STUDY

1. (မသန်စွမ်းသူများ၏ အခွင့်အရေး နည်းဥပရေများ)
Page 1 of 18
ပပည်ရောင်စုသမ္မတပမန်မာနိုင်ငံရတာ်အစိုးေ
လူမှုဝန်ေမ်း၊ ကယ်ဆယ်ရေးနှင့် ပပန်လည်ရနောချေားရေးဝန်ကကီးဌာန
(မသန်စွမ်းသူများ၏ အခွင့်အရေး နည်းဥပရေများ)
အမိန် ့ရ ကာ်ပငာစာအမှတ် ၁၂၄/၂၀၁၇
၁၃၇၉ ခုနှစ်၊ ပပာသိုလဆန်း ၁၀ ေက်
(၂၀၁၇ ခုနှစ်၊ ေီဇင်ဘာလ ၂၇ ေက်)
လူမှုဝန်ေမ်း၊ ကယ်ဆယ်ရေးနှင့် ပပန်လည်ရနောချေားရေးဝန်ကကီးဌာနသည် မသန်စွမ်းသူ များ၏ အခွင့်အရေး ဥပရေပုေ်မ ၉၂၊ ပုေ်မခွဲ
(က) အေ အပ်နှင်းေားရသာ လုပ်ပိုင်ခွင့်ကို ကျင့်သုံး၍ ပပည်ရောင်စုအစိုးေအဖွဲ ့၏ သရဘာတူညီချက်ပဖင့် ဤနည်းဥပရေများကို
ေုတ်ပပန်လိုက်သည်။
အခန်း (၁)
အမည်နှင့် အဓိပ္ပါယ်ရဖာ်ပပချက်
၁။ ဤနည်းဥပရေများကို မသန်စွမ်းသူများ၏ အခွင့်အရေးနည်းဥပရေများ ဟုရခါ်တွင်ရစေမည်။
၂။ ဤနည်းဥပရေများတွင် ပါေှိရသာ စကားေပ်များသည် မသန်စွမ်းသူများ၏ အခွင့်အရေးဥပရေတွင် ပါေှိသည့်အတိုင်း
အဓိပ္ပာယ်သက်ရောက်ရစေမည်။ ေို့အပပင် ရအာက်ပါစကားေပ်များသည် ရဖာ်ပပပါ အတိုင်း အဓိပ္ပာယ်သက်ရောက်ရစေမည်-
(က) ဥပရေ ဆိုသည်မှာ မသန်စွမ်းသူများ၏ အခွင့်အရေး ဥပရေကို ဆိုသည်။
(ခ) မသန်စွမ်းမှုအမျိုးအစား ဆိုသည်မှာ ရအာက်ပါ တစ်ခုခု သို့မဟုတ် တစ်ခုေက်ပိုသည်ကို ဆိုသည်-
(၁) မျက်စိမပမင်ပခင်း သို့မဟုတ် အပမင်အာရုံ ချို ့ယွင်းအားနည်းပခင်း၊
(၂) နားမ ကားပခင်း သို့မဟုတ် အရပပာ၊ အ ကားအာရုံ ချို ့ယွင်းအားနည်းပခင်း၊
(၃) ကိုယ်အ္ဂါချို ့ယွင်းအားနည်းပခင်း သို့မဟုတ် ကိုယ်ကာယ လှုပ်ေှားနိုင်မှု ချို ့ယွင်းအားနည်းပခင်း၊
(၄) စိတ်ပိုင်း ၊ ဉာဏ်ေည်ဉာဏ်ရသွးပိုင်း သို့မဟုတ် အာရုံခံစားမှုပိုင်း ချို ့ယွင်း အားနည်းပခင်း၊
(၅) မသန်စွမ်းမှုအဆင့် စိစစ်သတ်မှတ်သည့်အဖွဲ ့က သတ်မှတ်သည့် အပခားမသန်စွမ်းမှု တစ်ခုခု ပဖစ်ပခင်း။
(္) လူတိုင်းအကျု
ံ းဝင်ပညာရေးစနစ် ဆိုသည်မှာ မိမိတို့ရနေိုင်ောရေသ သို့မဟုတ် အနီးစပ်ဆုံးရေသေှိ အစိုးေပိုင်၊ အများပိုင်၊
ပု္္ဂလိကပိုင်နှင့် အဖွဲ ့အစည်းပိုင် မူကကို၊ အရပခခံပညာရကျာင်း၊ သိပ္ပံ၊ ရကာလိပ်နှင့် တက္က သိုလ်များအပါအဝင် သင် ကားမှု၊
သင်ယူမှုအဆင့်တိုင်းတွင် မသန်စွမ်းသူများသည် သန်စွမ်းသူများ နှင့် ရပါင်းစည်းပညာသင် ကား၊ သင်ယူနိုင်ရစေန်
စီမံရဆာင်ေွက်ရပးသည့် ပညာရေးကိုဆိုသည်။
(ဃ) အဆင်ရပပသင့်ရလျာ်ရသာပတ်ဝန်းကျင် ဆိုသည်မှာ မသန်စွမ်းသူများသည် လူ ့အခွင့်အရေးနှင့် အရပခခံလွတ်လပ်ခွင့်များကို
အများနည်းတူ ေေှိခံစားနိုင်ေန်နှင့် လူ ့အသိုက်အဝန်းအတွင်း အကျုံ းဝင် ပါဝင်နိုင်ေန် ၎င်းတို့၏ သီးပခားလိုအပ်ချက်များကို

2. (မသန်စွမ်းသူများ၏ အခွင့်အရေး နည်းဥပရေများ)
Page 2 of 18
ပဖည့်ဆည်းရပးေန် အဆင်ရပပသင့်ရလျာ်၍ လိုအပ် ရသာ ပပုပပင်ရပပာင်းလဲမှုများ စီစဉ်ရဆာင်ေွက်ရပးေားသည့် ပတ်ဝန်းကျင်ကို
ဆိုသည်။
(င) သက်ရသခံလက်မှတ် ဆိုသည်မှာ မသန်စွမ်းသူအပဖစ် မှတ်ပုံတင်ခွင့်ပပုပခင်း ခံေသူအား ဥပရေပုေ်မ ၄၃၊ ပုေ်မခွဲ (ခ) အေ
တိုင်းရေသကကီး သို့မဟုတ် ပပည်နယ်ရကာ်မတီက ေုတ်ရပးရသာ မသန်စွမ်းသူ မှတ်ပုံတင်လက်မှတ်ကို ဆိုသည်။
(စ) မှတ်ပုံတင်စာေင်း ဆိုသည်မှာ မသန်စွမ်းသူများအား ဤနည်းဥပရေများပါ ပပဋ္ဌာန်းချက်နှင့်အညီ မှတ်ပုံတင်ခွင့်ပပုေားရသာ
မသန်စွမ်းသူများ၏ မှတ်ပုံတင်စာေင်းကိုဆိုသည်။
အခန်း(၂)
မသန်စွမ်းသူများမှတ်ပုံတင်ပခင်း
၃။ မှတ်ပုံတင်အောေှိချုပ်သည်-
(က) မသန်စွမ်းသူများအား မှတ်ပုံတင်ပခင်းဆိုင်ော လုပ်ငန်းတာဝန်များကို တာဝန်အေရဆာင်ေွက်ေန် တိုင်းရေသကကီး၊ ပပည်နယ်၊
ခရိုင်၊ မမို ့နယ်အဆင့်တို့တွင် ဦးစီးဌာနမှ အောေမ်း သို့မဟုတ် အမှုေမ်း များကို မှတ်ပုံတင်ကကီး ကပ်ရေးမှူးများအပဖစ်
ရေွးချယ်ခန့်အပ် တာဝန်ရပးေမည်။
(ခ) နည်းဥပရေခွဲ (က) ပါ အောေမ်း သို့မဟုတ် အမှုေမ်းများမေှိသည့် ခရိုင်နှင့် မမို ့နယ်တို့တွင် လိုအပ်ပါက သက်ဆိုင်ော ခရိုင်နှင့်
မမို ့နယ်အဆင့် အစိုးေဌာန၊ အဖွဲ ့အစည်းများနှင့် ညှိနှိုင်း၍ ေိုဌာန၊ အဖွဲ ့အစည်းတို့မှ တာဝန်ရပးသည့် အောေမ်း သို့မဟုတ်
အမှုေမ်းများကိုပဖစ်ရစ၊ အစိုးေဝန်ေမ်း မဟုတ်သည့် သင့်ရလျာ်ရသာနိုင်ငံသားများကိုပဖစ်ရစ
မှတ်ပုံတင်ကကီး ကပ်ရေးမှူးများအပဖစ် ခန့်အပ် တာဝန်ရပးနိုင်သည်။
၄။ ကျန်းမာရေးနှင့် အားကစားဝန်ကကီးဌာနသည် မသန်စွမ်းမှုအမျိုးအစားနှင့် မသန်စွမ်းမှုအဆင့်ကို စစ်ရဆးမပီး
အကဲပဖတ်သတ်မှတ်နိုင်ရေးအတွက် ကျွမ်းကျင်သည့် ဆောဝန်များ၊ အေူးကုဆောဝန်များ နှင့် မသန်စွမ်းသူများ အသင်းအဖွဲ ့များမှ
သင့်ရလျာ်ရသာ ကျွမ်းကျင်သူများပါဝင်သည့် မသန်စွမ်းမှု အဆင့် စိစစ်သတ်မှတ်သည့် အဖွဲ ့များကို တိုင်းရေသကကီး၊ ပပည်နယ်၊ ခရိုင်နှင့်
မမို ့နယ်အသီးသီးတွင် ဖွဲ ့စည်း၍ လုပ်ငန်းတာဝန်များ သတ်မှတ်ရပးေမည်။
၅။ မသန်စွမ်းသူသည် မိမိ၏ဆန္ဒအရလျာက်မသန်စွမ်းသူအပဖစ် မှတ်ပုံတင်ေန် သက်ဆိုင်ော နယ်ရပမ ရေသေှိ
မမို ့နယ်မှတ်ပုံတင်ကကီး ကပ်ရေးမှူးေံသို့လည်းရကာင်း၊ မမို ့နယ်မှတ်ပုံတင် ကကီး ကပ်ရေးမှူးကို ခန့်အပ်တာဝန်ရပးေားပခင်း
မေှိရသးလျှင် ခရိုင်မှတ်ပုံတင်ကကီး ကပ်ရေးမှူးေံသို့လည်းရကာင်း၊ ခရိုင် မှတ်ပုံတင်ကကီး ကပ်ရေးမှူးကို
ခန့်အပ်တာဝန်ရပးေားပခင်းမေှိရသးလျှင် တိုင်းရေသကကီး သို့မဟုတ် ပပည်နယ်မှတ်ပုံတင်ကကီး ကပ်ရေးမှူးေံသို့
လည်းရကာင်းကိုယ်တိုင်ပဖစ်ရစ၊ သာမန်ကိုယ်စားလှယ် လွှဲစာပဖင့် မိဘအုပ်ေိန်းသူ သို့မဟုတ် ကိုယ်စားလှယ်က ပဖစ်ရစ ပုံစံ (၁)ပဖင့်
ရလျှာက်ေားေမည်။
၆။ နည်းဥပရေ ၅ အေ ရလျှာက်ေားသည့် ရလျှာက်လွှာကို လက်ခံေေှိသည့် မှတ်ပုံတင်ကကီး ကပ် ရေးမှူးသည်-
