Παρουσίαση διεπιστημονικού προγράμματος με θέμα¨"Οι μαθητές της 3ης ΠΕ Χαλκιδικής στα χνάρια της πολιτιστικής κληρονομιάς των μοναστηριών του Αγίου Όρους

1. ΔΡ.ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣ
ΣΧΟΛΙΚΟΣ ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ
3ΗΣ ΠΕ ΧΑΛΚΙΔΙΚΗΣ

2. Είναι ένα αδειοδοτημένο ετήσιο διεπιστημονικό πρόγραμμα από το
Υπουργείο Παιδείας Έρευνας κ Θρησκευμάτων με την έγκριση του ΙΕΠ
1
Βαθμός Ασφαλείας:
Να διατηρηθεί μέχρι:
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ
ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ, ΕΡΕΥΝΑΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ
-----
Μ
Mαρούσι, 02-02-2017
Αριθ. Πρωτ. Φ14/ΜΚ/133/16712 /Δ1
ΓΕΝΙΚΗ Δ/ΝΣΗ ΣΠΟΥΔΩΝ Π/ΘΜΙΑΣ ΚΑΙ Δ/ΘΜΙΑΣ
ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ
ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΣΠΟΥΔΩΝ, ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ & ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ Π.Ε.
ΤΜΗΜΑ Γ’ ΜΑΘΗΤΙΚΗΣ ΜΕΡΙΜΝΑΣ & ΣΧΟΛΙΚΗΣ ΖΩΗΣ
-----
Ταχ. Δ/νση : Ανδρέα Παπανδρέου 37
Τ.Κ. – Πόλη : 15180 – Μαρούσι
Ιστοσελίδα : http://www.minedu.gov.gr
Email : spudonpe@minedu.gov.gr
Πληροφορίες : Σ. Λαπατά
: Μ. Κολούντζου
Τηλέφωνο : 210 344 2247
FAX : 210 344 3318
ΠΡΟΣ: ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ Δ/ΝΣΗ ΑΘΜΙΑΣ ΚΑΙ ΒΘΜΙΑΣ
ΕΚΠ/ΣΗΣ Κ. ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ
ΓΡΑΦΕΙΟ ΣΧΟΛΙΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΟΥ 3
Ης
ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗΣ
ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ ΠΕ Ν. ΧΑΛΚΙΔΙΚΗΣ
ΚΠΕ Αρναίας, 63074 ΑΡΝΑΙΑ
Υπόψη κου Α. Παρασκευά
ΘΕΜΑ : Απάντηση στο αίτημα έγκρισης εκπαιδευτικού προγράμματος με τίτλο « Οι μαθητές των Δημοτικών
Σχολείων της 3ης
ΠΕ Χαλκιδικής στα χνάρια της πολιτιστικής κληρονομιάς των μοναστηριών του Αγίου
Όρους».
Σε απάντηση του με αρ. πρωτ. 93/10-10-2016 αιτήματός, σας γνωρίζουμε ότι, σύμφωνα με το αρ. 48/08-
12-2016 απόσπασμα πρακτικού του Δ.Σ. του Ι.Ε.Π, το εν λόγω αίτημα που αφορά στην παιδαγωγική
καταλληλότητα του εκπαιδευτικού προγράμματος με τίτλο: «Οι μαθητές των Δημοτικών Σχολείων της 3ης
ΠΕ Χαλκιδικής στα χνάρια της πολιτιστικής κληρονομιάς των μοναστηριών του Αγίου Όρους», γίνεται
αποδεκτό, καθώς πληροί τις επιστημονικές και παιδαγωγικές προδιαγραφές με τις εξής προϋποθέσεις:
α) να υπάρχει προηγούμενη συνεννόηση με τα σχολεία και σύμφωνη γνώμη του/της Διευθυντή/τριας και
του Συλλόγου Διδασκόντων, ώστε να μην παρακωλύεται το σχολικό πρόγραμμα και να διασφαλίζεται η
ασφάλεια των μαθητών/τριών,
β) η συμμετοχή των μαθητών στις δραστηριότητες αυτές να είναι προαιρετική, με απόφαση του Συλλόγου
Διδασκόντων, με τη σύμφωνη γνώμη των γονέων/κηδεμόνων,
γ) η υλοποίηση του προγράμματος να γίνεται παρουσία των εκπαιδευτικών των σχολείων, χωρίς
οποιαδήποτε οικονομική επιβάρυνση των μαθητών, και
δ) κρίνεται απαραίτητη η αποφυγή διάθεσης μη εγκεκριμένου υλικού καθώς και υλικού το οποίο αφορά
έμμεση ή άμεση διαφήμιση, προσώπων ή φορέων.
Ο ΠΡΟΪΣΤΑΜΕΝΟΣ ΤΗΣ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗΣ
ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΟΛΙΤΗΣ
Εσωτερική Διανομή:
Δ/νση Σπουδών, Προγραμμάτων & Οργάνωσης Π.Ε.-Tμήμα Γ’

