Nagagamit nang wasto ang pangngalan sa pagtukoy ng mga tao, lugar, bagay, at ...EDITHA HONRADEZ
https://www.youtube.com/watch?v=ZuBf4uSelxU
https://www.youtube.com/watch?v=vxlAFSTONGU&t=94s
https://samutsamot.com/wp-content/uploads/2013/06/kategorya-ng-pangngalan_1-1.pdf
Nagagamit nang wasto ang pangngalan sa pagtukoy ng mga tao, lugar, bagay, at pangyayari sa paligid
Filipino q4 week 3 naisakikilos ang napakinggang awitEDITHA HONRADEZ
Naisakikilos ang napakinggang awit F4PN-IVc-5
Nagagamit ang magagalang na pananalita sa iba’t ibang sitwasyon tulad ng pagsasabi ng puna F4PS-IVc-12.16
Nasasagot ang mga tanong tungkol sa binasang teskto ng awit.
F4PU-IVc-2.1
1. 3
Edukasyon sa
Pagpapakatao
Kagamitan ng Mag-aaral
Yunit 1
Kagawaran ng Edukasyon
Republika ng Pilipinas
Ang kagamitan sa pagtuturong ito ay magkatuwang na inihanda at sinuri ng mga edukador mula sa mga publiko at pribadong paaralan, kolehiyo, at / o unibersidad. Hinihikayat namin ang mga guro at ibang nasa larangan ng edukasyon na mag-email ng kanilang puna at mungkahi sa Kagawaran ng Edukasyon sa action@deped.gov.ph.
Mahalaga sa amin ang inyong mga puna at mungkahi.
2. Edukasyon sa Pagpapakatao – Ikatlong Baitang
Kagamitan ng Mag-aaral – Yunit 1
Unang Edisyon, 2014
Paunawa hinggil sa karapatang-sipi: Isinasaad ng Seksiyon 176 ng Batas Pambansa Bilang 8293: Hindi maaaring magkaroon ng karapatang sipi sa ano mang akda ng Pamahalaan ng Pilipinas. Gayon pa man, kailangan muna ang pahintulot ng pamahalaan o tanggapan kung saan ginawa ang isang akda upang magamit sa pagkakakitaan ang nasabing akda. Kabilang sa mga maaaring gawin ng nasabing ahensiya o tanggapan ay ang patawan ng bayad na royalty bilang kondisyon.
Ang mga akda / materyales (mga kuwento, seleksiyon, tula, awit, larawan, ngalan ng produkto o brand names, tatak o trademarks, atbp.) na ginamit sa aklat na ito ay sa nagtataglay ng karapatang-ari ng mga iyon. Pinagsikapang mahanap at mahingi ang pahintulot ng mga may karapatang-ari upang magamit ang mga akdang ito. Hindi inaangkin ni kinakatawan ng mga tagapaglathala (publisher) at may-akda ang karapatang-aring iyon.
Inilathala ng Kagawaran ng Edukasyon
Kalihim: Br. Armin A. Luistro FSC
Pangalawang Kalihim: Dr. Dina S. Ocampo
Kawaksing Kalihim: Dr. Lorna D. Dino
Department of Education-Instructional Materials Council Secretariat
(DepEd-IMCS)
Office Address : 5th Floor Mabini Building, DepEd Complex,
Meralco Avenue. Pasig City,
Philippines 1600
Telefax : (02) 634-1054 or 634-1072
E-mail Address : imcsetd@yahoo.com
Mga Bumuo ng Kagamitan ng Mag-aaral
Consultants/Reviewers: Dr. Fe A. Hidalgo, Dr. Erico M. Habijan, Ms. Irene
C. De Robles
Content & Language Reviewers: Prof. Elanor O. Bayten, Dr. Corazon L.
Santos
Writers/Authors: Maria Carla M. Caraan, Rolan B. Catapang,
Rodel A. Castillo, Portia R. Soriano, Rubie D. Sajise,Victoria V. Ambat, Violeta R. Roson, Rosa Anna A. Canlas, Leah D. Bongat, Marilou D. Pandiño, Irene de Robles, Dr. Erico M. Habijan,
Illustrator: Randy G. Mendoza
Encoder: Gabriel Paolo C. Ramos
Proofreader: Joselita B. Gulapa
Focal Person: Marilou D. Pandiño
5. 1
Yunit I
Tungkulin Ko sa Aking Sarili at Pamilya
6. 2
Aralin 1
Kaya Ko, Sasali Ako!
Ang bawat tao ay may natatanging kakayahan. Bilang batang
mag-aaral, unti-unti mong natututuhan at nalalaman ang mga
kakayahang ito. Mahalaga na ito ay iyong mapaunlad. Alamin
kung papaano mo ito gagawin.
Gawain 1
Pagmasdan ang mga batang nakaguhit sa bawat kahon.
Alamin Natin
7. 3
Nais kong tularan ang batang_____________________ _________________________________________________sapagkat______ ________________________________________.
Gawain 2
Ngayon naman ay tingnan mo ang mga batang nasa larawan. Ipinakikita rito ang kanilang mga natatanging kakayahan.
8. 4
Bigyang-pansin ang kahong walang nakaguhit na bata kundi ang isang tandang pananong (?). Ito ay para sa kakayahan mong hindi mo nakita sa mga kahon. Suriin mo ang iyong sarili. Isipin mo ang iyong natatanging kakayahan. Isulat o iguhit ito sa iyong kuwaderno. Lagyan ito ng pamagat na “Ito Naman ang Aking Natatanging Kakayahan!” o kung anong pamagat ang gusto mo.
?
Ito Naman ang Aking Natatanging Kakayahan!
9. 5
Sagutin ang sumusunod na tanong batay sa mga kakayahang iyong inilista o iginuhit:
1. Sa mga itinala mong kakayahan, alin sa mga ito ang palagi mong ginagawa?
2. Masaya ka ba kapag naipapakita mo ang kakayahang ito sa ibang tao? Bakit?
3. Ano ang dapat mong gawin kapag medyo kinakabahan ka pa sa pagpapakita ng iyong kakayahan?
Gawain 1
“Ano-ano ang mga kaya kong gawin kahit na ako ay nag- iisa?” Isulat ang iyong sagot sa sagutang papel.
Mga kaya kong gawin:
1. ________________________________________________
2. ________________________________________________
3. ________________________________________________
4. ________________________________________________
5. ________________________________________________
Isagawa Natin
10. 6
Gawain 2
Magplano kayo!
Alam na ninyo ang inyong mga kakayahan. Kaya na ninyo ang magplano ng isang pagtatanghal o palabas para maipakita ang inyong mga natatanging kakayahan.
Lahat ng mahuhusay sa pagguhit ay magsama-sama upang mag-isip at gumawa ng mga likhang- sining na maaaring maipaskil sa isang bahagi ng dingding o pader ng silid-aralan.
Ang mahuhusay umawit, sumayaw, tumula, at umarte ay magsama-sama upang magplano naman ng isang natatanging palabas o pagtatanghal.
Magsama-sama naman sa isang grupo kung ang inyong mga kakayahan ay hindi nabanggit sa dalawang naunang pangkat. Umisip ng isang gawaing makapagpapakita ng natatanging kakayahan para sa isang palabas o pagtatanghal.
Gawain 3
Ang Araw ng Pagtatanghal
Ipakita ninyo ang inyong napagkasunduang palabas o pagtatanghal at pagkatapos ay sagutin ang sumusunod na tanong.