(က) လက်ခံေေှိရ ကာင်း အရောက်အေားကို ပုံစံ (၂) ပဖင့် ရလျှာက်ေားသူအားချက်ချင်း ေုတ်ရပး ေမည်။

3. (မသန်စွမ်းသူများ၏ အခွင့်အရေး နည်းဥပရေများ)
Page 3 of 18
(ခ) ရလျှာက်လွှာကို စိစစ်မပီး မသန်စွမ်းသူအား သက်ဆိုင်ော မသန်စွမ်းမှုအဆင့် စိစစ်သတ်မှတ်သည့် အဖွဲ ့ေံတွင်
ရဆးစစ်ရဆးမှုခံယူနိုင်ရစေန် ပုံစံ (၁) မိတ
္တ ူနှင့်အတူ ပုံစံ (၃) ပဖင့် လွှဲရပပာင်းရပးေမည်။ ေိုသို့လွှဲရပပာင်းရပးောတွင် သွားလာမှု၊
ရဆးစစ်ရဆးမှုနှင့် ရဆးရောက်ခံချက် လက်မှတ်တို့ကို လွယ်ကူ အဆင်ရပပရစေန် အခမဲ့စီစဉ်ရဆာင်ေွက်ရပးေမည်။
၇။ မသန်စွမ်းမှုအဆင့်စိစစ်သတ်မှတ်သည့် အဖွဲ ့သည်-
(က) နည်းဥပရေ ၆၊ နည်းဥပရေခွဲ (ခ)အေ လွှဲရပပာင်းရပးပို့သည့် မသန်စွမ်းသူအား ရဆးစစ်ရဆးအကဲ ပဖတ်မပီး မသန်စွမ်းမှုအဆင့်
သတ်မှတ်ရပးေမည်။ ေိုသို့စစ်ရဆးအကဲပဖတ်ောတွင် လိုအပ်ပါက သက်ဆိုင်ောအေူးကုဆောဝန်ပဖင့် စစ်ရဆးအကဲပဖတ်နိုင်ေန်
ေပ်ဆင့်လွှဲရပပာင်းော၌ လွယ်ကူအဆင်ရပပ ရစေန် အခမဲ့စီစဉ်ရဆာင်ေွက်ရပးေမည်။
(ခ) မသန်စွမ်းသူအား နည်းဥပရေခွဲ (က) အေ ရဆးစစ်ရဆးမှုများ ပပုလုပ်မပီး မသန်စွမ်းမှုအဆင့် စိစစ် သတ်မှတ်သည့်
ရဆးရောက်ခံချက် လက်မှတ်ကို ပုံစံ (၄) ပဖင့် မှတ်ပုံတင်ကကီး ကပ်ရေးမှူးေံသို့ပပန်လည်ရပးပို့ေမည်။
၈။ မှတ်ပုံတင်ကကီး ကပ်ရေးမှူးသည်-
(က) မသန်စွမ်းမှုအဆင့် စိစစ်သတ်မှတ်သည့်အဖွဲ ့က ပပန်လည်ရပးပို့ရသာ ရဆးရောက်ခံချက် လက်မှတ်ပုံစံ (၄) နှင့်အတူ ပုံစံ (၁)
မိတ
္တ ူကို မှတ်ပုံတင်အောေှိေံသို့တင်ပပေမည်။
(ခ) မှတ်ပုံတင်အောေှိက မသန်စွမ်းသူအား မှတ်ပုံတင်ရေးအတွက် ကိုယ်တိုင်ရတွ ့ဆုံလိုရ ကာင်း ရတာင်းဆိုပါက ေိုသို့
ကိုယ်တိုင်ရတွ ့ဆုံနိုင်ေန် စီစဉ်ရဆာင်ေွက်ရပးေမည်။
၉။ မှတ်ပုံတင်အောေှိသည် နည်းဥပရေ ၈၊ နည်းဥပရေခွဲ (က) အေ မှတ်ပုံတင်ကကီး ကပ်ရေးမှူးက တင်ပပ လာသည့် ပုံစံ (၁) မိတ္တ ူနှင့်
ပုံစံ (၄) တို့ကို စိစစ်မပီး သရဘာေားမှတ်ချက်နှင့်အတူ တိုင်းရေသကကီး သို့မဟုတ် ပပည်နယ်ရကာ်မတီသို့တင်ပပေမည်။
၁၀။ တိုင်းရေသကကီး သို့မဟုတ် ပပည်နယ်ရကာ်မတီသည်-
(က) နည်းဥပရေ ၉ အေ တင်ပပချက်ကို စိစစ်မပီး မသန်စွမ်းသူအား မှတ်ပုံတင်ခွင့်ပပုေန် မှတ်ပုံတင် ရလျှာက်ေားချက်ကို ခွင့်ပပုပခင်း
သို့မဟုတ် ပငင်းပယ်ပခင်းပပုနိုင်သည်။
(ခ) နည်းဥပရေခွဲ (က) အေ ခွင့်ပပုပါက ရလျှာက်ေားသူအား မသန်စွမ်းသူ မှတ်ပုံတင်လက်မှတ်ကို ပုံစံ (၅) ပဖင့် ေုတ်ရပးေမည်။
(္) နည်းဥပရေခွဲ (ခ) အေ ပုံစံ (၅) ကို ေုတ်ရပးောတွင် သက်ဆိုင်ော မသန်စွမ်းသူ၏ ပတ်စ်ပို့ဓာတ်ပုံ ကပ်၍ သက်ဆိုင်ော
တိုင်းရေသကကီး သို့မဟုတ် ပပည်နယ်ရကာ်မတီ ရုံးတံဆိပ် ရိုက်နှိပ်မပီး ရကာ်မတီ၏ ဥက္က ဋ္ဌ သို့မဟုတ် ဥက္က ဋ္ဌကိုယ်စား
အတွင်းရေးမှူးက လက်မှတ်ရေးေိုးေမည်။
(ဃ) နည်းဥပရေခွဲ (က) အေ မှတ်ပုံတင်ေန် ရလျှာက်ေားချက်ကို ပငင်းပယ်ရ ကာင်း ဆုံးပဖတ်သည့်အခါ ပုံစံ (၆) ပဖင့်
ရလျှာက်ေားသူေံသို့အရ ကာင်း ကားေမည်။
၁၁။ မှတ်ပုံတင်အောေှိသည် တိုင်းရေသကကီး သို့မဟုတ် ပပည်နယ်ရကာ်မတီက မသန်စွမ်းသူမှတ်ပုံတင် လက်မှတ် ေုတ်ရပးသည့်
မသန်စွမ်းသူများ မှတ်ပုံတင်စာေင်းကို ပုံစံ (၇) ပဖင့် ပပုစုမပီး မှတ်ပုံတင် အောေှိချုပ်ေံ လစဉ် အစီေင်ခံေမည်။
၁၂။ မှတ်ပုံတင်အောေှိချုပ်သည်-
(က) မသန်စွမ်းသူများ မှတ်ပုံတင်ေန် ရလျှာက်လွှာလက်ခံေေှိသည့် ရန့မှစ၍ ၃ လ အတွင်း မသန်စွမ်းသူ မှတ်ပုံတင်လက်မှတ်
ေုတ်ရပးနိုင်ရေးအတွက် ကကီး ကပ်ရဆာင်ေွက်ေမည်။

4. (မသန်စွမ်းသူများ၏ အခွင့်အရေး နည်းဥပရေများ)
Page 4 of 18
(ခ) မှတ်ပုံတင်အောေှိများက အစီေင်ခံသည့် သက်ဆိုင်ော တိုင်းရေသကကီး သို့မဟုတ် ပပည်နယ် ရကာ်မတီက
မသန်စွမ်းသူမှတ်ပုံတင်လက်မှတ် ေုတ်ရပးသည့် မသန်စွမ်းသူများ မှတ်ပုံတင်စာေင်းချုပ် ကို ပုံစံ (၈)ပဖင့် ပပုစုမပီး
အမျိုးသားရကာ်မတီသို့လစဉ် အစီေင်ခံေမည်။
(္) မှတ်ပုံတင်အောေှိများက မသန်စွမ်းသူမှတ်ပုံတင်လက်မှတ် ေုတ်ရပးသည့်မသန်စွမ်းသူများ မှတ်ပုံတင်စာေင်းပပုစုပခင်းနှင့်
မှတ်ပုံတင်ကကီး ကပ်ရေးမှူးများ၏ ရဆာင်ေွက်မှုများကို ကကီး ကပ်ေမည်။
(ဃ) ရေွ ့လျားသွားလာေန် ခက်ခဲသည့် မသန်စွမ်းမှု ပပင်းေန်သူများနှင့် လမ်းပမ်းဆက်သွယ်မှု ခက်ခဲရသာ ရေသများေှိ
မသန်စွမ်းသူများအတွက် မသန်စွမ်းမှုအဆင့် စိစစ်သတ်မှတ်သည့်အဖွဲ ့၏ လုပ်ငန်းစဉ်များကို လိုအပ်သလို နယ်လှည့်၊
ကွင်းဆင်းရဆာင်ေွက်နိုင်ရေး စီစဉ်ရဆာင်ေွက် ရပးေမည်။
၁၃။ (က) မှတ်ပုံတင်လက်မှတ်ေ မသန်စွမ်းသူသည် မသန်စွမ်းမှုအရပခအရန တစ်ေပ်ေပ်အေ မသန်စွမ်းမှု အဆင့်
ရလျှာ့ကျလာသည့်အခါပဖစ်ရစ၊ အဆင့်တိုးပမှင့်လာသည့်အခါပဖစ်ရစ မသန်စွမ်းမှုအဆင့် ပပင်ဆင် သတ်မှတ်ရပးေန် မသန်စွမ်းသူ
မှတ်ပုံတင်လက်မှတ် ပုံစံ (၅) မိတ္တ ူပူးတွဲ၍ သက်ဆိုင်ော မှတ်ပုံတင် ကကီး ကပ်ရေးမှူးေံသို့ပုံစံ (၉)ပဖင့် ရလျှာက်ေားနိုင်သည်။
(ခ) သက်ဆိုင်ော မှတ်ပုံတင်ကကီး ကပ်ရေးမှူးက မသန်စွမ်းမှုအဆင့် ပပင်ဆင်သတ်မှတ်ရေးအတွက် မသန်စွမ်းသူအား
ရဆးစစ်ရဆးရပးနိုင်ေန် မသန်စွမ်းမှုအဆင့် စိစစ်သတ်မှတ်သည့် အဖွဲ ့ေံသို့ပုံစံ (၉) မိတ
္တ ူနှင့်အတူ ပုံစံ (၁၀) ပဖင့်
လွှဲရပပာင်းရပးပို့ပခင်း၊ မသန်စွမ်းမှုအဆင့် စိစစ်သတ်မှတ်သည့် အဖွဲ ့က ရဆးစစ်ရဆးမပီးရဆးရောက်ခံချက်လက်မှတ်ကို ပုံစံ
(၁၁)ပဖင့် ေုတ်ရပးပခင်း၊ သက်ဆိုင်ောမှတ်ပုံတင် ကကီး ကပ်ရေးမှူးက ေို ပုံစံ (၁၁) အေ မှတ်ပုံတင်လက်မှတ်
ေုတ်ရပးရေးအတွက် မှတ်ပုံတင်အောေှိ ေံသို့တင်ပပပခင်းနှင့် မှတ်ပုံတင်အောေှိက တိုင်းရေသကကီး သို့မဟုတ်
