1. 1
‫جا‬‫ی‬‫م‬‫ن‬‫ج‬‫ـ‬‫ام‬‫جا‬‫ن‬‫م‬‫عماری‬
‫اقتصادی‬ ‫کیارش‬

2. 2
‫انم‬‫هب‬‫ی‬‫ی‬‫ب‬‫ن‬‫ی‬‫ر‬‫ف‬‫آ‬‫جان‬‫تا‬‫ک‬‫جا‬
‫جـام‬
‫جا‬‫ی‬‫گمانه‬‫های‬‫م‬‫ن‬‫جا‬‫م‬‫نگاره‬‫های‬‫م‬‫ا‬
‫کالم‬ ‫جان‬:
‫جا‬‫در‬ ‫ن‬‫م‬‫عماری‬
‫جا‬‫در‬‫م‬‫عماری‬

3. 3
‫من‬ ‫جان‬‫ما‬ ‫با‬‫ز‬ِ‫ز‬‫را‬‫ج‬‫ــ‬ِ‫ن‬‫ا‬‫آبـادی‬‫بگو‬
‫حال‬‫ما‬‫در‬ ‫را‬‫میـان‬‫ج‬‫ـ‬ِ‫م‬‫ا‬‫معـماری‬‫بگو‬
ِ‫ن‬‫چندوچو‬‫جـان‬ ‫ِگاه‬‫ـ‬‫جای‬‫مـذار‬ ‫جـا‬ ‫را‬ ‫فـزا‬
‫کز‬ ‫ُمی‬‫خ‬ ‫وز‬‫در‬ ‫ما‬ِ‫م‬ ‫آن‬‫دربیاندازی‬ ‫ی‬‫بگو‬

4. 4
‫نوشتم؟‬ ‫شد‬ ‫چه‬!
‫دوباره‬‫خانه‬ ‫جاذبه‬ ‫و‬ ‫بود‬ ‫شده‬ ‫زیاد‬ ‫خونم‬ ‫کاشان‬‫کاشان‬ ‫های‬
‫و‬ ‫خودم‬ ‫برای‬ ‫آنها‬ ‫خرید‬ ‫سخن‬ ‫روزم‬ ‫همه‬ ‫دالالن‬ ‫چون‬
‫بود‬ ‫شده‬ ‫دوستانم‬
‫مهدی‬ ‫رضا‬‫گفت‬‫کودکی‬ ‫چون‬ ‫؛‬‫شدی‬‫و‬ ‫میزند‬ ‫ونگ‬ ‫که‬
‫می‬ ‫زمین‬ ‫به‬ ‫را‬ ‫خود‬‫کشد‬‫؛‬‫خواسته‬ ‫خریدن‬ ‫اصرار‬ ‫از‬‫اش‬
‫هم‬ ‫عطارها‬ ‫محسن‬‫در‬‫بود‬ ‫شاهد‬ ‫میان‬ ‫این‬
‫می‬ ‫بشود‬ ‫باید‬ ‫آنچه‬ ‫که‬ ‫کن‬ ‫بس‬ ‫گفت‬‫شود‬
‫بنویس‬ ‫و‬ ‫بنشین‬ ‫کارها‬ ‫این‬ ‫جای‬
‫بود‬ ‫همزمان‬ ‫این‬ ‫و‬‫با‬‫خوانش‬‫کتاب‬‫سوانح‬‫هدیه‬ ‫که‬‫به‬ ‫وار‬
‫افتاد‬ ‫دستم‬
‫نوشته‬ ‫این‬ ‫و‬‫ها‬‫بی‬‫اثر‬‫کتاب‬ ‫آن‬ ‫مستی‬‫آن‬ ‫و‬‫خانه‬‫ها‬‫نیست‬
‫پخته‬ ‫خود‬‫بخو‬‫ا‬‫ن‬‫که‬ ‫ُم‬‫د‬ُ‫ش‬ُ‫د‬‫م‬ُ‫گ‬‫م‬
‫خ‬‫ـ‬‫خی‬ ‫است‬ ‫ام‬‫ــ‬ُ‫ل‬‫ا‬‫که‬ ‫م‬‫ن‬‫ُم‬‫ـ‬‫خام‬
‫خبره‬ ‫ُم‬‫خ‬َ‫چ‬ ‫در‬ ‫ی‬‫م‬َ‫خ‬ِ‫م‬‫خام‬‫ـ‬‫وش‬
‫ُـم‬‫خ‬ ‫شود‬ ‫پختـه‬ ‫خود‬ ‫خـالی‬ ‫با‬
‫ادراک‬ ‫قفل‬ ‫یا‬ ‫پایبندی‬:
‫گفته‬ ‫که‬ ‫هنگامی‬‫را‬ ‫متن‬ ‫این‬ ‫وقتی‬ ‫را‬ ‫همسرم‬ ‫های‬
‫می‬ ‫من‬ ‫کنار‬ ‫در‬‫مرور‬ ‫ذهن‬ ‫در‬ ،‫خواند‬‫می‬‫این‬ ‫کردم؛‬
‫گفته‬‫شد‬ ‫انداز‬ ‫طنین‬ ‫تکراری‬ ‫و‬ ‫آشنا‬ ‫ای‬:
‫نکنند‬ ‫درک‬ ‫دیگران‬ ‫شاید‬.
‫که‬ ‫اندیشیدم؛‬ ‫چنین‬ ‫این‬ ‫آن‬ ‫پس‬ ‫از‬ ‫تا‬:
‫وقت‬ ‫خیلی‬‫هنگامی‬ ‫ها‬‫نکردن‬ ‫درک‬ ‫نگران‬ ‫که‬
‫خودمان‬ ‫از‬ ‫را‬ ‫کردن‬ ‫درک‬ ‫فرصت‬ ،‫هستیم‬ ‫دیگران‬
‫می‬‫نکننده‬ ‫درک‬ ‫یک‬ ‫جای‬ ‫را‬ ‫خود‬ ‫زیرا‬ ‫گیریم؛‬‫ی‬
‫می‬ ‫فرضی‬‫گذاریم‬!
‫حالی‬ ‫در‬‫که‬‫بتوانیم‬ ‫است‬ ‫ممکن‬ ‫ما‬ ‫که‬ ‫همانطور‬
‫پس‬ ،‫بیابیم‬ ‫جدیدی‬ ‫درک‬ ،‫قبل‬ ‫لحظات‬ ‫برخالف‬
‫بتوانند‬ ‫شاید‬ ‫هم‬ ‫دیگران‬.
‫به‬ ‫بستن‬ ‫ترمز‬ ‫شاید‬‫ترس‬ ‫از‬ ،‫خودمان‬ ‫درک‬ ‫روی‬
‫بی‬ ‫دیگران‬ ‫نکردن‬ ‫درک‬‫باشد‬ ‫مورد‬.‫بسا‬ ‫چه‬
‫روزنه‬ ‫ما‬ ‫از‬ ‫هرکدام‬‫پیشاپیش‬ ‫را‬ ‫یکدیگر‬ ‫درک‬ ‫های‬
‫کنیم‬ ‫باز‬.
‫هنگام‬ ‫برخورد‬ ‫این‬ ‫دیگر‬ ‫مشابه‬،‫خواهی‬ ‫نظر‬
‫است‬ ‫چنین‬:
‫نمی‬ ‫قبول‬ ‫آنها‬‫کنند‬.
‫حالی‬ ‫در‬‫است‬ ‫این‬ ‫سوال‬ ‫که‬:‫نه‬ ‫چیست؟‬ ‫شما‬ ‫نظر‬
‫آنها‬.
‫رای‬ ‫سهم‬ ،‫دیگری‬ ‫موافقت‬ ‫عدم‬ ‫ترس‬ ‫از‬ ‫یعنی‬
‫کردن‬ ‫حذف‬ ‫را‬ ‫خود‬.
‫پاسخ‬ ‫شیوه‬ ‫این‬‫اعالم‬ ‫از‬ ‫رفتن‬ ‫طفره‬ ‫شاید‬ ‫گویی‬
‫نفع‬ ‫به‬ ‫خود‬ ‫نظر‬ ‫سهم‬ ‫فروختن‬ ‫یا‬ ‫است‬ ‫خود‬ ‫نظر‬
‫است‬ ‫دیگری‬.
‫اندیشه‬ ‫بسیاری‬‫ها‬‫سرکوب‬ ‫یا‬ ‫قربانی‬ ‫اینگونه‬
‫می‬‫نمی‬ ‫نقد‬ ‫درست‬ ‫یا‬ ‫شوند‬‫شوند‬.

5. 5
‫جان‬
‫جاه‬ ‫جانانه‬ ‫آن‬ ‫رمز‬‫ایی‬‫شد‬ ‫جور‬ ‫جان‬ ‫با‬ ‫که‬
‫سو‬ ‫یک‬ ‫از‬‫و‬ ‫آبادانی‬‫و‬ ‫رفت‬ ‫است؛‬ ‫معماری‬ ‫جان‬ ‫بنا‬ ‫در‬ ‫زندگی‬ ‫جریان‬‫آ‬‫انسان‬ ‫مد‬‫ها‬،‫بناست‬ ‫بازدم‬ ‫و‬ ‫دم‬‫؛‬
‫بخش‬ ‫روح‬ ‫که‬ ‫خداست؛‬ ‫حبیب‬ ‫مهمان‬ ‫که‬ ‫است‬ ‫همین‬‫و‬‫جان‬‫افزای‬‫بناست‬.
‫است‬ ‫باز‬ ‫مهمان‬ ‫بروی‬ ‫خانه‬ ‫در‬ ‫پس‬.
‫سو‬ ‫دیگر‬ ‫از‬‫هستند‬ ‫کالبدهایی‬ ،‫؛‬‫می‬ ‫جای‬ ‫خود‬ ‫در‬ ‫بیشتری‬ ‫جان‬ ‫که‬‫دهند‬.
‫است‬ ‫تندرستی‬ ‫از‬ ‫سرشار‬ ‫بدنشان‬ ‫چهارستون‬
‫بندی‬ ‫استخوان‬ ‫و‬ ‫قامتند‬ ‫راست‬‫پایه‬‫تنومند‬ ‫سترگشان‬ ‫های‬‫و‬‫پرمایه‬‫ا‬‫ز‬‫زمین‬ ‫و‬ ‫خاک‬ ‫گوهر‬
‫و‬ ‫است‬ ‫حق‬ ‫نفسشان‬ ‫و‬ ‫گرم‬ ‫دمشان‬‫گردش‬‫ج‬‫ان‬‫بخش‬‫باد‬‫زندگی‬ ‫و‬‫شش‬ ‫در‬‫گشایش‬ ‫های‬‫سرشار‬ ‫هایشان‬
‫و‬ ‫درست‬ ‫گوارششان‬‫گسترش‬ ‫و‬ ‫تابش‬‫و‬ ‫برکت‬‫درخشا‬ ‫درآن‬ ‫گرما‬ ‫و‬ ‫نور‬‫سرما‬ ‫حریف‬ ‫و‬
‫است‬ ‫مهربانی‬ ‫از‬ ‫لبریز‬ ‫روانشان‬‫شکیبا‬ ‫و‬ ‫فروتن‬ ‫میانشان‬ ‫در‬ ‫آب‬ ‫آرامش‬ ‫پهنه‬ ‫و‬
‫ویژگی‬ ‫اینها‬‫است‬ ‫معماری‬ ‫کالبد‬ ‫جانداری‬ ‫های‬.
‫برای‬ ‫کافی‬ ‫جایگاه‬ ‫آنکه‬‫داراست‬ ‫را‬ ‫جان‬
‫پذیرش‬ ‫و‬‫انبوه‬‫و‬ ‫آب‬‫باد‬‫در‬ ‫آفتاب‬ ‫و‬ ‫خاک‬ ‫و‬‫ش‬‫غوغاست‬.
‫دوستی‬‫که‬ ‫آموخت؛‬ ‫من‬ ‫به‬
‫حاشیه‬‫نویسی‬‫کتاب‬ ‫در‬‫پیشینیان‬ ‫های‬
‫حاشیه‬ ‫که‬ ‫کتابی‬ ‫و‬ ‫بوده‬ ‫ارزشمند‬ ‫چقدر‬
‫یا‬ ‫آن‬ ‫کیفیت‬ ‫به‬ ‫بسته‬ ،‫داشته‬ ‫نویسی‬
‫افزون‬ ‫ارزش‬ ،‫نگار‬ ‫حاشیه‬ ‫شهرت‬‫تری‬
‫می‬‫یافته‬.
‫چون‬ ‫و‬‫این‬‫نوشته‬‫و‬ ‫پدیدارشناسانه‬ ‫ها‬
‫نگارنده‬ ‫تجربه‬ ‫و‬ ‫درک‬ ‫حاصل‬ ‫بیشتر‬‫است‬‫و‬
‫نیازمند‬ ‫بیشتر‬ ،‫دارد‬ ‫میانه‬ ‫کمتر‬ ‫قطعیت‬ ‫با‬
‫حاشیه‬‫نویسی‬‫همچون‬ ‫تا‬ ‫است؛‬ ‫دوستان‬
‫از‬ ‫و‬ ‫شود‬ ‫پربار‬ ‫جمع‬ ‫میان‬ ‫در‬ ‫گفتگویی‬
‫شود‬ ‫دور‬ ‫محور‬ ‫تک‬ ‫سخنرانی‬.
‫نوشته‬ ‫این‬ ‫کنار‬ ‫در‬ ‫است‬ ‫شایسته‬ ‫پس‬
‫حاشیه‬ ‫خالی‬ ‫جای‬ ‫همواره‬‫نویسی‬،
‫برای‬ ‫خوانندگان‬ ‫از‬ ‫دعوت‬ ‫و‬ ‫آشکار‬
‫باشد‬ ‫خواهش‬ ‫پر‬ ،‫آن‬ ‫کردن‬ ‫پربار‬.
‫برگه‬ ‫خالی‬ ‫بر‬‫بنگارید‬ ‫هم‬ ‫شما‬ ‫ها‬
‫تازه‬ ‫وآن‬‫را‬ ‫خود‬ ‫ی‬‫سپارید‬ ‫یار‬ ‫دگر‬ ‫به‬
‫درختی‬ ‫همچو‬ ‫ما‬ ‫معماری‬ ‫چالش‬ ‫این‬
‫برسانید‬ ‫بارش‬ ‫به‬ ‫اندیشه‬ ‫بارش‬ ‫با‬
‫شود‬ ‫داده‬ ‫توضیح‬ ‫زیرنویس‬ ‫در‬ ‫تخصصی‬ ‫کلمات‬