3. 1. Ο Σχολικός Σύμβουλος 3ης Περιφέρειας Χαλκιδικής.
2. Η Εφορεία Αρχαιοτήτων Χαλκιδικής και Αγίου Όρους με ομάδα
αρχαιολόγων με συντονίστρια τη Δρ. Πολυζούδη Αρχοντία.
3. Η Διεύθυνση Α/θμιας Εκπαίδευσης της Περιφερειακής Ενότητας
Χαλκιδικής
4. Το Κέντρο Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης Αρναίας (ΚΠΕ Αρναίας)
Με την υποστήριξη του Δήμου Αριστοτέλη, του Αριστοτέλειου Πνευματικού
Κέντρου Δήμου Αριστοτέλη και της Ιεράς Μητρόπολης Ιερισσού, Αγίου Όρους
και Αρδαμερίου.
Ποιοι σχεδίασαν και ποιοι υποστήριξαν το πρόγραμμα…...

4. Συμμετείχαν τα 9 από τα 17 Δημοτικά Σχολεία της 3ης Εκπαιδευτικής
Περιφέρειας Χαλκιδικής…..
ΔΣ Στανού
ΔΣ Νεοχωρίου
ΔΣ Βαρβάρας
ΔΣ Α Ιερισσού
ΔΣ Νέων Ρόδων
ΔΣ Ουρανούπολης
ΔΣ Αρναίας
ΔΣ Στρατωνίου
ΔΣ Μ.Παναγιά

5. 20
Εκπαιδευτικοί
ΠΕ70
Και βοήθησαν
&
εκπαιδευτικοί
ειδικοτήτων
Περίπου
300 μαθητές και
μαθήτριες
Ποιοι υλοποίησαν το πρόγραμμα…..
Αρχαιολόγοι της Εφορείας
Αρχαιοτήτων Χαλκιδικής και
Αγίου Όρους
Συντηρητές
μνημείων
Μηχανικοί
Αναστηλώσεων
Ντόπιοι τεχνίτες

