3. HIZKUNTZA-KOMUNIKAZIORAKO KONPETENTZIA...........................................Marko teorikoa
HIZKUNTZA-KOMUNIKAZIORAKO
KONPETENTZIA
Aurkibidea
1. Konpetentziaren justifikazioa. 2
2. Konpetentziaren deskribapena. 2
3. Hizkuntza-komunikaziorako konpetentziaren dimentsioak. 3
4. Azpikonpetentzia bakoitzaren adierazleak eta mailaketa. 6
4.1. Azpikonpetentzia bakoitzaren adierazleak eta mailaketa
Lehen Hezkuntzako 4. mailarako. 7
4.2. Azpikonpetentzia bakoitzaren adierazleak eta mailaketa
Derrigorrezko Bigarren Hezkuntzako 2. mailarako. 22
1
4. HIZKUNTZA-KOMUNIKAZIORAKO KONPETENTZIA Marko teorikoa
1. Konpetentziaren justifikazioa
Hizkuntza giza garapenerako funtsezko osagaia da bere bi alderdietan, indibiduala eta
soziala. Indibiduala, gizabanako bakoitzari pentsatzea, bere ezagutza eraldatzea, bere
jarduera antolatzea eta gauzak adieraztea ahalbidetzen diolako. Soziala, sozialki helarazi
eta mantentzeaz gain, gizataldeak hizkuntza ardatz eta euskarri duen jarduera baten
baitan eratzen eta garatzen direlako. Kultura sortzeko, sendotzeko eta helarazteko tresna
da.
Pertsonen bizitza afektibo eta kognitiboari estuki lotua, hizkuntza sentimenduen
erregulatzailea eta ikaskuntza ororen bitartekorik behinena da, bai bizitzan bai mundu
akademikoan. Hizkuntza menderatzea norberaren baitara hobeto hurbiltzeko, modu
autonomoan ikasteko, besteen aurrean norberaren burua kokatzeko, bizikidetza arautzeko
eta besteekin elkarlanean aritzeko tresna egokiak edukitzea da.
Hizkuntzak, finean, norberaren irudia sortzen laguntzen du eta besteekiko nahiz
ingurunearekiko harreman konstruktiboak faboratzen du. Komunikatzen ikastea beste
pertsonekin harremanak ezartzea da, ezagutzen diren heinean aintzat hartuak diren
kultura, errealitate eta mundu berrietara gerturatzea.
Hizkuntza-komunikaziorako konpetentzia, hizkuntzaren erabilera-eremu ezberdinetan
modu eraginkorrean komunikatzeko ahalmen gisa ulertua, funtsezkoa da, gainerako
oinarrizko konpetentziak bezala, norberaren errealizazioa sustatzeko, ikaskuntza modu
etengabe eta autonomoan garatzeko, gizarteratzeko eta herritar aktiboa izateko.
2. Konpetentziaren deskribapena
Hizkuntza-komunikaziorako konpetentzia hizkuntza erabiltzeko trebetasuna da, hau
da, kontzeptuak, sentimenduak, gertakariak eta iritziak ahozko eta idatzizko
diskurtsoen bidez adierazi eta interpretatzekoa eta gizarte- zein kultura-ingurune
guztietan linguistikoki elkarreragitekoa.
Entzutea, mintzatzea eta solas egitea trebetasun linguistiko eta ez-linguistikoak
beharrezkoak dituzten ekintzak dira besteekiko eta ingurunearekiko loturak ezartzeko.
Horretarako, komunikazio-trukearen berezko arauak erabili behar dira testuinguru
ezberdinetan, eta ahozko mintzairaren berezko ezaugarriak identifikatu behar dira
komunikazio-egoera bakoitzerako egokiak diren ahozko diskurtsoak interpretatu eta
ekoizteko.
Irakurtzea eta idaztea informazioa bilatu, bildu, hautatu eta prozesatzeko trebetasunak
beharrezkoak dituzten ekintzak dira, pertsona askotariko komunikazio-asmoak dituzten
testu-mota ezberdinak ulertu eta ekoizteko gaitzen dutenak.
Hizkuntza-komunikaziorako oinarrizko konpetentziak komunikazioaren egintzan
elkarlotzen eta elkar elikatzen diren abilezien, ezagutzen eta jarreren multzoa barne
hartzen du.
2
5. HIZKUNTZA-KOMUNIKAZIORAKO KONPETENTZIA Marko teorikoa
Abileziak edo prozedurak askotariko diskurtsoak entzun eta ulertzeko nahiz mintzairaren
bidez norberaren ideiak adierazteko beharrezkoak diren trebetasunak dira. Komunikazio-
trukea arautzeko beharrezkoak diren estrategiak barne hartzen dituzte, eta baita
irakurketa-helburu ezberdinak dituzten askotariko testuak irakurri eta ulertzeko
trebetasunak nahiz asmo ezberdinekin askotariko testuak, idazketa-prozesuaren fase
guztiak kontrolatuz, idazteko trebetasunak ere.
Ezagutzak edo kontzeptuak beharrezkoak dira hizkuntzaren eta haren erabilera-arauen
inguruan gogoeta egiteko. Zehazki, alderdi linguistiko, soziolinguistiko eta pragmatikoei
buruzko ezagutzak dira.
Jarrera egokiak dira entzutea, iritziak trukatzea eta besteen usteekiko errespetua nahiz
kulturarteko komunikazioarekiko interesa sustatzen dituztenak. Konpetentzia honen
funtsezko osagai bat kultura- eta hizkuntza-aniztasunaren balorazio positiboa da, beste
kultura eta herrialde batzuetako pertsonekin komunikatzeko eta harremanetan jartzeko
bitarteko gisa. Era berean, irakurketa zein idazketarekiko jarrera positiboa bultzatu behar
da, lehena gozamen- eta ikaskuntza-iturri moduan eta bigarrena gizarte-erregulaziorako
eta ezagutza helarazteko tresna moduan.
Konpetentzia hau garatzeak hizkuntzak erabileraren bidez ikastea dakar askotariko
komunikazio-egoera eta -testuingurutan; izan ere, abileziak edo prozedurak, hizkuntza-
komunikaziorako konpetentzian funtsezko eduki direnak, erabileraren poderioz –eta
erabilera horren inguruan hausnartuta, hobetu ahal izateko– soilik garatzen dira.
Ezinbestekoa da hizkuntza erabilera-egoeratan behatu eta aztertzea tresna hori hobeto
menderatu ahal izateko, eta horrek hizkuntzaren erabileran esku hartzen duten osagai
guztiei buruz gogoeta egitera garamatza.
Euskal Autonomia Erkidegoan, hizkuntza-komunikaziorako konpetentzia bi hizkuntza
ofizialak –euskara eta gaztelania– modu egoki eta eraginkorrean erabiltzean oinarritzen
da, testuinguru ezberdinetako askotariko komunikazio-egoeratan eta gero eta maila formal
eta konplexuagoz. Atzerriko hizkuntzen komunikazioan, konpetentzia honen garapenaz
aurrez aipatu hizkuntza-trebetasunei lotutako oinarrizko abileziak eskuratzea lortu behar
da, komunikazio-egoera eguneroko eta mugatuagoetan.
3. Hizkuntza-komunikaziorako konpetentziaren dimentsioak
Hizkuntza-komunikaziorako konpetentzia bloke handi batzuetan egituratu da, DIMENTSIO
deituak. Dimentsio horietako bakoitza AZPIKONPETENTZIA batzuetan zertzen da, eta
azpikonpetentzia bakoitzerako ikasleak jakin eta egiten jakin behar duena azaltzen duten
EBALUAZIO-ADIERAZLE batzuk xedatu dira.
3
6. HIZKUNTZA-KOMUNIKAZIORAKO KONPETENTZIA Marko teorikoa
Hizkuntza-komunikaziorako konpetentzia DIMENTSIO hauetan egituratuta dago:
AHOZKOAREN ULERMENA edo ENTZUMENA
IDATZIAREN ULERMENA edo IRAKURMENA
MINTZAMENA
IDAZMENA
AHOZKO ELKARREKINTZA
ENTZUMENA dimentsioak Derrigorrezko Hezkuntza bukatzean ikasleen errealizazio
pertsonal, akademiko, sozial eta profesionalerako beharrezkoak diren ahozko diskurtsoen
zentzua berreraikitzeko trebetasun, ezagutza eta jarreren oinarrizko multzoa barne
hartzen du. Dimentsio honek batez ere hizkuntzaren erabileraren bi arlorekin du zerikusia:
pertsonarteko harremanak eta komunikabideak.
IRAKURMENA dimentsioak Derrigorrezko Hezkuntza bukatzean ikasleen errealizazio
pertsonal, akademiko, sozial eta profesionalerako beharrezkoak diren idatzizko testuen
zentzua berreraikitzeko trebetasun, ezagutza eta jarreren oinarrizko multzoa barne
hartzen du. Dimentsio honek ezagutzaren gizartean funtsezkoak diren informazioaren
tratamendu eta hautaketarako oinarrizko trebetasunak biltzen ditu.
MINTZAMENA dimentsioak Derrigorrezko Hezkuntza bukatzean ikasleen errealizazio
pertsonal, akademiko, sozial eta profesionalerako beharrezkoak diren ahozko diskurtsoak,
batik bat norberak kudeatuak, ekoizteko trebetasun, ezagutza eta jarreren oinarrizko
multzoa barne hartzen du. Dimentsio honen baitan, komunikazio-egoera ezberdinetara
egokitutako ahozko diskurtsoen ekoizpena gobernatzen duten berariazko trebetasunak
menderatu behar dira; diskurtso horiek beren edukiaren antolaeran koherenteak eta
bateratuak izan beharko dute.
IDAZMENA dimentsioak Derrigorrezko Hezkuntza bukatzean ikasleen errealizazio
pertsonal, akademiko, sozial eta profesionalerako beharrezkoak diren idatzizko testuak
ekoizteko trebetasun, ezagutza eta jarreren oinarrizko multzoa barne hartzen du. Testuok
askotarikoak eta ezberdinak izango dira, komunikazio-egoera anitzetara egokituak,
edukiaren antolaeran koherenteak eta testualki bateratuak, eta alderdi formaletan
zuzenak.
AHOZKO ELKARREKINTZA dimentsioak Derrigorrezko Hezkuntza bukatzean ikasleen
errealizazio pertsonal, akademiko, sozial eta profesionalari begira behar bezala garatu
behar den pertsonarteko komunikazioa sustatzeko oinarrizko trebetasun, ezagutza eta
jarreren multzoa barne hartzen du. Berariazko ezaugarriak dituen dimentsio bat da, batik
bat esanahiaren negoziazio partekatuari eta arau soziokomunikatiboak errespetatzeari
lotuak.
4
7. HIZKUNTZA-KOMUNIKAZIORAKO KONPETENTZIA Marko teorikoa
Aldi berean, aipatutako hizkuntza-komunikaziorako konpetentziaren dimentsio bakoitza
AZPIKONPETENTZIA batzuetan zertzen da, jarraian doan taulan ageri direnak:
1. DIMENTSIOA: ENTZUMENA
1. Ahozko testuen zentzu orokorra identifikatzea.
2. Ahozko testuen helburua antzematea.
3. Ahozko testuetan, proposatutako helburuei begira garrantzia duten
informazioak hautatzea.
4. Ahozko testuen edukia kritikoki interpretatzea.
5. Ahozko testu-mota ezberdinak hobeto ulertzeko estrategiak erabiltzea.
2. DIMENTSIOA: IRAKURMENA
5. Idatzizko testuen zentzu orokorra identifikatzea.
6. Idatzizko testuen helburua antzematea.
7. Idatzizko testuetan, proposatutako helburuei begira garrantzia duten
informazioak hautatzea.
