20130326 technologie in de zorg

TECHNOLOGIE IN DE ZORG…

EVOLUTIE OF REVOLUTIE?

Inclusief Consulting vof
Jean-Marie VANHOVE
www.inclusiefconsulting.eu
Jean-marie.vanhove@inclusiefconsulting.eu

Kortrijk, 26 maart 2013

Inclusief Consulting vof 2

TECHNOLOGIE IN DE ZORG… EVOLUTIE OF REVOLUTIE?

INLEIDING
EVOLUTIE IN DE TECHNOLOGIE
EVOLUTIE IN DE ZORG
EVOLUTIE IN DE MAATSCHAPPIJ
EVOLUTIE IN HULPMIDDELENAANBOD
OT EN COMMUNICATIE
COMPUTERGEBRUIK
OT EN ONDERWIJS
ZELFSTANDIG WONEN EN MOBILITEIT
TOEGANKELIJKHEID PUBLIEK DOMEIN
TECHNOLOGIE IN DE OUDERENZORG



INLEIDING

AFBAKENING VAN HET ONDERWERP

Technologie

= persoonsgebonden = ondersteunend.

= niet i.v.m. administratie, gegevensdeling…

= op alle levensdomeinen.

Zorg

= personen met functiebeperking.

= niet gezondheidszorg.

4


ONDERSTEUNENDE TECHNOLOGIE IS GEËVOLUEERD
SAMEN MET

 De technologie: vb. van analoog naar digitaal.
 De zorg: van medisch naar burgerschapsmodel.
 De maatschappij: kennismaatschappij, beeldvorming,
subsidiëring...

 Het hulpmiddelenaanbod.

5


INLEIDING
EVOLUTIE IN DE ZORG
OT EN COMMUNICATIE
COMPUTERGEBRUIK
OT EN ONDERWIJS




Van eerste kamergrote computer naar stand alone PC naar
huidige laptop

Bron: http://www.elomax.nl.(24.03.2013).

7



 ’70: Microprocessoren, IC.
 ’80: Computer - in bedrijfsleven/administratie.
 ’90: Telematica - in huiskamer.
 ’90: fusie IT en telecommunicatie: ICT.
 Transmissie van geluid, beelden, tekst, film.

 2000: ICT beïnvloedt sociale leven.

8


TOEGANKELIJKE INFORMATIE OVERAL

Bron: H. Dekeyser, Ter Wadding. (2013).

9



 Computer werkt niet meer alleen met eigen data.
 Ook interpersoonlijke communicatie.
 Ook toegang tot maatschappelijke informatie mét interactie.
 Mits voldoende bandbreedte en opslagmogelijkheden.
 netwerkconnectiviteit.

10


VERSCHUIVING IN CONNECTIVITEIT


11



12


INLEIDING
EVOLUTIE IN DE ZORG
OT EN COMMUNICATIE
COMPUTERGEBRUIK
OT EN ONDERWIJS



EVOLUTIE IN DE ZORG
PARADIGMASHIFT

GEHANDICAPTENZORG

 Van medisch over sociaal naar burgerschapsmodel.
 Uit taboesfeer.
(Intellectuele handicap, dyslexie, autisme, ADHD…)

 Nieuwe doelgroepen door veroudering: o.a. dementie…

14


EVOLUTIE IN DE ZORG
PARADIGMASHIFT

Jaren ’50 –’60: Medisch model

 Handicap = stoornis die men moet aanvaarden.
 Meer dan goed zorgen, is niet mogelijk.
 Speciale scholen.
 Eerste paralympische spelen in… 1948.

15


EVOLUTIE IN DE ZORG
PARADIGMASHIFT
Duwrolstoel
Blinde geleid door kind…

Bron: www.vlibank.be . (24.03.2013)

Bron: http://www.museuminzicht.be/assets/images/origineel/mzl000146.jpg. (24.03.2013)
16

EVOLUTIE IN DE ZORG

PARADIGMASHIFT

Jaren ’70 –‘ 90: Sociaal model

 Naast “dis”-ability ook “abilities”.
 Normalisatie.
 = Aanpassen van toestellen: pastapuntjes, sprekende
huishoudtoestellen...

17

EVOLUTIE IN ZORG
PARADIGMASHIFT
Rolstoel wordt actief rolwagen
mits hoepel
Witte stok en geleidehond

Bron: www.vlibank.be.(24.03.2013)

Bron: http://kimbols.be/omgangstips#3._HULP_AANBIEDEN. (24.03.2013).