6. 6
‫ناسازه‬ ‫نوای‬
‫نساختن‬ ‫هنر‬.‫درمان‬ ‫بدون‬ ‫تندرستی‬.‫موسیقی‬ ‫و‬ ‫گفتار‬ ‫در‬ ‫سکوت‬ ‫ارزش‬
‫کتاب‬ ‫در‬‫خواب‬ ‫و‬ ‫خورد‬ ‫و‬ ‫تنفس‬ ‫و‬ ‫زندگی‬ ‫شیوه‬ ‫سپس‬ ،‫توکل‬ ‫با‬ ‫اول‬ ‫ترتیب‬ ‫به‬ ،‫سنتی‬ ‫پزشکی‬ ‫هاب‬
،‫اینها‬ ‫مانند‬ ‫و‬‫بعد‬‫می‬ ‫روی‬ ‫دارو‬ ‫به‬ ‫آن‬ ‫از‬ ‫پس‬ ‫و‬ ‫غذادارو‬ ‫با‬‫آورند‬.‫جراحی‬ ‫تیغ‬ ‫زیر‬ ‫را‬ ‫سالم‬ ‫بدن‬ ‫حاال‬
‫زیبایی‬‫می‬‫برند‬.
‫آن‬ ‫پس‬ ‫از‬ ‫و‬ ‫زمین‬ ‫سازی‬ ‫آباد‬ ‫سپس‬ ‫و‬ ‫آب‬ ‫یافتن‬ ‫پی‬ ‫از‬ ‫اول‬ ‫قلعه‬ ‫و‬ ‫روستا‬‫شکل‬ ‫ها‬ ‫خانه‬ ‫ساختن‬
‫می‬‫گیرد‬.‫زمین‬ ، ‫کوهستانی‬ ‫روستاهای‬ ‫در‬‫و‬ ‫کشاورزی‬ ‫به‬ ،‫تر‬ ‫خاک‬ ‫پر‬ ‫و‬ ‫است‬ ‫آن‬ ‫سوار‬ ‫آب‬ ‫که‬ ‫هایی‬
‫صخره‬‫می‬ ‫نظر‬ ‫در‬ ‫کوچک‬ ‫سرپناه‬ ‫و‬ ‫خانه‬ ‫ساخت‬ ‫برای‬ ‫را‬ ‫شیب‬ ‫روی‬ ‫های‬‫گیرند‬‫اما‬ ‫؛‬‫خیابان‬ ‫اول‬ ‫حاال‬
‫درخت‬ ‫خالی‬ ‫جاهای‬ ‫در‬ ‫آخر‬ ‫دست‬ ‫و‬ ‫ساختمان‬ ‫و‬‫می‬‫کارند‬.
،‫خانه‬ ‫حیاط‬‫دا‬ ‫باالیی‬ ‫سهم‬ ‫معماری‬ ‫در‬ ‫باز‬ ‫نیمه‬ ‫فضاهای‬ ‫دیگر‬ ‫و‬ ‫مهتابی‬ ‫و‬ ‫ایوان‬‫شته‬‫اند‬‫هوا‬ ‫؛‬‫اگر‬
‫نا‬‫نیست‬ ‫باز‬ ‫فضای‬ ‫از‬ ‫دلپذیرتر‬ ‫و‬ ‫بهتر‬ ‫جایی‬ ،‫نباشد‬ ‫مناسب‬‫؛‬‫و‬ ‫باران‬ ‫بر‬ ‫سرپناهی‬ ‫هم‬ ‫اگر‬‫آ‬‫نیاز‬ ‫فتاب‬
‫است‬،‫می‬ ‫پدید‬ ‫ایوان‬ ‫پس‬ ‫ندارد؛‬ ‫ضرورت‬ ‫روبرو‬ ‫نمای‬ ‫پوشاندن‬‫آی‬‫د‬.‫تاب‬ ‫در‬ ‫بسته‬ ‫نیمه‬ ‫فضایی‬ ‫در‬‫ستان‬
‫سرداب‬ ‫یا‬ ‫نشین‬،‫پنجره‬ ‫یا‬ ‫دیوار‬‫مشبک‬،‫می‬ ‫داخلی‬ ‫فضای‬ ‫به‬ ‫را‬ ‫هوا‬ ‫تنفس‬‫بخشد‬‫و‬‫پنجره‬ ‫و‬ ‫در‬ ‫به‬
‫نیست‬ ‫نیازی‬ ‫خور‬ ‫شیشه‬.
‫آمده‬ ‫پدید‬ ‫ما‬ ‫دستان‬ ‫از‬ ‫خارج‬ ‫که‬ ‫است‬ ‫آفرینشی‬ ‫هنر‬ ‫از‬ ‫پر‬ ،‫نیست‬ ‫خالی‬ ‫ناسازه‬.
‫پدید‬ ‫ساز‬ ‫و‬ ‫ساخت‬ ‫در‬ ‫که‬ ‫افراط‬‫آید‬‫می‬ ‫همین‬ ،‫شود‬‫که‬‫می‬ ‫بها‬ ‫بی‬ ‫باز‬ ‫نیمه‬ ‫فضای‬‫شود؛‬‫شهر‬ ‫در‬
‫می‬ ‫پیدا‬ ‫دشوار‬ ‫خاک‬ ‫مشتی‬‫هم‬ ‫گیاه‬ ‫و‬ ‫درخت‬ ‫برای‬ ‫و‬ ‫شود‬‫می‬ ‫ساخت‬ ‫به‬ ‫دست‬‫شوند‬.
Less is more
ُ‫د‬ ‫چون‬ ‫ساز‬ ‫گزیده‬ ‫و‬ ‫ساز‬ ‫کم‬‫ر‬
‫پر‬ ‫شود‬ ‫جهان‬ ‫تو‬ ‫اندک‬ ‫ز‬ ‫تا‬!

7. 7
‫کاواکی‬‫معماری‬ ‫تنفس‬ ،:
،‫کاواکی‬ ‫از‬ ‫منظورم‬‫فرورفتگی‬ ،‫گودی‬ ،‫حفره‬‫منفی‬ ‫فضای‬ ‫یا‬‫بناست‬ ‫در‬.‫زنده‬ ‫موجودات‬ ‫که‬ ‫همانطور‬
‫برگ‬ ‫یا‬ ‫دهان‬ ،‫بینی‬ ،‫پوست‬ ‫در‬ ‫هستند؛‬ ‫منافذی‬ ‫دارای‬‫ها‬.‫شود‬ ‫ایجاد‬ ‫تنقس‬ ‫و‬ ‫کند‬ ‫نفوذ‬ ‫هوا‬ ‫که‬ ‫جایی‬.
‫ب‬‫نفوذ‬ ‫این‬ ‫از‬ ‫سرشار‬ ‫ما‬ ‫اصیل‬ ‫ناهای‬‫ایوان‬ ‫هستند؛‬ ‫خود‬ ‫در‬ ‫باد‬ ‫عنصر‬ ‫پذیری‬‫دالون‬ ،‫ها‬‫مشبک‬ ،‫ها‬‫ها‬ُ‫ه‬ ،‫رنو‬
(‫سقفی‬ ‫نورگیر‬)‫خیشخان‬ ‫و‬(‫سقفی‬ ‫مشبک‬ ‫گنبدک‬)‫بادگیر‬ ‫و‬‫ناکش‬ ،‫و‬‫سرپوشیده‬‫های‬‫نیمه‬‫باز‬‫و‬ ‫؛‬
‫که‬ ‫خانه‬ ‫ورودی‬ ‫حتی‬‫در‬‫ه‬‫باز‬ ‫ا‬‫است‬ ‫بوده‬.‫دریده‬ ‫شکم‬(‫اتاق‬ ‫یک‬ ‫دیواره‬ ‫در‬ ‫حجمی‬ ‫گودی‬)‫همین‬ ‫نیز‬
‫دارد‬ ‫اتاق‬ ‫در‬ ‫را‬ ‫حکم‬.
‫ت‬‫ر‬‫ک‬‫ی‬‫ب‬‫گ‬‫ر‬‫د‬‫ش‬‫ه‬‫و‬‫ا‬‫ا‬‫ز‬‫ک‬‫ن‬‫ا‬‫ر‬‫ه‬‫ه‬‫ا‬‫و‬‫خ‬‫ر‬‫و‬‫ج‬‫آ‬‫ن‬‫ا‬‫ز‬‫س‬‫ق‬‫ف‬،‫م‬‫ش‬‫ا‬‫ب‬‫ه‬‫خ‬‫ط‬‫و‬‫ط‬‫م‬‫ی‬‫د‬‫ا‬‫ن‬‫م‬‫غ‬‫ن‬‫ا‬‫ط‬‫ی‬‫س‬‫ی‬‫ر‬‫ا‬‫ر‬‫س‬‫م‬‫م‬‫ی‬‫ک‬‫ن‬‫د‬.
‫کم‬ ‫پهلوی‬ ‫دوران‬ ‫از‬ ‫گویا‬‫می‬ ‫گرفته‬ ‫بنا‬ ‫طبیعی‬ ‫تنفس‬ ‫راه‬ ‫این‬ ‫کم‬‫مصنوعی‬ ‫تنفس‬ ‫به‬ ‫را‬ ‫جایش‬ ‫و‬ ‫شود‬
‫م‬‫دستگاه‬ ‫طریق‬ ‫از‬ ‫کانیکی‬‫می‬ ‫کولرها‬ ‫و‬ ‫تهویه‬ ‫های‬‫دهد‬.
‫می‬ ‫پیش‬ ‫ساختمان‬ ‫عمق‬ ‫تا‬ ‫نما‬ ‫در‬ ‫که‬ ‫منفی‬ ‫فضاهای‬ ‫شکل‬ ‫همین‬ ‫به‬‫و‬ ‫شیشه‬ ‫به‬ ‫را‬ ‫جایشان‬ ،‫رفتند‬
‫پنجره‬‫می‬ ‫هایی‬‫تخت‬ ‫را‬ ‫نما‬ ‫سطح‬ ‫که‬ ‫دهند‬‫می‬ ‫تر‬‫به‬ ‫را‬ ‫ساختمان‬ ‫و‬ ‫کند‬‫بی‬ ‫جسم‬ ‫یک‬‫یا‬ ‫جان‬‫دستگاه‬
‫شبیه‬‫می‬ ‫تر‬‫زنده‬ ‫موجود‬ ‫تا‬ ‫کند‬.
‫در‬ ‫حتی‬‫معماری‬‫سال‬ ‫این‬ ‫در‬ ‫اصیل‬ ‫معماری‬ ‫از‬ ‫الهام‬ ‫با‬ ‫که‬ ‫نویی‬ ‫های‬‫می‬ ‫ساخته‬ ‫ها‬‫با‬ ‫بنا‬ ‫پوشاندن‬ ،‫شود‬
‫لبه‬ ‫تا‬ ‫پنجره‬ ‫و‬ ‫شیشه‬‫می‬ ‫نشان‬ ‫را‬ ‫اصیل‬ ‫بنای‬ ‫با‬ ‫روشنی‬ ‫تفاوت‬ ‫کار‬ ‫های‬‫دهد‬.‫هوا‬ ‫و‬ ‫است‬ ‫پخ‬ ‫بنا‬ ‫نمای‬
‫ندارد‬ ‫نفوذ‬ ‫آن‬ ‫گودی‬ ‫در‬.‫می‬ ‫آزاد‬ ‫هوای‬ ‫از‬ ‫گویا‬‫ترسیم‬.
‫ج‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ر‬‫ی‬‫ا‬‫ن‬‫ه‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫و‬‫ا‬

