Β3

1. ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ: 2015-2016
ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΤΟΥ ΤΜΗΜΑΤΟΣ
Β3 ΤΟΥ 2ου ΓΕΛ ΜΕΓΑΡΩΝ
« Η ΛΑΤΡΕΙΑ ΣΤΑ ΞΕΝΑ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΑ»
Υπεύθυνη Καθηγήτρια: Κόκκαλη Στέλλα (ΠΕ 01)

2. ΠΡΟΕΚΤΑΣΗ Β’ ΤΕΤΡΑΜΗΝΟΥ

3. ΑΦΡΙΚΑΝΙΚΑ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΑ
Ταμπάκος Αναστάσιος
Τζαφέρης Άγγελος
Τσιούνης Κωνσταντίνος
Φουρτουλάκης Κωνσταντίνος

4. ΑΦΡΙΚΑΝΙΚΑ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΑ
Το πλήθος των Αφρικανικών θρησκευμάτων
εξαρτάται από το πλήθος των φυλών – λαών. Αν και
όλα παρουσιάζουν ομοιότητες το καθένα έχει και
τη δικιά του ιδιομορφία.
Τα Αφρικανικά θρησκεύματα συναντιούνται κυρίως
στις περιοχές νότια της Σαχάρας. Κυρίως σε κράτη
με ίδια γλώσσα και πολιτισμό όπως Κογκό, Σουδάν,
Κένυα, Ουγκάντα, Τανζανία, Ρουάντα.

5. ΙΕΡΑ ΚΕΙΜΕΝΑ ΚΑΙ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ
• Δεν έχουν ιερά κείμενα.
• Τα γνωρίζουμε μέσα από τους μύθους και τις
παραδόσεις.
• Στις γραπτές μαρτυρίες στα λατινικά το 16ο αιώνα.
Διδασκαλία:
• Είναι πολυθεϊστές και μονοθεϊστές
και επηρεάστηκαν από :
• Πολυθεϊστικές τάσεις τις αρχαίας Ελλάδας
• Μονοθεϊστικές τάσεις χριστιανισμού

6. ΠΝΕΥΜΑΤΑ ΚΑΙ ΥΨΙΣΤΟΣ ΘΕΟΣ
• Ύψιστος Θεός:
• Είναι ένας
• Δημιούργησε τον κόσμο
• Διαφέρει το όνομα του σε
κάθε φυλή π.χ. Κουόθ,
Νγκάι, Μάουου κτλ.
• Κατοικεί στον ουρανό
• Δεν έχει υλικό σώμα
• Είναι πανταχού πάρων
• Είναι παντοδύναμος
• Είναι κατά βάση ο φύλακας
της ηθικής
• Πνεύματα και θεότητες:
• Τα πνεύματα ή οι μικρότερες θεότητες
είναι προσωποποιημένα
• όντα, καλά ή κακά.
• Συνδέονται με την καθημερινή εμπειρία
και νοούνται ως δυνάμεις ενδοκοσμικές
• Υπάρχουν εκατοντάδες, και σε ορισμένες
φυλές συγκροτούν ένα πολυσύνθετο
πάνθεο.
• Βρίσκονται: σε φυσικά όντα ή αντικείμενα
(άνθρωποι, ζώα ,φυτά λίμνες, ποτάμια ...),
σε φυσικά φαινόμενα (άνεμος βροχή), σε
επιδημικές αρρώστιες, θεωρούμενες ως
εξωτερικές εκδηλώσεις πνευμάτων
• Η πίστη στα πνεύματα εξηγεί τα
συμβαίνοντα στον κόσμο και δημιουργεί
το πλαίσιο που δίνει νόημα στη ζωή και
δύναμη στις διάφορες δοκιμασίες.

7. ΛΑΤΡΕΙΑ
• Ιερατείο
• 1.Ιερείς:
• υπηρετούν ένα συγκεκριμένο θεό ή συνδέονται
• με ορισμένο ιερό.
• 2. Ιεροδιάμεσοι-μέντιουμ ή σαμάνες: άνθρωποι μέσω των οποίων τα
πνεύματα φανερώνονται στους ανθρώπους, δανειζόμενα το σώμα τους
και τη φωνή τους. Επικοινωνούν με τα πνεύματα. Επηρεάζουν τις ζωές
των ανθρώπων, αφού αποφαίνονται για σημαντικά θέματα τόσο ατομικά
όσο και συλλογικά (πόλεμος, μέσα για την αντιμετώπιση καταστάσεων,
κανόνες κοινωνικής ζωής).
• 3. Ιερομάντεις και μάγοι.
• Η λατρεία στον Ύψιστο Θεό δεν είναι αναπτυγμένη ούτε συνδέεται με
οργανωμένο ιερατείο.
• Η συστηματική λατρεία διαφόρων θεοτήτων συνδέεται με αναπτυγμένο
ιερατείο. Ιδιαίτερα οργανωμένο ήταν το ιερατείο στις φυλές όπου
λειτουργούσε ο θεσμός του ιεροβασιλέα .

