Met de introductie van EAB Reflection, ontwikkeld door COLDMIX BV in samenwerking met Infra Quality Support en Light Surface Control, is het mogelijk om met minimale inzet van materiaal en grondstoffen wegdekken extra reflecterende eigenschappen te geven. Daarmee kan zowel een oudere als nieuwe weg meer veiligheid en zichtbaarheid krijgen door beperkte kosten.

1. 41
Zelfde effect met minder
EAB Reflection
in de praktijk.
materiaal en kosten
Lichtreflecterend asfalt
(foto: Coldmix BV)
Ton Kneepkens, Infra Quality Support
Dirk Hetebrij, Light Surface Control
Door wegen meer licht te laten reflecteren, is er ’s nachts minder
verlichting nodig om toch goed te kunnen zien. Dat is om tal van
redenen gewenst. Hoe kan bij periodiek wegonderhoud een
reflecterende laag worden aangebracht met minimaal gebruik van
materiaal? Eerste verkenningen met het product EAB Reflection
rond dit vraagstuk zijn zeer bemoedigend.
>>
Nederlandse wegen, daar moet altijd iets t
­ oeslagmaterialen, pigmenten, blanke bituma lichtreflecterende asfaltdeklaag wel duurzaam
mee: ze moeten stiller zijn, duurzamer, toegepast en onderzocht om asfalt betere met dure grondstoffen, en is de primaire kwaliteit
veiliger, sterker. Zo kwamen er de stillere r
­ eflecterende eigenschappen te geven. Maar (sterkte) wel voldoende? Maar ook, waar is dan
wegdekken, gemodificeerde deklagen. En zo is nu hier zijn vragen bij te stellen, of opmerkingen bij lichtreflectie effectief, zinvol, echt nodig?
de vraag naar betere lichtreflectie van wegen aan te maken. Immers, wat te doen voor wegen die al
de orde. En Nederlandse wegenbouwers spelen een tradi­ ionele asfaltdeklaag hebben en waar
t
daar goed op in. En dus worden er speciale nu betere lichtreflectie echt gewenst is? Of, is de >>

2. 42 Stadswerk magazine 2012 #07
Coldmix EAB
Traditioneel EAB Reflection
Figuur 1
Figuur 1
Hoeveelheid reflecterende steenslag bij Emulsieasfaltbeton in vergelijking met reflecterend asfaltbeton.
Verbeteringen Helemaal wit zal asfalt nooit worden omdat dit te De kracht van het menselijk oog
Kan het anders, reflecterende eigenschappen veel verblinding bij daglicht geeft. De voordelen Voor wegen met openbare verlichting is de
voor wegen? Asfaltdeklagen met reflectie-­ van beter reflecterende deklagen zijn duidelijk. w
­ egdekluminantie een kwaliteitscriterium in
eigenschappen bestaan, net zoals normale Er is minder energie nodig voor openbare ver­ de richtlijnen en vervult dan ook de functie van
d
­ eklagen, uit - soms ‘blanke’ - bitumen en uit lichting, meer zichtbaarheid, meer veiligheid, omgevings- en achtergrondluminantie. De
mineralen in de vorm van zand en grind met maar ook minder spoorvorming omdat de weg r
­ eflecterende eigenschappen van asfalt zijn dan
reflectie-­ igenschappen, en mogelijk uit pigment.
e minder snel opwarmt bij warm weer, maar ook ook van direct belang. Ook de gelijkmatigheden
Deze grondstoffen zijn vaak kostbaar en duur. differentiatie van wegvakken in dwarsprofiel. van de luminantie in het perspectivische beeld
Logisch, maar niet bepaald een lichtend voorbeeld van de automobilist worden mede door de
van effectieve of duurzame inzet van grondstoffen Optische reflectie-eigenschappen r
­ eflectie-eigenschappen van het asfalt bepaald.