ပပည်နယ်ရကာ်မတီသို့တင်ပပပခင်း တို့ကို နည်းဥပရေ ၆၊၇၊၈ နှင့် ၉ တို့ပါ ပပဋ္ဌာန်းချက်များနှင့်အညီ ရဆာင်ေွက်ေမည်။
(္) တိုင်းရေသကကီး သို့မဟုတ် ပပည်နယ်ရကာ်မတီက မသန်စွမ်းမှုအဆင့် ပပင်ဆင်သတ်မှတ်ရပးေန် တင်ပပချက်တို့ကို စိစစ်မပီး
မသန်စွမ်းမှုအဆင့် ရလျှာ့ချပခင်း သို့မဟုတ် တိုးပမှင့်ပခင်းပပုပါက မူလမသန် စွမ်းသူ မှတ်ပုံတင်လက်မှတ် ပုံစံ (၅) ကို
မှတ်တမ်းတင်ေိန်းသိမ်းေားမပီး ပပင်ဆင်သတ်မှတ်သည့် မသန်စွမ်းသူ မှတ်ပုံတင်လက်မှတ် ပုံစံ (၅) အသစ်ကို
ရလျှာက်ေားသူအား နည်းဥပရေ ၁၀၊ နည်းဥပရေခွဲ (ခ)၊ (္) တို့နှင့်အညီ ပပန်လည်ေုတ်ရပးေမည်။
၁၄။ (က) မှတ်ပုံတင်လက်မှတ်ေ မသန်စွမ်းသူသည် မသန်စွမ်းမှု အ္ဂါေပ်များနှင့် အကျုံ းမဝင်ရတာ့သည့် အခါ မသန်စွမ်းသူအပဖစ်
မှတ်ပုံတင်ေားပခင်းကို ပယ်ဖျက်ရပးေန်သက်ဆိုင်ော မှတ်ပုံတင်ကကီး ကပ် ရေးမှူးေံသို့ပုံစံ (၁၂)ပဖင့် ရလျှာက်ေားနိုင်သည်။
(ခ) သက်ဆိုင်ော မှတ်ပုံတင်ကကီး ကပ်ရေးမှူးက မသန်စွမ်းသူအပဖစ် မှတ်ပုံတင်ေားပခင်းကို ပယ်ဖျက် ရပးရေးအတွက်
မသန်စွမ်းသူအား ရဆးစစ်ရဆးရပးေန် မသန်စွမ်းမှုအဆင့် စိစစ်သတ်မှတ်သည့် အဖွဲ ့ေံ သို့ပုံစံ (၁၂) မိတ္တ ူနှင့်အတူ ပုံစံ
(၁၃)ပဖင့်လွှဲရပပာင်းရပးပို့ပခင်း၊ မသန်စွမ်းမှုအဆင့် စိစစ်သတ်မှတ်သည့် အဖွဲ ့က ရဆးစစ်ရဆးမပီး ရဆးရောက်ခံချက်
လက်မှတ်ကို ပုံစံ (၁၄) ပဖင့် ေုတ်ရပးပခင်း၊သက်ဆိုင်ော မှတ်ပုံတင်ကကီး ကပ်ရေးမှူးက ေိုပုံစံ (၁၄) အေ မှတ်ပုံတင်ေားပခင်းကို
ပယ်ဖျက်ရပးရေးအတွက် မှတ်ပုံတင်အောေှိေံသို့တင်ပပပခင်းနှင့် မှတ်ပုံတင်အောေှိက တိုင်းရေသကကီး သို့မဟုတ် ပပည်နယ်
ရကာ်မတီသို့ပုံစံ (၁၅) ပဖင့်တင်ပပပခင်းတို့ကို နည်းဥပရေ ၆၊၇၊၈ နှင့် ၉ တို့ပါ ပပဋ္ဌာန်းချက်များနှင့်အညီ ရဆာင်ေွက်ေမည်။

5. (မသန်စွမ်းသူများ၏ အခွင့်အရေး နည်းဥပရေများ)
Page 5 of 18
(္) တိုင်းရေသကကီး သို့မဟုတ် ပပည်နယ်ရကာ်မတီက မှတ်ပုံတင်ေားပခင်းကို ပယ်ဖျက်ရပးေန် တင်ပပချက်တို့ကို စိစစ်မပီး
အတည်ပပုပခင်း သို့မဟုတ် ပငင်းပယ်ပခင်း ပပုနိုင်သည်။ ပယ်ဖျက်ရပးေန် အတည်ပပုပါက မှတ်ပုံတင်ေားပခင်းကို ပယ်ဖျက်ေန်
မှတ်ပုံတင်အောေှိေံသို့အရ ကာင်း ကားေမည်။
(ဃ) နည်းဥပရေခွဲ (္)အေ အရ ကာင်း ကားစာကို လက်ခံေေှိရသာ သက်ဆိုင်ော မှတ်ပုံတင်အောေှိ သည် မသန်စွမ်းသူအပဖစ်
မှတ်ပုံတင်ေားပခင်းကို ပယ်ဖျက်ေမည်။ ေိုသို့ပယ်ဖျက်မပီးရ ကာင်းကို သက်ဆိုင်ော ရလျှာက်ေားသူေံသို့
အရ ကာင်း ကားနိုင်သည်။
၁၅။ မသန်စွမ်းသူများ မှတ်ပုံတင်ပခင်းလုပ်ငန်းများ ကကိုတင်ပပင်ဆင်သည့် ကာလအပဖစ် ဤနည်းဥပရေ ပပဋ္ဌာန်းသည့် ရန့မှစ၍ အများဆုံး
၂ နှစ် သတ်မှတ်သည်။
အခန်း(၃)
မသန်စွမ်းသူများ၏ ပညာရေး
၁၆။ အမျိုးသားရကာ်မတီသည် အစိုးေပိုင်၊ အများပိုင်၊ ပု္္ဂလိကပိုင်နှင့် အဖွဲ ့အစည်းပိုင်မူကကို၊ အရပခခံ ပညာရကျာင်းများ၊ သင်တန်းများ၊
သိပ္ပံ၊ ရကာလိပ်နှင့် တက
္က သိုလ်များတွင် လည်းရကာင်း၊ ပု္္ဂလိက ပညာသင်ရကျာင်းနှင့် အသက်ရမွးမှု သင်တန်းရကျာင်းများတွင်
လည်းရကာင်း၊ မသန်စွမ်းသူတိုင်း ခွဲပခားခံေမှုမေှိရစဘဲ မသန်စွမ်းမှု အမျိုးအစားအလိုက်ပညာသင်ယူခွင့်ေေှိနိုင်ရေးအတွက် ပညာရေး
ဝန်ကကီးဌာနနှင့် ညှိနှိုင်း၍ လူတိုင်းအကျုံ းဝင် ပညာရေးနှင့်စပ်လျဉ်းသည့် မူဝါေများ၊ အစီအစဉ်များ ချမှတ်ရဆာင်ေွက်ေမည်။
၁၇။ နည်းဥပရေ ၁၆ ပါ လူတိုင်းအကျုံ းဝင်ပညာရေးနှင့် စပ်လျဉ်းသည့် မူဝါေများ၊ အစီအစဉ်များ ချမှတ်ရဆာင်ေွက်ောတွင် လိုအပ်ပါက
ပညာရေးဝန်ကကီးဌာနသည် အပခားသက်ဆိုင်ောဝန်ကကီးဌာနများ၊ ဆက်စပ်အဖွဲ ့အစည်းများ၊ မသန်စွမ်းသူများ အသင်းအဖွဲ ့များ၊
ပု္္ဂလိက လုပ်ငန်းေှင်များနှင့် ညှိနှိုင်း ရဆာင်ေွက်နိုင်သည်။
၁၈။ အမျိုးသားရကာ်မတီသည် ရကျာင်းပပင်ပပညာရေး အစီအစဉ်များနှင့် အသက်ရမွးဝမ်းရကျာင်း ပညာရေး အစီအစဉ်များကို
အရကာင်အေည်ရဖာ်ရဆာင်ေွက်ောတွင် မသန်စွမ်းသူများ အကျုံ းဝင် နိုင်ရေးအတွက် ပညာရေးဝန်ကကီးဌာနနှင့် လည်းရကာင်း၊
လိုအပ်ပါက အပခား သက်ဆိုင်ော ပပည်ရောင်စုဝန်ကကီးဌာနများ၊ အဖွဲ ့အစည်းများ၊ ပု္္ဂလိကလုပ်ငန်းေှင်များနှင့် လည်းရကာင်း ညှိနှိုင်း
ရဆာင်ေွက်နိုင်သည်။
၁၉။ ပညာရေးဝန်ကကီးဌာနသည် ဥပရေပုေ်မ ၂၄၊ ပုေ်မခွဲ (ခ)အေ မသန်စွမ်းကရလးသူငယ်များအား နိုင်ငံရတာ်က ဖွင့်လှစ်ေားရသာ
ရကျာင်းများတွင် အခမဲ့ ပညာသင်ယူခွင့်ေေှိရေးအတွက် ရဆာင်ေွက်ော တွင် မသန်စွမ်းမှုအမျိုးအစားအလိုက် လိုအပ်ရသာ
သင်ရောက်ကူပစ္စည်းများ၊ သင် ကားနည်းစနစ်များ ကို အခမဲ့ေေှိရစရေးအတွက် အပခားသက်ဆိုင်ော ဝန်ကကီးဌာနများနှင့်
လည်းရကာင်း၊ မသန်စွမ်းသူများ အတွက် ရဆာင်ေွက်ရသာအဖွဲ ့အစည်းများနှင့် လည်းရကာင်း၊ မသန်စွမ်းသူများ အသင်းအဖွဲ ့တို့နှင့်
လည်းရကာင်း ညှိနှိုင်းစီစဉ်ရဆာင်ေွက်ရပးေမည်။
၂၀။ ပညာရေးဝန်ကကီးဌာန၊ အပခားသက်ဆိုင်ော ဝန်ကကီးဌာနများနှင့် ပညာရေးဆိုင်ော အဖွဲ ့အစည်း များသည် အမျိုးသားရကာ်မတီ၏
လမ်းညွှန်ချက်နှင့်အညီ မူကကို၊ အရပခခံပညာအဆင့်မှ သိပ္ပံ၊ ရကာလိပ်နှင့် တက
္က သိုလ်ပညာအဆင့်အေိ မသန်စွမ်းမှု အမျိုးအစားနှင့်
မသန်စွမ်းမှုအဆင့်အလိုက် လိုအပ်ချက် များကို အရပခခံ၍ ရအာက်ပါတို့ကို စီစဉ်ရဆာင်ေွက်ေမည်-

6. (မသန်စွမ်းသူများ၏ အခွင့်အရေး နည်းဥပရေများ)
Page 6 of 18
(က) မသန်စွမ်းမှုအလိုက် လိုအပ်ရသာ စာရေးခုံ၊ စာသင်ခန်း၊ သန့်စင်ခန်းအစေှိသည့် အဆင်ရပပ သင့်ရလျာ်သည့် ပတ်ဝန်းကျင်များ
စီမံေားေှိပခင်း၊
(ခ) မသန်စွမ်းမှု အမျိုးအစားအလိုက် အဆင်ရပပသင့်ရလျာ်သည့် စာရမးပွဲရပဖဆိုမှု ပုံစံနှင့် ရပဖဆိုချိန်များ သတ်မှတ်ရပးပခင်း၊