8. Idatzizko testuen edukia kritikoki interpretatzea.
9. Idatzizko testu-mota ezberdinak hobeto ulertzeko estrategiak erabiltzea.
3. DIMENTSIOA: MINTZAMENA
10. Komunikazio-egoeraren ezaugarriak aintzat hartzea.
11. Ekoizpen-prozesua planifikatzea.
12. Adierazi beharrekoa egoki eta zuzen adieraztea.
13. Kontroleko eta egokitzapeneko estrategiak erabiltzea.
4. DIMENTSIOA: IDAZMENA
14. Komunikazio-egoeraren ezaugarriak kontuan izatea.
15. Ekoizpen-prozesua planifikatzea.
16. Adierazi beharrekoa egoki eta zuzen adieraztea.
17. Kontroleko eta egokitzapeneko estrategiak erabiltzea.
5. DIMENTSIOA: AHOZKO ELKARREKINTZA
18. Komunikazio-trukeetan modu aktibo eta egokian parte hartzea.
19. Arau soziokomunikatiboak errespetatzea.
20. Komunikazioari eusteko eta haren eraginkortasuna areagotzeko estrategiak
erabiltzea.
Dimentsio eta azpikonpetentzien zerrenda ikasle baten hizkuntza-komunikaziorako
konpetentzian esku hartzen duten hizkuntza guztiei aplikagarria da. Zerrenda, aurkezten
den moduan, EAEko hizkuntza ofizialei begira egin da. Azpikonpetentzia hauek eta
dagozkien adierazleak atzerriko lehen edo bigarren hizkuntza batean espero daitekeen
menderatze-mailara egokitzeko, hainbat ñabardura egin beharko lirateke.
5
8. HIZKUNTZA-KOMUNIKAZIORAKO KONPETENTZIA Marko teorikoa
4. Azpikonpetentzia bakoitzaren adierazleak eta mailaketa
Azpikonpetentzia bakoitzak hura deskribatzen duten oinarrizko adierazle batzuk ditu
bereizgarri. Era berean, adierazle horietako bakoitza hiru lorpen-mailatan zertu da. Maila
horiek, probak egin aurretik ezarri direnez, lan-hipotesiak baino ezin daitezke izan.
Ezarritako mailen baliozkotasuna behin proben emaitzak aztertu ondoren egiaztatu
beharko da.
Mailak finkatzeko irizpide gisa parametro hauek baliatu dira:
- Agindutako atazaren lorpen-maila.
- Agindutako atazaren konplexutasuna.
- Alderdi ezberdinak (ideiak, egitura...) elkarlotzeko ahalmena.
- Autonomia-maila agindutako ataza egitean.
- Hizkuntza-zuzentasunaren maila.
- Esplizitua ez dena inferitu eta interpretatzeko ahalmena.
- Ataza egiteko ezagutza linguistikoak kontzienteki erabiltzea.
Parametro horiek adierazle ezberdinei aplikatuta, azpikonpetentzien garapen-maila
bakoitzean ikasleengandik espero daitezkeen portaerak gutxi gorabehera deskribatu ahal
izango ditugu.
Hasierako mailan kokatuko ditugu beren adinari dagozkien komunikazio-atazak modu
osatugabe eta partzialean egiteko adinako diskurtso-trebetasunak dituzten ikasleak.
Gehienetan ez dira ezarritako komunikazio-helburua lortzera iristen. Hizkuntzaren
funtzionamendua modu oso mugatuan menderatzen dutela agerian uzten duten elementu
linguistiko bakanak ezagutzen, erabiltzen edo menderatzen dituzte. Atazak lagunduta eta
autonomia eskasaz burutzen dituztelarik, gehienetan ez dituzte beren akatsak
identifikatzen eta ez dira horiei irtenbidea aurkitzeko gai.
Erdi mailan kokatuko ditugu beren adinari dagozkien komunikazio-atazak modu egoki eta
nahikoa osatuan egiteko adinako diskurtso-trebetasunak dituzten ikasleak, batzuetan
laguntza behar badute ere. Gehienetan, ezarritako komunikazio-helburua lortzen dute.
Beren adinari begira hizkuntzaren funtzionamendua egoki menderatzen dutela agerian
uzten duten elementu linguistikoak ezagutzen, erabiltzen edo menderatzen dituzte. Argi
eta ekarri egokiaz mintzatzen dira. Halaber, testuak ulertu eta ekoizteko beste hizkuntza
batzuetako zenbait ezagutza baliatzen dituzte.
Maila aurreratuan kokatuko ditugu beren adinari dagozkien komunikazio-atazak
eraginkortasun handiz egiteko adinako diskurtso-trebetasunak dituzten ikasleak. Eskuarki,
ezarritako komunikazio-helburua lortzen dute. Hizkuntzaren funtzionamendua modu egoki
eta eraginkorrean menderatzen dutela agerian uzten duten elementu linguistikoak
ezagutzen, erabiltzen edo menderatzen dituzte. Naturaltasunez, argi eta ekarri egokiaz
mintzatzen dira, eta aldi berean diskriminaziozko esaerak saihesten ahalegintzen dira.
Testuak ulertu eta ekoizteko beste hizkuntza batzuetako ezagutzak kontzienteki baliatzen
dituzte. Proposatutako atazak modu autonomoan burutzen dituzte eta ia beti beren
akatsak identifikatu eta horiei irtenbidea aurkitzeko gai dira.
6
9. HIZKUNTZA-KOMUNIKAZIORAKO KONPETENTZIA Marko teorikoa
4.1 Azpikonpetentzia bakoitzaren adierazleak eta mailaketa Lehen Hezkuntzako 4.
mailarako
1. dimentsioa: Entzumena
1.- Hizkuntzaren hainbat alorretatik heldutako ohiko ahozko testuen (albisteak,
solasaldiak, argibideak, deskribapenak, esperientzien kontakizunak, narrazioak...)
zentzu orokorra identifikatzea.
Adierazleak:
Testuaren zentzu orokorra identifikatzen du.
Testuaren informazio-edukia laburbiltzen du.
Ideia nagusiak eta bigarren mailakoak antzematen ditu.
Testuko ideien arteko harremana antzematen du.
Zikloaren berezko lexikoa ezagutzen du.
Hasierako maila Erdi maila Maila aurreratua
Testuaren zentzu orokorra Testuaren zentzu orokorra Testuaren zentzu orokorra
gutxi gorabehera identifikatzen identifikatzen du. identifikatzen du.
du. Testuaren gai orokorra Testuaren gai orokorra
Testuaren informazio-edukia, parafraseatzen du. parafraseatzen du.
xehetasun handirik gabe, Testuaren informazio-edukia Testuaren informazio-edukiari
laburbiltzen du. gehienbat jasotzen duen buruzko laburpen oso eta
Ahozko testuaren ideia laburpen ordenatua egiten du. ordenatua egiten du.
nagusia antzematen du. Ideia nagusiak bereizten ditu. Ideia nagusiak eta bigarren
Testuan ageri den hiztegiaren Testuan ageri den hiztegiaren mailakoak bereizten ditu.
zati bat ezagutzen du. zatirik handiena ezagutzen du. Bigarren mailako zenbait
ideiak nagusiarekin duten
harremana antzematen du.
Testuan ageri den hiztegia
ezagutzen du.
2.- Hizkuntzaren hainbat alorretatik heldutako ohiko ahozko testuen (albisteak,
solasaldiak, argibideak, deskribapenak, esperientzien kontakizunak, narrazioak...)
helburua antzematea.
Adierazleak:
Testuaren xedea identifikatzen du.
Testuaren igorlea antzematen du.
Igorlearen asmoa identifikatzen du.
Erabilitako hizkuntza-aldaera antzematen du.
Testuaren generoa antzematen du.
7
10. HIZKUNTZA-KOMUNIKAZIORAKO KONPETENTZIA Marko teorikoa
Hasierako maila Erdi maila Maila aurreratua
Lagunduta, testuaren xedea Testuaren xedea identifikatzen Testuaren xedea identifikatzen
identifikatzen du. du. du.
Lagunduta, testuaren igorlea Testu narratiboen igorlea Testu narratibo eta
antzematen du. antzematen du. azalpenezkoen igorlea
Lagunduta, erabilitako Lagunduta, igorlearen asmoa antzematen du.
hizkuntza-aldaera antzematen identifikatzen du. Igorlearen asmoa
du. Gehienetan, erabilitako identifikatzen du.
Lagunduta, testuaren generoa hizkuntza-aldaera antzematen Erabilitako hizkuntza-aldaera
antzematen du. du. antzematen du.
Testuaren generoa Testuaren generoa
antzematen du. antzematen du.
3.- Hizkuntzaren hainbat alorretatik heldutako ohiko ahozko testuetan (albisteak,
solasaldiak, argibideak, deskribapenak, esperientzien kontakizunak, narrazioak...)
proposatutako helburuei erantzuteko garrantzizko informazioa hautatzea.
Adierazleak:
Testuaren garrantzizko informazioa bereizten du.
Berariazko informazioa antzematen eta identifikatzen du.
Jasotako informazioa proposatutako helbururako erabiltzen du.
Hasierako maila Erdi maila Maila aurreratua
Testuaren garrantzizko Testuaren garrantzizko Testuaren garrantzizko
informazioaren zati bat informazioaren zati handi bat informazio bereizten du.
bereizten du. bereizten du. Eskatutako berariazko
Eskatutako berariazko Eskatutako berariazko informazioak aurkitzen ditu.
informazioetako batzuk informazio gehienak aurkitzen Jasotako informazioa
aurkitzen ditu. ditu. proposatutako helbururako
Lagunduta, jasotako Jasotako informazioa erabiltzen du.
informazioa proposatutako proposatutako helbururako
helbururako erabiltzen du. erabiltzen du.
4.- Hizkuntzaren hainbat alorretatik heldutako ohiko ahozko testuen (albisteak,
solasaldiak, argibideak, deskribapenak, esperientzien kontakizunak, narrazioak...)
edukia interpretatzea.
Adierazleak:
Testuaren edukia berak dituen ezagutzen argitan interpretatzen ditu.
Testuaren osagai ez-linguistikoen esanahia interpretatzen du.
Testuaren edukiari buruz inferentziak egiten ditu.
Diskriminaziozko esaerak antzematen ditu.
8
11. HIZKUNTZA-KOMUNIKAZIORAKO KONPETENTZIA Marko teorikoa
Hasierako maila Erdi maila Maila aurreratua
Lagunduta, bere ideietatik Bere ideietatik abiatuta Bere ideietatik abiatuta
abiatuta testuaren informazioa testuaren informazioa testuaren informazioa
interpretatzen du. interpretatzen du. interpretatzen eta integratzen
Testuaren osagai ez-linguistiko Testuaren osagai ez-linguistiko du.
batzuen esanahia antzematen eta linguistikoen esanahia Testuaren osagai ez-linguistiko
du. erlazionatzen du. eta linguistikoen esanahia
Lagunduta, testuaren osagai Testuaren osagai inplizitu integratzen du.
inplizitu batzuk berreraikitzen batzuk berreraikitzen ditu. Testuaren osagai inplizitu
ditu. Diskriminaziozko esaera gehienak berreraikitzen ditu.
batzuk antzematen ditu. Diskriminaziozko esaera
ohikoenak antzematen ditu.
5.- Hizkuntzaren hainbat alorretatik heldutako ohiko ahozko testuen (albisteak,
solasaldiak, argibideak, deskribapenak, esperientzien kontakizunak, narrazioak...)
ulermena hobetzeko estrategiak erabiltzea.
Adierazleak:
Entzute aktiboa egiten du.
Testuaren edukiari aurrea hartzen dio.
