλει η ταινία πέρα του ρατσισμού, θα
ήταν σίγουρα η δύναμη του ανθρώπου.

22. Βία μέσα στην ταινία
Στην πορεία προς την κορυφή ο Τζάκι γίνεται θύμα τόσο
λεκτικής, όσο και σωματικής αλλά και ψυχολογικής βίας.
Όλοι οι φίλαθλοι και τα μέσα μαζικής ενημέρωσης, καθώς
και οι συμπαίκτες του φροντίζουν να προσπαθούν όσο το
δυνατόν περισσότερο να κάνουν τον Τζάκι να χάσει τον
αυτοέλεγχο του. Με άρθρα στις εφημερίδες, με ρεπορτάζ
στην τηλεόραση, αλλά και κατά πρόσωπο όλος ο κόσμος
φαίνεται να είναι εναντίον του. Τέλος, η σωματική βία που
του ασκείται από κάποιους συμπαίκτες του είναι ένα
γεγονός που προκαλεί πολύ θυμό στον Τζάκι, αλλά και σε
εμάς τους ίδιους.