8. 8
‫میان‬ ‫در‬ ‫گشایش‬(‫آکس‬:)
‫گشاده‬ ‫گویا‬ ،‫ایرانی‬ ‫افتاده‬ ‫جا‬ ‫معماری‬ ‫یک‬ ‫در‬،‫ایوان‬ ‫یا‬ ‫دهانه‬ ‫ترین‬‫شکم‬ ،‫صفه‬
،‫دریده‬‫مرکزی‬ ‫حیاط‬‫یا‬‫خانه‬ ‫گنبد‬،‫است‬ ‫میان‬ ‫در‬.‫دوستی‬‫جزوه‬‫که‬ ‫داد‬ ‫نشانم‬ ‫ای‬
‫که‬ ‫بود‬ ‫شده‬ ‫اشاره‬ ‫چنین‬ ‫درآن‬:"‫معماری‬ ‫در‬‫ودایی‬‫پالن‬ ‫میانی‬ ‫فضای‬
‫چهاربخش‬‫ی‬‫برهمستان‬‫باشد‬ ‫خالی‬ ‫باید‬ ‫و‬ ‫دارد‬ ‫نام‬"‫و‬ ‫چاکراها‬ ،‫انسان‬ ‫بدن‬ ‫مانند‬ ‫؛‬
‫خوردن‬ ‫و‬ ‫تنفس‬ ‫راه‬.
‫دری‬ ‫چند‬ ،‫بشود‬ ‫تا‬‫باشد‬ ‫میان‬ ‫در‬ ‫بازشو‬ ‫تا‬ ‫هستند‬ ‫فرد‬ ‫ها‬.‫کتاب‬ ‫در‬"‫ای‬‫چینگ‬"
‫آسمانی‬ ‫فرد‬ ‫اعداد‬ ‫که‬ ‫آمده؛‬ ‫چین‬ ‫کهن‬ ‫فرهنگی‬ ‫از‬(‫عنصرباد‬)‫زوج‬ ‫اعداد‬ ‫و‬
‫زمینی‬(‫خاک‬ ‫عنصر‬)‫بازشو‬ ‫ما‬ ‫معماری‬ ‫در‬ ‫و‬ ‫هستند‬‫ها‬(‫باد‬)‫بهتر‬‫و‬ ‫فرد‬ ‫است‬
‫ستون‬ ‫بنابراین‬‫شکل‬ ‫های‬‫آنها‬ ‫دهنده‬(‫خاک‬)‫می‬ ‫زوج‬ ‫طبعا‬‫شوند‬.
‫ب‬ ‫میانی‬ ‫ستون‬ ،‫ستون‬ ‫ردیف‬ ‫یک‬ ‫در‬ ‫ایستایی‬ ‫علم‬ ‫نظر‬ ‫از‬‫ه‬‫بیکاره‬ ‫و‬ ‫است‬ ‫خنثی‬ ‫تار‬ ‫روی‬.‫چون‬ ‫پس‬
‫است‬ ‫میانه‬ ‫در‬ ‫گشایش‬ ،‫نباشد‬ ‫میانه‬ ‫در‬ ‫ستونی‬.
‫دوستی‬‫یاد‬‫آ‬‫لنگه‬ ‫دو‬ ‫بازشوهای‬ ‫که‬ ‫شد‬ ‫ور‬‫ارمغان‬ ‫به‬ ‫را‬ ‫میان‬ ‫در‬ ‫گشایش‬ ‫نیز‬ ‫سنتی‬ ‫مرسوم‬ ‫ی‬
‫می‬‫آ‬‫بازش‬ ‫به‬ ‫نسبت‬ ‫را‬ ‫آن‬ ‫دلگشای‬ ‫احساس‬ ‫که‬ ‫ورد؛‬‫است‬ ‫ملموس‬ ‫سویه‬ ‫یک‬ ‫وهای‬.
‫چ‬،‫ایرانی‬ ‫اصیل‬ ‫اتاق‬ ‫یک‬ ‫در‬ ‫یدمان‬‫ب‬‫ه‬‫روی‬‫اتاق‬ ‫میان‬ ‫و‬ ‫است‬ ‫اتاق‬ ‫کف‬ ‫دورادور‬ ‫یا‬ ‫و‬ ‫رف‬ ‫و‬ ‫تاقچه‬
‫می‬ ‫باقی‬ ‫خالی‬ ‫و‬ ‫گشوده‬‫ماند‬.
‫بر‬ ‫میان‬ ‫در‬ ‫را‬ ‫راه‬ ‫جاها‬ ‫بسیاری‬ ‫که‬ ‫است؛‬ ‫انرژی‬ ‫و‬ ‫هوا‬ ‫خدمت‬ ‫در‬ ‫میان‬ ‫در‬ ‫گشایی‬ ‫راه‬ ‫گویا‬
‫فدم‬‫هم‬ ‫ما‬ ‫تن‬ ‫حتی‬ ‫تا‬ ‫میبندند‬ ‫ما‬ ‫های‬‫سبک‬ ‫گشایش‬ ‫این‬ ‫بر‬ ‫سدی‬‫نباشد‬ ‫وار‬.،‫میانی‬ ‫حوض‬
‫ایوان‬ ‫بلندی‬ ‫به‬ ‫ورود‬ ‫های‬ ‫پله‬ ‫برداشتن‬ ،‫عمومی‬ ‫بزرگ‬ ‫بناهای‬ ‫هشتی‬ ‫در‬ ‫مستقیم‬ ‫مسیر‬ ‫بستن‬‫ها‬
‫شاهنشن‬ ‫و‬‫است‬ ‫دست‬ ‫این‬ ‫از‬ ‫ها‬.
‫کناره‬ ‫به‬ ‫را‬ ‫راه‬ ‫اینگونه‬ ‫همچنین‬‫کنی‬ ‫کامل‬ ‫را‬ ‫مغناطیس‬ ،‫گردش‬ ‫با‬ ‫و‬ ‫بزنی‬ ‫دور‬ ‫تا‬ ‫میکشانند‬ ‫ها‬
‫این‬‫تابیدن‬ ‫گونه‬‫میشود‬ ‫دیده‬ ‫هم‬ ‫چاکراها‬ ‫در‬ ‫انرژی‬ ‫گردش‬ ‫ترسیم‬ ‫در‬.
‫زتست‬ ‫ما‬ ‫در‬ ‫نوا‬ ‫و‬ ‫ناییم‬ ‫چو‬ ‫ما‬
‫حاشیه‬‫ایزدپناه‬ ‫فرزین‬ ‫نویسی‬‫از‬‫قول‬‫موالنا‬

9. 9
‫پیش‬‫روی‬6‫سویه‬:
‫زبر‬ ‫و‬ ‫زیر‬ ،‫چپ‬ ‫و‬ ‫راست‬ ،‫پس‬ ‫و‬ ‫پیش‬.‫در‬ ‫ما‬ ‫بدن‬ ‫که‬ ‫محوری‬ ‫شش‬ ‫همان‬
‫کرده‬ ‫رشد‬ ‫آنها‬ ‫راستای‬‫می‬ ‫شناخته‬ ‫یا‬‫شود‬‫و‬‫شاید‬‫است‬ ‫آن‬ ‫از‬ ‫نشانی‬ ‫نیز‬ ‫کعبه‬
.
،‫چهارایوانی‬ ،‫چهارصفه‬ ،‫چهارباغ‬ ،‫چهارتاقی‬
‫چهارسو‬‫پالن‬ ‫همگی‬‫دارند‬ ‫چلیپایی‬ ‫های‬‫؛‬‫که‬
‫پیش‬‫می‬ ‫نشان‬ ‫را‬ ‫دورادور‬ ‫جهته‬ ‫چهار‬ ‫روی‬‫د‬‫و‬ ‫هند‬
‫درمیانه‬،‫پیش‬‫باال‬ ‫به‬ ‫روی‬‫در‬‫نورگیر‬ ‫یا‬ ‫گنبد‬
‫برآمده‬‫آسمان‬ ‫یا‬ ‫سقف‬ ‫ی‬،‫حیاط‬‫می‬ ‫پیوند‬ ‫گرما‬ ‫ماهیت‬ ‫و‬ ‫آسمان‬ ‫و‬ ‫نور‬ ‫با‬‫خورد‬.
‫پیش‬‫پایین‬ ‫به‬ ‫روی‬‫با‬‫حوضخانه‬ ‫یا‬ ‫سرداب‬ ‫به‬ ‫کف‬ ‫در‬ ‫بازی‬ ‫دهانه‬ ‫یا‬ ‫گود‬ ‫یا‬ ‫حوض‬
‫زیرین‬‫در‬‫حوض‬ ،‫ایوانی‬ ‫چهار‬ ‫حیاط‬ ،‫زورخانه‬‫باغ‬ ‫میان‬ ‫کوشک‬ ،‫خانه‬‫و‬‫سربینه‬‫ی‬
،‫حمام‬‫با‬‫می‬ ‫پیوند‬ ‫فروتنی‬ ‫و‬ ‫سرما‬ ‫و‬ ‫آب‬ ‫ماهیت‬‫دهد‬.
‫شمس‬ ‫دیوان‬:
‫گوید‬ ‫عقل‬:"‫نیست‬ ‫راه‬ ‫بیرون‬ ‫و‬ ‫حدست‬ ‫جهت‬ ‫شش‬"
‫گوید‬ ‫عشق‬:"‫رفته‬ ‫و‬ ‫هست‬ ‫راه‬‫بارها‬ ‫من‬ ‫ام‬"

‫شش‬‫جهت‬‫حمام‬‫و‬‫روزن‬‫المکان‬
‫سر‬ ‫بر‬‫روزن‬‫شهریار‬ ‫جمال‬
‫حافظ‬:
‫ا‬ ‫شهری‬‫س‬‫پر‬ ‫ت‬‫ک‬‫جهت‬ ‫شش‬ ‫ز‬ ‫خوبان‬ ‫و‬ ‫رشمه‬
‫ششم‬ ‫هر‬ ‫خریدار‬ ‫ورنه‬ ‫نیست‬ ‫چیزیم‬

‫ببستند‬ ‫راه‬ ‫جهتم‬ ‫شش‬ ‫از‬ ‫که‬ ‫فریاد‬
‫قامت‬ ‫و‬ ‫عارض‬ ‫و‬ ‫رخ‬ ‫و‬ ‫زلف‬ ‫و‬ ‫وخط‬ ‫خال‬ ‫آن‬
‫ابولخیر‬ ‫ابوسعید‬:
‫خواهد‬ ‫جهت‬ ‫شش‬ ‫زوال‬ ‫که‬ ‫فردا‬‫بود‬
‫بود‬ ‫خواهد‬ ‫معرفت‬ ‫قدر‬ ‫به‬ ‫تو‬ ‫قدر‬