Testuaren edukiari buruz inferentziak egiten ditu.
Ulermena hobetzeko beste hizkuntza batzuetako ezagutzak erabiltzen ditu.
Hasierako maila Erdi maila Maila aurreratua
Arretaz entzuten du. Entzute aktiboa egiten du, Entzute aktiboa egiten du,
Gaiari buruz aurrez zituen galderak paratuz. galdera egokiak paratuz.
ezagutzetako batzuk Testuaren edukiari aurrea Testuaren edukiari aurrea
aktibatzen ditu. hartzen dio. hartzen dio.
Lagunduta, testuaren edukiari Testuaren edukiari buruz Testuaren edukiari buruz
buruz inferentzia batzuk egiten inferentzia batzuk egiten ditu. inferentziak egiten ditu.
ditu. Ulermena hobetzeko beste Ulermena hobetzeko beste
Lagunduta, beste hizkuntza hizkuntza batzuetako hizkuntza batzuetako
batzuetako osagai lexikoak ezagutzak erabiltzen ditu. ezagutzak kontzienteki
alderatzen ditu ulermena erabiltzen ditu.
hobetzeko.
2. dimentsioa: Irakurmena
6.- Hizkuntzaren hainbat alorretatik heldutako ohiko idatzizko testuen (ikasgelako
arauak, gutunak, zuzendariari gutunak, arau orokorrak, ipuinak, narrazio laburrak,
eskola-entziklopediak, hezkuntzako web orriak, albisteak, oharrak...) zentzu
orokorra identifikatzea.
9
12. HIZKUNTZA-KOMUNIKAZIORAKO KONPETENTZIA Marko teorikoa
Adierazleak:
Testuaren zentzu orokorra identifikatzen du.
Testuaren informazio-edukia laburbiltzen du.
Ideia nagusiak eta bigarren mailakoak antzematen ditu.
Testuko ideien arteko harremana antzematen du.
Zikloaren berezko lexikoa ezagutzen du.
Hasierako maila Erdi maila Maila aurreratua
Testuaren zentzu orokorra Testuaren zentzu orokorra Testuaren zentzu orokorra
gutxi gorabehera identifikatzen identifikatzen du. identifikatzen du.
du. Testuaren informazio-edukia Testuaren informazio-edukiari
Testuaren informazio-edukia, gehienbat jasotzen duen buruzko laburpen oso eta
xehetasun handirik gabe, laburpen ordenatua egiten du. ordenatua egiten du.
laburbiltzen du. Idatzizko testuaren gai Testuaren gai orokorra
Ahozko testuaren ideia orokorra parafraseatzen du. parafraseatzen du.
nagusia antzematen du. Ideia nagusiak bereizten ditu. Ideia nagusiak eta bigarren
Testuan ageri den hiztegiaren Lagunduta, elementu mailakoak bereizten ditu.
zati bat ezagutzen du. tipografikoak erabiltzen ditu Bigarren mailako zenbait
ideien antolaera ideiak nagusiarekin duten
identifikatzeko. harremana antzematen du.
Testuan ageri den hiztegiaren Elementu tipografikoak
zatirik handiena ezagutzen du. erabiltzen ditu ideien antolaera
identifikatzeko.
Testuan ageri den hiztegia
ezagutzen du.
7.- Hizkuntzaren hainbat alorretatik heldutako ohiko idatzizko testuen (ikasgelako
arauak, gutunak, zuzendariari gutunak, arau orokorrak, ipuinak, narrazio laburrak,
eskola-entziklopediak, hezkuntzako web orriak, albisteak, oharrak...) helburua
antzematea.
Adierazleak:
Testuaren xedea identifikatzen du.
Testuaren igorlea antzematen du.
Igorlearen asmoa identifikatzen du.
Erabilitako hizkuntza-aldaera antzematen du.
Testuaren generoa antzematen du.
Hasierako maila Erdi maila Maila aurreratua
Lagunduta, testuaren xedea Gehienetan, testuaren xedea Testuaren xedea identifikatzen
identifikatzen du. identifikatzen du. du.
Lagunduta, testuaren igorlea Testu narratiboen igorlea Testu narratibo eta
antzematen du. antzematen du. azalpenezkoen igorlea
Lagunduta, erabilitako Lagunduta, igorlearen asmoa antzematen du.
hizkuntza-aldaera antzematen identifikatzen du. Igorlearen asmoa
du. Gehienetan, erabilitako identifikatzen du.
Lagunduta, testuaren generoa hizkuntza-aldaera antzematen Erabilitako hizkuntza-aldaera
antzematen du. du. antzematen du.
Testuaren generoa Testuaren generoa
antzematen du. antzematen du.
10
13. HIZKUNTZA-KOMUNIKAZIORAKO KONPETENTZIA Marko teorikoa
8.- Hizkuntzaren hainbat alorretatik heldutako ohiko idatzizko testuetan (ikasgelako
arauak, gutunak, zuzendariari gutunak, arau orokorrak, ipuinak, narrazio laburrak,
eskola-entziklopediak, hezkuntzako web orriak, albisteak, oharrak...) proposatutako
helburuei erantzuteko garrantzizko informazioa hautatzea.
Adierazleak:
Irakurketaren helburua identifikatzen du.
Testuaren garrantzizko informazioa bereizten du.
Berariazko informazioa antzematen eta identifikatzen du.
Jasotako informazioa proposatutako helbururako erabiltzen du.
Hasierako maila Erdi maila Maila aurreratua
Testuaren garrantzizko Lagunduta, irakurketaren Irakurketaren helburua
informazioaren zati bat helburua identifikatzen du. identifikatzen du.
bereizten du. Testuaren garrantzizko Testuaren garrantzizko
Eskatutako berariazko informazioaren zati handi bat informazioa bereizten du.
informazioetako batzuk bereizten du. Eskatutako berariazko
aurkitzen ditu. Eskatutako berariazko informazioak aurkitzen ditu.
Lagunduta, jasotako informazio gehienak aurkitzen Jasotako informazioa
informazioa proposatutako ditu. proposatutako helbururako
helbururako erabiltzen du. Jasotako informazioa erabiltzen du.
proposatutako helbururako
erabiltzen du.
9.- Hizkuntzaren hainbat alorretatik heldutako ohiko idatzizko testuen (ikasgelako
arauak, gutunak, zuzendariari gutunak, arau orokorrak, ipuinak, narrazio laburrak,
eskola-entziklopediak, hezkuntzako web orriak, albisteak, oharrak...) edukia
interpretatzea.
Adierazleak:
Testuaren edukia berak dituen ezagutzen argitan interpretatzen ditu.
Testuaren osagai ez-linguistikoen esanahia interpretatzen du.
Testuaren edukiari buruz inferentziak egiten ditu.
Diskriminaziozko esaerak antzematen ditu.
Hasierako maila Erdi maila Maila aurreratua
Lagunduta, bere ideietatik Bere ideietatik abiatuta Bere ideietatik abiatuta
abiatuta testuaren informazioa testuaren informazioa testuaren informazioa
interpretatzen du. interpretatzen du. interpretatzen eta integratzen
Testuaren osagai ez-linguistiko Testuaren osagai ez-linguistiko du.
batzuen esanahia antzematen eta linguistikoen esanahia Testuaren osagai ez-linguistiko
du. erlazionatzen du. eta linguistikoen esanahia
Lagunduta, testuaren osagai Testuaren osagai inplizitu integratzen du.
inplizitu batzuk berreraikitzen batzuk berreraikitzen ditu. Testuaren osagai inplizitu
ditu. Diskriminaziozko esaera gehienak berreraikitzen ditu.
batzuk antzematen ditu. Diskriminaziozko esaera
ohikoenak antzematen ditu.
11
14. HIZKUNTZA-KOMUNIKAZIORAKO KONPETENTZIA Marko teorikoa
10.- Hizkuntzaren hainbat alorretatik heldutako ohiko idatzizko testuen (ikasgelako
arauak, gutunak, zuzendariari gutunak, arau orokorrak, ipuinak, narrazio laburrak,
eskola-entziklopediak, hezkuntzako web orriak, albisteak, oharrak...) ulermena
hobetzeko estrategiak erabiltzea.
Adierazleak:
Testuaren edukiari aurrea hartzen dio.
Testuaren edukiari buruz inferentziak egiten ditu.
Ulermenean arazoak antzematen ditu.
Ulermena hobetzeko beste hizkuntza batzuetako ezagutzak erabiltzen ditu.
Hasierako maila Erdi maila Maila aurreratua
Gaiari buruz aurrez zituen Testuaren edukiari aurrea Testuaren edukiari aurrea
ezagutzak aktibatzen ditu. hartzen dio. hartzeko testu-adierazle
Lagunduta, testuaren edukiari Testuaren edukiari buruz batzuk erabiltzen ditu.
buruzko zuzeneko inferentziak zuzeneko inferentzia batzuk Testuaren edukiari buruz
egiten ditu. egiten ditu. inferentziak egiten ditu.
Bere ulermenean zenbait Bere ulermenean arazoak Bere ulermenean arazoak
arazo antzematen ditu. antzematen ditu. antzematen eta kontrolatzen
Testuinguruari esker hitz Testuinguruari esker esaera ditu.
ezezagunak identifikatzen ezezagunak identifikatzen Hiztegia erabiltzen du
ditu. ditu. zalantzak argitzeko.
Lagunduta, beste hizkuntza Gidatuta, hiztegia erabiltzen Ulermena hobetzeko beste
batzuetako osagai lexikoak du zalantzak argitzeko. hizkuntza batzuetako
alderatzen ditu ulermena Ulermena hobetzeko beste ezagutzak kontzienteki
hobetzeko. hizkuntza batzuetako erabiltzen ditu.
ezagutzak erabiltzen ditu.
3. dimentsioa: Mintzamena
11.- Komunikazio-egoeraren ezaugarriak kontuan izatea hizkuntzaren hainbat
alorretako ahozko testu soil eta ikasleen interesetatik gertukoak (albisteak,
solasaldiak, argibideak, deskribapenak, esperientzien kontakizunak, narrazioak...)
ekoizteko.
Adierazleak:
Hartzailearen ezaugarriak kontuan izaten ditu.
Testuaren xedea kontuan izaten du.
Hizkuntza-aldaera egokia hautatzen du.
Egoerari begira erregistro egokia hautatzen du.
Testu-genero egokia hautatzen du.
12
15. HIZKUNTZA-KOMUNIKAZIORAKO KONPETENTZIA Marko teorikoa
Hasierako maila Erdi maila Maila aurreratua
Lagunduta, hartzailearen Hartzailearen ezaugarrietako Hartzailearen ezaugarriak
ezaugarriak kontuan izaten batzuk kontuan izaten ditu. kontuan izaten ditu.
ditu. Testuaren xedea kontuan Testuaren xedea argi
Lagunduta, testuaren xedea izaten du. identifikatzen du.
kontuan izaten du. Gehienetan, hizkuntza- Hizkuntza-aldaera egokia
Lagunduta, hizkuntza-aldaera aldaera egokia hautatzen du. hautatzen du.
egokia hautatzen du. Lagunduta, erregistro egokia Erregistro egokia hautatzen
Lagunduta, genero egokia hautatzen du. du.
hautatzen du. Gehienetan, genero egokia Genero egokia hautatzen du.
hautatzen du.
12.- Hizkuntzaren hainbat alorretako ahozko testu soil eta ikasleen interesetatik
gertukoak (albisteak, solasaldiak, argibideak, deskribapenak, esperientzien
kontakizunak, narrazioak...) planifikatzen hastea.
Adierazleak:
Informazioa hainbat euskarritan bilatzen du.
Lortu nahi den helbururako garrantzizko informazioa hautatzen du.
Diskurtsoa egituratzen du.