8. ΤΡΟΠΟΙ ΛΑΤΡΕΙΑΣ
• 1. Προσευχή.
• Ποικίλες δεήσεις απευθυνόμενες
προς τον Θεό για την έκφραση
διαφόρων αιτημάτων.
• Υπάρχουν απλές σύντομες
προσευχές, κωδικοποιημένες
εκφράσεις και συγκεκριμένοι τύποι
προσευχών.
• 2. Προσφορές και θυσίες.
• Με αυτές επιδιώκεται η συντήρηση
των υπερ φυσικών όντων ώστε και
αυτά με τη σειρά τους να
φροντίσουν για την ευημερία του
λάτρη.
• Οι αναίμακτες προσφορές: είναι
δώρα για την έκφραση του
σεβασμού στη θεότητα.
Περιλαμβάνουν: τροφή, αλεύρι,
καρπούς, μικροαντικείμενα κλπ.
• Οι θυσίες:
• Σπανίζουν όπου υπάρχουν μονοθεϊστικές τάσεις.
• Είναι συχνότερες για τις μικρότερες θεότητες και
τα πνεύματα.
• Προσφέρονται σε προγονικά πνεύματα.
• Γίνονται στα μαγικά τελετουργικά.
• Τελούνται όταν υπάρχει ιδιαίτερη ανάγκη
(ανομβρία,πόλεμος, επιδημίες).
• Θυσιάζονται διάφορα είδη ζώων ανάλογα με τις
δυνατότητες της κάθε φυλής.
• Υπάρχουν διαμορφωμένα τελετουργικά σχετικά
με τις φάσεις της θυσίας.
• 3. Μαγικές πρακτικές
• Λευκή και μαύρη μαγεία με συγγενείς κώδικες
συμβολισμού και πράξεων.
• Ομοιοπαθητική ή μιμητική μαγεία (τα δρώμενα
σε ένα ομοίωμα επηρεάζουν τον
συμβολιζόμενο).
• Μεταδοτική μαγεία (τα τελούμενα σε κάτι που
ανήκε σε κάποιον μεταφέρονται στο
συγκεκριμένο πρόσωπο).
• Μαγική δύναμη του λόγου.

9. ΒΩΜΟΙ,ΙΕΡΑ ΚΑΙ ΤΕΛΕΤΕΣ
• Βωμοί και Ιερά
• Ιεροί χώροι υπάρχουν σε
καθαρά φυσική
• μορφή (βράχοι, ποτάμια,
λίμνες, δένδρα,
• βουνά κλπ.).
• Οι κατασκευασμένοι βωμοί
ή ιερά μπορεί να είναι:
• απλοί (ένα κλαδί στο
έδαφος) ή μεγάλα
ορθογώνια οικοδομήματα.
• Επίσης, μεγάλες καλύβες.
• Τελετές
• Διαβατήριες τελετές (τελετές
εισόδου ή διάβασης από ένα
στάδιο της ζωής στο άλλο:
• γέννηση, εφηβεία,
• γάμος, θάνατος).
• Ευκαιριακή λατρεία.
• Τελετές μύησης, κάθαρσης,
ικεσίας, εξιλέωσης,
ανάμνησης.
• Τελετές επανάληψης μυθικών
πράξεων (π.χ. κοσμογονίας).
• Τελετές προσφοράς ή θυσίας.

10. *ISLAM*
Η λέξη Αλλάχ σε αραβική καλλιγραφική γραφή
Παπαθανασίου Γεώργιος
Ρήγας Κωνσταντίνος
Σούντης Απόλλων
Τσικαλάς Νικόλας

11. • Το Ισλάμ είναι μονοθεϊστική θρησκεία, η οποία
διαμορφώθηκε με το κήρυγμα και τη δράση του
Προφήτη Μωάμεθ στις αρχές του 7ου αιώνα.
• Η αραβική λέξη «Ισλάμ» σημαίνει «υποταγή», και
χρησιμοποιείται από τους μουσουλμάνους ως «υποταγή
στον Θεό» και εκείνοι που αποδέχονται την θρησκεία του
Ισλάμ ονομάζονται μουσλίμ (muslim), που σημαίνει
«υποταγμένος» δηλαδή: «υποταγμένος στον Ύψιστο».
• Το Ισλάμ δεν έχει μόνο θρησκευτική αλλά και πολιτική
υπόσταση, όπως και άλλες θρησκείες. Έχουν
χρησιμοποιηθεί στην ελληνική γλώσσα διάφορες
ονομασίες για να το προσδιορίσουν, όπως «Ισλαμισμός»,
«Μουσουλμανισμός» και «Μωαμεθανισμός». Ο
τελευταίος όρος θεωρείται απορριπτέος από τους
μουσουλμάνους μιας και θεωρούν εαυτούς όχι λάτρεις
του Μωάμεθ αλλά απλώς ακόλουθους της διδασκαλίας
του.

