Recommended
Recommended
More Related Content
Featured
Featured (20)
2018 notarieel congres nieuw erfrecht - erfrecht langstlevende echtgenoot
- 1. Erfrecht van de langstlevende echtgenote Vrijdag 4 mei 2018 Prof. dr. Renate Barbaix Hoogleraar Universiteit Antwerpen Partner HCGB Advocaten
- 2. 1 Plan • Inleiding • Ab intestaat erfrecht - Omvang en aard van de erfrechtelijke aanspraken - Verdeling van de nalatenschap – inbreng • Reserve • Erfovereenkomsten
- 3. 2 Inleiding • Welke wijzigingen? - Wet van 31 juli 2017, BS 1 september 2017 • In werking vanaf 1 september 2018 • Reparatie Wetsvoorstel 13 december 2017 - Wetsvoorstel van 13 december 2017 tot wijziging van het Burgerlijk Wetboek wat het huwelijksvermogensrecht betreft en tot wijziging van diverse andere bepalingen ter zake, Parl. St. Kamer 2017-18, 54-2848/001 • Vermoedelijk eveneens in werking op 1 september 2018
- 4. 3 Ab intestaat erfrecht • Omvang van de erfrechtelijke aanspraken – Wetsvoorstel 13 december 2017 Samenloop Vroeger Vanaf 1/9/2018 Afstammelingen VG op alles VG op alles * Andere bloedverwanten VE op GV en VG op EV 1/ Ascendenten en geprivilegieerde zijverwanten: VE op GV en exclusieve onverdeeldheid en VG op EV 2/ Verre zijverwanten: VE op alles
- 5. 4 Ab intestaat erfrecht • Gevolg: - Geen samenloop meer tussen langstlevende echtgenote en vierde orde - Wel nog samenloop tussen langstlevende echtgenote en derde orde • In geval van samenloop tussen derde en vierde orde, valt de kloving weg
- 6. 5 Ab intestaat erfrecht • Kenmerken van het erfrechtelijk vruchtgebruik – omzetting in stiefouderrelaties – Wet van 31 juli 2017 - Omzetting in een onverdeeld aandeel, indien de omzetting ‘tijdig’ wordt gevraagd • Geen appreciatiemarge van de feitenrechter - Omzetting op andere wijze • Kan steeds worden gevraagd • Is enige mogelijkheid indien omzetting in onverdeeld aandeel niet tijdig is gevraagd
- 7. 6 Verdeling van de nalatenschap - inbreng • Positie van de langstlevende echtgenote fundamenteel gewijzigd bij Wet van 31 juli 2017 Vroeger Vanaf 1/9/2018 Schenking aan echtgenote Inbreng door langstlevende echtgenote Geen inbreng Schenking aan bloedverwanten Inbreng aan langstlevende echtgenote Principe: geen inbreng Uitzondering: “voortgezet VG”
- 8. 7 Verdeling van de nalatenschap - inbreng • Giften aan de langstlevende echtgenote - Principe nieuw erfrecht: GEEN INBRENG - Gevolg: • Giften aan langstlevende echtgenote zijn steeds buiten erfdeel, dus aanrekenbaar op beschikbaar deel • Concreet: geen recuperatie van de blote eigendom door de bloedverwanten (afstammelingen)
- 9. 8 Verdeling van de nalatenschap - inbreng • Giften aan de erfgenamen-bloedverwanten - Principe: GEEN INBRENG • Gevolg: geen vruchtgebruik voor de langstlevende echtgenote • Eventueel wel recht van inkorting als reserve in het gedrang is (voor zover reservatair beschermd – zie verder)
- 10. 9 Verdeling van de nalatenschap - inbreng • Giften aan de erfgenamen-bloedverwanten - Uitzondering: “voortgezet” vruchtgebruik • Voorwaarden: schenking is gebeurd met voorbehoud van VG én (cumulatief) langstlevende echtgenote had reeds hoedanigheid van echtgenote • Gevolg: huwelijk is kantelpunt voor erfrechtelijke aanspraken • Kenmerken: - Geen inbreng, dus regels inbreng in waarde spelen niet => effectief vruchtgebruik - VG op grond van de wet, dus omzetting mogelijk