Hasierako maila Erdi maila Maila aurreratua
Lagunduta, iturri bibliografiko Hein batean, iturri bibliografiko Iturri bibliografiko eta
eta digital soiletan informazioa eta digital soiletan informazioa digitaletan informazioa
eskuratzen du. eskuratzen du. eskuratzen du.
Lagunduta, lortu nahi den Lortu nahi den helbururako Lortu nahi den helbururako
helbururako garrantzizko garrantzizkoa den garrantzizko informazioa
informazioa hautatzen du. informazioaren zati handi bat hautatzen du.
Hautatutako informazioa hautatzen du. Hautatutako informazioa
antolatu gabe aurkezten du. Hautatutako informazioa modu egituratuan antolatzen
modu oinarrizkoan antolatzen du.
du.
13.- Hizkuntzaren hainbat alorretako ahozko testu soil eta ikasleen interesetatik
gertukoak (albisteak, solasaldiak, argibideak, deskribapenak, esperientzien
kontakizunak, narrazioak...) erabiliz egoki mintzatzea.
Adierazleak:
Argi eta ekarri egokiaz mintzatzen da.
Elementu prosodiko eta keinuzkoak erabiltzen ditu.
Testu-generoaren berezko ezaugarriak errespetatzen ditu.
Diskriminaziozko esaerak saihesten ditu.
13
16. HIZKUNTZA-KOMUNIKAZIORAKO KONPETENTZIA Marko teorikoa
Hasierako maila Erdi maila Maila aurreratua
Bere mintzaldiaren une Argi eta ekarri egokiaz Argi eta ekarri egokiaz
batzuetan nahiko argi mintzatzen da. mintzatzen da.
mintzatzen da. Intonazioa egoki aldatzen du. Intonazioa diskurtsoaren
Keinuak eta jarrera zailtasunez Keinuak eta jarrera modu ezaugarrietara egokitzen du.
kontrolatzen ditu. nahiko eraginkorrean Keinuak eta jarrera modu
Testu-generoaren oinarrizko kontrolatzen ditu. eraginkorrean kontrolatzen
ezaugarri batzuk kontuan Testu-generoaren oinarrizko ditu.
izaten ditu. ezaugarriak errespetatzen ditu. Testu-generoaren berezko
Bere ekoizpenetan ezaugarriak errespetatzen ditu.
diskriminaziozko esaera batzuk Bere ekoizpenetan
antzematen eta zuzentzen ditu. diskriminaziozko esaera
batzuk antzematen eta
zuzentzen ditu.
14.- Hizkuntzaren hainbat alorretako ahozko testu soil eta ikasleen interesetatik
gertukoak (albisteak, solasaldiak, argibideak, deskribapenak, esperientzien
kontakizunak, narrazioak...) ekoiztean kontroleko eta egokitzapeneko estrategiak
erabiltzea.
Adierazleak:
Ekoizpena arautzeko estrategiak erabiltzen ditu.
Autoebaluazio-estrategiak erabiltzen ditu.
Ekoizpen-prozesuan autonomia agertzen du.
Hasierako maila Erdi maila Maila aurreratua
Komunikazioari eusteko Komunikazioari eusteko Komunikazioari eusteko
konpentsazio-estrategiak konpentsazio-estrategia batzuk konpentsazio-estrategiak
erabiltzeari ekin dio. erabiltzen ditu. modu eraginkorrean erabiltzen
Beste hizkuntza batzuetako Ekoizpen-prozesuan zehar ditu.
osagai lexikoak erabiltzen ditu beste hizkuntza batzuetako Ekoizpen-prozesuan zehar
komunikazioari eusteko. zenbait ezagutza erabiltzen beste hizkuntza batzuetako
Lagunduta, akats batzuk ditu. ezagutzak kontzienteki
identifikatzen ditu. Akats batzuk identifikatzen ditu erabiltzen ditu.
Ekoizpen-prozesuan eta horiek zuzentzeko gai da. Bere akatsak identifikatzen eta
autonomia eskasa agertzen Ekoizpen-prozesuan zuzentzen ditu.
du. nolabaiteko autonomia Ekoizpen-prozesuan
agertzen du. autonomia-maila egoki
samarra agertzen du.
14
17. HIZKUNTZA-KOMUNIKAZIORAKO KONPETENTZIA Marko teorikoa
4. dimentsioa: Idazmena
15.- Komunikazio-egoeraren ezaugarriak kontuan izatea hizkuntzaren hainbat
alorretako idatzizko testu soil eta ikasleen interesetatik gertukoak (ikasgelako
arauak, gutunak, zuzendariari gutunak, arau orokorrak, ipuinak, narrazio laburrak,
eskola-entziklopediak, hezkuntzako web orriak, albisteak, oharrak...) ekoizteko.
Adierazleak:
Bere ekoizpenerako, testuaren xedea kontuan izaten du.
Bere testua hartzailera egokitzen du.
Hizkuntza-aldaera egokia hautatzen du.
Egoerari begira erregistro egokia erabiltzen du.
Testu-genero egokia hautatzen du.
Hasierako maila Erdi maila Maila aurreratua
Lagunduta, testuaren xedea Testuaren xedea jasotzen du. Testuaren xedea argi jasotzen
jasotzen du. Bere testuaren oinarrizko du.
Hartzailearen ezaugarriak alderdi batzuk hartzailera Bere testua hartzailera
kontuan izaten ditu. egokitzen ditu. egokitzen du.
Lagunduta, hizkuntza-aldaera Gehienetan, hizkuntza-aldaera Hizkuntza-aldaera egokia
egokia hautatzen du. egokia hautatzen du. hautatzen du.
Lagunduta, erregistro egokia Lagunduta, erregistro egokia Erregistro egokia hautatzen
hautatzen du. hautatzen du. du.
Zenbait aukeren artetik, genero Genero egokia hautatzen du.
egokia hautatzen du.
16.- Gidatuta, hizkuntzaren hainbat alorretako idatzizko testu soil eta ikasleen
interesetatik gertukoak (ikasgelako arauak, gutunak, zuzendariari gutunak, arau
orokorrak, ipuinak, narrazio laburrak, eskola-entziklopediak, hezkuntzako web
orriak, albisteak, oharrak...) ekoizteko prozesua planifikatzea.
Adierazleak:
Informazioa hainbat iturritan bilatzen du.
Lortu nahi den helbururako garrantzizko informazioa hautatzen du.
Testuaren edukia eta forma planifikatzen eta egituratzen ditu.
15
18. HIZKUNTZA-KOMUNIKAZIORAKO KONPETENTZIA Marko teorikoa
Hasierako maila Erdi maila Maila aurreratua
Lagunduta, iturri bibliografiko Lagunduta, iturri bibliografiko Askotariko iturri bibliografiko
eta digital soiletan informazioa eta digital soiletan eta digitaletan informazioa
eskuratzen du. informazioren bat eskuratzen eskuratzen du.
Lagunduta, lortu nahi den du. Lortu nahi den helbururako
helbururako garrantzizko Lagunduta, lortu nahi den garrantzizko informazioa
informazioa hautatzen du. helbururako garrantzizko hautatzen du.
Testu-generoaren berezko informazioren bat hautatzen Informazioa testu-generoaren
egitura zailtasunez erabiltzen du. arabera egituratzen du.
du. Informazioa testu-generoaren Paragrafoa erabiltzen du
arabera modu oinarrizkoan testuaren ideien antolatzaile
egituratzen du. gisa.
Gidatuta, paragrafoa erabiltzen
du testuaren ideien antolatzaile
gisa.
17.- Hizkuntzaren hainbat alorretako idatzizko testu soil eta ikasleen interesetatik
gertukoen bidez (ikasgelako arauak, gutunak, zuzendariari gutunak, arau orokorrak,
ipuinak, narrazio laburrak, eskola-entziklopediak, hezkuntzako web orriak, albisteak,
oharrak...) adierazi beharrekoa modu egokian adieraztea.
Adierazleak:
Testua egoki eta zuzen aurkezten du.
Askotariko hizkuntza-baliabideak erabiltzen ditu.
Diskriminaziozko esaerak erabiltzea saihesten du.
Hasierako maila Erdi maila Maila aurreratua
Testu-generoaren oinarrizko Testu-generoaren oinarrizko Testu-generoaren berezko
ezaugarri batzuk errespetatzen ezaugarriak errespetatzen ditu. ezaugarriak errespetatzen ditu.
ditu. Testua berrikusteko, zikloaren Testua berrikusteko, zikloaren
Testua berrikusteko, zikloaren berezko ezagutza linguistiko berezko ezagutza linguistiko
berezko ezagutza linguistiko batzuk erabiltzen ditu. batzuk erabiltzen ditu.
batzuk erabiltzen ditu. Zikloaren berezko arau Zikloaren berezko arau
Zikloaren berezko arau gramatikal, lexiko eta gramatikal, lexiko eta
gramatikal, lexiko eta ortografiko gehienak ortografikoak errespetatzen
ortografiko batzuk errespetatzen ditu. ditu.
errespetatzen ditu. Testua berrikusteko interesa Testua berrikusteko iniziatiba
Kohesioko oinarrizko agertzen du. agertzen du.
prozedurak zailtasunez Lagunduta, enuntziatuak modu Lagunduta, enuntziatuak modu
erabiltzen ditu. bateratuan uztartzen ditu. bateratuan uztartzen ditu.
Azken testua idazteko, IKTak Azken testua idatzi eta Azken testua idatzi eta
zailtasunez erabiltzen ditu. berrikusteko, IKTak berrikusteko IKTak modu
Lagunduta, bere ekoizpenetan zailtasunez erabiltzen ditu. nahiko eraginkorrean
diskriminaziozko esaera Bere ekoizpenetan erabiltzen ditu.
batzuk identifikatzen ditu. diskriminaziozko esaera Bere ekoizpenetan
batzuk identifikatzen ditu. diskriminaziozko esaerak
saihesten ahalegintzen da.
16
19. HIZKUNTZA-KOMUNIKAZIORAKO KONPETENTZIA Marko teorikoa
18.- Hizkuntzaren hainbat alorretako idatzizko testu soil eta ikasleen interesetatik
gertukoak (ikasgelako arauak, gutunak, zuzendariari gutunak, arau orokorrak,
ipuinak, narrazio laburrak, eskola-entziklopediak, hezkuntzako web orriak, albisteak,
oharrak...) ekoiztean kontroleko eta autoebaluazioko estrategiak erabiltzea.
Adierazleak:
Ekoizpena arautzeko estrategiak erabiltzen ditu
Autoebaluazio-estrategiak erabiltzen ditu
Testua ekoizteko eta berrikusteko prozesuan autonomia agertzen du
Hasierako maila Erdi maila Maila aurreratua
Lagunduta, ekoizpen- Ekoizpen-prozesuan zehar Ekoizpen-prozesuan zehar
prozesuan zehar beste beste hizkuntza batzuetako beste hizkuntza batzuetako
hizkuntza batzuetako osagai zenbait ezagutza erabiltzen ezagutzak kontzienteki
lexikoak alderatzen ditu. ditu. erabiltzen ditu.
Lagunduta, akats batzuk Akats batzuk identifikatzen ditu Bere akatsak identifikatzen eta
identifikatzen ditu. eta horiek zuzentzeko gai da. zuzentzen ditu.
Testua ekoizteko eta Testua ekoizteko eta
berrikusteko prozesuan berrikusteko prozesuan
autonomia eskasa agertzen autonomia-maila egoki
du. samarra agertzen du.
5. dimentsioa: Ahozko elkarrekintza
19.- Ikasgelan, ikastetxean eta ingurunean eguneroko bizitzan ohikoak diren
komunikazio-trukeetan modu aktibo eta egokian parte hartzea.