1. Ano ang masasabi ninyo tungkol sa mga iginuhit ng inyong kamag-aral? Bigyan sila ng kaukulang pagsusuri.
2. Pansinin naman natin ang mga kumanta, tumula, sumayaw, at nagdula-dulaan. Naipakita ba ng inyong mga kamag-aral ang kanilang lakas ng loob sa pagtatanghal? Patunayan.
3. Ano naman ang ipinakita ng ikatlong grupo? Suriin naman ang kanilang pagpapakitang gilas.
4. Bakit kayo may lakas ng loob na ipakita ang inyong mga natatanging kakayahan?
11. 7
Punan ang kard sa ibaba. Gawin ito sa isang malinis na papel.
Ako si ___________________________________.
Ako ay nasa____________________________________
(baitang)
ng _____________________________________________.
(paaralan)
Kaya kong____________________________________
_____________________________________
_____________________________________
Ibabahagi ko ang aking kakayahan sa tuwing
may __________________________________________
_______________________________________________
_______________________________________________
larawan
Isapuso Natin
12. 8
Tandaan Natin
Lahat tayo ay may kani-kaniyang kakayahan. Ilan sa mga ito ay ang kahusayan sa pag-awit, pag-arte, pagsasayaw, pagtula, pagsulat, pagguhit, isport, at iba pa.
Ang kakayahan ng bawat tao ay isang biyaya mula sa Diyos. Ito ay dapat nating gamitin at linangin sapagkat nakapagbibigay ito sa atin ng sariling pagkakakilanlan. Maraming sikat na tao ang nakilala dahil sa kanilang kakayahan. Ilan sa mga halimbawa ay sina Liza Macuja bilang sikat na mananayaw, Leah Salonga bilang sikat na mang-aawit, Julian Felipe bilang sikat na kompositor, si Manny Pacquio bilang sikat na boksingero, at si Presidente Corazon Aquino bilang sikat sa kaniyang demokratikong pamumuno.
Mahalagang malaman mo ang iyong mga kakayahan bilang isang bata. Ang mga ito ay dapat na patuloy na nililinang o pinauunlad para higit na magkaroon ng tiwala sa sarili. Kailangan natin itong gamitin hindi lamang para sa ating sariling kapakanan kundi para din sa kapakanan at ikasisiya ng ibang tao.
Palagi mong tandaan na ang anumang kakayahan na meron ka ay dapat ipinapakita upang ito ay higit na malinang.
Pag-isipan mo ang tanong na ito.
“Paano ko mapauunlad at magagamit ang aking angking kakayahan?”
Sumulat ng isang maikling talata hinggil sa bagay na ito o gumuhit ng isang katumbas ng talata.
Isabuhay Natin
13. 9
A. Lagyan ng tsek () ang bilang ng mga kakayahang na kaya mo nang gawin at ekis () kung hindi mo pa ito kayang gawin o hindi mo pa ito nagagawa. Isulat ang sagot sa iyong papel.
1. Maglaro ng chess
2. Sumali sa paligsahan ng pagguhit
3. Tumula sa palatuntunan
4. Sumali sa field demonstration
5. Sumali sa panayam/interview
6. Sumali sa paligsahan sa pagtakbo
7. Umawit sa koro ng simbahan
8. Makilahok sa paggawa ng poster
9. Sumayaw nang nag-iisa sa palatuntunan
10. Makilahok sa isang scrabble competition
11. Makilahok sa isang takbuhan
12. Maglaro ng sipa
13. Maglaro ng tumbang preso
14. Paglalahad sa paggawa ng myural
15. Umarte sa isang pang-entabladong pagtatanghal
Kung wala ang iyong kakayahan sa mga nakasulat sa itaas, isulat mo ito sa iyong kuwaderno.
Naipakita mo ang natatangi mong kakayahan. Binabati kita. Isiping muli ang mga nagawa mo ukol sa kakayahang itinala at naipakita. Isaalang-alang ang kayang-kaya mong magawa nang nag-iisa. Patuloy mo itong paunlarin. Maaari mo itong ibahagi sa kapuwa nang may tiwala sa sarili.
Sapagkat natapos mo nang may tiwala sa sarili ang araling ito, maaari ka nang tumuloy sa susunod na leksyon.
Subukin Natin
14. 10
Aralin 2
Iniatang na Gawain, Kaya Kong Gawin
Mayroong mga gawaing iniaatang sa bawat kasapi ng tahanan maging sa batang tulad mo. Kabilang dito ang mga aksyong dapat isagawa sa loob ng iyong paaralan.
Ang pagkukusa ay isang napakahalagang pag-uugali na dapat mong isakatuparan.
1. Isipin mo ang mga gawain na isinasakatuparan sa inyong tahanan.
2. Gagabayan ka sa pagbuo ng isang Talahanayan tungkol sa mga gawaing nakaatang sa iyo.
3. Sa ipapaskil ng guro na isang talahanayan, kukuha ka ng hugis sa kahon at iyong ididikit sa tapat ng tungkuling iniatang sa iyo sa tahanan.
Mga Gawain
Mga Ilalagay na Hugis
Naghuhugas ng pinggan
Nagpapakain ng alagang hayop
Nagpupunas ng mga kasangkapan
Nagliligpit ng hinigaan
Nagtatapon ng basura
Nagsasauli ng gamit sa angkop na lalagyan
Alamin Natin
15. 11
Sagutin ang tanong:
Ano ang nais ipakahulugan ng Talahanayan?
Gawain 1
Basahin ang tula.
Kusa Kong Gagawin
Sa aming tahanan may mga tungkulin
Na dapat gampanan kasaping butihin
Magaa’t mabigat kusa kong gagawin
Tiwala at husay ay pananatilihin.
Paglilinis ng bahay pati ng bakuran
Paghuhugas ng pinggan, pagdidilig ng halaman,
Pagpupunas ng alikabok, pagliligpit ng hinigaan
Kusang-loob na gagawin na may kasiyahan.
Sagutin ang mga tanong.
1. Ano ang mensahe ng binasa mong tula?
2. Ano ang naramdaman mo matapos mong basahin ang tula?
3. Bukod sa mga nabanggit na gawain sa tula, ano-ano pang mga gawain ang maaaring ibigay sa iyo?
4. Paano mo maipakikita na pinahahalagahan ang mga gawaing ibinigay sa iyo?
5. Ipaliwanag ang iyong nararamdaman kapag ginagawa mo ang mga gawaing ibinigay sa iyo.
Isagawa Natin
16. 12
Gawain 2
Pangkatang Gawain – Paggawa ng Poster
Ngayon ay ipakikita natin ang mga gawain natin sa paaralan sa pamamagitan ng poster.
Ito ang mga panuntunan na dapat tandaan sa paggawa.
1. Gumawa nang maayos at tahimik. Iwasan ang pag-iingay.
2. Iwasan ang paglipat-lipat sa ibang pangkat.
3. Iwasan ang pag-aaksaya ng gamit.
4. Panatilihing malinis ang gawain.
5. Kapag tapos na ang gawain, iligpit ang mga kagamitan at linisin ang lugar.
Aming Gawain sa Paaralan
Mga kailangang kagamitan:
Manila paper/cartolina gunting pambura
lumang magasin pangkulay
Pamamaraan:
1. Pag-usapan ang mga tungkuling isasaad sa poster at kung paano ito isasagawa.
2. Paghanap ng larawan sa lumang magasin na nagsasaad ng gawain sa paaralan.
3. Pagdikit ng ginupit o iginuhit na larawan
4. Pagpaskil ng natapos na poster.
Suriin ang mga poster na ipinaskil.