10. 11

11. 11
‫ن‬‫محرابی‬ ‫برش‬ ‫و‬ ‫ما‬
‫چهارگوش‬ ‫را‬ ‫زمین‬ ‫یا‬ ‫خاک‬ ‫نماد‬ ‫و‬ ‫اند‬ ‫گفته‬ ‫گردی‬ ‫را‬ ‫آسمان‬ ‫یا‬ ‫باد‬ ‫نماد‬.
‫می‬ ‫جای‬ ‫زمین‬ ‫چهارگوش‬ ‫روی‬ ‫آسمان‬ ‫گردی‬ ‫پس‬ ‫سنگین؛‬ ‫خاک‬ ‫و‬ ‫است‬ ‫سبک‬ ‫باد‬‫گیرد‬.
‫است‬ ‫گنبد‬ ‫آسمانه‬‫که‬‫باال‬‫ست‬‫پالن‬ ‫همان‬ ‫رنگ‬ ‫ته‬ ‫و‬‫زیر‬ ‫که‬‫چهارگوش‬ ‫بیشتر‬ ‫و‬ ‫است‬.
‫دار‬ ‫قوس‬ ‫ایوان‬ ‫یا‬ ‫طاقچه‬ ،‫درگاه‬ ‫نمای‬ ‫است؛‬ ‫محرابی‬ ‫نقش‬ ‫همچون‬ ،‫چهارگوش‬ ‫بروی‬ ‫گردی‬.
‫گنبد‬ ‫از‬ ‫برشی‬ ‫یا‬‫تذهیب‬ ‫یا‬ ‫نگارگری‬ ‫در‬ ‫محرابی‬ ‫حاشیه‬ ،‫گرد‬ ‫طاق‬ ‫با‬ ‫پوشیده‬ ‫اتاق‬ ‫یا‬ ‫خانه‬.
‫بر‬ ‫گرد‬ ‫یا‬ ‫محرابی‬ ‫نقش‬ ‫پس‬‫چهارگوش‬‫هم‬‫ای‬ ‫سازه‬ ‫پاسخی‬‫هم‬ ‫و‬‫و‬ ‫طبیعی‬‫نشانه‬‫وار‬‫است‬.
‫تنه‬ ‫بروی‬ ‫درخت‬ ‫کاکل‬ ‫یا‬ ‫تن‬ ‫بروی‬ ‫سر‬ ‫همچون‬.
‫دسته‬ ‫در‬‫بندی‬5‫آمده‬ ‫باد‬ ‫جای‬ ‫به‬ ‫چوب‬ ،‫باستان‬ ‫چین‬ ‫فرهنگ‬ ‫در‬ ،‫عناصر‬ ‫بخشی‬.
‫مصالح‬ ‫دیگر‬ ‫نسبت‬ ‫به‬ ‫آن‬ ‫نرم‬ ‫جنس‬ ‫و‬ ‫مقطع‬ ‫در‬ ‫چوب‬ ‫گردی‬
‫است‬ ‫باد‬ ‫همتای‬.
‫چوبی‬ ‫تیرهای‬ ‫آن‬ ‫سقف‬ ‫که‬ ‫بناهایی‬‫می‬ ‫پوشیده‬‫حس‬ ‫همان‬ ،‫شده‬
‫می‬ ‫پدید‬ ‫سر‬ ‫باالی‬ ‫را‬ ‫گردی‬ ‫و‬ ‫سبکی‬‫آورد‬.
‫قاعده‬ ‫پایداری‬ ‫و‬ ‫سختی‬ ‫و‬ ‫سر‬ ‫باالی‬ ‫گردی‬ ‫و‬ ‫نرمی‬‫پا‬ ‫زیر‬ ‫مند‬.

12. 12
‫معماری‬ ‫در‬ ‫مغناطیس‬:
‫چنین‬ ‫الکتریکی‬ ‫القای‬ ‫شیوه‬ ‫دو‬‫اند‬:
‫سیم‬ ‫دور‬ ‫قطب‬ ‫دو‬ ‫گردش‬‫پیچ‬
‫جابه‬ ‫یا‬‫پیچ‬ ‫سیم‬ ‫میان‬ ‫قطب‬ ‫دو‬ ‫جایی‬.
‫هردو‬ ‫در‬،‫دور‬ ‫دورانی‬ ‫حرکت‬ ‫از‬ ‫ترکیبی‬‫محوری‬
‫در‬‫است‬ ‫آن‬ ‫میان‬.
‫ما‬ ‫معماری‬ ‫در‬،‫قطب‬ ‫دو‬‫محور‬‫یا‬ ‫حیاط‬ ‫در‬ ‫میانی‬
‫دیده‬ ‫آب‬ ‫و‬ ‫نور‬ ‫یا‬ ‫آسمان‬ ‫و‬ ‫زمین‬ ‫میان‬ ‫مرکزی‬ ‫گنبدخانه‬
‫می‬‫شو‬‫د‬‫؛‬‫می‬ ‫تغییر‬ ‫فصول‬ ‫گردش‬ ‫یا‬ ‫روز‬ ‫شبانه‬ ‫در‬ ‫که‬‫قطب‬ ‫تغییر‬ ‫همانند‬ ‫کند؛‬‫ها‬.
‫و‬‫فضای‬ ‫هرگاه‬‫گنبد‬ ‫دور‬ ‫ما‬ ‫گردش‬‫خانه‬‫غال‬ ‫یا‬،‫گرد‬ ‫م‬‫ب‬ ‫یا‬‫ه‬‫شارم‬ ‫روی‬(‫گودال‬ ‫حیاط‬ ‫دور‬ ‫راهروی‬
‫باغچه‬)،‫اتاق‬ ‫درون‬ ‫و‬‫حیاط‬ ‫دور‬ ‫تو‬ ‫در‬ ‫تو‬ ‫های‬‫گیالنی‬ ‫خانه‬ ‫یک‬ ‫دورادور‬ ‫ایوان‬ ‫یا‬‫است؛‬ ‫فراهم‬‫چون‬
‫ما‬‫نیز‬‫داریم‬ ‫الکتریکی‬ ‫بار‬،‫ما‬ ‫گردش‬‫نوعی‬ ‫به‬‫می‬ ‫الکتریکی‬ ‫القای‬‫کند‬.‫گویا‬ ‫که‬ ‫طواف‬ ‫همچون‬
‫رو‬ ‫نیروی‬ ‫آن‬ ‫چرخش‬ ‫که‬ ‫است‬ ‫آرام‬ ‫گردبادی‬‫در‬ ‫را‬ ‫باال‬ ‫با‬‫می‬ ‫پدید‬ ‫میانه‬‫آورد‬.
‫دوستی‬‫که‬ ‫آموخت‬ ‫من‬ ‫به‬‫بدن‬ ‫چرخش‬ ،‫یوگا‬ ‫تمرینات‬ ‫در‬‫به‬‫چاکرا‬ ‫شدن‬ ‫باز‬‫ها‬‫می‬ ‫کمک‬‫کند‬.
‫می‬ ‫محبت‬ ‫القای‬ ‫در‬ ‫عامیانه‬ ‫عبارتی‬ ‫و‬‫که‬ ‫شناسیم‬:"‫بگردم‬ ‫دورت‬"

13. 13
Magnetism‫به‬‫هم‬ ‫جذابیت‬ ‫معنای‬
‫هست‬.‫انرژی‬ ‫تولید‬ ‫هم‬ ‫بنایی‬ ‫اینچنین‬
‫می‬‫جذاب‬ ‫هم‬ ،‫کند‬‫یت‬.
،‫هسته‬ ‫دور‬ ‫به‬ ‫گردش‬ ‫رابطه‬
‫همچون‬‫رابطه‬‫باد‬‫و‬‫خاک‬‫که‬ ‫است‬‫نماد‬‫از‬ ‫ی‬
‫می‬ ‫را‬ ‫آن‬‫زمین‬ ‫مداری‬ ‫خطوط‬ ‫در‬ ‫توان‬‫دید‬.
،‫منفی‬ ‫و‬ ‫مثبت‬ ‫قطب‬ ‫رابطه‬‫مانند‬
‫وآتش‬ ‫آب‬ ‫رابطه‬‫است‬‫؛‬‫نصف‬ ‫خطوط‬ ‫که‬‫النهار‬
‫یا‬‫پره‬‫پرتقال‬ ‫های‬‫می‬‫از‬ ‫نمادی‬ ‫تواند‬‫باشد‬ ‫آن‬.
‫را‬ ‫معناطیسی‬ ‫فضایی‬ ‫تصویر‬ ‫این‬ ‫چنانچه‬ ‫پس‬
‫ایرانی‬ ‫اصیل‬ ‫بناهای‬ ‫از‬ ‫یکی‬ ‫فضایی‬ ‫حجم‬ ‫بر‬
‫میانی‬ ‫محور‬ ‫که‬ ‫طوری‬ ،‫کنیم‬ ‫منطبق‬ ‫شده‬ ‫یاد‬
‫شاه‬ ‫یا‬ ‫خانه‬ ‫گنبد‬ ‫یا‬ ‫حیاط‬ ‫در‬‫و‬ ‫بیفتد‬ ‫نشین‬
‫به‬ ‫مداری‬ ‫گردش‬،‫بنا‬ ‫دور‬ ‫گردان‬ ‫فضای‬ ‫روی‬
‫به‬ ‫معماری‬ ‫در‬ ‫مغناطیس‬ ‫از‬ ‫نگارنده‬ ‫منظور‬
‫کشید‬ ‫تصویر‬‫است‬ ‫شده‬ ‫ه‬.

14. 14
‫خطوط‬ ‫چنین‬ ‫فضایی‬ ‫تصویر‬ ‫تشابه‬
‫می‬ ‫همچنین‬ ‫را‬ ‫مغناطیسی‬‫توان‬‫در‬‫حجم‬
‫خطوط‬ ،‫زمین‬ ‫مغناطیسی‬ ‫خطوط‬ ،‫سیب‬ ‫یک‬
‫براده‬ ‫مغناطیسی‬‫آهنربا‬ ‫تاثیر‬ ‫تحت‬ ‫آهن‬ ‫های‬
‫درخت‬ ‫فرکتال‬ ‫تصویر‬ ‫یا‬‫ترنجی‬ ‫نقش‬ ‫و‬‫دید‬.

15. 15
‫و‬ ‫بود‬ ‫جالب‬ ‫خیلی‬ ‫مطالبت‬ ‫طواف‬ ‫مورد‬ ‫در‬
‫هم‬ ‫من‬‫کردم‬ ‫تجربوش‬.‫همش‬ ‫بودم‬ ‫که‬ ‫بچه‬
‫کردم‬ ‫می‬ ‫حرکت‬ ‫فرش‬ ‫حاشیه‬ ‫مستطیل‬ ‫در‬
‫چرخیدم‬ ‫می‬ ‫وسط‬ ‫گل‬ ‫دور‬ ‫به‬ ‫و‬.‫هم‬ ‫االن‬
‫دارم‬ ‫دوست‬ ‫رو‬ ‫فرش‬ ‫نوع‬ ‫همون‬ ‫من‬
‫محمدپور‬ ‫شاه‬ ‫علیرضا‬