12. ΕΠΙΚΡΑΤΕΙΑ
 Το Ισλάμ έχει επικρατήσει σε ολόκληρη τη ζώνη που εκτείνεται από τον
Βόλγα προς το βορά, μέχρι τη Μαδαγασκάρη προς το νότο, και από το
Καράτσι του Πακιστάν ανατολικά, μέχρι το Ντακάρ της Σενεγάλης
δυτικά. Ανατολικότερα, αποτελεί κύρια θρησκεία στο Μπανγκλαντές, στη
Μαλαισία και την Ινδονησία. Σήμερα, το Ισλάμ έχει περισσότερους από
1 δισεκατομμύριο πιστούς και είναι η πιο γρήγορα αυξανόμενη πίστη
στον κόσμο. Η σύγχρονη μεγάλη μετανάστευση πληθυσμών-κυρίως
προς τον Δυτικό κόσμο-έχει ως αποτέλεσμα την παρουσία
μουσουλμάνων σε περισσότερες από 184 χώρες.
Σημαντικοί ισλαμικοί πληθυσμοί στον κόσμο. Οι Σουνίτες
φαίνονται με πράσινο, οι Σιίτες με κόκκινο και οι Ιμπαντί
με μοβ.

13. Η λατρευτική ζωή του μουσουλμάνου διακρίνεται για
λιτότητα και ένταση. Καλλιεργεί τη θρησκευτική
συνείδηση και την κρατάει σε συνεχή εγρήγορση,
τονίζοντας την ένταξη σε μια ευρύτατη κοινότητα
ανθρώπων, που υπακούουν στο θέλημα του Θεού.
Οι πέντε στύλοι του Ισλάμ
Οι θεμελιώδης λατρευτικές υποχρεώσεις του
μουσουλμάνου που αποκαλούνται «5 στύλοι του
Ισλάμ» είναι:
1. Η επανάληψη της φράσης «δεν υπάρχει άλλος Θεός
παρά μόνο ο Αλλάχ και ο Μωάμεθ είναι ο προφήτης
τον». Πρόκειται για μια σύντομη ομολογία πίστης, που
περιέχει τις δύο βασικότερες διδασκαλίες του Ισλάμ και
προβάλλει το Μωάμεθ ως τον τελευταίο και
μεγαλύτερο από τους προφήτες, αλλά και ως πρότυπο
της ισλαμικής ζωής γενικά.

14. 2. Η Προσευχή( salat). Αυτή κατέχει κεντρική θέση στη ζωή του πιστού. Κατά
γενικό κανόνα ο μουσουλμάνος πρέπει να προσεύχεται, στρεφόμενος προς
την κατεύθυνση της Μέκκας, πέντε φορές την ημέρα, συγκεκριμένα την
ανατολή του ήλιου, το μεσημέρι, το απόγευμα, τη δύση του ήλιου και το
βράδυ. Το κοράνιο αναφέρει μόνο τρείς υποχρεωτικές προσευχές, τονίζοντας
ιδιαίτερα την προσευχή. Πριν από την προσευχή επιβάλλεται τελετουργική νίψη
του προσώπου, των χεριών(μέχρι τους αγκώνες) και των ποδιών μέχρι τους
αστραγάλους. Όταν δεν υπάρχει νερό ο πιστός μπορεί να χρησιμοποιήσει λεπτή
άμμο. Μέρα αφιερωμένη στην προσευχή είναι η Παρασκευή. Το μεσημέρι
αυτής της μέρας οι πιστοί συγκεντρώνονται για να προσευχηθούν στο τζαμί,
που είναι το κέντρο της κοινοτικής λατρείας. Στον τοίχο του τζαμιού που βλέπει
προς τη Μέκκα υπάρχει μια ημικυκλική κόγχη που λέγεται μιχράμπ. Στραμμένος
προς το μιχράμπ ο επικεφαλής λειτουργός, ο ιμάμης, απαγγέλλει τις προσευχές
και προσκυνά σε δεδομένες στιγμές, ακολουθούμενος από τους πιστούς, οι
οποίοι εκτελούν ρυθμικά τις προβλεπόμενες κινήσεις.
Η καθιερωμένη μουσουλμανική προσευχή έχει ρυθμό αυστηρά καθορισμένο,
στον οποίο μετέχει ολόκληρο το σώμα. Σε συνδυασμό με καθιερωμένες
κινήσεις ,γονυκλισία και εδαφιαίες μετάνοιες, περιλαμβάνει σύντομες
δοξολογικές αναφωνήσεις και ακόμη κορανικές περικοπές ,ανάμεσα στις οποίες
την κύρια θέση κατέχει η πρώτη Σούρα που είναι η τυπικότερη προσευχή του
Ισλάμ και αποτελεί την καρδιά της Μουσουλμανικής πνευματικότητας.
Εκτός από την καθιερωμένη τελετουργική προσευχή, τη Σαλάτ συνηθίζονται
και άλλες, ειδικές προσευχές, π.χ. σε κηδείες, σε περιόδου ανομβρίας,
προκειμένου να ληφθεί μία σοβαρή απόφαση, στα κρίσιμα γεγονότα της
προσωπικής, οικογενειακής και κοινοτικής ζωής.

