mmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmm

1. Атырау облысы,Атырауқаласы №36 мектеп –
гимназиясыныңбиологияпәнімұғалімі
Рахимова Альмира Мелисовна
Сынып:8
Сабақтың тақырыбы: Ауыз қуысындаастың қорытылуы.
Мақсаты:Ауыз қуысында астың қорытылупроцесі, ферменттердің ролі, тіс
және оның құрылысы туралы танысып, тіс күтімін сақтауға, салауатты өмір
салтын ұстануға тәрбиелеу.
Білімділігі:Астың ауыз қуысындақорытылу процесін
қарастыру,асқорытудағы ферменттердіңролі.
Дамытушылығы:Оқушылардың
талдау,синтездеу,салыстыру,қорытындылау,ойлау қабілеттерін дамыту.
Тәрбиелілігі: Астың ауыз қуысында қорытылуынаспиртті ішімдік пен
темекі шегудің әсерін түсіндіру,тамақ ішуде сапасын және сақталу мерзімін
бақылау дағдысынқалыптастыру.
Сабақтың типі: Жаңа сабақ
Жаңа технологиялықәдіс:Сын тұрғысынанойлаудыңстратегиялары
Көрнекілік: электрондықоқулық, тіс және ауыз қуысыныңмоделі,
плакаттар,кеспе қағаздар.
Пән аралық байланыс:химия, математика, валеология, медицина.
Сабақ барысы:Ұйымдастыру
«Қазақстан-2030» мемлекеттік даму бағдарламасында«Азаматтардың
денсаулығын, білімін және ырысынжақсарту» бөлімі бар. Онық мақсаты:
Салауатты өмір салтын қалыптастыру, ана мен баланы қорғау, нашақорлық,
есірткі саудасымен күресу, темекі мен ішімдік тұтынудыңалдын алу,
тағамның сапасын жақсарту, балалардың денсаулығыннығайту, қоршаған
ортаны сақтау.
Сабақтың барысы:
І.Ұйымдастыру.
ІІ. Жаңа сабақтымеңгерту. Мағынаны тану.
Жоспар:
1.Тістің анатомиялық құрылысы.
2.Сілекей бездері.
3.Тіс аурулары.
Миға шабуыл.

2. Ас қорытуөте күрделіпроцесс. Тамақтың өзгеріскеұшырауы ауыз
қуысынан басталады. Ауызға келіп түскен ас тіс және тілдің көмегімен
механикалық өзгерістергеұшырайды. Шайнау-рефлексті әрекет. Жақсылап
шайналған ас сілекей құрамындағы ферменттердің әсерінен химиялық
ыдырауғаұшырайды. Барлықсауықтыру туралы кітаптарда тағамды ұзақ
уақыт шайнап және мұқиятжұту дағдысы 60 жастағы американдық
Флетчердің есіміне «флетчеризм» деп аталып көрсетіледі. Ауызға келіп
түскен тағамды тістер майдалайды.
Тіс
құрылысы
Сауыты
мойыны түбірі
Тіс топтары
Үлкен азу
тіс-12
Кіші азу тіс-
8
Иттіс тіс-4 Күрек тіс-8
3 түбірлі 1 түбірлі2 түбірлі
Тіс эволюциясы
32 тіс
16+16
19-22 жас
аралығында
ақыл тіс
6-7 жаста
тұрақты тіс
6-9 ай сүт
тіс

3. Сілекей құрамы:
Таза күйінде 98-99% су, 1,5% әлсіз сілтілік реакция көрсететін сұйықтық,
қалған мөлшері органикалықзат: нәруыз және ферменттерден тұрады.
Муцин- сілекейді жабысқақ ететін нәруыз. Лизоцим-микробтардыжоюға
қатысатын нәруызды зат. Птиалин(амилаза) ферменті – крахмалды,
мальтаза –дисахаридтердіглюкозаға дейін ыдырататынферменттер.
ІІІ.Сабақты бекіту. Ой қозғау.
1 тапсырма.
Топппен жұмыс. « Сөздердіорналастыр »
( әр топқа 2-2-ден тістің мүсініне жазылған үлестірме беріледі ).
1 үлестірме: Тістің ақ бөлігі ........... депаталады.
2 үлестірме. Тістің қалған бөлігі .......... жасырынған.
3 үлестірме. ........ жаққа орналасқан.
4 үлестірме. Тісті қатты заттан қорғайтын........... .
5 үлестірме. Тіс түбірінде қан тамырлар мен ..........бар.
6 үлестірме. Тіс ауруына пайдаланылатын антибиотиктерді атаңыз.
2 тапсырма.
І топ.
ІІ топ. Тіс жегісі қалай дамиды? Рет санын табу керек
( суретті плакатпен жұмыс)
ІІІ топ.
Сілекей бездері
Екі шықшыт
Екі жақ асты Екі тіл асты
Микроскопиялық
бездер