1. Isa-isahin ang mga tungkuling makikita sa poster.
2. Ano ang isinasaad ng mga poster?
3. Ano ang iyong mga nararamdaman habang ginagawa ang mga ibinigay sa inyong gawain mula sa inyong pamilya? Sa inyong paaralan? Ipaliwanag.
17. 13
4. Dapat bang magkaroon ng tungkulin ang tulad ninyong mga bata sa inyong sarili? tahanan? sa paaralan? Pangatwiranan.
Gumawa ng isang pangako tungkol sa gawaing ibinigay sa iyo na nagpapakita ng tamang pagganap sa tungkulin.
Tandaan Natin
Ang pagiging kasapi ng pamilya, paaralan, simbahan, o anumang organisasyon ay hindi gawang biro sapagkat ito ay nangangailangan ng kaukulang responsibilidad at pananagutan.
Bilang isang kasapi, may mga gawaing naiaatang sa iyo na dapat gawin at pahalagahan. Dapat mong isapuso ang mga gawaing ibinigay sa iyo tulad ng paglilinis, paghuhugas ng pinggan, pagdidilig ng halaman, pagwawalis, at iba pa. Gawin mo ito nang kusang-loob at walang hinihintay na kapalit.
Ang Aking Pangako
Ako, si _______________ ay nangangakong
______________________________________________
______________________________________________
________________________________________.
____________
Lagda
Isapuso Natin
18. 14
Ang mga naiatang na gawain sa iyo bilang kasapi ng pamilya, paaralan, o anumang samahan ay nagpapakita ng malaking tiwala sa iyong kakayahan kung kaya ay dapat mo itong ipagmalaki kanino man.
Gawain 1
Magpakita ng dula-dulaan ayon sa hinihingi sa bawat pangkat.
Pangkat 1 – Pagpapakita ng pagpapahalaga sa mgag gawain sa tahanan: paglilinis, paghuhugas ng pinggan, pagliligpit ng pinagbihisan, pag-iigib, pagbili ng kakailanganin sa pagluluto ng Nanay o Tatay, at iba pa na inyong maiisip.
Pangkat 2 – Pagpapakita ng pagpapahalaga ng mga gawain sa paaralan: pagtatama ng papel, paglilista ng maingay sa klase, paglilinis sa silid-paaralan, pagbubura ng sulat sa pisara, pagtitinda sa kantina sa oras ng rises, at iba pang maiisip ninyong gawin.
Pagkatapos ng palabas sagutin ang mga tanong:
Ano ang ipinahihiwatig ng bawat dula-dulaan?
Aling pangkat ang mas nagustuhan ninyo? Bakit?
Isabuhay Natin
19. 15
Gumawa ng isang talaarawan sa iyong kuwaderno tulad ng nasa ibaba. Hayaan ang isang kamag-aral na nakakita ng iyong kilos na may pagkukusa ang siyang magtala ng iyong ginawa. Punan ang talaarawan para sa isang linggo at ipasa.
Subukin Natin
20. 16
Aralin 3
Hawak Ko: Tatag ng Loob
“Sa isang batang katulad mo, katatagan ng loob ay dapat
na tangan mo!”
Bilang bata, ano-anong mga damdamin at palatandaan
ang makapagpapakita ng katatagan ng iyong loob? Pag-aralan
ang mga gawain sa araling ito upang mas maging matatag ang
iyong kalooban.
Pag-aralan mo ang sumusunod na larawan. Pumili ng isa na
maaari mong tularan. Ano kayang damdamin ang maaaring
nararamdam ng mga batang tulad mo sa sandaling ito ay iyong
ginagawa sa harapan ng maraming tao?
A
B
Alamin Natin
21. 17
Isulat sa metacard ang iyong sagot. Pagkatapos, ipaskil ito sa tapat ng pinalaking larawan na idinikit naman sa pisara ng inyong guro. Ihanda ang sarili para ipaliwanag kung bakit ito ang mga napili mong kasagutan.
Gawain 1
Suriin at sagutin mo ang sumusunod na sitwasyon gamit ang mga pananda. Gawin ito sa inyong papel.
P- Palaging ginagawa
M- Madalas ginagawa
B- Bihirang ginagawa
H- Hindi ginagawa
1. Tinatanggap ko ang aking pagkatalo nang nakangiti.
2. Sumasali ako sa mga palatuntunan at paligsahan kahit na kung minsan ako ay natatalo.
3. Umiiwas ako sa pakikipag-away.
4. Mahinahon ako sa pakikipag-usap sa nakasamaan ko ng loob.
C
D
Isagawa Natin
22. 18
5. Magsasabi ako ng totoo kahit ako ay mapagagalitan.
6. Humihingi ako ng patawad sa mga nagawa kong kasalanan.
7. Pinipigilan ko ang aking sarili sa pagsunod sa di-mabuting udyok ng iba.
8. Tinatanggap ko ang mga puna ng aking mga kaibigan nang maluwag sa aking puso.
9. Tinatanggap ko kung pinagagalitan ako ng mga nakatatanda.
10. Masigasig ako sa aking mga ginagawa para mapaunlad ang aking kakayahan.
Markahan mo ang iyong sarili. Gamitin ang katumbas na marka at pagsama-samahin ang mga ito.
P-5;
M-3;
B-2;
H-0
Ibigay sa guro ang iyong papel, upang ito ay mabigyan ng kahulugan.
Ang natapos na gawain ay isa lamang pagtuklas sa iyong taglay na katatagan ng loob. Maaari ka nang tumuloy sa susunod na gawain.
Gawain 2
Pangkatang Gawain
Pumili ng lider at tagasulat sa inyong pangkat.
Pag-aralan ninyo ang komik- istrip at talakayin ang mga pangyayari. Pagkatapos sagutin ninyo ang sumusunod na katanungan. Pumili ng isang miyembro na maglalahad ng mga kasagutan ng inyong pangkat.
23. 19
Isang tagpo sa paaralan ang nagaganap hinggil sa pag- uusap nina Tom at Juan tungkol sa kanilang kamag-aral na si Allan. Suriin ang kanilang palitan ng mga salita.
Sagutin ang sumusunod na tanong batay sa komik-istrip na inyong binasa.
1. Ano ang paksa ng pag-uusap nina Tom at Juan?
2. Bakit nila pinag-uusapan si Allan?
3. Tama ba ang ginawa ni Allan sa kanila? Bakit?
4. Ano kaya ang pakiramdam nina Tom at Juan ukol sa sitwasyon?
5. Sino sa kanila ang may matatag na kalooban? Bakit?
6. Kung kayo ang nasa kalagayan nina Tom at Juan, ano ang inyong gagawin? Bakit?
7. Masasabi mo bang ang pagtitimpi ay palatandaan ng katatagan ng loob?
24. 20
Ano ang mga natutuhan natin sa komik-istrip? Sino-sino sa mga bata ang may matatag na kalooban?
Gawain 1
Pag-usapan sa inyong grupo ang sagot sa mga tanong. Isipin ninyo ang mga damdaming may kaugnayan sa pagiging matatag ang loob. Isulat ito sa loob ng bilog. Gawin ito sa inyong kuwaderno. Pumili ng mag-uulat sa inyong grupo para ibahagi sa klase.
Gawain 2
Ngayon, gagawa kang mag-isa ng isang graphic organizer sa iyong sagutang papel. Gamiting gabay ang kalagayan sa ibaba.