စာရမးပွဲရပဖဆိုောတွင် မသန်စွမ်းမှု အမျိုးအစားအလိုက် လိုအပ်သည့် အရောက် အကူပပုပစ္စည်းများ ယူရဆာင်ခွင့်ပပုပခင်း၊
လိုအပ်ပါက နားမ ကားသူများအတွက် လက်သရကဂတပပ ဘာသာစကားပပန် ရခါ်ယူခွင့်ပပုပခင်း၊
(္) အရပခခံပညာအဆင့်တွင် မသန်စွမ်းမှုဆိုင်ော အသိပညာ ဗဟုသုတများကို လည်းရကာင်း၊
ဆောအတတ်သင်ပညာရေးသင် ကားသည့် ရကာလိပ်နှင့် တက
္က သိုလ်များတွင် မသန်စွမ်းသူများ အခွင့်အရေးအား
ဘာသာေပ်တစ်ခုအပဖစ်လည်းရကာင်း ေည့်သွင်းသင် ကားေန် စီစဉ်ရဆာင်ေွက်ပခင်း၊
(ဃ) မသန်စွမ်းမှု အမျိုးအစားအလိုက် ကျွမ်းကျင်စွာ သင် ကားရပးနိုင်မည့် မသန်စွမ်းသူဆော၊ ဆောမ များ အပါအဝင် ဆော၊
ဆောမများအား ရလ့ကျင့်သင် ကားရမွးေုတ်ပခင်းနှင့် အေူးကျွမ်းကျင်သူ များပဖင့် မွမ်းမံသင်တန်းရပးပခင်း၊
(င) မသန်စွမ်းသူများ၏ ပညာရေး လိုအပ်ချက်အရပါ် ေိရောက်စွာ ပံ့ပိုးရပးေန်နှင့် ရပါင်းကူး ရဆာင်ေွက်ပခင်းများ ပပုလုပ်နိုင်ေန်
မသန်စွမ်းသူများအား ပညာသင် ကားရပးနိုင်သည့် ရကျာင်းများတွင် မသန်စွမ်းသူ ဆော၊ဆောမများ အပါအဝင် မသန်စွမ်းမှု
ကျွမ်းကျင်သည့် ဆော၊ ဆောမများ ေားေှိ ရပးေန် စီစဉ်ရဆာင်ေွက်ပခင်း။
အခန်း (၄)
မသန်စွမ်းသူများ၏ ကျန်းမာရေး
၂၁။ ကျန်းမာရေးနှင့်အားကစားဝန်ကကီးဌာနသည် အမျိုးသားရကာ်မတီ၏ လမ်းညွှန်ချက်နှင့် အညီ နိုင်ငံရတာ်က ရဆာင်ေွက်လျက်ေှိရသာ
ကျန်းမာရေးရစာင့်ရေှာက်မှုဆိုင်ော အခွင့်အရေးများကို မသန်စွမ်းသူများ အခမဲ့ပဖစ်ရစ၊ ကျခံနိုင်ရသာ နှုန်းေားပဖင့်ပဖစ်ရစ
ေေှိခံစားနိုင်ေန် အလို့ငှာ-
(က) မသန်စွမ်းမှုပဖစ်ပွားနှုန်းအနည်းဆုံးပဖစ်ရစေန် မသန်စွမ်းမှုပဖစ်နိုင်သည့် အရ ကာင်းအေင်းများကို
ရလ့လာသုရတသနပပုလုပ်ပခင်း၊ ကျန်းမာရေး အသိပညာရပးပခင်း၊ ကာကွယ်ရဆးများတိုက်ရကျွးပခင်း၊ ေိုးနှံပခင်းစသည့်
ကကိုတင်ကာကွယ်ရေးလုပ်ငန်းများကို စီမံချက်များချမှတ်၍ တိုးပမှင့်ရဆာင်ေွက်ေမည်။
(ခ) ရေှးဦးအေွယ်ကရလးသူငယ်များ ဖွံ ့မဖိုးရေးအရပခအရန တိုင်းတာစစ်ရဆးမှုနှင့် ပပန်လည်ေူရောင် ရေးဆိုင်ော လုပ်ငန်းများအား
ဝန်ကကီးဌာနနှင့် ပူးရပါင်းရဆာင်ေွက်ေမည်။
(္) နိုင်ငံပိုင် ရဆးရုံ၊ ရဆးခန်းများသို့မသန်စွမ်းသူများ ကျန်းမာရေး ရဆးကုသမှုခံယူေန် လာရောက် ပါက ဦးစားရပး၍
မသန်စွမ်းမှုအမျိုးအစားအလိုက် လိုအပ်သည်များ စီစဉ်ရဆာင်ေွက်ရပးေမည်။
(ဃ) မသန်စွမ်းသူများအား ပပုစုရစာင့်ရေှာက်လျက်ေှိရသာ ရ္ဟာများ၊ သင်တန်းရကျာင်းများ၊ ဌာနများနှင့် စင်တာများကို
ကျန်းမာရေးဆိုင်ော ကူညီပံ့ပိုးမှုများ ရဆာင်ေွက်ရပးေမည်။
၂၂။ ကျန်းမာရေးနှင့် အားကစားဝန်ကကီးဌာနသည် အမျိုးသားရကာ်မတီ၏ လမ်းညွှန်ချက်နှင့်အညီ မသန်စွမ်းမှုအဆင့်
စိစစ်သတ်မှတ်သည့် အဖွဲ ့က မသန်စွမ်းမှုအမျိုးအစားနှင့် မသန်စွမ်းမှုအဆင့် သတ်မှတ်ောတွင် နိုင်ငံတကာက ကျင့်သုံးရသာ

7. (မသန်စွမ်းသူများ၏ အခွင့်အရေး နည်းဥပရေများ)
Page 7 of 18
စံနှုန်းများနှင့် လိုက်ရလျာညီရေွေှိရစရေးနှင့် လူမှုရေးစံနှုန်းများ ေည့်သွင်းစဉ်းစားရေးတို့အတွက် လိုအပ်ရသာ
ညွှန် ကားချက်များေုတ်ပပန်ေမည်။
၂၃။ စက်မှုဝန်ကကီးဌာနနှင့် အလုပ်သမား၊ လူဝင်မှုကကီး ကပ်ရေးနှင့် ပပည်သူ ့အင်အား ဝန်ကကီးဌာနတို့သည် စက်ရုံ၊ အလုပ်ရုံများတွင်
အလုပ်သမားများ မသန်စွမ်းမှု မပဖစ်ရပါ်ရစေန်အလို့ငှာ လုံရလာက်ရသာ အကာအကွယ်များ ေားေှိရစရေးအတွက်လည်းရကာင်း၊
အဆိပ်သင့်ရစရသာ ဓာတုပစ္စည်းများ ကိုင်တွယ် အသုံးပပုောတွင် ရဘးအန္တောယ်ကင်းေှင်းရစရေးအတွက်လည်းရကာင်း
ကကိုတင်ကာကွယ်မှု အစီအမံများကို သက်ဆိုင်ော ဝန်ကကီးဌာနနှင့် ညှိနှိုင်း ရဆာင်ေွက်ရပးေမည်။
၂၄။ ကျန်းမာရေးနှင့်အားကစားဝန်ကကီးဌာနသည် အမျိုးသားရကာ်မတီ၏ လမ်းညွှန်ချက်နှင့်အညီ သက်ဆိုင်ော ဝန်ကကီးဌာန၊
အဖွဲ ့အစည်းများနှင့် ပူးရပါင်း၍-
(က) မသန်စွမ်းမှုပဖစ်လျက်ေှိရသာ ကရလးများနှင့် မသန်စွမ်းမှုပဖစ်ေန် အလားအလာေှိရသာ ကရလးများကို ရစာစီးစွာ
စိစစ်ရဖာ်ေုတ်မပီး ရဆးကုသမှုများ ရဆာင်ေွက်ရပးေမည်။
(ခ) ရမွးကင်းစမှ ၅ နှစ်အေိ မသန်စွမ်းကရလးများကို ဦးစားရပး၍ အသက်အပိုင်းအပခားအလိုက် ကုသရေးနှင့် ပပုစုပျိုးရောင်ရေး
စီမံချက်များ ချမှတ်ရဆာင်ေွက်ေမည်။
အခန်း(၅)
မသန်စွမ်းသူများ လွယ်ကူစွာသွားလာရနေိုင် အသုံးပပုနိုင်ရေး
၂၅။ အမျိုးသားရကာ်မတီသည် သက်ဆိုင်ော ပပည်ရောင်စုဝန်ကကီးဌာနများ၊ တိုင်းရေသကကီးနှင့် ပပည်နယ်အစိုးေအဖွဲ ့များ၊
စည်ပင်သာယာရေးရကာ်မတီနှင့် စည်ပင်သာယာရေးအဖွဲ ့များ၊ ပု္္ဂလိက အဖွဲ ့အစည်းများ၊ ပမန်မာနိုင်ငံ အင်္ျင်နီယာရကာင်စီ၊
ပမန်မာနိုင်ငံဗိသုကာရကာင်စီတို့နှင့် ညှိနှိုင်း ပူးရပါင်းမပီး ကာလေှည်၊ ကာလတိုစီမံကိန်းများ ချမှတ်ကာ ရအာက်ပါအတိုင်း
အရကာင်အေည်ရဖာ် ရဆာင်ေွက်ေမည်-
(က) အများပပည်သူဆိုင်ော အရဆာက်အဦများနှင့် ဆက်စပ်ပတ်ဝန်းကျင် ရနောများပဖစ်ရသာ အိမ်ော၊ စာသင်ရကျာင်း၊
ရုံး၊ရဆးရုံ၊ရေး၊ ပန်းပခံ၊ ရုပ်ေှင်ရုံ၊ ကဇာတ်ရုံ၊ ပပတိုက်၊ အားကစားရုံ၊ ရေးဝယ်စင်တာ၊ အများသုံးသန့်စင်ခန်း၊
လမ်းတံတားရလျှာက်လမ်း၊ ပလက်ရဖာင်း၊ လူကူးမျဉ်းကျား၊ လမ်းဆုံမီးပွိုင့်၊ ကား္ိတ်၊ ဘူတာရုံ၊ ရလဆိပ်၊ သရဘဂာဆိပ်
စသည့်တို့ကို မသန်စွမ်းသူများ လွယ်ကူစွာ အသုံးပပုနိုင် ရေးအတွက် အပပည်ပပည်ဆိုင်ော ဗိသုကာ စံချိန်စံညွှန်းများနှင့်အညီ
ပုံစံေုတ်လုပ်ပခင်း၊ တည်ရဆာက်ပခင်းနှင့် ပပုပပင်ပခင်း၊
(ခ) အများပပည်သူသုံး သယ်ယူပို့ရဆာင်ရေးယာဉ်များတွင် မသန်စွမ်းသူများအတွက် ဦးစားရပး၍ ရနောေိုင်ခင်း စီစဉ်ေားေှိပခင်း၊
ဘီးတပ်ကုလားေိုင် အသုံးပပုသူများ စီးနင်းလိုက်ပါနိုင်ရေးအတွက် စီစဉ်ရပးပခင်း၊ အပမင်အာရုံချို ့ယွင်းသူများ၊