Adierazleak:
Naturaltasunez esku hartzen du eta aktiboki entzuten du.
Komunikazio-egoeraren ezaugarriak kontuan izaten ditu.
Informazioa eta azalpenak modu ordenatu eta egokian ematen ditu.
Hasierako maila Erdi maila Maila aurreratua
Komunikazio-trukean arreta Komunikazio-trukean arreta Komunikazio-trukean arreta
zailtasunez mantentzen du. mantentzen du. mantentzen eta esku hartzen
Bere komunikazio-trukeetan Naturaltasunez, komunikazio- du.
inhibizioa agertzen du. trukeak hasten eta mantentzen Naturaltasunez eta modu
Lagunduta, komunikazio- ditu. eraginkorrean, komunikazio-
egoeraren ezaugarriak kontuan Komunikazio-egoeraren trukeak hasten eta mantentzen
izaten ditu. ezaugarriak kontuan izaten ditu.
ditu. Komunikazio-egoeraren
Solaskidearen aurrean ezaugarrietara modu
erantzuna modu nahiko eraginkorrean egokitzen da.
eraginkorrean egokitzen du. Erregistro egokia erabiltzen du.
Hizkuntza-aldaera modu Solaskidearen aurrean
nahiko eraginkorrean egokitzen erantzuna egokitzen du.
du elkarrekintzara. Hizkuntza-aldaera
elkarrekintzara egokitzen du.
17
20. HIZKUNTZA-KOMUNIKAZIORAKO KONPETENTZIA Marko teorikoa
20.- Ikasgelan, ikastetxean eta ingurunean eguneroko bizitzan ohikoak diren
komunikazio-trukeetan arau soziokomunikatiboak errespetatzea.
Adierazleak:
Hizkuntza-moldeak errespetatzen ditu.
Besteen esku-hartzeak errespetatzen ditu.
Hitz egiteko txandak errespetatzen ditu.
Adei-legea kontuan izaten du.
Diskriminaziozko esaerak saihesten ditu.
Hasierako maila Erdi maila Maila aurreratua
Komunikazio-trukean Komunikazio-trukean Komunikazio-trukean lankidetza
errespetuzko jarrera errespetuzko jarrera mantentzen eta errespetuzko jarrera ageri
zailtasunez mantentzen du. du. du.
Komunikazio-trukean Komunikazio-trukean ahotsaren Komunikazio-trukean
ahotsaren tonua eta tonua eta bolumena noizean ahotsaren tonua eta bolumena
bolumena zailtasunez behin kontrolatzen ditu. kontrolatzen ditu.
kontrolatzen ditu. Jarrera eta keinuak noizean behin Hitz egiteko txandak
Jarrera eta keinuak kontrolatzen ditu. errespetatzen ditu.
zailtasunez kontrolatzen Hitz egiteko txandak ia beti Adei-legea errespetatzen du.
ditu. errespetatzen ditu. Jarrera eta keinuak
Lagunduta, hitz egiteko Noizean behin komunikazio- kontrolatzen ditu.
txandak errespetatzen ditu. trukea hasteko eta bukatzeko Komunikazio-trukea hasteko
hizkuntza-formula egokiak eta bukatzeko hizkuntza-
erabiltzen ditu. formula egokiak erabiltzen
Diskriminaziozko esaera batzuk ditu.
antzematen eta zuzentzen ditu. Diskriminaziozko esaerak
erabiltzea saihesten du.
21.- Ikasgelan, ikastetxean eta ingurunean eguneroko bizitzan ohikoak diren
komunikazio-trukeetan komunikazioari eusteko estrategiak erabiltzea.
Adierazleak:
Komunikazioari eusteko konpentsazio-estrategiak erabiltzen ditu.
Hasierako maila Erdi maila Maila aurreratua
Ulermen-arazoak Ulermen-arazoak gainditzeko, Ulermen-arazoak gainditzeko,
gainditzeko, bere bere komunikazio-trukeetan bere komunikazio-trukeetan
komunikazio-trukeetan galdera soilak egiten ditu. galderak egiten ditu.
galdera soilen bat egiten Elkarrekintzan zailtasunak Elkarrekintzan zailtasunak
du. gainditzeko, ahozko baliabideak gainditzeko, ahozko
Elkarrekintzan zailtasunak eta ahozkoak ez direnak baliabideak eta ahozkoak ez
gainditzeko, ahozkoak ez erabiltzen ditu. direnak erabiltzen ditu.
diren baliabideak erabiltzen Mezuaren edukiari buruzko bere Mezuaren edukiari buruzko bere
ditu. hipotesietakoren bat egiaztatu eta hipotesiak egiaztatu eta
Komunikazio-trukean, bere berresteko galdera desegokiak berresteko galdera egokiak
esku-hartzeak arazoekin egiten ditu. egiten ditu.
txertatzen ditu. Komunikazio-trukean, bere esku- Komunikazio-trukean, bere
hartzeak modu nahiko esku-hartzeak egoki txertatzen
eraginkorrean txertatzen ditu. ditu.
18
21. HIZKUNTZA-KOMUNIKAZIORAKO KONPETENTZIA Marko teorikoa
4.2. Azpikonpetentzia bakoitzaren adierazleak eta lorpen-mailak Derrigorrezko
Bigarren Hezkuntzako 2. mailarako
1. dimentsioa: Entzumena
1.- Hizkuntzaren hainbat erabilera-eremutako ahozko testu nahiko konplexu eta
ikasleen interesetatik gertukoen (abisuak, arauak, argibideak, albisteak,
aurkezpenak, narrazioak, arrazoiketa soilak...) zentzu orokorra identifikatzea.
Adierazleak:
Testuaren zentzu orokorra ulertzen du.
Testuaren gaia inferitzen du.
Testuaren informazio-edukia laburbiltzen du.
Testuaren ideia nagusiak bereizten ditu.
Testuaren ideia nagusiak eta bigarren mailakoak bereizten ditu.
Testuaren atalen arteko erlazio logikoak antzematen ditu.
Hasierako maila Erdi maila Maila aurreratua
Testuaren zentzu orokorra Testuaren zentzu orokorra Testuaren zentzu orokorra
ulertzen du. ulertzen du. ulertzen du.
Testuaren zentzu orokorra Testuaren zentzu orokorra Testuaren gaia inferitzen eta
parafraseatzen du. parafraseatzen du. zuzen adierazten du.
Testuaren edukiarekin nolabait Izenburu egoki bat hautatzen Izenburu egoki bat hautatzen
bat datorren izenburu bat du. du.
hautatzen du. Laburpen batean testuaren Testuaren funtsezko edukia
Testua haren edukiari begira edukiaren garrantzizko egoki laburbiltzen du.
egokia ez den moduan alderdiak jasotzen ditu. Testu-adierazleak erabiltzen
laburbiltzen du. Ideia nagusiak eta bigarren ditu testuaren egitura
Testuaren ideia nagusietako mailakoak bereizten ditu. berreraikitzeko.
batzuk identifikatzen ditu. Testuaren egituraren atal Testuaren atalen arteko erlazio
nagusiak antzematen ditu. logikoak antzematen ditu.
2.- Hizkuntzaren hainbat erabilera-eremutako ahozko testu nahiko konplexu eta
ikasleen interesetatik gertukoen (abisuak, arauak, argibideak, albisteak,
aurkezpenak, narrazioak, arrazoiketa soilak...) helburua antzematea.
Adierazleak:
Testuaren xedea identifikatzen du.
Ezagutza linguistikoak erabiltzen ditu testuaren xedea interpretatzeko laguntza gisa.
Igorlearen asmoa identifikatzen du.
Informazioa eta iritzia bereizten ditu.
Erabilitako hizkuntza-aldaera identifikatzen du.
Testuaren generoa antzematen du.
19
22. HIZKUNTZA-KOMUNIKAZIORAKO KONPETENTZIA Marko teorikoa
Hasierako maila Erdi maila Maila aurreratua
Lagunduta, testuaren Gehienetan, testuaren Testuaren komunikazio-xedea
komunikazio-xedea komunikazio-xedea identifikatzen du.
identifikatzen du. identifikatzen du. Testuko elementu esplizitu eta
Igorlearen asmoa zailtasunez Testuko testuinguru-elementu inplizituetatik abiatuta
identifikatzen du. esplizituetatik abiatuta igorlearen asmoa antzematen
Lagunduta, informazioa eta igorlearen asmoa antzematen du.
iritzia bereizten ditu. du. Testuan adierazpen-markak
Testuan adierazpen-marka Testuan adierazpen-marka antzematen ditu.
batzuk antzematen ditu. gehienak antzematen ditu. Testuaren xedea antzemateko,
Lagunduta, erabilitako Testuaren xedea antzemateko, ezagutza testual eta
hizkuntza-aldaera antzematen ezagutza testual eta linguistiko linguistikoak erabiltzen ditu.
du. batzuk erabiltzen ditu. Informazioa eta iritzia
Lagunduta, testuaren generoa Gehienetan, informazioa eta bereizten ditu.
antzematen du. iritzia bereizten ditu. Erabilitako hizkuntza-aldaera
Gehienetan, erabilitako antzematen du.
hizkuntza-aldaera antzematen Testuaren generoa
du. antzematen du.
Testuaren generoa
antzematen du.
3.- Hizkuntzaren hainbat erabilera-eremutako ahozko testu nahiko konplexu eta
ikasleen interesetatik gertukoetan (abisuak, arauak, argibideak, albisteak,
aurkezpenak, narrazioak, arrazoiketa soilak...) lortu nahi den xederako garrantzizkoa
den informazioa bereiztea.
Adierazleak:
Informazio berria bereizten du.
Lortu nahi den helbururako garrantzizkoa den informazioa identifikatzen du.
Berariazko informazioa antzematen eta identifikatzen du.
Jasotako informazioa lortu nahi den helbururako erabiltzen du.
Hasierako maila Erdi maila Maila aurreratua
Testuaren zenbait alderdi Testuaren garrantzizko Proposatutako helbururako
informatibo identifikatzen informazioetako batzuk garrantzizkoa den informazioa
ditu. identifikatzen ditu. identifikatzen du.
Berariazko informazioren bat Garrantzizko informazioa Testuan agertuz doan informazio
aurkitzen du. errepikapen, adibide edota berria identifikatzen du.
Lortu nahi den helbururako pasadizozko datuetatik Garrantzizko informazioa
jasotako informazioa modu bereizten du. errepikapen, adibide edota
desegokian erabiltzen du. Eskatutako berariazko pasadizozko datuetatik modu
informazio gehiena aurkitzen eraginkorrean bereizten du.
du. Eskatutako berariazko informazio
Lortu nahi den helbururako guztia aurkitzen du.
jasotako informazioa hein Lortu nahi den helbururako
batean erabiltzen du. jasotako informazioa modu
eraginkorrean erabiltzen du.
20
23. HIZKUNTZA-KOMUNIKAZIORAKO KONPETENTZIA Marko teorikoa
4.- Hizkuntzaren hainbat erabilera-eremutako ahozko testu nahiko konplexu eta
ikasleen interesetatik gertukoen (abisuak, arauak, argibideak, albisteak,
aurkezpenak, narrazioak, arrazoiketa soilak...) edukia kritikoki interpretatzea.
Adierazleak:
Testuaren edukia berak dituen ezagutzen argitan interpretatzen ditu.
Testuaren osagai ez-linguistikoen esanahia interpretatzen du.
Testuaren edukiari buruz inferentziak egiten ditu.
Diskriminaziozko esaerak identifikatzen ditu.
Testuaren edukitik abiatuta bere iritzia ematen du.