15. 3) Η ελεημοσύνη των
φτωχών(zakat). Αυτή τονίζεται
ιδιαίτερα στο Ισλάμ. Στη
διάρκεια της ιστορίας του πήρε
μάλιστα τη μορφή φόρου, που
αφαιρούνταν από τα
εισοδήματα των πιστών.
Σήμερα λίγες ισλαμικές χώρες
έχουν διατηρήσει αυτό το
σύστημα. Όπου αυτό έχει
καταργηθεί η ελεημοσύνη
γίνεται με τη μορφή της
εθελοντικής προσφοράς.
Εκφράζει το ενδιαφέρον και
την αγάπη προς τον
συνάνθρωπο. Δίνεται σε
χρήμα ή σε είδος και είναι
καθήκον κάθε Μουσουλμάνου.
• ) Η νηστεία (sawm). Αυτή γίνεται
το μήνα Ραμαντάν, που, εφόσον το
μουσουλμανικό ημερολόγιο είναι
σεληνιακό, δεν έχει μόνιμη θέση
μέσα στο έτος. Συνίσταται στην
αποχή από κάθε είδους τροφή,
ποτό, σεξουαλικές σχέσεις
,κάπνισμα, όσφρηση αρωμάτων
από την ανατολή μέχρι τη δύση του
ήλιου, ενώ κατά την νύχτα δεν
υπάρχουν περιορισμοί . Είναι
υποχρεωτική για όλους τους
Μουσουλμάνους άνω των 14 ετών.
Εξαιρούνται όμως οι ασθενείς, οι
έγκυες γυναίκες και οι ταξιδιώτες .
Σε ορισμένες μουσουλμανικές
χώρες η παράβαση της νηστείας
τιμωρείται ακόμη και σήμερα.
Επίσης εκτός από την μεγάλη
νηστεία του Ραμαντάν οι
Μουσουλμάνοι νηστεύουν
εκτάκτως για να εξαγνιστούν από
σοβαρά παραπτώματα.

16. • 5) Η ιερή αποδημία ή προσκύνημα στα ιερά μνημεία της
Μέκκας(hajj). Λέγεται Μεγάλο Προσκύνημα ή Χατζ. Απαιτείται
από όλους τους μουσουλμάνους να το πραγματοποιήσουν
τουλάχιστο μια φορά στη ζωή τους. Γίνεται στον 12ό μήνα του
μουσουλμανικού έτους . Οι προσκυνητές περιφέρονται 7 φορές
γύρο από την Κάαμπα, όπου βρίσκεται ο ιερός μαύρος λίθος,
προσπαθώντας να τον ασπαστούν ή να τον αγγίξουν. Κατόπιν
διανύουν,τρέχοντας,7 φορές ένα ορισμένο διάστημα όπου
βρίσκεται μεταξύ των παλαιών λόφων Σαφά (Safa) και Μάρουα(
Marwa).Το προσκύνημα περιλαμβάνει πορεία στο Αραφά, μερικές
ώρες ανατολικά της Μέκκας και κορυφώνεται με την θυσία ζώων
στην πόλη Μίνα-σε ανάμνηση της θυσίας του Αβραάμ όταν, για να
υπακούσει στον Θεό , δέχθηκε να θυσιάσει τον Ίσμαήλ- και
τελειώνει με επίσκεψη στον τάφο του προφήτη στη Μεδίνα. Η
Χατζ ενισχύει την συνοχή των Μουσουλμάνων σε παγκόσμιο
επίπεδο, εξαιρώντας την ενότητα της ισλαμικής κοινότητας.

17. TΟΠΟΙ ΛΑΤΡΕΙΑΣ
• Το τζαμί ή τέμενος, είναι ο τόπος λατρείας των Μουσουλμάνων. Όλα τα τζαμιά
είναι προσανατολισμένα προς την Κάαμπα της Μέκκας. Από το τζαμί γίνεται
πρόσκληση (αντάν) πέντε φορές την ημέρα, για να υπενθυμίσει στους πιστούς
ότι έφτασε η ώρα της προσευχής. Όποιος έχει τη δυνατότητα, έχει δηλαδή χρόνο
ή δεν δουλεύει, πρέπει να πάει στο τζαμί για να προσευχηθεί: αυτό στη
μουσουλμανική θρησκεία θεωρείται καλύτερο απ' το να προσεύχεται κανείς
μόνος του. Όσοι δεν έχουν χρόνο ή τη δυνατότητα, μπορούν να προσευχηθούν
στο σπίτι τους ή σε κάποιο χώρο εκτός τζαμιού, με μικρή προετοιμασία. Η
επίσημη μέρα λατρείας για το Ισλάμ είναι η Παρασκευή, οπότε οι άντρες
μουσουλμάνοι (όχι όμως και οι γυναίκες) είναι υποχρεωμένοι να πάνε στο τζαμί
για να προσευχηθούν. Στο τζαμί διαβάζονται και οι «ευχές» προς κάποιον
νεκρό πριν την ταφή του.
Δεν υπάρχει καθορισμένος τύπος Τζαμιού, για αυτό και διαφέρουν μεταξύ τους
κατά ρυθμό, μέγεθος κ.λπ. Κοινό πάντως σε όλα τα Τζαμιά είναι η κεντρική
τετράγωνη αίθουσα όπου οι πιστοί παρατάσσονται σε σειρές με το μέτωπο προς
της Μέκκα, γι αυτό και η είσοδος σ΄αυτά είναι σε αντίθετη διεύθυνση. Μέσα στο
Τζαμί δεν υπάρχουν αγιογραφίες ούτε αγάλματα (απαγορεύονται στο Ισλάμ) και
αντ΄αυτών φέρονται σε περικαλλή πλαίσια ρήσεις από το Κοράνι. Επίσης μέσα σε
κάθε τζαμί ξεχωρίζουν το "μιχράμπ", είδος ιερού που βρίσκεται επί έδρας
λεγόμενης "μινμπάρ", τύπου άμβωνα ή δεσποτικού που στέκεται ο Ιμάμης. Το δε
δάπεδο είναι καλυμμένο με τάπητες. Δεν υφίστανται καθίσματα και ούτε γίνεται
χρήση κεριών. Οι πιστοί πριν την είσοδό τους στο τζαμί οφείλουν να βγάλουν τα
υποδήματά τους και να πλύνουν τα πόδια τους, τα χέρια και το πρόσωπό τους, σε
ειδικό χώρο έξω από το Τζαμί.