အ ကားအာရုံချို ့ယွင်းသူများ၊ ဉာဏ်ေည်မသန်စွမ်းသူများ အတွက် အသံစနစ်၊ သရကဂတအမှတ်အသားများ၊ ရုပ်ပုံများ၊
အချက်ပပမီးများ အပါအဝင် သင့်ရလျာ်ရသာ အရပခအရနစီစဉ်ရပးပခင်း၊ အရောက်အကူပပုရစရသာ လိုအပ်ချက်များ စီစဉ်ရပးပခင်း၊

8. (မသန်စွမ်းသူများ၏ အခွင့်အရေး နည်းဥပရေများ)
Page 8 of 18
(္) အများပပည်သူသွားလာသည့် လမ်းများ၏ လူသွားလမ်း၊ ပလက်ရဖာင်းများတွင် မသန်စွမ်းသူများ
လွယ်ကူစွာသွားလာနိုင်ရေးအတွက် မျက်မပမင် ရလျှာက်လမ်းများနှင့် လမ်းပဖတ်အတက်အဆင်းများတွင် ဆင်ရပခရလျှာလမ်းများ
ပပုလုပ်ေန် ရဆာင်ေွက်ပခင်း၊
(ဃ) ဆက်သွယ်ရေး၊ အသံလွှင့်အစီအစဉ်၊ ရုပ်ပမင်သံ ကား၊ သတင်း၊ ပပန် ကားရေးနှင့် အင်တာနက် ဝက်ဘ်ဆိုေ်စသည့်
လူေုဆက်သွယ်ရေးကဏ္ဍတို့တွင် အများပပည်သူသိေှိသင့်သည့် သတင်းအချက် အလက်များအား မသန်စွမ်းသူများ လွယ်ကူစွာ
သုံးစွဲနိုင်ရေးအတွက် စီစဉ်ရဆာင်ေွက်ရပးပခင်း၊
(င) လူရနေူေပ်ရသာရနောများ၊ ရကျာင်းများ၊ ရလဆိပ်၊ ကား္ိတ်၊ သရဘဂာဆိပ်နှင့် ဘူတာရုံများတွင် မသန်စွမ်းသူများအတွက်
ယာဉ်ေပ်နားေန် ရနောများသတ်မှတ်ေားေှိပခင်း။
အခန်း (၆)
မသန်စွမ်းသူများနိုင်ငံရေးနှင့် ပပည်သူ ့ရေးောနယ်ပယ်များတွင် ပါဝင်ရဆာင်ေွက်ခွင့်ေေှိရေး
၂၆။ ရေွးရကာက်တင်ရပမှာက်ပခင်းဆိုင်ော တည်ဆဲဥပရေများနှင့်အညီ လွှတ်ရတာ်တစ်ေပ်ေပ်အတွက် ဆန္ဒမဲရပးပိုင်ခွင့်ေှိရသာ
မသန်စွမ်းသူတိုင်း လျှို ့ဝှက်ဆန္ဒမဲရပးနိုင်ရေးနှင့် လွှတ်ရတာ်တစ်ေပ်ေပ်အတွက် ရေွးချယ်ခံနိုင်ခွင့်ေှိရသာ မသန်စွမ်းသူတိုင်း
ရေွးချယ်ခံနိုင်ရေးတို့အတွက် အမျိုးသားရကာ်မတီသည် ပပည်ရောင်စု ရေွးရကာက်ပွဲရကာ်မေှင်နှင့် ညှိနှိုင်းပူးရပါင်းရဆာင်ေွက်ေမည်။
၂၇။ အမျိုးသားရကာ်မတီသည် ပပည်ရောင်စု ရေွးရကာက်ပွဲရကာ်မေှင်နှင့် ညှိနှိုင်းမပီး-
(က) မသန်စွမ်းသူများ မဲရုံသို့လွယ်ကူစွာလာရောက် မဲရပးနိုင်ေန်နှင့် မသန်စွမ်းမှုအမျိုးအစားအလိုက် မဲရုံအသုံးအရဆာင်
ပစ္စည်းများအား လွယ်ကူစွာအသုံးပပုမဲေည့်နိုင်ေန် လက်သရကဂတပပဘာသာစကား၊ မျက်မပမင်လက်စမ်းစာရပနှင့်
အသံပဖင့်ဆက်သွယ်ပခင်း နည်းလမ်းများကဲ့သို့ရသာ သင့်ရလျာ်သည့် ဆက်သွယ်ရေးနည်းလမ်းများအား စီစဉ်ပဖည့်ဆည်းရပးေန်
သက်ဆိုင်ော ရေွးရကာက်ပွဲရကာ်မေှင် အဖွဲ ့ဝင်များနှင့် ဝန်ေမ်းများအား ပံ့ပိုးကူညီ ရဆာင်ေွက်ေမည်။
(ခ) မသန်စွမ်းသူများ အများနည်းတူ မဲရပးနိုင်ရေးနှင့် ရေွးရကာက်ပွဲတွင် ပါဝင်နိုင်ရေးအတွက် အကူကိေိယာနှင့်
နည်းပညာအသစ်များ အသုံးပပုပခင်းအပါအဝင် သင့်ရလျာ်ရသာ အစီအစဉ်များကို ပပည်ရောင်စု ရေွးရကာက်ပွဲရကာ်မေှင်မှ
စီမံရဆာင်ေွက်နိုင်ေန် ပံ့ပိုးကူညီေမည်။
(္) မဲဆန္ဒေှင်မသန်စွမ်းသူသည် လွှတ်ရတာ်တစ်ေပ်ေပ်အတွက် ကိုယ်တိုင်ပဖစ်ရစ၊ ကိုယ်တိုင်ဆန္ဒပပု ရသာ ပု္္ဂိုလ်တစ်ဦးဦး၏
အကူအညီပဖင့်ပဖစ်ရစ လျှို ့ဝှက်ဆန္ဒမဲရပးောတွင် လွယ်ကူအဆင်ရပပရေး အတွက် ရပါင်းစပ်ညှိနှိုင်း ရဆာင်ေွက်ရပးေမည်။
(ဃ) မဲဆန္ဒေှင်စာေင်းရကာက်ယူသည့်ရနော၊ ကိုယ်စားလှယ်ရလာင်း အမည်စာေင်းတင်သွင်းမှု လက်ခံသည့်ရနော၊
ဆန္ဒမဲေည့်ေသည့်မဲရုံ၊ ကန့်ကွက်တိုင် ကားေန် သွားရောက်ေမည့် ရုံးခန်းအပါအဝင် ရေွးရကာက်ပွဲလုပ်ငန်းစဉ်နှင့် သက်ဆိုင်သည့်
အရပခခံ အရဆာက်အဦများနှင့် ဝန်ရဆာင်မှုအားလုံးကို မသန်စွမ်းသူများ လက်လှမ်းမီ ေယူအသုံးပပုနိုင်ေန်
ညှိနှိုင်းရဆာင်ေွက်ရပးေမည်။
(င) မသန်စွမ်းသူမဲဆန္ဒေှင်များအား ေိရောက်စွာအကူအညီရပးနိုင်ေန် ရေွးရကာက်ပွဲရကာ်မေှင် အဆင့်ဆင့်မှ တာဝန်ေှိသူများနှင့်
မဲရုံဝန်ေမ်းများကို လိုအပ်ပါက မသန်စွမ်းမှုဆိုင်ော အသိပညာရပး သင်တန်းများအား စီစဉ်ရပးနိုင်ရေး ညှိနှိုင်းရဆာင်ေွက်ေမည်။

9. (မသန်စွမ်းသူများ၏ အခွင့်အရေး နည်းဥပရေများ)
Page 9 of 18
၂၈။ အမျိုးသားရကာ်မတီသည် ရအာက်ရဖာ်ပပပါ လူမှုရေးနယ်ပယ်ေှိ လှုပ်ေှားမှုအသီးသီးတွင် မသန်စွမ်းသူများအား ခွဲပခားမှုမေှိဘဲ
ပူးရပါင်းပါဝင်ရဆာင်ေွက်နိုင်ရေးအတွက် သက်ဆိုင်ော ဝန်ကကီးဌာန များ၊ တိုင်းရေသကကီးနှင့် ပပည်နယ်အစိုးေအဖွဲ ့များ၊
သက်ဆိုင်ောအဖွဲ ့အစည်းများနှင့် လည်းရကာင်း၊ ပမန်မာနိုင်ငံမသန်စွမ်းသူများအသင်းချုပ်၊ မသန်စွမ်းသူများအသင်းဖွဲ ့များနှင့်
လည်းရကာင်း ညှိနှိုင်းမပီး သင့်ရလျာ်ရသာအစီအမံများ ရဆာင်ေွက်ရပးေမည်-
(က) အများပပည်သူနှင့်ပတ်သက်သည့် ရိုးောယဉ်ရကျးမှုနှင့် အနုပညာဆိုင်ော လှုပ်ေှားမှုများ၊ ရဖျာ်ရပဖရေးအစီအစဉ်များနှင့်
ပွဲရတာ်များကျင်းပပခင်း၊
(ခ) ေူးချွန်သူ မသန်စွမ်းအားကစားသမားများ ရပါ်ေွန်းလာရေးနှင့် မသန်စွမ်းသူများ အေူးပပု အားကစားနည်းများ
ဖွံ ့မဖိုးတိုးတက်ရေးအတွက် အားရပးပမှင့်တင်ပခင်း၊
(္) အများပပည်သူ အသုံးပပုသည့် အားကစားကွင်းနှင့် အားကစားရုံများတွင် မသန်စွမ်းသူများ ပါဝင်ရလ့ကျင့် အသုံးပပုခွင့်
ရသချာရစေန် စီမံရဆာင်ေွက်ပခင်း၊
(ဃ) နယ်ပယ်အလိုက် ေူးချွန်ရသာ မသန်စွမ်းသူများအား အပခားနိုင်ငံသားများနည်းတူ ချီးပမှင့် အားရပးပခင်း၊
(င) ပုံမှန် အားကစားလှုပ်ေှားမှု အဆင့်တိုင်းတွင် မသန်စွမ်းသူများ အပဖစ်နိုင်ဆုံးအရပခအရနအေိ ပါဝင်ရဆာင်ေွက်နိုင်ရေး
အားရပးေန်နှင့် ပမှင့်တင်ေန်ရဆာင်ေွက်ပခင်း၊
(စ) မသန်စွမ်းကရလးများအရနပဖင့် အပခားကရလးများနည်းတူ ရဆာ့ကစားပခင်း၊ အပန်းရပဖပခင်း၊ အနားယူပခင်းနှင့်
အားကစားလှုပ်ေှားမှုများတွင် ပါဝင်ခွင့်ေေှိရစေန် ရဆာင်ေွက်ပခင်း။
အခန်း(၇)
မသန်စွမ်းသူများပပုစုပျိုးရောင်ရေးနှင့်ပပန်လည်ေူရောင်ရေး
၂၉။ ဝန်ကကီးဌာနသည် သက်ဆိုင်ောဝန်ကကီးဌာနများနှင့် ညှိနှိုင်း၍ -