16. 16
‫نارسیدن‬ ‫نیروی‬
‫است‬ ‫معماری‬ ‫در‬ ‫فراق‬ ‫همان‬ ‫این‬.
‫جاذبه‬ ‫و‬ ‫کشش‬ ‫ایجاد‬‫پیچیده‬ ‫یا‬ ‫دشوار‬ ‫دسترسی‬ ‫با‬ ‫یا‬ ‫دسترسی‬ ‫بدون‬ ،‫زیاد‬ ‫ی‬
‫جاذبه‬‫وسوسه‬ ،‫گنبد‬ ‫داخلی‬ ‫و‬ ‫بیرونی‬ ‫حجم‬ ‫ی‬‫تهی‬ ‫فضای‬ ‫یا‬ ‫حوض‬ ‫میان‬ ‫ی‬
‫میان‬‫گودال‬ ‫باالی‬‫باالدست؛‬ ‫تزیینات‬ ‫و‬ ‫نقوش‬ ‫یا‬ ،‫مناره‬ ‫جای‬ ‫باالترین‬ ‫کشش‬ ،‫باغچه‬
‫باشد‬ ‫دسترسی‬ ‫آنها‬ ‫به‬ ‫داربست‬ ‫و‬ ‫تخته‬ ‫بدون‬ ‫آنکه‬ ‫بی‬ ‫همگی‬.
‫می‬ ‫پدید‬ ‫قلیانی‬ ‫درون‬ ‫در‬ ،‫نارسیدن‬ ‫و‬ ‫کشش‬ ‫بین‬ ‫تضاد‬ ‫این‬‫ش‬ ‫جریان‬ ‫و‬ ‫آورد‬‫وقی‬
‫می‬‫افزاست‬ ‫جان‬ ‫که‬ ‫سازد‬.
‫مدرسه‬ ‫و‬ ‫مسجد‬ ‫یا‬ ‫باغ‬ ‫حیاط‬ ‫تماشای‬ ‫است‬ ‫همینطور‬‫هشتی‬ ‫روبروی‬ ‫قاب‬ ‫در‬ ‫ی‬
‫از‬ ‫باید‬ ‫و‬ ‫است‬ ‫بسته‬ ‫دلبرانه‬ ‫تماشگه‬ ‫این‬ ‫سوی‬ ‫به‬ ‫روبرو‬ ‫راه‬ ‫حالیکه‬ ‫در‬ ‫ورودی‬
‫داالن‬‫آنگونه‬ ‫را‬ ‫نما‬ ‫آن‬ ‫دیگر‬ ‫پیمودی‬ ‫وقتی‬ ‫و‬ ‫بزنی‬ ‫دور‬ ‫را‬ ‫راه‬ ‫راست‬ ‫و‬ ‫چپ‬ ‫های‬
‫نمی‬‫بودی‬ ‫دیده‬ ‫که‬ ‫بینی‬.‫در‬ ‫است‬ ‫معشوق‬ ‫رفتار‬ ‫از‬ ‫برگرفته‬ ‫وار‬ ‫کرشمه‬ ‫آزار‬ ‫این‬
‫معماری‬.
‫شاه‬ ‫ایوان‬‫می‬ ‫دلبری‬ ‫که‬ ‫هم‬ ‫نشین‬‫بزنی‬ ‫دور‬ ‫باید‬ ،‫است‬ ‫بسته‬ ‫آن‬ ‫به‬ ‫برو‬ ‫رو‬ ‫راه‬ ،‫کند‬.
‫گوشه‬ ‫در‬ ‫پلکان‬ ‫جای‬ ‫سازی‬ ‫پنهان‬ ‫دلیل‬ ‫یک‬ ‫شاید‬‫رمزآلودگی‬ ‫تقویت‬ ‫همین‬ ،‫ها‬
‫باشد‬ ‫دسترسی‬.
‫اخ‬ ‫کاهش‬ ،‫الکتریکی‬ ‫بار‬ ‫تخلیه‬ ‫همچون‬ ‫دسترسی‬‫را‬ ‫انرژی‬ ‫میرایی‬ ‫و‬ ‫پتانسیل‬ ‫تالف‬
‫دارد‬ ‫پی‬ ‫در‬.
‫آمیزش‬ ‫وصل‬ ‫با‬ ‫مکن‬ ‫خواهی‬ ‫اگر‬ ‫عشق‬ ‫دوام‬
‫می‬ ‫زندگـانی‬ ‫آب‬ ‫که‬‫را‬ ‫آتش‬ ‫خامـوش‬ ‫کند‬
‫تبریزی‬ ‫صائب‬
‫ادبیات‬ ‫بیشتر‬ ‫جا‬ ‫این‬ ‫در‬ ‫من‬ ‫بخش‬ ‫الهام‬
‫و‬ ‫معماری‬ ‫تا‬ ‫است‬ ‫عارفانه‬ ‫و‬ ‫عاشقانه‬
‫درآمده‬ ‫تنور‬ ‫از‬ ‫تازه‬ ‫خوانش‬‫کتاب‬ ‫ی‬
‫سوان‬‫ح‬‫تعبیر‬ ‫این‬ ‫بخش‬ ‫انگیزه‬ ‫بیشترین‬
‫است‬

17. 17
‫تپش‬(‫ضربان‬:)
‫ضد‬ ‫دو‬ ‫میان‬ ‫نوسان‬ ‫جریان‬،‫می‬ ‫تپشی‬‫سازد‬.‫تپش‬
‫نشانه‬‫امواج‬ ‫و‬ ‫ضربان‬ ‫کاهش‬ ‫و‬ ‫است‬ ‫سرزندگی‬ ‫از‬ ‫ای‬
‫خط‬ ‫به‬ ‫میل‬ ‫و‬ ‫تپنده‬‫نشانه‬ ،‫صاف‬‫است‬ ‫مرگ‬ ‫ی‬.
‫رواق‬‫طاقچه‬ ‫ضربان‬ ‫و‬ ‫ها‬‫ها‬،‫قطاربندی‬ ‫و‬‫دیوار‬ ‫به‬
‫می‬ ‫جان‬‫بخشند‬‫؛‬‫و‬،‫لی‬‫دلمردگی‬ ، ‫پخ‬ ‫و‬ ‫صاف‬ ‫دیوار‬
‫می‬ ‫نشان‬ ‫دیوار‬ ‫نگار‬ ‫تپش‬ ‫شده‬ ‫صاف‬ ‫خط‬ ‫بر‬ ‫را‬‫دهد‬.
‫هم‬‫ی‬‫تیر‬ ‫ریتم‬ ‫بر‬ ‫نطور‬‫یا‬ ‫سقف‬ ‫چوبی‬‫چشمه‬ ‫و‬ ‫طاق‬
‫هست‬ ‫تپشی‬ ‫نیز‬.
‫است‬ ‫اتاق‬ ‫دیوار‬ ‫در‬ ‫بزرگ‬ ‫تپشی‬ ‫دریده‬ ‫شکم‬.‫حجم‬‫می‬ ‫تعریف‬ ‫آن‬ ‫مسطیل‬ ‫در‬ ‫اتاق‬،‫شود‬‫آ‬‫نگاه‬
‫نشینی‬ ‫عقب‬ ‫دیوار‬ ‫چند‬ ‫یا‬ ‫یک‬ ‫میان‬ ‫از‬ ‫بخشی‬‫می‬‫کن‬‫د‬‫می‬ ‫پدید‬ ‫عمقی‬ ‫و‬‫و‬ ‫اتاق‬ ‫حجم‬ ‫میان‬ ،‫آورد‬
‫پس‬‫روی‬‫شکم‬،‫دریده‬‫آید‬ ‫می‬ ‫پدید‬ ‫شکمی‬ ‫تنفس‬ ‫همچون‬ ‫آرام‬ ‫و‬ ‫بزرگ‬ ‫تپشی‬.
‫تپش‬‫می‬ ‫پدیدار‬ ‫ما‬ ‫بر‬ ‫معماری‬ ‫در‬ ‫حرکت‬ ‫زمان‬ ‫در‬ ‫نیز‬ ‫دیگری‬ ‫های‬‫شود‬:
‫ر‬ ‫روستایی‬‫شب‬ ‫و‬ ‫وز‬‫رفت‬ ‫در‬ ‫کوچکش‬ ‫اتاق‬ ‫به‬ ‫پهناور‬ ‫دشت‬ ‫از‬‫خوب‬ ‫زندگیش‬ ‫نبض‬ ‫و‬ ‫است‬ ‫آمد‬ ‫و‬
‫می‬‫زند‬‫بزرگ‬ ‫فضاهای‬ ‫تپش‬ ‫یا‬ ‫حیاط؛‬ ‫یا‬ ‫اتاق‬ ‫پهنای‬ ‫به‬ ‫داالن‬ ‫باریکه‬ ‫تپش‬ ‫در‬ ‫است‬ ‫همچنین‬ ‫؛‬
‫شاه‬ ‫همچون‬‫فضا‬ ‫ریز‬ ‫تا‬ ‫ایوان‬ ‫و‬ ‫نشین‬‫و‬ ‫دوالبچه‬ ‫و‬ ‫پستو‬ ‫و‬ ‫طاقچه‬ ‫چون‬ ‫هایی‬‫دستدون‬‫می‬ ‫که‬ ‫؛‬‫توان‬
‫فرکتالی‬ ‫تپش‬‫نامیدش‬.
‫اتاق‬ ‫و‬ ‫خودرو‬ ‫به‬ ‫خیابان‬ ‫از‬ ،‫شهری‬ ‫فضاهای‬ ‫در‬ ‫ابعاد‬ ‫تغییر‬ ‫این‬‫خانه‬ ‫های‬‫کار‬ ‫محل‬ ‫و‬‫نسبت‬ ‫به‬
‫می‬ ‫کاهش‬‫و‬ ‫یابد‬‫ت‬‫پ‬‫ضعیف‬ ‫ش‬‫تری‬‫در‬‫فضایی‬ ‫درک‬ ‫قلب‬‫می‬ ‫جریان‬‫یابد‬.

18. 18
‫دنده‬ ‫دنده‬ ‫پایداری‬
‫دنده‬‫مهره‬ ‫ستون‬ ‫یا‬ ‫سینه‬ ‫قفسه‬ ‫های‬‫سخت‬ ‫و‬ ‫نرم‬ ‫درمیان‬ ‫یک‬ ‫ریتم‬ ‫ها‬‫دارند‬.
‫است‬ ‫غضروف‬ ‫ها‬ ‫مهره‬ ‫ستون‬ ‫میان‬ ‫و‬ ‫ماهیچه‬ ‫ها‬ ‫دهنده‬ ‫میان‬.
‫می‬ ‫تویزه‬ ‫و‬ ‫طاق‬ ‫یا‬ ‫و‬ ‫جرز‬ ‫و‬ ‫طاقچه‬ ‫در‬ ‫را‬ ‫رتیم‬ ‫این‬ ‫مشابه‬‫بینیم‬.
‫جرز‬‫طاقجه‬ ‫میان‬ ‫های‬‫ها‬‫گشایش‬ ‫یا‬‫ها‬‫سقف‬ ‫در‬ ‫امتدادشان‬ ‫که‬،‫تویزه‬‫می‬ ‫را‬ ‫ها‬ ‫لنگه‬ ‫یا‬ ‫ها‬
‫سازد‬،‫ها‬ ‫دنده‬ ‫سخت‬ ‫استخوان‬ ‫مانند‬‫هستند‬‫و‬‫یا‬ ‫خالی‬ ‫فضای‬‫نازک‬ ‫دیواره‬‫نرم‬ ‫فضای‬ ‫و‬ ‫تر‬
‫طافچه‬‫نازک‬ ‫الیه‬ ‫یا‬ ‫و‬ ‫ها‬‫تاق‬ ‫تر‬‫ها‬ ‫تویزه‬ ‫بین‬ ‫های‬،‫ترم‬‫تر‬‫هستند‬.
‫سازه‬ ‫ریتم‬ ‫این‬ ‫در‬‫می‬ ‫تحمل‬ ‫را‬ ‫بار‬ ‫تر‬ ‫سخت‬ ‫بخش‬ ‫ای‬‫تغییر‬ ‫و‬ ‫انعطاف‬ ‫تر‬ ‫نرم‬ ‫بخش‬ ‫و‬ ‫کند‬
‫می‬ ‫را‬ ‫شکل‬‫شکل‬ ‫تغییر‬ ‫این‬ ‫تا‬ ‫پذیرد‬‫یا‬‫ترک‬‫و‬‫سخت‬ ‫بخش‬ ‫به‬ ‫شدگی‬ ‫خرد‬‫که‬ ‫تر‬
‫پایداری‬ ‫اصلی‬ ‫مسوولیت‬‫نشود‬ ‫وارد‬ ‫است‬ ‫دار‬ ‫عهده‬ ‫را‬.
‫می‬ ‫پذیرتر‬ ‫آسیب‬ ،‫باشد‬ ‫سخت‬ ‫یکپارچه‬ ‫دیوار‬ ‫یا‬ ‫سقف‬ ‫تمام‬ ‫اگر‬‫شود‬.