18

EVOLUTIE IN DE ZORG
PARADIGMASHIFT
Jaren ’90: Burgerschapsmodel

 VN-Conventie.
 Recht op zelfstandige deelname aan maatschappij.
 Gelijke kansen op informatie, communicatie...
 Definitie ICF: handicap ligt in maatschappij.
 Maatschappij moet zich aanpassen.
 = Inclusie.

19

EVOLUTIE IN DE ZORG

PARADIGMASHIFT

Elektronische rolstoel

= zelfstandige mobiliteit

Bron: www.permobil.be. (24.03.2013)

Toegankelijke websites

20


OVERZICHT VAN DEZE
ONTWIKKELING/PARADIGMASHIFT

Bron: Beno Schraepen, Lector Plantijn Hogeschool. (20.03.2012).

21


INLEIDING
EVOLUTIE IN DE ZORG
OT EN COMMUNICATIE
COMPUTERGEBRUIK
OT EN ONDERWIJS




Bron: Beno Schraepen, Lector Plantijn Hogeschool. (2013).

23


EVOLUTIE IN HET BELEID

 1963: Rijksfonds voor Sociale Reclassering Mindervaliden.
 1969: Tegemoetkoming voor Motorisch en Sensorieel
Gehandicapten.

 Fonds ‘81: Pmh hebben prioritair recht op zakgeld.
 1990: Subsidiëring van “hulpmiddelen” (IMB).
 2003: Riziv - revalidatiecentra doen ook aan integratie.

24


INLEIDING
EVOLUTIE IN DE ZORG
OT EN COMMUNICATIE
COMPUTERGEBRUIK
OT EN ONDERWIJS



ICT IS MAINSTREAM
 = Ontwikkeld voor “gemiddelde” gebruiker:
 visualisering probleem voor sommigen;
 toetsenbord voor anderen;
 snelheid van informatie voor ouderen…
 Nood aan aanpassing van bestaande
Vb. aangepast toetsenbord.
 Of add-on – Vb. interfaces van gebruiker naar
computer en terug.
 = Ondersteunende technologie (OT).
26


ONTSTAAN VAN HULPMIDDELENMARKT

Vanuit instellingen

 1961:“Didactische Centrale voor motorisch gestoorden
vzw” - MPI Ten Dries.

 1985: Sensotec - Koninklijk Instituut Spermalie.
Door gebruiker zelf

 1989: Skill – opgestart door Jan Jan Sabbe.
Binnen universiteit

 1990: CTG – Medische Faculteit RUCA – nu CZT.
 V. Claes, ontwikkeling op maat - gebruikersbetrokkenheid.
27


EVOLUTIE IN ONDERSTEUNENDE TECHNOLOGIE (OT)

Bron: Karel Van Isacker, Phoenix KM. (2009).

28



1e GENERATIE: jaren ‘60-80

 Toegang tot tekst voor blinde personen (OPTACON).
(OPtical to TActile CONverter, tactiele weergave van
gedrukte letters)

 Toegang voor slechtziende personen via speciale hardware.
 Eerste brailleprinter.
 Sprekende rekenmachine.

29


1e GENERATIE: jaren ‘60-80
OPTACON

Bron: Wikipedia. (24.03.2013)
30



2e GENERATIE: tot 2000

 Software TTS, GUI – transmissie van tekeningen.
 Softwarematige schermvergroting voor slechtziende
personen – audiodescriptie op TV.

 Spraakherkenning + optische karakterherkenning.
 Software voor leer- en cognitieve beperkingen.
 Videotekstsystemen zoals Minitel.

31



3e GENERATIE: vanaf 1997

 Elk grafisch element is toegankelijk
webtoegankelijkheid.

 Informatie portals (voor ouderen).
 Multimedia informatiediensten.
 Spraak naar tekst.

32



NOOD AAN OT OP ALLE LEVENSDOMEINEN

 Interpersoonlijke communicatie.
 Toegang tot maatschappelijke informatie.
 Wonen: domotica, automatisatie, veiligheid.
 Mobiliteit: binnen en buiten.
 Onderwijsleerhulpmiddelen.
 Arbeidspostaanpassingen = redelijke aanpassingen.

33


INLEIDING
EVOLUTIE IN DE ZORG
OT EN COMMUNICATIE
COMPUTERGEBRUIK
OT EN ONDERWIJS



OT EN COMMUNICATIE

FUNCTIEBEPERKING GEHOOR

 Geluidsversterking.
 Tekst i.p.v. spraak.
 Beeld i.p.v. spraak.
 Gebarentaal.

