1. Хот цэцэрлэгжүүлэлтийн үндэс
ОЦ Тэнхим

2. 








“Хот цэцэрлэгжүүлэлтийн үндэс” хичээлийн хөтөлбөр
1. Индекс :
АС 216
2. Кредит :
3
3. Судлах улирал :
3
4. Өмнөх холбоо :
Ургамал судлал
5. Залгамж холбоо :
Чимэглэлийн дендрологи
6. Мэргэжил : Ойжуулалт цэцэрлэгжүүлэлт , Хот чимэглэл
дизайн
7. Хичээлийн зорилго :
Хот суурин газрыг цэцэрлэгжүүлэх
шаардлага, мод, сөөг ургамлын ач холбогдол, хот цэцэрлэгжүүлэх
ажлын зураг төсөв зохиох, тарих боломжтой ургамлыг хэрхэн сонгож
тарих, арчлах аргыг эзэмшүүлэхэд оршино.
8. Хичээлийн зорилт : Ногоон байгууламжийн ач холбогдол, түүний
ангилал, бүрдүүлэгч элементүүд, түүнд мод сөөг ургамлыг хэрхэн
сонгох, гоёл чимэглэлийн мод, сөөгний тухай ойлголт, гоёмсог шинж
чанар, хот цэцэрлэгжүүлэлтэнд зориулж модлог ургамлыг хэрхэн
сонгон авч тарих, арчлах, холбогдох стандарт, дүрэм журамтай
танилцана.

3. 
Ногоон байгууламжинд гоёл чимэглэлийн мод,
сөөгийг тарьж ургуулахын өмнө стандарт ханасан
мод сөөгийг мод үржүүлгийн газраас болон ойгоос
сайн шилж сонгон авах хэрэгтэй. Мод, сөөгийг хавар
газар гэссэн хойно дөрөвдүгээр сарын хориноос,
тавдугаар сарын хорин тавны дотор, намар ургалт
зогссоны дараа аравдугаар сарын арван тавныг
хүртэл хугацаанд суулгаж дууссан байх
шаардлагатай. Хаврын суулгалт нь мод, сөөгний
нахиалалт, навчлалт эхлэх хугацаанд хавчигдах
явдал гардаг, харин намар газар хөлдтөл тарилт
хийж, өвөлжилтийн бэлтгэлийг хангасан байх
шаардлагатай.

4. 
Мод , сөөгийг бэлтгэж , тээвэрлэх : Одоогоор
манай орны нөхцөлд Гацуур, Хуш, Шинэс, Жодоо,
Хус зэрэг шилмүүст, навчит моддыг уулнаас
бэлтгэдэг тул, мод бэлтгэх явцад дараах байдлыг
анхаарах нь зүйн хэрэг. Үүнд: 1,5 м – 3 м өндөр
модыг 80 см голчтойгоор, гүн нь 60 см –ээс
доошгүйгээр модны үндсийг ухан авч тээвэрлэнэ.
Тээвэрлэх техникт нойтон хөрс ( бууц, хар шороо,
элс) дэвсэж бэлтгэн, том модыг 20 ширхэгээс
дээшгүй, сөөгийг олноор нь багцалж, үндэсийг нь
боосон хойно тээвэрлэнэ. Тухайн мод байгалд ямар
байдалтай байсан нь тухайн орчинд зохицон
ургахад чухал тул урд зүгт нь даавуу уяна.

5. 



Í¿õ óõàæ, õºðñ áýëòãýõ: 2- 3 ì ºíäºðòýé ìîäîíä ãîë÷îîðîî
80х100 ñì, ã¿íýýðýý 60х70 ñì, æèæèã áóò ñººãºíä
ãîë÷îîðîî 50 ñì, ã¿íýýðýý 40 ñì í¿õ óõíà.
Í¿õíèé õàíûã äîîø íü ýãöëýæ òýãøèëñýí áàéíà. Õàðèí
óðãàìëàí õàøëàãà òàðèõ í¿õèéã 30 ñì ºðãºí, 40 ñì ã¿í
ñóâàã óõíà.
Í¿õ óõàæ äóóññàí õîéíî õàéðãà ÷óëóóòàé õýñãèéã
纺æ çàéëóóëàí òóñãàéëàí áýëòãýñýí õºðñèéã í¿õýíä
õèéíý.
Õºðñèéã áýëòãýõäýý äàí õàð øîðîî íü íÿãòàð÷ íààíãè
áîëîí õóâèðäàã òóë õºðñèéã ñèéð¿¿ëýõèéí òóëä ýëñ,
áóóö áàãà õýìæýýãýýð
õèéæ
õºíãºð¿¿ëýõ
øààðäëàãàòàé.

6. 



Ìîä, ñººã òàðüæ óðãóóëàõ: Ìîä, ñººã òàðèõààð
áýëòãýñýí í¿õýý óðüä÷èëàí óñëààä äàðàà íü òàðèõ
ìîäîî í¿õíèéõýý ãîëä ¿íäñèéã íü íóãàëàõã¿éãýýð çºâ
áàéðëóóëíà.
Óðãàæ áàéõ ¿åèéí áóþó õóó÷èí áàéðëàëààð íü
òàðèõûí òóëä ìîäíûõîî óðä òàëä óÿñàí òýìäãýý àíõààð÷
òàðèõ ãàçðûíõàà ãàäàðãóóãààñ 10- 15 ñì äîîð
ò¿âøèíä ñóóëãàíà.
Ìîäûã àëü áîëîõ öýõ øóëóóí, òýãø ñóóëãàõ íü
¿çýìæòýé õàðàãäàíà.
Ìîäîî ñóóëãàñíû äàðàà áýëòãýñýí õºðñºº ¿íäýñíèé ýðãýí
òîéðîíä áàãà áàãààð õèéæ ÷èãæèí ìîäíû ¿íäýñíèé
õ¿ç¿¿ã á¿ðýí äàëäëàíà.

7. 
Ìîä óñëàõ òîãîî ãàçðûí ãàäàðãóóãààñ 10- 15 ñì- èéí äîîð
áàéâàë çîõèíî. Ìîä, ñººãèéã ñóóëãàæ äóóñààä îð÷íû ÷óëóó
õîãûã öýâýðëýõ õýðýãòýé. Õýðýâ ºíäºð ìîä òàðüñíû äàðàà
õºðñ íÿãò áèø áàéâàë ñàëõè õºäëºõºä ìîä õàçàéíà ãýæ ¿çýí
òîãîîíû çàõàä ãàäàðãóóãààñ äýýø 1 ì îð÷èì áàéõààð 2- 3 ãàäàñ
õàòãàæ ò¿¿íäýý ìîäîî îëñîîð ñóëàâòàð áýõëýíý. Õàðèí áóò
ñººãèéã îëíîîð òàðüæ, íàìõàí áàéäàã òóë áýõëýõã¿é.