Hasierako maila Erdi maila Maila aurreratua
Testuaren zentzua eta bere Bere ideietatik abiatuta Bere ideietatik abiatuta
ideiak funts eskasez testuaren informazioa testuaren informazioa
elkarlotzen ditu. interpretatzen du. interpretatzen eta integratzen
Testuaren osagai ez- Testuaren osagai ez- du.
linguistiko batzuen esanahia linguistiko eta linguistikoen Testuaren osagai ez-
antzematen du. esanahia erlazionatzen du. linguistiko eta linguistikoen
Testuaren edukiari buruz Testuaren edukiari buruz esanahia integratzen du.
zuzeneko inferentzia batzuk zuzeneko inferentziak eta Testuaren edukiari buruz
egiten ditu. zeharkako inferentzia batzuk zuzeneko eta zeharkako
Lagunduta, informazioa eta egiten ditu. inferentziak egiten ditu.
iritzia bereizten ditu. Gehienetan, informazioa eta Informazioa eta iritzia
Diskriminaziozko esaera iritzia bereizten ditu. bereizten ditu.
batzuk antzematen ditu. Informazioaren balioari Informazioaren balioari
Iritziak modu oinarrizkoan eta buruzko iruzkinak egiten ditu. buruzko iruzkin kritikoak
askorik arrazoitu gabe ematen Diskriminaziozko esaerak egiten ditu.
ditu. antzematen ditu. Diskriminaziozko esaerak
Testuaren edukiari buruz bere antzematen eta ebaluatzen
iritzia ematen du. ditu.
Testuaren edukiari buruzko
iritzi sakona ematen du.
5.- Hizkuntzaren hainbat erabilera-eremutako ahozko testu nahiko konplexu eta
ikasleen interesetatik gertukoen (abisuak, arauak, argibideak, albisteak,
aurkezpenak, narrazioak, arrazoiketa soilak...) ulermena hobetzeko estrategiak
erabiltzea.
Adierazleak:
Entzute aktiboa egiten du.
Testuaren edukiari aurrea hartzen dio.
Informazioa atxikitzeko askotariko erregistro-baliabideak erabiltzen ditu.
Ulermena hobetzeko beste hizkuntza batzuetako ezagutzak erabiltzen ditu.
21
24. HIZKUNTZA-KOMUNIKAZIORAKO KONPETENTZIA Marko teorikoa
Hasierako maila Erdi maila Maila aurreratua
Arretaz entzuten du. Entzute aktiboa egiten du, Entzute aktiboa egiten du,
Gaiari buruz aurrez zituen galdera egokiak paratuz. galdera egokiak eta esku-
ezagutzetako batzuk Testuaren edukiari aurrea hartze argigarriak eginez.
aktibatzen ditu. hartzen dio. Testuaren edukiari buruz
Lagunduta, beste hizkuntza Hein batean, testuen edukia inferentziak egiten ditu.
batzuetako ezagutzak atxikitzen du erregistro- Testuen edukia atxikitzen du
alderatzen ditu ulermena baliabideak erabiliz. erregistro-baliabideak erabiliz.
hobetzeko. Ulermena hobetzeko beste Ulermena hobetzeko beste
hizkuntza batzuetako hizkuntza batzuetako
ezagutzak erabiltzen ditu. ezagutzak kontzienteki
erabiltzen ditu.
2. dimentsioa: Irakurmena
6.- Hizkuntzaren hainbat erabilera-eremutako idatzizko testu nahiko konplexu eta
ikasleen interesetatik gertukoen (argibideak, arauak, iragarkiak, erreferentziako
liburuak, albisteak, erreportajeak, kontakizunak, liburuxkak, hezkuntzako web
orriak...) zentzu orokorra identifikatzea.
Adierazleak:
Testuaren zentzu orokorra ulertzen du.
Testuaren gaia inferitzen du.
Testuaren funtsezko edukia laburbiltzen du.
Ideia nagusiak eta bigarren mailakoak bereizten ditu.
Testuaren egitura orokorra berreraikitzen du.
Testuaren ideien arteko erlazio logikoak antzematen ditu.
Hasierako maila Erdi maila Maila aurreratua
Testuaren zentzu orokorra Testuaren zentzu orokorra Testuaren zentzu orokorra
ulertzen du. ulertzen du. ulertzen du.
Testuaren zentzu orokorra Testuaren zentzu orokorra Testuaren gaia inferitzen eta
parafraseatzen du. parafraseatzen du. zuzen adierazten du.
Testuaren edukia egokiegia ez Laburpen batean testuaren Testuaren funtsezko edukia
den moduan laburbiltzen du. edukiaren garrantzizko alderdi egoki laburbiltzen du.
Testuaren edukiarekin nolabait gehienak jasotzen ditu. Testuaren eduki orokorrari
bat datorren izenburu bat Izenburu egoki bat hautatzen begira egokia den izenburu bat
hautatzen du. du. hautatzen du.
Testuaren ideia nagusietako Ideia nagusiak eta bigarren Testuaren egitura orokorra
batzuk identifikatzen ditu. mailakoak bereizten ditu. berreraikitzen du.
Testuaren egituraren ataletako Testuaren egituraren atal Testuaren atalen arteko erlazio
batzuk antzematen ditu. nagusiak antzematen ditu. logikoak antzematen ditu.
Testuaren egitura eskema Testuaren egitura eskema Testu-adierazleak erabiltzen
osatugabe batean jasotzen du. egoki batean jasotzen du. ditu testuaren egitura
berreraikitzeko.
Testuaren egitura eskema oso
batean jasotzen du.
22
25. HIZKUNTZA-KOMUNIKAZIORAKO KONPETENTZIA Marko teorikoa
7.- Hizkuntzaren hainbat erabilera-eremutako idatzizko testu nahiko konplexu eta
ikasleen interesetatik gertukoen (argibideak, arauak, iragarkiak, erreferentziako
liburuak, albisteak, erreportajeak, kontakizunak, liburuxkak, hezkuntzako web
orriak...) helburua antzematea.
Adierazleak:
Testuaren xedea identifikatzen du.
Ezagutza linguistikoak erabiltzen ditu testuaren xedea interpretatzeko laguntza gisa.
Igorlearen asmoa identifikatzen du.
Informazioa eta iritzia bereizten ditu.
Erabilitako hizkuntza-aldaera antzematen du.
Testuaren generoa antzematen du.
Hasierako maila Erdi maila Maila aurreratua
Lagunduta, testuaren Gehienetan, testuaren Testuaren komunikazio-xedea
komunikazio-xedea komunikazio-xedea identifikatzen du.
identifikatzen du. identifikatzen du. Testuaren xedea eta testu-
Lagunduta, testuaren xedea eta Testuaren xedea eta testu- mota erlazionatzen ditu.
testu-mota erlazionatzen ditu. mota erlazionatzen ditu. Testuko elementu esplizitu eta
Igorlearen asmoa zailtasunez Testuko testuinguru-elementu inplizituetatik abiatuta
identifikatzen du. esplizituetatik abiatuta igorlearen asmoa antzematen
Lagunduta, informazioa eta igorlearen asmoa antzematen du.
iritzia bereizten ditu. du. Testuan adierazpen-markak
Testuan adierazpen-marka Testuan adierazpen-marka antzematen ditu.
batzuk antzematen ditu. batzuk antzematen ditu. Testuaren xedea antzemateko,
Lagunduta, erabilitako Testuaren xedea ezagutza testual eta
hizkuntza-aldaera antzematen antzemateko, ezagutza linguistikoak erabiltzen ditu.
du. testual eta linguistiko batzuk Informazioa eta iritzia bereizten
Lagunduta, testuaren generoa erabiltzen ditu. ditu.
antzematen du. Gehienetan, informazioa eta Erabilitako hizkuntza-aldaera
iritzia bereizten ditu. antzematen du.
Gehienetan, erabilitako Testuaren generoa
hizkuntza-aldaera antzematen du.
antzematen du.
Testuaren generoa
antzematen du.
8.- Hizkuntzaren hainbat erabilera-eremutako idatzizko testu nahiko konplexu eta
ikasleen interesetatik gertukoetan (argibideak, arauak, iragarkiak, erreferentziako
liburuak, albisteak, erreportajeak, kontakizunak, liburuxkak, hezkuntzako web
orriak...) lortu nahi den xederako garrantzizkoa den informazioa bereiztea.
Adierazleak:
Informazio berria bereizten du.
Lortu nahi den helbururako garrantzizkoa den informazioa identifikatzen du.
Berariazko informazioa antzematen eta identifikatzen du.
Jasotako informazioa lortu nahi den helbururako erabiltzen du.
Informazioa fitxetan edo datu-bilketarako beste sistema batzuetan erregistratzen ditu.
23
26. HIZKUNTZA-KOMUNIKAZIORAKO KONPETENTZIA Marko teorikoa
Hasierako maila Erdi maila Maila aurreratua
Testuaren zenbait alderdi Testuaren garrantzizko Proposatutako helbururako
informatibo identifikatzen ditu. informazioetako batzuk garrantzizkoa den informazioa
Berariazko informazioren bat identifikatzen ditu. identifikatzen du.
aurkitzen du. Garrantzizko informazioa Testuan agertuz doan
Informazioa fitxetan edo beste errepikapen, adibide edota informazio berria identifikatzen
sistema batzuetan modu pasadizozko datuetatik du.
osatugabean erregistratzen du. bereizten du. Garrantzizko informazioa
Lortu nahi den helbururako Eskatutako berariazko errepikapen, adibide edota
jasotako informazioa modu informazio gehiena aurkitzen pasadizozko datuetatik
desegokian erabiltzen du. du. bereizten du.
Informazioa fitxetan edo beste Eskatutako berariazko
sistema batzuetan partzialki informazio guztia aurkitzen du.
erregistratzen du. Informazioa fitxetan edo beste
Lortu nahi den helbururako sistema batzuetan modu
jasotako informazioa hein eraginkorrean erregistratzen du.
batean erabiltzen du. Lortu nahi den helbururako
jasotako informazioa modu
eraginkorrean erabiltzen du.
9.- Hizkuntzaren hainbat erabilera-eremutako idatzizko testu nahiko konplexu eta
ikasleen interesetatik gertukoen (argibideak, arauak, iragarkiak, erreferentziako
liburuak, albisteak, erreportajeak, kontakizunak, liburuxkak, hezkuntzako web
orriak...) edukia kritikoki interpretatzea.
Adierazleak:
Testuaren edukia berak dituen ezagutzen argitan interpretatzen ditu.
Testuaren osagai ez-linguistikoen esanahia interpretatzen du.
Testuaren edukiari buruz inferentziak egiten ditu.
Testuaren edukitik abiatuta bere iritzia ematen du.
Diskriminaziozko esaerak identifikatzen ditu.
Hasierako maila Erdi maila Maila aurreratua
Testuaren osagai ez-linguistiko Bere ideietatik abiatuta Bere ideietatik abiatuta
batzuen esanahia antzematen testuaren informazioa testuaren informazioa
du. interpretatzen du. interpretatzen eta integratzen
Testuaren edukiari buruz Testuaren osagai ez- du.
zuzeneko inferentzia batzuk linguistiko eta linguistikoen Testuaren osagai ez-linguistiko
egiten ditu. esanahia erlazionatzen du. eta linguistikoen esanahia
Iritziak modu oinarrizkoan eta Testuaren edukiari buruz integratzen du.
askorik arrazoitu gabe ematen zuzeneko inferentziak eta Testuaren edukiari buruz
ditu. zeharkako inferentzia batzuk zuzeneko eta zeharkako
Lagunduta, informazioa eta egiten ditu. inferentziak egiten ditu.
iritzia bereizten ditu. Testuaren edukiari buruz Testuaren edukiari buruzko
Zenbait kasutan, testuaren bere iritzia ematen du. iritzi sakona ematen du.
izaera objektiboa edo Gehienetan, informazioa eta Informazioa eta iritzia
subjektiboa antzematen du. iritzia bereizten ditu. bereizten ditu.