18. Η Καάμπα στη Μέκκα

20. ΙΝΔΟΥΙΣΜΟΣ
Παπαθανασίου Αφροδίτη
Φουρνάρης Γεώργιος
Φυντανή Ελένη
Χατζηαναστασίου Ευγενία

21. ΤΙ ΕIΝΑΙ ΙΝΔΟΥΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΠΟΙΑ
Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ
Με τον όρο «Ινδουισμός» ονομάζεται το
πολυσύνθετο σύνολο εκείνων των παραδόσεων
της Ινδίας, που αποτέλεσαν στη διάρκεια της
ιστορίας της και αποτελούν επίσης σήμερα το
μεγαλύτερο μέρος της θρησκευτικής και
κοινωνικής ζωής της. Επίσης, Ο ινδουισμός είναι
μια από τις αρχαιότερες οργανωμένες θρησκείες –
οι γραφές της εμφανίζονται περίπου το 1400 π.Χ.

22. Η ΛΑΤΡΕΙΑ ΣΤΟΝ ΙΝΔΟΥΙΣΜΟ
Η λατρευτική ζωή του ινδουισμού εμφανίζει
πολυδαίδαλη διαφοροποίηση. Διαφέρει από
κάστα σε κάστα, από περιοχή σε περιοχή, από
χωριό σε χωριό και από θεό σε θεό. Για τον
ευλαβή Ινδό σημαντικότερο είναι να λατρεύει
κάποιον η κάτι με όλη του τη καρδιά. Επίσης,
αναπτύχτηκαν ιδιάζουσες λατρείες ενώ τα
διάφορα θεολογικά και φιλοσοφικά
συστήματα δίνουν έμφαση στη γνώση για την
επίτευξη της λυτρώσεως.

23. ΟΜΑΔΕΣ ΛΑΤΡΕΙΑΣ
• Η Βαισνάβα, στην οποία η ύψιστη πραγματικότητα
ταυτίζεται με τον βισνου και τις ενσαρκώσεις του, της
Αβαταρα.
• Η Σαιβα, με κέντρο το πολυδύναμο Σίβα και με
δαιδαλώδεις θεολογικές ποικιλίες.
• Η Σακτα, η οποία εξωτερικά παρουσιάζεται
οργιαστική, όπως όμως ισχυρίζονται οι θιασώτες της,
έχει ανώτερο συμβολικό και φιλοσοφικό νόημα.
• Η Γκαναπατυα, το ελεφαντόμορφου θεού της σοφίας
και της τύχης.
• Η Σαουρα που αντικείμενο της έχει τον ήλιο.

24. ΙΕΡΑ ΚΑΙ ΝΑΟΙ
Η Ινδία είναι κατάσπαρτη
από ιερά και ναούς, από
απλούς βωμούς, που
έχουν μόνο ένα σύμβολο,
ως τα πιο εντυπωσιακά
κτίσματα. Σήμερα, τα
σπουδαιότερα βρίσκονται
στο νότιο τμήμα της
χερσονήσου.

25. ΙΕΡΟΣ ΧΩΡΟΣ ΝΑΟΥ
Ο ιερότερος χώρος του
ναού, όπου φυλάσσεται
το είδωλο ή το σύμβολο
του θεού, είναι συνήθως
ένα κτίσμα μάλλον μικρό.
Ο ινδουιστικός ναός είναι
περισσότερο «παλάτι του
θεού», παρά οικοδόμημα
για να φιλοξενεί μεγάλες
συνάξεις λαού.

26. ΒΙΣΝΟΥ
Ο Βισνου και οι
Αβαταρα, κυρίως ο
Ράμα και ο Κρίσνα,
συμβολίζονται με
αγάλματα ή εικόνες.
Στο είδωλο του θεού
αποδίδονται
καθημερινά βασιλικές
τιμές.

27. ΣΙΒΑ
Ο Σίβα βοηθά τους
πιστούς του, χωρίς να
προβαίνει σε
εμφανίσεις. Λατρεύεται
υπό διάφορες μορφές
και θεωρείται
δημιουργός του κόσμου
αλλά και ο
καταστροφέας του.