(က) သဘာဝရဘးအန္တောယ်အပါအဝင် ရဘးအန္တောယ် အမျိုးမျိုးမကျရောက်မီ ကကိုတင်ကာကွယ်ရေး၊
ပပင်ဆင်ရေးလုပ်ငန်းများကိုလည်းရကာင်း၊ ရဘးအန္တောယ်ကျရောက်သည့် အရေးရပါ်အရပခအရနတွင်
ေှာရဖွကယ်ဆယ်ရေးလုပ်ငန်းများနှင့် ရဘးအန္တောယ်ကျရောက်မပီးရနာက် ပပန်လည်ေူရောင်ရေးနှင့် ပပန်လည်ရနောချေားရေး
လုပ်ငန်းများကိုလည်းရကာင်း ရဆာင်ေွက်ောတွင် မသန်စွမ်းသူများအတွက် ေည့်သွင်းရဆာင်ေွက်ေန် စီမံေားေှိေမည်။
ယင်းလုပ်ငန်းစီမံချက်များကို မသန်စွမ်းသူများ သိေှိနားလည်နိုင်ရေးကိုလည်း စီမံရဆာင်ေွက်ေမည်။
(ခ) နည်းဥပရေခွဲ (က) ပါ လုပ်ငန်းများတွင် မသန်စွမ်းသူများ ကိုယ်တိုင်ပါဝင် ရဆာင်ေွက်ခွင့်ေှိရစေန် ညှိနှိုင်းရပးေမည်။
၃၀။ သက်ဆိုင်ော ဝန်ကကီးဌာနများနှင့် ဖွံ ့မဖိုးရေးရဆာင်ေွက်ရနရသာ အဖွဲ ့အစည်းများသည် ေပ်ေွာ အရပခပပုဖွံ ့မဖိုးရေးလုပ်ငန်းစဉ်များ
အပါအဝင် အဖွဲ ့အစည်းတိုင်း၏ ရဆာင်ေွက်မှုလုပ်ငန်းစဉ်တိုင်းတွင် မသန်စွမ်းသူများ အကျုံ းဝင်နိုင်ရေး စီမံရဆာင်ေွက်ေမည်။
ေိုသို့ရဆာင်ေွက်ောတွင် မသန်စွမ်း သူများကိုယ်တိုင် ပူးရပါင်းပါဝင်နိုင်ေန် စီစဉ်ရဆာင်ေွက်ရပးေမည်။
အခန်း(၈)

10. (မသန်စွမ်းသူများ၏ အခွင့်အရေး နည်းဥပရေများ)
Page 10 of 18
မသန်စွမ်းသူများအလုပ်အကိုင်အခွင့်အလမ်းေေှိရေး
၃၁။ အမျိုးသားရကာ်မတီသည်-
(က) ဥပရေပုေ်မ ၃၅၊ ပုေ်မခွဲ (က) အား အရကာင်အေည်ရဖာ်ရဆာင်ေွက်ောတွင် အစိုးေဌာန၊ အစိုးေ အဖွဲ ့အစည်းများနှင့်
လည်းရကာင်း၊ ပု္္ဂလိကလုပ်ငန်းေှင်များနှင့် လည်းရကာင်း၊ ဆက်စပ်အဖွဲ ့အစည်း များနှင့်လည်းရကာင်း
ညှိနှိုင်းရဆာင်ေွက်ေမည်။
(ခ) မသန်စွမ်းသူများ၏ အလုပ်အကိုင်အခွင့်အလမ်းအတွက် အသက်ရမွးမှုအေူးသင်တန်းရကျာင်း များ
ဖွင့်လှစ်သင် ကားနိုင်ရေးနှင့် လက်ေှိဖွင့်လှစ်ေားရသာ အသက်ရမွးဝမ်းရကျာင်းသင်တန်းများတွင် မသန်စွမ်းသူများ
အကျုံ းဝင်တက်ရောက်နိုင်ေန် ညှိနှိုင်းစီစဉ်ရပးေမည်။
(္) မသန်စွမ်းသူများ အလုပ်ခွင်ဝင်ရောက်ောတွင် အခက်အခဲမေှိရစရေးအတွက် အနီးကပ် ကကီး ကပ် ကူညီပံ့ပိုးရပးမည့်
လုပ်ငန်းခွင်ဆိုင်ော ညှိနှိုင်းရေးမှူးများအား ရလ့ကျင့်သင်တန်းရပးပခင်း အစီအစဉ် များအတွက် လိုအပ်သလို
ညှိနှိုင်းရဆာင်ေွက်ရပးေမည်။
(ဃ) မသန်စွမ်းသူများ လုပ်ငန်းခွင်တွင် စွမ်းေည်ပမင့်မားရေးအတွက် လုပ်ငန်းခွင်သင်တန်းများ၊ လုပ်ငန်းခွင်ကျွမ်းကျင်မှု
မွမ်းမံသင်တန်းများ အဆင်ရပပလွယ်ကူစွာ တက်ရောက်နိုင်ေန် သက်ဆိုင်ော အစိုးေဌာန၊ အစိုးေအဖွဲ ့အစည်းများ၊
အစိုးေမဟုတ်ရသာအဖွဲ ့အစည်းများ၊ လုပ်ငန်းေှင်များနှင့် ညှိနှိုင်း၍ စီမံရဆာင်ေွက်ေမည်။
၃၂။ အလုပ်ေှင်သည်-
(က) မသန်စွမ်းသူ အလုပ်သမားအား ကျွမ်းကျင်မှုအလိုက် အလုပ်တစ်ခုခုတွင် လုပ်ကိုင်ေန် ခန့်အပ် မပီးပါက ေက်ရပါင်း ၃၀ အတွင်း
သက်ဆိုင်ော မမို ့နယ်အလုပ်အကိုင်နှင့် အလုပ်သမားေှာရဖွရေး ရုံးများတွင် အလုပ်ခန့်ေားရေးကတ်ပပား ပုံစံ(၇) ေုတ်ယူေန်နှင့်
လစ်လပ်သည့် အလုပ်အကိုင်စာေင်းကို ဦးစီးဌာနနှင့် သက်ဆိုင်ောမမို ့နယ် အလုပ်အကိုင်နှင့် အလုပ်သမားေှာရဖွရေးရုံးများသို့
အချိန်နှင့် တရပပးညီ ရပးပို့ေမည်။
(ခ) အလုပ်ခွင်များတွင် မသန်စွမ်းသူများနှင့် အဆင်ရပပသင့်ရလျာ်သည့် ပတ်ဝန်းကျင်ပဖစ်ရစေန် လိုအပ်ရသာ ပပင်ဆင်မွမ်းမံမှုများ
ရဆာင်ေွက်ေမည်။
၃၃။ အလုပ်ေှင်သည် -
(က) မိမိ၏ဌာန၊ အဖွဲ ့အစည်းနှင့် စီးပွားရေးလုပ်ငန်းတွင် မသန်စွမ်းသူများကို အမျိုးသားရကာ်မတီက သတ်မှတ်ေားသည့်
ရဝပုံကျနှုန်းေားအတိုင်း အလုပ်ခန့်ေားပခင်း မပပုနိုင်လျှင်ပဖစ်ရစ၊ အလုပ်ခန့်ေားေန် အရပခအရနမရပးလျှင် သို့မဟုတ်
အခွင့်အလမ်းမေှိလျှင်ပဖစ်ရစ ခန့်ေားေမည့် ရဝပုံကျနှုန်းေား အေ အလုပ်သမား သို့မဟုတ် ဝန်ေမ်းတစ်ဦးလျှင် ရပးေမည့်
အနည်းဆုံး အခရ ကးရငွအတိုင်း ခန့်ေားေမည့်ဦးရေအလိုက် သတ်မှတ်ေားရသာ ရငွပမာဏကို မသန်စွမ်းသူများ၏
အခွင့်အရေးဆိုင်ော ေန်ပုံရငွသို့သက်ဆိုင်ောတိုင်းရေသကကီး သို့မဟုတ် ပပည်နယ်ရကာ်မတီမှတဆင့် လစဉ် လဆန်း
ေက်သတ
္တ ပတ်အတွင်း ရပးသွင်းေမည်။ အကယ်၍ လစဉ် လဆန်းေက်သတ
္တ ပတ်အတွင်း ရပးသွင်းပခင်း မပပုပါက
ပျက်ကွက်သည့်ရန့အသီးသီးအတွက် ရပးသွင်းေမည့် ရငွပမာဏ၏ ၃ ောခိုင်နှုန်းကို ရနာက်ကျရ ကးအပဖစ် ေပ်ရဆာင်း၍
ရပးသွင်းေမည်။

11. (မသန်စွမ်းသူများ၏ အခွင့်အရေး နည်းဥပရေများ)
Page 11 of 18
(ခ) နည်းဥပရေခွဲ (က) အေ ရပးသွင်းေမည့် ရငွပမာဏကို လစဉ်ရပးသွင်းရနစဉ် သတ်မှတ်ေားရသာ ရဝပုံကျနှုန်းေားအေ
မသန်စွမ်းသူများအား အလုပ်ခန့်ေားပါက ခန့်ေားသည့် ဦးရေအလိုက် အချိုးကျ လစဉ်ရပးသွင်းပခင်းမှ ေပ်စဲခွင့်၊
ရလျှာ့ချခွင့်ေေှိေန် ပုံစံ (၁၆)ပဖင့် ဦးစီးဌာနသို့ရလျှာက်ေားေမည်။
(္) ရဝပုံကျအေ ခန့်ေားမပီးရသာ အလုပ်သမား စာေင်းကိုလည်းရကာင်း၊ လစ်လပ်လျက်ေှိရသာ အလုပ်သမားဦးရေ
စာေင်းကိုလည်းရကာင်း မှတ်တမ်းတင်ေားေမည်ပဖစ်မပီး ၎င်းစာေင်းများအား ဦးစီးဌာနနှင့် သက်ဆိုင်ောမမို ့နယ် အလုပ်အကိုင်နှင့်
အလုပ်သမားေှာရဖွရေးရုံးများသို့၃ လ တစ်ကကိမ် ရပးပို့ေမည်။
၃၄။ ဦးစီးဌာနသည် နည်းဥပရေ ၃၃၊ နည်းဥပရေခွဲ (ခ) အေ ရလျှာက်ေားချက်နှင့် နည်းဥပရေခွဲ(္) အေ ရပးပို့ရသာ စာေင်းများကို
စိစစ်မပီး ခန့်ေားသည့် ရဝပုံကျနှုန်းေားအရပါ်မူတည်၍ ရပးသွင်းေမည့် ရငွပမာဏရလျှာ့ချပခင်း၊ တိုးပမှင့်ပခင်းနှင့် ေပ်စဲပခင်းတို့ကို
စိစစ်ရဆာင်ေွက်ေမည်။
အခန်း(၉)
မသန်စွမ်းသူများအသင်းအဖွဲ ့ဖွဲ ့စည်းပခင်းနှင့် မှတ်ပုံတင်ပခင်း
၃၅။ မသန်စွမ်းသူများအသင်းအဖွဲ ့ဖွဲ ့စည်းလိုသူသည်-
(က) မသန်စွမ်းမှု အမျိုးအစားအလိုက်ပဖစ်ရစ၊ မသန်စွမ်းမှု အမျိုးအစားများ စုရပါင်း၍ပဖစ်ရစ သက်ဆိုင်ော မသန်စွမ်းသူများ