Diskriminaziozko esaera Gehienetan, testuaren izaera Marka linguistikoak aintzat
batzuk antzematen ditu. objektiboa edo subjektiboa hartuta, testuaren izaera
antzematen du. objektiboa edo subjektiboa
Informazioaren balioari antzematen du.
buruzko iruzkinak egiten ditu. Informazioaren balioari buruzko
Diskriminaziozko esaerak iruzkin kritikoak egiten ditu.
antzematen ditu Diskriminaziozko esaerak
antzematen eta ebaluatzen ditu.
24
27. HIZKUNTZA-KOMUNIKAZIORAKO KONPETENTZIA Marko teorikoa
10.- Hizkuntzaren hainbat erabilera-eremutako idatzizko testu nahiko konplexu eta
ikasleen interesetatik gertukoen (argibideak, arauak, iragarkiak, erreferentziako
liburuak, albisteak, erreportajeak, kontakizunak, liburuxkak, hezkuntzako web
orriak...) ulermena hobetzeko estrategiak erabiltzea.
Adierazleak:
Testuaren edukiari aurrea hartzen dio.
Testuaren edukiari buruz inferentziak egiten ditu.
Ulermenean arazoak antzematen ditu.
Ulermenean arazoak konpontzeko estrategiak erabiltzen ditu.
Ulermena hobetzeko beste hizkuntza batzuetako ezagutzak erabiltzen ditu.
Hasierako maila Erdi maila Maila aurreratua
Gaiari buruz aurrez zituen Testuaren edukiari aurrea Testuaren edukiari aurrea
ezagutzak erabiltzen ditu. hartzen dio. hartzeko testu-adierazle
Hein batean, testuinguruko Hein batean, gako testualak batzuk erabiltzen ditu.
gakoak erabiltzen ditu eta testuingurukoak erabiltzen Testuaren edukiari buruz
esanahia inferitzeko. ditu esanahia inferitzeko. inferentziak egiten ditu.
Bere ulermenean zenbait Bere ulermenean arazoak Gako testualak eta
arazo antzematen ditu. antzematen ditu. testuingurukoak erabiltzen
Lagunduta, testuinguruari Testuinguruari esker esaera ditu esanahia inferitzeko.
esker hitz ezezagunak ezezagunak identifikatzen Bere ulermenean arazoak
identifikatzen ditu. ditu. antzematen eta kontrolatzen
Lagunduta, beste hizkuntza Kontsulta-iturriak erabiltzen ditu.
batzuetako ezagutzak ditu zalantzak argitzeko. Testuinguruari esker esaera
erabiltzen ditu ulermena Ulermena hobetzeko beste ezezagunak identifikatzen
hobetzeko. hizkuntza batzuetako ditu.
ezagutza batzuk kontzienteki Kontsulta-iturriak erabiltzen
erabiltzen ditu. ditu zalantzak argitzeko.
Ulermena hobetzeko beste
hizkuntza batzuetako
ezagutzak kontzienteki
erabiltzen ditu.
3. dimentsioa: Mintzamena
11.- Komunikazio-egoeraren ezaugarriak kontuan izatea jarduera akademikoarekin
zerikusia duten edo gai interesgarriei buruzkoak diren ahozko azalpen soilak
ekoizteko.
Adierazleak:
Hartzailearen interesak eta ezagutzak kontuan izaten ditu.
Testuaren xedea kontuan izaten du.
Hizkuntza-aldaera egokia hautatzen du.
Erregistro egokia hautatzen du.
Informazioa ulergarri egiteko azalpen-prozedurak hautatzen ditu.
25
28. HIZKUNTZA-KOMUNIKAZIORAKO KONPETENTZIA Marko teorikoa
Hasierako maila Erdi maila Maila aurreratua
Lagunduta, hartzailearen Hartzailearen interes eta Hartzailearen interesak eta
interesak eta ezagutzak ezagutzetako batzuk kontuan ezagutzak kontuan izaten ditu.
kontuan izaten ditu. izaten ditu. Testuaren xedea kontuan
Testuaren xedea zailtasunez Testuaren xedea kontuan izaten du.
kontuan izaten du. izaten du. Hizkuntza-aldaera egokia
Lagunduta, hizkuntza-aldaera Gehienetan, hizkuntza-aldaera hautatzen du.
egokia hautatzen du. egokia hautatzen du. Ahozko azalpen baterako
Lagunduta, komunikazio- Komunikazio-egoerari begira egokia den erregistro baten
egoerari begira egokia den egokia den erregistroaren berezko ezaugarri
erregistroaren oinarrizko ezaugarri linguistiko batzuk linguistikoak hautatzen ditu.
ezaugarri batzuk hautatzen hautatzen ditu. Hainbat azalpen-prozedura
ditu. Oinarrizko azalpen- hautatzen ditu.
prozeduretakoren bat
hautatzen du.
12.- Jarduera akademikoarekin zerikusia duten edo gai interesgarriei buruzkoak
diren ahozko azalpen soilak ekoizteko prozesua planifikatzea.
Adierazleak:
Informazioa hainbat iturri eta euskarritan bilatzen du.
Lortu nahi den helbururako garrantzizko informazioa hautatzen du.
Eskemak egiten ditu informazioa antolatzeko bitarteko gisa.
Diskurtsoa antolatzen du.
Hasierako maila Erdi maila Maila aurreratua
Informazio-bilaketak modu Ohiko iturri analogiko eta Askotariko iturri analogiko eta
osatugabean egiten ditu. digitaletan informazio- digitaletan informazio-
Hautatutako informazioan, bilaketak modu nahiko bilaketak eraginkortasunez
lortu nahi den helbururako eraginkorrean egiten ditu. egiten ditu.
alderdi garrantzitsuak eta Lortu nahi den helbururako Lortu nahi den helbururako
garrantzirik gabeak nahasten hein batean egokia den garrantzizko informazioa
ditu. informazioa hautatzen du. hautatzen du.
Informazioa modu ez oso Nahiko erraz jarrai daitekeen Erraz jarrai daitekeen egitura
argian antolatzen du. egitura batez antolatzen du argi batez antolatzen du
informazioa. informazioa.
Oinarrizko lokailuak erabiltzen Bere diskurtsoaren atalak
ditu bere diskurtsoa askotariko lokailuez
bateratzeko. elkarlotzen ditu.
26
29. HIZKUNTZA-KOMUNIKAZIORAKO KONPETENTZIA Marko teorikoa
13.- Jarduera akademikoarekin zerikusia duten edo gai interesgarriei buruzkoak
diren ahozko azalpen soilak egiteko orduan egoki eta zuzen mintzatzea.
Adierazleak:
Argi, zuzen eta ekarri egokiaz mintzatzen da.
Elementu prosodiko eta keinuzkoak egoki erabiltzen ditu.
Hartzailea inplikatzeko estrategiak erabiltzen ditu.
Testu-generoaren berezko arauak errespetatzen ditu.
Diskriminaziozko esaerak erabiltzea saihesten du.
Ikus-entzunezko baliabideen eta IKTen bermea erabiltzen du.
Hasierako maila Erdi maila Maila aurreratua
Bere diskurtsoaren zenbait Bere diskurtsoan argi eta Bere diskurtsoan argitasun eta
unetan argi eta ekarri egokiaz nahiko ekarri egokiaz ekarri egoki samarrez
mintzatzen da. mintzatzen da. mintzatzen da.
Bere diskurtsoaren Dezentetan, linguistikoki Diskurtsoan zehar behar
zuzentasuna zailtasunez zuzentasunez mintzatzen da. adinako zuzentasun
kontrolatzen du. Elementu prosodiko eta linguistikoz mintzatzen da.
Elementu prosodiko eta keinuzko batzuk kontrolatzen Elementu prosodiko eta
keinuzkoak zailtasunez ditu keinuzkoak egoki kontrolatzen
kontrolatzen ditu. Hartzailearen inplikazioa ditu.
Hartzailea inplikatzeko bilatzen du prozedura Hartzailea inplikatzen du
gutxienez keinu-baliabideren linguistiko eta keinuzkoak askotariko prozedura
bat erabiltzen du. erabiliz. linguistiko eta keinuzkoak
Bere diskurtsoak apenas ageri Noizean behin jarrera egokia erabiliz.
ditu generoaren arauak: kontrolatzen du. Jarrera modu egoki
aurkezpena, amaiera... Generoaren arauetako batzuk samarrean kontrolatzen du.
Lagunduta, bere ekoizpenetan errespetatzen ditu: Bere ezagutza linguistiko eta
diskriminaziozko esaera aurkezpena, amaiera... testualak erabiltzen ditu
batzuk identifikatzen ditu. Ikus-entzunezko baliabideen generoaren berezko arauak
eta IKTen bermea funts errespetatzeko.
eskasez erabiltzen du. Ikus-entzunezko baliabideen
Bere ekoizpenetan eta IKTen bermea funtsez
diskriminaziozko esaera erabiltzen du.
batzuk identifikatzen ditu. Bere ekoizpenetan
diskriminaziozko esaerak
saihesten ditu.
14.- Jarduera akademikoarekin zerikusia duten edo gai interesgarriei buruzkoak
diren ahozko azalpen soilak egiteko orduan kontroleko eta egokitzapeneko
estrategiak erabiltzea.
Adierazleak:
Ekoizpena arautzeko estrategiak erabiltzen ditu.
Autoebaluazio-estrategiak erabiltzen ditu.
Ekoizpen-prozesuan autonomia agertzen du.
27
30. HIZKUNTZA-KOMUNIKAZIORAKO KONPETENTZIA Marko teorikoa
Hasierako maila Erdi maila Maila aurreratua
Komunikazioari eusteko Komunikazioari eusteko Komunikazioari eusteko
oinarrizko konpentsazio- askotariko konpentsazio- konpentsazio-estrategiak
estrategiak erabiltzen ditu. estrategiak erabiltzen ditu. modu eraginkorrean erabiltzen
Bere diskurtsoan zehar egiten Beste hizkuntza batzuetako ditu.
dituen akatsetako batzuk zenbait ezagutza erabiltzen Beste hizkuntza batzuetako
identifikatzen ditu. ditu ekoizpen-prozesua ezagutzak kontzienteki
Ekoizpen-prozesuan arautzeko. erabiltzen ditu ekoizpen-
autonomia eskasa agertzen Bere diskurtsoan zehar egiten prozesua arautzeko.
du. dituen akatsetako batzuk Bere akatsak identifikatzen eta
identifikatzen ditu eta horiek zuzentzen ditu.
zuzentzeko gai da. Ekoizpen-prozesuan
Ekoizpen-prozesuan autonomoa da.
autonomia-maila egoki
samarra agertzen du.
4. dimentsioa: Idazmena
15.- Komunikazio-egoeraren ezaugarriak kontuan izatea hizkuntzaren hainbat
erabilera-eremutako idatzizko testu nahiko konplexu eta ikasleen interesetatik
gertukoak (gutunak, argibideak, arauak, abisuak, albisteak, erreportajeak,
kontakizunak, azalpenak, glosarioak, txostenak, liburuxkak...) ekoizteko.
Adierazleak:
Hartzailearen interesak eta ezagutzak kontuan izaten ditu.
Xedeari begira egokia den testu-generoa hautatzen du.
Hizkuntza-aldaera egokia hautatzen du.
Erregistro egokia hautatzen du.
Informazioa ulergarri egiteko azalpen-prozedurak hautatzen ditu.
