Grote studiedag van Vlanot over de hervorming van het erfrecht vandaag op de Heizel. Aangezien alles zo snel wijzigt, hierbij mijn slides voor de lezingen van vandaag.

1. Inbreng
Vrijdag 4 mei 2018
Prof. dr. Renate Barbaix
Hoogleraar Universiteit Antwerpen
Partner HCGB Advocaten

2. 1
Plan
• Kort overzicht regels inbreng nieuw recht
• Overgangsrecht?
• Vergelijking oud recht – nieuw recht
• Opportuniteiten nieuw recht?

3. 2
Nieuwe regels inzake inbreng
• Wat is inbreng?
- Verdelingsverrichting
- Modaliteiten inbreng van dwingend recht
• Gevolg: erfovereenkomsten enkel mogelijk
voor zover door de wet toegestaan (=
beperkt) (zie verder)

4. 3
Nieuwe regels inzake inbreng
• Wanneer is er inbreng?
- Wanneer een erfgenaam-bloedverwant
• Exclusief voorbehouden aan de bloedverwanten –
niet meer voor de langstlevende echtgenoot voor
schenkingen vanaf 1 september 2018
- Hetzij een schenking binnen erfdeel heeft
gekregen, hetzij een schuld heeft tegenover de
overledene (of de boedel)
• Schenking of schuld: inbreng verloopt op dezelfde
wijze

5. 4
Nieuwe regels inzake inbreng
• Wanneer is gift binnen deel? – nieuwe
wettelijke kwalificatieregels – art. 843 BW
- Afstammelingen
• Schenking: vermoeden binnen deel
• Legaten
- Algemeen: vermoeden buiten deel
- Onder algemene titel: vermoeden buiten deel
- Onder bijzondere titel: vermoeden binnen deel
- Erfgenamen-niet-afstammelingen: vermoeden
buiten deel

6. 5
Nieuwe regels inzake inbreng
• Welke waarde moet worden ingebracht? – art.
858 § 3 BW
- Principe: intrinsieke waarde schenking (= §4),
geïndexeerd tot overlijden
• Ongeacht aard (roerend/onroerend) dus dubbele akte niet
meer vereist (wel nog geldig)
- Uitzondering: begiftigde verwerft op het ogenblik
van de schenking niet de bevoegdheid om over de
volle eigendom te beschikken, maar verkrijgt die
wel
• Later, tijdens het leven: waarde later, geïndexeerd
• Bij overlijden: waarde overlijden
• Na overlijden: waarde overlijden, minus waarde last

7. 6
Nieuwe regels inzake inbreng
• Welke waarde moet worden ingebracht?
- Wanneer uitzonderingsbepaling en verschuiving
waarderingstijdstip?
• Uitzondering, dus restrictief interpreteren
• Bijvoorbeeld wel: voorbehoud VG, vervreemdingsverbod
• Bijvoorbeeld niet: lijfrente, ontbindende voorwaarde,
handelingsonbekwaamheid of onbevoegdheid (bv bewind)
- Opgelet: bepaalde lasten hebben geen impact op
waarderingstijdstip, maar wel op waardering zelf
• Bijvoorbeeld: lijfrente

8. 7
Nieuwe regels inzake inbreng
• Welke waarde moet worden ingebracht?
- Erfovereenkomsten? Art. 858 § 5 BW
• Aanvaarding intrinsieke waarde vermeld in akte of
uitgedrukt op dag schenking
- Gevolg: geen betwisting meer over vermelde waarde
- MAAR: GEEN afstand/uitschakeling van indexering
• In geval van uitzondering: toch inbreng aan waarde
datum schenking, geïndexeerd
• Andere erfovereenkomsten? NEEN
- Bv: geen indexering
- Bv: basiswaarde binnen deel, indexering buiten deel
- Bv: …

9. 8
Nieuwe regels inzake inbreng
• Hoe moet worden ingebracht
- Principe: in waarde
• Uitsluitend door begiftigde (of plaatsvervullers)
• Niet bij/door derdeverkrijgers
- Uitzondering: op verzoek van de begiftigde in
natura
- Gevolg:
• Inbreng bedreigt toekomstige beschikkingen door
begiftigde niet langer
• MAAR: er blijven andere issues (bv niet-uitvoering last)

10. 9
Overgangsrecht – bloedverwanten
onderling
• Nalatenschap opengevallen vanaf 1 september
2018 - voor schenkingen tot en met 31
augustus 2018
- Moet worden ingebracht? – NIEUW recht
- Is schenking binnen deel? – OUD recht
- Hoe, en welke waarde moet worden ingebracht?
• Uitgangspunt: NIEUW recht
• Uitzondering en dus OUD recht indien
- Uitdrukkelijke vermelding inbreng in natura
- Verklaring van behoud

11. 10
Overgangsrecht – bloedverwanten
onderling
• PM: Nalatenschap opengevallen vanaf 1
september 2018 - voor schenkingen vanaf 1
september 2018
- Moet worden ingebracht? – NIEUW recht
- Is schenking binnen deel? – NIEUW recht
- Hoe, en welke waarde moet worden ingebracht? –
steeds NIEUW recht (zelfs als verklaring van
behoud)

12. 11
Overgangsrecht – tegenover
langstlevende echtgenote
• Voor schenkingen tot en met 31 augustus
2018
- Is schenking binnen deel? OUD recht
- Moet worden ingebracht? OUD recht
- Hoe, en op welke wijze moet worden ingebracht?
OUD recht – art. 858bis BW OUD
• Langstlevende tegenover bloedverwanten
• Bloedverwanten tegenover langstlevende

13. 12
Vergelijking oud-nieuw recht
Wijze en waardering schenking
Bloedverwanten
• Onroerend goed binnen erfdeel
OUD RECHT NIEUW RECHT
Inbreng aan waarde op
datum verdeling
Inbreng aan waarde
schenking + index bij
schenking VE
Inbreng aan waarde
overlijden bij schenking BE
Inbreng in natura Inbreng in waarde

14. 13
Vergelijking oud-nieuw recht
Wijze en waardering schenking
Bloedverwanten
• Roerend goed (met uitzondering van aandelen
familievennootschap) binnen erfdeel
OUD RECHT NIEUW RECHT
Inbreng aan waarde op
datum schenking, geen
indexering
Inbreng aan waarde
schenking + index bij
schenking VE
Inbreng aan waarde
overlijden bij schenking BE
Inbreng door mindere
ontvangst, en bij
overschrijding erfdeel in
natura
Inbreng in waarde

15. 14
Vergelijking oud-nieuw recht
Wijze en waardering schenking
Bloedverwanten
• Aandelen familievennootschap binnen
erfdeel
OUD RECHT NIEUW RECHT
Inbreng aan waarde op
datum schenking, geen
indexering
Inbreng aan waarde
schenking + index bij
schenking VE
Inbreng aan waarde
overlijden bij schenking BE
Inbreng in waarde Inbreng in waarde

16. 15
Opportuniteiten nieuw recht voor
‘oude’ schenkingen?
• Zijn erfovereenkomsten mogelijk?
- Punctueel, bijvoorbeeld:
• Schenking aan kleinkind: inbreng ten behoeve van
een derde
• Erfovereenkomst over de waarde
- Globale erfovereenkomst

17. 16
vruc
Vragen?
r.barbaix@uantwerpen.be
r.barbaix@gb-advocaten.be