28. ΣΑΚΤΙ-ΝΤΕΒΙ
Η Σάκτι λατρεύεται ως
η θηλυκή όψη ή η
σύζυγος του θεού
Σίβα ή και ως η
Μεγάλη Θεά Ντέβι.
Η θεά Κάλι είναι μια
από τις μορφές της
Ντέβι.

29. ΠΡΟΣΕΥΧΗ
Χρόνος προσευχής είναι συνήθως το πρωί, το
μεσημέρι και το βραδύ. Ως σύμβολα για τη
λατρεία χρησιμοποιούνται επίσης οι «γιατρός»
και «μαντάλας», σύνθετα γεωμετρικά σχήματα.
Ομάδες αφοσιωμένων οπαδών ενός ορισμένου
θεού η ακόμη οπαδοί διαφόρων θεών
συνέρχονται κατά διαστήματα για να ψάλουν
ύμνους. Η υμνωδία και η έντονη συγκίνηση
δημιουργούν ατμόσφαιρα κατανυκτική, που
συχνά οδηγεί σε έκσταση.

30. ΔΙΑΛΟΓΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΜΕΤΕΝΣΑΡΚΩΣΗ
Ο Ινδουιστής δίνει έμφαση στον διαλογισμό,
την περισυλλογή, που αναπτύχτηκε με
διάφορες σωματικό-πνευματικές τεχνικές.
Σκοπός του διαλογισμού είναι να εισδύσει
στο εσωτερικό του εγώ, να κατάκτηση την
αυτοσυνειδησία. Η πεποίθηση στη
μετενσάρκωση έχει οδήγηση τον ινδό να
δείχνει σεβασμό όχι μόνο σε θεούς και
ορισμένους ανθρώπους, αλλά και σε ζώα.

31. ΤΕΛΕΤΟΥΡΓΙΕΣ
Στα ιερά κείμενα γίνεται λόγος για σαράντα
ειδικές τελετουργίες αλλά σήμερα έχουν
περιοριστεί σε λιγότερες από δέκα. Οι
σημαντικότερες σχετίζονται με τη γέννηση και
την ονοματοδοσία την έκτη μέρα ή μερικές
φόρες τη δωδεκάτη. Παλαιότερα
συνηθίζονταν ορισμένες τελετές κατά την
εγκυμοσύνη, αλλά σήμερα έχουν τεθεί σε
αχρηστία.

32. ΓΑΤΖΝΑ
Στους πρώιμους βεδικούς χρόνους, η λατρεία
έπαιρνε συνήθως την μορφή ενός
θυσιαστικού τελετουργικού που ονομάζεται
Γιατζνα το οποίο απευθυνόταν στους θεούς
της φύσης. Αυτά τα τελετουργικά
περιλάμβαναν την θυσία ζώων όπως κατσίκες
και αγελάδες ή την πρόσφορα χοών
βουτύρου, μελιού και γάλακτος μέσα στην
θυσιαστική πυρά, συνοδεία πάντοτε βεδικών
ύμνων και προσευχών.

33. ΠΟΥΤΖΑ
Σήμερα, η μορφή της λατρείας που
παρατηρείται πολύ συχνά είναι το πουτζά,
τουτέστιν μια τελετουργία του τύπου της
θρησκευτικότητας της αφοσίωσης, η οποία
λαμβάνει χωρά σε τακτά χρονικά διαστήματα
εντός του ναού. Η λατρεία αυτή μπορεί να
απευθύνεται σε οποιαδήποτε από τις
θεότητες του ινδουιστικού πάνθεου.

34. ΙΕΡΑ ΖΩΑ ΚΑΙ ΙΕΡΕΣ ΤΟΠΟΘΕΣΙΕΣ
• Η αγελάδα, ο πίθηκος και σε μερικά μέρη της
Ινδίας ακόμα και το φίδι ή ο αρουραίος
θεωρούνται ιερά ζώα και ως εκ τούτου
λατρεύονται.
• τα ιερά ποτάμια, καθώς και διάφορες ιερές
πόλεις και πολίχνες που βρίσκονται κατά μήκος
αυτών των ποταμών. Τα ύδατα του Γάγγη στη
βόρεια Ινδία πιστεύεται πως είναι τόσο
δυναμωτικά, ώστε ένα απλό βούτηγμα στο
ποτάμι επιδαψιλεύει στον πιστό απερίγραπτες
πνευματικές ευεργεσίες.

35. ΒΟΥΔΙΣΜΟΣ
Πολυχρονάκης Λάζαρος, Παππάς Ιωάννης, Φουρτουλάκη
Βασιλική, Πομώνη Μελίνα, Πομώνη Ειρήνη
Με τον όρο Βουδισμός εννοείται μία από τις μεγάλες
θρησκείες του κόσμου με κεντρικό πρόσωπο του
μυθολογικού υλικού της τη ζωή και τη διδασκαλία
του Βούδα του Πεφωτισμένου όπως αποκαλείται ενίοτε.
Ο Βουδισμός είναι ένα από τα αρχαιότερα θρησκεύματα.
Περιλαμβάνει ένα ευρύ φάσμα θρησκευτικών δοξασιών,
φιλοσοφικών αρχών, εθίμων, θεσμών και ηθικών
κανόνων που αποδίδονται στον Βούδα. Σήμερα
υπολογίζεται ότι περίπου μισό δισεκατομμύριο
άνθρωποι ακολουθούν τον Βουδισμό.