Kalagayan
Magkakaroon ng paligsahan sa pagbigkas ng tula. Napili kang kinatawan ng iyong paaralan. Ano-ano ang mga aksyon para maipakita mo na matatag ang iyong kalooban?
Katatagan ng
Loob
Isapuso Natin
25. 21
Ilagay ang mga kasagutan sa graphic organizer sa inyong kuwaderno.
***Maaari mong dagdagan ang kahon.
Tandaan Natin
May mga palatandaang nagpapakita ng pagiging matatag ang loob. Ilan sa mga ito ang pagkakaroon ng lakas at tapang ng loob na harapin ang isang mabigat na problema, tibay ng loob kapag naatasan na ipakita ang anumang kakayahan, pag-iisip o pagninilay bago gumawa ng aksyon, at pagkakaroon ng kontrol o pagtitimpi sa kapwa.
Bilang mag-aaral, makabubuting pagtuunan mo ng pansin ang mga gawain na magpapatatag sa iyong kalooban upang patuloy kang makagawa ng mga makabuluhang aksyon. Palaging isaisip na ang katatagan ng loob ay isang uri ng pagpapahalaga na kinakailangang isabuhay ng bawat tao. Isa sa mga tatak nito ang pagiging positibo sa lahat ng pagkakataon na kahit na mahirap gawin ay makakaya pa rin. Maaari namang humingi ng tulong sa iba kung kinakailangan.
Mga Damdamin na Nagpapamalas ng Katatagan ng Loob
26. 22
Sa iyong palagay, taglay mo ba ang katatagan ng kalooban?
Basahin ang kalagayan at isulat ang sagot sa sagutang papel.
Kalagayan: Habang naglilinis sa silid-aralan ay nasagi ni Rio ang paso ng halaman at ito ay nabasag. Hinintay niya ang kanilang guro at sinabi niya ang nangyari.
1. Ano-ano kaya ang kanyang mga naramdaman bago at pagkatapos niyang magsabi sa guro ng totoong pangyayari?
2. Paano naipakita ni Rio na matatag ang kaniyang kalooban?
Isabuhay Natin
27. 23
Sagutin ang sumusunod na katanungan.
Ano-ano ang mga damdaming ipinamamalas ng isang batang may matatag na kalooban? Isulat sa loob ng lobo sa sagutang papel ang iyong sagot.
Subukin Natin
28. 24
Aralin 4
Matatag Ako, Kaya Kong Gawin!
Ang katatagan ng loob ng isang batang tulad mo ay maaaring ipakita sa iba’t ibang pagkakataon. Ngunit paano mo naman tinatanggap ang puna ng ibang tao sa mga pagkakamali mo o hindi magandang kilos, gawa, at gawi? Sasama ba ang loob mo o itatama mo ang mga ito?
Gawain 1
Basahin ang mga pangungusap. Isipin kung alin sa sumusunod ang nangangailangan ng iyong katatagan. Isulat sa papel ang iyong kasagutan.
1. Hinahamon ka ng away ng iyong kamag-aral.
2. Magpapabakuna ka laban sa isang epidemya o sakit.
3. Magwawalis ka ng bakuran.
4. Sasagot ka sa mahirap na tanong ng guro.
5. Mag-aalaga ka ng halaman.
6. Sasawayin mo ang mga maling ginagawa ng iba.
7. Maglalaro ka sa labas ng bahay kahit umuulan.
8. Matutulog ka nang mag-isa kung gabi kahit wala kang katabi.
9. Makikipag-usap ka sa punong-guro tungkol sa paglahok sa isang patimpalak sa labas ng paaralan.
10. Makikipaglaro ka sa iyong mga kababata.
Alamin Natin
29. 25
Gawain 1
Basahin ang diyalogo.
Nagbago Dahil sa Tamang Puna
Oras ng rises, pinalabas na ng kanilang guro ang mga mag-aaral sa ikatlong baitang pangkat Rosas. Nakapila ang klase subalit si James at Robert ay hindi pumila. Nag-uunahan silang tumakbo sa labas.
James:
Dalian mo Robert! Mauunahan tayo ng iba sa pilahan sa kantina!
Robert:
Sige, sabay tayo! Baka tayo maubusan.
(At nag-uunahan silang tumakbo sa kantina.)
Robert:
Ano ba ang bibilhin mo?
James:
Ang gusto ko ay pansit at sago. Ikaw?
Robert:
Banana cue at juice.
(Hindi nila napansin si Gng. Gonzales kaya nabunggo nila ito. Agad silang pinigil ni Gng. Gonzales.)
Gng. Gonzales:
Mga bata, tigil muna kayo. Hindi ba ninyo nabasa ang nakasulat na paalaala na nakapaskil sa pader?
Bawal tumakbo sa pasilyo ng mga gusali. Baka kayo madulas at maaksidente. Dapat ninyo itong sundin para maiwasan ang anumang aksidente at makasakit ng ibang tao.
James at Robert: (Hiyang- hiya)
Sori po, Ma’am. Nagmamadali lang po kami. Hinding-hindi na po kami uulit.
Simula noon ay lagi nang pumipila ang dalawa kapag lumalabas ng silid-aralan kasama ng kanilang kamag-aral. At lahat ng tuntunin sa paaralan ay kanila nang sinusunod.
Isagawa Natin
30. 26
Sagutin ang mga tanong.
1. Sino ang pumuna sa maling gawi nina Robert at James?
2. Anong mga katangian ang ipinakita ng dalawang bata na magpapatunay na matatag ang kanilang kalooban lalo na nang kausapin sila ng guro?
3. Patunayan na ang puna na ibinigay ng guro sa dalawang bata ay naging epektibo.
4. Bakit mahalaga ang pagtatama sa mga mali mong asal at gawi?
5. Kung ikaw ang isa sa mga mag -aaral, ano ang iyong mararamdaman kapag itinatama ka ng iyong guro? Ipaliwanag.
Gawain 2
Bumuo ng pangkat na may anim hanggang walong kasapi. Pumili kayo ng lider. Pag-aralan at talakayin ang kalagayan.
May proyekto tungkol sa paggawa ng accessory gaya ng kuwintas o pulseras ang mga bata. Gagamitin sa proyekto ang mga kagamitang makikita sa kanilang pamayanan. Kabilang dito ang kabibe, mga buto ng prutas, o gulay. Nakasubaybay sa kanila si Gng. Magbuhat. Nagbibigay siya ng puna at mga mungkahi. Sinunod ng mga bata ang mga sinabi ng kanilang
31. 27
guro. Kahit na ito ay mahirap gawin, hindi sila nagpakita ng sama
ng loob o pagtatampo sa kanilang guro, dahil alam nila na ito ay
tama. Alam din nila na ito ay para sa ikagaganda ng kanilang
proyekto. Pagkaalis ng guro, patuloy nilang sinunod ang habilin.
Natapos ang proyekto at nakakuha sila ng mataas na marka.
Sagutin ang mga tanong.
1. Anong proyekto ang pinagagawa ni Gng. Magbuhat?
2. Bakit pinahahalagahan ng mga bata ang mga puna at
mungkahi ng kanilang guro?
3. Sa iyong palagay, ang pagtanggap ba sa mga puna at
pagsunod sa mga mungkahi ng mga nakatatanda tulad ng
guro ay nagpapamalas ng katatagan ng loob? Ipaliwanag.
Basahin ninyo ang kalagayan. Magkaroon ng masusing
talakayan tungkol dito at pag-usapan ang nararapat gawin.
Kalagayan: Dumating ang mga kamag-aral ni Ana sa
bahay. Inilabas niya ang kahon ng laruan at naglaro sila.