အသင်းအဖွဲ ့တစ်ခုခုကို မှတ်ပုံတင်ေန် သက်ဆိုင်ော တိုင်းရေသကကီး သို့မဟုတ် ပပည်နယ် မသန်စွမ်းသူများအသင်း မှတစ်ဆင့်
ပမန်မာနိုင်ငံ မသန်စွမ်းသူများ အသင်းချုပ်သို့မသန်စွမ်းသူ အသင်းအဖွဲ ့၏ အသင်းဖွဲ ့စည်းပုံစည်းမျဉ်း နှင့်အတူ ပုံစံ (၁၇)ပဖင့်
ရလျှာက်ေားနိုင်သည်။
(ခ) နည်းဥပရေခွဲ (က) အေ ရလျှာက်ေားောတွင် သက်ဆိုင်ော တိုင်းရေသကကီး သို့မဟုတ် ပပည်နယ် မသန်စွမ်းသူအသင်း
ဖွဲ ့စည်းေားပခင်း မေှိရသးမီ ကာလအတွင်း သက်ဆိုင်ော တိုင်းရေသကကီး သို့မဟုတ် ပပည်နယ်ရကာ်မတီ မှတစ်ဆင့် ပမန်မာနိုင်ငံ
မသန်စွမ်းသူများအသင်းချုပ်သို့ရလျှာက်ေား နိုင်သည်။
၃၆။ (က) နည်းဥပရေ ၃၅ အေ မသန်စွမ်းသူများအသင်းအဖွဲ ့မှတ်ပုံတင်ေန် ရလျှာက်ေားချက်ကို လက်ခံေေှိရသာ တိုင်းရေသကကီး
သို့မဟုတ် ပပည်နယ် မသန်စွမ်းသူအသင်းကပဖစ်ရစ၊ တိုင်းရေသကကီး သို့မဟုတ် ပပည်နယ် ရကာ်မတီကပဖစ်ရစ ရလျှာက်ေားချက်ကို
စိစစ်မပီး ပုံစံ (၁၇) လက်ခံေေှိသည့်ရန့မှ ေက်သတ္တ နှစ်ပတ်အတွင်း ပမန်မာနိုင်ငံ မသန်စွမ်းသူများ အသင်းချုပ်သို့
သရဘာေားမှတ်ချက်ပဖင့် တင်ပပေမည်။
(ခ) ပမန်မာနိုင်ငံ မသန်စွမ်းသူများအသင်းချုပ်သည် နည်းဥပရေခွဲ(က)အေ ရလျှာက်ေားချက်ကို လက်ခံေေှိရ ကာင်း ပပန် ကားစာကို
ရလျှာက်ေားသူေံ ချက်ချင်းေုတ်ရပးေမည်။
၃၇။ ပမန်မာနိုင်ငံ မသန်စွမ်းသူများအသင်းချုပ်သည် မသန်စွမ်းသူများအသင်းအဖွဲ ့မှတ်ပုံတင်ရပးေန် ရလျှာက်ေားချက်ကို စိစစ်မပီး
သရဘာေားမှတ်ချက်ပဖင့် အမျိုးသားရကာ်မတီသို့ေက်ရပါင်း ၃၀ အတွင်း တင်ပပေမည်။
၃၈။ အမျိုးသားရကာ်မတီသည် -

12. (မသန်စွမ်းသူများ၏ အခွင့်အရေး နည်းဥပရေများ)
Page 12 of 18
(က) နည်းဥပရေ ၃၇ အေ ပမန်မာနိုင်ငံမသန်စွမ်းသူများ အသင်းချုပ်၏ တင်ပပချက်ကို စိစစ်မပီး မှတ်ပုံတင်ေန်ရလျှာက်ေားသည့်
မသန်စွမ်းသူများအသင်းအဖွဲ ့အား မှတ်ပုံတင်ခွင့်ပပုပခင်း သို့မဟုတ် မှတ်ပုံတင်ေန် ပငင်းပယ်ပခင်းပပုနိုင်သည်။
(ခ) နည်းဥပရေခွဲ (က) အေ မှတ်ပုံတင်ခွင့်ပပုရသာ မသန်စွမ်းသူများအသင်းအဖွဲ ့အား သတ်မှတ် ေားရသာ
မှတ်ပုံတင်ခရပးသွင်းရစ၍ မှတ်ပုံတင်လက်မှတ်ကို ပုံစံ (၁၈)ပဖင့် ေုတ်ရပးေမည်။ ပုံစံ (၁၈) တွင်
မှတ်ပုံတင်လက်မှတ်သက်တမ်းနှင့် စည်းကမ်းချက်များ သတ်မှတ်ရပးေမည်။
(္) နည်းဥပရေခွဲ (က) အေ မှတ်ပုံတင်ခွင့်ပပုမှုများအား မသန်စွမ်းသူများအသင်းအဖွဲ ့မှတ်ပုံတင် စာေင်းပုံစံ (၁၉)တွင်
ရေးသွင်းေမည်။
(ဃ) နည်းဥပရေခွဲ (က) အေ မှတ်ပုံတင်ေန် ပငင်းပယ်ရ ကာင်း ဆုံးပဖတ်ပါက ေိုသို့ပငင်းပယ်ရ ကာင်း ဆုံးပဖတ်ချက်ကို
အရ ကာင်းပပချက်နှင့်အတူ သက်ဆိုင်ောမသန်စွမ်းသူများ အသင်းအဖွဲ ့ရလျှာက်ေားသူ ေံသို့ပမန်မာနိုင်ငံ
မသန်စွမ်းသူများအသင်းချုပ်မှတဆင့် အရ ကာင်း ကားေမည်။
၃၉။ မှတ်ပုံတင်ေန်ပငင်းပယ်ပခင်းခံေရသာ မသန်စွမ်းသူများအသင်းအဖွဲ ့သည် ပငင်းပယ်ေသည့် အရ ကာင်းအေင်းနှင့် ပတ်သက်သည့်
ကိစ္စများကို ပပင်ဆင်မပီး ေပ်မံရလျှာက်ေားခွင့်ေှိသည်။
၄၀။ (က) မသန်စွမ်းသူများအသင်းအဖွဲ ့တစ်ခုခုသည် မှတ်ပုံတင်သက်တမ်း ကုန်ဆုံးသည့်အခါ မှတ်ပုံတင်သက်တမ်း တိုးပမှင့်လိုပါက
သက်တမ်းမကုန်ဆုံးမီ အနည်းဆုံးေက်ရပါင်း ၆၀ ကကိုတင်၍ သက်တမ်းတိုးပမှင့်ရပးေန် သက်ဆိုင်ော တိုင်းရေသကကီး သို့မဟုတ်
ပပည်နယ် မသန်စွမ်းသူများအသင်းမှ တစ်ဆင့် ပမန်မာနိုင်ငံ မသန်စွမ်းသူများအသင်းချုပ်သို့ပုံစံ (၂၀) ပဖင့် ရလျှာက်ေားေမည်။
(ခ) နည်းဥပရေခွဲ (က) အေ ရလျှာက်ေားပခင်းသည် မှတ်ပုံတင်သက်တမ်း ကုန်ဆုံးမပီး ရနာက်မှ သက်တမ်းတိုးပမှင့်ေန်
ရလျှာက်ေားပါက သတ်မှတ်ေားရသာ မှတ်ပုံတင်ခ၏ နှစ်ဆကို ေဏ်ရ ကးအပဖစ် ရပးသွင်းေမည်။
(္) ပမန်မာနိုင်ငံ မသန်စွမ်းသူများအသင်းချုပ်သည် မသန်စွမ်းသူများအသင်းအဖွဲ ့မှတ်ပုံတင် သက်တမ်းတိုးပမှင့်ရပးေန်
ရလျှာက်ေားချက်ကို စိစစ်မပီး သရဘာေားမှတ်ချက်ပဖင့် အမျိုးသား ရကာ်မတီသို့ေက်ရပါင်း ၃၀ အတွင်း တင်ပပေမည်။
၄၁။ ပမန်မာနိုင်ငံမသန်စွမ်းသူများအသင်းချုပ်သည်-
(က) နည်းဥပရေ ၄၀၊ နည်းဥပရေခွဲ (က) အေ ရလျှာက်ေားချက်ကို စိစစ်၍ အမျိုးသားရကာ်မတီ၏ သရဘာတူညီချက်ပဖင့်
မှတ်ပုံတင် လက်မှတ်သက်တမ်းတိုးပမှင့်ရပးပခင်း သို့မဟုတ် သက်တမ်းတိုးပမှင့် ရပးေန် ပငင်းပယ်ပခင်းပပုနိုင်သည်။
(ခ) နည်းဥပရေခွဲ (က) အေ ခွင့်ပပုပါက မသန်စွမ်းသူများအသင်းအဖွဲ ့အား သတ်မှတ်ေားရသာ သက်တမ်းတိုးပမှင့်ခ
ရပးသွင်းရစမပီး ခွင့်ပပုမိန့်သက်တမ်းကို ပုံစံ (၁၈)တွင် တိုးပမှင့်ရပးေမည်။
၄၂။ ဥပရေပုေ်မ ၅၅ ပါ တားပမစ်ချက်တစ်ေပ်ေပ်ကို ရဖာက်ဖျက်ရ ကာင်း ရတွ ့ေှိပါက ရအာက်ပါ စီမံခန့်ခွဲရေးဆိုင်ော ဆုံးပဖတ်ချက်
တစ်ေပ်ေပ်ကို ချမှတ်ပခင်းခံေမည်-
(က) သတိရပးမပီး ေဏ်ရ ကးအပဖစ် အများဆုံးကျပ် ၃သိန်းအေိ ရပးရဆာင်ရစပခင်း၊
(ခ) မသန်စွမ်းသူများ အသင်းအဖွဲ ့၏ မှတ်ပုံတင်လက်မှတ်ကို အနည်းဆုံး ၃ လ မှ အများဆုံး ၆ လ အေိ ယာယီေပ်ဆိုင်းပခင်း၊
(္) မသန်စွမ်းသူများအသင်းအဖွဲ ့၏ မှတ်ပုံတင်လက်မှတ်ကို ပယ်ဖျက်ပခင်း။

13. (မသန်စွမ်းသူများ၏ အခွင့်အရေး နည်းဥပရေများ)
Page 13 of 18
၄၃။ မသန်စွမ်းသူများအသင်းအတွက် လှူေါန်းေားရသာ ရငွရ ကး၊ ပစ္စည်းကိေိယာ၊ ပေိရဘာ္၊ ရပမ၊ အရဆာက်အဦ၊ ယာဉ်
အစေှိသည်တို့ကို သက်ဆိုင်ော မသန်စွမ်းသူများ အသင်းအဖွဲ ့များသည် စနစ်တကျ စီမံခန့်ခွဲသုံးစွဲမပီး မှတ်တမ်းေားေှိ၍ အစီေင်ခံစာ
ေုတ်ရဝပခင်း၊ အနည်းဆုံး တစ်နှစ် တစ်ကကိမ် မသန်စွမ်းသူများအသင်းချုပ်သို့တင်ပပပခင်း၊ အဖွဲ ့ဝင်များေံ ပဖန့်ရဝပခင်းနှင့်
အများပပည်သူ သိေှိနိုင်ေန် ေုတ်ရဝပခင်းတို့ကို ရဆာင်ေွက်ေမည်။