36. ΤΟΠΟΣ ΛΑΤΡΕΙΑΣ
• 1: Το Λουμπίνι στο Νεπάλ.
• 2: Τη γενέτειρα του .
• 3:Τη Μπούντα – γκαγια, τον τόπο του
φωτισμού του
• 4:Τη Σάρανατ, στο ήρεμο πάρκο των ελάφων
κοντά στο Μπενάρες όπου κύρηξε για πρώτη
φορά .
• 5:Την Κουσινάρας , όπου τελείωσε την πορεία
του και πέρασε στην νιρβάνα

37. ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΑ ΛΑΤΡΕΙΑΣ :
• Κατά την πρώτη βουδιστική περίοδο δεν
υπήρχαν αγάλματα και εικόνες του
φωτισμένου . Συνήθως χρησιμοποιούσαν
σύμβολα όπως .
• 1:το μποντι –δέντρο .
• 2:τον τροχό .
• 3: το αποτύπωμα του βούδα.

38. ΤΡΟΠΟΣ ΛΑΤΡΕΙΑΣ :
1) Δοξολογική αναφώνηση (ώουμ ώουμ)
2) Τριπλή καταφυγή στα τρία πολυτιμότερα για το
Βουδιστή πράγματα:
• Καταφεύγω στο Βούδα
• Καταφεύγω στη διδασκαλία του Βούδα-ντάρμα
• Καταφεύγω στη μοναχική αδελφότητα- Σάνγκα
3) Εξύμνηση των τριών πολύτιμων λίθων Βούδας-
Ντάρμα- Σάνγκα

39. ΣΥΝΕΧΕΙΑ:
• 4) Ένα τσάκρα είναι ένα ενεργειακό κέντρο στο
ανθρώπινο σώμα
• Τσάκρα της ρίζας (Μουλαντάρα)
• Τσάκρα του αφαλού (Σβαντιστάνα)
• Τσάκρα του ηλιακού πλέγματος (Μανιπούρα)
• Τσάκρα της καρδιάς (Αναχάτα)
• Τσάκρα του λαιμού (Βισούντα)
• Τσάκρα του τρίτου ματιού (Άτζνα)
• Τσάκρα του στέμματος (Σαχασράρα)

40. ΠΟΙΟΣ Ο ΣΚΟΠΟΣ ΤΗΣ
ΛΑΤΡΕΙΑΣ ΤΟΥΣ
• Η απελευθέρωση του ανθρώπου από την
οδυνηρή του ύπαρξη. Αυτό μπορεί να επιτευχτεί
με τον μοναστικό βίο:
• 1. Να σέβονται κάθε μορφή ζωής και να
• αποφεύγουν την καταστροφή της
• 2. Να μην λαμβάνουν ότι δεν τους προσφέρεται
• 3. Να αποφεύγουν κάθε μορφή ασέλγειας
• 4. Να αποφεύγουν το ψέμα
• 5. Να αποφεύγουν τα οινοπνευματώδη
• 6. Να τρώνε με μέτρο κι όχι ύστερα από τις
• μεσημεριανές ώρες
• 7. Να μη γίνονται θεατές τραγουδιού, χορού,
• θεάτρου
• 8. Να μη χρησιμοποιούν στεφάνια, μυρωδιές,
• κρέμες, έλαια
• 9. Να μη χρησιμοποιούν ψηλά και φαρδιά
• κρεβάτια
• 10.Να μη δέχονται χρυσό ή άργυρο.

42. Κινέζικα θρησκεύματα
Σακελαρίου Δήμητρα
Σακελαρίου Φανή
Σαμούρη Άννα
Στρατούρη Βασιλική
Χατζημελετιάδη Κλεονίκη

43. Το κινέζικο κράτος θεώρησε τη λατρεία σαν την πιο
κατάλληλη ασχολία γι’ αυτό και της παραχώρησε θέση
στη διοίκηση. Δεν υπήρχε λοιπόν στην αυτοκρατορική
θρησκεία κλήρος καθαυτό. Τα ιερά καθήκοντα
εξασκούνταν από υπαλλήλους που βρίσκονταν υπό τις
διαταγές του επιτετραμμένου των ιεροτελεστιών.
Διακρίνουμε πέντε είδη ιεροτελεστιών:
• Ιεροτελεστίες καλών οιωνών(θυσίες και προσφορές που
απευθύνονται σε πνεύματα)
• Επικήδειες ιεροτελεστίες
• Στρατιωτικές ιεροτελεστίες
• Ιεροτελεστίες της φιλοξενίας
• Χαρούμενες ιεροτελεστίες (γάμος, γιορτές κτλ)