Matapos maglaro ay umuwi na sila.
Isapuso Natin
32. 28
Naiwang nakakalat ang mga laruan, at si Ana naman ay nanood ng palabas sa telebisyon. Dumating ang kaniyang kuya at pinagsabihan si Ana. Ipinaliwanag ng kaniyang kuya ang kaniyang dapat gawin kung sakaling tapos na ang kanilang paglalaro.
Sagutin ang sumusunod na tanong:
1. Bakit pinagsabihan ni Kuya si Ana?
2. Tama bang iwanan ni Ana at ng mga kalaro niya na nakakalat ang mga laruan? Bakit?
3. Ano ang dapat ginawa ni Ana bago nanood ng telebisyon?
Tandaan Natin
Nasusubok ang katatagan ng ating loob sa pamamagitan ng:
pagtanggap sa puna ng ibang tao at pagtatama sa mga hindi magandang kilos, gawa, at gawi bilang tao
pagtatama sa mga maling nagawa at pagsasakatuparan ng mga pagbabago mula sa mga mungkahi upang lalo pa itong mapaganda at mapabuti.
Isa sa kasabihan ng mga nakatatanda ay ito: “ang pinakamagandang silid sa mundong ito ay ang silid ng pagbabago at pag-unlad.” Ang katatagan ng ating loob ay maipakikita ng isang tao sa pamamagitan ng payapang pagtanggap ng mga puna at puri sa ating buhay. Ang taong marunong tumanggap ng papuri ay dapat na marunong ding tumanggap ng puna para makamtan ang tunay na pagbabago.
33. 29
Kaya mo na bang tanggapin ang puna ng ibang tao sa maling kilos, gawa, o gawi na iyong ipinapakita? Kumuha ka ng iyong kapareha at pag-usapan ang sumusunod na kalagayan. Maaaring iguhit o isulat ang inyong gagawin kung paano tatanggapin ang iba’t ibang puna. Gawin ito sa inyong kuwaderno.
1. Pinagsabihan ka ng iyong kaibigan dahil palagi mong kinukuha ang kanyang lapis nang hindi ka nagpapaalam.
2. Sinabihan ka ng guro mo na magbasa ka palagi pagkatapos ng klase.
3. Pinagsabihan ka ng ate mo na dapat magpakita ng paggalang habang nakikipag-usap sa mga nakatatanda.
4. Kinausap ka ng iyong guro at sinabihan na dapat palaging maligo bago pumasok sa paaralan.
5. Pinaalalahanan ka ng iyong Nanay dahil palagi mong inaaksaya ang tubig na iniigib ng iyong Kuya.
Sipiin sa inyong papel. Lagyan ng tsek () ang hanay ng iyong sagot. Gawin ito sa sagutang papel.
Ginagawa mo ba ang mga ito?
Palagi
Bihira
Hindi
1. Tinatanggap nang maluwag sa loob ang puna ng ibang tao sa iyong mga natapos na Gawain.
Isabuhay Natin
Subukin Natin
34. 30
Ginagawa mo ba ang mga ito?
Palagi
Bihira
Hindi
2. Tinatanggap nang maluwag sa loob ang puna sa iyong naging gawi.
3. Nagkakaroon nang pagbabago sa gawa at gawi dahil sa puna.
4. Binabago ang isang gawain kapag napagsabihang hindi ito nakasusunod sa pamantayan.
5. Naghahangad na higit na mapabuti ang anumang gawa o gawi
Magaling mong naisagawa ang katatapos na aralin. Tingnan mo naman ang susunod na aralin upang lalo pang mapatibay ang iyong kaalaman at pagpapahalaga.
Sapagkat mahusay mong naisakatuparan ang araling ito, subukin mo nang alamin at sagutin ang susunod na aralin.
Aralin 5
Malusog Na Katawan, Damdamin, at Kaisipan: Pangalagaan
Mahalaga ang kalusugan sa bawat isa sa atin. Matatamo ito kung maisasagawa ang iba’t ibang wastong kilos at gawi upang mapanatili ang malusog at ligtas na pangangatawan mula sa anumang karamdaman.
35. 31
May kasabihan tayo na “Ang Kalusugan ay Kayamanan.” Naniniwala ka ba rito? Naalala mo pa ba ang iba’t ibang paraan na iyong ginawa para mapanatili ang iyong kalusugan?
Awitin ang likhang-awit sa himig ng “Sitsiritsit Alibangbang.” Pagkatapos ay basahin naman ito ng pa-rap.
“Mga batang katulad ko
Kalusuga’y ingatan nyo
Kaligtasan ng isip ko
Wastong gawi ang alay ko.
Masustansiyang pagkain
Ehersisyo’y dapat gawin
Mapagpasensiyang damdamin
Ang hinahon ay kakamtin”
Sagutin ang tanong sa inyong kuwaderno.
1. Tungkol saan ang awit?
2. Ayon sa awit, ano-anong mga wastong kilos at gawi ang nabanggit tungkol sa pangangalaga ng kalusugan at kaligtasan ng katawan sa anumang karamdaman?
3. Ipaliwanag kung bakit ang pagiging mapagpasensiya at pagiging mahinahon ay may kinalaman din sa pagpapanatili ng ating kalusugan.
4. May mga gawi ka ba na hindi nabanggit sa awit/rap? Talakayin ang mga ito sa klase.
Alamin Natin
36. 32
Gawain 1
Bumuo ng limang pangkat sa klase. Pumili ng inyong lider na magkukunwaring isang sikat na “host”. (Halimbawa si Mike Enriquez at Karen Davila o iba pa). Ang mga natitirang kasapi ng pangkat ay uupo sa harapan at iinterbyuhin ng inyong napiling host tungkol sa inyong mga gawi sa pangangalaga ng kalusugan at kaligtasan ng katawan mula sa karamdaman. Pagkatapos ng panayam, ang bawat host ay mag-uulat sa klase tungkol sa buod ng napag-usapan.
Gumawa ka ng isang pangako sa loob ng isang malaking puso tungkol sa pangangalaga ng iyong kalusugan at kaligtasan ng katawan. Pagkatapos mo itong gawin, makipagpalitan ka sa iyong mga kaklase at papirmahin mo sila sa loob ng puso tanda ng pagiging saksi nila sa komitment na iyong isinulat.
Isagawa Natin
Isapuso Natin
Ako si ______ ay nangangakong
________________________________
_________________________.
37. 33
May kilala ka bang tao o grupo na palagiang tumutulong sa mga may sakit? Sa iyong palagay, bakit nila ito ginagawa?
Sumulat ka sa tao o grupong ito ng Liham Pasasalamat hinggil sa kanilang mga ginagawang pagtulong.
Tandaan Natin
Ayon sa Kagawaran ng Kalusugan, ang kasabihang “Ang kalusugan ay Kayamanan” ay isang makatotohanang kaisipan na dapat paniwalaan.
Ang isang batang malusog ay madaling makagawa ng mga proyekto o gawain na may kahusayan. Ang paraan ng kaniyang pag-iisip ay kahanga-hanga sapagkat nasasalamin sa kaniya ang katalinuhan. Masasabi ring malusog ang isang bata kung naipakikita niya nang wasto ang kaniyang emosyon o damdamin.
Ang katawan ay maaaring maging ligtas mula sa karamdaman kung nakagagawa ng mga wastong kilos at gawi tulad ng pagpapanatiling malinis ng katawan, tamang bilang at oras ng pagtulog, tamang pag- eehersisyo, pagkakaroon ng positibong pagkilala sa sarili, pagiging masayahin, at pagkain ng tama at masusustansiyang pagkain sa tamang oras.