die schaars zijn. Immers, deze deklaag wordt De visuele waarneming van de weggebruiker De gevoeligheid voor contrasten en het uitge-
warm geproduceerd en in een minimale laagdikte verzorgt voor grotendeels de informatie om zich breide helderheidsbereik van het menselijk oog
van 35 tot 40 mm aan­ ebracht op de weg. Daar-
g veilig en comfortabel over de weg te bewegen. maken het mogelijk dat ’s nachts wegen met
mee wordt al het ­ eflecterende mineraal in deze
r Verschillende soorten belichting spelen hier een reflecterend asfalt een verhoogd alignement-
laag dat direct onder het wegoppervlak zit weg- rol bij: de openbare verlichting, de koplamp­ wegverloop laten zien ten opzichte van de omge-
gestopt zonder ooit bij te dragen aan de reflec­ verlichting en ook het natuurlijk licht (zowel bij ving ten gevolge van hemel- en maanlicht. Denk in
terende eigenschap, zonder functioneel te zijn. dag en nacht). Hoe lichter een oppervlak is, hoe dit verband aan voorbeelden als een witte grind-
Alleen het oppervlak zorgt immers voor reflectie. meer licht het reflecteert bij een zelfde belichting. weg in de nacht zonder openbare verlichting.
Licht – minder zwart - asfalt scoort dan beter dan
In het verleden werd met regelmatig lichtere donker asfalt. Van belang is de lichttechnische Emulsie Asfalt Beton (EAB)
(geel, beige) steenslag, vaak Nederlandse steen- grootheid luminantie (eenheid cd·m-2): een maat Als een wegbeheerder een meer reflecterend
slag, toegepast in de oppervlakbehandeling voor de waargenomen helderheid van een vlak wegdek wil, bijvoorbeeld in een woonwijk, of in
zodat het wegdek toch een wat meer lichtgevende ten gevolge van gereflecteerd licht. Luminanties het buitengebied, of op wegvakken met veel
beleving gaf. Dit contrasteerde duidelijk met de in het gezichtsveld zijn van belang voor het f
­ ietsverkeer, of waar bezuinigd moet worden op
asfaltdeklaag die bij aanleg in de regel ‘zwart’ is: w
­ aarnemen van helderheidscontrasten waarvoor de openbare verlichting, moet hij dan per se een
steenslag is dan omhuld met een bitumenfilm die het menselijk oog een hoge mate van gevoelig- volledig reflecterende deklaag kiezen? Of zijn er
slecht langzaam de steenkleur aan het oppervlak heid kent. In een donkere omgeving zijn deze alternatieven? Een volledig nieuwe deklaag is
doet boven komen. Daarom is gezocht naar helderheidscontrasten van belang voor de kostbaar. Veel wegen zijn gerealiseerd met tradi-
oplichtend mineraal om het wegdek initieel al d
­ etectie of herkenning van voertuigen, personen, tionele constructies, zonder bewust reflecterende
verhoogde reflectie-eigenschappen te geven. verkeerstekens , obstructies en wegverloop. deklaag, terwijl dit vanuit allerlei oogpunten in

3. 43
deze tijd toch wenselijk kan zijn. Type asfalt Qo Qd Rl
Coldmix BV heeft bedacht dat het bij regulier Openbare verlichting Hemellicht dag-nacht Koplampverlichting
periodiek onderhoud van de deklaag mogelijk EAB* Reflection ca. 145 % ca. 140 % ca. 280 %
moet zijn om tevens maatregelen te nemen die EAB* standaard 100% 100% 100%
bijdragen aan betere reflectie. Want als een
asfalt standaard - DAB-SMA ca. 80-100 % ca. 100 % ca. 90-100 %
w
­ egdek aan verbetering toe is (stroefheid,
* EAB = emulsieasfaltbeton
v
­ lakheid), dan is het mooi meegenomen als dit
kan met relatief goedkope, effectieve en snelle
Tabel 1
onderhoudstechnieken die ook nog in een Resultaat metingen in procenten per gemeten coëfficiënt van EAB Reflection ten opzichte van EAB standaard asfalt en
r
­ eflecterende variant zijn aan te brengen. standaard donker asfalt (DAB-SMA). EAB standaard is op 100 procent gesteld. Bron: Light Surface Control.