Hasierako maila Erdi maila Maila aurreratua
Lagunduta, hartzailearen Hartzailearen interes eta Hartzailearen interesak eta
interesak eta ezagutzak ezagutzetako batzuk kontuan ezagutzak kontuan izaten ditu.
kontuan izaten ditu. izaten ditu. Xedeari begira egokia den
Testu-genero egokia Zenbait aukeren artetik, testu- testu-generoa hautatzen du.
zailtasunez hautatzen du. genero egokia hautatzen du. Hizkuntza-aldaera egokia
Hizkuntza-aldaera egokia Gehienetan, hizkuntza-aldaera hautatzen du.
zailtasunez hautatzen du. egokia hautatzen du. Komunikazio-egoerari begira
Lagunduta, komunikazio- Komunikazio-egoerari begira egokia den erregistroaren
egoerari begira egokia den egokia den erregistroaren berezko ezaugarri
erregistroaren oinarrizko ezaugarri linguistiko batzuk linguistikoak hautatzen ditu.
ezaugarri batzuk hautatzen hautatzen ditu. Askotariko azalpen-
ditu. Oinarrizko azalpen- prozedurak hautatzen du.
prozeduretakoren bat
hautatzen du.
28
31. HIZKUNTZA-KOMUNIKAZIORAKO KONPETENTZIA Marko teorikoa
16.- Hizkuntzaren hainbat erabilera-eremutako idatzizko testu nahiko konplexu eta
ikasleen interesetatik gertukoen (gutunak, argibideak, arauak, abisuak, albisteak,
erreportajeak, kontakizunak, azalpenak, glosarioak, txostenak, liburuxkak...)
ekoizpen-prozesua planifikatzea.
Adierazleak:
Informazioa hainbat iturri eta euskarritan bilatzen du.
Lortu nahi den helbururako garrantzizko informazioa hautatzen du.
Informazioa biltzeko teknikak erabiltzen ditu.
Edukia planifikatzen eta egituratzen du.
Hasierako maila Erdi maila Maila aurreratua
Ohiko iturri analogiko eta Ohiko iturri analogiko eta Askotariko iturri analogiko eta
digitaletan informazio- digitaletan informazio- digitaletan informazio-
bilaketak eraginkortasun bilaketak modu nahiko bilaketak eraginkortasunez
handirik gabe egiten ditu. eraginkorrean egiten ditu. egiten ditu.
Hautatutako informazioan, Lortu nahi den helbururako Lortu nahi den helbururako
lortu nahi den helbururako hein batean egokia den garrantzizko informazioa
alderdi garrantzitsuak eta informazioa hautatzen du. hautatzen du.
garrantzirik gabeak nahasten Nahiko erraz jarrai daitekeen Erraz jarrai daitekeen egitura
ditu. egitura batez antolatzen du koherente batez antolatzen du
Informazioa modu ez oso informazioa. informazioa.
argian antolatzen du. Oinarrizko lokailuak erabiltzen Testuaren atalak hainbat
ditu testua bateratzeko. lokailuz elkarlotzen ditu.
Paragrafoa erabiltzen du, Paragrafoa eraginkortasunez
irizpide garbirik gabe. erabiltzen du, testuaren ideien
antolatzaile gisa.
17.- Hizkuntzaren hainbat erabilera-eremutako idatzizko testu nahiko konplexu eta
ikasleen interesetatik gertukoak (gutunak, argibideak, arauak, abisuak, albisteak,
erreportajeak, kontakizunak, azalpenak, glosarioak, txostenak, liburuxkak...) egiteko
orduan adierazi beharrekoa egoki eta zuzen adieraztea.
Adierazleak:
Testu-generoaren ezaugarriak errespetatzen ditu.
Enuntziatuak modu bateratuan uztartzen ditu.
Testuaren komunikazio-eraginkortasuna hobetzeko estrategiak erabiltzen ditu.
Arau gramatikal, lexiko eta ortografikoak errespetatzen ditu.
Askotariko hizkuntza-baliabideak erabiltzen ditu: sintaktikoak, lexikoak...
Testua berrikusteko interesa agertzen du.
Diskriminaziozko esaerak erabiltzea saihesten du.
Testua egoki eta zuzen aurkezten du.
29
32. HIZKUNTZA-KOMUNIKAZIORAKO KONPETENTZIA Marko teorikoa
Hasierako maila Erdi maila Maila aurreratua
Testu-generoaren oinarrizko Testu-generoaren oinarrizko Testu-generoaren berezko
ezaugarri batzuk ezaugarriak errespetatzen ditu. ezaugarriak errespetatzen ditu.
errespetatzen ditu. Ohiko lokailu batzuk Testuaren atalak hainbat
Kohesio eskaseko testuak erabiltzen ditu testua lokailuz elkarlotzen ditu.
egiten ditu. bateratzeko. Askotariko azalpen-
Gidatuta, baliabide grafiko eta Noizean behin azalpen- prozedurak erabiltzen ditu.
tipografiko batzuk erabiltzen prozedurak erabiltzen ditu. Askotariko baliabide grafiko
ditu testuaren komunikazio- Baliabide grafiko eta eta tipografikoak erabiltzen
eraginkortasuna mantentzeko. tipografiko batzuk erabiltzen ditu testuaren komunikazio-
Hizkuntza-baliabide gutxi ditu testuaren komunikazio- eraginkortasuna mantentzeko.
erabiltzen ditu. eraginkortasuna mantentzeko. Hizkuntza-baliabide ugari
Testuaren ulermenean Askotariko hizkuntza- erabiltzen ditu.
eragiten duten zuzentasun baliabideak erabiltzen ditu. Arau gramatikal, lexiko eta
gramatikal, lexiko edo Oro har, arau gramatikal, ortografikoak errespetatzen
ortografikoko arazoak ageri lexiko eta ortografikoak ditu.
ditu. errespetatzen ditu. Testua berrikusteko, bere
Testua berrikusteko, Testua berrikusteko, ezagutza linguistikoak
ikasturtearen berezko ikasturtearen berezko erabiltzen ditu.
ezagutza linguistiko batzuk ezagutza linguistiko batzuk Testua berrikusteko iniziatiba
erabiltzen ditu. erabiltzen ditu. agertzen du.
IKTak zailtasunez erabiltzen Testua berrikusteko interesa IKTak modu eraginkorrean
ditu azken testua idatzi eta agertzen du. erabiltzen ditu azken testua
aurkezteko. IKTak erabiltzen ditu azken idatzi eta berrikusteko.
Lagunduta, bere ekoizpenetan testua idatzi eta aurkezteko. Bere ekoizpenetan
diskriminaziozko esaera Bere ekoizpenetan diskriminaziozko esaerak
batzuk identifikatzen ditu. diskriminaziozko esaerak saihesten ditu.
Testua haren identifikatzen ditu. Testua egoki eta zuzen
irakurgarritasunean eragiten Testua nahiko egoki eta aurkezten du.
duten arazoekin aurkezten du. zuzen aurkezten du.
18.- Hizkuntzaren hainbat erabilera-eremutako idatzizko testu nahiko konplexu eta
ikasleen interesetatik gertukoak (gutunak, argibideak, arauak, abisuak, albisteak,
erreportajeak, kontakizunak, azalpenak, glosarioak, txostenak, liburuxkak...) egiteko
orduan kontroleko eta autoebaluazioko estrategiak erabiltzea.
Adierazleak:
Autoebaluazio-estrategiak erabiltzen ditu.
Erabakiak hartzeko orduan iniziatiba agertzen du.
Testua ekoizteko prozesuan zailtasunak antzematen eta konpontzen ditu.
Hasierako maila Erdi maila Maila aurreratua
Gidatuta, beste hizkuntza Beste hizkuntza batzuetako Beste hizkuntza batzuetako
batzuetako ezagutzak zenbait ezagutza erabiltzen ditu ezagutzak kontzienteki
erabiltzen ditu ekoizpen- ekoizpen-prozesua arautzeko. erabiltzen ditu ekoizpen-
prozesua arautzeko. Bere akats batzuk prozesua arautzeko.
Bere akats batzuk identifikatzen ditu eta horiek Bere akatsak identifikatzen
identifikatzen ditu. zuzentzeko gai da. eta zuzentzen ditu.
Ekoizpen-prozesuan Ekoizpen-prozesuan Ekoizpen-prozesuan
autonomia eskasa agertzen autonomia-maila egoki autonomoa da.
du. samarra agertzen du. Testua ekoizteko eta
Testua ekoizteko eta hobetzeko Testua ekoizteko eta hobetzeko prozesuan
prozesuan autonomia eskasa hobetzeko prozesuan autonomoa da.
agertzen du. autonomia-maila egoki
samarra agertzen du.
30
33. HIZKUNTZA-KOMUNIKAZIORAKO KONPETENTZIA Marko teorikoa
5. dimentsioa: Ahozko elkarrekintza
19.- Ikaskuntzarako eta gizarte-harremanetarako komunikazio-trukeetan modu
aktibo eta egokian parte hartzea.
Adierazleak:
Komunikazio-egoeraren ezaugarriak kontuan izaten ditu.
Naturaltasunez esku hartzen du eta aktiboki entzuten du.
Informazioa eta azalpenak modu ordenatuan ematen ditu.
Ikuspegi pertsonal bat azaltzen du.
Bere esku-hartzeari buruzko galderei modu egokian erantzuten die.
Besteen esku-hartzeen inguruan iruzkin eta galdera egokiak egiten ditu.
Egoerari begira erregistro egokia erabiltzen du.
Elkarrekintzan zehar hizkuntza-aldaera egokitzen du.
Hasierako maila Erdi maila Maila aurreratua
Oinarrizko formulak erabiltzen Formula egokiak erabiltzen Formula egokiak eta
ditu komunikazio-trukeak hasi, ditu komunikazio-trukeak hasi, askotarikoak erabiltzen ditu
mantendu eta bukatzeko. mantendu eta bukatzeko. komunikazio-trukeak hasi,
Komunikazio-trukean arreta Komunikazio-trukean arreta mantendu eta bukatzeko.
zailtasunez mantentzen du. mantentzen du eta esku Komunikazio-trukean arreta
Informazioa ordena handirik hartzen du. mantentzen du eta modu
gabe ematen du. Informazioa modu nahiko eraginkorrean esku hartzen
Gidatuta, ikuspegi pertsonal ordenatuan ematen ditu. du.
bat azaltzen du. Ikuspegi pertsonal bat Informazioa modu ordenatuan
Bere esku-hartzeari buruzko azaltzen du. ematen du.
galderaren bati zailtasun Bere esku-hartzeari buruzko Ikuspegi pertsonal bat
handiz erantzuten dio. galderei modu soilean azaltzen du, hura arrazoituz.
Solaskidearen asmoa erantzuten die. Bere esku-hartzeari buruzko
zailtasun handiz Solaskidearen asmoa galderei modu egokian
interpretatzen du. interpretatzen du. erantzuten die.
Komunikazio-trukean, bere Komunikazio-trukean, bere Solaskidearen asmoa modu
esku-hartzeak zailtasun esku-hartzeak egoki eraginkorrean interpretatzen
handiz txertatzen ditu. txertatzen ditu du eta erantzuna haren
Hizkuntza-aldaera zailtasunez Hizkuntza-aldaera modu arabera egokitzen du.
egokitzen du elkarrekintzara. nahiko eraginkorrean Komunikazio-trukean, bere
Egoerari begira egokiegia ez egokitzen du elkarrekintzara. esku-hartzeak modu
den erregistro bat erabiltzen Komunikazio-egoerari begira eraginkorrean txertatzen ditu.
du. egokia den erregistroaren Hizkuntza-aldaera
berezko ezaugarri elkarrekintzara egokitzen du.
linguistikoetako batzuk Komunikazio-egoerari begira
hautatzen ditu. erregistro egoki bat erabiltzen
du.
31