Isabuhay Natin
38. 34
Isulat mo sa loob ng bawat lobo ang natutuhang mga gawi sa pangangalaga ng iyong kalusugang pisikal, mental, emosyonal. Gawin mo ito sa isang malinis na papel.
Binabati kita! Maaari ka nang magpatuloy sa susunod na aralin.
Aralin 6
Sama-sama… Kaligtasan, Panghawakan!
Natutuhan mo sa nakaraang aralin ang mga wastong kilos at gawi upang mapangalagaan ang iyong kalusugan at kaligtasan ng katawan sa anumang karamdaman. Sino-sino ang ibig mong bahaginan at hikayatin upang hawak-kamay kayong magtulungan tungo sa maayos na kalusugan at pangangatawan?
Gawain 1
Awitin ang liriko sa ibaba sa himig ng “Hawak-Kamay.”
Subukin Natin
Alamin Natin
39. 35
Hawak-Kamay
Para sa ating kalusugan
At ‘olrayt’ na kaligtasan,
Hawak-kamay,
Halina’t sumama
Sa paglalakbay.
Sagutin sa isang papel.
1. Ano ang pagkaunawa mo sa awit?
2. Sino-sino ang ibig mong hikayatin upang matamo ang mabuting kalusugan at kaligtasan ng katawan?
Gawain 2
Masdan mo ang larawan sa loob ng kahon. Ipagpalagay mo na ikaw ay nasa gitna. Isulat mo sa ibabaw ng larawan ang pangalan ng mga taong nais mong hikayatin para matamo ang maayos na kalusugan at kaligtasan ng katawan.
40. 36
Sagutin ang mga tanong:
1. Sino-sino ang mga taong nais mong isama tungo sa pagtamo ng maayos na kalusugan?
2. Bakit mo sila hinihikayat? Ano-ano ang iyong mga dahilan?
3. Paano ka manghihikayat? Itala ang mga paraang naiisip mo.
Narito ang isang tseklis. Ibigay mo ito at pasagutan sa mga napili mong hikayatin upang malaman mo kung gaano nila kadalas ginagawa ang mga gawain. Lagyan ito ng kaukulang tsek ().
Mga Gawain
Madalas
Bihira
Hindi
1. Kumakain nang sapat sa tamang oras
2. Nakikilahok sa mga laro
3. Nakikilahok sa mga sayaw
4. Kumakain ng mga gulay at prutas
5. Umiinom ng tubig na hindi kukulangin sa walong baso sa bawat araw
6. Nag-iingat sa paglalakad at pagtawid sa daan
7. Inililigpit ang mga kagamitang maaring makadisgrasya
Isagawa Natin
41. 37
Mga Gawain
Madalas
Bihira
Hindi
8. Nakikisalamuha sa mga kaibigang may mabubuting gawi at katangian
9. Iniiwasang magpuyat
10. Nagdarasal bilang pasasalamat sa mga biyayang tinatanggap
Gawin ang sumusunod:
1. Itala mo at kunin ang bahagi ng bawat sagot sa tseklis.
2. Ano ang iyong gagawin sa mga sumagot nang bihira at hindi? Isulat ang inyong mga mungkahi sa inyong kuwaderno.
1. ______________________________________________
2. ______________________________________________
3. ______________________________________________
3. Pag-usapan ang mga iminungkahi at papirmahin sila sa kuwaderno bilang patunay ng pagsang-ayon.
4. Magkaroon ng pag-uulat hinggil sa napagkasunduang mungkahi. Iulat ito sa harapan ng klase.
42. 38
May ideya ka ba kung ano ang networking?
Halika! Magnetworking tayo!
1. Bumuo ng limang pangkat. Mula sa mga sagot na bihira at hindi, gumawa ng isang programa sa pamamagitan ng networking.
2. Pumili ng lider sa bawat pangkat. Kausapin ang mga kasapi upang makahikayat ng ibang miyembro hanggang sa lumawak ang adhikain upang mapangalagaan ang kalusugan at kaligtasan ng bawat tao laban sa sakit o anumang karamdaman.
(Halimbawa: Oplan Walong Basong Tubig Bawat Araw)
3. Pag-usapan ninyo kung kailan kayo magkikita- kita upang maiulat ang listahan ng mga taong kanilang nahikayat at kung anong estratehiya ang ginawa nila para makahikayat ng iba.
Tandaan Natin
Ang kaalaman sa mga wastong gawi sa pagkakamit ng wastong kalusugan at kaligtasan mula sa anumang karamdaman ay dapat ibahagi sa iba.
Isa sa mga magagawa ng mga batang katulad mo ay ang sumali sa mga gawaing pambarangay o
Mungkahi:
Sa pagpupulong, maari kayong mag- anyaya ng mga resource speaker na magsasalita tungkol sa kahalagahan ng adhikaing inyong pinagkasunduan.
Isapuso Natin
43. 39
pampamayanan. Gawin mong advocacy ang pagpapanatili ng kalinisan sa inyong kapaligiran upang maging ligtas ang tao sa anumang sakit na dala ng hayop, maruming tubig at hangin. Maaari na sa inyong kapitbahayan ay magsama-sama kayong magkakalaro upang maglinis ng inyong kanal o estero sa araw na walang pasok. Ang simpleng gawaing ito ay makatutulong para mapanatili ang kalinisan sa inyong lugar at maligtas sa anumang sakit na dulot ng maruming pamayanan.
Nilalayon ng Kagawaran ng Edukasyon at ng Kagawaran ng Kalusugan na ang bawat mag-aaral ay maging bahagi ng pagpapalawak ng kaalaman tungkol sa kalinisan at kalusugan.
Sa Brigada Eskwela na ginagawa taon-taon, makikita na ang dalawang ahensiya ay nagtutulungan upang maging malinis at kaaya-aya ang bawat silid sa paaralan para sa madali at epektibong pagkatuto ng mga mag-aaral.
Magpaskil ng isang manila paper sa wall ng paaralan na may islogan na “Kampanya… Kalusugan at Kaligtasan, Halina… Sali Na! Kung nais ninyong sumama, isulat ang inyong pangalan at pirma.”
Ang lahat ng susuporta sa kampanya ay pipirma at maglalagay ng maikling pahayag, pangungusap o komitment. Tatawagin mo silang mga tagapagtaguyod ng mabuting kalusugan at kaligtasan.
Isabuhay Natin
44. 40
Sa tulong ng inyong punong-guro, mga guro, at mag-aaral sa inyong paaralan, magkakaroon kayo ng isang pagpupulong kung saan ay pag-uusapan ninyo ang gagawing proyekto para sa kalusugan at kaligtasan sa inyong paaralan o pamayanan.
Umisip o tumukoy ng mga taong ang advocacy ay tungkol sa kalusugan at kaligtasan ng katawan.
Sino siya? Isulat ang pangalan sa frame. Maaari mo ring idikit ang larawan niya sa frame kung mayroon ka. Lagyan mo ng isang maikling paliwanag kung paano mo siya naging inspirasyon. Ipakita/iulat mo ito sa inyong klase.
Kahanga-hanga ang iyong ginawa! Binabati kita sa araling iyong natapos. Ngayon, maaari ka nang tumungo sa susunod na aralin.
Aralin 7
Panalo Ako! Sa Isip, Salita, at Gawa
Kumusta na ang iyong kalusugan kaibigan?