19. 19
‫فرکتال‬:
‫باشد‬ ‫یکسان‬ ‫درشت‬ ‫و‬ ‫ریز‬ ‫در‬ ‫که‬ ‫است‬ ‫پنهانی‬ ‫نظم‬ ‫فرکتال‬.
‫رمز‬‫آ‬‫که‬ ‫جاهایی‬ ‫جانانه‬ ‫ن‬‫و‬ ‫جفت‬‫شد‬ ‫جور‬
‫می‬ ‫چیده‬ ‫پایه‬ ‫دو‬‫می‬ ‫را‬ ‫طاقچه‬ ‫و‬ ‫آن‬ ‫بروی‬ ‫طاقی‬ ‫و‬ ‫شود‬‫سازد‬.‫طاقچه‬ ‫ردیف‬ ‫دو‬ ‫از‬ ‫دیواری‬ ‫روی‬ ‫به‬
‫می‬ ‫برپا‬ ‫داالنی‬‫شود‬.‫به‬‫روی‬‫می‬ ‫سوار‬ ‫اتاقی‬ ‫طاق‬ ‫داالن‬ ‫دو‬‫شود‬.‫داالن‬ ‫و‬ ‫اتاق‬ ‫دو‬ ‫میان‬‫دوسویشان‬ ‫های‬
‫می‬ ‫را‬ ‫بزرگ‬ ‫ایوانی‬ ‫طاق‬‫و‬ ‫زنند‬‫به‬‫روی‬‫چهار‬‫گنبد‬ ‫ایوان‬.‫پایه‬ ‫مرتبه‬ ‫هر‬ ‫در‬‫حجمی‬ ‫ها‬‫هستند‬‫داالن‬ ‫؛‬
‫پایه‬ ‫اتاق‬ ،‫اتاق‬ ‫پایه‬‫ایوان‬ ‫ی‬.‫حجم‬‫تو‬ ‫هایی‬‫سازه‬ ‫قاب‬ ‫مانند‬ ‫خالی‬‫ای‬.
‫است‬ ‫ایستایی‬ ‫در‬ ‫فرکتال‬ ‫این‬.‫شک‬ ‫است؛‬ ‫روشن‬ ‫کار‬ ‫درشت‬ ‫و‬ ‫ریز‬ ‫در‬ ‫تکلیفشان‬ ‫انرژی‬ ‫خطوط‬
‫می‬ ‫وارد‬ ‫آنها‬ ‫به‬ ‫کمتری‬‫این‬ ‫شاید‬ ‫شود؛‬‫پایدا‬ ‫گونه‬‫ر‬‫باشد‬ ‫تر‬.

20. 21
‫کوچ‬:
‫ایرانی‬،‫بوده‬ ‫نشین‬ ‫کوچ‬ ‫آریایی‬.‫شهر‬ ‫و‬ ‫یکجانشینی‬ ‫تا‬ ‫را‬ ‫صفت‬ ‫این‬‫است‬ ‫کرده‬ ‫حفظ‬ ‫نشینی‬.
‫شهر‬ ‫از‬ ‫بسیاری‬ ‫در‬ ‫عشایر‬ ‫از‬ ‫گذشته‬ ،‫قشالق‬ ‫و‬ ‫ییالق‬ ‫یا‬ ‫بیرونی‬ ‫کوچ‬‫روستا‬ ‫و‬ ‫ها‬‫هست‬ ‫هم‬ ‫ها‬.
‫فضا‬ ‫کیفی‬ ‫تنوع‬ ‫با‬ ‫را‬ ‫درونی‬ ‫کوچ‬‫است‬ ‫نموده‬ ‫ایجاد‬ ‫ها‬.‫ایوا‬ ،‫باغچه‬ ‫گودال‬ ،‫حیاط‬ ،‫سرداب‬،‫ن‬
‫نش‬ ‫زمستان‬ ،‫مهتابی‬‫تابستان‬ ،‫ین‬،‫سرپوشیده‬ ،‫نشین‬‫حوض‬‫دری‬ ‫چند‬ ‫و‬ ‫خانه‬‫شاه‬ ‫و‬ ‫ها‬‫نشین‬
‫می‬ ‫کوچ‬ ‫آنها‬ ‫به‬ ‫که‬ ‫دارند؛‬ ‫بهتر‬ ‫کارایی‬ ‫سال‬ ‫از‬ ‫روزهایی‬ ‫و‬ ‫روز‬ ‫از‬ ‫ساعاتی‬ ‫در‬ ‫هریک‬‫است‬ ‫شده‬.
‫پررنگ‬ ‫برایم‬ ‫را‬ ‫نکته‬ ‫این‬ ‫دوستی‬‫است‬ ‫ممکن‬ ،‫بنا‬ ‫ضلع‬ ‫یک‬ ‫در‬ ‫اتاق‬ ‫دو‬ ‫حتی‬ ‫که‬ ‫نمود؛‬ ‫تر‬
‫بسته‬ ،‫باشند‬ ‫داشته‬ ‫متفاوتی‬ ‫کیفیت‬‫سایه‬ ‫چگونه‬ ‫کناریشان‬ ‫دیوار‬ ‫یا‬ ‫درخت‬ ‫آنکه‬ ‫به‬‫یا‬ ‫انداز‬
‫پناه‬‫آفتاب‬ ‫ساعتی‬ ‫چه‬ ‫در‬ ‫یک‬ ‫کدام‬ ‫و‬ ‫باشند‬ ‫باد‬‫بر‬ ‫دیدشان‬ ‫زاویه‬ ‫یا‬ ‫شوند؛‬ ‫بادگیرتر‬ ‫یا‬ ‫گیرتر‬
‫باشد‬ ‫چه‬ ‫و‬ ‫چه‬.
‫می‬ ‫ممکن‬ ‫ورچیدنی‬ ‫چیدمان‬ ‫با‬ ‫کوچ‬ ‫این‬‫شود‬.
‫ورچیدنی‬ ‫چینش‬(ُ‫پ‬‫رتابل‬:)
‫نسبت‬ ‫نامنقول‬ ‫کالبد‬ ‫به‬ ‫منقول‬ ‫اشیای‬ ‫نسبت‬‫است‬ ‫خاک‬ ‫به‬ ‫باد‬.‫آسانتر‬ ‫منقول‬ ‫اشیای‬ ‫هرچه‬
‫باد‬ ‫شوند؛‬ ‫ورچیده‬ ‫سبکتر‬ ‫و‬‫هستند‬ ‫تر‬.‫است‬ ‫نشینی‬ ‫کوچ‬ ‫صفت‬ ‫این‬.
‫خاک‬ ‫تثبیت‬ ‫و‬ ‫است‬ ‫بادوار‬ ‫ایرانی‬ ‫خانه‬ ‫در‬ ‫کاربری‬‫ندارد‬ ‫وار‬.‫خواب‬ ‫اتاق‬ ‫شود؛‬ ‫پهن‬ ‫رختخواب‬
‫غذاخوری‬ ‫شود؛‬ ‫انداخته‬ ‫سفره‬ ‫و‬ ‫است‬.‫زمی‬ ‫تحریر‬ ‫میز‬ ‫یا‬ ‫کار‬ ‫ابزار‬ ‫برای‬ ‫همینطوراست‬‫ن‬
‫می‬ ‫نشیمن‬ ‫را‬ ‫فضا‬ ‫که‬ ‫شدن‬ ‫جمع‬ ‫هم‬ ‫دور‬ ‫یا‬ ‫نشین؛‬‫کند‬.
‫می‬ ‫خانه‬ ‫فضاهای‬ ‫از‬ ‫هریک‬ ‫روز‬ ‫ساعات‬ ‫و‬ ‫فصل‬ ‫به‬ ‫بسته‬‫بیابد‬ ‫را‬ ‫نظر‬ ‫مورد‬ ‫کاربری‬ ‫تواند‬.‫تنوع‬
‫ماتریسی‬‫می‬ ‫برابر‬ ‫چندین‬ ‫فضایی‬ ‫تجربه‬ ‫از‬ ‫آمده‬ ‫پدید‬،‫ایوان‬ ،‫سرداب‬ ‫در‬ ‫خواب‬ ‫تجربه‬ ‫شود؛‬
‫و‬ ‫نشین‬ ‫شاه‬ ،‫مهتابی‬ ،‫حیاط‬...‫غ‬ ‫تجربه‬ ‫یا‬ ‫و‬‫اینها‬ ‫از‬ ‫هریک‬ ‫در‬ ‫خوردن‬ ‫ذا‬.‫ستون‬ ‫که‬ ‫ماتریسی‬
‫هاست‬ ‫کاربری‬ ‫آن‬ ‫ردیف‬ ‫و‬ ‫فضاها‬ ‫آن‬.
‫میدان‬ ‫تغییر‬
‫برق‬ ‫و‬ ‫فیزیک‬ ‫علم‬ ‫در‬‫میکند‬ ‫جریان‬ ‫ایجاد‬ ‫میدان‬ ‫تغییر‬ ،
‫معماری‬ ‫در‬ ‫فضا‬ ‫تغییر‬ ‫گفت‬ ‫بتوان‬ ‫شاید‬ ‫پس‬‫کوچ‬ ‫در‬ ‫که‬
‫می‬ ‫تجربه‬ ‫خانه‬ ‫درون‬،‫شود‬‫فضایی‬ ‫میدان‬ ‫تغییر‬ ‫همچون‬
‫می‬ ‫جریان‬ ‫ایجاد‬ ‫ما‬ ‫در‬ ‫و‬ ‫هستیم‬ ‫آن‬ ‫در‬ ‫که‬ ‫است‬،‫کند‬
‫افزاست‬ ‫جان‬ ‫که‬ ‫جریانی‬‫وقتی‬ ‫که‬ ‫خوبی‬ ‫احساس‬ ‫همان‬ ‫؛‬
‫تغییر‬ ‫با‬ ،‫است‬ ‫آور‬ ‫کسالت‬ ‫که‬ ‫جا‬ ‫یک‬ ‫در‬ ‫زیاد‬ ‫ماندن‬ ‫از‬
‫هستیم‬ ‫دنبالش‬ ‫به‬ ‫جا‬.
‫حیاطی‬ ‫باز‬ ‫فضای‬ ‫در‬ ‫دانشجویان‬ ‫با‬ ‫سفری‬ ‫در‬ ‫دارم‬ ‫یاد‬
‫بودیم‬ ‫نشسته‬ ‫چمن‬ ‫بروی‬‫ته‬ ‫صحبتمان‬ ‫میکردیم؛‬ ‫گفتگو‬ ‫و‬
‫شد؛‬ ‫چیره‬ ‫آور‬ ‫کسالت‬ ‫سکوت‬ ‫و‬ ‫کشید‬‫دوستی‬‫گفت‬:
‫می‬ ‫تازه‬ ‫گفتارمان‬ ،‫کنیم‬ ‫عوض‬ ‫را‬ ‫جایمان‬‫چینی‬ ‫شود؛‬
‫ساخته‬ ‫نیمه‬ ‫اتاق‬ ‫به‬ ،‫کردیم‬‫گفتگوی‬ ‫ساعت‬ ‫یک‬ ،‫رفتیم‬ ‫ای‬
‫آمد‬ ‫پیش‬ ‫آنجا‬ ‫در‬ ‫شور‬ ‫پر‬.

21. 21
‫شکیباسازی‬

22. 22
‫دلبرانه‬ ‫خراب‬
‫زیبا‬ ‫ژولیدگی‬ ‫یا‬.
‫این‬‫پوره‬ ‫پاره‬ ‫فدری‬ ‫را‬ ‫نو‬ ‫جین‬ ‫شلوار‬ ‫که‬ ‫است‬ ‫مد‬ ‫روزها‬
‫می‬ ‫ویترین‬ ‫پشت‬ ،‫کرده‬‫است‬ ‫هم‬ ‫خریدار‬ ‫پر‬ ‫و‬ ‫فروشند‬.
‫می‬ ‫کهنه‬ ‫را‬ ‫قالی‬‫شود‬ ‫قیمتی‬ ‫تا‬ ‫کنند‬
‫پتبینه‬ ‫را‬ ‫اشیا‬‫بیابد‬ ‫کاری‬ ‫کهنه‬ ‫زیبایی‬ ‫تا‬ ‫مکنند‬.
‫اینها‬‫نمونه‬‫از‬ ‫هایی‬‫کهنه‬‫کاری‬‫دارد‬ ‫اشاره‬ ‫گرایشی‬ ‫به‬ ‫که‬ ‫است؛‬ ‫دروغین‬.
‫را‬ ‫دوستانی‬‫تمیز‬ ‫و‬ ‫تر‬ ‫و‬ ‫عیب‬ ‫بی‬ ‫مرمت‬ ‫از‬ ‫پس‬ ‫که‬ ‫بناهایی‬ ‫دارند‬ ‫باور‬ ‫که‬ ‫ام‬ ‫یافته‬
‫می‬‫می‬ ‫دست‬ ‫از‬ ‫را‬ ‫اش‬ ‫تاریخی‬ ‫بوی‬ ‫شود؛‬‫میشود‬ ‫مایه‬ ‫کم‬ ‫بابت‬ ‫این‬ ‫از‬ ‫و‬ ‫دهد‬.
‫سخن‬ ‫خرابی‬‫گوی‬‫اثر‬‫بنا‬ ‫بر‬ ‫است‬ ‫دوران‬‫؛‬‫شود‬ ‫الل‬ ‫باب‬ ‫این‬ ‫از‬ ،‫گردد‬ ‫محو‬ ‫چون‬ ‫که‬.
‫در‬ ‫غزالی‬ ‫احمد‬ ‫امام‬‫سوانح‬‫آورده‬:(‫کش‬ ‫قاسم‬ ‫روایت‬ ‫به‬‫ص‬ ،‫ثالث‬ ‫نشر‬ ،‫کولی‬12)
...‫نرسد‬ ‫بدو‬ ‫آن‬ ‫اشارت‬ ‫و‬ ‫ندارد‬ ‫خبر‬ ‫مقام‬ ‫این‬ ‫از‬ ‫علم‬.‫است‬ ‫عمارت‬ ‫همه‬ ‫او‬ ‫حدود‬ ‫که‬.‫اما‬
‫کند‬ ‫داللت‬ ‫او‬ ‫بر‬ ‫معرفت‬.‫است‬ ‫خرابی‬ ‫از‬ ‫حدی‬ ‫را‬ ‫معرفت‬ ‫که‬.
‫میشد‬ ‫مج‬ ‫و‬ ‫میشد‬ ‫کج‬ ‫هی‬ ‫لنگر‬ ‫بی‬ ‫کشتی‬ ‫چون‬
‫فرزانه‬ ‫و‬ ‫عاقل‬ ‫صد‬ ‫مرده‬ ‫او‬ ‫حسرت‬ ‫وز‬‫موالنا‬
‫من‬ ‫و‬ ‫کجا‬ ‫کار‬ ‫صالح‬‫کجا‬ ‫خراب‬
‫کجا‬ ‫به‬ ‫تا‬ ‫کجاست‬ ‫از‬ ‫ره‬ ‫تقاوت‬ ‫ببین‬
‫سالوس‬ ‫خرقه‬ ‫و‬ ‫بگرفت‬ ‫صومعه‬ ‫ز‬ ‫دلم‬
‫کجا‬ ‫ناب‬ ‫شراب‬ ‫و‬ ‫مغان‬ ‫دیر‬ ‫کجاست‬
‫حافظ‬