Emulsie Asfalt Beton (EAB) is zo’n techniek.
Coldmix EAB Reflection Veelbelovend Het verdient aanbeveling om op grond van
Coldmix heeft zo een alternatief ontwikkeld voor De resultaten van de reflectie-eigenschappen deze meetresultaten te bezien hoe besparingen
reflecterend asfalt. En dat met een reductie van van EAB Reflection zijn veelbelovend. Het is ook bij (led) openbare verlichting leiden tot eenzelfde
zeker 80 tot 85 procent van het te gebruiken mogelijk om bestaande wegvakken relatief snel lichtreflectie (of zelfs meer) met minder exploi­
reflecterende mineraal. Dat is net die hoeveelheid en eenvoudig meer reflectie te geven. Meer tatiekosten in de openbare ver­ichting. Blijkbaar
l
die bij reflecterend asfalt nooit aan het daglicht of onderzoek naar de betekenis van de verschillen is met koude onderhouds­ echnieken meer licht te
t
nachtlicht wordt blootgesteld omdat het immers in de gemeten coëfficiënten voor zichtbaarheid brengen in het streven naar meer duurzaamheid
‘dieper’ in de weg zit. Daardoor is er sprake van en veiligheid in de verkeersfunctie is aan te en meer CO 2 -reductie. Zowel initieel door voor
grondstofbesparing en wordt reflectie betaalbaar b
­ evelen. Er liggen op grond van deze resultaten deze techniek te kiezen en in de levensduur
gemaakt. Na mengselonderzoeken op EAB, welke kansen om bij noodzakelijk onderhoud direct d
­ oordat de weg langer meegaat en deze voor
mineralen en in welke mengverhouding, wel of verhoogde lichtreflectie te creëren. Dat is dan licht minder energie vraagt. <<
geen pigment, welke soort bitumenemulsie, en voor wegen in het buitengebieden met en zonder
het maken van proefvakken is gebleken dat emul- openbare verlichting. Maar ook om op wegen
sieasfaltbeton echt reflecterende eigenschappen het onderscheid te maken voor verschillende Website
kan krijgen. In het voorjaar van 2012 zijn de eerste stroomfuncties binnen het wegprofiel in de www.coldmix.nl
proefvakken met succes aangelegd. En metingen bebouwde kom.
tonen aan dat het werkt.
Meetresultaten
De waargenomen luminantie van een weg kan
worden gekwantificeerd door een aantal gedefi­ Figuur 2
Geometrie Qd coëfficiënt voor zichtbaarheid bij diffuus hemellicht. (bron: Zehntner GmbH)
nieerde en te meten luminantie-coëfficiënten, dit
met behulp van gecertificeerde reflectometers
met verschillende geometrie en belichting.
M
­ etingen van lichtreflectie zijn aan te duiden met:
- geometrie Qd coëfficiënt voor zichtbaarheid
bij diffuus hemellicht (zie figuur 2)
- geometrie Rl coëfficiënt voor de zichtbaarheid
bij koplampverlichting (retro-reflectie)
(zie figuur 3)
Als er openbare verlichting aanwezig is, dienen Figuur 3
Geometrie Rl coëfficiënt voor de zichtbaarheid bij koplampverlichting (retro-reflectie). (bron: Zehntner GmbH)
daarnaast ook nog de gemiddelde luminantie-
coëfficiënt voor de lichtheid Qo en de spiegel­
factoren S te worden gemeten. Hoe hoger de
gemeten luminantie-coëfficiënten zijn bij een
wegdek, des te meer licht wordt gereflecteerd
in de gemeten geometrie en belichting. Deze
metingen zijn uitgevoerd op twee locaties met
EAB Reflection en op EAB standaard. Daaruit
blijkt dat de EAB Reflection significant betere
resultaten laat zien (zie tabel 1).