၄၄။ ဤဥပရေအေ ေုတ်ပပန်ရသာ နည်းဥပရေများ၊ စည်းမျဉ်းများ၊ စည်းကမ်းများ၊ အမိန့်ရ ကာ်ပငာ စာများ၊ အမိန့်နှင့်ညွှန် ကားချက်ပါ
တာဝန်နှင့်တားပမစ်ချက် တစ်ေပ်ေပ်ကို မှတ်ပုံတင်ေားရသာ မသန်စွမ်းသူများ အသင်းအဖွဲ ့များနည်းတူ မှတ်ပုံမတင်ေားရသာ
မသန်စွမ်းသူများ အသင်းအဖွဲ ့များ ကလည်း လိုက်နာေန် တာဝန်ေှိသည်။ သတ်မှတ်ေားရသာ စည်းကမ်းချက်နှင့်အညီ
မှတ်ပုံတင်ေား ရသာ မသန်စွမ်းသူများ အသင်းအဖွဲ ့များသည် အမျိုးသားရကာ်မတီေံမှ ရအာက်ပါအခွင့်အရေးများကို
ေယူခံစားခွင့်ေှိသည်-
(က) အသင်းအဖွဲ ့ပိုင် ေန်ပုံရငွေှာရဖွပခင်းနှင့် ဝင်ရငွေလုပ်ငန်း ေူရောင်ခွင့်အတွက် လိုအပ်ရသာ ညှိနှိုင်း ပံ့ပိုးမှုများ၊
ပူးရပါင်းရဆာင်ေွက်မှုများ ေေှိခွင့်၊
(ခ) မသန်စွမ်းသူများ အသင်းအဖွဲ ့များ၏ လုပ်ငန်းများ လည်ပတ်ရဆာင်ေွက်နိုင်ေန် ေန်ပုံရငွမှ ပံ့ပိုးရငွ ရတာင်းခံခွင့်၊
(္) ပပည်ပနိုင်ငံများ၊ နိုင်ငံတကာအဖွဲ ့အစည်းများနှင့် ပူးရပါင်းရဆာင်ေွက်သည့် ဝန်ကကီးဌာနအသီးသီး ၏စီမံကိန်းများ၊
အစီအစဉ်များ၊ လုပ်ငန်းများတွင် မိတ်ဖက်အဖွဲ ့အစည်းအပဖစ် ဦးစားရပးပါဝင် ရဆာင်ေွက်ခွင့်။
၄၅။ မသန်စွမ်းသူများအတွက် ရဆာင်ေွက်ရသာ အဖွဲ ့အစည်းများ၏ မှတ်ပုံတင်ရေးလုပ်ငန်းစဉ်များကို ဤအခန်းပါ
နည်းဥပရေများနှင့်အညီ ရဆာင်ေွက်နိုင်သည်။
အခန်း(၁၀)
ပု္္ဂလိက ပညာသင်အေူးရကျာင်း၊ ပု္္ဂလိက အသက်ရမွးမှု အေူးသင်တန်းရကျာင်းနှင့် ပု္္ဂလိက ပပန်လည်ေူရောင်ရေးဌာနများ
တည်ရောင်ဖွင့်လှစ်ပခင်း
၄၆။ ပု္္ဂလိက ပညာသင် အေူးရကျာင်းကိုပဖစ်ရစ၊ ပု္္ဂလိက အသက်ရမွးမှု အေူးသင်တန်းရကျာင်းကို ပဖစ်ရစ၊ ပု္္ဂလိက
ပပန်လည်ေူရောင်ရေးဌာနကိုပဖစ်ရစ၊ တည်ရောင်ဖွင့်လှစ်ရနသူ သို့မဟုတ် တည်ရောင်ဖွင့်လှစ်လိုသူ ပိုင်ေှင်သည်
ရအာက်ပါအချက်အလက်များ ရဖာ်ပပ၍ သက်ဆိုင်ော တိုင်းရေသကကီး သို့မဟုတ် ပပည်နယ်လူမှုဝန်ေမ်းရုံးသို့ခွင့်ပပုမိန့်ေုတ်ရပးေန်
ရလျှာက်လွှာကို ပုံစံ (၂၁) ပဖင့် ရလျှာက်ေားေမည်-
(က) သင်တန်းရကျာင်း/ ဌာနအမည်၊
(ခ) သင်တန်းရကျာင်းအရဆာက်အဦများ တည်ရနော၊ လိပ်စာ၊
(္) သင်တန်းရကျာင်းအရဆာက်အဦ အမျိုးအစား၊ အကျယ်အဝန်း၊
(ဃ) ဆက်သွယ်ေန် ဖုန်း၊ ဖက်စ်အမှတ်၊ အီးရမးလ်လိပ်စာ၊
(င) သင် ကားမည့် မသန်စွမ်းမှု အမျိုးအစား၊
(စ) လက်ခံနိုင်သည့် သင်တန်းသားဦးရေ၊

14. (မသန်စွမ်းသူများ၏ အခွင့်အရေး နည်းဥပရေများ)
Page 14 of 18
(ဆ) ဆော၊ ဆောမဝန်ေမ်းဦးရေနှင့် ကျွမ်းကျင်မှု အရပခအရန အရသးစိတ်၊
(ဇ) သင်တန်းကာလနှင့် သင်တန်းအချိန်ဇယား၊
(ေ) သင် ကားမည့် ဘာသာေပ် အမျိုးအစားများ၊
(ည) သင်တန်းရကျာင်း အုပ်ချုပ်မှုရကာ်မတီ ဖွဲ ့စည်းပုံ။
၄၇။ သက်ဆိုင်ောတိုင်းရေသကကီး သို့မဟုတ် ပပည်နယ်လူမှုဝန်ေမ်းရုံးသည် နည်းဥပရေ ၄၆ အေ ရလျှာက်ေားချက်ကို
သတ်မှတ်ချက်များနှင့်အညီ စိစစ်မပီး သရဘာေားမှတ်ချက်နှင့်အတူ ဦးစီးဌာနသို့တင်ပပေမည်။
၄၈။ ဦးစီးဌာနသည်-
(က) နည်းဥပရေ ၄၆ နှင့် ၄၇ တို့အေ ရလျှာက်ေားချက်နှင့် တင်ပပချက်တို့ကို စိစစ်မပီး တည်ရောင် ဖွင့်လှစ်ေန် ခွင့်ပပုပခင်း သို့မဟုတ်
ပငင်းပယ်ပခင်း ပပုနိုင်သည်။
(ခ) သတ်မှတ်ချက်များနှင့် မကိုက်ညီပါက လိုအပ်ချက်များကို ပပင်ဆင်၍ ေပ်မံရလျှာက်ေား ရစနိုင်သည်။
(္) နည်းဥပရေခွဲ (က) အေ ခွင့်ပပုပါက ရလျှာက်ေားသူအား သတ်မှတ်ေားရသာ အခရ ကးရငွ ရပးသွင်းရစမပီး ခွင့်ပပုမိန့်ကို ပုံစံ
(၂၂) ပဖင့် ေုတ်ရပးေမည်။ ပုံစံ (၂၂)တွင် ခွင့်ပပုမိန့်သက်တမ်းနှင့် စည်းကမ်းချက်များ သတ်မှတ်ရပးေမည်။
၄၉။ ခွင့်ပပုမိန့်ေေှိသူပိုင်ေှင်သည် ဤဥပရေအေ ေုတ်ပပန်သည့် နည်းဥပရေများ၊ စည်းမျဉ်း၊ စည်းကမ်း၊ အမိန့်ရ ကာ်ပငာစာ၊ အမိန့်၊
ညွှန် ကားချက်၊ လုပ်ေုံးလုပ်နည်း နှင့် သတ်မှတ်ချက်တို့ကို လိုက်နာေမည်။
၅၀။ ခွင့်ပပုမိန့်ေေှိသူပိုင်ေှင်သည် နည်းဥပရေ ၄၈၊ နည်းဥပရေခွဲ (္) အေ ေုတ်ရပးရသာ ခွင့်ပပုမိန့်သက်တမ်း ကုန်ဆုံးသည့်အခါ
ဆက်လက်ဖွင့်လှစ်လိုပါက သက်တမ်းမကုန်ဆုံးမီ အနည်းဆုံး ေက်ရပါင်း ၆၀ ကကိုတင်၍ သက်တမ်းတိုးပမှင့်ရပးေန် သက်ဆိုင်ော
တိုင်းရေသကကီး သို့မဟုတ် ပပည်နယ် လူမှုဝန်ေမ်းရုံးသို့ပုံစံ(၂၃)ပဖင့် ရလျှာက်ေားေမည်။
၅၁။ သက်ဆိုင်ော တိုင်းရေသကကီး သို့မဟုတ် ပပည်နယ် လူမှုဝန်ေမ်းရုံးသည် နည်းဥပရေ ၅၀ အေ သက်တမ်းတိုးပမှင့်ရပးေန်
ရလျှာက်ေားချက်ကို သတ်မှတ်ချက်များနှင့်အညီ စိစစ်မပီး သရဘာေား မှတ်ချက်နှင့်အတူ ဦးစီးဌာနသို့တင်ပပေမည်။
၅၂။ ဦးစီးဌာနသည် -
(က) နည်းဥပရေ ၅၀ နှင့် ၅၁ တို့အေ ရလျှာက်ေားချက်နှင့် တင်ပပချက်တို့ကို စိစစ်မပီး သက်တမ်း တိုးပမှင့်ရပးေန် ခွင့်ပပုပခင်း
သို့မဟုတ် ပငင်းပယ်ပခင်း ပပုနိုင်သည်၊
(ခ) နည်းဥပရေခွဲ (က) အေ ခွင့်ပပုပါက ရလျှာက်ေားသူအား သတ်မှတ်ေားရသာ သက်တမ်းတိုးပမှင့်ခ ရပးသွင်းရစမပီး
ခွင့်ပပုမိန့်သက်တမ်းကို ပုံစံ (၂၂) တွင် တိုးပမှင့်ရပးေမည်။
၅၃။ ဦးစီးဌာနသည် နည်းဥပရေ ၅၂၊ နည်းဥပရေခွဲ (က) အေ ခွင့်ပပုမိန့်သက်တမ်းတိုးပမှင့်ေန် ပငင်းပယ်ရ ကာင်းဆုံးပဖတ်ပါက
ေိုသို့ပငင်းပယ်ရ ကာင်း ဆုံးပဖတ်ချက်ကို အရ ကာင်းပပချက်နှင့်အတူ ပိုင်ေှင်ေံသို့စာပဖင့် ရဆာလျင်စွာ အရ ကာင်း ကားေမည်။
၅၄။ ဦးစီးဌာနနှင့် ဦးစီးဌာနက တာဝန်ရပးရသာ အောေှိတို့သည် ခွင့်ပပုမိန့်ေုတ်ရပးေားရသာ ပု္္ဂလိကပညာသင်အေူးရကျာင်း၊
ပု္္ဂလိက အသက်ရမွးမှုအေူးသင်တန်းရကျာင်းနှင့် ပု္္ဂလိက ပပည်လည်ေူရောင်ရေးဌာနတို့ေှိ သင်တန်းသူ၊
သင်တန်းသားများ၏ရဘးကင်းလုံပခု
ံ မှု အရပခအရနအပါ အဝင် သတ်မှတ်ေားရသာ စည်းကမ်းချက်များနှင့် ညီညွတ်မှု ေှိ၊ မေှိ တို့ကို
စစ်ရဆးခွင့်ေှိသည်။