23. 23
‫جا‬(‫م‬)
‫چندوچون‬‫و‬‫چفت‬‫جای‬ ‫ِواجور‬‫ر‬‫جو‬ ِ‫ر‬‫وجو‬‫ها‬
،‫جا‬‫گسترده‬ ‫طیف‬‫در‬ ‫را‬ ‫فضایی‬ ‫مفاهیم‬ ‫از‬ ‫ای‬‫می‬ ‫بر‬‫گیرد‬.
‫از‬‫درشت‬ ‫تا‬ ‫ریزترین‬‫فضاها‬ ‫ترین‬.‫است‬ ‫ممکن‬‫است‬ ‫کوچکتر‬ ‫هم‬ ‫تاقچه‬ ‫از‬ ‫که‬ ‫دهیم‬ ‫نشان‬ ‫را‬ ‫جایی‬‫؛‬
‫کوچکی‬ ‫به‬ ‫حتی‬‫واژ‬‫در‬ ‫حرفی‬ ‫یا‬ ‫ه‬‫گوشه‬ ‫یا‬ ‫نوشته‬ ‫یک‬‫ظرف‬ ‫یک‬ ‫ی‬‫و‬ ‫میدان‬ ‫یک‬ ‫بزرگی‬ ‫به‬ ‫یا‬ ‫و‬
‫حتی‬‫یک‬‫شهر‬‫کره‬ ‫بسا‬ ‫چه‬ ‫و‬‫زمین‬ ‫ی‬.
،‫جا‬‫در‬ ‫را‬ ‫کاربری‬ ‫هر‬‫می‬ ‫بر‬‫را‬ ‫فضایی‬ ‫کیفیت‬ ‫هر‬ ‫و‬ ‫گیرد‬.
‫جا‬‫کاربری‬ ‫یا‬ ‫شکل‬ ‫نتوانیم‬ ‫حتی‬ ‫که‬ ‫یی‬‫تعری‬ ‫را‬ ‫اش‬‫می‬ ،‫کنیم‬ ‫ف‬‫توانیم‬‫جا‬‫بنامیم‬.
‫است‬ ‫جا‬ ‫نامش‬ ‫ندارد؛‬ ‫نام‬ ‫که‬ ‫جایی‬.
‫وقت‬ ‫خیلی‬‫ها‬‫جا‬‫می‬ ‫تعریف‬ ‫موقتی‬‫زمانی‬ ‫دوره‬ ‫شدن‬ ‫سپری‬ ‫با‬ ‫و‬ ‫شود‬‫شود‬ ‫محو‬ ‫است‬ ‫ممکن‬ ‫اش‬:
‫جا‬‫برگردم‬ ‫تا‬ ‫بگیر؛‬ ‫مو‬
‫است‬ ‫ممکن‬‫جا‬‫یی‬،‫شود‬ ‫تعریف‬ ‫خاطره‬ ‫با‬ ‫بلکه‬ ‫معماری؛‬ ‫عناصر‬ ‫با‬ ‫نه‬:
‫این‬‫جا‬‫که‬ ‫بود‬...
‫واژه‬ ‫گاهی‬‫ی‬‫جا‬،‫مشخصی‬ ‫جای‬‫نیست‬‫و‬‫دارد‬ ‫اشاره‬ ‫مکانی‬ ‫حس‬ ‫به‬:
‫جاییه‬ ‫عجب‬
‫مجازی‬ ‫فضای‬ ‫است‬ ‫ممکن‬ ‫حتی‬‫اجتماعی‬ ‫یا‬‫باشد؛‬‫کالبدی‬ ‫نه‬:
‫ندارید‬ ‫جایی‬ ‫جمع‬ ‫این‬ ‫در‬ ‫شما‬
‫واژه‬‫ی‬‫جا‬‫ا‬ ‫ما‬ ‫به‬‫جا‬‫می‬ ‫زه‬‫د‬‫خالق‬ ‫معماریمان‬ ‫فضای‬ ‫خلق‬ ‫در‬ ‫هد‬‫پرسید‬ ‫کسی‬ ‫اگر‬ ‫و‬ ‫باشیم‬ ‫تر‬
‫این‬‫بگوی‬ ‫راحت‬ ‫بتوانیم‬ ‫چیه؟‬ ‫جا‬‫ی‬‫م‬‫جا‬‫یی‬‫نیست‬ ‫بیش‬‫هرچند‬ ‫؛‬،‫جا‬‫است‬ ‫بیش‬‫به‬ ‫که‬ ‫جایی‬ ‫هر‬ ‫از‬ ‫؛‬
‫گشته‬ ‫محدود‬ ،‫خاص‬ ‫نام‬ ‫با‬‫چون‬ ‫؛‬‫جا‬‫بگیرد‬ ‫بیشتری‬ ‫تعاریف‬ ‫دارد‬.
‫این‬ ‫از‬ ‫ما‬ ‫معماری‬‫جا‬‫دارد‬ ‫بسیار‬ ‫ها‬.
‫هندسه‬ ‫حکمت‬ ‫مبنای‬ ‫بر‬ ‫ما‬ ‫معماری‬ ‫که‬ ‫هنگامی‬‫فضا‬‫ی‬‫ی‬‫سا‬‫می‬ ‫خته‬‫ایستایی‬ ‫نیازهای‬ ‫با‬ ‫و‬ ‫شود‬
‫می‬ ‫شکل‬‫گیر‬‫زمینی‬ ‫دل‬ ‫در‬ ‫را‬ ‫هندسی‬ ‫نظم‬ ‫و‬ ‫د‬‫بی‬‫شکل‬‫جا‬‫می‬‫دهد؛‬‫جا‬‫البه‬ ‫در‬ ‫بسیاری‬ ‫های‬‫الی‬
‫می‬ ‫پدید‬ ‫اصلی‬ ‫فضاهای‬ ‫و‬ ‫جرزها‬‫آ‬‫ید‬‫؛‬‫مهم‬ ‫که‬‫آن‬ ‫کاربری‬ ‫ترین‬،‫این‬ ‫شاید‬‫می‬ ‫بیان‬ ‫گونه‬‫شود‬:
‫این‬‫جا‬‫رو‬!
(‫بگذریم‬‫واژه‬ ‫چون‬ ‫؛‬‫ی‬‫جا‬،‫خیلی‬‫جا‬‫ا‬ ‫بقیه‬ ‫و‬ ‫داره‬ ‫کار‬ ‫ی‬‫می‬ ‫هم‬ ‫شما‬ ‫رو‬ ‫ش‬‫بزنید‬ ‫حدس‬ ‫تونید‬.)
‫از‬ ‫خیلی‬ ‫البته‬‫جا‬‫مشخص‬ ‫نام‬ ‫ها‬‫تری‬‫دارند‬ ‫هم‬‫؛‬‫از‬ ‫چیزی‬ ‫که‬‫جا‬‫نمی‬ ‫کم‬ ‫بودنشان‬‫کند‬.
‫این‬ ‫در‬‫جا‬‫به‬‫از‬ ‫برخی‬ ‫درباره‬ ‫ام‬ ‫تجربه‬ ‫و‬ ‫برداشت‬‫این‬‫جا‬‫ها‬‫پرداختم‬:

24. 24
:‫دسدون‬
‫دسدون‬‫دست‬ ‫یا‬‫دون‬‫جاهاس‬ ‫اون‬ ‫از‬ ‫هم‬.‫ولی‬ ‫بایستی‬ ‫توش‬ ‫نشه‬ ‫که‬ ‫باشه‬ ‫کوچیک‬ ‫انقدر‬ ‫که‬ ‫جایی‬
‫برسونی‬ ‫داخلش‬ ‫به‬ ‫دستتو‬ ‫جوری‬ ‫ی‬ ‫یا‬ ‫بری‬ ‫توش‬ ‫تنه‬ ‫نیم‬ ‫یا‬ ‫خیزکی‬ ‫مثال‬ ‫بشه‬‫توش‬ ‫چیزی‬ ‫تا‬
‫بذاری‬.
‫فضایی‬ ‫پرت‬ ‫میتونسته‬ ‫معماری‬ ‫حجم‬ ‫در‬ ‫که‬ ‫فضاهایی‬ ‫باقیمانده‬ ‫از‬ ‫رو‬ ‫دسدون‬ ‫فضای‬ ‫میاد‬ ‫نظر‬ ‫به‬
‫می‬ ‫خدمت‬ ‫به‬ ،‫بشه‬ ‫محسوب‬‫گیرن‬.‫دسدون‬ ‫همین‬ ‫برای‬‫گاهی‬ ‫و‬ ‫پایین‬ ‫گاهی‬ ،‫باال‬ ‫گاهی‬ ‫ها‬
‫گوشه‬‫اند‬.
‫پستو‬:
‫جایی‬ ‫یه‬ ‫تو‬ ‫رفتن‬ ‫یعنی‬ ‫تو‬ ‫پس‬،‫اتاقه‬ ‫معموال‬ ‫که‬ ‫اصلی‬ ‫جای‬ ‫ی‬ ‫پس‬ ‫از‬.‫کم‬ ‫دست‬ ‫پستوها‬ ‫سقف‬
‫حدود‬ ‫و‬ ‫هست‬ ‫قد‬ ‫ی‬1‫میشه‬ ‫متری‬.
‫بمونه‬ ‫خلوت‬ ‫میتونه‬ ‫داره‬ ‫پستو‬ ‫که‬ ‫اتاقی‬.
‫دالونه‬ ‫حجم‬ ‫مانند‬ ‫ای‬ ‫سازه‬ ‫فرکتال‬ ‫در‬.‫ی‬‫اتاق‬ ‫برای‬ ‫متر‬ ‫یک‬ ‫تقریبی‬ ‫فاصله‬ ‫با‬ ‫جفتی‬ ‫پایه‬ ‫عنی‬.
‫دوالبچه‬ ‫و‬ ‫دوالب‬:
‫دیواره‬ ‫تو‬ ‫قد‬ ‫نیم‬ ‫کمد‬ ‫دوالبچه‬ ‫و‬ ‫دیواری‬ ‫تو‬ ‫کمد‬ ، ‫دوالب‬.
‫سازه‬ ‫فرکتال‬ ‫در‬‫دوالب‬ ‫و‬ ‫دوالب‬ ‫ای‬‫دارن‬ ‫رو‬ ‫درگاه‬ ‫و‬ ‫طاقچه‬ ‫جایگاه‬ ‫همون‬ ‫چه‬.‫با‬ ‫اتاقک‬ ‫یک‬ ‫یعنی‬
‫دهانه‬ ‫و‬ ‫دیوار‬ ‫جرز‬ ‫عمق‬‫مایه‬ ‫تو‬ ‫ای‬‫درگاه‬ ‫و‬ ‫طاقچه‬ ‫ی‬‫باشه‬.