 Communicatie op afstand?
 Communicatie met derden?

35


OT EN COMMUNICATIE


Tekst i.p.v. spraak

 Teksttelefoon
In real time, maar…

Beller en ontvanger moeten toestel hebben.

 Jaren ’80: Minitel (Fra)
Videotex online dienst via telefoonlijnen.

Soort pre-www online dienst.

36

OT EN COMMUNICATIE

Minitel

Bron: Wikipedia. (24.03.2014)
37


OT EN COMMUNICATIE


 Tekstrelaydiensten
 Tussenpersoon spreekt geschreven boodschap naar
horende derde.
 In 1991 reeds in Scandinavische landen.

 Beeld- of videotelefonie – gebruik van gebarentaal
 Videotelefoon: beeldscherm zit in telefoontoestel.
 Beeldtelefoon in computer.
 Skype.

38


OT EN COMMUNICATIE

SIGN LANGUAGE REMOTE INTERPRETING

www.youtube.com/watch?v=RKMyglfC79M

39


OT EN COMMUNICATIE

 ’90: Mobiele telefonie met tekstscherm
 SMS (short message services) buitenkans voor doven maar…
 … problemen met interferentie met hoorapparaten;
 en… communicatie niet in real time.

 Wat met noodoproep?
via call center: 24/24 te bemannen en dan nog tijdverlies;
totale conversatie: combinatie stem x video x live tekst.
(http://www.reach112.eu/view/en/index.html)

40


OT EN COMMUNICATIE
FUNCTIEBEPERKING BLINDHEID

Voelen i.p.v. zien: brailleschrift

 Louis Braille (1809 – 1852).

 Geïnspireerd op “nachtschrift” voor soldaten.

 Gebruikt voor tekst én voor muziek.

Voelen i.p.v. zien: Lorm-alfabet

 Helen Keller met leerkracht Ann Sullivan (zelf blind).
 1e Doofblinde die bachelor diploma haalde; werd politieke
activiste.
Inclusief Consulting vof.
41


OT EN COMMUNICATIE
FUNCTIEBEPERKING BLINDHEID

http://hverdonk.home.xs4all.nl/lorm.html

42


OT EN COMMUNICATIE
BRAILLESCHRIFT

 Direct op papier: prikpen en brailleplaatje.
 Brailleschrijfmachine.
 Notitietoestel: intypen, opslag in intern geheugen, later met
spraakweergave.

 Elektronisch notitietoestel: + adressenboek + agenda +
klok.

 Koppeling aan pda (palmcomputer), laptop, gsm…

43

OT EN COMMUNICATIE
BRAILLESCHRIFT

Brailleschrijfmachine

Bron: http://www.gahetna.nl. (24.03.2013)
44


OT EN COMMUNICATIE
LEZEN BIJ BLINDHEID: BRAILLE

 Materiaal moet worden omgezet en uitgeprint
= braille:
- lesmateriaal en lectuur
- omzetcentra
- wiskunde: G. Notaert.

= softwarematig: brailleleesregel, spraakweergave.

= wiskunde: Sensomath (met terugkeer).

45


OT EN COMMUNICATIE
EVOLUTIE IN BRAILLEDRUKKERS
 Voor productie van braille boeken (Elekul)
 1981 – prof. G. Francois, K.U.Leuven.
 800 tekens/seconde.
 1991: tweezijdige versie – boeken half zo zwaar.
 Interpoint, 60-tal drukkers wereldwijd.

Brailleprinter Elekul

Bron: http://www.interpoint.be. (24.03.2013)
46

OT EN COMMUNICATIE
EVOLUTIE IN BRAILLEDRUKKERS

Later: individuele brailleprinter als output van computer.

Brailleprinter tafelmodel

Bron: http://www.blinddmobiel.be. (24.03.2013)
47


OT EN COMMUNICATIE
LEZEN BIJ SLECHTZIENDHEID

VERGROTING

 Van hand- tot leesloep: ouderen.
 Beeldschermloep: camera-opname + weergave op scherm
(x 76)
 lezen in stukken, tekst verschuiven;
 breedbeeldschermen;
 kantelbare schermen (krantenkolommen);
 automatische leesplaat voor werkomgeving.