6. Χρόνος ΦΑΣΕΙΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ
Σεπτέμβριος 2016 Σχεδιασμός και περιγραφή εκπαιδευτικού προγράμματος
Υποβολή μέσω της Περιφερειακής Διεύθυνσης Α/θμιας κ Β/θμιας Εκπαίδευσης Κεντρικής
Μακεδονίας στο Υπουργείο Παιδείας Έρευνας κ θρησκευμάτων
Οκτώβριος έως
Δεκέμβριος 2016
Επιμόρφωση εκπαιδευτικών από Αρχαιολόγους και συντηρητές μνημείων σχετικά με την
πολιτιστική κληρονομιά των μοναστηριών του Όρους.
Επιμόρφωση συμμετεχόντων από το Σχολικό Σύμβουλο και ομάδων ειδικών στις ΤΠΕ
ειδικούς σχετικά με την ψηφιοποίηση του υλικού και την ανάρτησή του σε σχολικές
ιστοσελίδες για διάχυση στην εκπαιδευτική κοινότητα
Ιανουάριος 2016 έως
Απρίλιος 2017
Υλοποίηση βιωματικών εργαστηρίων με αγιογράφους, είτε στα σχολεία, είτε με επισκέψεις
σχολείων σε εργαστήρια αγιογράφων προκειμένου να γνωρίσουν οι μαθητές τις
διάφορες τεχνικές κατασκευής εικόνων, ψηφιδωτών και τοιχογραφιών
Μάιος 2017 Ψηφιοποίηση υλικού, δημιουργία παραδοτέων και ανάρτηση σε σχολικές και
εκπαιδευτικές ιστοσελίδες
Ιούνιος 2017 Παροχή βεβαιώσεων, υλοποίηση εκδηλώσεων διάχυσης, αξιολόγηση προγράμματος,
αποτίμηση προγράμματος και αποστολή εκθέσεων στο Υπουργείο Παιδείας Έρευνας κ
θρησκευμάτων
Χρονοδιάγραμμα ενεργειών

7. Σκοπός του προγράμματος…
Η εκπαιδευτική αξιοποίηση της πολιτιστικής κληρονομιάς, της
τέχνης των μοναστηριών του Αγίου Όρους μέσα από τη
συνεργασία πολλών επιστημονικών ειδικοτήτων (εκπαιδευτικών,
αρχαιολόγων, συντηρητών κειμηλίων, αγιογράφων, τεχνολόγων).

8. Να
διερευνήσουν
οι μαθητές και
μαθήτριες την
ιστορία και τον
πολιτισμό των
μοναστικών
κοινοτήτων του
Αγίου Όρους
Να
προβληματιστούν
για τη διαχρονική
τους πορεία στο
διάβα της
ιστορίας
Να
κατανοήσουν
ότι τα μνημεία
μέσω της
παρατήρησης
και της μελέτης,
μπορούν να
αποτελέσουν
σημαντική πηγή
γνώσης
Να μυηθούν στις
διάφορες τεχνικές
της αγιογραφίας,
τοιχογραφίας,
ψηφιδωτών και της
κατασκευής
εικόνων
Να διερευνήσουν
τάσεις και υλικά
που
χρησιμοποιούνταν
στην κατασκευή
εικόνων,
ψηφιδωτών και
τοιχογραφιών και
να μυηθούν στον
τρόπο συντήρησης
εικόνων και
κειμηλίων των
μονών από ειδικούς
Να
διερευνήσουν
την ιστορία
των
μοναστηριών
μέσα από
ψηφιακό υλικό
αλλά και το
Διαδίκτυο με
ιδιαίτερη
έμφαση στα
κειμήλια και
γενικά σαν
φορείς
πολιτιστικής
κληρονομιάς.
Επιμέρους στόχοι για τους μαθητές:

9. Επιμέρους στόχοι για τους εκπαιδευτικούς:
●Να διερευνήσουν την ιστορία και τον πολιτισμό των μοναστικών κοινοτήτων
του Αγίου Όρους
● Να προβληματιστούν μέσω διερεύνησης ψηφιακού και έντυπου υλικού για
τη διαχρονική τους πορεία και τις αλλαγές που επήλθαν στα μοναστήρια
●Να κατανοήσουν μέσα από τη διερεύνηση ότι τα μνημεία μέσω της
παρατήρησης και της μελέτης, μπορούν να αποτελέσουν σημαντική πηγή
γνώσης
●Να μυηθούν μέσω βιωματικών δράσεων στις διάφορες τεχνικές της
αγιογραφίας, τοιχογραφίας και της κατασκευής ψηφιδωτών