- 11. 10 Verdeling van de nalatenschap – résumé positie LL EG • “Nieuw” artikel 858ter BW: “vruchtgebruik op alles” = - Lid 1: VG op bestaande goederen (na legaten) - Lid 1: VG op inkortingsvordering, voor zover vatbaar voor VG langstlevende echtgenote - Lid 2: Geen VG op legaten, tenzij reserve LL geschonden - Lid 3: Geen VG op schenkingen, tenzij • Artikel 858bis § 3 BW • Reserve LL geschonden
- 12. 11 Verdeling van de nalatenschap – inbreng - overgangsrecht • Bijzondere overgangsrechtelijke regeling - Schenkingen tot en met 31/8/2018: OUD RECHT, ook al valt nalatenschap open vanaf 1/9/2018 • Dus: echtgenote moet schenking (op voorschot) inbrengen in BE tav bloedverwanten • Dus: echtgenote verwerft VG van schenking (op voorschot) aan bloedverwanten
- 13. 12 Reserve • Reserve van de langstlevende echtgenote na Wet van 31 juli 2017 - Wat? • Abstract: VG op 1/2e FM • Concreet: VG op gezinswoning en huisraad, overname huurrecht gezinswoning (nieuw) • Belangrijk: geen reserve op voorhuwelijkse schenkingen: art. 915bis, § 2/1 BW - Gevolg: huwelijk is kantelpunt voor erfrechtelijke aanspraken
- 14. 13 Reserve • Reserve van de langstlevende echtgenote na Wet van 31 juli 2017 - Impact op reserve van afstammelingen? – waarop rust het VG van de langstlevende echtgenote – art. 914 BW • VG op alles -> afstammelingen herleid tot BE • VG op deel -> VG rust eerst op BD en vervolgens op reserve afstammelingen • VG op bepaalde goederen -> indien deze goederen de reserve van de afstammelingen opvullen: compensatie
- 15. 14 Reserve • Reserve van de langstlevende echtgenote na Wet van 31 juli 2017 - Hoe verkrijgt echtgenote haar reserve? • Abstracte reserve: principieel in waarde (volgens waarde vruchtgebruik conform art. 745sexies BW) • Concrete reserve: in natura
- 16. 15 Erfovereenkomsten • Welke? - Punctueel - Globaal - Verschil? Wie is contractpartij?
- 17. 16 Erfovereenkomsten • Globale erfovereenkomst - Kan worden gesloten tussen twee ascendenten en alle kinderen (conjunctieve globale erfovereenkomst) - In geval van erfovereenkomst door één ascendent: • Tussenkomst echtgenote mogelijk • Draagwijdte: afstand vordering inkorting, tenzij anders vermeld • Draagwijdte (?): afstand vordering inbreng (voor oude schenkingen)? – Mi: ja!
- 18. 17 Erfovereenkomsten • Punctuele erfovereenkomst - Art. 858bis, § 5 BW: afstand vruchtgebruik langstlevende echtgenote - Art. 918 BW: afstand vordering inkorting - Art. 924 BW: afstand vordering inkorting tav derdeverkrijger onder kosteloze titel - Art. 1287 Ger.W.: regeling erfaanspraken in EOT • NIET onderworpen aan vormvereisten van art. 1100/5 BW
- 19. 18 Erfovereenkomsten • Punctuele erfovereenkomst - Valkeniersovereenkomst – art. 1388 BW • Na Wet van 31 juli 2017: vormvereisten uit art. 1100/5 BW • Wetsvoorstel 13 december 2017 - Lid 2: uitbreiding materiële toepassingsgebied: enkel recht van bewoning gezinswoning en gebruik huisraad gedurende zes (6) maanden na overlijden beschermd - Lid 2: behoud beperkt personele toepassingsgebied - Lid 3: (bevestiging toepassing) vormvereisten