 Hoge definitie geeft beter beeld.
48


OT EN COMMUNICATIE
LEZEN BIJ SLECHTZIENDHEID
VERGROTING
Beeldschermloep
Tafelmodel

Draagbaar
Zakformaat

Bron: www.vlibank.be. (23.03.2013).
49


OT EN COMMUNICATIE
LEZEN WORDT VOORLEZEN

VAN TEKST NAAR SPRAAK

Voorleestoestel

 1976: Kurzweil reading machine for the blind
 flatbed scanner;
 + spraak synthesizer;
 + Optical Character Recognition (OCR).

 Van tafelmodel naar draagbaar naar voorleestoestel met
camera.

 KNFB-reader: gsm met camera-foto.
50

BOEKEN LEZEN BIJ VISUSPROBLEMEN

 Brailleboeken
 Vrijwilligers brailleren + boekbinden.
 Braillesoftware + elektronische brailledrukker.

 Luisterboeken
 Vrijwilligers spreken in – omzetting op magneetband, cassette,
cd.

 Audioboeken
 Tekst naar spraak met Daisy software (digital accessible
information system).
 Kunnen worden gedownload.
 Zelf opnames maken.

 Daisy apparaten verdeeld in rusthuizen.
51


OT EN COMMUNICATIE
BOEKEN LEZEN BIJ VISUSPROBLEMEN

MP3-speler Daisy-speler e-Reader

Bron MP3: Wikipedia. (23.03.2013). Bron e-reader: Wikipedia. (23.03.2013).

Bron Daisy-speler: http://www.plextalk.eu/nl/top/producten/ptn2/. (24.03.2013).

52


OT EN COMMUNICATIE
KRANTEN LEZEN BIJ VISUSPROBLEMEN

 1990: Braillekrant (papier): gedeelte van krant via de post.
 Audiokrant (geluidscassette): groter deel van de krant via
de post (nu cd-rom of webbox).

 Digikrant: diskette via de post, later via mail.
 Daisykrant: volledige krant wordt omgezet in Daisy
standaard (downloadbaar).

 Internetkrant.

53


OT EN COMMUNICATIE
BOEKEN LEZEN BIJ PROBLEMEN MET BOVENSTE LEDEMATEN

Bladomslag met mondstok – moeilijk…

Bron: Skill. (2013).
54


OT EN COMMUNICATIE
BOEKEN LEZEN BIJ PROBLEMEN MET BOVENSTE LEDEMATEN

Automatische bladomslagapparaten

55


OT EN COMMUNICATIE
SCHRIJVEN BIJ PROBLEMEN MET BOVENSTE LEDEMATEN

Typen kan wel.

Indrukken van toetsen met mondstok.

56


OT EN COMMUNICATIE

Aanpassing van standaard toetsenbord:
 grotere toetsen (ontworpen voor ouderen);
 beschermhoes om dubbele toets indruk te vermijden;
 opgesplitste toetsenborden.

Elektrische typmachine: lichtere druk volstaat.

57



VLIBANK 1.3.2.3.1.2. toetsenbordalternatieven
1. Toetsenbord met grote toetsen
2. Extreem vergroot toetsenbord
3. Verkleind toetsenbord
4. Verkleind toetsenbord met magneetstift
5. Programmeerbaar toetsenbord
6. Software voor toetsenbord en muisfuncties op scherm
7. Toetsenbord voor mond- of hoofdstokbediening
8. Toetsenbord op statief
9. Toetsenbord met laseraanwijzing

10. Ander aangepast toetsenbord
58


OT EN COMMUNICATIE
SPRAAKPROBLEMEN EN COMMUNICATIE

 1973: Lightwriter

Typmachine met dubbel scherm.

Inclusief Consulting vof. Bron: Wikipedia. (24.03.2013).
59

OT EN COMMUNICATIE
SPRAAKPROBLEMEN EN COMMUNICATIE
 1980: Communicatietoestellen
 Symbolen op scherm waaronder opgenomen boodschap.
 Statische toestellen: vooraf aangemaakte kaarten.
 Dynamische toestellen: zelf kaart aanmaken met
communicatie software.

Tablets


60


INLEIDING
EVOLUTIE IN DE ZORG
OT EN COMMUNICATIE
COMPUTERGEBRUIK
OT EN ONDERWIJS



COMPUTERGEBRUIK

VISUSPROBLEMEN

 Input:
+ toetsenbord;

+ voorleestoestel, scanner, notitietoestel;

+ ondersteuning: brailleleesregel en spraak.

 Verwerking: schermuitleesprogramma.
 Output: spraakweergave + brailleleesregel – brailledruk.