25. 25
‫مفید‬ ‫کاهش‬ ،‫طاقچه‬:
‫طافچه‬‫مصالح‬ ‫چیدن‬ ‫در‬ ‫کاهشی‬ ،‫دیوار‬ ‫باالیی‬ ‫نیمه‬ ‫در‬ ‫ها‬
‫مفید‬ ‫زیر‬ ‫دالیل‬ ‫به‬ ‫و‬ ‫هستند‬:
‫می‬ ‫مصرف‬ ‫کمتری‬ ‫مصالح‬‫شود‬.
‫دندانه‬ ‫دیوار‬‫به‬ ‫نسبت‬ ‫بیشتر‬ ‫پایه‬ ‫عرض‬ ‫دارای‬ ‫ای‬
‫دیو‬ ‫در‬ ‫مصالح‬ ‫میزان‬ ‫همان‬‫است‬ ‫صاف‬ ‫ار‬.‫یک‬ ‫مثال‬
‫تاقچه‬ ‫دیوار‬‫دار‬12-02‫سانتیمتر‬‫عریض‬ ‫پایه‬‫تر‬02
‫دیوار‬ ‫مصالح‬ ‫میزان‬ ‫همان‬ ‫با‬ ‫ولی‬ ‫دارد؛‬ ‫سانتی‬02‫دارد‬ ‫کمتری‬ ‫پایه‬ ‫عرض‬ ‫سانتی‬.
‫هنگام‬ ‫را‬ ‫اینرسی‬ ،‫شده‬ ‫کاسته‬ ‫آن‬ ‫از‬ ‫طاقچه‬ ‫که‬ ‫آن‬ ‫باالیی‬ ‫نیمه‬ ‫در‬ ‫دیوار‬ ‫بار‬ ‫کاهش‬
‫می‬ ‫کاهش‬ ‫دیوار‬ ‫باالی‬ ‫در‬ ‫زلزله‬‫دهد‬.
‫در‬ ‫شده‬ ‫ایجاد‬ ‫خالی‬ ‫یا‬ ‫نرم‬ ‫فضای‬‫پای‬ ‫به‬ ‫بهتری‬ ‫لرزش‬ ‫فرصت‬ ،‫طاقچه‬‫ه‬‫دوسوی‬ ‫های‬
‫می‬ ‫خود‬‫دهد‬.
‫می‬ ‫نشان‬ ‫بزرگتر‬ ‫را‬ ‫اتاق‬ ‫طاقچه‬ ‫منفی‬ ‫فضای‬‫دیوار‬ ‫در‬ ‫تنوع‬ ‫و‬ ‫گسترش‬ ‫و‬ ‫عمق‬ ‫و‬ ‫دهد‬
ِ‫ت‬‫تخ‬‫ُگم‬‫د‬،‫یک‬‫دنده‬‫مزه‬ ‫بی‬ ‫و‬‫دل‬ ‫و‬‫نچسب‬(!)‫می‬ ‫پدید‬‫آورد‬.
‫خالی‬ ‫اتاق‬ ‫چیزها؛‬ ‫گذاشتن‬ ‫برای‬ ‫است‬ ‫جایی‬ ‫طاقچه‬ ‫خالی‬ ‫فضای‬‫می‬ ‫تر‬‫برای‬ ‫ماند‬
‫آزاد‬ ‫حرکت‬‫تر‬.
‫طاقچه‬ ‫درون‬ ‫چیدمان‬‫بعدی‬ ‫سه‬ ‫نقاشی‬ ‫قاب‬ ‫مانند‬‫به‬‫روی‬‫است‬ ‫دیوار‬.
‫کاشان‬ ‫عصار‬ ‫خانه‬ ‫قولنامه‬ ‫هنگام‬(‫آب‬ ‫گذرهای‬ ‫بین‬‫چهارسو‬ ‫و‬ ‫خان‬ ‫انبار‬)‫پنج‬ ‫در‬‫شکل‬ ‫تغییر‬ ‫دری‬
‫بودیم‬ ‫نشسته‬ ‫خانه‬ ‫همان‬ ‫داده‬.‫هم‬ ‫با‬ ‫ها‬ ‫تاقچه‬ ‫و‬ ‫شده‬ ‫آهنی‬ ‫درها‬‫آن‬ ‫از‬ ‫و‬ ‫بود‬ ‫شده‬ ‫دیوار‬ ‫صاف‬
‫بیرون‬ ‫گچی‬ ‫تخته‬ ‫یک‬ ‫که‬ ‫پهلوی‬ ‫دوران‬ ‫های‬ ‫تاقچه‬‫بودند‬ ‫کرده‬ ‫کار‬ ،‫بود‬ ‫دیوار‬ ‫از‬ ‫زده‬.‫دیوار‬ ‫و‬ ‫پی‬
‫نمی‬ ‫نظر‬ ‫به‬ ‫که‬ ‫بود‬ ‫سالم‬ ‫و‬ ‫پایدار‬ ‫ای‬ ‫اندازه‬ ‫به‬ ‫اتاق‬ ‫طاق‬ ‫و‬‫افزایش‬ ‫برای‬ ‫ها‬ ‫تاقچه‬ ‫کردن‬ ‫پر‬ ‫این‬ ‫آمد‬
‫باشد‬ ‫دیوار‬ ‫استحکام‬.‫موقع‬ ‫آن‬ ‫چه‬ ‫برای‬ ‫پرسیدم؛‬ ‫خانواده‬ ‫میانسال‬ ‫و‬ ‫بزرگ‬ ‫برادر‬ ،‫عصار‬ ‫عباس‬ ‫از‬
‫چند‬ ‫میکردن؟؛‬ ‫پر‬ ‫را‬ ‫ها‬ ‫طاقچه‬ ‫ها‬‫ام‬ ‫دیده‬ ‫هم‬ ‫دیگر‬ ‫جای‬!
‫گفت‬:‫رسیدم‬ ‫خونه‬ ‫به‬ ‫اینطوری‬ ‫مثال‬ ،‫بیارم‬ ‫عروس‬ ‫میخواستم‬ ،‫ُده‬‫م‬ ‫اینطوری‬ ‫میگفتند‬ ‫زمانی‬ ‫ی‬!

26. 26
‫ایوان‬
‫پله‬

27. 27
‫دریده‬ ‫شکم‬:
‫شاه‬ ،‫سرداب‬ ،‫اتاق‬ ‫مانند‬ ‫فضای‬‫یک‬ ‫در‬ ،‫مهتابی‬ ‫یا‬ ‫نشین‬
‫می‬ ‫تعریف‬ ‫چهارگوش‬‫شود‬.‫میانه‬ ‫از‬ ‫آنگاه‬‫چند‬ ‫یا‬ ‫یک‬ ‫ی‬
‫می‬ ‫عقب‬ ‫به‬ ‫حجمی‬ ،‫آن‬ ‫دیواره‬‫نشیند‬.‫اتاق‬ ‫شکم‬ ‫گویی‬
‫شده‬ ‫دریده‬ ‫ضلع‬ ‫آن‬ ‫در‬.‫صفه‬ ‫مانند‬‫ایوانی‬ ‫یا‬‫آن‬ ‫کف‬ ‫که‬
‫باشد‬ ‫اتاق‬ ‫همسطح‬.
‫است‬ ‫شکمی‬ ‫تنفس‬ ‫همتای‬ ‫من‬ ‫برای‬ ‫دریده‬ ‫شکم‬.
‫دار‬ ‫دریده‬ ‫شکم‬ ‫که‬ ‫فضایی‬ ‫در‬ ‫قرارگیری‬‫ه‬‫برا‬ ‫رو‬ ‫شکمی‬ ‫راحت‬ ‫نفس‬ ‫یک‬ ،‫ی‬‫ار‬ ‫به‬ ‫م‬‫میاره‬ ‫مغان‬.
‫می‬ ‫سفارش‬ ‫بسیار‬ ‫معنوی‬ ‫تندرستی‬ ‫تمرینات‬ ‫در‬ ‫شکمی‬ ‫تنفس‬‫شود‬.‫آنرا‬‫تنفسی‬‫و‬ ‫رها‬‫بخش‬ ‫آرام‬‫یافتم‬.‫کودکان‬ ‫در‬ ‫و‬ ‫خواب‬ ‫در‬ ‫تنفس‬‫گویا‬ ‫نیز‬
‫است‬ ‫شکمی‬.
‫پریدن‬ ‫آسمان‬ ‫به‬ ‫است‬ ‫عشق‬(‫عنصرباد‬)
‫دریدن‬ ‫نفس‬ ‫هر‬ ‫به‬ ‫پرده‬ ‫صد‬(‫دریده‬ ‫شکم‬ ‫در‬ ‫شکمی‬ ‫تنفس‬)
‫شمس‬ ‫دیوان‬
‫می‬ ‫دست‬ ‫به‬ ‫را‬ ‫اتاق‬ ‫حجم‬ ‫افزایش‬ ‫دریده‬ ‫شکم‬ ،‫نیز‬ ‫ایستایی‬ ‫و‬ ‫اجرایی‬ ‫نظر‬ ‫از‬‫درحالی‬ ،‫دهد‬‫نمی‬ ‫بزرگتر‬ ‫اصلی‬ ‫دهانه‬ ‫که‬،‫شده‬ ‫اضافه‬ ‫حجم‬ ‫زیرا‬ ‫شود؛‬
‫شد‬ ‫خواهد‬ ‫اصلی‬ ‫دهانه‬ ‫پاکار‬ ‫که‬ ‫دارد‬ ‫کوچکی‬ ‫نسبت‬ ‫به‬ ‫دهانه‬.

28. 28
‫چهار‬‫ما‬ ‫معماری‬ ‫استاد‬
‫آمده‬ ‫آتش‬ ‫و‬ ‫خاک‬ ،‫باد‬ ،‫آب‬ ‫عنصر‬ ‫چهار‬ ‫برای‬ ‫که‬ ‫است‬ ‫دیگری‬ ‫نام‬ ‫استاد‬ ‫چهار‬.
‫چ‬ ‫یا‬ ‫گوهر‬ ‫چهار‬ ‫همینطور‬‫است‬ ‫آخشیگان‬ ‫آنها‬ ‫جمع‬ ‫که‬ ‫هارآخشیج‬.
‫؛‬ ‫کیا‬ ‫چهار‬ ‫همچنین‬‫میاد‬ ‫خوشم‬ ‫خیلی‬ ‫آخری‬ ‫این‬ ‫از‬ ‫که‬!
‫مکتوب‬ ‫میراث‬ ‫در‬ ‫را‬ ‫عنصر‬ ‫چهار‬ ‫درباره‬ ‫روشن‬ ‫توضیحات‬ ‫بیشترین‬ ‫نظر‬ ‫به‬‫می‬ ‫پزشکیمان‬‫بیابیم‬ ‫توانیم‬.
‫کرده‬ ‫اشاره‬ ‫آنها‬‫پدیده‬ ‫آن‬ ‫نه‬ ‫هستند؛‬ ‫مفهومی‬ ‫نمادهای‬ ‫یا‬ ‫انتزاعی‬ ‫مفاهیم‬ ،‫عنصری‬ ‫آتش‬ ‫و‬ ‫آب‬ ‫و‬ ‫عنصری‬ ‫باد‬ ،‫عنصری‬ ‫خاک‬ ‫که‬ ‫اند‬‫آشنای‬ ‫های‬
‫می‬ ‫نام‬ ‫چهار‬ ‫این‬ ‫با‬ ‫که‬ ‫طبیعت‬‫خوانیمشان‬.
‫نام‬ ‫بهترین‬ ‫نام‬ ‫چهار‬ ‫این‬ ‫شاید‬ ‫اما‬‫بوده‬ ‫آشنایی‬ ‫همه‬ ‫و‬ ‫نمادین‬ ‫های‬‫اند‬‫می‬ ‫که‬‫توانسته‬‫باشند‬ ‫نظر‬ ‫مورد‬ ‫انتزاعی‬ ‫مفاهیم‬ ‫گویای‬ ‫اند‬.
‫صفات‬‫نام‬ ‫با‬ ‫عنصر‬ ‫چهار‬ ‫این‬‫همخوان‬ ‫شده‬ ‫انتخاب‬ ‫های‬‫ی‬‫دارد‬ ‫بسیار‬.
‫کیارش‬‫اقتصادی‬
‫بهمن‬-‫اسفند‬2032

29. 29