Alam ko, ito ay ayos na ayos! Sa iyong mga natutuhan tungkol sa wastong kalusugan, maglakbay ka at tuklasin ang magagandang ibubunga sa pagkakaroon at pagpapatuloy ng magandang gawi tungo sa pangangalaga ng iyong sariling kalusugan.
Subukin Natin
45. 41
Suriin at pag-aralan ang mga larawan. May paligsahan ng A-1 Child sa paaralan.
Sagutin ang mga tanong sa iyong kuwaderno.
1. Kung ikaw ang hurado, sino sa kanila ang pipiliin mong sumali sa paligsahan?
2. Bakit siya ang pinili mo?
3. Kung ikaw naman ang mapipiling kandidato sa A-1 Child, ano ang iyong mararamdaman? Bakit?
4. Ano-ano ang magagandang ibinubunga ng may palagiang pangangalaga sa sariling kalusugan at kaligtasan? Isa-isahin.
A
B
Alamin Natin
46. 42
Gawain 1
Isagawa ang gawaing ibinigay sa inyong pangkat.
1. Kung kayo ay may angkop na gawi sa pangangalaga ng inyong kalusugan at kaligtasan. Isagawa ito sa pamamagitan ng:
Jingle para sa Unang Pangkat
Rap para sa Ikalawang Pangkat
Pantomime para sa Ikatlong Pangkat
Komiks-Iskrip para sa Ika-apat na Pangkat
2. Pagkatapos ng pagtatanghal, magbigay kayo ng mga reaksiyon sa mga palabas na nakita.
Gawain 2
“Word Search”
Bilugan ang mga salitang nagpapahayag ng mabuting resulta sa pagkakaroon ng maayos na kalusugan. Isulat ang sagot sa inyong kuwaderno.
L
M
A
L
U
S
O
G
M
I
C
D
F
G
L
I
S
A
S
M
A
L
I
K
S
I
S
T
L
L
I
G
T
A
S
A
O
S
B
O
L
A
M
L
Y
G
M
A
S
I
G
L
A
A
Isagawa Natin
47. 43
Sagutin ang sumusunod na tanong:
1. Ano-anong salita ang nabuo mo? Isulat sa kuwaderno.
2. Makikita ba sa iyong katauhan ang mga salitang nabuo mo?
3. Magbigay ng mga kayang gawin kapag ang isang bata ay malusog.
Ang inyong paaralan ay nagplano ng Fun Run.
Ang lahat ay inaanyayahang lumahok sa nasabing gawain. Papaano mo ipakikita ang iyong pakikiisa sa nasabing gawain? Magtala ng isa hanggang limang paraan paraan.
Tandaan Natin
Ang patuloy na pangangalaga sa sariling kalusugan at kaligtasan ay makabubuti sa ating katawan. Makabubuti rin ito sa ating aspektong pandamdamin o emosyon.
Isa sa mga pangyayaring nagaganap sa kasalukuyan para sa gawaing pangkalusugan ay ang pagkakaroon ng Fun Run. Marami na sa ating bansa ang gumagawa nito: sa Pamahalaang Lokal, sa Barangay, sa Sangguniang Lokal, sa mga Samahang Pangkabataan at kung ano-ano pa. Ang paglahok sa mga ganitong gawain ay pagpapakita ng pakikiisa sa pamayanan at higit sa lahat ang pagbibigay pansin sa pagpapanatili ng sariling kalusugan at mabuting pangangatawan.
Isapuso Natin
48. 44
Time Out! Bumuo ng apat na pangkat sa klase at umisip ng isang commercial o patalastas na may kaugnayan sa kalusugan. Ipakita ito sa klase. Pagkatapos ng bawat palabas, talakayin ang mga natututuhan sa palabas. Tukuyin kung ito ay nagustuhan o hindi at ipaliwanag ang mga kadahilanan.
Fish Bowl Game
Pumili ka ng isang isda sa bowl. Basahin mo ang nakasulat sa isdang ito. Sagutin at ipaliwanag kung bakit nakatutulong sa kalusugan ng isang tao ang mga katagang nakasulat sa isdang nakuha mo.
Isabuhay Natin
Subukin Natin
49. 45
Mahusay mong nagawa ang araling ito. Kudos! Ngayon ay maaari ka nang tumuloy sa susunod na aralin.
Aralin 8
Pamilyang Nagkakaisa, Tahanang Masaya
Napakaganda ng tahanang masaya lalo na kung nagkakaisa at nagkakasundo ang bawat kasapi ng pamilya.
Basahin mo ang tula.
Tuloy Po Kayo
Halina, tuloy po kayo
Sa aming tahanan
Kahit na simple lang
Ay maayos naman!
Si Nanay, si Tatay
Kanilang mga utos
Sinusunod namin
May kusang-loob at lubos
Si Ate, si Kuya
Ako at si bunso
Ay nagmamahalan
Nang taos sa puso.
Alamin Natin
50. 46
Sagutin ang sumusunod na tanong.
1. Tungkol saan ang tula?
2. Maglista ng mga madalas na tagubilin ng inyong mga magulang.
3. Sinusunod mo ba ang mga utos at tagubilin ng iyong mga magulang? Bakit?
4. Ano-anong sitwasyon ang nagpapakita ng pagmamahal at pagkakasundo sa inyong pamilya?
5. Ano ang iyong nararamdaman kung ang iyong pamilya ay nagkakasundo at nagmamahalan?
Gawain 1
Isulat mo sa metacard ang isang alituntunin o patakaran sa inyong tahanan na iyong sinusunod. Idikit ito sa paskilan.
Bakit ito ang iyong napiling patakaran sa lahat ng mga alituntuning mayroon sa iyong tahanan?
Gawain 2
Pagkatapos magawa ang unang gawain. Magpangkat- pangkat. Pumili ng lider. Sa pangunguna ng inyong lider, pagsama-samahin ang mga nakapaskil na metacards ayon sa nakasulat. Talakayin kung papaano at bakit kailangan itong sundin.
IIulat ito sa klase.
PATAKARAN TANDAAN
Isagawa Natin
51. 47
Kulayan ng berde ang arrow kung araw-araw mong ginagawa ang nakasulat, dilaw kung bihira at pula kung hindi. Gawin ito sa isang papel.
Sagutin ang sumusunod na tanong.
1. Bakit mahalaga ang pagsunod sa mga alituntunin?
2. Magiging masaya ba ang tahanan kung ang bawat kasapi ng pamilya ay nagkakaisang sumunod sa mga alituntuning itinakda? Ipaliwanag ang iyong kasagutan.
Mga Tagubilin sa Akin
Nagdadabog ako kapag inuutusan
Nagsasabi ako ng totoo.
Naisasagawa ko ang nakatakda kong gawain sa bahay
Bumibili ako kung kailangan lamang
Malinis ako sa aking katawan
Isapuso Natin
52. 48
Tandaan Natin
Ang pamilya ay ang pangunahing yunit ng lipunan. Ito ang nagpapasigla ng pamayanan lalo na kung ang bawat kasapi nito ay nakatutupad sa tungkuling iniaatas sa kaniya.
Dapat nating sundin ang mga tuntuning itinakda ng tahanan tungo sa masaya at maayos na samahan.
Ang mga tuntunin ay itinakda upang sundin ng bawat kasapi ng pamilya tungo sa maayos at masayang pamumuhay.