10. Επιμέρους στόχοι για τους εκπαιδευτικούς:
●Να διερευνήσουν μέσα από τη μελέτη κειμηλίων που παρουσιάστηκαν σε διάφορες
εκθέσεις για το Άγιο Όρος, τις τάσεις και τα υλικά που χρησιμοποιούνταν στην κατασκευή
εικόνων, τοιχογραφιών και ψηφιδωτών
●Να μυηθούν στον τρόπο συντήρησης εικόνων, τοιχογραφιών και γενικότερα κειμηλίων
των μονών από ειδικούς συντηρητές
●Να γνωρίσουν το θεσμικό πλαίσιο προστασίας του Αγίου Όρους (περιβάλλον-
πολιτισμός).
●Να συνδέσουν διαθεματικά το πρόγραμμα με τα μαθήματα της γλώσσας, της μελέτης,
και των θρησκευτικών.

11. Σύνδεση και υλοποίηση του προγράμματος με το σχολικό πρόγραμμα
Το διεπιστημονικό εκπαιδευτικό πρόγραμμα είναι προαιρετικό, θα
συμμετέχουν σχολεία και εκπαιδευτικοί της 3ης ΠΕ Χαλκιδικής μετά
από συζήτηση όλου του προγράμματος σε σύλλογο διδασκόντων,
και θα υλοποιηθεί τις ώρες του μαθήματος της Ευέλικτης ζώνης (για
τις τάξεις Α,Β, Γ, Δ) και στις μεγαλύτερες τάξεις Ε κ ΣΤ θα δουλευτεί
διαθεματικά μέσα από τα μαθήματα των αντίστοιχων τάξεων.

12. Πρόγραμμα επιμορφώσεων εκπαιδευτικών-
Α φάση
Α επιμορφωτική
συνάντηση
Δρ. Απόστολος Παρασκευάς (Σχολικός Σύμβουλος): Παρουσίαση του
προγράμματος
Δρ. Πολυζούδη Αρχοντία (Αρχαιολόγος) : Το Άγιον Όρος ως μνημείο Παγκόσμιας
πολιτιστικής κληρονομιάς. Πλαίσιο προστασίας
Β επιμορφωτική
συνάντηση
Δρ. Νίκος Μερτζιμέκης (Αρχαιολόγος): Ιστορία και Αρχιτεκτονική του Αγίου Όρους
Γ επιμορφωτική
συνάντηση
Βαγγέλης Ψαράς (Συντηρητής): Συντήρηση εικόνων, ψηφιδωτών και
τοιχογραφιών
Γ επιμορφωτική
συνάντηση
Γράμμος Παντελής: Αγιογράφος: Δημιουργία και κατασκευή εικόνων-ψηφιδωτών
και τοιχογραφιών
Δ επιμορφωτική
συνάντηση
ΚΠΕ Αρναίας: Το φυσικό περιβάλλον του Όρους και η επίδρασή του
στην πολιτιστική κληρονομιά του

14. Πρόγραμμα επιμορφώσεων εκπαιδευτικών-
Β φάση
Στη συνέχεια θα υλοποιηθούν βιωματικά εργαστήρια από
αγιογράφους σε εκπαιδευτικούς και μαθητές, με τους οποίους θα
έχουν έλθει σε επαφή οι Διευθυντές και Προϊστάμενοι των
συμμετεχόντων σχολείων προκειμένου να ασκήσουν τους μαθητές
και τις μαθήτριες στον τρόπο κατασκευής εικόνων, ψηφιδωτών και
τοιχογραφιών, στις σχολικές μονάδες με την επιτήρηση
εκπαιδευτικών ή του Διευθυντή και βασικά αφιλοκερδώς.