62


COMPUTERGEBRUIK

HANDFUNCTIEPROBLEMEN

 Eerste computers: toetsenbord.
 Later muis en…
 alternatieve muizen o.v.v. trackball en joystick.
 ’90: Headmaster - handenvrije muis.
 Hoofdbewegingen (sensoren) naar ontvanger op
computerscherm.
 Omgezet in bewegingen van de cursor.

63


COMPUTERGEBRUIK

PROBLEMEN BOVENSTE LEDEMATEN

 Handenvrij toetsenbord
1992: “Lichtsigaar” op een bril.

Gebruiker kan met hoofdbeweging de toetsen belichten:

 Eerst zo groot als kleerkast.

 Miniaturisatie: naast computerscherm.

 Spraakherkenning.
 Oogsturing.

64


COMPUTERGEBRUIK

PROBLEMEN BOVENSTE LEDEMATEN

Lucy

Inclusief Consulting vof..
65


COMPUTERGEBRUIK

INTELLECTUELE BEPERKINGEN

Gebruik van beeldtaal en symbolen

WAI-NOT! - Gebruik van symbolen

http://www.wai-not.org/?q=nl/node/3

66


COMPUTERGEBRUIK

EVOLUTIE IN COMPUTERS

 Personal Computer
 Kleiner en krachtiger: basis voor nieuwe toestellen.

 Laptop.
 Pda (palmcomputer): extra functies.
 ’90: eerste tabletcomputers.
 Smartphones als computer.

67


IPHONE ALS COMMUNICATIETOESTEL VOOR PERSONEN MET
INTELLECTUELE BEPERKINGEN

Film BlueAssist en Cloudina

http://youtu.be/72Ge-BgDiew

68


INLEIDING
EVOLUTIE IN DE ZORG
OT EN COMMUNICATIE
COMPUTERGEBRUIK
OT EN ONDERWIJS



OT EN ONDERWIJS
VAN WAAR KOMEN WE?

70


OT EN ONDERWIJS

 Gehoorproblemen: schrijftolk (volwassenonderwijs).
 Visusproblemen: bordcamera naar beeldschermloep.
 Kurzweil 3000: elektronisch leersysteem
(bij woordblindheid).

 Voorleessoftware, woordvoorspelling, sprekend
woordenboek, spellings- en woordcontrole.

71


OT EN ONDERWIJS

VOORBEELD SMARTBOARD

 Combinatie:
 bord (schrijven)
 computerscherm (aanraakscherm).

 Online les volgen.

Bron: Wikipedia. (24.03.2013).

72


INLEIDING
EVOLUTIE IN DE ZORG
OT EN COMMUNICATIE
COMPUTERGEBRUIK
OT EN ONDERWIJS




ZELFSTANDIG WONEN

 Eten en koken
 Visus: sprekende microgolfovens, weegschalen.
 Motoriek: hoog-laag keukens.
 Deurcontrole
 Gehoor: lichtbel, videoparlofoon.
 Visus: parlofoon.
 TV kijken
 Gehoor: ondertiteling.
 Visus: audiodescriptie.

74



ZELFSTANDIG WONEN BIJ HEEL BEPERKTE MOBILITEIT

 Rolstoelbesturing: joystick, vingerbesturing, zelfsturend
met sensoren.

 Omgevingsbediening, afstandscontrole: automatisatie
verwarming, gordijnen.
 eerste omgevingscontrole (1989).

 Smart homes: oorspronkelijk ontwikkeld voor ouderen.
(Er was nog geen tendens om pmh zelfstandig te laten wonen…).

75



SMART HOMES

Film HFT

www.hftsmarthouse.org.uk

76



MOBILITEIT BIJ VERMINDERD ZICHT

 Ultracane: elektronische stok met sensoren.
 Echolocalisatie.
 Oriëntatie: GPS met spraak – satellietcommunicatie.
 GPS tracking voor personen met intellectuele
beperkingen, dementie.

77


INLEIDING
EVOLUTIE IN DE ZORG
OT EN COMMUNICATIE
COMPUTERGEBRUIK
OT EN ONDERWIJS




 Omzetting nodig van informatie
 Omzetting naar braille, cassettes: tijdrovend.
 Lesmateriaal elektronisch.
 Medewerking nodig van uitgevers, lesgevers.

 Ringleiding in zaal
 Geluidsignaal wordt door draad gestuurd.
 Via inductie kan slechthorende signaal opvangen in hoortoestel
zonder omgevingsgeluid.