Bilang mag-aaral at kasapi ng pamilya, makabubuti ang iyong mga ginagawa ay dapat na ikinasisiya ng iyong mga magulang. Magsisilbi itong inspirasyon upang lalo pa nilang mapaganda ang kinabukasan ng kanilang mga anak na tulad mo. Dahil dito, mahalagang sinusunod mo ang mga alituntunin at patakarang pinagkasunduan sa tahanan lalo na sa disiplina at sa iyong pag-aaral.
Umisip ka ng isang pangyayari sa iyong buhay na may kinalaman sa hindi mo pagsunod sa tagubilin ng iyong mga magulang. Ano ang epektong naidulot nito sa iyo? Ano ang aral na iyong natutuhan? Gawin ito sa iyong kuwaderno.
Pangyayari: ______________________________________________
Epekto:___________________________________________________
Aral na natutuhan: ________________________________________
Isabuhay Natin
53. 49
Pagmasdan ang nakaguhit na puno. Ipagpalagay mo na ito ay ang iyong pamilya. Ang iyong mga magulang o sinumang kasama sa bahay ay ang malalaking ugat. Ano-anong mga tagubilin ang pinasusunod sa iyo ng iyong mga magulang hanggang sa ikaw ay maging isang mabuting bunga? Isulat ang mga tagubilin o iniuutos sa iyo ng iyong mga magulang sa katawan ng puno at ang iyong pangalan naman bilang bunga.
Pamilyang Nagkakaisa
Sa iyong ipinakitang kagalingan sa araling ito, binabati kita! Maaari ka nang tumuloy sa susunod na aralin. Panatilihin mo ang pagsunod mo sa mga gawain.
Subukin Natin
Ako bilang bunga Mga tagubilin ng aking mga magulang o sinumang kasama sa pamilya. Hal. Mag-aral ng leksyon bago manood ng TV
Ang aking Ina/Ama o sinumang kasama sa pamilya
Emily
54. 50
Aralin 9
Ako, Ang Simula!
Ako ang Simula! Ano ang ibig sabihin ng mga katagang ito? Bilang isang batang mag-aaral sa ikatlong baitang, ano-ano ang mga kaya mong pamunuang gawin tungo sa kapayapaan, pagkakaisa, maayos, at masayang pagsasama ng iyong pamilya? Kung ito ay kaya mo, Isigaw mo, Ako ang Simula!
Ano-ano ang mga tungkuling isinasagawa mo sa araw-araw sa inyong bahay na nakatutulong sa iyong pamilya? Isulat mo ito sa mga bilog at ibahagi sa iyong mga kaklase. Gawin mo ito sa iyong kuwaderno.
Ang Aking Kalendaryo ng Gawain
Alamin Natin
55. 51
Sagutin ang mga tanong at isulat ang sagot sa iyong kuwaderno.
1. Ano-ano ang mga maaari mong tuparing gawain? Isa- isahin.
2. Matapat mo bang isinasagawa ang iyong mga tungkulin? Patunayan.
3. Patunayan kung gaano kahalaga ang naidudulot mong kagalingan sa iyong pamilya.
4. Bakit may pagkakataong hindi mo naisasagawa ang iyong mga tungkulin?
5. Makatutulong ba ang pagpaplano ng mga gawain? Bakit?
Gawain 1
Ang pagpapaalaala ay gamot sa mga batang nakalilimot. Mapatutunayan ito sa pangkatang gawain na isasagawa.
Magkaroon ng apat na pangkat sa klase. Pagtulungang buuin ang clock time organizer ng inyong takdang oras para sa mga dapat at kayang gawin sa inyong klase. Siguraduhing makatutulong ito sa inyong pag-aaral at sa mga gawaing makapagpapagaan sa inyong guro. Gawin ito sa inyong papel. Iulat ito sa klase.
9
1
2
5
4
3
6
7
12
11
8
10
Isagawa Natin
56. 52
Sa bawat takdang oras, ano-ano ang inyong mga napagkasunduang gawin?
Gawain 2
Narito ang malaking “Tandang Pananong” na may kaukulang tanong. Sagutin mo ito nang buong katapatan.
Patunayan.
?
Ako ba ay sumusunod sa mga utos nang may ngiti?
Patunay:
Ako ba ay hindi nag-aaksaya ng mga gamit, tubig, at kuryente?
___________________________________
Patunay:
Maasahan ba ako sa lahat ng oras?
Patunay:
Ako ba ay bumibili ng mga kailangan lamang?
Patunay:
Ipinapasa ko ba sa iba ang mga inuutos sa akin?
Patunay:
57. 53
Sumulat ng Pick Up Line na galing sa iyong puso. Ito ay dapat na nagbibigay kasiyahan sa iyong damdamin hinggil sa mga naitutulong mo sa iyong pamilya at paaralan sa loob ng 24 oras. Makipagpalitan ka ng iyong sagot sa iyong kamag-aral.
Halimbawa:
Walis ka ba?
Bakit?
Kasi, winawalis mo ang pagod ng iyong Nanay
kapag tinutulungan mo siya sa mga gawaing
bahay.
Tandaan Natin
Tunay na ang isang masayang pamilya ay nakikita sa pamamagitan ng maayos at mabuting pagsasama. Ang mga magulang na may mga anak na katulad mo ay natutuwa kung ikaw ay sumusunod sa kanilang mga utos at patakaran. Halimbawa ay ang sumusunod:
- Maglaan ng sapat na oras para sa pag-aaral at paggawa ng mga takdang-aralin
- Maging magalang sa lahat ng oras at pagkakataon
- Tumulong sa mga gawaing-bahay sa mga araw na walang pasok
- Magtipid sa paggamit ng tubig, kuryente, at iba pang bagay
Isapuso Natin
58. 54
Kung may pagsusunuran sa tahanan, makikita mo ang tunay na pagmamahalan. Ang pagsunod nang buong katapatan sa mga itinakdang tuntunin at gawain ay magbubunga ng kapayapaan at kaayusan sa samahan sa bawat kasapi ng isang pamilya.
Palagian mong hangarin na maging masaya ang iyong mga magulang. Utos ng Diyos sa mga anak na mahalin nila ang kanilang mga magulang. Kinalulugdan ng Diyos ang mga anak na nagmamahal sa kanilang mga magulang.
Gumawa ka ng isang pangako sa anyong patula o pa-rap o pakanta. Itanghal ito sa klase.
Halimbawa:
1. Hingin ang tulong ng iyong mga magulang at pasagutan sa kanila ang sipi ng “Ang Aking Anak” na iyong isinulat sa kuwaderno.
Ang Aking Pangako
Kapag inutusan
O tinatawag ako
Agad, akong sasagot
At sa utos ay susunod.
Isabuhay Natin
59. 55
Ang Aking Anak!
Paano ginagampanan ng inyong anak ang kanyang mga tungkulin sa tahanan?
Ang aking anak na si ______________________
ay tinutupad nang buong husay at tapat ang kanyang mga tungkulin tulad ng __________________
__________________________________________________
__________________________________________________
Lagda:______________________
Lagyan ng kaukulang tsek ang iyong pinaniniwalaan
Mga Gawain
Totoo
Hindi totoo
1. Hindi ako nagdadabog kapag inuutusan ako ng aking mga magulang.
2. Tumatakas ako sa paglilinis ng aming silid-aralan kapag uwian na.
3. Naghuhugas ako ng aming pinagkainan sa aming bahay.
4. Ginagawa ko kaagad ang aking takdang-aralin bago pumasok sa paaralan.
Magaling! Natapos mo ang mga gawain nang tama. Maaari ka nang tumuloy sa susunod na aralin. Pagbutihin mo.
Subukin Natin