16. Εκπαιδευτικό Υλικό
Στα πλαίσια της επιμόρφωσης θα δοθεί στους συμμετέχοντες εκπαιδευτικούς
εκπαιδευτικό το ίδιο υλικό σε ψηφιακή μορφή, που έχει παραχθεί από την Αρχαιολογική
υπηρεσία-Εφορεία Αρχαιοτήτων Χαλκιδικής και Αγίου Όρους και περιλαμβάνει
ενδεικτικά:
1. Βιβλίο για τον εκπαιδευτικό. Θα περιλαμβάνει πληροφορίες για τη διεξαγωγή της
δράσης και όλες τις γνωστικές πληροφορίες που χρειάζεται για την προετοιμασία του
προγράμματος.
2. Φύλλα εργασίας. Θα είναι ελεύθερα φύλλα που θα καλούνται να τα αξιοποιήσουν
κατά τη διάρκεια του εκπαιδευτικού προγράμματος.
3. Έντυπα και φυλλάδια οδοιπορικά (χάρτες – διαδρομές)
4. Ερωτηματολόγια (για εκπαιδευτικούς και παιδιά)

18. 1.Με τη δημιουργία έντυπου υλικού και διανομή στα συμμετέχοντα σχολεία και
φορείς της εκπαίδευσης
2.Με την μετατροπή του έντυπου υλικού σε ψηφιακό και ανάρτησή του στις
σχολικές ιστοσελίδες, την ιστοσελίδα της Εφορείας Αρχαιοτήτων ή άλλων φορέων
3.Την χρήση του παραγόμενου υλικού σαν βάση για τη συνεργασία σχολείων μέσα
από προγράμματα συνεργασίας eTwinning και άλλων.
4.Την παρουσίαση των εργασιών των μαθητών σε δια ζώσης εκδηλώσεις στην τοπική
κοινωνία
5.Την παρουσίαση όλων των εργασιών σε ειδική εκδήλωση στο τέλος του σχολικού
έτους 2016-2017.
Διάχυση του προγράμματος

19. Η αξιολόγηση του προγράμματος θα υλοποιηθεί είτε με δικτυακά
ερωτηματολόγια είτε με ατομικές ή ομαδικές συνεντεύξεις σε
εκπαιδευτικούς, μαθητές και γονείς.
Για την αποτίμηση του διεπιστημονικού προγράμματος θα υποβληθεί
έκθεση στο Υπουργείο Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων μέσω της
Περιφερειακής Διεύθυνσης Α/θμιας κ Β/θμιας Εκπαίδευσης Κεντρικής
Μακεδονίας και θα κοινοποιηθεί στους συμμετέχοντες φορείς.
Αξιολόγηση του προγράμματος Αποτίμηση του προγράμματος

20. Στα πλαίσια του προγράμματος επισκεφθήκαμε τη Μονή Ζυγού και κάναμε το μικρό
γύρο του Αγίου Όρους με το σκάφος Καλυψώ δωρεάν….

28. Κωνσταντίνος Παπαστάθης, Αρχαιολόγος

29. ΣΤΟΥΣ ΣΥΜΜΕΤΕΧΟΝΤΕΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥΣ
ΜΑΘΗΤΕΣ κ ΜΑΘΗΤΡΙΕΣ
ΓΟΝΕΙΣ
ΕΦΟΡΕΙΑ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΩΝ ΧΑΛΚΙΔΙΚΗΣ κ ΑΓΙΟΥ ΟΡΟΥΣ
ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ Α/ΘΜΙΑΣ κ Β/ΘΜΙΑΣ ΕΚΠ/ΣΗΣ ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ
ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ
ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΠΕ ΧΑΛΚΙΔΙΚΗΣ
ΚΠΕ ΑΡΝΑΙΑΣ
ΙΕΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΗ ΙΕΡΙΣΣΟΥ ΑΓΙΟΥ ΟΡΟΥΣ κ ΑΡΔΑΜΕΡΙΟΥ
ΔΗΜΟ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗ
ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ
ΕΝΑ ΜΕΓΑΛΟ ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ ΑΠΟ ΚΑΡΔΙΑΣ ΚΑΙ ΣΥΓΧΑΡΗΤΗΡΙΑ ΣΕ ΟΛΟΥΣ