 Is zgn. redelijke aanpassing.

 Geïndividualiseerd: BYOT.
79


GEMEENTEN EN SOCIALE MEDIA
• Zie jaarlijks rapport van Social Media Vlaanderen (samenwerking
tussen anaXis – specialist in digitale communicatie voor lokale
overheden – en de KHLIM).
• 2010: 20% van de steden en gemeenten zijn officieel
geregistreerd op Facebook en 15% vertegenwoordigd Twitter (al
dan niet officieel).
• Maart 2011: 50% is actief op Facebook, 30% op Netlog, 75% op
Twitter; op professionele netwerk LinkedIn zijn bijna 7000 leden
geregistreerd.
• Meest actieve stad: Mechelen.
• Meest actieve provincie: Limburg (Facebook).

Bron: K. Van Isacker, Phoenix KM. (2013).

80


GEMEENTEN EN SOCIALE MEDIA
2011 data - Povere toegankelijkheid…

Bron: K. Van Isacker, Phoenix KM. (2013).

81


INLEIDING
EVOLUTIE IN DE ZORG
OT EN COMMUNICATIE
COMPUTERGEBRUIK
OT EN ONDERWIJS




Bron: www.nesta.org. (2013).

83


ER WORDT NOG MAAR WEINIG ICT GEBRUIKT DOOR 65+

Internetgebruik

Leeftijdsklasse 2007 2012

55 – 64 jaar 64,70% 70,00%

65 – 74 jaar 25,50% 43,00%
Bron: http://appsso.eurostat.ec.europa.eu. (11.03.13).

84


ER WORDT NOG MAAR WEINIG ICT GEBRUIKT DOOR 65+

Internetvaaardigheden (2006)

Leeftijdsklasse Geen Hoge

55 – 64 jaar 7,50% 2,60%

65 – 74 jaar 12,40% 1,60%*
Bron: Eurostat Databank. (2012)

* 2011:36%

85


VOORLOPIG BEPERKT TOT…

 Alarmsystemen.

 Valdetectie (ook epilepsie).

 Geheugenondersteuning: tablet Cemo?

 Sociale contacten: Skype.

 Daisy spelers in rusthuizen?

86


NOCHTANS IS DE MEERWAARDE HOOG

 Oudere zelf: sociale contacten – zelfredzaamheid – veiligheid –
toegang tot informatie.

 Voor de verzorgende: coaching en empowerende zorg.
 Voor de maatschappij:

 hogere zelfredzaamheid
= minder nood aan professionele zorg = antwoord op tekort aan
zorgaanbod;
= uitstel van opname in zorginstelling = betere besteding van
overheidsmiddelen.

 lagere sociale deprivatie = hogere levensverwachting.
87


MEERWAARDE VERVAT IN MENSELIJKE ROBOT?

Hector

http://www.youtube.com/watch?v=UKVkQYgXaZs

Aina

http://vimeo.com/26273670

88


INLEIDING
EVOLUTIE IN DE ZORG
OT EN COMMUNICATIE
COMPUTERGEBRUIK
OT EN ONDERWIJS




Evoluties zijn er geweest in:

 de maatschappij
 de pmh is burger geworden met gelijke rechten;

 de technologie
 mainstream: computer – miniaturisatie – ICT;
 er is een hulpmiddelenmarkt ontstaan.

90


“Gelijke rechten” is niet gelijk aan “gelijke kansen”

Revoluties zijn nodig:

 de maatschappij: negatieve beeldvorming t.g.o. doelgroep;

 de hulpmiddelenmarkt is een aparte markt;

 de gebruiker is te weinig zelf klant;

 de ondersteunende technologie volgt nog teveel:
mainstream technologie toegankelijk maken: universeel
ontwerp;
marktstuwing;
segregatie tegengaan door positieve beeldvorming.

91


INTRODUCTIE VAN TECHNOLOGIE BIJ OUDEREN KAN DAAR
TOE BIJDRAGEN

Actieplan

 Digitale vaardigheden verhogen.
 Negatieve beeldvorming bij leeftijdsonafhankelijk beleid.

 Stigmatisering tegengaan bij productontwikkeling.

 Ouderen en verzorgenden stimuleren.

92


Dank u!

93

20130326 technologie in de zorg

Recommended

Recommended

More Related Content

Similar to 20130326 technologie in de zorg

Similar to 20130326 technologie in de zorg (11)

More from Ann Huygelier

More from Ann Huygelier (11)

20130326 technologie in de zorg