44. • Από αυτές τις ιεροτελεστίες οι θυσίες είναι οι πιο σημαντικές
γιατί η ανάγκη να τις προσφέρουν είναι βαθιά ριζωμένη στη
φύση τους. Οι ίδιοι λένε: «Η θυσία δεν είναι κάτι που το
προκαλούν εξωτερικές αφορμές, πηγάζει απ’ το εσωτερικό
του ανθρώπου και την γεννάει η καρδιά…». Οι θυσίες που
τελούνται πιο συχνά προσφέρονται στους προγόνους. Στους
νεκρούς προσφέρουν τσάι και άλλα ποτά, άνθη, ενδύματα,
ακόμα και ανθρώπινες υπάρξεις (υπηρέτες, γυναίκες). Κατά
τον χρόνο των θυσιών που είναι αφιερωμένες στους θεούς
προσφέρουν ζώα, ιδίως κότες, σκύλους, χοίρους, βόδια και
άλογα. Ενώ τα θύματα που προορίζονται για τις ουράνιες
δυνάμεις καίγονται και αυτά που προορίζονται για τη τιμή
της γης ενταφιάζονται. Πολλές ιερές τελετές συνοδεύονται
από τραγούδια και μουσική. Επίσης και οι χοροί και οι
παντομίμες έχουν θέση μέσα στις λατρείες.

45. • Τη πρώτη μέρα της άνοιξης, εποχή με ιδιαίτερη
θρησκευτική σημασία, ο Υιός του Ουρανού με μια
προσευχή εκλιπαρεί τον Σαν Τι για μια καλή
συγκομιδή. Αμέσως μόλις εκλέξουν μια δεύτερη
ευνοϊκή μέρα ο Υιός του Ουρανού τοποθετεί ο ίδιος
ένα άροτρο πάνω στο άρμα του σε τρείς μεριές και
οργώνει μόνος του τον αγρό που είναι αφιερωμένος
στον Σαν Τι. Κατά αυτού του μηνός δεν πρέπει να
επιχειρήσουν πόλεμο. Αν επιχειρήσουν οποιονδήποτε
πόλεμο, επακολουθεί αναπόφευκτα η τιμωρία του
ουρανού. Όταν τα όπλα δεν έχουν υψωθεί εναντίον
μας δεν πρέπει, όσο εξαρτάται από εμάς, να κάνουμε
εμείς την αρχή του πολέμου.

46. Kομφουκιανισμός
• Ο Κομφουκιανισμός είναι η πιο διαδεδομένη θρησκεία στη Κίνα.
Η ίδια βασίζεται στην ηθική διδασκαλία του Κομφούκιου (551-
479) καθώς και σε παραδοσιακό υλικό θρησκευτικό και ηθικού
χαρακτήρα που μελέτησαν αυτός και οι μαθητές του. Μαθητές
του Κομφούκιου διέσωσαν κυρίως στο έργο «Ανάλεκτα» αρκετά
από τα λόγια του, από τα οποία μαθαίνουμε τη διδασκαλία του.
Όμως ο Κομφουκιανισμός είναι κάτι περισσότερο από τη
διδασκαλία του Κομφούκιου. Ξεκινώντας από αυτή, αποτελεί ένα
μεγάλο διανοητικό ρεύμα με πολλές διακλαδώσεις που τις
διαμόρφωσαν μεγάλες προσωπικότητες, όπως ο Μένκιος κ.ά. Για
αιώνες υπήρξε στην Κίνα η επίσημη κρατική διδασκαλία για την
οργάνωση της ζωής, την οποία έτσι επηρέασε βαθύτατα.

47. • Ο Κομφούκιος (551-479 π.Χ.) υπήρξε ο άνθρωπος
που μέσω του παιδαγωγικού έργου αλλά και της
συλλογής και έκδοσης αρχαίων κειμένων, συνέβαλε
στη διαφύλαξη και μετάδοση της σοφίας της
κλασικής εποχής του κινέζικου πολιτισμού. Τα
κείμενα αυτά αποτελούν το λεγόμενο «κομφουκιανό
κανόνα» και αποτέλεσαν για αιώνες έναν από τους
κύριους παράγοντες διαμόρφωσης της κινέζικης
σκέψης. Ο Κομφουκιανισμός τονίζει την αρχή που
προσομοιάζει τον Χρυσό Κανόνα : « Ό,τι δεν
επιθυμείς για τον εαυτό σου, μην το επιβάλεις στους
άλλους ».Η θρησκεία αυτή έχει διαδοθεί κυρίως
στην Κίνα, στην Ιαπωνία, στην Κορέα και στο
Βιετνάμ.

48. Η Κομφουκιανική ευσέβεια εκφράζεται στις εξής 5 αμοιβαίες
σχέσεις δικαιωμάτων και καθηκόντων (Βού Λού).
• καλοσύνη του άρχοντα-νομιμοφροσύνη του αρχόμενου.
• αγάπη του πατέρα – υπακοή του γιου.
• αγαθότητα των ηλικιωμένων – σεβασμός των νέων.
• δικαιοσύνη του συζύγου – υπακοή της συζύγου.
• αμοιβαία πίστη μεταξύ φίλων.
Παράλληλα η πρώτη αρετή (Ζέν) συμπληρώνεται με τις 4, που
πηγάζουν από αυτήν και που είναι η
• τιμιότητα(ι),
• η παραδοχή η συμφωνία η συνταίριασμα (λι),
• η αλήθεια(σιν)
• και η σοφία (τσι)